Opracowanie zagadnień do ezgazinu z AiIT, PIELĘGNIARSTWO ROK 3 LICENCJAT


Pulksoksymetia.

Nieinwazyjna metoda przezskórnego oznaczania wysycenia tlenem hemoglobiny we krwi tętniczej (tzw. pomiar saturacji - SaO2, metoda oceny zawartości tlenu we krwi).

Wskazania do pulsoksymetrii:

Wyniki pomiaru są ograniczone w przypadku:

Zakres norm:

Kapnometria.

Kapnometria - jest to pomiar stężenia lub ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla we krwi lub powietrzu wydechowym z użyciem technik pomiaru kolorymetrycznego lub spektrofotometrycznego.

Odmianą badania jest kapnografia, gdy dodatkowo rejestrowana jest krzywa zmian wartości dwutlenku węgla w czasie oddychania. Wykres tych zmian jest nazywany kapnogramem.

Techniki kapnografii i kapnometrii wykorzystywane są w trakcie prowadzenia znieczulenia ogólnego oraz leczenia niewydolności oddechowej.

Stwierdzenie obecności dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu jest ważnym wskaźnikiem pozwalającym medykowi upewnić się czy rurka intubacyjna została wprowadzona prawidłowo do dróg oddechowych. Rurka wprowadzona omyłkowo do przełyku skutkuje brakiem detekcji wydechowego dwutlenku węgla.

Test Allena

Przed każdą kaniulizacją tętnicy promieniowej należy wykonać tzw. test Allena, który ocenia krążenie oboczne.

Wykonanie testu Allena:

Prawidłowy czas powrotu krążenia wynosi około 7 sekund, niedostateczne krążenie oboczne powyżej 14 sekund. 

Rzut serca (objętość minutowa)

To ilość krwi wyrzucana z komory w ciągu jednej minuty.

Jest to objętość krwi, jaką serce tłoczy w ciągu jednej minuty do naczyń krwionośnych

Indeks sercowy wynosi w prawidłowych warunkach 3000-3500 ml/m2.

Frakcja wyrzutowa.

To % krwi wyrzucanej z lewej komory - norma 60%.

Stosunek objętości wyrzutowej serca (SV) do objętości końcoworozkurczowej komory serca (EDV).

6. Premedykacja w okresie okołooperacyjnym (przed zabiegiem).

Ma na celu zmniejszenie lęku, niepokoju oraz przygotowanie i wyciszenie pacjenta. Leki premedykujące podaje się wieczorem przed dzień zabiegu.

Skala ryzyka anestezjologicznego. ASA. Test Mallampatiego.

Skale ryzyka anestezjologicznego:

- Uwzględniają stan pacjenta, przebyte schorzenia, rodzaj zabiegu, tryb wykonywania operacji.

- Wyposażenia sali, zabezpieczenie sprzętu.

- Doświadczenie anestezjologa, chirurga.

Skala ASA-skala oceny ryzyka operacyjnego

I-Pacjent zdrowy. Proces patologiczny będący przyczyną operacji jest ograniczony, nie powoduje zaburzeń funkcjonowania całego organizmu.

II-Pacjent z łagodnym procesem chorobowym, spowodowany przez chorobę będącą przyczyną operacji lub inny proces, który nie ogranicza aktywności chorego

III-Pacjent z poważną chorobą ogólnoustrojową z jakiejkolwiek przyczyny, która wpływa na ograniczenie aktywności np. choroba niedokrwienna serca, przewlekła choroba oskrzelowo-płucna

IV-Pacjent z ciężką chorobą, która wymaga nieustannego leczenia, aby żyć np. niestabilna choroba wieńcowa

V-Pacjent konający, przeżycie najbliższej doby niepewne, niezależnie od tego czy operacja zostanie wykonana czy nie. Do ryzyka pacjentów operowanych w trybie ostro dyżurowym dopisuje się ,,N”

Test Mallampatiego- skala służąca do oceny warunków intubacji

I-widać języczek, łuki podniebienne

II-widać jeszcze języczek

III-nie widać języczka

IV-bez języczka, nie widać łuków podniebiennych i jest pełne uzębienie

Leki reanimacyjne:

(1g - 1000mg 
1mg - 1000 mikro gram 
1% to 10 miligram w 1 mililitrze 
1,5% to 15 mg w 1 m)

Gazometria krwi tętniczej (RKZ)

Wskaźnik oksygenacji (PaO2/FiO2) - iloraz ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi tętniczej i zawartości tlenu w mieszaninie oddechowej (zawartość tlenu przedstawiona w formie ułamka dziesiętnego). Wykorzystywany w ocenie wydolności oddechowej organizmu człowieka.

Wartości prawidłowe

U zdrowego człowieka, który oddycha powietrzem atmosferycznym:

 ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej - PaO2 = 97mmHg

 zawartość tlenu w mieszaninie oddechowej - FiO2 = 0,21

 wskaźnik oksygenacji - PaO2/FiO2 = 470mmHg

Wartości patologiczne

 w zespole ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) - PaO2/FiO2 jest niższe od 200mmHg

 w ostrym uszkodzeniu płuc (ALI) - PaO2/FiO2 mieści się w zakresie 200-300mmHg

Sedacja

To działanie mające na celu uspokojenie chorego, zmniejszenie niepokoju oraz zminimalizowanie reakcji lękowych.

Cel główny sedacji zmniejszenie lęku i niepokoju u pacjenta

Skala Ramsaya - ocena stopnia sededacji - monitoruje zdolność pobudzenia chorego na 6 poziomach: od 1-3 poziom czuwania, od 4-6 poziom snu. Najbardziej pożądany poziom 2 - pacjent uspokojony, zorientowany, współpracujący.

Skala Glasgow (GCS) skala śpiączki

      1. Otwieranie oczu 4-1

      2. Odpowiedź motoryczna 6-1

      3. Odpowiedź słowna 5-1

15 -13 punków: deficyt niewielkiego stopnia

12- 9 punktów: deficyt średniego stopnia

8 puntów i poniżej: deficyt znacznego stopnia

Na podstawie skali GCS przytomność najczęściej dzieli się na:

Oddechy patologiczne

Stopniowe narastanie częstotliwości i głębokości oddechu, kończące się krótkim okresem bezdechu.

GCS = 8-często towarzyszy śpiączce niezbyt głębokiej

Tzw. „ Zgonionego psa” - szybki, głęboki.

Jest najczęściej objawem kwasicy metabolicznej, może być także objawem uszkodzenia mostu i śródmózgowia.

Przy uszkodzeniu środkowej części nakrywki nosi nazwę ośrodkowej hiperwentylacji neurogennej.

Częstotliwość oddechu Kussmaula u osoby dorosłej może wynosić od 40 - 70 oddechów/min.

Kontrapulsacja wewnątrzaortalna (IABP)

To najczęściej stosowana metoda mechanicznego wspomagania serca.

Zastosowanie wewnątrzaortalnego rozprężenia balonu (wypełnionego helem) ma miejsce w czasie rozkurczu serca, czyli wzmacnia siłę rozkurczową.

Technika zakładania - przez tętnicę udową.

Przeciwwskazania:

  1. niedomykalność wewnątrzaortalna znacznego stopnia

  2. tętniak rozwarstwiający aorty

  3. nasilona choroba tętnic obwodowych

  4. nieodwracalne uszkodzenie mózgu

Powikłania:

Najczęstszym powikłaniem IABP są niedokrwienia kończyny dolnej po stronie wprowadzenia cewnika.

Z badań laboratoryjnych podstawowym badaniem jest kontrola układu krzepnięcia APTT.

Zakres norm dla APTT to 26-36 s. Wydłużenie tego czasu świadczy o spadku krzepliwości krwi.

APTT może być wydłużony 1,5 - 2 krotnie (80-90s).

Premedykacja w okresie okołooperacyjnym (przed zabiegiem):

Premedykacja okołooperacyjna ma na celu uspokojenie chorego, wyciszenie oraz zmniejszenie lęku.

Leki premedykujące podaje się wieczorem w dniu poprzedzającym zabieg operacyjny.

Wentylacja mechaniczna

Przez WM rozumie się częściowe lub całkowite przejęcie pracy oddychania przez respirator.

Wskazania:

Metody wentylacji mechnicznej:

CMV - kontrolowana wentylacja mechaniczna

Wentylacja objętościowo-zmienna (VCV) dostarcza zaprogramowaną objętość oddechową bez względu na ciśnienie panujące w drogach oddechowych. Powikłania: barotrauma i wolutrauma.

Wentylacja ciśnieniowo-zmienna (PCV) w tym trybie gazy płyną do płuc pod stałym ciśnieniem przez czas, jaki został zaprogramowany dla wdechu. Powikłania: hipowentylacja. Odmianą PCV jest wentylacja ciśnieniowo zmienna z gwarantowaną objętością (VAPCV)

Wentylacja wspomagana (AV) jest stosowana wtedy, gdy chory może wykonać wysiłek oddechowy niezbędny do uruchomienia „wyzwalacza” w respiratorze. Oddechy podawane przez respirator są zsynchronizowane z wysiłkiem oddechowym chorego.

Wentylacja wspomagana/kontrolowana (A/CV) W tym trybie pacjent wyzwala oddechy wymuszone, które są podawane przez respirator. Oddechy są zsynchronizowane w wysiłkiem oddechowym chorego, który reguluje zmianę fazy wdechowej na wydechową.

Zsynchronizowana wentylacja okresowo wymuszona (SIMV) jest połączenie oddechu spontanicznego i wentylacji mechanicznej. Oddechy wymuszone są zsynchronizowane z wysiłkiem oddechowym chorego i zapewniają minimalną wentylację minutową. Wentylacja w trybie SIMV może mieć charakter objętościowo-zmienny i ciśnieniowo zmienny.

Wentylacja ze wspomaganym ciśnieniem (PSV i PS) jest połączeniem wentylacji ciśnieniowo-zmiennej i oddechu spontanicznego. Oddech zawsze musi być inicjowany przez pacjenta a opcja PS uzupełnia niewydolny oddech.

Wentylacja wspomagana objętością (VS) jest to odmiana wentylacji wspomaganej ciśnieniem, która zawsze pozwala zachować stałą objętość. Pacjent określa częstotliwość oddechów i czas trwania wdechu.

Metody poprawy wentylacji:

Wentylacja z odwróconym stosunkiem wdechu do wydechu (IRV) zwiększenie stężenia tlenu w mieszaninie oddechowej zawsze należy traktować jako leczenie objawowe. Zawartość gazów w gazach wdechowych przekraczająca 60% przez 24 h może wywierać już na organizm działania niepożądanie.

Wentylacja z dodatnim ciśnieniem końcowowydechowym (PEEP) w tym trybie przez cały cykl oddechowy panuje w drogach oddechowych ciśnienie dodatnie, wyższe od atmosferycznego.

c.d.

CPAP

Utrzymanie w układzie oddechowym podczas samoistnego oddechu pacjenta ciągłego dodatniego, wyższego od atmosferycznego, ciśnienia we wszystkich fazach cyklu, nosi nazwę CPAP.

Skutki niepożądane wentylacji mechanicznej:

Monitorowanie wentylacji:

Odzwyczajanie od respiratora:

Odzwyczajanie przerywane: polega ono na przemiennych okresach kontrolowanej wentylacji mechanicznej i oddechu spontanicznego bez wspomagania z respiratora.

Odzwyczajanie ciągłe: początkowo całą pracę oddychania wykonuje respirator, a w miarę upływu czasu coraz bardziej jest zwiększany udział chorego w pracy oddychania, aż do całkowitego jej przejęcia.

WSTRZĄS:

W zależności od przyczyny wyróżnia się następujące rodzaje wstrząsu:

Wstrząs hipowolemiczny/urazowy:

Jest spowodowany zmniejszeniem się objętości krwi w wyniku utraty:

Spadek ilości krwi krążącej powoduje zmniejszenie wypełnienia komór serca co prowadzi do spadku pojemności minutowej serca, obkurczenia naczyń, wzrostu obwodowego oporu naczyniowego i zmniejszenia podaży tlenu.

Wstrząs anafilaktyczny:

Powstaje w wyniku reakcji anaf. i związany jest z wydzielany histaminy.

Objawy:

Czynniki wywołujące najczęściej reakcje anaf.: leki, środki kontrastowe, preparaty krwi.

Lek z wyboru EPINEFRYNA

Fazy przebiegu wstrząsu:

Leczenie wstrząsu:

Leczenie wstrząsu hipowolemicznego (każdego) zaczyna się od wypełnienia łożyska naczyniowego oraz toczenia koloidów i krystaloidów.