RODZINA ZDROWA
zaspokaja w miarę swoich możliwości potrzeby poszczególnych członków;
nastawiona jest na rozwój indywidualny swoich członków;
spełnia swoje funkcje (bezpieczeństwo, wzajemna pomoc i wsparcie);
jest szczera i otwarta, obowiązuje w niej wzajemność i sprawiedliwy podział obowiązków;
obowiązują w niej normy: mówić, ufać, czuć i zmieniać;
RODZINA DYFUNKCYJNA
nie zaspokaja potrzeb poszczególnych członków (brak troski o indywidualny rozwój i szczęście poszczególnych członków);
nastawiona jest na utrzymanie systemu;
nie spełnia swoich funkcji;
jest zakłamana (nikt nie mówi głośno o swoich problemach, aby nie być lekceważonym, nie narazić się komuś lub żeby kogoś chronić);
jest zamknięta (ma sekret, rozwiązuje problemy we własnym gronie, „za wszelką cenę „o swoje „dobre imię”);
brak w niej wzajemności (nie ma wymiany - ja tobie, to ty mnie, niesprawiedliwy podział dóbr, obowiązków prowadzi do urazów;
obowiązują w niej normy - nie mówić, nie słuchać, nie ufać, nie czuć;
Rodziny dysfunkcjonalne
zaprzeczają swoim problemom (w takich rodzinach zaprzecza się uczuciom, spostrzeżeniom, myślom, dążeniom i wyobrażeniom);
brak w nich intymności;
są „zakorzenione we wstydzie” - dzieci często wstydzą się swojej rodziny;
mają utrwalone, zamrożone, sztywne role;
ich członkowie mają zaplątane granice pomiędzy sobą - czują się tak, jak czują się inne osoby w rodzinie;
ich członkowie nie mogą zaspokoić swoich indywidualnych potrzeb - są one odkładane, aby umożliwić zaspokojenie potrzeb systemu, dlatego w takiej rodzinie istnieje uczucie złości i depresji;
system komunikacji polega na otwartym konflikcie albo na zgodzie na to, żeby nie było niezgody - rzadko dochodzi do prawdziwego kontaktu;
indywidualne różnice poświęcane są dla dobra systemu - jednostka istnieje dla rodziny, taką rodzinę trudno opuścić;
zasady są sztywne i nie zmieniają się - na ogól to kontrola, perfekcjonizm i oskarżanie;
jawne tajemnice są częścią kłamstw - trzymają one rodzinę w stanie zamrożonym, tajemnice te każdy zna i udaj, że o niczym nie wie;
zaprzeczanie konfliktom i frustracji - tworzy sytuacje, w której każdy chce osiągnąć swoje cele siłą woli, daje to iluzję radzenia sobie z problemami;
ich członkowie odrzucają granice własnej osoby - dla podtrzymania systemu, co równoważy się z odrzuceniem własnej tożsamości
ZASADY RZĄDZĄCE RODZINĄ DYSFUKCJONALNĄ
NIE MÓW
Zasada ta nakazuje bezwzględne zachowanie milczenia na temat tego, czego dziecko doświadcza we własnej rodzinie. Dorośli członkowie rodziny oczekują, że dziecko będzie ukrywało swoje przeżycia zarówno wewnątrz rodziny, jak i poza nią;
NIE UFAJ
Zasada ta wymaga od dziecka, aby nie obdarzało zaufaniem ani członków swojej rodziny, ani nikogo obcego, gdyż ufając naraża się na doznanie krzywdy;
NIE CZUJ
Zasada mówi dziecku, aby nie zagłębiało się w swoje emocje, nie zastanawiało nad przyczynami i skutkami. Wzrastanie w takiej rodzinie często powoduje poczucie, że nie ma miłości bezinteresownej, ponieważ dziecko doświadcza tego, że miłość oparta jest na zależności, manipulacji, winie, krzywdzie i wkalkulowanej bezradności;