Media elektroniczne w Niemczech:

1.Podstawa prawna:

2.Instytucje regulujące:

Rada Radiowo-Telewizyjna - reprezentuje interesy ogółu a jej członkowie są delegowani przez organizacje społeczne, grupy polityczne, światopoglądowe oraz instytucje (np. uniwersytety) Osoby te są wybierane na 2 lata.

Rada Administracyjna - 7 członków (4 wybieranych przez Radę Radiowo Telewizyjna) plus Prezes.

Od kwietnia 1987 r. istnienie obok siebie nadawców prywatnych i publiczno-prawnych (zwanego dualnym systemem nadawców) reguluje Państwowa Umowa Radiowa, zawarta między krajami związkowymi. Od czasu wprowadzenia dualnego systemu nadawców kontrolę nad nadawcami prywatnymi sprawują Krajowe Urzędy ds. Mediów (LMA).

3.Telewizja publiczna:

Nadawcami publicznymi są w Niemczech ARD oraz ZDF. ARD to związek nadawców regionalnych, natomiast ZDF jest zorganizowane centralnie. Zarówno ARD, jak i ZDF są samodzielne i finansują się z abonamentu.

ARD istnieje od roku 1950. Założycielami ARD było sześć rozgłośni radiowych, działających w krajach związkowych. Od 31 października 1954 r. ARD emituje program telewizyjny, dziś zwany oficjalnie Das Erste (Pierwszy), będący wspólną produkcją poszczególnych nadawców w krajach związkowych. Szis w sklad ARD wchodzi 10 stacji. Na Pierwszy program TV składają się materiały wspólne oraz materiały poszczególnych stacji członkowskich. 55 % stanowią materiały wspólne - tzn. albo w całości wspólnie finansowane (np. zakupy filmów), albo wspólnie produkowane. Czterdzieści pięć procent to materiały różnych rozgłośni regionalnych. Poza tym ARD utrzymuje sieć korespondentów zagranicznych na całym świecie.

Stacje ARD krajów związkowych utrzymują wspólnie kanał TV 3sat (wraz z ZDF, Telewizją Szwajcarską i ORF), kanał dla dzieci KI.KA, kanał informacyjny Phoenix (oba we współpracy z ZDF) oraz niemiecko-francuski kanał kulturalny ARTE (w kooperacji z ZDF i ARTE France).

W połowie lat 60-tych pojawił się konkurujący z ARD nadawca publiczny, Zweites Deutsches Fernsehen (ZDF - „Druga Telewizja Niemiecka”), który rozpoczął działalność 1 kwietnia 1963 r. Z budżetem wynoszącym ok. 1,6 mld euro ZDF liczący ponad 3600 pracowników jest jednym z największych nadawców w Europie.

Nadawcy publiczno-prawni w Niemczech są ustawowo zobowiązani do wypełniania zadań programowych i do realizacji misji publicznej. Nadawcy publiczno-prawni finansowani są przede wszystkim z abonamentu. Warto zauważyć, że tylko 6 % przychodów osiąganych jest z reklam i sponsoringu, gdyż nadawców publiczno-prawnych obowiązuje w tym zakresie ścisła reglamentacja. I tak zabroniona jest emisja reklam po godzinie 20 oraz w niedziele i święta, ponadto czas emisji reklam ograniczony jest maksymalnie do 20 minut dziennie.

4.Telewizja prywatna:

Telewizja prywatna rozpoczęła emisję programu w ramach pilotażowego projektu kablowego 1 stycznia 1984 r. w Ludwigshafen-Mannheim. Pierwszym niemieckim nadawcą telewizji prywatnej, odbieranej z sieci kablowej w Ludwigshafen (Nadrenia-Palatynat) przez 1500 gospodarstw domowych była Spółka Programowa Rozgłośni Kablowych i Satelitarnych (PKS). Potem PKS przekształciła się w stację Sat1. Dzień później wystartował RTL plus (potem RTL). Pojawienie się telewizji prywatnej radykalnie zmieniło zachodnioniemiecką scenę medialną. O ile wcześniej przeciętne gospodarstwo domowe odbierało 3 programy TV (ARD, ZDF i Program III regionalny), to jesienią 1987 r. już siedem, a pod koniec lat 90-tych ponad 30 różnych programów. Dziś przeciętny Niemiec może wybierać między 42 różnymi kanałami niekodowanymi (Free-TV). Tym samym Niemcy są drugim co do wielkości rynkiem TV po USA.

W roku 1989 emisję rozpoczęła telewizja ProSieben. Kładzie ona wyraźny nacisk na dotarcie do grupy odbiorców w wieku 14-29 lat. Preferuje w szczególności filmy fabularne krajowe i zagraniczne. Wielkie hollywoodzkie produkcje filmowe odgrywają główną rolę w jej programie, głównie dzięki umowom ProSiebenSat.1 Media AG z prawie wszystkimi większymi studiami amerykańskimi.

Grupa RTL, która pozostaje w tyle za Prosien pod względem oglądalnosci produkuje następujące kanaly: RTL ( najwyzsza oglądalność ), Super RTL- to pierwszy program telewizji satelitarnej adresowany do dziecięcej publiczności. RTL2 nastawiony jest na rozpowszechnianie filmów. Stacja n- tv powstała w listopadzie 1992 jako kanał informacyjny, ale ze względu na niewielką oglądalność wymusiła zmianę profilu na bardziej rozrywkowy i o lżejszej tematyce. Vox istnieje od 1993 roku. Nadaje dość lekki repertuar- seriale, sensacyjne dokumenty, a w weekendowe wieczory także filmy erotyczne. Cieszy się popularnością wśród polskich miłośników telewizji satelitarnej.

Otwarte Kanały to stacje lokalne lub regionalne, których program produkują i kształtują z własnej inicjatywy i na własną odpowiedzialność sami obywatele. W odróżnieniu od telewizji publiczno-prawnej i prywatnej w „Rozgłośni III typu” nie ma redakcji, nie ma ramówki, założeń merytorycznych i formalnych. Za to w Otwartych Kanałach niedopuszczalne są programy sponsorowane i reklamy. Wszyscy autorzy programów sami odpowiadają za swoje audycje. Otwarte Kanały udostępniają bezpłatnie studia, sprzęt do nagrywania, doradztwo i pomoc techniczną, ich urządzeniem i wyposażeniem zajmują się odpowiednie Krajowe Urzędy ds. Mediów.

5.Radio publiczne:

Żaden środek masowego przekazu nie jest w Niemczech wykorzystywany tak intensywnie jak radio. Statystyczny Niemiec powyżej 14 roku życia słucha radia średnio przez 203 min dziennie. Radiosłuchacz powyżej 14 roku życia spędza przy radiu w skali kraju 256 min dziennie.

Radio, podobnie jak telewizja, ma ogromny zasięg, dociera codziennie do czterech spośród pięciu osób dorosłych, czyli codziennie do prawie 51 mln słuchaczy powyżej 14 roku życia. ARD oferuje ok. 57 programów radiowych, emitowanych ze stacji naziemnych. Każda spośród dziewięciu rozgłośni ARD (nie licząc Deutsche Welle) emituje przeciętnie 4 do 5 pełnowymiarowych programów. Niektóre rozgłośnie, obsługujące 2 lub 3 kraje związkowe, jak Norddeutscher Rundfunk czy Mitteldeutscher Rundfunk, nadają nawet 8 programów radiowych. ZDF ma udziały jedynie w rozgłośniach Deutschlandfunk i Deutschlandradio Kultur, nadających program na terenie całego kraju.

Deutsche Welle jest to rozgłośnia państwowa, finansowana ze środków federacji. Jej ustawowym zadaniem jest nadawanie programów dla zagranicy. Regularne emisje rozpoczęła w maju 1953 roku. Audycje nadawane w językach obcych mają za zadanie dostarczyć ich słuchaczom jak najwięcej informacji o Niemczech, zaspokoić potrzebę bieżących wiadomości z ich kraju i ze świata oraz skomentować najważniejsze wydarzenia. W maju 1992 roku w ramach rozgłośni uruchomiono Telewizję Deutsche Welle, która za pośrednictwem satelity emituje czternastogodzinny program w języku niemieckim, angielskim i hiszpańskim.

6.Radio prywatne:

Pierwszym regionalnym programem radiowym w Niemczech było Radio Szlezwik-Holsztyn, które rozpoczęło nadawanie programu 1 lipca 1986 r. Warto dodać, że pierwszą prywatną radiostacją niemieckojęzyczną, która rozpoczęła emisję programu w 1957 roku, było Radio Luksemburg. To prywatne radio finansowane z reklam i traktowane początkowo z uśmieszkiem, w ciągu kilku lat stało się poważnym konkurentem ARD, kierującym swą nowatorską ofertę programową przede wszystkim do młodych słuchaczy, będących atrakcyjnym adresatem reklam.

Obecnie w Niemczech istnieje ok. 250 komercyjnych stacji radiowych, najwięcej w Północnej Nadrenii-Westfalii i Bawarii (po 50 prywatnych radiostacji). W każdym kraju związkowym nadaje program od 1 do 3 komercyjnych rozgłośni regionalnych, przy czym z reguły jedynie 1-2 stacje emitujące program na częstotliwościach UKF obejmują swym zasięgiem cały kraj związkowy.

Specyfika niemieckiego rynku radiowego polega na tym, że wyjątkiem są na nim rozgłośnie o zasięgu ogólnokrajowym, takie jak Klassik Radio, którego program można odbierać nie tylko poprzez kabel i satelitę, ale także na wielu częstotliwościach UKF oraz stacje JAM FM i RTL-Radio. Przewagę posiadają radia lokalne i regionalne.

Obok stacji prywatnych istnieją 22 rozgłośnie uniwersyteckie i 32 niekomercyjne stacje lokalne. Te rozgłośnie niekomercyjne, działające obok radiostacji publiczno-prawnych i prywatnych, nazywane są „trzecim filarem“, ponieważ ich funkcja i uregulowane ustawowo zadania znacznie różnią się od funkcji i zadań nadawców publiczno-prawnych i prywatnych nadawców komercyjnych. Powinny one na przykład umożliwić dostęp do środków produkcji i programów radiowych wszystkim zainteresowanym. Przy tym są to z reguły instytucje pożytku publicznego, nieemitujące reklam.

---