AFRYKANSKI POMÓR KONI- ch jednokopytnych, przenoszona przez owady, przebieg posocznicowy E; Orbivirus, r: Reoviride, 9 serotypów, obecny w tkankach, wydzielinach, wydalinach, krwi, wrazliwy na pH <5 i > 11, temp 60, krew- 2 lata, replikacja - pluca, śledziona, wezły, żródlo- koniowate, zarazek znika 10 dni po pierwszym mrozie, zachorowania latem, nosicielstwo - 90 dni, wrota- owady, k bezpośredni, O: ink 6-16 dni, p poronna- 40-42, przekrwienie spojówek, podwyższone tetno, dyspnoe, p. płucna- obrzęk płuc, śmierć po 3-5 dniach, p. nadostra- obrzek glowy, szyi, przedpiersia, konczyn, jezyka, niewydolnosc krazenia, zapasc, p .mieszana- niewydolnosc, obrzek płuc,hipoksja, ascites, zajscie, zachorowalnosc- 100%, śmiertelnosc 90%, B: identyfikacja- IF lub ID- śledziona, określenie serotypu SN ze specyficznymi surowicami w hodowlach komórkowych, badania serologiczne- OWD, IF, HAH. SN Z: likwidacja chrych, szczepienia, niszczenie owadów wstrzymanie importu koni z rejonu wystepowania, zakaz trzymania koni na lotniskach, 40 dni kwarantanny dla koni,
ARTERITIS- enzootia- Eguine Viral Arteritis EVA, r: Arterioviridae,RNA wrażliwy na śr dezynfekcyjne i srodowisko Powinowactwo do w. środk tętnic typu mięśniowego, zachorowalność 80-90% klacze, kilka % źrebięta, ZAKAŻENIE aerogennie- inne klacze, nasienie, ogiery ozdrowieńcy, PRZECIWCIAŁA-, max poziom 3 m-ce do końca życia, SIEWSTWO- ogiery, krótkoterminowi- 2-5 tyg, średniodługoterminowi- 3-8 m-cy, długo- całe życie, INKUBACJA- 3-14 dni (7)P: 24 h namnazanie w płucach-makrofagi-48 h wezły-4 dni ukł limfatyczny- miesniówka tętnic i tetniczek-uszkodzenie tunica interna i endotelium- wybroczyny obrzeki,O: 3 dni temp 40, potem 41, osłabienie, zap spojówek, obrzęk powiek, wypływ z nosa, zap płuc, wysypka na skórze, obrzęk kończyn, biegunka, parcia, RONIENIA cała ciąże ( 40-50%), ŻREBIĘTA- zap płuc, gorączka, biegunka, żółtaczka, zap ścięgien, kulawizny, Rozpoznanie A-P, , IF, ELISA, OWD, PCR, poronione płody, nasienie, surowice 2 x co 3 tyg, NASIENIE- , jak po 8 pasażach brak efektu cytopatycznego (-), badania biologiczne kryjemy 2 kacze 2 x dziennie, izolacja, obserwacja 3-4 tyg, - serologia x2, SZCZEPIENIA- ARVAC ( żywa), ARTERVAC 9 INAKTYWOWANA),
BORELIOZA KONI- borelia Burgdorferii, rezerwuarem sa gryzonie, przemieszczanie infekcji nastepuje przez kleszcze( Ixodes Ricinus), O: może przebiegac bezobjawowo, nieraz rumień, porazenia skrecanie głowy w jedna strone, porazenie ogona, trudnosci w połykaniu, pobudzenie, nieraz poronienia sztywny chód, zap stawów, kulawizna, obrzeki, oddzielenie puszki kopytowej na tle ochwatu, wystepuje smiertelność żrebiat i wczesne obumieranie zarodków, nieraz zap spojówek, teczówki, wrzód rogówki, zmiany skórne, utrata sierści, łuszczenie skóry. RESZTA JAK BORELIOZA PSÓW
INFLUENZA- Orthomyxoviride A, A2, zachorowalnośc 50-100 % 2 podtypy A1, A2 wrazliwe również osły u których cieżki przebieg choroby ZAKAZENIA-aerogenna do 8 dnia po zakazeniu, sprzęt, zabiegi, skupiska koni, chorują konie młode 1-3 lata, OBJAWY- inkubacja 1-5 dni, temp 41,suchy kaszel, wypływ z nozdrzy, apatia, zap krtani i tchawicy, zap płuc, wypływy sluzowe AP-platowe zap płuc, odoskrzelowe zap płuc, ROZPOZNANIE- wypłuczyny z nosa, krew pobrana na surowice w fazie gorączkowej i 3 tyg pózniej, wymazy z nosa, PCR, ELISA, SN, hodowla na zarodkach kurzych , zahamowanie hemaglutynacji, wzrost 4X miana przeciwciał LECZENIE- antybiotyki śr aspirynopodobne, przeciwciała 3-4 m-ce, sr wzmacniające sulfonamidy, spokój dobra pasza, wentylowane pomieszczenie SZCZEPIENIA- 0, 1, 6 m-cy zaleca się szczepienia przypominające,DR-zołzy, arteritis, rinopne., rinovirus, adenovirus,
NOSACIZNA- CHOROBOTW- inwazyj, ilosc toksyn kondycja, zjadliwośc koni mułów, osłów,carnivora, Ho Pseudomonas mallei, Burkholderia mallei, w strupach i ropie żyje 30 dni, ZAKAŻENIE chore An wyciek z nosa, bezobjaw nosiciele, droga alimentarna przez skóre, inhalacje, umiejscowienie-nos płuca skóra, O: ink 2 tyg- 3 m-ce, ostra- goraczka dreszcze, guzki szkliste w nosie, wielkości ziarna prosa, - martwica, - owrzodzenia, wypływ żółto-ropny, powstają gniazdkowate blizny, zmiany-gardło, tchawica, krtań, duszność kaszel, owrzodzenia sromu, biegunka poliuria zejście smiertelne, przewlekła- goraczka powrotna, rozpad guzów, bakteriemia, guzy zlewają się może dojsc do perforacji j. Nosowej, płuca - ciemne guzki na płatach, środek guza serowacieje, na skórze kończyn guzki śr 0.5-2 cm, z ropa, MALEINIZACJA MALEINA- jałowy, zageszczony przesącz zjadliwych prądków na pożywce bulionowo- glicerynowej SPOJÓWKOWA-maleina PPD,skoncentrowana wkrapiamy wynik po 3, 6, 12, 24 h, + przekrwienie , wysięk ropny przez 24h, +/- wysięk surowiczy - powtarzamy po 5 dniach, wzrost temp > 38.5 wynik +, ŚRÓDSKÓRNO- POWIEKOWA- 0.2 25% maleiny, wynik po 24h, 72h , przy wyniku watpliwym próba w drugim oku ocena po 48 h. Maleinizacja podskórna- 2.5 10% maleiny podskórnie, po 12h co 3h mierzy się temp jak podniesie się powyżej 38.5 +, pomiar kończymy po 36h, może pojawić się obrzek, OWD-test urzedowy, A-P guzki, wrzody, blizny, martica rozpadem jądra komórkowego,DR-zoły(obustronny),zap węz chł, melioldoza, nowotw, zap zatok(jednostr, pow węzł chł)
NIEDOKRWISTOŚC ZAKAŻNA KONI- konie, kuce muły osły, nawrotowa gorączka, anemia, zak utrzymujące się przez całe życie, Lentiviride, inaktywowany przez eter, śr dezynfekcyjne 60 st/1h, podczas gorączki zmiana antygenowa wirusa- nowe warianty, Z-krew, owady, igły , zak płodu, mechaniczna transmisja zależy od ilośc krwi, muchy kłujki, bąki,P: OBJAWY- inkubacja 2-7 dni, -,41, namnażanie w makrofagach i monocytach w miejscu ukąszenia, gorączka, antygen wykrywalny w śledzionie wątrobie i nerkach- komórki docelowe,zmiany w ukł immunologicznym, uszkodzenie nerek przez odkładanie się kom immunologicznych i C3, anemia, hemoliza, aglutynacja krwinek, uszkodzenie szpiku, trombocytopenia, okresowe nawroty choroby, zakażenie do końca życia!!, OSTRA- trwa 5-15 dni, błony przekrwione, spojówki czerwone, wybroczyny w jamie gębowej i pochwie, biegunka, morzyska lekkiego stopnia, goraczka naprzemienna, spadek erytrocytów i hemoglobiny, PODOSTRA 3 tyg- 3 m-ce-nawroty gorączki co 2 dni, pogłebienie niedokrwistosci, osłabienie, poty, PRZEWLEKŁA- co 1-3 m-ce nawroty choroby, A-P wybroczyny bł surowiczych, nerek, żóltaczka, obrzeki, bladosc błon, powiększenie węzłów, śledziony, szpik koloru malinowego, ROZPOZNANIE- urzedowe- serologia, IMMUNOPRECYPITACJA, ELISA, PCR, AGID BRAK LECZENIA , szczepienia brak
OTRET KONI- przenoszony przez krycie, HERPERVIRIDAE, wrażliwy na srodowisko i śr dezynfekcyjne, namnażany na komórkach konia, efekt cytopatyczny, ciałka wtretowe A Cowdry, P: krycie, inseminacja, szczotki dla koni, - po dostaniu się do narządów rodnych powstają wykwity O: ink 1-20 dni, zmiany przedsionek pochwy, łechtaczka, szyjka, zaczerwienienie obrzek, grudki, pecherzyki, płytkie owrzodzenia pokryte nalotem włóknikowo- ropnym, samce- bł sluzowa prącia, obrzęk napletka, moszny jąder, blizny, mozaikowaty wygląd, po 2-3 tyg wyzdrowienie B: serologiczne, OWD, IF, SN, DR: trichomonadoza, wibrioza, L: macs z antgybiotykami,śr dezynfekcyjne, higiena, nie kryć AN chorymi.
RHINOPNEUMONITIS- HERPESVIRUS 1-4, daje ciałka wtretowe i efekt cytopatyczny, przeżywalność 2 m-ce, EHV 1 eguid herpesvirus 1 ( 90% ronienia 10% ukł oddechowy rozprzestrzenia się przy udziale makrofagów, ), EHV 4 ( gł ukł oddechowy), zakazenie latentne, wewnatrzjadrowe ciałłka wtretowe Dimocka w ukł oddechowymP:EHV1-namnażanie nabł dr oddechowych- makrofagi- węzły- krew- plud, EHV2- drogi oddechowe i wezly O- zrebięta-ink 2-7 dni, goraczka, wypływ sur z nosa, martwica kom ukł oddech, bronchopneumonia, ronienia 6-11 m-c ( 40-120 dni od zakazenia). PŁODY-ogniska nekrotyczne watroba śledziona płuca, nadnercza, myeloencephalitis porazenie kończyn, atonia p. moczowego, ODPORNOŚC- 6 m-cy, R-wymazy z nosa, płody- wycinki płuc, sledziony nerek, , mózg r kregowy, błona śl gardła, ID, SN ELISA PCR. L-witaminy ,antybiotyki, immunostymulatory, wyksztusne, SZCZEPIENIA- EOUIFFA, PNEUMABORT K+1b, RESEOIN, inaktywowane 3x 5, 7, 9 m-c ciazy, żywe 7, 9 atenuowane 4, 9. Żrebieta 4, 5 ,7 ,10, roczniaki x2, SZCZEPIENIA MOGĄ WYWOŁAĆ RONIENIA.
TĘZEC- ch przyranna, Eq, Bo,Su, Ho, Ca, Fe, Cl Tetani, orzesiona laseczka, G+, beztlenowa, rosnie na podł sztucznych w warunkach beztlenowych, przetrwalniki, toksyny- fibrolizyna, tetanospazmina, tetanoluzyna, P: prztrwlnik dostaja się w rane- p wegetatywna, - namnazanie w miejscu zakażenia produkcja toksyn- neurotoksyna- komórki nerwowe, atakuje komórki r kregowego dochodzi do zaburzeń hamowania i An jest nadmiernie pobudzone, wzmożone napiecie i spastyczne skurcze, tetanolizyna- liza czerwonych krwinek, O: ink 1-2 tyg zesztywnienie mieśni najpierw głowy, zuchwy potem reszty, ( tężec zstepujący) t wstępujący- zaczyna się od miejsca zranienia i obejmuje pozostałe partie, neurony nerwu trójdzielnego najszybciej wiążą toksyny, szcękościsk, sztywny chód, kon bujany, napiecie mięsni, podkasany brzuch, prosto stojące uszy, odsadzony ogon, wypadnięcie 3 powieki, zwolnienie perystaltyki, zatrzymanie kału i moczu, wzrost tep po śmierci, bolesne oddychanie, śmiertelnosc 50-90%, nieraz uduszenia, AP; szybkie stezenie posmiertne, niekrzepnąca krew, gorace zwłoki, R : charakterystyczne objawyL: surowica- dożylnie i do kanału rdzenia, anatoksyna- powoduje wytw przeciwciał, antybiotyki, szczepienia S.C.- 2x co 3 tyg 5 ml, odpornosc rok, szcepienie przypominające po roku. Z: aseptyka skaleczeń i ran oraz porodu, uodparnianie czynne dozywotnia odpornosć po 3 szcepieniach
ZAPALENIA MOZGU I RDZENIA- EEE, WEE, VEE, przenoszone przez stawonogi, E: Alphavirus, r; Tgoviridae, RNA, JAPONSKIE ZAP MOZGU- Flaviviridae, konie, moły, źródłem sa konie, inne An, moskity owady ssace, wrażliwe inne An P: wirus namnaża się na gr chłonnych- krew- wiremia- ponowne namnazanie w ukl limfatycznym- CUN- uszkodzenie komorek- 70-90% koni ulega zakażeniu- śmierć w skutek degradacji istoty szarej, O: ink 5-14 dni EEE, WEE- dwufazowa gorączka, nadwrazliwośc na dźwięk i dotyk, drgawki, wpadanie na przeszkody, świąd, podniecenie, depresje porażenie, śpiączka, VEE- to samo + osłabienie, depresja, brak apetytu, biegunka, JAPONSKIE- temp 40 trwa 2-3dni, zożółcenie blon, brak apetytu, śpiączka, zaburzenia w połykaniu, zoltaczka, wybroczyny brak koordynacji ruchowej, upadki, sztywnosc karku, pocenie nadwrażliwosc, otepienie,ślepota, AP- rozsiane nieropne zapalenie kory, wzgórza, podwzgórza, zwyrodnienie kom nerwowych, nacieki okołonaczyniowe, rozrost gleju, DR; WSCIEKLIZNA, CH Borna, tężec, botulizm, zatrucia, B; krew, mozg- zakażenie zarodków kurzych, myszki- domózgowo padaja po 2-8 dniach, OWD- wykrywanie przeciwciał, L: objawowe, zabezpieczenie przed nokaleczeniem, elektrolity, okłady, kortykosterydy, szczepionki inaktywowane 2x co 2-4 tyg, szczepionka atenuowana zawierajaca szczep TC 83.
ZOŁZY- ( ADENITIS UGUORUM, CONTAGIOSA EGUORUM), choroba młodych koni 1-5 lat, streptococus egui subsp egui, hemolityczna, dezynfekcja: kw siarkowy, fenol, jodofor, ZAKARZENIE alimentarna, owady, pasza, picie, pastwiska, pochwa, gr. mlekowy, śródmacicznie, zachorowalność100%, P:saprofit dr oddech- przełamanie odporności ( przeziebienie)- węzły- zmiany ropne- inne wezły- posocznica-opniska ropne w narządach O-inkubacja 1-21 dni, śluzowo-ropny wypływ z nosa, kaszel, obrzęk okolicy w ch żuchwowych, pozagardłowych, zapalenie gardła, trudności oddychania, wezły chłonne pękaja w 14 dniu choroby, goraczka obrzek i przetoki wezłów chłonnych, ukł oddechowego, przeżuty do wezłów kończyn, , jamy brzusznej, klatki piersiowej, zaburzenia ruchu, NASTĘPSTWA- połowiczne porażenie krtani, wybroczynowośc, zap mięśnia sercowego, NOSICIELSTWO- 6 tyg-13 m-cy, 3x badanie - potrzebne aby uznać ze koń nie jest nosicielem, odpornośc- trwała, nabyta po ciężkich przechorowaniach, miejscowa oporność - przeciwciała śluzowe Ig A, Ig G , - przeciwciała siarowe, przeciwciała mleka, ROZPOZNANIE- bakteriologia, ELISA, pobieranie zawartości ropnia, izolacja kilka h po zakażeniu i 3-6 tyg po fazie ostrej, LECZENIE prokainowa sól penicyliny G, 5 dni, nieraz oksytetracyklina i.v, DR- grypa, zap nosa i pł, herpesvirus, rhinovirus