1) PRZEDSTAW PODMIOT I PRZEDMIOT POLITYKI SPOŁECZNEJ
PODMIOT POLITYKI SPOŁECZNEJ to ludzie tworzący, kształtujący i realizujący politykę społ.
WYRÓŻNIAMY PODMIOTY:
PAŃSTWOWE- organy administracji i samorządy
NIEPAŃSTWOWE- centralne i lokalne
MIĘDZYNARODOWE- (np. ONZ, podmioty realizujące politykę społ. w UE)
PRZEDMIOT POLITYKI SPOŁECZNEJ to rodzaj spraw, których polityka społeczna dotyczy.
S. Czajka przedstawiał ją w trzech sferach:
Sfera bytu - (wyżywienie, mieszkanie, pomoc społeczeństwu w chorobie),
Sfera pozamaterialna - (ochrona zdrowia, edukacja, rekreacja),
Sfera psycho - społeczna - (satysfakcja z pracy, poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego i społecznego).
2) PRZEDSTAW GENEZĘ POLITYKI SPOŁECZNEJ JAKO ZJAWISKA SPOŁECZNEGO
Termin polityka społeczna powstał na przełomie XVIII i XIX wieku. Jego autorstwo przypisuje się francuskiemu
myślicielowi i reformatorowi CHARLESOWI FOURIER (1772-1837). Najbardziej upowszechnił się ten termin jednak w Niemczech , gdzie teoria o polityce społecznej przeplatała się z praktyką.
Można powiedzieć, że politykę społeczną zrodziła tzw. kwestia robotnicza. Nie znaczy to jednak, że dopiero kapitalizm wywołał kwestie społeczne. Rewolucja przemysłowa w
krajach Europy Zachodniej stworzyła jednak zupełnie nową sytuację. Rozwój przemysłu wzmagał zapotrzebowanie na nowe ręce do pracy, ludzie więc masowo wędrowali ze wsi do miast czy miejscowości, w których powstawały zakłady pracy. Z reguły nie było tam mieszkań, urządzeń komunalnych, sklepów, itp. Złym warunkom egzystencji towarzyszyło zatrudnianie dzieci, brak uregulowanego czasu pracy, stawek, wynagrodzeń, odszkodowań za wypadki. Nie poruszano też sprawy ochrony zdrowia. Wszystko to wywoływało protesty robotników, ale również władz publicznych. Wojsko bowiem nie otrzymywało
rekruta zdrowego, władze lokalne nękały bunty, epidemie, przestępstwa, itp. Wreszcie sami pracodawcy dostrzegli swój interes w regulacjach stosunków i warunków pracy (pokój społeczny, wyrównywanie kosztów produkcji w zmaganiach konkurencyjnych).
Wielostronne obserwacje i naciski doprowadzały do działań na rzecz usuwania zjawisk patologicznych oraz łagodzenia konsekwencji żywiołowych procesów industrializacji i migracji. Uznano przy tym potrzebę przedsięwzięć spójnych, ukazujących różne strony przeprowadzanych reform. Rozwijała się współpraca międzynarodowa (ruch robotniczy) i
tym samym przybywało partnerów do stanowienia coraz szerzej pojmowanej polityki społecznej. Dużą rolę odegrali w tym
ludzie nauki (m.in. FRYDERYK SKARBEK, JÓZEF SUPIŃSKI, LUDWIK KRZYWICKI, HELENA RADLIŃSKA, KONSTANTY KRZECZKOWSKI)
W międzywojennej Polsce za główne kwestie społeczne uznawano: bezrobocie i przeludnienie agrarne, ubóstwo, niedobór i stan mieszkań, brak dostatecznej ochrony pracy i zewnętrzne migracje zarobkowe (większość z tych kwestii jest
aktualna również na początku XXI wieku i to nie tylko w Polsce). Problemy te rozwiązano częściowo po II wojnie światowej (repatriacja i zasiedlanie ziem północnych i wschodnich, industrializacja rozładowała przeludnienie wsi i bezrobocie w miastach, nastąpił rozwój budownictwa mieszkaniowego, szkolnictwa, świadczeń socjalnych, itp.).
3) PODAJ ZNANĄ CI DEFINICJĘ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Definicja encyklopedyczna:
Polityka Społeczna jest to celowa działalność państwa i innych instytucji publicznych w dziedzinie kształtowania optymalnych warunków życia i pracy ludności oraz stosunków międzyludzkich to także nauka o celowym oddziaływaniu na układ stosunków społecznych, przekształcaniu warunków życia ludności.
Definicja według:
Jan Danecki - PS polega na celowym organizowaniu postępu społecznego.
K. Krzeczkowski : „... bada ona zmiany, zachodzące w strukturze społecznej pod wpływem celowej działalności grup społecznych oraz ciał publicznych i szuka sposobów najbardziej celowego przeprowadzenia tych zmian” („Problemat polityki społecznej”, 1930).
A. Rajkiewicz - `'Polityka społeczna to sfera działalności państwa, innych ciał publicznych i sił społecznych, która zajmują się kształtowaniem warunków życia ludności oraz stosunków międzyludzkich.”
4) PRZEDSTAW ZWIĄZKI PS Z INNYMI NAUKAMI.
Przede wszystkim socjologia, psychologia i pedagogika, bardzo ważna jest też znajomość i rozumienie prawa, ponieważ ważne jest w pol społ ustanowienie praw, obowiązków i sankcji. Następnymi naukami są nauki ekonomiczne. Ustalając minimalne standardy i priorytetowe zadania pol społ trzeba się odwołać do nauk medycznych i demograficznych, do wiedzy o wpływie wywieranych przez stosunki przestrzenne i środowisko.
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17) CO OBEJMUJE IDEA SPRAWIEDLIWOŚCI SPOŁECZNEJ.
Obejmuje sprawiedliwy podział dóbr, równość szans w życiu społeczno - gospodarczym i politycznym, równość wobec prawa.
18) CO ROZUMIESZ POD POJĘCIEM NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNEJ?
Nierówność społeczna - oznacza nierówny podział dóbr materialnych, a także niematerialnych w społeczeństwie.
19) CO ROZUMIESZ POD POJĘCIEM POSTĘP SPOŁECZNY?
Postęp społeczny to świadome organizowanie postępu przemian w rożnych dziedzinach życia społecznego i doskonalenia określonego systemu społecznego
20) WYMIEŃ I KRÓTKO SCHARAKTERYZUJ WYZNACZNIKI ROZWOJU SPOŁECZNEGO
a) poziom życia i związany z zaspokojeniem potrzeb ekonomicznych
-stan zaspokojenia potrzeb materialnych mierzonych najczęściej miernikami obiektywnymi np. PKB
-stan zaspokojenia potrzeb materialnych i kulturalnych gospodarstw domowych, realizowany poprzez strumienie towarów i usług
b) Jakość życia - związana z całokształtem potrzeb istotnych dla ludzkich odczuć ( np. potrzeby Maslova). Jest to stan satysfakcji społecznej będący rezultatem postrzegania przez ludność całokształtu warunków wszystkich istot wymiarów życia
c) Cywilizacyjna godność życia
-obowiązek działania na rzecz innych członków społeczeństwa w celu pomniejszenia negatywnych aspektów życia, które niesie za sobą rozwój cywilizacji.
21) CO ROZUMIESZ POD POJĘCIEM WSKAŹNIKÓW SPOŁECZNYCH W PS?
Wskaźniki społeczne obrazują statystykę służącą syntetycznej, wyczerpującej i wyważonej ocenie podstawowych aspektów społeczeństwa oraz są miarą odzwierciedlającą, w różnych przekrojach, warunki życia jednostek.
22) DOKONAJ KLASYFIKACJI WSKAŹNIKÓW SPOŁECZNYCH.
1) wg kryterium obiektywności:
a/ obiektywne (wykorzystywane do opisu poziomu życia):
- wartościowe - wyrażone w jednostkach pieniężnych
- ilościowe - w jednostkach fizycznych
b/ subiektywne - wykorzystywane do opisu jakości życia;
2) wg stopnia szczegółowości:
a/ szczegółowe (cząstkowe) - dotyczą wąskiego elementu rozwoju społecznego;
b/ syntetyczne (agregatowe) - uzyskiwane z agregacji wskaźników cząstkowych (pozwalają na ujęcie całościowe)
3) wg kryterium metodologii mierzenia:
- nakładów - opisują infrastrukturę i strumienie dóbr oraz usług kształtujących cechy społeczeństwa;
- efektów - opisują cechy społeczeństwa;
4) wg kryterium zastosowania:
- diagnozy
- prognozy
- stanu pożądanego.
23) CO TO SĄ ZASADY PS?
Ogólne dyrektywy i normy działania, jakimi powinny się kierować podmioty polityki społecznej.
24) WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ ZASADY PS.
1) Zasada przezorności.
Bezpieczeństwo socjalne jednostki nie może być efektem świadczeń ze strony społeczeństwa, ale powinno wynikać z:
- odpowiedzialności człowieka za przyszłość swoją i rodziny,
- zdolności do rezygnacji z części bieżących korzyści na rzecz zaspokajania przyszłych potrzeb,
- prowadzenia takiego trybu życia, który minimalizuje występowanie zagrożeń.
2) Zasada pomocniczości.
Przejawia się w istnieniu i rozwoju pomocy wzajemnej ludzi, zmagających się z podobnymi problemami życiowymi oraz pomocy silniejszych dla słabszych ( w ramach niewielkich nieformalnych grup).
3) Zasada solidarności społecznej.
Przenoszenie konsekwencji z jednostek na społeczeństwo
Solidaryzm społeczny - oznaczający wyższość wspólnych interesów członków społeczeństwa nad interesami poszczególnych grup, jednostek, środowisk.
4) Zasada partycypacji.
Taka organizacja życia społecznego, by poszczególni ludzie mieli możliwość pełnej realizacji swoich ról społecznych, zaś poszczególne mogły zajmować równoprawne z innymi miejsce w społeczeństwie (do bycia członkiem grup, do aktywnego działania).
5) Zasada samorządności.
Realizowana jest poprzez taką organizację życia społecznego, by jednostki i grupy miały zagwarantowane prawo do aktywnego udziału w istniejących instytucjach społecznych i tworzenia nowych instytucji w celu skuteczniejszego zaspokajania i realizowania interesów.
6) Zasada wielosektorowości.
Polega na równoczesnym funkcjonowaniu publicznych podmiotów polityki społecznej, organizacji pozarządowych i instytucji rynkowych, które wspólnie dostarczają środków i usług służących zaspokajaniu potrzeb społeczeństwa.
7) Zasada dobra wspólnego.
Przejawia się w takich działaniach władz publicznych, które uwzględniają korzyści i interesy wszystkich obywateli i polegają na poszukiwaniu kompromisów tam gdzie interesy te są sprzeczne.
25) CO ROZUMIESZ POD POJĘCIEM „PODMIOTY PS”?
Podmioty polityki społecznej to osoby prawne zajmujące się prowadzeniem polityki społecznej. Są to podmioty odpowiedzialne za likwidowanie różnic społecznych, za wyrównywanie szans życiowych ludzi potrzebujących jak i za poprawę ich położenia materialnego. Podmioty polityki społecznej wg kryterium zakresu ich oddziaływania: - globalne - są to organizacje międzynarodowe, działające w wielu regionach świata. Zasięg działań tych organizacji jest jak sama nazwa wskazuję globalny. które w swoim zasięgu działania mają określone kwestie socjalne występujące w skali globalnej.
26) WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ WYSPECJALIZOWANE ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE DZIAŁAJĄCE W OBRĘBIE ZAINTERESOWAŃ GLOBALNEJ PS.
Organizacje wyspecjalizowane ONZ.
Jest to system organizacji międzynarodowych funkcjonalnie powiązanych z ONZ na mocy art. 57. Karty NZ: różnego rodzaju organizacje wyspecjalizowane, utworzone na podstawie porozumień zawartych między rządami i posiadające z mocy swych statutów rozległe kompetencje międzynarodowe w dziedzinach gospodarczej, społecznej, kulturalnej, wychowawczej, zdrowia publicznego i innych dziedzinach pokrewnych, będą związane z Organizacją Narodów Zjednoczonych.
ONZ odgrywa w tym systemie centralną rolę, posiadając uprawnienia koordynacyjne, co ma na celu zapobieżenie dublowaniu prawa i osiągnięciu większej efektywności działania. W tej dziedzinie ONZ jest reprezentowana przez Radę Gospodarczą i Społeczną, która "może uzgadniać działalność organizacji wyspecjalizowanych w drodze porozumiewania się z nimi i udzielania im zaleceń, jak również w drodze udzielania zaleceń Zgromadzeniu Ogólnemu i członkom Organizacji Narodów Zjednoczonych" (art. 63 ust. 2 Karty NZ).
27)
28) OPISZ ONZ JAKO PODMIOT MAKROPOLITYKI SPOŁECZNEJ.
ONZ jest to szczególny podmiot makropolityki społecznej; uniwersalna organizacja międzynarodowa, z siedzibą w Nowym Jorku, powstała 24 października 1945 r. w wyniku wejścia w życie Karty Narodów Zjednoczonych. ONZ jest następczynią Ligi Narodów; organizacja oparta na zasadzie suwerennej równości państwa.
Celem ONZ:
- utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa; popieranie praw człowieka; rozstrzyganie sporów; rozwijanie przyjaznych stosunków międzynarodowych. Organy ONZ: Zgromadzenie Ogólne; Rada Bezpieczeństwa; Rada Gospod.- Społ.; Rada Powiernicza; Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości. Część działalności ONZ koncentruje się na problemach socjalnych człowieka. Od początku prowadzi ona aktywną działalność na rzecz zagwarantowania i przestrzegania w praktyce równych praw dla wszystkich ludzi bez względu na płeć, rasę, religię, poglądy polityczne, przynależność państw, na rzecz zapewnienia jednakowych standardów socjalnych dla wszystkich ludzi. Już w 1948 Zgromadzenie Ogólne chwaliło powszechną Deklarację Praw Człowieka będącą zbiorem praw człowieka i podstawowych wolności. Najważniejszym podmiotem makropolityki społecznej jest Rada Gosp. - Społ.
Zadaniem jej jest:
- rozwijanie międzynarodowej współpracy w dziedzinie gospodarki, kultury i oświaty, zdrowia i problematyki społecznej;
- przestrzeganie praw człowieka i podstawowych wolności poprzez omawianie aktualnych problemów w tych dziedzinach i uchwalanie odpowiednich zaleceń pod adresem Zgromadzenia Ogólnego ONZ;
- inicjowanie i prowadzenie badań, opracowywanie konwencji międzynarodowych i przedstawienie ich do aprobaty Zgromadzenia Ogólnego;
- koordynacja działalności wyspecjalizowanych organizacji poprzez zawieranie z nimi porozumień o współpracy.
29) PRZEDSTAW EWOLUCJĘ POLSKIEJ POLITYKI SPOŁECZNEJ.
Transformacja systemowa w gospodarce Polski to ogół radykalnych zmian w systemie funkcjonowania gospodarki . Transformacja systemowa została za początkowana we wrześniu 1989roku wraz z powołaniem pierwszego nie komunistycznego rządu w powojennej Polsce na której czele staną T. Mazowiecki Zmiany w systemie funkcjonowania gospodarki nazwano Programem Balcerowicza- od nazwiska ówczesnego Premiera i ministra finansów . Zmierzały one do stworzenia warunków przywrócenia zachwianej kryzysem lat 80. równowagi rynkowej zahamowania i obniżania galopującej inflacji oraz powszechnego wprowadzenia w gospodarce polskiej mechanizmu rynkowego ramach takich podstawowych segmentów rynku: (rynek dóbr i usług, rynek kapitałowy oraz rynek pracy).
Lata 80. Jeden z najburzliwszych okresów w historii Polski W 1980roku społeczeństwo boleśnie odczuwało skutki kryzysu gospodarczego życie codzienne stało się koszmarem, narastającym trudnościom ekonomicznym towarzyszyło coraz większe rozczarowanie społeczne ,nastroje zmieniały się coraz częściej protestowały załogi zwłaszcza w wielkich zakładach.
Sytuacja w kraju zmusiła władze do podjęcia rozmów z opozycją z Inicjatywy generałów Wojciecha Jaruzelskiego i Czesława Kiszczaka doszło do obrad Okrągłego Stołu”(6luty - 5kwietnia 1989roku)
Przedmiotem negocjacji było wypracowanie możliwych do przyjęcia przez obie strony zasad demokratyzacji ustroju społecznego oraz naprawy systemu gospodarczego w Polsce . Po długich negocjacjach uzgodniono podstawowe kierunki przeobrażeń systemowych Polsce tj. wprowadzenie pluralizmu politycznego i społeczno-zawodowego Władze zgodziły się na częściowo demokratyczne Wybory przywrócono drugą izbę parlamentu - Senat oraz urząd Prezydenta.
Płaszczyźnie ekonomicznej porozumienie dotyczyło m. in. rozwoju samorządności i partycypacji pracowniczej swobodnego kształtowania się struktury wartościowej rozwoju stosunków rynkowych i konkurencji likwidowania pozostałości systemu nakazowo-rozdzielczego prowadzenia jednolitej polityki finansowej wobec przedsiębiorstw oraz podporządkowania selekcji kadr kierowniczych przedsiębiorstwach kryterium fachowości
Rząd podjął działaniu :w podnoszeniu płac oraz udzieleniu przedsiębiorstwom państwowym rozmaitych ulg i dotacji .Rząd Rakowskiego podjął próby reform gospodarczych doprowadzając do uchwalenia przez Sejm korzystną dla drobnych przedsiębiorców ustawę o działalności gospodarczej ustawy umożliwiające komercjalizację niektórych przedsiębiorstw i urynkawiające ceny.Kontrowersje wzbudziła Decyzja rządu o złożeniu wniosku do sądu o upadłość Stoczni Gdańskiej im. Lenina Za jego premierostwa kontynuowane były - zainicjowane przez Gen Jaruzelskiego i Kiszczaka - reformy ustrojowe zakończone podpisaniem porozumień które wyznaczyły termin częściowo wolnych wyborów na 4 czerwca 1989. Wybory do Sejmu i Senatu 04 czerwca 1989 roku wygrała drużyna” Lecha Wałęsy Solidarność” uzyskała zgodnie z warunkami ustalonymi przy Okrągłym Stole 35% miejsc w Sejmie i 99%w Senacie od którego wybory były w pełni wolne W ten sposób zakończył się Monopol władzy jednej partii. W sierpniu stanowisko Premiera objął Tadeusz Mazowiecki dotychczasowy działacz solidarnościowej” opozycji
Plan Balcerowicza
Program stabilizacji gospodarki i przekształcenia polskiego systemu gospodarczego opracowany w 1989 przez ówczesnego ministra finansów i wicepremiera L. Balcerowicza Głównymi celami planu Balcerowicza było doprowadzenie do wewnętrznej wymienialności złotego zrównoważenie budżetu państwa i sprawowania kontroli polityki monetarnej utrzymanie stabilnego kursu wymiany walut zwalczanie inflacji i szybka prywatyzacja
Pomimo początkowych olbrzymich kłopotów związanych ze zmianą ustroju gospodarczego (recesja gospodarcza Bezrobocie problemy z budżetem państwa i duży przyrost wydatków na świadczenia społeczne) udało się w latach 1990-1998 doprowadzić do znacznej poprawy jakości polskich wyrobów uzyskać dobre wyniki w handlu zagranicznym obniżyć inflację usprawnić System bankowy osiągnąć i utrzymać bardzo duży Wzrost gospodarczy oraz rozpocząć zmianę systemu podatkowego W ciągu dwóch lat powstało około 600 tys przedsiębiorstw prywatnych co oznaczało 1,5 mln nowych miejsc pracy. Wynegocjowano korzystne warunki kredytowe w europejskich i światowych instytucjach finansowych.
Tzw drugi Plan Balcerowicza (ogłoszony w 1998 w czasie pełnienia przez niego funkcji wicepremiera w rządzie J. Buzka) zakłada: podwojenie dochodu Polaków w ciągu 10 lat obniżenie inflacji do 5% i obniżenie bezrobocia o 30% do roku 2000 przy tworzeniu jednocześnie gospodarki przychylnej dla środowiska naturalnego Poza tym zmiany miały objąć szkolnictwo opiekę zdrowotną, wymiar sprawiedliwości obronę narodową.
Likwidacja PGR-ów i pojawienie się bezrobocia
Państwowe Gospodarstwa Rolne w skrócie PGR utworzono w 1949 roku jako socjalistyczną formę zagospodarowania przedwojennych majątków ziemskich Wraz z początkiem gospodarki rynkowej w Polsce okazało się że większość z nich - pomimo znacznych państwowych dotacji i subwencji - nie jest w stanie na siebie zarobić z powodu zbyt małej wydajności pracy i zbyt dużych świadczeń socjalnych dla ich pracowników Dlatego w 1991 roku odgórnym aktem prawnym (ustawa Sejmu z 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa) PGR-y zostały zlikwidowane a ich mienie przekazane Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa (AWRSP) - obecnie Agencja Nieruchomości Rolnych (ANR) - w celu restrukturyzacji i sprywatyzowania. Decyzja o likwidacji gospodarstw państwowych nie dopuszczała jednak drogi przemian ewolucyjnych; miała charakter doktrynalno-polityczny PGR-y sprywatyzowano na siłę .
Decyzją o likwidacji objęto 1666 gospodarstw państwowych około 30% prywatyzowanych przedsiębiorstw w Polsce zajmujących prawie piątą część użytków rolnych kraju nie zawsze kierując się racjonalnymi przesłankami Doprowadzono do żywiołowych procesów upadłościowych dewastacji majątku olbrzymiego zadłużenia wzrostu ilości gruntów odłogowanych ograniczenia produkcji Przekształcenia restrukturyzacyjno-własnościowe sektora państwowego rolnictwa pociągnęły za sobą niekorzystne skutki społeczne: drastyczną redukcję zatrudnienia i związane z nią bezrobocie strukturalne pauperyzację i marginalizację społeczną która objęła 475 tys pracowników byłych PGR-ów (w 1989 r) a wraz z ich rodzinami około dwumilionową grupę społeczną żyjącą w 333 tys mieszkań (86% mieszkań na wsi) w 6 tys miejscowości
W okresie 15 lat transformacji rolnictwa państwowego w sposób trwały rozdysponowano w tym sprzedano , a resztę wniesiono aportem do spółek Skarbu Państwa bądź nieodpłatne przekazano gminom i Kościołom większość wydzierżawiono do dalszego rozdysponowania pozostaje 446 tys ha gruntów. Transformacja PGR-ów nie uwzględniająca uwarunkowań regionalnych ukazała brak pomysłu na zmianę struktury polskiego rolnictwa gdyż ukierunkowana była głównie na przemiany własnościowe - głównie prywatyzację - a nie na kształtowanie racjonalnej struktury agrarnej.
W wyniku sprzedaży a zwłaszcza dzierżawy ponad 1,5 mln ha gruntów państwowych o areałach do 100 ha, około 312 tys rolników indywidualnych miało możliwość powiększenia swoich gospodarstw średnio o około 4,9 ha. Natomiast sprzedaż i dzierżawa nieruchomości powyżej 100 ha o łącznym areale 1,9 mln ha zapoczątkowała działalność 5246 gospodarstw należących do osób fizycznych i prawnych. Tak więc powstałe z PGR-ów prywatne gospodarstwa wielkoobszarowe stały się nowym istotnym elementem w strukturze polskiego rolnictwa. Proces ten przyczynił się do zbliżenia struktury gospodarstw rolnych polskiego rolnictwa do struktur gospodarstw w Unii Europejskiej w których duże gospodarstwa wielkoobszarowe mają znaczący udział
Likwidacja PGR-ów doprowadziła w wielu miejscach do dewastacji majątku i bezrobocia strukturalnego Część po pegeerowskich obszarów rolnych do dziś leży odłogiem
30) WYMIEŃ PODMIOTY PAŃSTWOWEJ PS.
W Polsce Podmioty polityki społecznej możemy podzielić na 5 grupy:
1. ustawodawcze podmioty polityki społecznej decydujące o kształcie ustawodawstwa socjalnego w której skład wchodzą Sejm i Senat. Poprzez różnego rodzaju komisje proces legislacyjny jest wydłużny. W obszarze polityki społecznej w Sejmie możemy wyróżnić komisję:
Polityki Społecznej i Rodziny,
Edukacji Nauki i Młodzieży,
Łączności z Polakami za Granicą,
Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej,
Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej,
Zdrowia,
W obszarze polityki społecznej w Senacie możemy wyróżnić komisje:
polityki społecznej i zdrowia,
Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej,
Spraw Emigracji i Polaków za Granicą,
Nauki, edukacji i sportu.
2.Wykonawcze podmioty polityki społecznej: Prezydent, Premier, Komitet Społeczno-Polityczny Rady Ministrów, Rządowa Komisja Ludnościowa; Minister Finansów; Minister Pracy i Polityki Społecznej, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji; Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Minister Sprawiedliwości, Minister Zdrowia; Minister Edukacji Narodowej; Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
3.Podmioty kontrolne polityki społecznej: państwowa inspekcja pracy, NIK, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka.
4.Podmioty sądownicze polityki społecznej: Trybunał konstytucyjny, sądy pracy i ubezpieczeń społecznych, sądy rodzinno- opiekuńcze.
5.Pozapaństwowe podmioty polityki społecznej: Caritas, Monar, Polska Akcja Humanitarna
31) SCHARAKTERYZUJ PODMIOTY USTAWODAWCZE PS.
Ustawodawcze podmioty polityki społecznej UE:
- Parlament Europejski, - Rada Europejska, - Rada Unii Europejskiej.
Krajowe podmioty ustawodawcze PS:
- Sejm - możemy tu wyróżnić komisje:
Polityki Społecznej i Rodziny,
Edukacji Nauki i Młodzieży,
Łączności z Polakami za Granicą,
Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej,
Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej,
Zdrowia,
- Senat - możemy tu wyróżnić komisje:
polityki społecznej i zdrowia,
Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej,
Spraw Emigracji i Polaków za Granicą,
Nauki, edukacji i sportu.
32) SCHARAKTERYZUJ PODMIOTY WYKONAWCZE PS.
Prezydent, Premier, Komitet Społeczno-Polityczny Rady Ministrów, Rządowa Komisja Ludnościowa; Minister Finansów; Minister Pracy i Polityki Społecznej, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji; Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Minister Sprawiedliwości, Minister Zdrowia; Minister Edukacji Narodowej; Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Prezydent pełni funkcję najwyższego przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej i gwaranta ciągłości państwowej władzy. Prezydent dla wykonywania swojej funkcji dysponuje organem pomocniczym, którym jest Kancelaria. Jeśli chodzi o problematykę polityki społecznej to w aktualnej kadencji należy do zakresu działań na szczeblu Podsekretarza Stanu.
Prezes Rady Ministrów wypełnia on zadania z zakresu polityki społecznej za pośrednictwem Rady Ministrów; koordynuje reformy.
Komitet Społeczny Rady Ministrów jest to wewnętrzny, kolegialny organ Rady Ministrów, który ma na celu koordynowanie i zapewnienie sprawnej realizacji działań rządu w zakresie społeczno-politycznym w takich kwestiach jak: oświata, bezrobocie, nauka, ochrona warunków pracy, bezpieczeństwo, zdrowie czy polityka społeczna; dbanie o stworzenie odpowiednich warunków i miejsc pracy dla narodowych i etnicznych mniejszości, które żyją w Polsce; projektowanie zasad i warunków współpracy rządu oraz innych organów rządowej administracji ze związkami zawodowymi i stowarzyszeniami.
Rządowa Rada Ludnościowa do podstawowych zadań Rządowej Rady Ludnościowej należy: dokonywać oceny sytuacji demograficznej kraju, a także opracowywać co roku odpowiednie raporty o istniejącej sytuacji; inicjować badania naukowe na płaszczyźnie demografii polityki ludnościowej oraz rodzinnej; inicjować badania naukowe na płaszczyźnie prognoz całego procesu - reprodukcji polskiej ludności w tym skutków społeczno-ekonomicznych tego zjawiska; dokonywać ocen z wykonania zaleceń Rady Ministrów, odnośnie polityki ludnościowej i powiązanych z nią spraw społeczno-politycznych; inicjować prace nad projektami różnych aktów normatywnych z zakresu polityki ludnościowej; współpracować z zagranicą w kwestiach ludnościowych; współpracować z różnymi naukowymi placówkami i GUS-em, w zakresie badań demograficznych oraz badań w zakresie polityki społecznej państwa.
- Minister Finansów - kieruje sprawami finansowymi gospodarki narodowej, przygotowuje założenia budżetu i ustawy budżetowej, w tym ustala wydatki na cele socjalne. W szczególności ciąży na nim obowiązek planowania wydatków i monitorowania państwowych funduszy (m.in Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Pracy czy Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych).
- Minister Pracy i Polityki Społecznej - kluczowy organ wykonawczy administracji rządowej w dziedzinie polityki socjalnej, odpowiedzialny za realizację zadań państwa w zakresie m.in. problematyki pracy (prawo pracy, warunki i stosunki pracy, bezrobocie), ubezpieczeń i pomocy społecznej. Minister Pracy i Polityki Społecznej wykonuje m.in. następujące zadania:
- realizuje ustawy socjalne
- bada sytuację socjalną ludności, ustalając poziom minimalnych świadczeń społecznych i najniższych wynagrodzeń oraz organizując pomoc społeczną
- realizuje politykę ograniczania bezrobocia
- kreuje prawo pracy
- prowadzi dialog socjalny z organizacjami związkowymi i organizacjami pracodawców (m.in. Komisja Trójstronna)
- prowadzi politykę ubezpieczeń społecznych
- analizuje i ocenia stan bezpieczeństwa i higieny pracy
- opiniuje i rejestruje układy zbiorowe pracy
- realizuje zadania dotyczące zatrudnienia i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych
Minister Edukacji Narodowej - spoczywa na nim ustawowy obowiązek realizacji konstytucyjnego prawa obywateli do nauki (prawa do powszechnego i równego dostępu do wykształcenia). Ministerstwo Edukacji Narodowej zajmuje się kwestiami finansowania edukacji ze środków budżetowych, a ponadto m.in. prowadzi prace systemowe nad przeobrażeniami szkolnictwa wyższego, organizuje międzynarodową wymianę młodzieży, pozyskuje stypendia zagraniczne, koordynuje realizację zadań w dziedzinie opieki, kształcenia specjalnego i wychowania pozaszkolnego oraz profilaktyki uzależnień i patologii społecznych wśród dzieci i młodzieży (żywienie zbiorowe, przeciwdziałanie narkomanii i alkoholizmowi, pomoc materialna itp.).
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji - odpowiada za bezpieczeństwo obywateli znajdujących się na terytorium RP (ochrona przed bezprawnymi zamachami na życie i zdrowie ludzkie, dorobek materialny i kulturalny społeczeństwa, dbałość o zachowanie porządku publicznego). Poprzez Departament Ochrony Granic, Migracji i Uchodźstwa realizuje także politykę migracyjną (m.in. nadawanie statusu uchodźcy, udzielanie azylu czy legalizacja pobytu cudzoziemców).
Minister Sprawiedliwości - kieruje problematyką społeczną głównie poprzez Departament Spraw Rodzinnych i Nieletnich. Jego zadania jest m.in. nadzór nad działalnością administracyjną sądów w sprawach rodzinnych i nieletnich czy nadzór nad działalnością zakładów dla nieletnich. Do ważnych zadań Ministra Sprawiedliwości zalicza się całą problematykę resocjalizacji więźniów, obejmującą ich pracę oraz kontakt z rodzinami.
Minister Zdrowia - jest odpowiedzialny za stan zdrowia społeczeństwa polskiego i za realizację dostępu do służby zdrowia. Od początku 1999 roku odpowiada także za wdrażanie gruntownej reformy zdrowia w Polsce, w tym odpowiada za wprowadzenie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Inne zadania resortu to m.in. inspirowanie i projektowanie działań w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, opracowywanie i nadzorowanie realizacji założeń polityki lekowej, realizowanie zadań wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi - realizuje zadania w zakresie aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców wsi, wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich, rynku pracy w rolnictwie i na wsi, ubezpieczeń społecznych ludności rolniczej, doradztwa rolniczego i rozwoju oświaty na terenach wiejskich, współpracy z samorządami, organizacjami społeczno-zawodowymi rolników, itd. Działania te mają na celu wyrównanie różnic socjalnych i szans życiowych mieszkańców wsi i miast.
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych - jego zadaniem jest zapewnienie kombatantom oraz ofiarom represji wojennych i powojennych niezbędnej pomocy i opieki oraz należnego im szacunku i pamięci.
33)
34)
35) PODAJ PRZYKŁADY POZAPAŃSTWOWYCH PODMIOTÓW PS W POLSCE.
organizacje pozapaństwowe
Stowarzyszenia
Fundacje
Związki wyznaniowe
Grupy samopomocowe
(Kościół, fundacje, np. edukacyjna im. S. Batorego, organizacje społeczne, np. PCK. Caritas, Monar, Polska Akcja Humanitarna )
36)
37)
38) OKREŚL WARTOŚCI SOCJALNE W UE
Godność
Wolność
Równość
Solidarność
Sprawiedliwość
Subsydiarność
1- GODNOŚĆ- wyznacznik absolutnych praw człowieka, które wszystkim przysługują. Każda osoba charakteryzuje się posiadaniem siebie, dysponowaniem sobą- wolność, świadomość, odpowiedzialność za siebie. Prawo do życia, nikt nie może zostać skazanym na karę śmierci.
Dla polit. społ. godność osoby ludzkiej oznacza wyznaczenie minimum socjalnego gwarantowanego przez państwo.
2- WOLNOŚĆ:
-płaszczyzna wewn.- wolność myśli, sumienia, poszukiwanie prawdy
-płaszczyzna zewn.- wolność podejmowania działań lub powstrzymywania się od nich
-życie małżeńsko- rodzinne
-wolność wyboru pracy
-wolność zrzeszania się
-poszanowanie życia rodzinnego
3- RÓWNOŚĆ- jednakowa pozycja prawna i społeczna w życiu poszczególnych społeczeństw, państw członkowskich
4- SOLIDARNOŚĆ- zasada życia społecznego wspomagająca działania na rzecz wyrównywania nierówności społ. między grupami, regionami społecznymi, państwami:
-ochrona praw pracowniczych
-ochrona zdrowia
-ochrona środowiska naturalnego
5- SPRAWIEDLIWOŚĆ- zespół dóbr i wartości, które mają być zabezpieczone każdej osobie ludzkiej i które świadczą o godnym życiu człowieka.
Istota s.- bezwzględna poszanowanie uprawnień człowieka.
6- SUBSYDIARNOŚĆ- realizowana w UE oznacza decentralizację władzy, czyli przekazywanie uprawnień władzy państwowej na szczebel regionalny i lokalny.
39) WYMIEŃ PODMIOTY PS W UE.
dwa podziały:
I)
ustawodawcze:
Parlament Europejski
Rada Europejska
Rada Unii Europejskiej
wykonawcze:
Komisja Europejska
Europejski Bank Inwestycyjny
doradcze:
Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Komitet ds. Zatrudnienia
Komitet ds. Ochrony Socjalnej
II)
organy główne:
Komisja Europejska
Parlament Europejski
Rada Europejska
Rada Unii Europejskiej
Trybunał Sprawiedliwości
pomocnicze instytucje wyspecjalizowane:
komitety doradczo-konsultacyjne:
- Komitet Ekonomiczno-Społeczny
- Komitet ds. Zatrudnienia
- Komitet ds. Ochrony Socjalnej
Europejski Fundusz Społeczny
agencje wspólnotowe:
- Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego
- Europejska Fundacja Kształcenia
- Europejska Fundacja na Rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy
- Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy
- Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii
40) PRZEDSTAW NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY SOCJALNE KRAJÓW UE.
Demograficzne starzenie się społeczeństwa,
Wzrost zapotrzebowania na usługi medyczne i pielęgnacyjne,
Długookresowe, masowe bezrobocie i jego społeczne następstwa,
Ubożenie części społeczeństwa
Ograniczone możliwości finansowania wydatków społecznych,
Migracje zawodowe,