BADANIE REAKCJI ORGANIZMU NA WYSIŁKI DŁUGOTRWAŁE

WYSIŁKI SUBMAKSYMALNE

Bodźce o intensywności; 60 - 70% wysiłku maksymalnego

Wykonanie ćwiczenia:

Rozgrzewka ( przygotowanie układów do właściwego wysiłku, poniesienie temp. wewnątrzmięśniowej, aktywacja enzymów itd.)

Wysiłek na cykloergometrze z obciążeniem:

♀ 100W ♂ 150W 60 obrotów/min

1 W równa się około 6 kilopondometrom na minutę (kpm/min)

	SPOCZYNEK	WYSIŁEK t = 15 min	RESTYTUCJA t = 5 min
PARAMETRY	HR, Cs, Cr, Vw, Vmin	HR w każdej minucie 1`……………15`	HR co 1`........5` Cs, Cr w 1` 3` 5` Vw i Vmin 1` i 5`

Slajd z wykresem

WYSIŁEK DŁUGI

wysiłki submaksymalne

- DUŻA OBJĘTOŚĆ WYSIŁKU

• ŚREDNIA INTENSYWNOŚĆ bodźce 60 - 80% wysiłku max

I faza DEFICYTU TLENOWEGO (2`- 3`)- udział procesów beztlenowych w pokrywaniu zapotrzebowania energetycznego mięśni, zanim dostosuje się ukł. krążenia i oddechowy do poziomu określającego zapotrzebowanie tlenowe. Jest to zadłużenie tlenowe ( wynikające z różnicy między dostarczaniem tlenu a jego zapotrzebowaniem) spłacane jeszcze w czasie wysiłku lub w okresie restytucji

II faza WZGLĘDNEJ RÓWNOWAGI CZYNNOŚCIOWEJ „STEADY STATE” - stan równowagi czynnościowej, rozpoczyna się kompensacja deficytu tlenowego, wyrównanie mocy i narastanie mleczanu.

ΔHR 4-5 ud/min

RQ ≥ 1

III faza MARTWY PUNKT -

Pobudzenie węzła zatokowo-przedsionkowego, wzrost udziału przemian beztlenowych, wzrost zakwaszenia mięśni, wzrost K+ w przestrzeni międzykomórkowej, pobudzenie wł. aferentnych III i IV typu (metaboreceptory) pobudzenie tych neuronów powoduje zwrotne hamowanie motoneuronów alfa - spowolnienie ruchów, zaburzenie koordynacji, spadek pobudliwości mięśni, objawy duszności, wzmożenie rytmu oddechowego

IV faza „DRUGI ODDECH” - na krótko ustalenie nowej równowagi czynnościowej na wyższym poziomie

V faza -DŁUG TLENOWY- restytucja ( zakończenie wysiłku) - następuje wzrost pobierania tlenu ( EPOC - powysiłkowa nadkonsumpcja tlenu) przekraczający wartość spoczynkową.

Wyróżnia się fazę bezmleczanową długu tlenowego ( faza szybka restytucji) następuje tu resaturacja Hb i Mb, resynteza fosfokreatyny, i faza wolna ( mleczanowa) usuwanie mleczanu

ADAPTACJA DO WYSIŁKÓW DŁUGICH:

1. ↑ poj życiowej płuc

2. ↑ VO2max

3. ↑ poj. tlenowej krwi, liczba RBC, Hb, Ht, Mb w mięśniach

4. Przerost lewej komory serca ↑SV i Q - bradykardia spoczynkowa

5. W mięśniach: ↑ ukrwienia ( kapilaryzacji mięśni),↑ włókien ST i ich objętości, ↑liczby mitochondriów i grzebieni mitochondrialnych, ↑ enzymów metabolizmu tlenowego

PRZECIWWSKAZANIA WZGLĘDNE DO WYKONYWANIA PRÓB WYSIŁKOWYCH:

1. Ciężkie nadciśnienie tętnicze (>200/110)

2. Świeży zawał serca (10-21 dzień po zawale)

3. Niewydolność krążenia

4. Nadciśnienie płucne

5. Tętniak serca

6. Tachyarytmie lub bradyarytmie

7. Zaburzenia przewodzenia (blok p-k IIႰ i IIIႰ, LBBB)

8. Wady przeciekowe i zastawkowe (szczególnie stenoza aortalna)

9. Kardiomiopatia przerostowa i inne formy zawężenia drogi odpływu

10. Niedokrwistość znacznego stopnia

11. Niewyrównane choroby metaboliczne (m.in. cukrzyca i nadczynność tarczycy)

12. Zaburzenia elektrolitowe

13. Choroby i zaburzenia uniemożliwiające prawidłowy kontakt z badanym lub wykonanie odpowiedniego wysiłku

PRZECIWWSKAZANIA BEZWZGLĘDNE DO WYKONYWANIA PRÓB WYSIŁKOWYCH:

1. Świeżo przebyty zawał mięśnia sercowego

2. Spoczynkowe bóle dławicowe w dniu badania (niestabilna choroba wieńcowa)

3. Istotne obniżenie lub uniesienie odcinka ST w spoczynkowym EKG jako wyraz ostrego niedokrwienia (niestwierdzane w poprzednich zapisach)

4. Jawna niewydolność krążenia

5. Zaburzenia rytmu nasilające się w czasie wysiłku

6. Zwężenie zastawki aorty znacznego stopnia

7. Zakrzepowe zapalenie żył lub inne świeże procesy zakrzepowe

8. Niedawno przebyty zator tętniczy

9. Ostre choroby zakaźne

10. Tętniak rozwarstwiający aorty

11. Ciężkie choroby narządowe i układowe.

KRYTERIA DO PRZERWANIA PRÓBY WYSIŁKOWEJ:

1. Limit tętna w próbie submaksymalnej lub kryteria osiągnięcia wysiłku maksymalnego

2. Ból w klatce piersiowej

3. Silne bóle mięśni lub bardzo silne zmęczenie

4. Uczucie omdlenia, duszności, trudności w oddychaniu

5. Nagła bladość lub sinica

6. Zaburzenia równowagi

7. Nieprawidłowości w zapisie EKG (obniżenie odcinka ST poniżej 2 mm, uniesienie odcinka ST powyżej 2 mm, wystąpienie bloku odnogi lub bloku p-k IIႰ i IIIႰ, zaburzenia rytmu nasilające się w czasie wysiłku)

8. Brak wzrostu tętna mimo wzrostu obciążenia lub gwałtowny wzrost tętna przy niewielkim obciążeniu

9. Brak wzrostu ciśnienia krwi w czasie wysiłku lub spadek ciśnienia podczas próby

10. Górna granica RR do której można prowadzić próbę to ok. 240/120

11. Odmowa pacjenta lub brak współpracy z chorym

POWIKŁANIA TESTU WYSIŁKOWEGO

1. Hipotonia

2. Omdlenie

3. Przypadkowy uraz (upadek itp.)

4. Ostra niewydolność serca

5. Ciężkie zaburzenia rytmu serca

6. Świeży zawał serca

7. Zatrzymania krążenia

8. Zgon

WYSIŁKI KRÓTKOTRWAŁE DYNAMICZNE

Wysiłki wykonywane na „bezdechu”

W celu dokrwienia mięśni ↑HR

Zaciągnięcie długu tlenowego

W restytucji dalszy wzrost parametrów (HR, BF..) do 30`` spłata długu tlenowego i zabezpieczenie przed szokiem ortostatycznym

- paradoks Lindhardta ( dotyczy też wysiłków statycznych) Krótkotrwały (5-10sekundowy) "wzrost" wszystkich parametrów krażeniowo-oddechowych (VO2, HR, Cs, Cr) po krótkotrwałym wysiłku, zarówno dynamicznym jak i statycznym.

Spłata długu tlenowego.

Adaptacja:

-przerost lewej komory serca ( ekscentryczny) pogrubienie na zewnątrz ↑Vw i Vmin,↓Ro

• Bradykardia spoczynkowa ↓HR< 60 ud/min

• ↑włókien Ft

WYSIŁKI KRÓTKOTRWAŁE STATYCZNE

-wysiłki wykonywane na bezdechu (usztywniona klatka piersiowa)

• ↓BF, ↓VO2,

• ↑ ciśnienia śródpiersiowego, ↑HR, ↓Cs, Cr = lub ↑ - zjawisko Valsalvy

w restytucji paradoks Lindhardta - krótkotrwały (5-10sekundowy) "wzrost" wszystkich parametrów krażeniowo-oddechowych (VO2, HR, Cs, Cr) po krótkotrwałym wysiłku, zarówno dynamicznym jak i statycznym.

Spłata długu tlenowego.

Adaptacja:

-praca serca pod dużym obciążeniem ( bez wspomagania pracą mięśni)

• przerost lewej komory serca (koncentryczny - do wewnątrz)

• ↓Vw , ↑Ro

• tachykardia spoczynkowa ↑HR > 80 ud/min

• Vmin = const

• skłonność do nadciśnienia i tachykardii

• zapobieganie osteoporozie

PRÓBY CZYNNOŚCIOWE DYNAMICZNE

- ocena sprawności układu krążenia

-badanie sprawności ukł. krążenia poprzez ocenę dynamiki zmian w restytucji (HR, Cs, Cr)

1. Próba Martineta

2. Próba Ruffiera

3. Próba Letunowa

4. Test Harwardzki

TYPY REAKCJI UKŁADU KRĄŻENIA:

1. Normotoniczna - wzrost parametrów ( HR, Cs, Cr) i powrót w 2 - 3`

1. Wagotoniczna - wzrost parametrów - `' - w restytucji powrót do wart. spoczynkowych a HR może być niższe

3. Hipertoniczna - wzrost HR, Cs,r i brak powrotu w restytucji do wart. spoczynkowych

4. Hipotoniczna - spadek Cs i (lub) HR - wartości niższe od spoczynkowych

5. Dystoniczna - brak prawidłowości przebiegu reakcji jeden parametr rośnie inny maleje

6. Reakcja ze schodkowym wzrostem ciśnienia i powrót o te same malejące wartości

---