Organizacja wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

Podstawa prawna

• Art. 71b pkt 2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572)

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. Nr 68, poz. 587)

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka jest jedną z wielu form pomocy dla małego dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny. Nie zastępuje żadnej z form stosowanych dotychczas (np. pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wychowania przedszkolnego).

Zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, mogą być organizowane

• przedszkolach

• szkołach podstawowych, w tym specjalnych, oraz w ośrodkach,

• publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych;

CEL: pobudzania psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, prowadzonego bezpośrednio z dzieckiem i jego rodziną.

KADRA
Zespół wczesnego wspomagania

Zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka jest powoływany przez dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły, ośrodka lub poradni.

W skład zespołu wchodzą osoby posiadające przygotowanie do pracy z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym:

• pedagog posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności dziecka, w szczególności: oligofrenopedagog, tyflopedagog lub surdopedagog;

• psycholog;

• logopeda;

• inni specjaliści - w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny.

KWALIFIKACJE

• LEKARZ - spec. pediatra, neurolog, psychiatra, rehabilitacji med., okulista, laryngolog- audiolog -KONSULTACJE

• PSYCHOLOG -mgr psychologii lub psychologii klinicznej

• LOGOPEDA - (specjalizacja: neurologopedia) LOGOPEDA

• PEDAGOG - terapeuta- mgr pedagogiki specjalnej lub licencjat z zakresu pedagogiki specjalnej-z udokumentowanym doświadczeniem w zakresie metod usprawniania dzieci z zaburzonym rozwojem psychomotorycznym i/lub metod wspierania rodziny (nie krótszym niż 1 rok),

• FIZJOTERAPEUTA- mgr fizjoterapii (przeszkolony w zakresie metod usprawniania dzieci z zaburzeniami rozwojowymi i posiadający udokumentowane doświadczenie z zakresu wczesnej diagnostyki i terapii neurorozwojowej - Vojta, NDT Bobath

BAZA LOKALOWA

GABINETY - SALE ZAJĘCIOWE

• lekarski

• rehabilitacji ruchowej

• logopedyczny

• psychologiczny

• terapii zajęciowej - t. edukacyjnej, t. zabawą, t. integracji ruchowej t. zabawą, t. integracji ruchowej

• pokój małego dziecka

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2006 (Dz.U. Nr 226, poz. 2231) § 2 pkt 11 załącznik do Rozporządzenia

Działania wynikające z rozporządzenia w sprawie organizowania wczesnego

wspomagania rozwoju dziecka są zadaniem własnym jednostki samorządu

terytorialnego.

Podział części oświatowej jest dokonywany w szczególności z uwzględnieniem:

finansowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, o których mowa w art. 71b ust.2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty

(waga P36 = 0,840 dla dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, szkołach podstawowych, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych, ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych, poradniach psychologiczno-pedaogicznych ...)

Podstawy prawno-organizacyjne

statutu przedszkola, szkoły, ośrodka, poradni

psychologiczno-pedagogicznej powinien zawierać:

• zapisy regulujące prowadzenie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w szkole/placówce, w tym:

• organizację zajęć wczesnego wspomagania rozwoju z uwzględnieniem miejsca ich prowadzenia, wymiaru godzin, liczby dzieci, które ukończyły 3 rok życia w zajęciach grupowych, czasu trwania zajęć itd.,

• powołanie zespołu wczesnego wspomagania rozwoju (skład zespołu, kwalifikacje specjalistów), osoby koordynującej pracę zespołu.

Arkusz organizacji

Arkusz organizacji powinien zawierać zapis dotyczący w szczególności liczby specjalistów

prowadzących zajęcia wczesnego wspomagania oraz liczby godzin zajęć prowadzonych

przez każdego z nich?

• Zmiany w statucie i arkuszu organizacji dotyczące wczesnego wspomagania rozwoju dzieci powinny być zawarte w aneksach do tych dokumentów, o ile informacje o wczesnym wspomaganiu nie zostały ujęte w dokumentach podstawowych - w przypadku statutu - sporządzonego w momencie nowo zakładanych: przedszkola, szkoły, ośrodka lub poradni psychologiczno-pedagogicznej, oraz - w przypadku arkusza organizacji - zatwierdzonego przez organ prowadzący do 30 maja każdego roku.

Dokumentacja

• Dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju, w skład której powinny wchodzić m.in.:

• opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną,

• zaświadczenia lekarskie informujące np. o wspomaganiu farmakologicznym i jego skutkach (mogących mieć wpływ na samopoczucie dziecka, jego funkcjonowanie),

• dziennik oddziaływań wspomagających rozwój lub inny dokument potwierdzający przebieg pracy z dzieckiem (realizacja indywidualnego programu),

• zeszyt obserwacji lub inny dokument ukazujący przebieg rozwoju dziecka (skuteczność podjętych oddziaływań);

Dokumentacja

• Pracy z rodziną dziecka,
  w skład której powinny wchodzić m.in.:

• diagnoza środowiska rodzinnego,

• zasady i organizacja współpracy z rodzicami (formy i metody),

• harmonogram współpracy z rodzicami i rodzeństwem (spotkania, konsultacje),

• harmonogram zajęć instruktażowych (np. warsztaty, videotrening, terapia pedagogiczna) dla rodziców i rodzeństwa,

• harmonogram zajęć otwartych dla rodziców i rodzeństwa,

• terapeutyczny program wspomagania rodziny (formy pomocy udzielane całej rodzinie, wsparcie psychologiczne, pedagogiczne i inne - w miarę potrzeb - rodziny),

• plan pracy zajęć prowadzonych w domu rodzinnym dziecka, w szczególności dziecka w wieku do 3 roku życia;

Dokumentacja

• Zespołu wczesnego wspomagania rozwoju dzieci,
  w skład której powinny wchodzić m.in.:

• powołanie zespołu wydane przez dyrektora,

• wewnętrzne procedury organizacji pracy (funkcjonowania) zespołu

• regulamin pracy zespołu,

• organizacja pracy zespołu zapewniająca zasadność podejmowanych działań systematyczność, częstotliwość, zmienność działań i elastyczność),

• harmonogram konsultacji, superwizji specjalistów,

• określenie zakresu obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych członków zespołu (kto i za jakie zadanie odpowiada: np. za kontakty z rodzicami, ze służbą zdrowia, za dokumentację);

Dokumentacja

• Dyrektora szkoły/placówki,
  w skład której powinny wchodzić m.in.:

• obowiązki dyrektora jako koordynatora pracy zespołu,

• informacja o sposobie sprawowania i dokumentowania przez dyrektora nadzoru pedagogicznego nad zajęciami wczesnego wspomagania rozwoju dzieci,

• informacja o nawiązaniu współpracy (np. zawarcie porozumień) z instytucjami prowadzącymi wczesne wspomaganie rozwoju dziecka oraz informacja o innych instytucjach współpracujących z przedszkolem, szkołą, ośrodkiem czy poradnią - w celu objęcia dziecka całościową, kompleksową opieką (służba zdrowia, pomoc społeczna, inne placówki wspierające rodzinę, organizacje pozarządowe itp.),

• informacja o nawiązanej współpracy z uczelniami dot. przedmiotowej problematyki,

• plan doskonalenia zawodowego nauczycieli i specjalistów (wspomaganie merytoryczne)
  w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego

Pozostałe aspekty:

Należy pamiętać również o :

• Minimalnym czasie oczekiwania dziecka i jego rodziny na udział we wczesnym wspomaganiu rozwoju,

• odnotowywanie pozytywnych doświadczeń w celu ich wymiany i upowszechniania,

• promocję przedszkola, szkoły, ośrodka, poradni psychologiczno-pedagogicznej (foldery, plakaty, ulotki )

• gromadzenie materiałów dokumentujących przebieg pracy z dzieckiem i jego rodziną (nagrania video, wytwory pracy dzieci - wystawy itp.), monitorowanie w celu modyfikacji programu),

• publikacje dla rodziców, nauczycieli, specjalistów,

• inne.

ORGANIZACJA

Funkcje wczesnej interwencji i wczesnego wspomagania

Wczesna, wielospecjalistyczna, kompleksowa
i skoordynowana pomoc dziecku i rodzinie

Wczesna interwencja - zintegrowany system oddziaływań profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczo-rehabilitacyjnych i terapeutycznych.

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka to wczesne oddziaływanie rewalidacyjno- wychowawcze stymulujące rozwój, obejmujące potrzeby wychowawcze dziecka, z uwzględnieniem potrzeb rodziny.

Podmiotem obu oddziaływań jest małe dziecko o zaburzonym rozwoju psychoruchowym oraz jego rodzina.

MODEL ORAGNIZACJI PRACY

Kompleksowość oddziaływań

Sposób dokumentowania

powinien być określony w regulaminie pracy Zespołu

• Jedna dokumentacja - wspólny arkusz obserwacyjno-diagnostyczny

• Wspólny interdyscyplinarny plan-program terapeutyczny

Organizacja zajęć

• Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu, w zależności od możliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka.

• Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania są prowadzone indywidualnie z dzieckiem i jego rodziną.

• W przypadku dzieci, które ukończyły 3 rok życia, zajęcia w ramach wczesnego wspomagania mogą być prowadzone w grupach liczących 2 lub 3 dzieci, z udziałem ich rodzin.

• Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania, w szczególności z dziećmi, które nie ukończyły 3 roku życia, mogą być prowadzone także w domu rodzinnym.

• Miejsce prowadzenia zajęć w ramach wczesnego wspomagania ustala dyrektor odpowiednio przedszkola, szkoły, ośrodka lub poradni w uzgodnieniu z rodzicami (prawnymi opiekunami) dziecka.

Wskazane jest tworzenie grup wsparcia dla rodzin, prowadzenie warsztatów, itp.

Inne ważne informacje:

• Organizacja zajęć wczesnego wspomagania odbywa się wyłącznie na podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania wydawanej przez zespół orzekający w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Opinie oraz sprawozdanie statystyczne stanowią podstawę dla jednostek samorządowych do finansowania zadania.

• Opinia o potrzebie wczesnego wspomagania powinna być wydawana (w oparciu o diagnozę zespołu orzekającego) wszystkim dzieciom, które tego potrzebują, to znaczy dzieciom o zaburzonym rozwoju psychomotorycznym.

• Wczesne wspomaganie rozwoju organizuje się od momentu wykrycia niepełnosprawności do podjęcia przez dziecko nauki w szkole.

• Wspieranie rodziny i dziecka do trzeciego roku życia, organizowane w ramach rozporządzenia wymienionego na wstępie, może odbywać się w domu dziecka. Środki finansowe przeznaczone na bezpośrednią pracę z dzieckiem nie obejmują kosztów dojazdów nauczycieli i specjalistów na zajęcia.

• Dziecko, które ma opinię o potrzebie wczesnego wspomagania, w chwili pójścia do przedszkola (w uzasadnionych przypadkach - niepełnosprawność dziecka) może otrzymać z poradni psychologiczno-pedagogicznej dodatkowo orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

• Dziecko wymagające wczesnego wspomagania rozwoju, które ma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego organizowanego w przedszkolu, powinno również otrzymać opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju.

Warunki skuteczności wczesnej interwencji

---