Systemy szkolne w krajach Unii Europejskiej

Opracowała mgr Anna Miodek

Już niedługo, mam nadzieję, Polska wejdzie w skład państw Unii Europejskiej. Nauczyciele często zadają pytanie, czy szkolnictwo w Unii jest jednolite? Pokusiłam się zebrać i zestawić systemy edukacyjne

państwach unijnych. W zjednoczonej Europie nie ma jednego modelu edukacji. Każde państwo UE ma swój, rozwijany przez lata, system oświaty. Z własnymi programami nauczania i podręcznikami.

AUSTRIA - ma system edukacyjny analogiczny do systemu niemieckiego.

BELGIA - obowiązkowe jest wychowanie przedszkolne, szkoła od 6-go roku życia. Obowiązek szkolny 9-letni, do 15 lat. Szkoła podstawowa i średnia są 6-letnie.Istnieją dwa typy szkoły średniej:

1.Tradycyjna- kształcenie klasyczne i humanistyczne realizowane w dwóch 3-letnich cyklach. Przygotowuje do studiów.

2.Kształcenie Odnowione- edukacja zawodowa realizowana w trzech 2-letnich cyklach. Przygotowuje do zawodu, ale również na studia.

System jest drożny.

DANIA - ponad 90% dzieci objęte jest wychowaniem przedszkolnym. Obowiązek szkolny trwa 9 lat i rozpoczyna się od 7-go roku życia. Szkoła podstawowa 9-letnia,do 16 lat. Aby kontynuować naukę należy ukończyć 10-tą klasę, która przygotowuje do szkoły średniej. Szkoła średnia jest 3-letnia.Są dwa typy szkoły średniej:

1.ogólnokształcąca,

2.zawodowo-techniczna , po obu typach można studiować. System drożny.

FINLANDIA - do przedszkola chodzą prawie wszystkie dzieci, a obowiązkowo 6-latki.Obowiązek szkolny trwa 9 lat i rozpoczyna się od 7-go roku życia. Szkoła podstawowa trwa 9 lat. Są dwa typy 3-letniej szkoły średniej:

1.ogólnokształcąca,

2.zawodowa. Po dwóch latach w szkole ogólnokształcącej można przejść do 3-ej klasy szkoły zawodowej. Oba typy przygotowują na studia, ale zawodowa również do pracy. System drożny.

FRANCJA - obowiązek szkolny trwa 10 lat, od 6-go roku życia do ukończenia pierwszej klasy liceum albo ostatniej klasy szkoły zawodowej. Szkoła podstawowa jest 5-letnia. Collage trwa 4 lata, ale po dwóch latach można przejść do szkoły zawodowej. Liceum jest 3-letnie. Liceum typu technicznego przygotowuje do pracy zawodowej, a inne typy kończą się maturą, która uprawnia do podjęcia studiów. System częściowo drożny.

Lekcje trwają 55 minut.

GRECJA - obowiązek szkolny trwa 9 lat, dzieci mające 5,5 lat mogą iść do szkoły, a obowiązkowo 6-latki.Szkoła podstawowa trwa 6 lat, potem następuje 3-letnie gimnazjum. Liceum również jest 3-letnie, a młodzież ma do wyboru aż 5 typów:

1.ogólnokształcące,

2.klasyczne,

3.techniczne,

4.mieszane,

5.duchowne; po liceum , aby iść na studia trzeba ukończyć roczny kurs. Po gimnazjum można wybrać 2-letnią szkołę zawodową, która przygotowuje do zawodu. System częściowo drożny.

Rok szkolny trwa od 1.09 do 31.05, a lekcje: pierwsza: 90 minut, następne: 45 minut, ostatnia: 40 minut.

HISZPANIA - obowiązek szkolny trwa 8 lat i rozpoczyna się od 6-go roku życia. Szkoła podstawowa jest 8-letnia, ale podzielona na 3 etapy(2+3+3). Szkoła średnia

1. ogólnokształcąca trwa 3 lata, a po jej ukończeniu można kontynuować naukę na studiach po rocznym kursie orientacji uniwersyteckiej.

2. zawodowa jest 2-u stopniowa:

• ukończenie 1-go stopnia daje kwalifikacje robotnika. Naukę można kontynuować w szkole ogólnokształcącej lub iść do szkoły zawodowej

• 2-go stopnia, która jest 3-letnia i daje kwalifikacje zawodowe, ale również przygotowuje do studiów.

System drożny.

Rok szkolny trwa od 15.09 do 15.06.

HOLANDIA - obowiązek szkolny trwa 12 lat, od 4-go roku życia. Szkoła podstawowa jest 8-letnia, a po niej następuje roczny kurs ukierunkowujący do szkoły średniej. Szkoła średnia trwa 5 lat i przygotowuje do studiów. Są dwa typy szkoły średniej:

1. ogólnokształcąca 4-letnia kończąca się dyplomem lub 5-letnia uprawniająca do pójścia na studia,

2. zawodowa 3-letnia przygotowująca do 4-letniego technikum.

System drożny.

IRLANDIA - obowiązek szkolny trwa 9 lat, od 6-go roku życia. Szkoła podstawowa od 4-go roku życia, ale są 6-latki uczące się w domu, a 8-latki w przedszkolu. Szkoła średnia jest dwustopniowa:

1. pierwszy stopień 3-letni - typy:

• klasyczna,

• publiczna,

• mieszana,

• zawodowa.

2. drugi stopień 3-letni - typy:

• ogólnokształcąca, przygotowująca na studia,

• zawodowa, przygotowująca do pracy.

Niepełna drożność systemu.

LUKSEMBURG - ma system edukacyjny analogiczny do systemu francuskiego, ale obowiązek szkolny od 4-go roku życia.

NIEMCY - różnie w zależności od landów obowiązek szkolny od 6-go roku życia trwa 9 - 12 lat. Szkoła podstawowa jest 4-letnia, szkoła ponadpodstawowa ma różne typy:

1. szkoła średnia rozszerzona przygotowuje na studia,

2. gimnazjum trwa 9 lat i przygotowuje na studia,

3. szkoła średnia realna trwa 6 lat i przygotowuje do 3-letniej szkoły zawodowej, po której można iść na studia lub do pracy,

4. szkoła główna jest 5-letnia i następuje po niej 4-letnia szkoła zawodowa przygotowująca do pracy.

Niepełna drożność systemu.

Rok szkolny zaczyna się w sierpniu.

PORTUGALIA - obowiązek szkolny trwa 9 lat, od 6-go roku życia. Nie ma obowiązku wychowania przedszkolnego, ale około 60% dzieci chodzi do przedszkola. Szkoła podstawowa jest 6-letnia, a szkoła średnia 5-cio lub 6-cio letnia. Szkoła średnia jest dwustopniowa:

1. jednolita - 3-letnia, obowiązkowa,

2. pełna średnia 3-letnia:

• ogólnokształcąca, przygotowująca na studia,

• techniczna, przygotowująca do pracy,

zawodowa 2-letnia.

Niepełna drożność systemu.

SZWECJA - obowiązek szkolny trwa 9 lat od 7-go roku życia, ale 6-latki są objęte obowiązkowym wychowaniem przedszkolnym. Szkoła podstawowa jest 9-cio letnia. Są dwa typy szkoły średniej:

1. gimnazjum 3-letnie, przygotowujące na studia,

2. zawodowa 3-letnia przygotowująca do pracy.

Niepełna drożność systemu.

Rok szkolny zaczyna się w sierpniu.

WIELKA BRYTANIA - obowiązek szkolny trwa 11 lat od 5-go roku życia. Szkoła podstawowa jest 6-letnia, podzielona na dwa, trzyletnie cykle. Są trzy typy szkoły średniej:

1. gramatyczna, 7-letnia, przygotowuje na studia,

2. rozszerzona, 7-letnia, organizuje naukę na bazie pierwszego cyklu szkoły podstawowej,

3. nowoczesna, 7-letnia, przygotowuje na studia;

typ 2 i 3 oferuje 16-latkom (poza obowiązkiem szkolnym) kształcenie techniczne 2-letnie dające uprawnienia zawodowe. Później mogą oni kontynuować naukę w szkole średniej, która przygotowuje na studia.

System drożny.

Lekcje trwają od 45 do 60 minut w zależności od szkoły.

WŁOCHY - obowiązek szkolny trwa 8 lat od 6-go roku życia. Szkoła podstawowa jest 5-letnia i następuje po niej szkoła średnia:

1. obligatoryjna 3-letnia,

2. liceum 5-letnie

• ogólnokształcące,

• artystyczne,

• techniczne, dające wstęp na studia.

3. zawodowa po obligatoryjnej szkole średniej,

• 2-lenia, przygotowuje do zawodu,

• 3-letnia, po której następuje roczny kurs przygotowujący do studiów,

• 4-letnia, przygotowująca na studia.

Niepełna drożność systemu.

Struktury to jedno, a nakłady na edukację to drugie. Prześledźmy ile (procentowo) wydatków z budżetu poszczególnych krajów przeznacza się na oświatę:

Austria - 3,9 Grecja - 2,5 Niemcy - 4,6

Belgia - 6,1 Hiszpania - 3,3 Portugalia - 4,2

Dania - 6,6 Holandia - 6,9 Szwecja - 5,7

Finlandia - 7,9 Irlandia - 6,7 Wielka Brytania - 5,2

Francja - 6,5 Luksemburg - 6,4 Włochy - 5,7

a Polska w roku 1998 - 3,28 , w 1999 - 3,21 , w 2000 - 3,05% PKB.

W świecie przeciętna wydatków z budżetu to 5,5%, w USA - 9%, a w Europie - 5,4%.

Według międzynarodowych ekspertów, w tym UNESCO obniżenie ich poniżej 4% prowadzi do zapaści edukacyjnej państwa.

Miejmy nadzieję, że zmieni się to wraz z naszym wejściem do Unii, czego wszystkim rodzicom, uczniom i nauczycielom życzę.

Źródła:

www.eurydice.org

Rocznik statystyczny 1997, 1998, 1999 rok

www.gazeta.pl/edukacja

---