Przykładowy zestaw ćwiczeń w metodzie Weroniki Sherborne.

Ćwiczenia mogą występować w różnych formach:

- zajęcia indywidualne z jednym dzieckiem,

- zajęcia w parach,

- zajęcia dla trzech lub więcej osób.

Zajęcia prowadzone metodą Ruchu Rozwijającego zawierają:

•      Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała.

Podstawową potrzebą każdego człowieka jest poznanie własnego ciała oraz umiejętność kontrolowania go. W rozwoju wiedzy o własnym ciele można wyróżnić kolejne etapy:

•        wyczuwanie własnego ciała,

•        nazywanie części ciała,

•        świadoma kontrola ciała i jego ruchów.

Do wstępnego zestawu ćwiczeń należy:

Wyczuwanie brzucha, pleców, pośladków, np.:

•        leżenie na plecach,

•        leżenie na brzuchu,

•        ślizganie się w kółko na brzuchu, plecach,

•        siedząc - przyciąganie kolejno nóg (ręce oparte wzdłuż boków),

•        siedząc - kręcenie się w kółko na pośladkach,

•        czołganie się na brzuchu i plecach do przodu, z wyciąganiem i zginaniem na przemian.

Wyczuwanie nóg i rąk, wyczuwanie kolan - siedząc:

•        podciąganie kolan do siadu skulonego,

•        pchanie kolan do siadu prostego (pokonując opór),

•        w siadzie prostym - rozcieranie i poklepywanie kolan,

•        maszerowanie i bieganie z podnoszeniem wysoko kolan.

•        Wyczuwanie nóg - w ruchu:

•        chodzenie, bieganie na ”sztywnych” nogach,

•        chodzenie, bieganie na miękkich (gumowych ) nogach.

•        Wyczuwanie nóg - siedząc (nogi wyprostowane):

•        dotykanie palcami stóp podłogi,

•        uderzanie o podłogę piętami,

•        uderzanie o podłogę całą stopą (szybko i wolno).

•        Wyczuwanie łokci - siedząc kolana zgięte:

•        dotykanie łokciami kolan,

•        dotykanie prawym łokciem lewego kolana i odwrotnie.

•        Wyczuwanie twarzy - siedzenie w kole:

•        wytrzeszczanie oczu (duże oczy) i mrużenie oczu,

•        zabawne miny.

•        Wyczuwanie całego ciała:

•        leżenie na plecach,

•        turlanie się (mięśnie naprężone i rozluźnione),

•        leżenie z rękami wzdłuż ciała ( napinanie i rozluźnianie mięśni).

 

•      Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu.

Ćwiczenia te umożliwiają poznanie otoczenia, dzięki czemu możemy czuć się swobodnie i nie obawiać się go. Jeżeli bowiem nie udaje nam się korzystać z „przestrzennej wolności”, stajemy się niejako zahamowani
w swoich działaniach, często przestraszeni, niechętni do przeciwstawiania się nowym sytuacjom, wyizolowani. Cechą charakterystyczną dla tych ćwiczeń jest ich wykonywanie na podłodze (polegają na przemieszczaniu się).

Ćwiczenia indywidualne:

Leżenie na plecach lub brzuchu (mięśnie rozluźnione). Stosowane jako odpoczynek po trudnych ćwiczeniach, odprężenie po napięciach wewnętrznych.

Ćwiczenia w parach:

Jedna osoba robi „mostek”, a druga obchodzi ja na czworakach, przechodzi pod, przez, nad, dokoła itp.

Ćwiczenia w grupie:

Grupa tworzy „tunel” reszta czołga się pod tunelem na plecach, brzuchu.

Ćwiczenia te pozwalają nauczyć się współpracy w grupie, współdziałania z innymi.

 

•      Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem
  i grupą.

Ćwiczenia te polegają na zdobywaniu i wymianie wspólnych doświadczeń podczas sesji ruchowych. Są to ćwiczenia, w których partner „bierny” jest pod opieką osoby aktywnej. Wymaga to wyczucia osoby będącej „pod opieką”, jej potrzeb, przeżyć i tym samym umożliwia osiągnięcie pełnej harmonii i współpracy. Osoba pasywna pozwala „przeciwnikowi” zbadać jego siłę, a jednocześnie ćwiczy, używając siły, która pozwala na współpracę z partnerem. W ten sposób „strona pasywna” uczy się wyczucia „drugiej strony”. Daje to możliwość przeżycia wspólnego wysiłku fizycznego (podczas pchania i stawiania oporu). Rozwija i uczy koncentracji, zwracania uwagi na osobę, z którą się współdziała. Są one też dobrą zabawą, często towarzyszy jej śmiech, okrzyki. Takie reakcje pomagają ujść nagromadzonym emocjom, napięciom tkwiącym w uczestnikach.

Ćwiczenia w parach (partner „aktywny” i partner „bierny”).

•        Pozycja siedząca: ćwiczący siedzi, opierając się plecami o partnera (nogi ugięte w kolanach); pcha plecami partnera, starając się pokonać jego opór (zmiana ról).

•        Pozycja stojąca (tyłem): ćwiczący delikatnie kładzie się na plecach partnera, a ten stara się częściowo przyjąć ten ciężar.

•        Pozycja stojąca (tyłem): całkowite przyjęcie ciężaru, tak aby współćwiczący mógł oderwać nogi od podłoża.

•        Ciągnięcie za kostki ćwiczącego, leżącego na brzuchu lub na plecach.

•        Ciągnięcie za przeguby rąk lub łokcie ćwiczącego leżącego na plecach.

•        Kołysanie: pozycja siedząca, tworzenie „fotelika” dla ćwiczącego „pasywnego” i obejmowanie go, łagodnie kołysząc do przodu.

•        Kołysanie w różnych kierunkach: obejmujemy jedną ręką partnera, drugą opieramy z tyłu o podłogę. „Opiekujący się” musi cały swój ciężar przenieść na rękę opartą z tyłu.

•        Przyjęcie całego ciężaru ciała partnera: ćwiczący” aktywny” w klęku podpartym „pasywny” kładzie się dowolnie, „aktywny” porusza się po sali w różnych kierunkach.

•        Prowadzenie „ślepca”: ćwiczący zamyka oczy i jest oprowadzany (wymaga zaufania do „przewodnika” oraz zdecydowania i pewności siebie osoby aktywnej).

Ćwiczenia ”przeciwko” w parach.

•        „Skała”: ćwiczący staje stabilnie w rozkroku podpartym lub siedzi mocno podparty o podłoże - współćwiczący próbuje przesunąć „skałę”, pchając lub ciągnąc w różnych kierunkach.

•        „Worek”: to samo ćwiczenie ze współćwiczącym leżącym na brzuchu, a także próbowanie przewrócenia współćwiczącego na drugą stronę.

•        „Paczka”: dziecko zwija się w kłębek, a współćwiczący usiłuje „rozwiązać paczkę”, ciągnąc za nogi i ręce.

Ćwiczenia „razem” w parach (obydwaj partnerzy „aktywni”).

•        Partnerzy siedzą złączeni plecami, po czym wstają, nie odrywając się od siebie, napierając na siebie plecami tak, aby obydwaj powstali.

•        Kołysanie się: siedząc przodem do siebie z lekko zgiętymi nogami, ćwiczący trzymają się za ręce lub przeguby, na zmianę kładą się na plecy i są przeciągani przez partnera.

•        Równowaga: stojąc do siebie twarzą i trzymając się za ręce, ćwiczący odchylają się i przechodzą do siadu, a następnie razem wstają.

Ćwiczenia „razem” w grupie.

W tych ćwiczeniach uczestniczą trzy lub więcej osób. Ćwiczenia wymagają dobrego współdziałania, „zgrania” partnerów. Wszyscy pracują razem jako grupa.

•        Kołysanie: dwóch ćwiczących siedzi naprzeciwko, pomiędzy nimi trzeci, kolana lekko ugięte i rozsunięte, ręce wyciągnięte do przodu, ćwiczący w środku jest kołysany na boki przez partnerów.

•        Ćwiczenia skoczne: dwóch współćwiczących wspomaga osobę skaczącą, trzymając ją za dłonie i łokcie.

•        Huśtanie: dwóch współćwiczących huśta trzeciego partnera.

 

•      Ćwiczenia twórcze.

Ćwiczenia twórcze pozwalają nawiązać i pogłębić stosunki międzyludzkie, poznać sytuacje, których ćwiczący nie doświadczyłby ze względu na swoje fizyczne lub psychiczne ułomności. To działania, które powinny być dostępne każdemu, dając możliwość uwolnienia się od wewnętrznych napięć i niepokojów.

Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne to nowy sposób wspomagający i stymulujący rozwój fizyczny i emocjonalny dziecka.
To program nastawiony na rozwijanie takich cech, jak poczucie własnej wartości i pewności siebie, poczucie własnej wartości i pewności siebie, poczucie bezpieczeństwa, odpowiedzialność, wrażliwość, umiejętność nawiązywania kontaktów z drugą osobą. to metoda szczególnie przydatna
w pracy z dziećmi nadpobudliwymi, agresywnymi czy lękliwymi.

 

Opracowała: Bożena Siuda

Zdrowie to nie dar niebios

Dany raz na zawsze -nad

zdrowiem trzeba pracować

i praca ta ma charakter

pedagogiczny . (M. Demel )

Znaczenie ruchu w życiu człowieka

Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego , jak ważny jest ruch , jego rola w przyrodzie . Bez ruchu nie byłoby istnienia . Ruch towarzyszy życiu człowieka od narodzin do śmierci , ujawniając się w różnych formach jego aktywności . Jest to ruch związany z życiem codziennym i zaspokajaniem różnych potrzeb , ruch wykonywany w uprawianym zawodzie , ruch za pomocą , którego człowiek wyraża swe emocje , jak też ruch , który służy nawiązywaniu kontaktów i komunikowaniu się z otoczeniem .

Język ruchu , lub inaczej język ciała stanowi około 70 % komunikacji interpersonalnej - porozumiewania się ludzi między sobą .

Ruch jest przejawem życia . Aktywność fizyczna jest czynnikiem kształtującym organizm człowieka i jego funkcje .Okres przedszkolny jest szczególnie pomyślny dla prawidłowego kształtowania rozwoju motorycznego dziecka .Ponieważ aktywność ruchowa pociąga za sobą doskonalenie czynności i funkcji poszczególnych narządów , wzmacnia organizm dziecka , kształtuje i usprawnia wszystkie jego układy : głównie ruchowy i nerwowy ,dlatego musimy pamiętać , że ruch jest podstawowym bodźcem rozwojowym, spełniającym funkcję stymulującą . Troska o prawidłowy rozwój fizyczny dziecka , o zapewnienie mu możliwości wszechstronnego ruchu , jest działaniem na rzecz szeroko pojętego zdrowia dziecka - zdrowia fizycznego , psychicznego i społecznego .

Obecne warunki skłaniają do ograniczania ruchu (jazda samochodem , oglądanie telewizji , komputer , nauka języków obcych i inne dodatkowe zajęcia ) .

Oczywiście mała aktywność ruchowa powoduje , że mięśnie stają się słabsze , układy krążenia i oddychania są mniej wydolne , organizm dziecka staje się podatny na niekorzystne zmiany. Ograniczanie swobody ruchu , począwszy od wczesnego dzieciństwa poprzez okres dorastania , aż do dorosłości prowadzi do wzrastania wewnętrznego napięcia , które staje się chronicznym stanem organizmu . Jest groźne dla zdrowia jednostki jeśli okresowo nie zostanie rozładowane Bycie w otoczeniu , które nieustannie ogranicza naturalne potrzeby swobody ruchu , jest przyczyną stresów psychicznych , stanów niepokoju i zahamowań . Wiedzie to do utraty wiary we własne możliwości , w rezultacie czego człowiek zamyka się w sobie , odsuwa się od innych , traci kontakt z otoczeniem . Tak więc ruch umożliwia człowiekowi nawiązanie fizycznego kontaktu z otaczającą go rzeczywistością i jest warunkiem jego zdrowia psychicznego .

METODA WERONIKI SHERBORNE W PRACY PRZEDSZKOLA

Dlaczego metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne ?

Odpowiedź na to pytanie tkwi w jej założeniach i celach. Jest metodą niewerbalną; poprawia komunikację dziecka z otoczeniem, uaktywniając „ język ciała i ruchu”. Ruch jest podstawowym i naturalnym środkiem porozumiewania się, wychodzącym z centrum naszego ciała, do którego w pierwszym rzędzie sięgają dzieci małe i osoby z utrudnioną komunikacją słowną. Podstawą porozumiewania się za pomocą „ języka ruchów” jest świadomość swojego ciała .

Kategorie ruchu w metodzie Ruchu Rozwijającego :

-ruch prowadzący do poznania własnego ciała

-ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym -ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem

-ruch prowadzący do współdziałania w grupie

-ruch kreatywny

Ćwiczenia tą metodą można stosować z powodzeniem zarówno w grupie 3 latków 5 -latków , jak i w grupie 6-latków. Wykorzystanie tej metody zależy od naszej inicjatywy i zapotrzebowania w danej grupie..
Zaletą tych zajęć jest, to, że nie potrzebujemy właściwie żadnych pomocy, a jedynie dużo wolnej przestrzeni, odpowiednie podłoże i świeże powietrze. Dzięki tym ćwiczeniom, dzieci uczą się poznawać przestrzeń i zachowywać w niej, czują się swobodnie i nie obawiają się otoczenia. Stają się mniej zahamowane i bardziej otwarte na sytuacje problemowe. Metoda ta pozwala dzieciom poznać swoje ciało i uczy kontrolować jego ruchy, ułatwia też nawiązywanie kontaktów, uczy empatii.

Bardzo ważnym walorem metody W. Sherborne jest to, iż w atmosferze radosnej zabawy umożliwia dzieciom zaspokojenie takich potrzeb psychicznych jak: bezpieczeństwa, wzrostu i rozwoju, w tym potrzeb społecznych i poznawczych. Ponadto Ruch Rozwijający pozwala na osiąganie zamierzonych efektów poprze eliminowanie czynników stresujących typu: nakaz, przymus, strach, obawa.

Współćwiczący muszą wykazać się opiekuńczością, umiejętnością współdziałania i reagowania na potrzeby i możliwości innych.
Dzieci rozwijają i uczą się koncentracji oraz kontrolowania swojego zachowania (różnicowanie płynności ruchów, ćwiczenie siły oraz delikatności i wrażliwości).

Organizacja zajęć stymulująco - terapeutycznych według metody Weroniki Sherborne :

Podejmując jakiekolwiek działanie musimy być świadomi jaki cel zamierzamy osiągnąć .Projektując zajęcia warto pamiętać , że mają one pomóc dziecku w poznaniu siebie , w zdobyciu do siebie zaufania , w poznaniu innych i i nauczeniu się ufania im , a dalej- poprzez nabranie pewności siebie i wiary we własne możliwości - w nauczeniu się aktywnego i twórczego życia .
Podczas organizowania zajęć musimy kierować się następującymi zasadami:

-pamiętaj ,że uczestniczenie w zajęciach jest dobrowolne (możesz dziecko zachęcać , dodawać mu odwagi , ale nie zmuszać )
-nawiąż kontakt z każdym dzieckiem : pamiętaj o utrzymywaniu kontaktu wzrokowego w dalszym okresie zajęć , gdy dziecko już zaadaptuje się do udziału w ćwiczeniach ( w początkowym okresie kontakt wzrokowy może być zbyt trudny dla dziecka )

-zajęcia powinny być dla dziecka przyjemne i dawać możliwość przeżywania radości z aktywności ruchowej , kontaktu z innymi ludźmi , satysfakcji z pokonywania własnych trudności i lęków , z poczucia większej sprawności fizycznej

-bierz udział we wszystkich ćwiczeniach

-w czasie zajęć ściśle przestrzegaj praw dziecka do swobodnej własnej decyzji , aby miało poczucie kontroli nad sytuacją i autonomii

-zauważaj oraz stymuluj aktywność dziecka , daj mu szansę na twórcze działanie

-miej poczucie humoru

-nie krytykuj dziecka

-chwal dziecko nie tyle za efekt , co za jego starania i wysiłek , a także za każde nowe osiągnięcie ,pokonanie lęku , wykonanie nowego ćwiczenia

-unikaj stwarzania rywalizacji

-rozszerzaj stopniowo krąg doświadczeń społecznych dziecka
- stopniowo wprowadzamy najpierw ćwiczenia w parach, później w trójkach, a na końcu z większą liczbą osób,

-większość ćwiczeń szczególnie początkowych prowadź na poziomie podłogi

-zaczynaj od ćwiczeń prostych stopniowo je utrudniając

-zmniejszaj udział swojej inicjatywy na rzecz coraz aktywniejszego udziału dziecka w kształtowaniu programu

-proponuj naprzemienne ćwiczenia dynamiczne i relaksacyjne

-miej zawsze na uwadze samopoczucie dziecka , pytaj je o przyzwolenie na intensyfikowanie jego doznań

-ucz dzieci zarówno używania siły , jak i zachowania delikatności i opiekuńczości w stosunku do drugiej osoby

-we wszystkich ćwiczeniach , w których jest to możliwe zadbaj o to , aby dziecko znalazło się także w pozycji dominującej (poprzez zamianę ról )

-zaplanuj początek zajęć tak , aby zawierał propozycje ćwiczeń - spotkań , dających poczucie bezpieczeństwa , oparcia i bliskiego kontaktu

-na zakończenie zajęć zaproponuj ćwiczenia wyciszające , uspokajające

Zajęcia prowadzone tą metodą dają dobre efekty w stymulacji rozwoju psychicznego i fizycznego wychowanków. Jak już wspomniałam w metodzie tej nie stosuje się rywalizacji, dzieci zahamowane lub nieśmiałe mają taką samą satysfakcję, jak pozostałe., ogromną radość sprawia im bliskość z osobą dorosłą, możliwość wypróbowania swojej siły i narzucanie dominującej roli dorosłemu.

Ruch Rozwijający Weroniki Sherborne w Polsce jest metodą dobrze znaną i stosowaną w pracy z dziećmi z różnymi problemami rozwojowymi i potrzebami edukacyjnymi.
Należy zaznaczyć, że terapia z najmłodszymi dziećmi, zdecydowanie różni się od zajęć z grupą dzieci starszych. Różnice te wyrażają się w rodzaju zabaw i wymaganych trudnościach, a przede wszystkim widoczne są w tempie i dynamice prowadzenia zajęć.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ PROWADZONYCH METODĄ WERONIKI SHERBORNE

1.Powitanie - witamy się dłonią , kolanem , umowną piosenką

2. Poznanie własnego ciała

• leżenie na plecach , przyklejamy się mocno do podłogi

- siedząc przemiennie przyciąganie nóg zgiętych w kolanach

• ślizganie się w kółko na brzuchu , na plecach

• czołganie się na brzuchu , na plecach z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nóg

• siad prosty , rozcieranie i poklepywanie kolan , ud , łokci

• marsz i bieg z wysokim unoszeniem kolan

• marsz na sztywnych nogach

• bieganie na gumowych nogach

• siad skulny podparty - uderzanie o podłogę stopami - szybko , wolnno

• siad prosty rozwarty - dotykanie prawym łokciem lewego kolana i odwrotnie

• wytrzeszczanie i mrużenie oczu

• zabawne miny

• leżenie tyłem i turlanie się

3.Nawiązanie związku z partnerem i grupą

• jedno dziecko zamyka oczy , drugie prowadzi je po całej sali (wytworzenie poczucia bezpieczeństwa i zaufania do partnera)

• stawiamy stopy na stopach partnera i maszerujemy

• przy muzyce kołysanie się w parach w pozycji fotelika

• „paczka” -jedno dziecko zwija się w kłębek , mocno splata dłonie , a współćwiczący próbuje rozwiązać paczkę

• ćwiczenia twórcze - swobodny taniec przy muzyce wolnej i szybkiej

Zestaw ćwiczeń kończymy wyciszeniem (kołysanka z płyty), podziękowanie za wspólną zabawę przez podanie rąk , uśmiech . Co jakiś czas występują ćwiczenia oddechowe , relaks (leżenie na plecach , oczy zamknięte , słuchamy muzyki )

SCENARIUSZ ZAJĘĆ PROWADZONYCH METODĄ WERONIKI SHERBORNE Z RODZICAMI

Wspólne zabawy i ćwiczenia dzieci z rodzicami przeprowadzone metodą ruchu rozwijającego W. Sherborne z elementami muzykoterapii i relaksacji .

1. Jak bije twoje serce - dziecko w parze z rodzicem . Dziecko kładzie się na plecach , rodzic przykłada ucho do jego serca i słucha bicia . Rytm serca można wyklaskać . Potem zmiana ról .

2. Patrz i słuchaj - rodzic z dzieckiem trzymają się za ręce i biegają po sali w rytm muzyki . W przerwie w muzyce prowadzący podaje hasło np. drewno , metal , plastik . Pary szybko odnajdują przedmiot wykonany z takiego materiału i dotykają go . Kiedy usłyszą znowu dźwięki muzyki mogą biegać .

Ćwiczenia w parach ( partner aktywny i partner bierny )

1. Huśtawka - rodzic chwyta dziecko pod kolanami i podnosi ( dziecko siedzi jak na krzesełku ) . W takiej pozycji huśta je w prawo i w lewo oraz do przodu i do tyłu .

2. Supełki - dziecko siedzi w siadzie skrzyżnym , rodzic za jego plecami zasłania mu dłońmi oczy . Każde dziecko otrzymuje sznurek z zawiązanymi na nim supełkami . Podczas słuchania cichej , spokojnej muzyki dzieci przesuwają sznurek i palcami próbują wykryć i policzyć supełki . Rodzic sprawdza czy policzyły prawidłowo . Zabawę można powtórzyć kilkakrotnie , wtedy dzieci wymieniają się między sobą sznurkami .

Ćwiczenia przeciwko w parach

1. Przygniatanie - jeden z partnerów leży na brzuchu , drugi przygniata go swoim ciężarem ( rodzic robi to z wyczuciem swojego ciężaru ) . Osoba leżąca stara się uwolnić . Zmiana ról .

2. Przepychanie - dziecko z rodzicem siadają naprzeciwko siebie i przepychają się stopami . Następnie wstają i starają się przepychać dłońmi . Kilkakrotne zmiany .

Ćwiczenia razem w parach ( obydwoje partnerzy aktywni )

1. Waga - rodzic i dziecko stoją naprzeciw siebie i chwytają się za ręce . Wykonują na przemian przysiady .

2. Dmuchamy - każda para otrzymuje małe piórko lub niewielki kawałek waty . Wspólnie dmuchają , aby utrzymały się one w powietrzu . Następnie odkładają je i dmuchają na wyobrażony sobie puszek .

Ćwiczenia w grupie

3. Kilku rodziców kładzie się obok siebie na brzuchu . Reszta czuwa nad bezpieczeństwem podczas zabawy . Dzieci kolejno pełzają na brzuchu po leżących partnerach .

4. Usypiamy misia - relaks przy muzyce ( Aria na strunie G J. S. Bacha ) . Podczas słuchania muzyki prowadzący spokojnym głosem opowiada jak zasypia miś , jak zasypiają wszystkie jego części ciała ( oczy , głowa , ręce , nogi) , jak mięśnie rozluźniają się .

Wzajemne podziękowania za wspólną zabawę , przytulanie się , zabawa zainicjowana

przez rodziców lub dzieci .

Literatura :Marta Bogdanowicz

Bożena Kisiel

Maria Przasnysza

Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu dziecka

Opracowała : Małgorzata Polcyn

Terapia ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne

Organizując działalność pedagogiczną zauważyłam konieczność podjęcia działań mających na celu tworzenie dobrych kontaktów międzyludzkich oraz relacji empatycznych.

1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | następna strona

[Spis treści]

strona_dokumentu
strona_dokumentu
strona_dokumentu
strona_dokumentu
strona_dokumentu
strona_dokumentu

O „Programie terapii ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne” Wprowadzenie          Pracuję w szkole podstawowej od ponad dziesięciu lat i pełnię funkcję wychowawcy klasowego. Organizując działalność pedagogiczną zauważyłam konieczność podjęcia działań mających na celu tworzenie dobrych kontaktów międzyludzkich, tworzenie relacji empatycznych. Dla osiągnięcia tych celów wykorzystałam wiedzę ze szkolenia zorganizowanego przez Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Gorzowie Wlkpolskim pod nazwą „Ruch rozwijający Weroniki Sherborne”. Współpracuję także z Domem Małego Dziecka w Gorzowie Wielkopolskim i tam także wykorzystałam elementy programu. Zastosowane działania przyniosły w grupach oddziaływania znakomite efekty wychowawcze. Cele  „Programu terapii ruchu rozwijającego”: tworzenie i rozwijanie dobrych relacji międzyludzkich, rozbudzenie u uczniów klas szóstych szkoły podstawowej zainteresowania problematyką dzieci opuszczonych, tworzenie i rozwijanie relacji empatycznych, rozwijanie umiejętności panowania nad emocjami, stymulowanie rozwoju dzieci w wieku 3-5 lat. Dlaczego opracowano „program terapii ruchu rozwijającego”?          Przedstawiony program terapii ruchu rozwijającego zastosowano jako rozwinięcie programu wychowawczego klasy VIb Szkoły Podstawowej nr 21 przy ZSO nr 11 w Gorzowie Wlkp. Uczniowie tej klasy wykazywali często agresję, wyśmiewali się ze słabszych, mających trudności w nauce. Dały się zauważyć liczne przykłady zachowań nacechowanych okrucieństwem. Stwierdziłam, że należy podjąć kroki w celu wyeliminowania takich problemów z życia klasy i jej uczniów. Jakie korzyści przyniosła realizacja opracowanego „programu terapii ruchu rozwijającego”?          Realizując przedstawioną, długoterminową formę pracy wychowawczej i społecznej z uczniami klasy VIb Szkoły Podstawowej nr 21 przy ZSO nr 11 w Gorzowie Wlkp., zauważyłam pozytywne symptomy w rozwoju klasy. Uczniowie zaczęli zmieniać swój „język” w relacjach wzajemnych, są mniej wulgarni i  wykazują większe zainteresowanie uczniami, których wcześniej separowali. Jednocześnie moi uczniowie nauczyli się pracować społecznie z dziećmi pozbawionymi ciepła rodzinnego. Należy również wspomnieć o efektach kontaktów z wychowankami Domu Małego Dziecka w trakcie realizacji kolejnych zajęć. Wszyscy uczestnicy terapii chętnie brali udział w tych zajęciach. Jak dowiedziałam się od wychowawczyń Domu Małego Dziecka, dzieci oczekiwały  z niecierpliwością na kolejne cykliczne zajęcia z grupą moich uczniów. Również uczniowie mojej klasy (jak wynika z przeprowadzonej ankiety) chętnie uczestniczyli w tym programie. Nie było problemów ze skompletowaniem stałej grupy wolontariuszy uczestniczących w zajęciach, czy też do zorganizowania i przeprowadzenia akcji „Mały podarek, dużo radości”. Kto mógłby skorzystać z opracowanego przeze mnie programu?          Realizacja przedstawionego przeze mnie programu przyniosła pozytywne efekty w zachowaniu moich uczniów i wpłynęła na rozwój pozytywnych relacji wśród młodzieży uczestniczącej w tym przedsięwzięciu. Uznałam więc za przydatne przekazanie swoich doświadczeń innym pedagogom - wychowawcom klas. Uważam, że niewątpliwie koniecznym będzie dostosowanie przedstawionego przeze mnie programu do warunków jego realizacji np. w przedszkolach, klasach „zero” szkół podstawowych. Zapewniam, że wdrożenie tego programu daje pozytywne efekty w zachowaniu młodzieży - wolontariuszy uczestniczących w programie, jak również daje wiele satysfakcji nauczycielowi realizującemu program.  Komentarz do załączonych do programu scenariuszy zajęć.          Opracowując program oparty na „terapii ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne” niezbędnym było opracowanie scenariuszy zajęć. Przyjmując, że cykl oddziaływań wymaga 16 kolejnych zajęć opracowałam 4 scenariusze dla 4 bloków  (po 4 spotkania w jednym bloku). Podczas realizacji programu, okazało się, że musiałam wykazać pewną elastyczność. Niejednokrotnie sytuacja praktyczna, zachowanie dzieci, wolontariuszy wymagało wprowadzenie nowych elementów. Wychowankowie Domu Małego Dziecka wielokrotnie odczuwali potrzebę choćby chwilowego przytulenia się, zdarzały się chwile płaczu i występowała konieczność uzyskania pomocy od wychowawców pracujących z t podopiecznymi placówki opiekuńczej. W związku z tym chciałabym zwrócić uwagę, że przedstawiony przeze mnie program jest przede wszystkim „konturem” który musi zostać zaadaptowany do potrzeb konkretnego środowiska, w którym będzie realizowany, a osoba realizująca program musi przygotować się na wystąpienie sytuacji, które zmuszą do elastyczności w pracy z dziećmi.    Irena Pałasz - Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gorzowie Wielkopolskim Program Terapii Ruchu Rozwijającego jako metoda pracy z małymi dziećmi. I. Założenia programu               Prowadzenie zajęć metodą Weroniki Sherborne, daje szansę dzieciom w wieku 3 - 5 lat przeżycia etapu „baraszkowania”, którego los ich pozbawił, a mającego zasadniczy wpływ na przyszłe życie emocjonalne, życie w społeczeństwie i rodzinie. Dlatego też prowadzenie systematycznych zajęć ma na celu stworzyć dziecku okazję do: poznania własnego ciała, usprawnienia motoryki, poczucia własnej siły, sprawności i w związku z tym poznania własnych możliwości ruchowych dziecka.                           Zwiększając zaufanie do samego siebie i swoich możliwości, zwiększa w sobie poczucie własnego bezpieczeństwa. Jednocześnie w trakcie ćwiczeń ruchowych, dzieci mogą poznać przestrzeń w której się znajdują i zaczynają czuć się w niej bezpieczne, co powoduje wzrost ich aktywności. W tym miejscu należy dodać, że wspólne ćwiczenia dzieci z wolontariuszami doprowadzają do przełamania lęku u dzieci i wzrostu zaufania do osób starszych oraz wzrostu poczucia bezpieczeństwa. Zajęcia w grupie mają również wpływ na poszerzenie, wzbogacenie doświadczeń społecznych u dzieci. II. Cele programu      Cele ogólne: Kształtowanie świadomości przestrzennej i działania w niej Dzielenie przestrzeni z innymi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu Stymulowanie rozwoju umiejętności interpersonalnych Wyzwalanie zachowań twórczych Poznawanie zabawy w parach Cele szczegółowe - dziecko: nawiąże kontakty przyjacielskie z współćwiczącym doświadczy własnego ciała rozpoznaje przestrzeń wokół siebie ujawni pomysłowość i poczucie humoru ruchem zinterpretuje muzykę zaspokoi potrzebę twórczości III. Metody Realizacji Metoda Ruchu Rozwijającego może być stosowana jako metoda: terapeutyczna, wspomagająca rozwój, profilaktyczna, odprężająca. Ze względu na specyfikę Domu Małego Dziecka w Gorzowie Wlkp. do pracy z jego wychowankami przyjęto metodę terapeutyczną i metodę wspomagającą rozwój. Metoda terapeutyczna:  jest wstępnym etapem do innych zajęć terapeutycznych, psychoterapii dzieci nerwicowych. Polega ona na rozwijaniu umiejętności kontaktu z otoczeniem poprzez gry i zabawy. Metoda wspomagająca rozwój: jest stymulowaniem rozwoju psychoruchowego, przydatna w pracy z dziećmi przebywającymi w domach dziecka. Polega ona eliminowaniu czynników stresujących typu: strach, obawa poprzez radosną atmosferę która wydziela się podczas gier i zabaw ruchowych.           W powyższych metodach obowiązują następujące zasady: zajęcia powinny być przyjemne dla każdego uczestnika, dziecko ma prawo do własnej decyzji, powiedzenia „tak”; „nie” prowadzący bierze udział we wszystkich formach aktywności, nawiązania kontaktu z każdym dzieckiem, zauważanie  i stymulowanie aktywności dziecka nie krytykować dziecka, chwalenie dziecka za włożony wysiłek i staranie, stosowanie naprzemiennie ćwiczeń dynamicznych i statycznych, zaczynanie od ćwiczeń prostych, zwiększając poziom trudności, prowadzenia ćwiczeń w parach, następnie w trójkach, czwórkach i zespołowo, kontakt z dzieckiem - tylko prostym słownictwem, bez metafor, przeznaczenie dostatecznej ilości czasu na doświadczenia, zachowanie rytualności zajęć - na powitanie - ćwiczenia dające poczucie bezpieczeństwa, a na zakończenie - ćwiczenia wyciszające i uspakajające.               Powyższe metody są stosowane podczas zajęć oraz częściowo zostały zawarte w uszczegółowionych scenariuszach zajęć. IV. Organizacja zajęć                      Program przewiduje cykl 24 zajęć. Zajęcia odbywają się raz w tygodniu - czwartki godz. 16^00 na sali gimnastycznej w Domu Małego Dziecka w Gorzowie Wlkp. przy ul. Kazimierza Wielkiego. Czas trwania zajęć - 1 godzina. Udział w zajęciach biorą dzieci w wieku 3 - 5 lat - wychowankowie Domu Małego Dziecka w Gorzowie Wlkp. oraz grupa wolontariuszy nadzorowana przez prowadzącego zajęcia oraz wychowawcę. V. Przebieg zajęć               Podstawą przeprowadzenia zajęć są opracowane przeze mnie scenariusze zajęć (jeden scenariusz na kolejne 4 zajęcia), w których uwzględniłam: metody realizacji przedstawione w pkt. III, ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała, ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa, ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem oraz grupą, (opracowane scenariusze zajęć na dalszych stronach). VI. Podsumowanie                             Prowadzenie zajęć z dziećmi przy zastosowaniu Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne w sposób systematyczny wspomaga rozwój psychomotoryczny dzieci, rozwój poczucia bezpieczeństwa i poznania własnego ciała oraz otoczenia, a tym samym nawiązuje do wczesnodziecięcego doświadczenia człowieka. Metoda wykorzystując dotyk, ruch, wzajemne relacje fizyczne, emocjonalne i społeczne, rozszerza świadomość samego siebie i pogłębiania kontaktu z innymi ludźmi. Jednocześnie przedstawiona metoda nawiązuje do najbardziej pierwotnego sposobu porozumiewania się, jakim jest „język ciała” - sposobu najłatwiej przyswajalnego przez dzieci w wieku 3 - 5 lat, które zostały pozbawione przez los wielu cech normalnego dzieciństwa.     Irena Pałasz - Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gorzowie Wielkopolskim Literatura: Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa 1999. Marta Bogdanowicz, Bożena Kisiel, Maria Przasnyska, Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka , Warszawa 1992. Zeng Qingnan, Metody tradycyjnej chińskiej dbałości zdrowie, Warszawa 1995. Karolak W., Twoja mandala, Łódź 1997. Scenariusz zajęć nr 1 - 4 Temat: Poznawanie siebie i współćwiczącego. I. Cele ogólne: Kształtowanie świadomości własnego ciała Stymulowanie rozwoju umiejętności interpersonalnych II. Cele szczegółowe - dziecko: nawiąże kontakty przyjacielskie z współćwiczącym doświadczy własnego ciała ujawni pomysłowość i poczucie humoru III. Przebieg zajęć: Powitanie  Dzieci siedzą w kręgu wraz z nauczycielem, który proponuje im, aby wzięły się za ręce i przywitały ze sobą uściskiem dłoni oraz w sposób, w jaki same zechcą. Chętne dzieci podają swoje propozycje. Każda z nich jest realizowana przez grupę. Budzenie własnego ciała  Dzieci siedzą po turecku. "Budzą" kolejne części swojego ciała poklepując je i masując począwszy od dłoni i głowy, a kończąc na stopach. "Budząc" swoje dłonie dzieci klaszczą i rozcierają je, aż do momentu kiedy staną się gorące. Następnie "budzą" głowę poklepując ją delikatnie palcami, po czym masują kilkakrotnie metodą "czesania włosów". "Budząc" twarz masują lekko palcami czoło, powieki, policzki, nos, górną i dolną wargę oraz uszy. Po wykonaniu automasażu twarzy dzieci "budzą" pozostałe części ciała nazywając je równocześnie. Poklepują i masują kolejno: klatkę piersiową, brzuch, nogi, ręce. Na zakończenie "budzą" swoje stopy poprzez rytmiczne uderzanie nimi o podłogę. Następnie nauczyciel zwraca się z pytaniem do dzieci: "Co potrafi wasze "obudzone" ciało?" Dzieci prezentują różne odpowiedzi posługując się ruchem, gestem i mimiką. Każda z nich jest nagrodzona brawami całej grupy. Balansowania  Na piłkach „skakankach” dzieci ze współćwiczącym balansują „w przód”, „w tył” i „na boki”.  Po kilkukrotnych powtórzeniach próbujemy podskoki na piłce z podparciem przy udziale współćwiczącego. Ćwiczenia równowagi  Dziecko ćwiczy razem z współćwiczącym „samolot”' „kołysanie na boki” i „wahadło”. Pożegnanie  Dzieci biorą się za ręce i żegnają uściskiem dłoni oraz w sposób, w jaki same zechcą. Każda propozycja jest realizowana przez grupę. Irena Pałasz - Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gorzowie Wielkopolskim Literatura: Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa 1997. Zeng Qingnan, Metody tradycyjnej chińskiej dbałości zdrowie, Warszawa 1995. Karolak W., Twoja mandala, Łódź 1997. Scenariusz zajęć 5-8 Temat: Radość ruchu I. Cele ogólne: Kształtowanie świadomości własnego ciała Stymulowanie rozwoju umiejętności interpersonalnych Wyzwalanie zachowań twórczych II. Cele szczegółowe - dziecko: nawiąże kontakty przyjacielskie z rówieśnikami doświadczy własnego ciała ujawni pomysłowość i poczucie humoru zaspokoi potrzebę twórczości ruchem zinterpretuje muzykę III. Przebieg zajęć: Powitanie Dzieci siedzą w kręgu wraz z nauczycielem, który proponuje im, aby wzięły się za ręce i przywitały ze sobą uściskiem dłoni oraz w sposób, w jaki same zechcą. Chętne dzieci podają swoje propozycje. Każda z nich jest realizowana przez grupę. Budzenie własnego ciała Dzieci siedzą po turecku. "Budzą" kolejne części swojego ciała poklepując je i masując począwszy od dłoni i głowy, a kończąc na stopach. "Budząc" swoje dłonie dzieci klaszczą i rozcierają je, aż do momentu kiedy staną się gorące. Następnie "budzą" głowę poklepując ją delikatnie palcami, po czym masują kilkakrotnie metodą "czesania włosów". "Budząc" twarz masują lekko palcami czoło, powieki, policzki, nos, górną i dolną wargę oraz uszy. Po wykonaniu automasażu twarzy dzieci "budzą" pozostałe części ciała nazywając je równocześnie. Poklepują i masują kolejno: klatkę piersiową, brzuch, nogi, ręce. Na zakończenie "budzą" swoje stopy poprzez rytmiczne uderzanie nimi o podłogę. Następnie nauczyciel zwraca się z pytaniem do dzieci: "Co potrafi wasze "obudzone" ciało?" Dzieci prezentują różne odpowiedzi posługując się ruchem, gestem i mimiką. Każda z nich jest nagrodzona brawami całej grupy. Taniec chmur Dzieci poruszają się lekko i swobodnie naśladując płynące po niebie chmurki. Kiedy muzyka cichnie, zatrzymują się w bezruchu, po czym na dany przez nauczyciela sygnał łączą się po dwoje lub troje tworząc układy taneczne według własnego pomysłu. Rysowanie mandali Każde dziecko otrzymuje kartkę z zaznaczonym flamastrem okręgiem oraz zestaw kolorowych kredek. Siada w wybranym przez siebie miejscu i po chwili namysłu rozpoczyna pracę. Nauczyciel nie sugeruje tematyki. Poprzez rysunek dziecko wyraża siebie, swój wewnętrzny świat, to, co aktualnie czuje, co podpowiadają mu wyobraźnia i fantazja. Po czym następuje prezentacja prac. Pożegnanie Dzieci biorą się za ręce i żegnają uściskiem dłoni oraz w sposób, w jaki same zechcą. Każda propozycja jest realizowana przez grupę. Irena Pałasz - Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gorzowie Wielkopolskim Literatura: Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa 1997. Zeng Qingnan, Metody tradycyjnej chińskiej dbałości zdrowie, Warszawa 1995. Karolak W., Twoja mandala, Łódź 1997. Scenariusz zajęć 9 - 12 Temat: Zabawy w parach I. Cele ogólne: Stymulowanie rozwoju umiejętności interpersonalnych Wyzwalanie zachowań twórczych Poznawanie zabawy w parach II. Cele szczegółowe - dziecko: nawiąże kontakty przyjacielskie z rówieśnikami ujawni pomysłowość i poczucie humoru zaspokoi potrzebę twórczości III. Przebieg zajęć: Powitanie Dzieci siedzą w kręgu wraz z nauczycielem, który proponuje im, aby wzięły się za ręce i przywitały ze sobą uściskiem dłoni oraz w sposób, w jaki same zechcą. Chętne dzieci podają swoje propozycje. Każda z nich jest realizowana przez grupę. Zabawy w parach Szycie klockiem w parach w ustalonym rytmie Falujące łóżko - dzieci leżą na brzuchu na podłodze - blisko siebie, i przez obroty ciała wokół własnej osi, przenoszą współćwiczącego Spacer w obcym mieście - zabawa z współćwiczącym opiekunem (rozwija poczucie bezpieczeństwa, zaufania, łagodzi lęk i poczucie zagrożenia). Powyższe zabawy wspomagają rozwój u dziecka i ułatwiają nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą. Taniec chmur Dzieci poruszają się lekko i swobodnie naśladując płynące po niebie chmurki. Kiedy muzyka cichnie, zatrzymują się w bezruchu, po czym na dany przez nauczyciela sygnał łączą się po dwoje lub troje tworząc układy taneczne według własnego pomysłu. Pożegnanie Dzieci biorą się za ręce i żegnają uściskiem dłoni oraz w sposób, w jaki same zechcą. Każda propozycja jest realizowana przez grupę. Irena Pałasz - Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gorzowie Wielkopolskim Literatura: Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa 1997. Zeng Qingnan, Metody tradycyjnej chińskiej dbałości zdrowie, Warszawa 1995.   Scenariusz zajęć 13 -16 Temat: Zdobywamy pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa. I. Cele ogólne: Kształtowanie świadomości przestrzennej i działania w niej Dzielenie przestrzeni z innymi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu II. Cele szczegółowe - dziecko: nawiąże kontakty przyjacielskie z współćwiczącym rozpoznaje przestrzeń wokół siebie ujawni pomysłowość i poczucie humoru III. Przebieg zajęć: Powitanie Dzieci siedzą w kręgu wraz z nauczycielem, który proponuje im, aby wzięły się za ręce i przywitały ze sobą uściskiem dłoni oraz w sposób, w jaki same zechcą. Chętne dzieci podają swoje propozycje. Każda z nich jest realizowana przez grupę. Stymulowanie zmysłu równowagi zabawa w grupie -chodzenie po brzegu wykładziny chodzenie po wyznaczonej linii - po sznurze, ćwiczenie tzw. jaskółki przy pomocy wolontariuszy zabawa z współćwiczącym opiekunem (wolontariuszem) (rozwija poczucie bezpieczeństwa, zaufania, łagodzi lęk i poczucie zagrożenia). Balansowania Na piłkach „skakankach” dzieci ze współćwiczącymi balansują „w przód”, „w tył” i „na boki” Po kilkukrotnych powtórzeniach, próbujemy podskoki na piłce z podparciem przy udziale współćwiczącego. Ćwiczenia równowagi Dziecko ćwiczy razem z współćwiczącym „samolot”, „kołysanie na boki” i „wahadło” Pożegnanie Dzieci biorą się za ręce i żegnają uściskiem dłoni oraz w sposób, w jaki same zechcą. Każda propozycja jest realizowana przez grupę. Irena Pałasz - Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gorzowie Wielkopolskim Literatura: Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa 1997. Marta Bogdanowicz, Bożena Kisiel, Maria Przasnyska,  Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, Warszawa 1992.

[Drukuj]

METODA RUCHU ROZWIJAJĄCEGO WERONIKI SHERBORNE

Kategorie ruchu w metodzie W. Sherborne oraz ich opis

1. Ruch prowadzący do poznania własnego ciała

Ruchy należące do tej kategorii pozwalają na stopniowe poznanie poszczególnych części ciała, co stanowi sprawę kluczową. Szczególne znaczenie mają stopy, kolana, nogi, biodra, gdyż na nich opiera się ciężar ciała oraz stanowią one łącznik między człowiekiem a podłożem ziemią, podłogą). Kontrola nad ruchami tych części ciała to gwarant utrzymania równowagi. Poznanie własnego ciała i kontrola nad jego ruchami prowadzi do ukształtowania się własnej tożsamości: wyodrębnienia własnego „ja” od otoczenia „nie-ja”.

2. Ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym

Celem tej kategorii ruchu jest wykształcenie orientacji w przestrzeni, aby na tej podstawie mógł wytworzyć się związek między człowiekiem a otoczeniem, a w rezultacie poczucie swobody pacjenta w przestrzeni bez lęku, zagrożenia itp. Kategorie 1 i 2 występują równolegle i są ze sobą w ścisłym związku w czasie zajęć.

3. Ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem

Zasadniczym celem czynności ruchowych tej kategorii jest zachęcanie uczestników zajęć do nawiązania pozytywnych i znaczących kontaktów z innymi osobami, opartych na wzajemnym poznaniu i zrozumieniu potrzeb partnera oraz na wzajemnym zaufaniu.

Ze względu na typ ruchu R. Laban klasyfikuje związki międzyludzkie jako:

• a) Ruch „z” (with)

b) Ćwiczenia ruchowe, w których 1 partner jest bierny, drugi zaś aktywny i opiekuńczy względem niego.

• c) Ruch „przeciwko” (against)

Ćwiczenia ruchowe, których celem jest uświadamianie uczestnikom ich własnej siły przy współdziałaniu z partnerem bez elementów agresji. Z tego powodu nie wskazane jest pobudzanie do przyjmowania postaw konkurencyjności, wyłanianie zwycięzców i pokonanych. Musi nastąpić zamiana ról z aktywnej (atakujący) na bierną (broniący się) i odwrotnie. Ćwiczenia ta umożliwiają wyładowanie nagromadzonych napięć nerwowych

• Ruch „razem” (shared)

Ćwiczenia ruchowe, które wymagają jednakowego zaangażowania partnerów i prowadzą one do wytworzenia harmonii i równowagi. Warunkiem osiągnięcia sukcesu w tym zakresie jest wzajemne zaufanie, zrozumienie, współpraca i równy wkład fizyczny.

4. Ruch prowadzący do współdziałania w grupie

Różnica w porównaniu z opisanymi powyżej ćwiczeniami dotyczy liczebności uczestników. Jest ona większa - najpierw ćwiczenia wykonuje się w trójkach, a potem z całą grupą W ćwiczeniach ruchowych „z” 2 osoby mogą zajmować się trzecią. W ćwiczeniach „przeciwko” kilka osób jednocześnie atakuje jedną, co stosuje się w sytuacjach, gdy jeden z członków grupy jest silniejszy lub cięższy niż pozostali. W ćwiczeniach „razem” współdziała kilka osób.

5. Ruch kreatywny

Ruch ten jest spontaniczny, kreatywny i swobodny - np. taniec wyzwolony. Ma pomóc w sposób twórczy wyrazić „siebie”.

Geneza metody Ruchu Rozwijającego

Prekursorem metody Weroniki Sherborne był Rudolf von Laban, który jako pierwszy podjął obiektywne obserwacje naturalnych możliwości ruchowych człowieka i ujął je w specjalne skale ruchowe. Wg. tego autora ze względu na budowę ciała ludzkiego i sposób wykorzystania przestrzeni cechą ruchu jest trójwymiarowość wedle osi: przód - tył, w prawo - w lewo, góra - dół. Bardziej złożone ruchy człowieka opisuje się też w trzech płaszczyznach: drzwiowej, stołowej i poprzecznej. Połączenie tych podstawowych elementów ruchu człowieka tworzy bryłę geometryczną tj. sześcian - w tym uproszczonym modelu przestrzennym człowieka mieszczą się wszystkie zasadnicze możliwości ruchowe człowieka.

Wnikliwsza analiza ruchów ludzkich umożliwia dalszą rozbudowę modelu przestrzennego do dwudziestościanu - bryły najbardziej zbliżonej do kuli. Oddaje on wszystkie możliwości ruchowe człowieka - tancerza.

W. Sherborne jest uczennicą i kontynuatorką teorii Labana a zarazem twórczynią własnej metody pracy z dziećmi znanej w W.B. jako „Developmental Movement” (Ruch Rozwijający).

Założenia metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

Nazwa metody „Ruch Rozwijający” wyraża główną ideę metody tj. posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii zaburzeń tego rozwoju. System ćwiczeń w tej metodzie wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, zaspokajanych w kontakcie z dorosłymi tj. z tzw. baraszkowania.

Podstawowe założenia metody to rozwijanie ruchem trzech aspektów:

1. świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego,

2. świadomości przestrzeni i działania w niej,

3. dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.

Wykorzystanie metody w pracy z dziećmi

Metodę stosuje się w Polsce w pracy z następującymi grupami dzieci:

- upośledzonymi umysłowo,

- autystycznymi,

- z mózgowym porażeniem dziecięcym,

- z zaburzeniami emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania,

- z niekorzystnych środowisk wychowawczych, np. domów dziecka,

- głuchymi i niewidomymi.

Metoda ta bywa wykorzystywana jako wstępny etap do innych zajęć terapeutycznych. np. dla dzieci mających trudności w czytaniu i pisaniu lub jako część programu terapii psychologiczno - logopedycznej dzieci jąkających się lub psychoterapii dzieci nerwicowych.

Organizacja ćwiczeń i grup zajęciowych

Metodę można stosować indywidualnie - z jednym dzieckiem lub grupowo. Preferowane są jednak zajęcia grupowe, gdyż zapewniają one dziecku lepszy kontakt z dorosłymi lub innymi dziećmi. Liczebność grupy: 6-14 dzieci. Wiek uczestników: nieograniczony, zarówno osoby dorosłe jak i dzieci. W instytucjach opiekuńczo-wychowawczych w zajęciach brać powinien udział cały personel.

Zajęcia muszą odbywać się systematycznie, minimum raz w tygodniu, czas trwania 1 spotkania - około godziny. Początkowo zajęcia mogą być krótsze (20-30 minut) zależnie od samopoczucia i możliwości dzieci.

Należy zapewnić odpowiednie warunki lokalowe: przestrzeń, odpowiednie podłoże (najlepiej parkiet), świeże powietrze. Nie potrzeba żadnych urządzeń lub pomocy do ćwiczeń. Najlepszym przyrządem dydaktycznym dla dziecka jest ciało dorosłego. Czasami potrzebne są materace lub koce np. gdy dzieci mają znaczne kalectwo fizyczne. Ćwiczyć należy boso, bo zapewnia to najlepszy kontakt z podłogą.

Prowadzeniem grupy powinny zajmować się 2 osoby (przeszkoleni terapeuci).

Lista cech, które powinien posiadać człowiek mający zamiar zostać psychoterapeutą, pracującym metodą Ruchu Rozwijającego

1. Nieprzeciętna sprawność intelektualna oraz krytycyzm.

2. Samodzielność, obrotność i wielostronność.

3. Żywe i nienasycone zainteresowanie (samouk).

4. Zainteresowanie ludźmi jako osobami, a nie jako materiałem do manipulowania; szacunek dla integralności drugiej osoby.

5. Wgląd we własne cechy osobowości, poczucie humoru.

6. Wrażliwość wobec wielorakości różnych oczekiwań ludzkich.

7. Tolerancja; postawa pozbawiona zarozumiałości.

8. Zdolność do przyjęcia nastawienia terapeutycznego, zdolność do tworzenia serdecznych i aktywnych stosunków z innymi.

9. Pilność, metodyczny styl pracy; zdolność znoszenia nacisków.

10. Przyjmowanie odpowiedzialności.

11. Takt i gotowość do współpracy.

12. Prawość, samodyscyplina i stanowczość.

13. Subtelne wyczucie wartości etycznych.

14. Szerokie „zaplecze kulturalne” (człowiek wykształcony).

15. Duże zainteresowanie psychologią, szczególnie jej aspektami klinicznymi.

Korzyści płynące ze stosowania metody W. Sherborne

- Daje pozytywne odczucie w kontakcie z innym człowiekiem.

- Wyzwala swobodę zachowań i naturalność.

- Daje okazję do rozładowania energii.

- Jest próbą pokonania własnych zahamowań wynikających z uprzednich doświadczeń

- Daje radość.

- Wyzwala zaangażowanie.

- Daje możliwość zaspokojenia własnych potrzeb.

- Daje pewność siebie.

- Daje możliwość poczucia się w innej roli niż na co dzień.

- Zbliża do siebie uczestników zajęć.

- Daje radość z działania w grupie.

- Przyjemność dawania innym radości.

- Daje okazję do wspomnień, przypomnienia sobie zdarzeń z dzieciństwa.

- Daje okazję do bliskiego kontaktu fizycznego bez uruchamiania sfery seksualnej.

- Daje poczucie partnerstwa.

- Możliwość odczuwania przyjemnych doznań płynących z własnego ciała.

- Nie jest ograniczona wiekiem uczestników.

Archiwum publikacji
w serwisie Publikacje edukacyjne

Wspomaganie rozwoju emocjonalnego dziecka przy praktycznym wykorzystaniu metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

1. Ruch Rozwijający Weroniki Sherborne:

Weronika Sherborne (1922-1990) z wykształcenia była nauczycielem wychowania fizycznego i fizjoterapeutą. W latach sześćdziesiątych wypracowała ona własny system ćwiczeń- Ruch Rozwijający (Developmental Movement), który ma zastosowanie we wspomaganiu prawidłowego rozwoju psychoruchowego dzieci i w korygowaniu jego zaburzeń. Metoda ruchu rozwijającego korzeniami sięga do teorii i praktyki szkoły Rudolfa Labana, jednak rozwinięcie jej w kierunku humanistycznym pozwoliło na skierowanie uwagi i uwypuklenie potrzeby rozwijania bliskości, nawiązywania kontaktu i więzi emocjonalnej z innymi ludźmi.

Metoda Weroniki Sherborne wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, zaspokajanych w kontakcie z dorosłymi, z tak zwanego "baraszkowania", które pojawia się we wczesnym dzieciństwie u każdego człowieka i niemal w każdej rodzinie. Założenia metody ruchu rozwijającego mówią o posługiwaniu się ruchem, jako narzędziem wspomagania rozwoju dziecka i terapii zaburzeń rozwoju. Celem metody jest doświadczenie ruchu, kontaktu fizycznego i emocjonalnego. Metoda W. Sherborne jest naturalna, prosta, można ją stosować w każdych warunkach. Uczestnikami zajęć prowadzonych metodą ruchu rozwijającego mogą być wszyscy, dorośli, młodzież, dzieci.

Poprzez stosowanie metody Ruchu Rozwijającego wspomagamy emocjonalny rozwój dziecka, rozwijamy świadomość schematu ciała i integrujemy poszczególne jego części, rozwijamy orientację przestrzenną. Wspomagamy także rozwój poczucia bezpieczeństwa, zaufania, pewności siebie, wiary we własne siły i możliwości. Kształtujemy pozytywne relacje z otoczeniem, partnerem w zabawie, bliskimi. Dążymy do rozwoju własnej inwencji, inicjatywy, spontaniczności.

Podstawowe założenia metody to rozwijanie przez ruch:
1) świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego,
2) świadomości przestrzeni i działania w niej,
3) dzielenie przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.

2. Scenariusz zajęć otwartych dla rodziców i ich dzieci prowadzonych metodą ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne.

Cele:

 Kształtowanie poczucia bezpieczeństwa, akceptacji samego siebie, swojego ciała.

 Kształtowanie spontaniczności, pewności siebie.

 Wyczucie własnego ciała i ciała partnera.

 Poznawanie własnego ciała i odkrywanie własnych możliwości.

 Wyzwalanie poczucia satysfakcji związanej z wysiłkiem fizycznym.

 Nawiązywanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą.

 Kształtowanie więzi z rodzicami.

Przebieg zajęć

Ćwiczenia wstępne:

 Powitanie dzieci i dorosłych: dzień do-bry (uderzamy dłońmi o podłogę), dzień do-bry (uderzamy dłońmi o kolana), dzień do-bry (klaszczemy), dzień do-bry (klaszczemy nad głową).

 Przywitanie się w parach (dorosły- dziecko): witają się nasze dłonie, witają się nasze łokcie, witają się nasze głowy, witają się nasze stopy, witają się nasze kolana, witają się nasze plecy, itd.

Ćwiczenia "z" w parach:

 "Lustro"- rodzice i dzieci siedzą naprzeciwko siebie, dziecko wykonuje dowolne ruchy, gesty, wykorzystuje mimikę twarzy, rodzic naśladuje ruchy dziecka- zmiana ról.

 Dziecko leży na podłodze, rodzic turla go w różne strony - zmiana ról.

 "Naleśnik"- dziecko leży na plecach, na podłodze, rodzic "zwija go w naleśnik", "smaruje dżemem, posypuje cukrem, kroi" - zmiana ról.

 Dziecko i rodzic siedzą na podłodze w siadzie prostym, opierają się plecami o siebie, dziecko pcha plecami rodzica- zmiana ról.

 "Wóz"- rodzic ciągnie za kostki dziecko, które leży na plecach.

 Dziecko siada przy nodze rodzica, obejmuje ją rękoma, ten powoli idzie ciągnąc dziecko.

 "Fotelik"- rodzic w siadzie skrzyżnym, dziecko siada opierając się plecami o rodzica, kołysanie dziecka przy dźwiękach muzyki klasycznej, relaksacja.

 "Tunel" - rodzic w klęku podpartym, dziecko przechodzi pod rodzicem.

 Prowadzenie ślepca - rodzic ma zamknięte oczy, dziecko prowadzi go po sali - zmiana ról.

 "Krokodyl"- rodzic leży na brzuchu, dziecko kładzie się na niego tak, by brzuchem dotykać pleców rodzica. Rodzic wozi dziecko po sali.

Ćwiczenia "przeciwko" w parach:

 Dziecko zwija się w kłębek, rodzic próbuje go "rozwinąć" - zmiana ról.

 Dziecko siedzi mocno podparte na podłodze, rodzic próbuje go przesunąć - zmiana ról.

Ćwiczenia "razem" w parach:

 Siedząc przodem do siebie i trzymając się mocno za ręce, dziecko kładzie się na plecach, rodzic przyciąga go do siebie.

 Stojąc przodem do siebie i trzymając się mocno za ręce, palce stóp ćwiczących złączone, dziecko odchyla się od rodzica.

 Stojąc, rodzic ugina kolana (do przysiadu), dziecko z pomocą staje na udach rodzica, trzymając się mocno za ręce dziecko odchyla się do tyłu.

 Dziecko stoi tyłem do rodzica, nie odrywając nóg od podłogi "upada" na ręce rodzica.

Ćwiczenia "razem" w grupie:

 Huśtanie dziecka trzymając go za kostki i nadgarstki.

 Rodzice tworzą tunel (klęk podparty), dzieci czołgają się pod tunelem na plecach lub brzuchu.

 Trzy osoby w klęku podpartym kołyszą dziecko, które leży na ich plecach (jedna osoba asekuruje dziecko).

Zakończenie zajęć:

 "Płynęła sobie rzeczka"- masaż całego ciała.

 Wszyscy leżą na podłodze, mają zamknięte oczy, jedna osoba przechodzi pomiędzy leżącymi osobami tak, by nikogo nie dotknąć, potem wyznacza następną - relaks przy muzyce klasycznej.

 Pożegnanie się: do-wi-dze-nia (uderzamy dłońmi o podłogę), do-wi-dze-nia (uderzamy dłońmi o kolana), do-wi-dze-nia (klaszczemy), do-wi-dze-nia (klaszczemy nad głową).

Literatura:

 M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M. Przasnyska: "Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka". WSiP, Warszawa 1992.

---