W - 1

Analiza rynku, prowadzenie badań rynku jest zawsze pierwszym krokiem do podjęcia decyzji przez przedsiębiorstwa. Takie analizy mają na celu zmniejszenie ryzyka.

Literatura:

1. Wrzosek „Funkcjonowanie rynku”;

2. Mazurek-Łopacińska „Badania marketingowe, podstawowe metody i obszary zastosowań”;

3. Kaczmarczyk „Badania marketingowe, metody i techniki”;

4. p.zb. Kramer „Badania rynkowe i marketingowe”;

5. Kędzior i Korcz „Badania marketingowe w praktyce”;

6. Duliniec „Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem”;

7. Nikodemska-Wołenik „Jakościowe badania marketingowe”;

Analiza rynku, a badania marketingowe.

Rynek bez marketingu może istnieć, zaś marketing beż rynku nie może istnieć, bo wszystkie działania marketingowe są skierowane na rynek.

Co to jest rynek?

Istotą rynku są negocjacje w akcie kupna - sprzedaży.

Rynek jest kategorią obiektywną, istnieje niezależnie od warunków wymiany.

Marketing jest kategorią subiektywną.

Badania rynkowe powinny być rozpatrywane kategoriami kosztów. Badania marketingowe są rozpatrywane kategoriami wyniku.

Podział badań rynkowych na działy:

1. Analiza rynku - rozpoznanie bieżących zjawisk rynkowych i procesów rynkowych, które dokonują się na tych rynkach;

Segmenty analizy rynku:

• Analiza równowagi rynkowej - zostaje wzbogacona o zagadnienia stabilności rynku;

• Analiza pojemności rynku - informuje o kształtowaniu się popytu, podaży, cen pod kątem ich elastyczności;

• Analiza chłonności rynku - informuje w jakim stopniu zostały zaspokojone potrzeby (w jakim stopniu i czy zostały zaspokojone).
  Wynikiem analizy powinno być ustalenie udziału przedsiębiorstwa na rynku.

• Prognozowanie - służy prognozie analizy przyszłej (np. sprzedaży). Segmenty prognozowania rynku (ma na celu wychwycenie wszelkich zmian w popycie i podaży które mają przyczyny ekonomiczne i poza ekonomiczne. Prognozowanie odbywa się na podstawie wielu metod ekonometrycznych - pomagają rozpoznać bieżącą i przyszłą pozycję na rynku.

Badania marketingowe są subiektywne (badaniami subiektywnymi). Dzielimy je na dwie grupy metod badań:

1. badania związane z instrumentami marketingu mix;

2. badania związane z postępowaniem nabywców.

Częścią wspólną badań-analizy rynkowej i badań marketingowych jest analiza chłonności rynku - stopnia zaspokojenia nabywców.

Każde badanie (rynkowe, marketingowe) ma pewien układ, hierarchię, strukturę. Oto siedem podstawowych elementów powiązanych ze sobą określonymi zależnościami:

• Populacja generalna - wszystko przekładane jest na populację, wszystkie jednostki będące podane analizie, badaniu. Wyróżniamy na szczeblu populacji cztery charakterystyki:

• element badania;

• jednostkę badania;

• wymiar przestrzenny;

• wymiar czasowy.

• Próba badawcza - określamy jej liczebność; jej charakterystykę; jest to próba w której będziemy przeprowadzać badanie; musi ona jednak odzwierciedlać stan faktyczny - musi być reprezentantem całości; mamy w tym szczeblu do czynienia z rachunkiem prawdopodobieństwa; metod doboru losowego i nielosowego jest bardzo dużo.

• Grupy obiektów - występują w obrębie poszczególnych grup; dzielimy próby na grupy np. pod względem wieku, zamieszkania; grupy obiektów dobiera się przy zastosowaniu metod eksperymentalnych i porównawczych.

• Obiekty badane - są wyselekcjonowanymi jednostkami prób - grup obiektów; są to te jednostki poddawane badaniom; są nośnikiem informacji; służą analizie; od obiektu badań zależy rozpoznawalność zjawisk (nadsystemów, czy podsystemów).

• Cechy obiektów - to podstawowe cechy identyfikacyjne (zarobki, wiek, ..., charakterystyki funkcjonalne i fizyczne.

• Zmienne losowe - są to wartości przypisane danym cechom (skalowanie: skale podstawowe, nominalne i skale metryczne i niemetryczne, skale ilorazowe).

• Czynniki - są to odpowiednio wyselekcjonowane zmienne zależne lub niezależne.

Dokonuje się w nich identyfikacji i weryfikacji na rynku.

W - 2

Ryzyko - niespełnienie oczekiwań;

Stopień niepewności - określamy poprzez prawdopodobieństwo:

1. poziom pewności (P=1);

2. poziom niepewności (0<P<1);

3. poziom nieokreśloności - prawdopodobieństwo jest podobne dla każdego zdarzenia.

Kiedy prowadzić badania? - Gdy mamy sytuację niepewności.

Trzy etapy badań:

1. Projektowanie badań (hipotetyczny):

1. Co? Kto? Gdzie? Kiedy? Itp.

2. Analiza sytuacji (określenie realności problemu);

3. Określenie zadania badawczego:

• Kto;

• Zakres czynności;

• Warunki, terminy, itp.;

• Harmonogram prac;

• Koszty.

1. Postawienie hipotez (sformułowanie założeń, określenie poziomu wiarygodności i rzetelności badań).

• Gromadzenie danych (empiryczny):

1. analiza danych wtórnych;

2. określenie metod i technik pozyskiwania danych;

3. wstępne testowanie narzędzi badawczych;

4. wstępne badanie na pewnej próbie badawczej;

5. planowanie wyboru próby;

6. zbieranie danych.

• Opracowywanie wyników (analityczny):

1. redukcja danych;

2. wstępna obróbka danych;

3. analiza i interpretacja danych;

4. prezentacja i analiza końcowych wyników.

W - 3

Dobór losowy systematyczny - polega na wyborze jednostek z ograniczonego zbioru




Wada: może prowadzić do zniekształceń.

Wszystkie metody zakładają uszeregowanie zbioru, ponumerowanie jednostek.

Dobór losowy warstwowy - polega na podziale całej zbiorowości generalnej na warstwy i dokonaniu niezależnych prób z każdej z tych warstw.

Mamy trzy rodzaje doboru losowego warstwowego:

1. proporcjonalny - polega na wyborze z każdej warstwy takiej liczby elementów, które pozostają w proporcji do liczebności, udziału tej warstwy w populacji generalnej. Ta metoda charakteryzuje się pewnym stopniem wygody, może być przeprowadzona jednocześnie dla każdej warstwy. Ma ona możliwość samo ważenia (jest to istotna cecha);

2. nieproporcjonalny - wybór warstw niedoreprezentowanych. Przypisujemy większą wagę warstwom niedoreprezentowanym. Cel ten osiąga się: z każdej warstwy dobieramy taką liczbę elementów pozostających w proporcji do iloczynu liczebności tej warstwy i odchylenie standardowe (od cechy, którą przyjmujemy za podstawową). Tę metodę wykorzystujemy tylko wtedy gdy wynikiem badania ma być reprezentant, i bierzemy pod uwagę tylko jedną warstwę. Musimy ważyć, aby uzyskać wyniki reprezentatywne dla całej populacji;

3. optymalny - istotny jest rozkład cechy w populacji, oraz koszty optymalne. (opierają się na typowych wzorach matematycznych).

Koszty.

Dobór jednostek uzależnia wysokość kosztu oraz praktyczne i faktyczne możliwości dotarcia do respondenta.

Dobór elementów z każdej warstwy powinien być odwrotnie proporcjonalny do pierwiastka kwadratowego z kosztu badania.

Przy doborze optymalnym formułuje się tezę: dobór optymalny to taki dobór jednostek z poszczególnych warstw, który jest również proporcjonalny do iloczynu liczebności próby i odchylenia standardowego i odwrotnie proporcjonalny do pierwiastka kwadratowego z kosztów badania.

Dobór zespołowy (grupowy).

Nie różnie się zasadniczo od doboru losowego. Tu losuje się zespoły, grupy jednostek. Poddajemy badaniu wszystkie jednostki wchodzące w skład danej klasy. Dążymy by grupy były jak najbardziej zróżnicowane wewnętrznie i jak najbardziej jednorodne względem grupy (względem siebie podobne). Wówczas może się okazać, że można przebadać tylko jedną grupę lub jedną jednostkę z grupy, aby uzyskać dobre wyniki. Dwa sposoby doboru zespołu:

1. z jednakowymi prawdopodobieństwami wyboru - gdy liczebność tych poszczególnych grup jest jednakowa; w trakcie losowania prawdopodobieństwo nie powinno ulegać zmianie (losowanie ze zwracaniem);

2. z różnymi prawdopodobieństwami wyboru.

Dobór losowy wielostopniowy.

Wykorzystuje się kiedy istnieje możliwość hierarchicznego podziału, dokonujemy wielostopniowego wyboru ze zbiorowości generalnej.

Dobór wielostopniowy fazowy:

I etap (1 stopień) - wybór próby złożonej z pewnej liczby elementów (wybór grupy);

II etap (2 stopień) - z tych poszczególnych grup wybór jednostek.

Tu dobór może być prowadzony różnymi metodami na każdej warstwie. Można określić sobie różne metody w badaniach warstw. Wykorzystuje się ten dobór np. badania zróżnicowania życia gospodarstw domowych.

Wynika z tego, że jest to uogólniony dobór losowy.

Tu również prawdopodobieństwo musi być proporcjonalne (proporcjonalny dobór grupowy).

Dobór losowy wielofazowy.

Jednostki poddawane badaniom są w kilku fazach zawsze w obrębie tych samych kategorii. Dobór jednostek wg tego samego stopnia. Problem jaki może powstać: 1 faza: wybieramy dużą grupę, później zaś wybieramy jedną lub kilka mniejszych grup jednostkowych. Dwustopniowy dobór fazowy jest najlepszy.

Główne metody badawcze:

1. dobór losowy prosty;

2. dobór systemowy;

3. dobór warstwowy;

4. dobór grupowy.

Inne metody - nielosowe:

• Dobór kwotowy - do badań marketingowych szczegółowych, opiera się na znajomości struktur wewnętrznych populacji, narzucenie tej struktury tym poszczególnym grupom segmentacyjnym; liczebność = iloczynowi rozkładu % wybranych cech populacji z ogólną liczebnością próby; Różnica między doborem losowym i nielosowym polega na tym, że nie losujemy jednostek. Opiera się na subiektywizmie badającego. Wykorzystuje się go przy 1 lub 2 zmiennych, aby segmentów nie było tak wiele (aby kombinacji nie było tak dużo;

• Dobór jednostek typowych - polega na wyborze jednostek typowych (przeciętnych) liczba jednostek nie musi być duża gdy chcemy określić przeciętne atrybuty, cechy; metoda ta nie daje dobrych wyników końcowych, jest stosowana jako metoda pomocnicza;

• Dobór przez eliminację - poprzez eliminację jednostek nietypowych z grupy, nie daje ona odpowiedniego zróżnicowania populacji i jest metodą pomocniczą;

• Dobór celowy - polega na subiektywnym doborze jednostek do badania, uzależniony jest od zakresu informacji jakimi ankieter dysponuje i samego ankietera, wykorzystywany jest przy badaniach psychologicznych i indywidualnych. Charakteryzują się indywidualnymi cechami. Opinie tych celowych osób mogą jednak różnić się od krańcowych wyników. Dobór celowy jest świadomy - wynik może być krańcowo różny, nie może służyć jako wynik grupy populacji tylko do wąsko sprecyzowanej grupy.

• Dobór przypadkowy - o wyborze jednostki do badania decyduje przypadek. Stosowane np. przy badaniach telefonicznych. Badania te mogą dawać informację o różnych rzeczach, ale są to badania niereprezentatywne.

Rodzaje błędów występujących podczas przeprowadzania badań:

• W badaniach reprezentacyjnych:

• Losowe - związane są z procedurą losowania, polegają na występowaniu wyniku innego niż wskazywałyby parametry, błędy te zależą od schematu zastosowanego badania;

• Nielosowe - powstają w wyniku przeprowadzenia poszczególnych badań lub w wyniku przetwarzania informacji, najczęściej one rosną w miarę zwiększania się liczby dokonanych obserwacji. Możemy je podzielić na błędy:

• Przypadkowe (liczba nie wzrasta wraz ze wzrostem obserwacji);

• Systematyczne (liczba wzrasta wraz ze wzrostem liczby badań ankietowych), np. błędy specyfikacji populacji - polega na źle wyspecyfikowaniu populację, jednostki w nią wchodzące - błąd w tym miejscu przysparza błędów na dalszych etapach.

Np. błąd operacjonalizmu próby polega na złym wybraniu próby do badania.

Błąd selekcji - zdarza się w doborze nielosowym, ankieter dobiera jednostki preferowane, zły dobór jednostek do badań (tę wybiorę, a tej nie);

Błąd aparatu losowego - zbioru cech różniących jednostki gdy nie zawiera tych wszystkich cech, które są wymagane;

Błąd braku odpowiedzi - gdy jednostki są nieuchwytne, nie dają odpowiedzi przy ankiecie;

Błąd pomiaru - mogą różnić się źródła np. złe pytanie w ankiecie, zła interpretacja, a co za tym idzie zła odpowiedź.

Analiza równowagi rynkowej.

Mechanizm funkcjonowania rynku doskonałego. Rynek doskonały to modelowy rynek przy konkurencji doskonałej (cechy rynku doskonałego):

• Homogeniczność produkcji - jednorodność produktów, doskonała podzielność produktów;

• Bliski kontakt sprzedających i kupujących - przejrzystość rynku co do cen i zamiaru kupna i sprzedaży;

• Brak dyskryminacji - wszyscy kupujący i sprzedający nie są ograniczeni niczym (podaż i popyt regulowane poprzez ceny);

• Różnorodność produktów i jednorodność produkcji, każdy sprzedający znajduje nabywcę na swój produkt.

Przykładem rynku modelowego jest giełda towarowa - jednorodność produktów, bliski kontakt sprzedający z kupującym, itp.

Krzywe popytu i podaży:










Cena równowagi (popyt = podaż)

Ten mechanizm działa niezawodnie tylko
na rynku doskonałym.

Rodzaje równowagi rynkowej:

• Równowaga statyczna - to taka równowaga, która nie zmienia się w czasie i nie jest uzależniona od czasu (jest stała);

• Równowaga stacjonarna - zmienia się w czasie, ale nie jest od niego uzależniona, graficznym obrazem jest przesunięcie współrzędnych;

• Równowaga dynamiczna - zmienna w czasie i od niego zależna, przesunięcia krzywych pod różnymi kątami.

Tym przesunięciom krzywych będzie towarzyszyło przesunięcie punktu równowagi cenowej.

W - 4

Analiza rozwojowa rynku.

Analizowanie zjawisk i procesów na poziomie czasu. Ta zmienna - czas - to zmienna określająca w jaki sposób nieznane elementy wpływają na dane zjawisko.

Mamy trzy rodzaje zmiennych:

• Trend;

• Wahania regularne (cykliczne);

• Wahania nieregularne (incydentalne, przypadkowe).

Procesem najbardziej regularnym jest trend. Trend - reprezentuje poziom zmiennej endogenicznej, wykazuje ogólna tendencję zmian długookresowych, daje się go przedstawić w formie przybliżonej, pod postacią funkcji matematycznej. Może przybierać postać liniową lub nieliniową. Gdy jest nieliniowa może rosnąć w tempie logarytmicznym, progresywnym i degresywnym.

Wahania regularne - powstają w tych samych okresach czasu:

• Cyklicznie - powstają w okresach dłuższych niż 1 rok;

• Sezonowe - są to wahania w obrębie 1 roku;

• Krótkookresowe - w okresach krótszych niż 1 rok.

Cykliczne - wyodrębnia się za pomocą funkcji okresowych, zawierają one amplitudę.

Sezonowe - wyodrębnia się za pomocą średniej ruchomej.

Krótkookresowe - wyodrębnia się za pomocą ciągu harmonii, które tworzą ciąg (szereg) Faurier'a.

Wahania nieregularne - nie wykazują żadnych.

Mamy dwa rodzaje:

• Incydentalne - występują rzadko, nie podlegają żadnym prawidłowościom losowym; burzą całkowicie regularność, nie można ich przewidywać, konieczne jest oddzielne rozpatrywanie zmian zjawiska przed i po powstaniu;

• Przypadkowe - występują stale, podlegają prawidłowościom losowym tzw. statystycznym.

Wahania addytywne - niezależne od trendu.

Wahania multiplikatywne - łączenie na zasadzie mnożenia.

Tendencje rodzajowe.

Czas nie jest bezpośrednią przyczyną zmian. Czas pozwala dane przedstawić w formie chronologicznym.

Trendy liniowe - mają stałe natężenie rozwoju, dają się przedstawić za pomocą funkcji y=a+bd, gdzie `a' - to wyjściowy poziom na poziomie 0, a `d' - to okres, czas.

Trendy nieliniowe - wykazują się zmiennym natężeniem, mogą spadać w tempie degresywnej (kapitał), progresywnej (rozwój istniejących produktów).

Funkcje wykładnicze do wzrostu progresywnego:




gdzie `a' - to wyjściowy poziom rozwoju w okresie `t', a `b' - to przeciętny przyrost względny na jednostkę czasu.

Przyszła wartość kapitału:




gdzie K_t to wartość kapitału na końcu okresu; K₀ to wartość kapitału na początku okresu; t - liczba lat; p - stopa procentowa.

Stopa procentowa:




Stopa dyskontowa:




Relacje pomiędzy stopą procentową i dyskontową:




Bieżąca wartość przyszłej inwestycji:




K₀ - bieżąca wartość przyszłej inwestycji; K₁ - przyszła wartość inwestycji; q - stopa dyskontowa; t - liczba lat.

Równanie krzywej Gompertza.

Równanie krzywej Gompertza ma przebieg w kształcie litery `S' i może być wykorzystane do szacowania maksymalnej wielkości rynku na który chcemy oferować swój produkt.




gdzie: h - liczba obserwacji przypadających na jednostkę; y - kumulacyjna sprzedaż; K - asymetryczny poziom kumulacyjny sprzedaży (potencjał rynku); a,b - parametry modelu; t - zmienna czasowa.

Jeżeli równanie przekształcimy do postaci logarytmicznej to otrzymamy:




Mamy dwa warunki do tego równania:

• Muszą być dokładnie 3 sumy cząstkowe;

• Każda suma cząstkowa musi składać się z dokładnie takiej samej ilości obserwacji.

Sumy cząstkowe:






Estymacja parametru b^h




Rozwiązanie parametru `a':




Jeżeli log a jest ujemny, ale wartość bezwzględna z niego jest większa od 1 to nasz produkt znajduje się w początkowej fazie cyklu życia produktu (w fazie wzrostu).

Jeżeli
i
to nasz produkt jest w fazie spadku.

Jeżeli
to nasz produkt jest w fazie stagnacji.

Parametr `K' - ile maksymalnie produktów możemy skierować na rynek.

Równanie krzywej logistycznej.


funkcja ta posiada poziom nasycenia równy parametrowi `K' oraz punkt przegięcia, który wynosi 1/2K.

W pierwszej fazie rośnie bardzo szybko, aż do momentu osiągnięcia punktu 1/2K, potem rośnie znacznie wolniej, aż do momentu nasycenia rynku, czyli do punktu `K'.

Dzięki temu równaniu możemy dokładnie ocenić kiedy nastąpi przegięcie.

Metoda trzech sum.

Służy do szacowania parametrów trendu logistycznego:






Warunek: wszystkie trzy sumy muszą obejmować trzy różne okresy, czyli okres całkowity musi być podzielny przez trzy. Gdy okres nie jest podzielny przez trzy to pomijamy pierwszy okres.

Równanie modelu epidemii. (krzywa epidemiologiczna)

Jest pewną odmianą krzywej logistycznej, punktem nasycenia jest w punkt 1=100%. Służy do zmierzenia:

• Jak rozpowszechnia się moda;

• Rozpowszechnienia się stosowania nowego leku.

Funkcja jest uzależniona od wielu czynności: określany jest jako proces dyfuzji.


m_t - liczba jednostek w populacji które zaraziły się chorobą w czasie `t';


Wahania cykliczne.

Są wahaniami regularnymi, powtarzają się w odstępach dłuższych aniżeli 1 rok (np. produkcja roślinna, zwierzęca).

Można je opisać za pomocą funkcji okresowej:


Funkcja osiąga amplitudę `A' dla tych wielkości `t' dla których
plus, minus dowolna wielkość


r >1 amplituda wzrasta na zasadzie oscylacji wybuchowej;

r = 1 amplituda stała i oscylacja periodyczna;

r < 1 amplituda maleje na zasadzie oscylacji przytłumionej

r przybiera wartości dodatnie, gdy podniesiemy go do potęgi `t' - to da nam to 3 przypadki.

Trendy mogą być rosnące, gasnące,...

W - 5

Metody badania udziału i konkurencyjności w rynku.

Udział w rynku zależy od:

• Pojemności rynku (fizycznych rozmiarów popytu);

• Liczby uczestników;

• Operatywności przedsiębiorstwa w obniżce kosztów (własnych).

Te elementy wpływają na pozycje przedsiębiorstwa na rynku. Istotna jest pozycja rynku - fizyczny rozmiar popytu. Pośredni wpływ mają interakcje zachodzące na rynku. Na własną operatywność przedsiębiorstwo może samo wpłynąć (na jego wzrost lub spadek).

1produkt / 1rynek


gdzie: S - wielkość sprzedaży; Q - pojemność rynku (pojemność); u - udział rynku; p - cena produktów oferowanych.

Cena - jest elementem kalkulacyjnym.

Metoda podstawień oparta na formule przyrostowej:




Efekty cząstkowe:


efekt zmiany ceny - rozpatrywany jest w kontekście efektu zmiany udziału;


efekt zmiany udziału - świadczy pozytywnie o konkurencyjności naszego przedsiębiorstwa gdy przyjmuje wartość > 0; i odwrotnie gdy ma wartość < 0;


efekt zmiany popytu - ważne są czynniki zewnętrzne (tzw. efekt ssania, rynek chłonny); rynek chłonny ma wartość > 0; efekt ciśnienia (nasycenia) ma wartość < 0;

Gdy efekt zmiany ceny i efekt zmiany udziału są dodatnie lub gdy różnica między nimi jest dodatnia to świadczy to o dobrej konkurencyjności przedsiębiorstwa.

Metoda Sterna-Tyszyńskiego.

Pozwala na obliczenie efektów cząstkowych dla różnych branż i rynków (układ przestrzenno-branżowy). Znajduje zastosowanie przy liczeniu ekspansywności na rynki.











wielkość sprzedaży wszystkich produktów na wszystkich rynkach.

Dynamika obrotów - w jaki sposób zmienia się wielkość sprzedaży (r):








Efekt struktury towarowej - wskazuje na prawidłową lub nieprawidłową selektywność produktu na rynku, uwzględnia preferencje nabywców związane z produktami. Gdy jest dodatni - korzystne sytuacje, jest zainteresowanie tym produktem, gdy jest ujemny - produkt jest nieatrakcyjny, popyt może nie istnieć na ten produkt.

Efekt popytowy - gdy jest dodatni mamy tzw. ssanie.

Efekt struktury przestrzennej - związany jest z rozlokowaniem produktów na rynku, gdy jest dodatni to mamy dobrze rozlokowane produkty na rynku, gdy ujemny - to mamy źle rozlokowane produkty na rynku.

Efekt konkurencyjności - uwzględnia konkurencyjność produktu na rynku, gdy jest dodatnia to świadczy pozytywnie o naszej działalności, gdy jest ujemna to źle świadczy o naszej konkurencyjności, produkty nie są konkurencyjne na rynku.

Efekty dla rynków:

• Najistotniejszym elementem jest efekt popytowy - świadczy o ssaniu, chłonności rynku lub jego nasyceniu (ciśnieniu);

• Atrakcyjność rynku - to efekt struktury przestrzennej - gdy przyjmuje wartości dodatnie produkty sprzedają się łatwo, gdy ujemne - produkty na tym rynku nie znajdują zainteresowania;

• Efekt struktury towarowej - wskazuje na prawidłową lub nieprawidłową relację rynku, ujemna wartość świadczy o nieprawidłowej selektywności;

• Efekt konkurencyjności dla rynków - gdy przyjmie wartość „0” to znaczy że jesteśmy jedynym przedsiębiorstwem na tym rynku.

Analiza pojemności rynku.

Pojemność rynku jest kategorią ilościową, oznacza wielkość masy towarowej, która przy danych cenach i przy danych dochodach może zostać sprzedana w danym czasie i na danym rynku - obszarze przestrzeni.

Zasięg oddziaływania rynku jest uzależniony od wielu elementów:

• Rozmieszczenia jednostek;

• Liczby ludności;

• Infrastruktury;

• Sieci połączeń;

• Warunków naturalnych.

Wszystkie te elementy kształtują rynek. Oddziaływanie rynków lokalnych jest słabsze bądź silniejsze.

Metoda oparta na prawie grawitacji Reilly'ego.

Tw.: Dwa ośrodki `A' i `B' przyciągają zakupy mniejszej miejscowości położonej miedzy nimi w punkcie styczności ich wpływów mniej więcej w stosunku wprost proporcjonalnym do liczby ludności tych ośrodków i odwrotnie proporcjonalnym do kwadratu odległości każdego z tych ośrodków do miejscowości znajdującej się między nimi.




gdzie: Z_A - zakupy w mieście A; Z_B - zakupy w mieście B; L_A - liczba ludności miasta A; L_B - liczba ludności miasta B; dA - odległość miasta A do miejscowości pośredniej; dB - odległość miasta B do miejscowości pośredniej.

Po przekształceniu tego wzoru otrzymujemy wzór na granicę sfery obojętności:




Ludności zamieszkałej na punkcie granicznym jest obojętne gdzie dokonają zakupu.

Zasięg wpływów (rynków `A' i `B'):





Analiza rynku

1

---