k7 - zarys idei andragogicznych w wymiarze czasowym

Platon:

• poglądy pedagogiczne dotyczą nie tylko chłopców ale i mężczyzn;

• pierwsze użycie słowa andragogika (kształcenie w wieku męskim) - Aleksander Kapp - 1833;

• prekursor wychowania dorosłych;

• duże znaczenie wychowania moralnego;

• wychowanie - prowadzenie do cnoty rozpoczynające się z wiekiem dziecięcym, które wyzwala dążenie do tego, aby stać się w pełni obywatelem, zdolnym zarówno do rządzenia jak i do posłuszeństwa;

• wychowanie - skierowanie i prowadzenie młodzieży do takiego życia, które jest aprobowane przez obowiązujące prawa i przez najstarszych, najdoświadczeńszych ludzi;

• wychowanie dorosłych - przygotowanie ich do pełnienia ról obywatelskich, polegających na umiejętności sprawowania władzy;

• naczelne zadania wychowania dorosłych: posłuszeństwo i umiejętność rozkazywania;

• wychowanie dorosłych - uczenie szacunku dla prawa i dla ludzi zasłużonych, doświadczonych, starszych, mających mądrość życiową;

• cel wszelkiego wychowania: kształtowanie człowieka:

- duszy,

- serca,

- umysłu,

- ciała;

• wychowanie o charakterze humanistycznym - człowiek jako zintegrowana całość;

• wychowanie - tworzenie człowieka wartościowego;

• wychowanie - pomaganie w samorozwoju, inspirowanie do kształtowania wrodzonych człowiekowi potrzeb;

• wychowanie - proces pobudzania wrodzonych zadatków;

• wychowanie dorosłych bardziej jako kształcenie - kształcenie zdolności rozumienia charakteru i przydatności zawodowej (etyki zawodowej);

• „(…) każdy człowiek przez całe swoje życie powinien dążyć do tego, aby w każdej chwili móc odnaleźć siebie.”

• ostatecznym celem samowychowania, samopoznania, samodoskonalenia - dążenie do świętości;

• ostatecznym celem kształcenia dorosłych - posłuszeństwo wobec przykazań boskich i prawa państwowego;

• wychowanie autorytarne - podporządkowanie się nadrzędnym wobec jednostki wartościom;

• kształcenie w zawodzie i do zawodu;

• uczenie człowieka dorosłego - za pomocą sprawdzającego pouczania, przez ukazywanie tego, co dany człowiek umie i czego nie umie;

• pomoc w rodzeniu się wiedzy u ludzi dorosłych świadczy bóg i nauczyciel;

• wzajemne wychowanie ucznia i nauczyciela;

• wychowanie przyszłych rodziców

• rozwój dorosłych jako wynik pracy z dziećmi i młodzieżą;

• prototyp wychowania państwowego dorosłych preferującego potrzeby, wymagania i sytuacje państwa;

Kapp:

• wychowanie - własnowolne tworzenie nawyków umysłu do kontynuacji procesu kształtowania człowieka - pobudzanie zadatków do samorozwoju;

• propedeutyka - wychowanie embrionalne bazujące tworzeniu nawyków w rozumieniu cielesnym i umysłowym;

• wychowanie + propedeutyka - realizowanie tego, że człowiek własne życie przekazuje innym jako pochodnię, biorąc tym samym udział w nieśmiertelności gatunku ludzkiego;

Mikołaj F.S. Grundtvig

• twórca koncepcji wyższej szkoły ludowej - prototyp współczesnych uniwersytetów ludowych;

• podstawa procesu kształcenia - wychowanie narodowe, obywatelskie, patriotyczne;

• cel nauczania i wychowania - rozbudzenie życia ludu, jego wykształcenie i zapewnienie mu możliwości uzyskania dobrobytu;

• zwolennik duchowej wolności człowieka, prawa wyboru wiary, prawa do ryzyka i życia na własną odpowiedzialność;

• rozwój może się dokonywać w warunkach swobody, spontaniczności wyboru, braku ograniczeń;

• cel wychowania i kształcenia - przygotowanie człowieka do umiejętności określania i realizowania swego szczęścia;

• oddzielenie nauki religii od działalności szkoły;

• wiązanie szkoły z życiem społecznym i narodowym, z pracą i doświadczeniem rodzinnym ludzi;

• czynnik rozwoju duchowego i fizycznego - pełna aktywność człowieka;

• rozwój człowieka dorosłego - wielostronna aktywność w pracy, w życiu narodowym i rodzinnym, przyczyniająca się do przeobrażenia osobowości, zapewniająca poczucie wartości, zadowolenie i szczęście;

• cel wykształcenia - człowiek jako istota zaradna, potrafiąca realizować konsekwentnie i mądrze swoje ludzkie powołanie;

• zwolennik idei demokratyzacji oświaty;

• zwolennik idei kształcenia ustawicznego, ciągłego doskonalenia się, rozwijania osobowości i umiejętności życia;

M.S. Knowles:

• twórca amerykańskiej andragogiki;

• twórca teorii wychowania i kształcenia dorosłych uwzględniającej podmiotowość człowieka dorosłego, specyfikę jego potrzeb i rozwoju oraz jego prawa do godnych warunków nauki i pracy;

• nierozerwalny związek oświaty dorosłych z sytuacją i potrzebami dorosłych - potrzebą pracy, znaczenia, stabilizacji, rozwoju osobowości, społecznego prestiżu, dążenia do sukcesu awansu zawodowego;

• pedagogiczny model uczenia się pozostający w sprzeczności z wymaganiami, oczekiwaniami i możliwościami uczniów dorosłych:

1. uznaje prawo nauczyciela do określania przedmiotu nauczania, celów, sposobów, czasu myślenia; uczeń podporządkowany woli nauczyciela;

2. uczeń nie mający własnego doświadczenia ma polegać na wiedzy i doświadczeniu nauczyciela; nauczyciel dobiera techniki, metody, treści;

3. uczniowie podejmują naukę w celu przyswojenia konkretnych wiadomości określonych przez program nauczania;

4. motywacja uczniów wiąże się z oczekiwaniami i wymaganiami nauczycieli i rodziców, ze współzawodnictwem, z chęcią otrzymania nagrody, z lękiem;

• podstawa andragogicznego modelu uczenia się - wiedza o potrzebach i fazach rozwoju człowieka dorosłego związanych z różnymi rolami społecznymi;

• andragogika humanistyczna - najwyższa wartość to rozwój człowieka dorosłego oparty na suwerennej decyzji i samodzielnym dążeniu do przekraczania możliwości psychicznych i fizycznych;

• model andragogiczny:

- dorosły uczeń - jednostka samodzielna, niezależna, stanowiąca o sobie, w pełni odpowiedzialna za swoje życie, mogąca decydować o sobie;

- program, metody, treści ocena edukacji ma być współtworzona przez dorosłych uczniów, przez nich kontrolowana i korygowana;

- alternatywne programy nauki odpowiadające konkretnym grupom uczniów i konkretnym jednostkom;

- konieczność odwoływania się do dojrzałości, odpowiedzialności i wiedzy dorosłych uczniów a nie do autorytetu, nakazu posłuszeństwa wobec instytucji i nauczycieli;

- uwzględnienie doświadczenia dorosłych wyniesionego z dzieciństwa i wynikającego z pełnienia określonych ról społecznych;

- indywidualizacja oddziaływania, wymagań i stylów komunikacji;

- pomoc w przełamywaniu stereotypów intelektualnych i moralnych;

- nauczyciel - wskazuje różne źródła wiedzy, uczy korzystania z nich;

- udział uczniów w diagnozowaniu własnych potrzeb samokształceniowych;

• motywy wewnętrzne stymulujące aktywność edukacyjną dorosłych: samoocena, lepsza jakość życia, wiara w siebie;

• składniki klimatu moralnego i emocjonalnego nauczania-uczenia się:

- zasada wzajemnego szacunku;

- zasada racjonalnej i życzliwej współpracy;

- zasada wzajemnego zaufania;

- zasada wzajemnego poparcia;

- klimat otwartości i autentyczności;

- zasada przyjemności;

- zasada humanizmu i poszanowania praw człowieka;

2

http://members.lycos.co.uk/nonameuwb

---