Nawozy potasowe

We wzroście, rozwoju i plonowaniu roślin uprawnych podstawową rolę odgrywa jeden z makroskładników - potas. Reguluje on gospodarkę wodną roślin, powoduje że transport asymilatów jest intensywniejszy, poprawia właściwości tkanek, korzystnie wpływa na wykorzystanie światła przez rośliny, wzmacnia odporność na choroby, zwiększa mrozoodporność, dzięki potasowi warzywa łatwiej są przechowywane oraz wpływa na wzrost zawartość witaminy C.

Ponieważ niewielka ilość potasu zawarta w glebach jest dostępna dla roślin, orientacyjny wskaźnik tzw. potas wymienny umożliwia określenie ilości tego makroskładnika dostępnego dla roślin.

W uprawnej warstwie gleby, czyli 0-20 cm, na powierzchni 1 hektara ilość tej formy potasu wynosi od 150 kg do 800 kg.

W glebach piaszczystych i torfowych występują najmniejsze ilości potasu wymiennego, bogatsze w ten składnik są gleby gliniaste, a największą zasobność wykazują lessy i mady. Wśród gleb uprawnych przeważają gleby lżejsze, które zawierają mało potasu wymiennego.

Ciągły dostęp potasu dla roślin zapewnia przenikanie go, w miarę pobierania przez rośliny, do roztworu glebowego w formie związanej z cząstkami gleby, które tworzą tzw. glebowy kompleks sorpcyjny.

Rośliny warzywne charakteryzują się dużym zapotrzebowaniem na potas. Wskazują na to ilości potasu pobieranego z pól wraz z plonem, przez tę grupę roślin uprawnych:

gatunek	plon t/ha	pobranie kg K/ha
Burak ćwikłowy	40	173
Cebula	40	150
Fasola szparagowa	12	64
Groch	5	38
Kalafior	30	125
Kalarepa	20	135
Kapusta biała	70	250
Kapusta czerwona	50	290
Kapusta włoska	35	232
Marchew	40	165
Ogórek	30	66
Pomidor	20	62
Por	30	140
Rzodkiew	20	84
Sałata	25	91
Seler	30	247
Szpinak	10	33

Wynika z tego, że są gatunki roślin warzywnych , które w małym plonie gromadzą dużo potasu, są to: seler, kapusta włoska, cebula, por, burak ćwikłowy, kalarepa, szparag. Te, które pobierają z gleby dużo potasu wraz z dużym plonem to: kapusta biała, kapusta czerwona. Ponieważ w glebach lżejszych występują mniejsze ilości potasu wymiennego niż wymagają tego rośliny warzywne należy pamiętać o systematycznym kontrolowaniu zasobności gleb w ten składnik. Następnie poprzez nawożenie należy doprowadzić do właściwej ilości potasu w wierzchniej warstwie gleby w zależności od zapotrzebowania uprawianego gatunku.

Zawartości standardowe potasu w wierzchniej warstwie gleby dla roślin warzywnych uprawianych w polu wg Metody Uniwersalnej:

	gatunki
100 - 120 mg/dm3 gleby	- groch na zielono - rzodkiewka - szpinak - sałata - rzodkiew
130 - 160 mg/dm3 gleby	- fasola szparagowa - kalarepa - pietruszka - marchew wczesna - koper - czosnek
160 - 190 mg/dm3 gleby	- ogórek - burak ćwikłowy - cebula - por - kapusta czerwona - kapusta włoska - kapusta pekińska - kalafior wczesny - marchew wczesna i późna
190 - 220 mg/dm3 gleby	- pomidor - seler - kapusta średnia i późna - kalafior średni i późny - rabarbar

Program nawożenia ustala się na podstawie określenia zasobności uprawnej warstwy gleby w potas oraz zapotrzebowania uprawianego gatunku na ten składnik. Na ogół nawozy potasowe stosuje się jesienią, można je wtedy dokładniej wymieszać z uprawną warstwą gleby. Wiosną nawozy potasowe stosuje się przeważnie pod rośliny wysiewne lub wysadzane później, wtedy zabieg można wykonać z 10-14 dniowym wyprzedzeniem. Ponowne stosowanie nawożenia może być zalecane w przypadku wczesnego zauważenia objawów niedoboru potasu u roślin.

---