sciagaaaaa, Biologia, Biochemia


GLIKOLIZA:

Sumaryczna r-cja: glukoza + 2ADP+ 2Pi + 2Nad+ -> 2pirog. + 2ATP + 2NADH + 2H++ 2H2O

Zachodzi w cytoplazmie komórek prok. I Eukariot. Funkcje: dostarcza egergię użyteczna bezpośrednio w postraci ATP; dostarcza energię w sposób pośredni przez wytwarzanie S dla cyklu kwasu cyt. I łańcucha oddechowego; wytw. Metabolity do szlaków biosyntetycznych w kom. Przebieg: glukoza+ATP>glukozo-6-P+ADP + H+> Fruktozo-6-P>fruktozo-1,6-BP> fosfodihydroksyaceton + aldehyd 3-Pglic. (fosfodihydroksyaceton> aldehyd 3-Pglic.) >> 1,3 BPglicerynian > 3-Pglicerynian > 2-Pglicerynian > fosfoenolopirog. > pirogronian. ENZYMY: 1-heksokinaza, 2- izomerazaglukozoP, 3- Pfruktokinaza, 4- aldolaza, (5- izomeraza trioz), 6- dehydrogenaza aldehydu 3-Pglic. 7- fosfogliceromutaza 8-enolaza 9- kinaza pirog. GLIKOLIZA BEZTLENOWA: mleczanowa: glukoza + 2Pi + 2ADP -> 2mleczan + 2ATP + 2H2O enzym: dehydrogenaza mleczanowa; alkoholowa: glukoza + 2Pi + 2ADP + 2H+ -> 2etanol + 2CO2 + 2ATP + 2H2O; enzymy: dekarboksylaza pirogronianowa i alkoholowa; DROGI PRZEKSZTAŁCANIA PIROGRONIANU: w warunkach beztlenowych pirogronian zostaje przekształcony w mleczan lub etanol w warunkach tlenowych pirog. Ulega oksydacyjnej dekarboksylacji i powstaje acetyloCoA który może wejsc do Cyklu Krebsa lub zostaje wykorzystany do syntezy kw. Tluszczowych lub cial ketonowych; pirog. Może być substratem w glukoneogenezie lub w r-cji transami nacji może być przekształcony w Ala.

GLUKONEOGENEZA: szlak biosyntezy glukozy z S niecukrowych; przebiega w 90% w watrobie i w 10% w korze nerek; na terenie kom. Przebiega w mit. Cyt. I ER. R-cja sumaryczna: 2pirogronian + 4ATP + 2GTP + 2NADH + 6H2O -> glukoza + 4ADP + 2GDP + 6Pi + 3 NAD+ + 2H+; R-CJE SWOISTE GLUKONEOG: mitochondriom: 1) pirogronian + CO2 + ATP +H2O -> szczaw. + ADP + Pi + 2H+; 2) Szczaw. + GTP >< fosfoenolopirog. + GDP + CO2; CYTOZOL: 1) F-1,6-BP + H2O -> F-6-P +Pi; ER: Glukozo-6-P + H2O -> Glukoza + Pi; GLIKOGEN: enzymy: amylo(1,4->1,6) transglikozylaza (enzym rozgałęziający); fosforylaza glikogenowa (enzym rozkładający glikogen glukozo-6-P i n- reszt glikogenu) alfa-1,6- glukozydaza (enzym usuwajacy rozg.); CYKL KWASU CYTRYNOWEGO: r-cja sumaryczna: acetyloCoA + 3NAD+ + FAD + GDP + Pi + 2H2O -> 2CO2 + 3NADH + FADH2 + GTP + 2H+ +CoA; syntetaza cytrynianowa (liazy) >> akonitaza (lizay) >> dehyd. Izocyt. (oksydoreduktazy) >> de hydr. Alfa - ketoglutaranowa (oksydoreduktazy) >> syntetaza bursztynyloCoA (ligazy) >> dehyd. Bursztynianowa (Osydo) >> fumaraza (lizay) >> dehyd. Jabłczanowa (Osydo.) r-cje katalizowane przez kompleks dehydrogenazy pirog.: Etapy Pirogronian wia_e sie z DPT i ulega dekarboksylacji, jednoczesnie powstaje difosforan (pirofosforan) hydroksyetylotiaminy. Reakcja przebiega z udziałem E1 . Grupa hydroksyetylowa tiaminy zostaje utleniona do grupy acetylowej i przeniesiona na kwas liponowy, który ulega redukcji. Powstaje acetylolipoamid. Reakcje katalizuje E2. 3. Grupa acetylowa jest przenoszona na CoA ( koenzym A), reakcje katalizuje E2. 4. Zredukowany lipoamid ulega regeneracji z udziałem E3, FAD i NAD. Powstaje NADH. 5. Kompleks dehydrogenazy pirogronianowej gotowy do katalizowania reakcji. FUNKCJE CYKLU KW. CYT: głowny szlak rozkładu sząsteczel aminokwasów sacharydów i kw tluszcowych do CO2 I H2O; dostarcza redukowane koenzymy NADH I FADH2 które SA utleniane w lancuchu oddechowym dajac ATP; substraty do r-cji biosyntetycznych (puryny, pirymidyny, aminokwasy, hem, chlorofil, asparaginian, glutaminia, itp.) REAKCJE ANAPLEROTYCZNE: pirogronian + CO2 + ATP + H2O -> SZCZAW + ADP + Pi enzym karboksylaza pirogronianowa); fosfoenolopirogronian + CO2 + GDP -> SZCZAW + GTP (enzym: karboksykinaza PEP); pirogronian + CO2 + NADH + H+ -> jablczan + NAD+; (enzym jablczanowy zalezny od NAD+) FOSFORYLACJA OKSYDACYJNA: proces powstawania ATP napędzany transportem elektronw z S oddechowych na O2. w tym procesie uczestniczy siła protonomotoryczną wytworzona przez gradient Ph I ROZNICE POTENCJALU ELEKTROCHEMICZNEGO NA WEW. BLONIE MITCHONDRIALNEJ. ZACHOZI W BLONIE KOMORKOWEJ ORG. PROKARIOTYCZNYCH I EUKARIOTYCZNYCH I W WEW. BLONIE MITOCHONDRIALNEJ ORG. EUKARIOTYCZNYCH. Dzialanie pomp protonowych: 1) dehydrogenaza NADH (reduktaza NADH - Q ) NADH + Q 5H+matriks -> NAD+ QH2 + 4H+; reduktaza cytochromowa QH2 + 2 CYT C utl, + 2H+ matriks -> Q 2cyt C ZRED. + 4H+ cytozol; oksydaza cytochromowa: 4 cyt c zred. + 8H+ +O2 -> 4CYT C utl. + 2H2O +4H+cytozol.; DZIAŁANIE SYNTAZY ATP: podjednostki beta syntazy ATP posiadaja miejsca katalityczne - miejsca wiazania nukleotydow : ADP + Pi oraz ATP.; miejsce katalityczne w formie O - otwarte - ma znikome powinowactwo do substratow; miejsce katalityczne w formie L - luzno wiaze substraty i nie ma aktywności katalitycznej; miejcse katalityczne T - mocno wiaze substraty (ADP I Pi ) i jest katalitycznie aktywne.; energia wniesiona przez przeplyw protonów przez kanal Fo powoduje zmiane konformacji miejsc katalitycznych . T przechodzi w O, L przechodzi w T a O w L.Te zmieny konformacyjne zachodza prawdopodobnie na skutek rotacji podjednostek beta względem podjednostki gamma. Podj. Gamma przenosi energie protonow i wymusza transformacje miejsca T w miejsca O aby nastąpiło odlaczenie ATP. FOTOSYNTEZA: r-cja sumaryczna: CO2 + 2H2A +E słoneczna -> [CH2O] +H2O +2A; Faza świetlna (jasna): błona tylakoidów grana: NAD+ + n ADP + n Pi + H2O h V ½ O2 + NADPH + H+ + n ATP Faza „ciemna”: n CO2 + 2n NADPH + 2n H2O + 3n ATP (CH2O)n + 3n ADP + 3n Pi + 2n NADP+ + n H+

Biosynteza sacharozy i skrobi: a) skrobia Fru-6-P izomeraza heksozofosforanowa Glc-6-P fosfoglukomutaza Glc-1-P +ATPpirofosforylazaPPi +ADP-Glc syntaza skrobiowa Amyloza enzym Q amylopektyna; b) sacharoza

Fru-6-P izomeraza heksozofosforanowa Glc-6-P fosfoglukomutaza Glc-1-P +UDPpirofosforylazaPPi +UDP-Glc syntaza sacharozofosforanowa sacharozo-6-P +H2Ofosfataza Pi + sacharoza; metabolizm CAM : NOC: skrobia> kw.fosoenolopirogronianowy > kw. Szczawiooctowy > kw.L-jablkowy >nagromadzenie kw jabłkowego zakwaszenie wakuoli; DZIEŃ: kw L jabłkowy opuszcza wakuole> kw. Pirogronianowy > kw. Fosfoenolopirog. > skrobia; FOTOSYNTEZA C4 : CO2 (mezofil) + ATP + H2O -> CO2 (pochwa okolowiazkowa) + AMP +2Pi + H+; szlak C4 i cykl CELVINA jednoczesnie: 6CO2 + 30ATP + 12 NADPH + 12 H2O -> C6H12O6 +30 ATP + 30Pi + 12 NADP+ + 18H+; CYKL CALVINA BENSONA: r-cja sumaryczna: 6CO2 + 18ATP + 12NADPH + 12H2O -> C6H12O6 +18ATP + 18Pi +12 NADP+ + 6H+; PRZEBIEG: karboksylacja: rybulozo - 1,5- BP + CO2.> 3 - fosfoglicerynian (2x); redukcja: 1,3 - Bpglicerynian > aldehyd 3- Pglicerynowy> fruktozo - 1,6-bisfosforan > fruktozo - 6 - P; regeneracja: fruktozo - 6- P rybulozo - 5 -P.; CYKL MOCZNIKOWY: CO2 + NH4 + 3ATP + ASP + 2H2O -> mocznik + 2ADP + Pi + AMP + PPi + fumaran; reakcje cyklu mocznikowego w zwierzat przebiegaja w mitochondriach i cytoplazmie Komorek. Nadmiar azotu w Komorkach zwierzat jest przekształcany do amoniaku a nastepnie jest wydalany, organizmy amonoteliczne wydalaja amoniak bezpośrednio do środowiska czyli wody. Ogr. Urykoteliczne czyli ptaki i gady ladowe wydajala amoniak po przekształceniu do kwasy moczowego. Org. Ureoteliczne czyli większość kregowcos bladawych przeksztalca amoniak w mocznik i w tej formie wydala. Reakcje transaminacji: (aminotransferazy) a) pirogronian + glutaminian α-ketoglutaran + alanina b) szczawiooctan + glutaminian asparaginian + α-ketoglutaran; ŹRÓDŁA ATPTzw. „fosforylacje substratowe” - przeniesienie na ADP reszty ortofosforanu z wysokoenergetycznego metabolitu komórkowego. Tzw. „fosforylacja oksydacyjna” - synteza ATP z ADP i ortofosforanu związana z utlenianiem różnych zredukowanych metabolitów przy udziale tzw. łańcucha oddechowego i wykorzystaniu tlenu atmosferycznego jako końcowego akceptora elektronów.Tzw. „fotofosforylacja” - synteza ATP z ADP i ortofosforanu zachodząca na koszt energii świetlnej przy udziale tzw. łańcucha transportu elektronów.Fosforylacja związana z utlenianiem prostych nieorganicznych substancji. FAD - dinukleotyd flawinoadeninowy, forma utleniona Skład: mononukleodyd flawinowy (FMN) = pierścień izoaloksazynowy + heksano-3-ol + Pi oraz jednostka AMP = adenina + ryboza + Pi Reakcje: Bursztynian + FAD dh. bursztynianowa FADH2 + fumaran Glicerolo-3-fosforan + FAD fosfodihydroksyaceton + FADH2 NADP+ - fosforan dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego, forma utleniona Skład: pierścień nikotynoamidowy + ryboza + Pi oraz adenina + ryboza + 2 Pi Reakcje: 6-fosfoglukonian + NADP+ dh. fosfoglukonianowa NADPH + rybulozo-5-fosforan glukozo-6-P + NADP+ dh. glukozo-6-fosforanowa NADPH + 6-fosfoglukono-δ-lakton Źródła: Zwierzęta :szlak pentozofosforanowy: z każdej cz. Glc-6-P kompletnie utlenionej do CO2 powstaje 12 cz. NADPH Rośliny: Koniec fotosyntezy - redukcja NADP; cAMP - cykliczny adenozynomonofosforan Skład: adenina + ryboza + Pi Powstawanie: ATP cyklaza adenylowa PPi + cAMP Funkcje: cAMP jest informatorem drugiego rzędu dla noradrenaliny, glukagonu i innych hormonów; pobudza degradację zapasowych substratów energetycznych, zwiększa wydzielanie kwasu przez błonę śluzową żołądka, powoduje rozproszenie ziarnistości barwnika melaniny, zmniejsza agregację płytek krwi i wywołuje otwarcie kanałów chlorkowych; stymuluje fosforylację wielu białek docelowych, katalizowaną prze kinazę białkową (PKA)

UDP-Glc - difosfourydynoglukoza Skład: urydyna + glukoza + 2 Pi FMN - mononukleodyd flawinowy, forma utleniona Skład: pierścień izoaloksazynowy + heksano-3-ol + Pi Enzym allosteryczny - enzym, który zmienia swoją konformację w zależności od tego czy połączył się z efektorem czy nie. Mamy efektory pozytywne - aktywujące enzym i negatywne - dezaktywujące go. Np. fosforylacja i defosforylacja Enzymy aktywowane przez fosforylację: fosforylaza glikoproteinowa, kinaza pirogronianowa i niektóre lipazy; inaktywowane: syntaza glikogenowa, karboksylaza acetylo-CoA, fosfofruktokinaza. Kinaza białkowa (PKA) - enzym należący do klasy fosfotransferaz, przenosi reszty ortofosforanowe; zbudowana z dwóch łańcuchów regulatorowych i dwóch łańcuchów katalitycznych (R2C2), aktywowana przez cAMP, fosforyluje reszty seryny i treoniny wielu białek docelowych. Aminokwas glukogenny - taki aminokwas, który w metabolizmie może być włączany w cykl kwasu cytrynowego i glukoneogenezy. Typowe aminokwasy glukogenne to: Asp, Asn, Met, Thr, Val, Arg, Glu, Gln, His, Pro, Ala, Cys, Gly i Ser. Ile, Phe, Trp i Tyr są ketogenne jak i glukogenne. Ferrodoksyna - rozpuszczalne w wodzie białko o masie 12 kDa zawierające co najmniej jedno centrum żelazowo-siarkowe. Jest ważnym przekaźnikiem elektronów w końcowych etapach fazy jasnej fotosyntezy. AMINOKWASY: Endogenne: Ala, Arg*Asp Cys Gly Glu Gln Pro Ser Tyr; Egzogenne: Phe, His Ile, Leu, Lys, Met, Thyr Tryp, Val. APARAT REPLIKACYJNY U BAKTERII: helikaza: wykorzystuje energie hydrolizy ATP I rozplata nic DNA 2) białka SB: przyłaczajac sie do pojedynczych nici DNA zapobiegaja ich ponownemy laczeniu sie dzieki temu pojedyncze nic moga sluzyc jako matryce w replikacji. 3) prymaza: enzym odpowiedzialny za synteze startera RNA. Sekwencja nukleozydowa startera jest komplementarna do jednoniciowej matrycy DNA. 4) polimerazy DNA: *polimeraza DNA1 (enzym Kornberga) odpowiada za replikacje DNA posiada aktywność egzonukleazy 3'5' czyli aktywność korektorska oraz aktywność egzonukleazy 5'3' usuwa startery; *polimeraza DNA2 funkcje naprawcze, posiada aktywność korektorska; *polimeraza DNA3 - glowny enzym replikujący, wysokoprocesywny o aktywności korektorskiej; 5) ligaza: wiaze fragmenty okazaki. 6) tropoizomeraza typu 1: enzymy likwidujące napiecia torsyjne w czasteczce DNA. REPLIKACJA W KOMÓRKACH EUKARIOTYCZNYCH: 1) polimeraza DNA alfa: syntetyzuje startery RNA i fragmenty okazaki brak aktywności korekcyjnej; 2) polimeraza DNA beta: funkcje naprawcze; 3) polimeraza DNA gamma: replikacja mitochondrialnego DNA; 4) polimeraza DNA sigma: głowny enzym replikujący aktywność korektorska;

GLIKOLIZA:

Sumaryczna r-cja: glukoza + 2ADP+ 2Pi + 2Nad+ -> 2pirog. + 2ATP + 2NADH + 2H++ 2H2O

Zachodzi w cytoplazmie komórek prok. I Eukariot. Funkcje: dostarcza egergię użyteczna bezpośrednio w postraci ATP; dostarcza energię w sposób pośredni przez wytwarzanie S dla cyklu kwasu cyt. I łańcucha oddechowego; wytw. Metabolity do szlaków biosyntetycznych w kom. Przebieg: glukoza+ATP>glukozo-6-P+ADP + H+> Fruktozo-6-P>fruktozo-1,6-BP> fosfodihydroksyaceton + aldehyd 3-Pglic. (fosfodihydroksyaceton> aldehyd 3-Pglic.) >> 1,3 BPglicerynian > 3-Pglicerynian > 2-Pglicerynian > fosfoenolopirog. > pirogronian. ENZYMY: 1-heksokinaza, 2- izomerazaglukozoP, 3- Pfruktokinaza, 4- aldolaza, (5- izomeraza trioz), 6- dehydrogenaza aldehydu 3-Pglic. 7- fosfogliceromutaza 8-enolaza 9- kinaza pirog. GLIKOLIZA BEZTLENOWA: mleczanowa: glukoza + 2Pi + 2ADP -> 2mleczan + 2ATP + 2H2O enzym: dehydrogenaza mleczanowa; alkoholowa: glukoza + 2Pi + 2ADP + 2H+ -> 2etanol + 2CO2 + 2ATP + 2H2O; enzymy: dekarboksylaza pirogronianowa i alkoholowa; DROGI PRZEKSZTAŁCANIA PIROGRONIANU: w warunkach beztlenowych pirogronian zostaje przekształcony w mleczan lub etanol w warunkach tlenowych pirog. Ulega oksydacyjnej dekarboksylacji i powstaje acetyloCoA który może wejsc do Cyklu Krebsa lub zostaje wykorzystany do syntezy kw. Tluszczowych lub cial ketonowych; pirog. Może być substratem w glukoneogenezie lub w r-cji transami nacji może być przekształcony w Ala.

GLUKONEOGENEZA: szlak biosyntezy glukozy z S niecukrowych; przebiega w 90% w watrobie i w 10% w korze nerek; na terenie kom. Przebiega w mit. Cyt. I ER. R-cja sumaryczna: 2pirogronian + 4ATP + 2GTP + 2NADH + 6H2O -> glukoza + 4ADP + 2GDP + 6Pi + 3 NAD+ + 2H+; R-CJE SWOISTE GLUKONEOG: mitochondriom: 1) pirogronian + CO2 + ATP +H2O -> szczaw. + ADP + Pi + 2H+; 2) Szczaw. + GTP >< fosfoenolopirog. + GDP + CO2; CYTOZOL: 1) F-1,6-BP + H2O -> F-6-P +Pi; ER: Glukozo-6-P + H2O -> Glukoza + Pi; GLIKOGEN: enzymy: amylo(1,4->1,6) transglikozylaza (enzym rozgałęziający); fosforylaza glikogenowa (enzym rozkładający glikogen glukozo-6-P i n- reszt glikogenu) alfa-1,6- glukozydaza (enzym usuwajacy rozg.); CYKL KWASU CYTRYNOWEGO: r-cja sumaryczna: acetyloCoA + 3NAD+ + FAD + GDP + Pi + 2H2O -> 2CO2 + 3NADH + FADH2 + GTP + 2H+ +CoA; syntetaza cytrynianowa (liazy) >> akonitaza (lizay) >> dehyd. Izocyt. (oksydoreduktazy) >> de hydr. Alfa - ketoglutaranowa (oksydoreduktazy) >> syntetaza bursztynyloCoA (ligazy) >> dehyd. Bursztynianowa (Osydo) >> fumaraza (lizay) >> dehyd. Jabłczanowa (Osydo.) r-cje katalizowane przez kompleks dehydrogenazy pirog.: Etapy Pirogronian wia_e sie z DPT i ulega dekarboksylacji, jednoczesnie powstaje difosforan (pirofosforan) hydroksyetylotiaminy. Reakcja przebiega z udziałem E1 . Grupa hydroksyetylowa tiaminy zostaje utleniona do grupy acetylowej i przeniesiona na kwas liponowy, który ulega redukcji. Powstaje acetylolipoamid. Reakcje katalizuje E2. 3. Grupa acetylowa jest przenoszona na CoA ( koenzym A), reakcje katalizuje E2. 4. Zredukowany lipoamid ulega regeneracji z udziałem E3, FAD i NAD. Powstaje NADH. 5. Kompleks dehydrogenazy pirogronianowej gotowy do katalizowania reakcji. FUNKCJE CYKLU KW. CYT: głowny szlak rozkładu sząsteczel aminokwasów sacharydów i kw tluszcowych do CO2 I H2O; dostarcza redukowane koenzymy NADH I FADH2 które SA utleniane w lancuchu oddechowym dajac ATP; substraty do r-cji biosyntetycznych (puryny, pirymidyny, aminokwasy, hem, chlorofil, asparaginian, glutaminia, itp.) REAKCJE ANAPLEROTYCZNE: pirogronian + CO2 + ATP + H2O -> SZCZAW + ADP + Pi enzym karboksylaza pirogronianowa); fosfoenolopirogronian + CO2 + GDP -> SZCZAW + GTP (enzym: karboksykinaza PEP); pirogronian + CO2 + NADH + H+ -> jablczan + NAD+; (enzym jablczanowy zalezny od NAD+) FOSFORYLACJA OKSYDACYJNA: proces powstawania ATP napędzany transportem elektronw z S oddechowych na O2. w tym procesie uczestniczy siła protonomotoryczną wytworzona przez gradient Ph I ROZNICE POTENCJALU ELEKTROCHEMICZNEGO NA WEW. BLONIE MITCHONDRIALNEJ. ZACHOZI W BLONIE KOMORKOWEJ ORG. PROKARIOTYCZNYCH I EUKARIOTYCZNYCH I W WEW. BLONIE MITOCHONDRIALNEJ ORG. EUKARIOTYCZNYCH. Dzialanie pomp protonowych: 1) dehydrogenaza NADH (reduktaza NADH - Q ) NADH + Q 5H+matriks -> NAD+ QH2 + 4H+; reduktaza cytochromowa QH2 + 2 CYT C utl, + 2H+ matriks -> Q 2cyt C ZRED. + 4H+ cytozol; oksydaza cytochromowa: 4 cyt c zred. + 8H+ +O2 -> 4CYT C utl. + 2H2O +4H+cytozol.; DZIAŁANIE SYNTAZY ATP: podjednostki beta syntazy ATP posiadaja miejsca katalityczne - miejsca wiazania nukleotydow : ADP + Pi oraz ATP.; miejsce katalityczne w formie O - otwarte - ma znikome powinowactwo do substratow; miejsce katalityczne w formie L - luzno wiaze substraty i nie ma aktywności katalitycznej; miejcse katalityczne T - mocno wiaze substraty (ADP I Pi ) i jest katalitycznie aktywne.; energia wniesiona przez przeplyw protonów przez kanal Fo powoduje zmiane konformacji miejsc katalitycznych . T przechodzi w O, L przechodzi w T a O w L.Te zmieny konformacyjne zachodza prawdopodobnie na skutek rotacji podjednostek beta względem podjednostki gamma. Podj. Gamma przenosi energie protonow i wymusza transformacje miejsca T w miejsca O aby nastąpiło odlaczenie ATP. FOTOSYNTEZA: r-cja sumaryczna: CO2 + 2H2A +E słoneczna -> [CH2O] +H2O +2A; Faza świetlna (jasna): błona tylakoidów grana: NAD+ + n ADP + n Pi + H2O h V ½ O2 + NADPH + H+ + n ATP Faza „ciemna”: n CO2 + 2n NADPH + 2n H2O + 3n ATP (CH2O)n + 3n ADP + 3n Pi + 2n NADP+ + n H+

Biosynteza sacharozy i skrobi: a) skrobia Fru-6-P izomeraza heksozofosforanowa Glc-6-P fosfoglukomutaza Glc-1-P +ATPpirofosforylazaPPi +ADP-Glc syntaza skrobiowa Amyloza enzym Q amylopektyna; b) sacharoza

Fru-6-P izomeraza heksozofosforanowa Glc-6-P fosfoglukomutaza Glc-1-P +UDPpirofosforylazaPPi +UDP-Glc syntaza sacharozofosforanowa sacharozo-6-P +H2Ofosfataza Pi + sacharoza; metabolizm CAM : NOC: skrobia> kw.fosoenolopirogronianowy > kw. Szczawiooctowy > kw.L-jablkowy >nagromadzenie kw jabłkowego zakwaszenie wakuoli; DZIEŃ: kw L jabłkowy opuszcza wakuole> kw. Pirogronianowy > kw. Fosfoenolopirog. > skrobia; FOTOSYNTEZA C4 : CO2 (mezofil) + ATP + H2O -> CO2 (pochwa okolowiazkowa) + AMP +2Pi + H+; szlak C4 i cykl CELVINA jednoczesnie: 6CO2 + 30ATP + 12 NADPH + 12 H2O -> C6H12O6 +30 ATP + 30Pi + 12 NADP+ + 18H+; CYKL CALVINA BENSONA: r-cja sumaryczna: 6CO2 + 18ATP + 12NADPH + 12H2O -> C6H12O6 +18ATP + 18Pi +12 NADP+ + 6H+; PRZEBIEG: karboksylacja: rybulozo - 1,5- BP + CO2.> 3 - fosfoglicerynian (2x); redukcja: 1,3 - Bpglicerynian > aldehyd 3- Pglicerynowy> fruktozo - 1,6-bisfosforan > fruktozo - 6 - P; regeneracja: fruktozo - 6- P rybulozo - 5 -P.; CYKL MOCZNIKOWY: CO2 + NH4 + 3ATP + ASP + 2H2O -> mocznik + 2ADP + Pi + AMP + PPi + fumaran; reakcje cyklu mocznikowego w zwierzat przebiegaja w mitochondriach i cytoplazmie Komorek. Nadmiar azotu w Komorkach zwierzat jest przekształcany do amoniaku a nastepnie jest wydalany, organizmy amonoteliczne wydalaja amoniak bezpośrednio do środowiska czyli wody. Ogr. Urykoteliczne czyli ptaki i gady ladowe wydajala amoniak po przekształceniu do kwasy moczowego. Org. Ureoteliczne czyli większość kregowcos bladawych przeksztalca amoniak w mocznik i w tej formie wydala. Reakcje transaminacji: (aminotransferazy) a) pirogronian + glutaminian α-ketoglutaran + alanina b) szczawiooctan + glutaminian asparaginian + α-ketoglutaran; ŹRÓDŁA ATPTzw. „fosforylacje substratowe” - przeniesienie na ADP reszty ortofosforanu z wysokoenergetycznego metabolitu komórkowego. Tzw. „fosforylacja oksydacyjna” - synteza ATP z ADP i ortofosforanu związana z utlenianiem różnych zredukowanych metabolitów przy udziale tzw. łańcucha oddechowego i wykorzystaniu tlenu atmosferycznego jako końcowego akceptora elektronów.Tzw. „fotofosforylacja” - synteza ATP z ADP i ortofosforanu zachodząca na koszt energii świetlnej przy udziale tzw. łańcucha transportu elektronów.Fosforylacja związana z utlenianiem prostych nieorganicznych substancji. FAD - dinukleotyd flawinoadeninowy, forma utleniona Skład: mononukleodyd flawinowy (FMN) = pierścień izoaloksazynowy + heksano-3-ol + Pi oraz jednostka AMP = adenina + ryboza + Pi Reakcje: Bursztynian + FAD dh. bursztynianowa FADH2 + fumaran Glicerolo-3-fosforan + FAD fosfodihydroksyaceton + FADH2 NADP+ - fosforan dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego, forma utleniona Skład: pierścień nikotynoamidowy + ryboza + Pi oraz adenina + ryboza + 2 Pi Reakcje: 6-fosfoglukonian + NADP+ dh. fosfoglukonianowa NADPH + rybulozo-5-fosforan glukozo-6-P + NADP+ dh. glukozo-6-fosforanowa NADPH + 6-fosfoglukono-δ-lakton Źródła: Zwierzęta :szlak pentozofosforanowy: z każdej cz. Glc-6-P kompletnie utlenionej do CO2 powstaje 12 cz. NADPH Rośliny: Koniec fotosyntezy - redukcja NADP; cAMP - cykliczny adenozynomonofosforan Skład: adenina + ryboza + Pi Powstawanie: ATP cyklaza adenylowa PPi + cAMP Funkcje: cAMP jest informatorem drugiego rzędu dla noradrenaliny, glukagonu i innych hormonów; pobudza degradację zapasowych substratów energetycznych, zwiększa wydzielanie kwasu przez błonę śluzową żołądka, powoduje rozproszenie ziarnistości barwnika melaniny, zmniejsza agregację płytek krwi i wywołuje otwarcie kanałów chlorkowych; stymuluje fosforylację wielu białek docelowych, katalizowaną prze kinazę białkową (PKA)

UDP-Glc - difosfourydynoglukoza Skład: urydyna + glukoza + 2 Pi FMN - mononukleodyd flawinowy, forma utleniona Skład: pierścień izoaloksazynowy + heksano-3-ol + Pi Enzym allosteryczny - enzym, który zmienia swoją konformację w zależności od tego czy połączył się z efektorem czy nie. Mamy efektory pozytywne - aktywujące enzym i negatywne - dezaktywujące go. Np. fosforylacja i defosforylacja Enzymy aktywowane przez fosforylację: fosforylaza glikoproteinowa, kinaza pirogronianowa i niektóre lipazy; inaktywowane: syntaza glikogenowa, karboksylaza acetylo-CoA, fosfofruktokinaza. Kinaza białkowa (PKA) - enzym należący do klasy fosfotransferaz, przenosi reszty ortofosforanowe; zbudowana z dwóch łańcuchów regulatorowych i dwóch łańcuchów katalitycznych (R2C2), aktywowana przez cAMP, fosforyluje reszty seryny i treoniny wielu białek docelowych. Aminokwas glukogenny - taki aminokwas, który w metabolizmie może być włączany w cykl kwasu cytrynowego i glukoneogenezy. Typowe aminokwasy glukogenne to: Asp, Asn, Met, Thr, Val, Arg, Glu, Gln, His, Pro, Ala, Cys, Gly i Ser. Ile, Phe, Trp i Tyr są ketogenne jak i glukogenne. Ferrodoksyna - rozpuszczalne w wodzie białko o masie 12 kDa zawierające co najmniej jedno centrum żelazowo-siarkowe. Jest ważnym przekaźnikiem elektronów w końcowych etapach fazy jasnej fotosyntezy. AMINOKWASY: Endogenne: Ala, Arg*Asp Cys Gly Glu Gln Pro Ser Tyr; Egzogenne: Phe, His Ile, Leu, Lys, Met, Thyr Tryp, Val. APARAT REPLIKACYJNY U BAKTERII: helikaza: wykorzystuje energie hydrolizy ATP I rozplata nic DNA 2) białka SB: przyłaczajac sie do pojedynczych nici DNA zapobiegaja ich ponownemy laczeniu sie dzieki temu pojedyncze nic moga sluzyc jako matryce w replikacji. 3) prymaza: enzym odpowiedzialny za synteze startera RNA. Sekwencja nukleozydowa startera jest komplementarna do jednoniciowej matrycy DNA. 4) polimerazy DNA: *polimeraza DNA1 (enzym Kornberga) odpowiada za replikacje DNA posiada aktywność egzonukleazy 3'5' czyli aktywność korektorska oraz aktywność egzonukleazy 5'3' usuwa startery; *polimeraza DNA2 funkcje naprawcze, posiada aktywność korektorska; *polimeraza DNA3 - glowny enzym replikujący, wysokoprocesywny o aktywności korektorskiej; 5) ligaza: wiaze fragmenty okazaki. 6) tropoizomeraza typu 1: enzymy likwidujące napiecia torsyjne w czasteczce DNA. REPLIKACJA W KOMÓRKACH EUKARIOTYCZNYCH: 1) polimeraza DNA alfa: syntetyzuje startery RNA i fragmenty okazaki brak aktywności korekcyjnej; 2) polimeraza DNA beta: funkcje naprawcze; 3) polimeraza DNA gamma: replikacja mitochondrialnego DNA; 4) polimeraza DNA sigma: głowny enzym replikujący aktywność korektorska;

GLIKOLIZA:

Sumaryczna r-cja: glukoza + 2ADP+ 2Pi + 2Nad+ -> 2pirog. + 2ATP + 2NADH + 2H++ 2H2O

Zachodzi w cytoplazmie komórek prok. I Eukariot. Funkcje: dostarcza egergię użyteczna bezpośrednio w postraci ATP; dostarcza energię w sposób pośredni przez wytwarzanie S dla cyklu kwasu cyt. I łańcucha oddechowego; wytw. Metabolity do szlaków biosyntetycznych w kom. Przebieg: glukoza+ATP>glukozo-6-P+ADP + H+> Fruktozo-6-P>fruktozo-1,6-BP> fosfodihydroksyaceton + aldehyd 3-Pglic. (fosfodihydroksyaceton> aldehyd 3-Pglic.) >> 1,3 BPglicerynian > 3-Pglicerynian > 2-Pglicerynian > fosfoenolopirog. > pirogronian. ENZYMY: 1-heksokinaza, 2- izomerazaglukozoP, 3- Pfruktokinaza, 4- aldolaza, (5- izomeraza trioz), 6- dehydrogenaza aldehydu 3-Pglic. 7- fosfogliceromutaza 8-enolaza 9- kinaza pirog. GLIKOLIZA BEZTLENOWA: mleczanowa: glukoza + 2Pi + 2ADP -> 2mleczan + 2ATP + 2H2O enzym: dehydrogenaza mleczanowa; alkoholowa: glukoza + 2Pi + 2ADP + 2H+ -> 2etanol + 2CO2 + 2ATP + 2H2O; enzymy: dekarboksylaza pirogronianowa i alkoholowa; DROGI PRZEKSZTAŁCANIA PIROGRONIANU: w warunkach beztlenowych pirogronian zostaje przekształcony w mleczan lub etanol w warunkach tlenowych pirog. Ulega oksydacyjnej dekarboksylacji i powstaje acetyloCoA który może wejsc do Cyklu Krebsa lub zostaje wykorzystany do syntezy kw. Tluszczowych lub cial ketonowych; pirog. Może być substratem w glukoneogenezie lub w r-cji transami nacji może być przekształcony w Ala.

GLUKONEOGENEZA: szlak biosyntezy glukozy z S niecukrowych; przebiega w 90% w watrobie i w 10% w korze nerek; na terenie kom. Przebiega w mit. Cyt. I ER. R-cja sumaryczna: 2pirogronian + 4ATP + 2GTP + 2NADH + 6H2O -> glukoza + 4ADP + 2GDP + 6Pi + 3 NAD+ + 2H+; R-CJE SWOISTE GLUKONEOG: mitochondriom: 1) pirogronian + CO2 + ATP +H2O -> szczaw. + ADP + Pi + 2H+; 2) Szczaw. + GTP >< fosfoenolopirog. + GDP + CO2; CYTOZOL: 1) F-1,6-BP + H2O -> F-6-P +Pi; ER: Glukozo-6-P + H2O -> Glukoza + Pi; GLIKOGEN: enzymy: amylo(1,4->1,6) transglikozylaza (enzym rozgałęziający); fosforylaza glikogenowa (enzym rozkładający glikogen glukozo-6-P i n- reszt glikogenu) alfa-1,6- glukozydaza (enzym usuwajacy rozg.); CYKL KWASU CYTRYNOWEGO: r-cja sumaryczna: acetyloCoA + 3NAD+ + FAD + GDP + Pi + 2H2O -> 2CO2 + 3NADH + FADH2 + GTP + 2H+ +CoA; syntetaza cytrynianowa (liazy) >> akonitaza (lizay) >> dehyd. Izocyt. (oksydoreduktazy) >> de hydr. Alfa - ketoglutaranowa (oksydoreduktazy) >> syntetaza bursztynyloCoA (ligazy) >> dehyd. Bursztynianowa (Osydo) >> fumaraza (lizay) >> dehyd. Jabłczanowa (Osydo.) r-cje katalizowane przez kompleks dehydrogenazy pirog.: Etapy Pirogronian wia_e sie z DPT i ulega dekarboksylacji, jednoczesnie powstaje difosforan (pirofosforan) hydroksyetylotiaminy. Reakcja przebiega z udziałem E1 . Grupa hydroksyetylowa tiaminy zostaje utleniona do grupy acetylowej i przeniesiona na kwas liponowy, który ulega redukcji. Powstaje acetylolipoamid. Reakcje katalizuje E2. 3. Grupa acetylowa jest przenoszona na CoA ( koenzym A), reakcje katalizuje E2. 4. Zredukowany lipoamid ulega regeneracji z udziałem E3, FAD i NAD. Powstaje NADH. 5. Kompleks dehydrogenazy pirogronianowej gotowy do katalizowania reakcji. FUNKCJE CYKLU KW. CYT: głowny szlak rozkładu sząsteczel aminokwasów sacharydów i kw tluszcowych do CO2 I H2O; dostarcza redukowane koenzymy NADH I FADH2 które SA utleniane w lancuchu oddechowym dajac ATP; substraty do r-cji biosyntetycznych (puryny, pirymidyny, aminokwasy, hem, chlorofil, asparaginian, glutaminia, itp.) REAKCJE ANAPLEROTYCZNE: pirogronian + CO2 + ATP + H2O -> SZCZAW + ADP + Pi enzym karboksylaza pirogronianowa); fosfoenolopirogronian + CO2 + GDP -> SZCZAW + GTP (enzym: karboksykinaza PEP); pirogronian + CO2 + NADH + H+ -> jablczan + NAD+; (enzym jablczanowy zalezny od NAD+) FOSFORYLACJA OKSYDACYJNA: proces powstawania ATP napędzany transportem elektronw z S oddechowych na O2. w tym procesie uczestniczy siła protonomotoryczną wytworzona przez gradient Ph I ROZNICE POTENCJALU ELEKTROCHEMICZNEGO NA WEW. BLONIE MITCHONDRIALNEJ. ZACHOZI W BLONIE KOMORKOWEJ ORG. PROKARIOTYCZNYCH I EUKARIOTYCZNYCH I W WEW. BLONIE MITOCHONDRIALNEJ ORG. EUKARIOTYCZNYCH. Dzialanie pomp protonowych: 1) dehydrogenaza NADH (reduktaza NADH - Q ) NADH + Q 5H+matriks -> NAD+ QH2 + 4H+; reduktaza cytochromowa QH2 + 2 CYT C utl, + 2H+ matriks -> Q 2cyt C ZRED. + 4H+ cytozol; oksydaza cytochromowa: 4 cyt c zred. + 8H+ +O2 -> 4CYT C utl. + 2H2O +4H+cytozol.; DZIAŁANIE SYNTAZY ATP: podjednostki beta syntazy ATP posiadaja miejsca katalityczne - miejsca wiazania nukleotydow : ADP + Pi oraz ATP.; miejsce katalityczne w formie O - otwarte - ma znikome powinowactwo do substratow; miejsce katalityczne w formie L - luzno wiaze substraty i nie ma aktywności katalitycznej; miejcse katalityczne T - mocno wiaze substraty (ADP I Pi ) i jest katalitycznie aktywne.; energia wniesiona przez przeplyw protonów przez kanal Fo powoduje zmiane konformacji miejsc katalitycznych . T przechodzi w O, L przechodzi w T a O w L.Te zmieny konformacyjne zachodza prawdopodobnie na skutek rotacji podjednostek beta względem podjednostki gamma. Podj. Gamma przenosi energie protonow i wymusza transformacje miejsca T w miejsca O aby nastąpiło odlaczenie ATP. FOTOSYNTEZA: r-cja sumaryczna: CO2 + 2H2A +E słoneczna -> [CH2O] +H2O +2A; Faza świetlna (jasna): błona tylakoidów grana: NAD+ + n ADP + n Pi + H2O h V ½ O2 + NADPH + H+ + n ATP Faza „ciemna”: n CO2 + 2n NADPH + 2n H2O + 3n ATP (CH2O)n + 3n ADP + 3n Pi + 2n NADP+ + n H+

Biosynteza sacharozy i skrobi: a) skrobia Fru-6-P izomeraza heksozofosforanowa Glc-6-P fosfoglukomutaza Glc-1-P +ATPpirofosforylazaPPi +ADP-Glc syntaza skrobiowa Amyloza enzym Q amylopektyna; b) sacharoza

Fru-6-P izomeraza heksozofosforanowa Glc-6-P fosfoglukomutaza Glc-1-P +UDPpirofosforylazaPPi +UDP-Glc syntaza sacharozofosforanowa sacharozo-6-P +H2Ofosfataza Pi + sacharoza; metabolizm CAM : NOC: skrobia> kw.fosoenolopirogronianowy > kw. Szczawiooctowy > kw.L-jablkowy >nagromadzenie kw jabłkowego zakwaszenie wakuoli; DZIEŃ: kw L jabłkowy opuszcza wakuole> kw. Pirogronianowy > kw. Fosfoenolopirog. > skrobia; FOTOSYNTEZA C4 : CO2 (mezofil) + ATP + H2O -> CO2 (pochwa okolowiazkowa) + AMP +2Pi + H+; szlak C4 i cykl CELVINA jednoczesnie: 6CO2 + 30ATP + 12 NADPH + 12 H2O -> C6H12O6 +30 ATP + 30Pi + 12 NADP+ + 18H+; CYKL CALVINA BENSONA: r-cja sumaryczna: 6CO2 + 18ATP + 12NADPH + 12H2O -> C6H12O6 +18ATP + 18Pi +12 NADP+ + 6H+; PRZEBIEG: karboksylacja: rybulozo - 1,5- BP + CO2.> 3 - fosfoglicerynian (2x); redukcja: 1,3 - Bpglicerynian > aldehyd 3- Pglicerynowy> fruktozo - 1,6-bisfosforan > fruktozo - 6 - P; regeneracja: fruktozo - 6- P rybulozo - 5 -P.; CYKL MOCZNIKOWY: CO2 + NH4 + 3ATP + ASP + 2H2O -> mocznik + 2ADP + Pi + AMP + PPi + fumaran; reakcje cyklu mocznikowego w zwierzat przebiegaja w mitochondriach i cytoplazmie Komorek. Nadmiar azotu w Komorkach zwierzat jest przekształcany do amoniaku a nastepnie jest wydalany, organizmy amonoteliczne wydalaja amoniak bezpośrednio do środowiska czyli wody. Ogr. Urykoteliczne czyli ptaki i gady ladowe wydajala amoniak po przekształceniu do kwasy moczowego. Org. Ureoteliczne czyli większość kregowcos bladawych przeksztalca amoniak w mocznik i w tej formie wydala. Reakcje transaminacji: (aminotransferazy) a) pirogronian + glutaminian α-ketoglutaran + alanina b) szczawiooctan + glutaminian asparaginian + α-ketoglutaran; ŹRÓDŁA ATPTzw. „fosforylacje substratowe” - przeniesienie na ADP reszty ortofosforanu z wysokoenergetycznego metabolitu komórkowego. Tzw. „fosforylacja oksydacyjna” - synteza ATP z ADP i ortofosforanu związana z utlenianiem różnych zredukowanych metabolitów przy udziale tzw. łańcucha oddechowego i wykorzystaniu tlenu atmosferycznego jako końcowego akceptora elektronów.Tzw. „fotofosforylacja” - synteza ATP z ADP i ortofosforanu zachodząca na koszt energii świetlnej przy udziale tzw. łańcucha transportu elektronów.Fosforylacja związana z utlenianiem prostych nieorganicznych substancji. FAD - dinukleotyd flawinoadeninowy, forma utleniona Skład: mononukleodyd flawinowy (FMN) = pierścień izoaloksazynowy + heksano-3-ol + Pi oraz jednostka AMP = adenina + ryboza + Pi Reakcje: Bursztynian + FAD dh. bursztynianowa FADH2 + fumaran Glicerolo-3-fosforan + FAD fosfodihydroksyaceton + FADH2 NADP+ - fosforan dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego, forma utleniona Skład: pierścień nikotynoamidowy + ryboza + Pi oraz adenina + ryboza + 2 Pi Reakcje: 6-fosfoglukonian + NADP+ dh. fosfoglukonianowa NADPH + rybulozo-5-fosforan glukozo-6-P + NADP+ dh. glukozo-6-fosforanowa NADPH + 6-fosfoglukono-δ-lakton Źródła: Zwierzęta :szlak pentozofosforanowy: z każdej cz. Glc-6-P kompletnie utlenionej do CO2 powstaje 12 cz. NADPH Rośliny: Koniec fotosyntezy - redukcja NADP; cAMP - cykliczny adenozynomonofosforan Skład: adenina + ryboza + Pi Powstawanie: ATP cyklaza adenylowa PPi + cAMP Funkcje: cAMP jest informatorem drugiego rzędu dla noradrenaliny, glukagonu i innych hormonów; pobudza degradację zapasowych substratów energetycznych, zwiększa wydzielanie kwasu przez błonę śluzową żołądka, powoduje rozproszenie ziarnistości barwnika melaniny, zmniejsza agregację płytek krwi i wywołuje otwarcie kanałów chlorkowych; stymuluje fosforylację wielu białek docelowych, katalizowaną prze kinazę białkową (PKA)

UDP-Glc - difosfourydynoglukoza Skład: urydyna + glukoza + 2 Pi FMN - mononukleodyd flawinowy, forma utleniona Skład: pierścień izoaloksazynowy + heksano-3-ol + Pi Enzym allosteryczny - enzym, który zmienia swoją konformację w zależności od tego czy połączył się z efektorem czy nie. Mamy efektory pozytywne - aktywujące enzym i negatywne - dezaktywujące go. Np. fosforylacja i defosforylacja Enzymy aktywowane przez fosforylację: fosforylaza glikoproteinowa, kinaza pirogronianowa i niektóre lipazy; inaktywowane: syntaza glikogenowa, karboksylaza acetylo-CoA, fosfofruktokinaza. Kinaza białkowa (PKA) - enzym należący do klasy fosfotransferaz, przenosi reszty ortofosforanowe; zbudowana z dwóch łańcuchów regulatorowych i dwóch łańcuchów katalitycznych (R2C2), aktywowana przez cAMP, fosforyluje reszty seryny i treoniny wielu białek docelowych. Aminokwas glukogenny - taki aminokwas, który w metabolizmie może być włączany w cykl kwasu cytrynowego i glukoneogenezy. Typowe aminokwasy glukogenne to: Asp, Asn, Met, Thr, Val, Arg, Glu, Gln, His, Pro, Ala, Cys, Gly i Ser. Ile, Phe, Trp i Tyr są ketogenne jak i glukogenne. Ferrodoksyna - rozpuszczalne w wodzie białko o masie 12 kDa zawierające co najmniej jedno centrum żelazowo-siarkowe. Jest ważnym przekaźnikiem elektronów w końcowych etapach fazy jasnej fotosyntezy. AMINOKWASY: Endogenne: Ala, Arg*Asp Cys Gly Glu Gln Pro Ser Tyr; Egzogenne: Phe, His Ile, Leu, Lys, Met, Thyr Tryp, Val. APARAT REPLIKACYJNY U BAKTERII: helikaza: wykorzystuje energie hydrolizy ATP I rozplata nic DNA 2) białka SB: przyłaczajac sie do pojedynczych nici DNA zapobiegaja ich ponownemy laczeniu sie dzieki temu pojedyncze nic moga sluzyc jako matryce w replikacji. 3) prymaza: enzym odpowiedzialny za synteze startera RNA. Sekwencja nukleozydowa startera jest komplementarna do jednoniciowej matrycy DNA. 4) polimerazy DNA: *polimeraza DNA1 (enzym Kornberga) odpowiada za replikacje DNA posiada aktywność egzonukleazy 3'5' czyli aktywność korektorska oraz aktywność egzonukleazy 5'3' usuwa startery; *polimeraza DNA2 funkcje naprawcze, posiada aktywność korektorska; *polimeraza DNA3 - glowny enzym replikujący, wysokoprocesywny o aktywności korektorskiej; 5) ligaza: wiaze fragmenty okazaki. 6) tropoizomeraza typu 1: enzymy likwidujące napiecia torsyjne w czasteczce DNA. REPLIKACJA W KOMÓRKACH EUKARIOTYCZNYCH: 1) polimeraza DNA alfa: syntetyzuje startery RNA i fragmenty okazaki brak aktywności korekcyjnej; 2) polimeraza DNA beta: funkcje naprawcze; 3) polimeraza DNA gamma: replikacja mitochondrialnego DNA; 4) polimeraza DNA sigma: głowny enzym replikujący aktywność korektorska;



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Biochemia ukladu nerwowego, Biologia, Biochemia
ściąga z biologi(1)
ściąga na biochemie na egzamin
sciaga na biochemie
Mikrobiologia egzamin - ściąga, Biologia, mikrobiologia
ściąga biologia odruch nerwowy
moja sciaga biologiae
ściąga biologia
Utlenianie biologiczne BIOCHEMIA
Biochemia pytania kolokwia, biologia, biochemia1
PR0gr rat niestacjonarne 2009 (poprawiony)(2), biologia, biochemia, biochemia (JENOT15) (2)
Chromatografia cienkowarstwowa, biologia, biochemia
Ściąga z biologii - MC, SZKOŁA--Ściągi-Streszczenia
ściąga na biochemię na 234kolo, Ogrodnictwo UP Lbn, Biochemia
metodologia ściąga, biologia, Metodologia badań naukowych
Ściąga Biologia białka, Ściągi Liceum-Technikum
biochemia sciaga poprawa, biochemia
Lipidy występują w komórkach wszystkich organizmów żywych SCIĄGA, Zootechnika, Biochemia
Mięśnie przyczepy i czynnosć !!!, Anatomia, Biologia, Biochemia

więcej podobnych podstron