TLENEK CHROMU(III), BHP KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ

IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa chemiczna: Tlenek chromu(III)

Wzór chemiczny: Cr₂O₃

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbol bezpieczeństwa (S)
tlenek chromu(III)	100	1308-38-9	215-160-9	-	-

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja nie jest niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG

Zagrożenie pożarowe: Tlenek chromu(II) nie stwarza zagrożenia pożarowego.

Zagrożenie toksykologiczne: Substancja może działać uczulająco.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Niewielkie, będące skutkiem słabej rozpuszczalności w wodzie.

2. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego pyłem tlenku chromu(III) środowiska. Skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji leżącej.
2.	W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie i zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	Przepłukać usta. Podać 0,5 l wody do wypicia. U osoby przytomnej wywołać wymioty lub wykonać płukanie żołądka.
2.	Zapewnić spokój, leżenie i ciepło. Zapewnić pomoc lekarską.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 - 20 minut, przy wywiniętych powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe).
2.	W przypadku konieczności zapewnić konsultację lekarza - okulisty..
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody a następnie wodą z łagodnym mydłem.
2.	Zasięgnąć porady dermatologa gdy wystąpi podrażnienie skóry.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU:

Zagrożenia pożarowe:	Substancja niepalna. Nie stwarza zagrożenia pożarowego i wybuchowego. W ogniu wydzielają się szkodliwe gazy, pary i dymy.
W przypadku pożaru sąsiednich obiektów stosować:	gaśnice CO₂, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC, gaśnice pianowe.
Zalecenia szczegółowe:	Nie jest zalecane stosowanie wody w przypadku gaszenia obiektów w sąsiedztwie magazynowania tlenku chromu(III).
Sprzęt ochronny strażaków w warunkach dużego pożaru:	Aparaty izolujące drogi oddechowe.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Środki ochrony osobistej:	Ubrania robocze ze zwartej tkaniny, rękawice z tworzywa powlekanego, buty robocze, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłami (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).
Zalecenia szczegółowe:	Usunąć wszelkie potencjalne źródła zapłonu, uszczelnić uszkodzone opakowania, zebrany ze środowiska tlenek chromu(III) umieścić w opakowaniu zastępczym. Zebraną substancję skierować do wtórnego zagospodarowania.
Zabezpieczenie środowiska:	Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze.
Metody utylizacji:	Na drodze składowania, przed powtórnym zagospodarowaniem, w wyznaczonym miejscu zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas wszelkich, wykonywanych czynności z tlenkiem chromu(III) nie jeść, nie pić, nie zażywać lekarstw, unikać bezpośrednich kontaktów z substancją, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej.
Zalecenia szczególne dotyczące magazynowania:	Wszelkie pomieszczenia magazynowe muszą być wentylowane. Podłoga powinna być wykonana z materiału ceramicznego.
Magazynowanie:	We właściwie oznakowanych, zamkniętych, fabrycznych opakowaniach, z informacją w języku polskim zgodną z obowiązującymi normami Pomieszczenia muszą być suche. Przechowywać w oddzieleniu od materiałów utleniających i środków żywności. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać tlenek chromu(III), który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania tlenku chromu(III).

Ochrony osobiste

Ręce:	Rękawice z tworzywa sztucznego.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego).
Drogi oddechowe:	Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z zawartością pyłu tlenku chromu(III) (filtr cząsteczkowy - oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z tlenkiem chromu(III). Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie zażywać leków podczas pracy. Na bieżąco usuwać substancję, która wydostała się do środowiska. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie tlenku chromu(III) w środowisku pracy:

NDS - 0,5 mg/m³ NDS - nie ustanowiono

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 151,99 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: Tlenek chromu(II) w warunkach normalnych występuje w postaci zielonych kryształów lub proszku. Wykorzystywany jest przede wszystkim w laboratoriach.
9.3	Temperatura topnienia: 2435^oC
9.4	Temperatura wrzenia: Rozkład
9.5	Gęstość: 4,91 g/cm³
9.6	Gęstość usypowa: ok. 800 kg/m³
9.7	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Tlenek chromu(III) w wodzie jest bardzo słabo rozpuszczalny.
9.8	Stopień zagrożenia wód: Niewielki

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:	Tlenek chromu(III) przechowywany w warunkach normalnych jest produktem stabilnym. Unikać kontaktów z wilgocią silnymi utleniaczami.
Właściwości korozyjne:	Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Stopień zagrożenia wód: brak zagrożenia.

Drogi narażenia:

Oczy	tak	Spożycie	tak (większa ilość)
Skóra	nie	Wdychanie pyłów	tak

Działanie miejscowe: Chrom trójwartościowy jest niezbędny do zachowania prawidłowego metabolizmu glukozy u ludzi i zwierząt. Wchodzi w skład czynnika określanego mianem „czynnik tolerancji glukozy”. Metal ten spełnia również istotną funkcję w metabolizmie niektórych białek i lipidów, a zwłaszcza cholesterolu. Opisywano przypadki zaburzeń na skutek niedoborów chromu trójwartościowego u ludzi. Chrom trójwartościowy słabo wchłania się z przewodu pokarmowego. Główną drogą wydalania chromu z organizmu człowieka jest mocz. Nadmiar jonów chromu(III) powoduje u człowieka rozszerzenie wszystkich naczyń krwionośnych oraz bezpośrednio działa rozkurczowo na mięśnie gładkie. Chromu(III) działa bezpośrednio utleniająco na hemoglobinę, powodując powstanie methemoglobiny i nitrozohemoglobiny. Z punktu widzenia toksykologicznego, największe znaczenie ma methemoglobina, która powstaje prawdopodobnie wskutek działania azotanu na oksyhemoglobinę.

Wdychanie pyłów, par i aerozoli: Przy nadmiernym stężeniu pyłów tlenku chromu(III) w atmosferze miejsca pracy pojawia się skrócenie oddechu z kaszlem. Podrażnieniu ulega śluzówka.

Spożycie większej ilości: Wystąpią objawy podrażnienia błon śluzowych przewodu pokarmowego, nudności, wymioty.

Kontakt ze skórą: W indywidualnych przypadkach może wystąpić podrażnienie, zaczerwienienie, wysuszenie skóry.

Kontakt z oczami: Może wystąpić podrażnienie, pieczenie, zaczerwienienie i łzawienie.

Skutki zdrowotnego narażenia przewlekłego: Zatrucia przewlekłe powstają w warunkach narażenia zawodowego. Charakteryzują się zaburzeniami układu oddechowego, zmianami skórnymi i zaburzeniami przewodu pokarmowego.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Niższe organizmy: Dobowa dawka chromu od 3 do 6 mg/dm³ Cr⁺³ nie hamuje żywotności bakterii metanowych i beztlenowego rozkładu kwasu octowego. Dobowe dawki 10 mg/dm³ Cr⁺³ powodują spadek intensywności fermentacji. Większe uderzeniowe dawki soli chromu⁺³ (od 50 do 200 mg/dm³) przejściowo mocno opóźniają względnie całkowicie wstrzymują fermentację; w ciągu krótkiego czasu chrom wytrąca się i traci swoje toksyczne działanie.

Stopień zagrożenia wód: minimalne

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206).

Zawartość opakowania, wg:

rodzaju 06 13 99 - inne, nie wymienione odpady.

Sposób likwidacji D2: „Składowanie luzem na składowiskach otwartych w szczelnych pojemnikach”.

Opakowania, wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

INFORMACJE O TRANSPORCIE

Tlenek chromu(III) nie podlega klasyfikacjom w ramach przepisów ADR, RID, IMDG-Kod oraz IATA a tym samym ograniczeniom dotyczącym tych przepisów.

INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

Normą PN ISO 11014-1;1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.
Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.
Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001r. (Dz.U. 11 poz. 84; 100 poz.1085; 123 poz.1350; 125 poz.1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002r. (Dz.U.142 poz.1187),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3lipca 2002r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz.U.140 poz.1171),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3lipca 2002r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.129 poz. 1110),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16. lipca 2002r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. 140 poz.1173),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11lipca 2002r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. 140 poz.1172),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15lipca 2002r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz.U.140 poz.1174),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14lipca 2002r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz.U.142 poz.1194),
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998r. (Dz.U.79 poz.513) ze zmianą 2 stycznia 2001r. (Dz.U.4 poz.36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996r.(Dz.U.121 poz.571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki,

Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998r.(Dz.U.55 poz.355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu,
Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998r. (Dz.U.145 poz.942) i zmianą 05 marca 2001 (Dz.U.22 poz.251)w sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,
Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206),

Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01 lipca 2001r.),

Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi tlenku chromu(III), bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy tlenku chromu(III). Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakikolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału którego karta dotyczy.
Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu:

Tlenek chromu(III)

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyka nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *