Rozwój malarstwa we Francji, Dokumenty(2)


Rozwój malarstwa we Francji w II połowie XIX wieku i I połowie XX wieku.

W roku 1846 poeta i krytyk francuski, Charles Baudelaire, napisał, iż „pierwszą sprawa artysty jest zająć miejsce rzeczywistości i przeciwstawić się jej.” Przy niewątpliwym zainteresowaniu wyrażaniem indywidualności artysty i oddziaływaniem na odbiorcę- sensie emocjonalnym i ideowym - sztuka XIX stulecia była przede wszystkim odtwarzaniem rzeczywistości. Różnie wprawdzie pojmowanej i różnie widzianej- jak zawsze w dziejach sztuki jednak przede wszystkim była malowaniem „tego, co się widzi”. W twórczości pokolenia przeciwstawiającego się subiektywnej sztuce impresjonistów dokonał się zasadniczy przełom. Choć związani silnie z obserwacją natury, Cézanne, van Gogh i Gauguin wychodzili przecież poza odtwarzanie - przekształcając, tworząc nowe, formułując piękno dekoracyjnej powierzchni, czy sugestywność wyrazistych kształtów. Pomimo zerwania tradycji rozwojowej na przełomie XVIII i XIX wieku, sztuka od czasów renesansu do schyłku XIX stulecia stanowiła o tyle jedność, iż oparta była na mocnym gruncie przekonania, że powinna odtwarzać naturę - nawet wówczas gdy miała przedstawiać istoty święte, czyniła to poprzez przedstawienie człowieka. Istotnym sensem dzieła malarstwa czy rzeźby było zastępowanie rzeczywistości, sugerowanie jej iluzji, w większym czy mniejszym stopniu. W wieku XX sztuka od odtwarzania przeszła do tworzenia. Dzieło sztuki stało się tworem autonomicznym, nie zastępowało i nie sugerowało rzeczywistości, stanowiło nową rzeczywistość. André Gilde, wybitny pisarz francuski początków stulecia, powiedział, że „dzieło sztuki powinno w sobie samym znaleźć zaspokojenie, cel i doskonałe uzasadnienie”.

W pierwszewj połowie XX wieku, tym co odpowiadało przeciętnemu odbiorcy sztuki, był obraz w tradycji realizmu, a co najwyżej w stylu impresjonistycznym.

Zresztą mistrzowie impresjonizmu żyli jeszcze i działali (Monet do 1926). Styl ich rozpowszechnił się właśnie na całą Europę. Jak każdy kierunek, zyskując powszechne zrozumienie i akceptację, impresjonizm tracił swój doktrynalny charakter i stawał się stopniowo ogólnie przyjętym językiem artystycznym wielu środowisk twórczych. Gust przeciętnego odbiorcy przyzwyczaił się do tej sztuki, która przed kilkudziesięciu laty budziła oburzenie mieszczan paryskich. Oburzenie to obecnie budziły dzieła twórców „nowego wspaniałego świata”, kierunków, rodzących się w początkach naszego stulecia.

Do wybuchu II wojny światowej scena artystyczna zdominowana była przez twórców europejskich. Stary kontynent zachował swój prymat nawet wtedy, gdy wpływ sztuki kultur pozaeuropejskich okazał się decydujący dla rozwoju nowych form ekspresji plastycznej. Awangardy początku XX wieku zrodziły się na starym kontynencie, a później europejscy artyści, uciekając przed wojenną zawieruchą w Europie, dali pierwszy impuls powojennej odnowie twórczości artystycznej za oceanem.

Po zakończeniu wojny twórcy zaczęli sobie stawiać pytania o rolę artysty w zmienionej tragicznymi doświadczeniami rzeczywistości. Reagowali na te wydarzenia w rozmaite sposoby, nieraz bardzo odmiennie, czy nawet sprzecznie. Jednocześnie w Europie i w Ameryce rozwijać się zaczęły różne postacie stylu nieformalnego, zrodzonego z chęci przełamania wciąż jeszcze rozpoznawalnych, pomimo osiągnięć awangardy, form sztuki tradycyjnej. Wynikła stąd wielka różnorodność propozycji artystycznych, często prowadząca do powstawania manifestów programowych podejmujących entuzjastyczne tony awangardy początku wieku.

REALIZM

Realizm w sztuce XIX wieku oznacza ruch odrzucający zarówno założenia programowe naoklasycyzmu, jak i romantyzmu. Podstawą dla realistów była obserwacja otaczającego ich świata. Tak wiec zamiast scen z mitologii greckiej lub rzymskiej, czy ukazujących życie na Bliskim Wschodzie, zaczęli oni malować aktualne wydarzenia i epizody z życia codziennego, starając się je przedstawić w jak najwierniejszy sposób.

Jednym z realistycznych malarzy jest Jean-Baptiste Camille Corot (1796-1875). Malował głównie pejzaże, ponadto sceny historyczne i portrety.

Znane dzieła:

Kolejnym realistycznym artstą jest Jean-François Millet (1814-1875). W początkach swej twórczości najchętniej malował sceny z mitologii, a także portrety i pejzaże. Pod wpływem realizmu zaczął ożywiać swoje dzieła ludźmi pracującymi na świeżym powietrzu np. Kobiety zbierające kłosy (1857). Pochodził z chłopskiej rodziny, malował głównie wiejskie życie chłopów, ukazywał etos ich pracy. Akcentował więź człowieka z naturą oraz sferę pobożności.

Jeszcze jednym malarzem tego nurtu jest Honoré Victoryn Daumier (1808-1879), grafik, rysownik i rzeźbiarz. Jeden z wybitniejszych przedstawicieli realizmu XIX wieku. Należał do artystów, wykorzystujących z jak największą swobodą najróżniejsze techniki. Z jednakowym mistrzostwem wypowiadał się w litografii, rzeźbie i rysunku. W chwili obecnej uwagę przyciąga jednak przede wszystkim jego twórczość malarska. Daumier dał się poznać jako zjadliwy karykaturzysta polityczny i niezastąpiony badacz obyczajów swojej epoki. Jego dzieło malarskie posiadało zupełnie inny wymiar, gdyż w mniejszym stopniu skupione było na aktualnych wydarzeniach. Dążył przede wszystkim do zachowania przy życiu, odnowienia i przedłużenia tradycji. Jego obrazy to:

IMPRESJONIZM

W zakresie tematyki impresjonizm był kontynuacją założeń programowych realizmu- obrazy przedstawiały zwykłe sceny z życia codziennego. Impresjoniści jednak, w porównaniu do malarzy realistów, ożywili swoją paletę. Malowali szybkimi, szkicowymi pociągnięciami pędzla, co często prowadziło do rozmycia konturów przedstawianych przedmiotów. Najbardziej charakterystyczną cechą malarstwa i rzeźby impresjonistycznej było dążenie do oddania zmysłowych, ulotnych momentów - "złapania uciekających chwil". Nazwa kierunku została ironicznie nadana przez krytyka sztuki oraz dziennikarza Louisa Leroy i pochodzi od tytułu obrazu Claude'a Moneta Impresja, wschód słońca.

Wielki wpływ na impresjonistyczne dzieła miało wynalezienie i upowszechnienie się aparatu fotograficznego. Wzorując się na zdjęciach zaczęli oni w podobny sposób komponować swoje obrazy: ich kompozycje były otwarte, często stwarzały wrażenie przypadkowych wycinków całości. Postaci, czy drzewa ucięte w połowie wywołały prawdziwą rewolucję na Salonach. Ten nowatorski zabieg można też przypisać inspiracji artystów sztuką Japonii, która jako pierwsza zdecydowała się na tak "odważny" zabieg. Impresjonizm położył trwałe fundamenty pod znakomitą większość sztuki, która po nim nastąpiła. Odcisnął też swe piętno na muzyce (Claude Debussy), literaturze (Marcel Proust) i filozofii (Henri Bergson i Friedrich Nietzsche).

Impresjonizm nie zgłębia żadnych metafizycznych problemów, nie próbuje nawet przeniknąć poza kolorową powierzchnię codzienności, przeciwnie, skupia się na powierzchowności, ulotności chwili, nastroju, oświetlenia, czy kąta widzenia. Reprezentuje punkt kulminacyjny, i zarazem ostatni przejaw wizji malarstwa, zbudowanej na zrębach renesansu

Zmieniła się także tematyka obrazów. Odrzucono tematy biblijne, literackie, mitologiczne, historyczne. Zamiast tego pojawiła się wizja codzienności i współczesności. Artyści często malowali ludzi w ruchu, w trakcie zabawy lub wypoczynku, przedstawiali wygląd danego miejsca przy danym oświetleniu, motywem ich dzieł była także natura. Jako jedni z pierwszych malowali w plenerze, nie poprawiając swoich dzieł w pracowniach. Jednak ich malarstwo przedstawiało tylko pozytywne strony życia, nie poruszało problemów społecznych, nie zawierało przesłania. Omijało takie problemy jak głód, choroby, śmierć. Doprowadziło to do rozłamu wśród impresjonistów.

Camille Pissarro (1830-1903) - francuski malarz impresjonistyczny pochodzenia żydowskiego. Znany jako "ojciec impresjonizmu" malował sceny wiejskiego życia, szczególnie pejzaże i wieśniaków pracujących na polu. W późniejszym okresie uczyli się od niego artyści tacy jak Paul Cézanne i Paul Gauguin.

Obrazy, jakie namalował to:

Za swojego życia udało mu się sprzedać zaledwie kilka obrazów, obecnie w Stanach Zjednoczonych jego prace sprzedawane są za około 4 miliony dolarów.

Głównym przedstawicielem omawianego nurtu we Francji był Claude Monet (1840-1926). Był on impresjonistą w każdym calu. Przenosił na płótno każdą ulotną chwilę, każdy przelotny moment. Tematyka jego obrazów jest bardzo różnorodna. Malował pola maków, stogi siana, widoki miast, fasady gotyckich katedr i nowoczesne stacje kolejowe. Namalował on takie obrazy jak:

Kolejnym impresjonistom jest Édouard Manet (1832-1883). Jego prace są zapowiedzią późniejszego modernizmu. Tematyka wielu jego obrazów nawiązuje do tradycji realizmu Courbeta. Manet był jednym z pierwszych wyznawców zasady „sztuka dla sztuki”. Uważał, że w malarstwie najważniejsze są: koloryt i technika.

Jego najsłynniejsze obrazy to:

Następnym impesjonistycznym artystą był Edgar Degas (1834-1917). Jego obrazy pod wieloma względami różnią się od prac innych impresjonistów. Artysta odszedł od podstawowych założeń kie­runku, nie stosował żywych barw, wolał ciemniejszą paletę przypominającą wczesne obrazy Maneta. W przeciwieństwie do innych impresjonistów. Degas pozostał wierny tradycji klasycznej. Uważał, że w malarstwie dominującą rolę odgrywa rysunek. Sam rysował nawet kontury postaci.

Mimo to, podobnie jak inni impresjoniści Degas malował sceny figuralne ukazujące ówczesne życie Paryża. Asymetria kompozycji i ukośne przebiegi linii wzorowane są na drzeworytach japońskich, natomiast specyficzne jakby zatrzymane w kadrze ujęcia prawdopodobnie nawiązują do fotografii, którą się interesował.

Degas głównie posługiwał się pastelem. Zajmował się także rzeźbą. Ulubio­nym tematem artysty były baletnice, a w późniejszych pastelach - nagie ką­piące się kobiety. Obrazy, jakie namalował to:

POSTIMPRESJONIZM

Postimpresjonizm pojawił się w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Ruch ten wywodzi się z impresjonizmu, ale jego nazwa funkcjonuje także jako okre­ślenie pewnego okresu w sztuce XIX wieku Postimpresjoniści, początkowo malujący pod wpływem impresjonistów, częściowo odrzucili ich założenia programowe (na przykład stosowanie jasnych barw), sami jednak nie stworzyli jednolitego stylu. Tak więc ruch postimpresjonistyczny rozwijał się w różnych kierunkach. Niektórzy artyści (na przykład Cezzane i Seurat) byli kontynu­atorami tradycji klasycznych, inni (na przykład van Gogh i Gauguin) ulegli wpływom sztuki romantyzmu.

Poszukiwania artystyczne postimpresjonistów zmierzały w różnych kie­runkach, takich jak dywizjonizm (określany także jako neoimpresjonizm) i symbolizm (nazywany w malarstwie syntetycznym. Twórczość niektórych artystów postimpresjonistycznych jest zjawiskiem tak indywidual­nym, że trudno ich gdzieś zaklasyfikować.

Najwybitniejszym malarzem dywizjonizmu był George Seurat (1859-1891). Styl ten rozwijał się w oparciu n teorie widzenia plam barwnych. Bliski złamanej tonacji Constable'a i Delaeroix. a także intuicyjnej kolorystyce obrazów impresjonistów, ukazywał świat barw według ścisłych zasad.

Dywizjonistyczny styl Seurata wyrastał z impresjonizmu. Malując podob­ne tematy i zachowując jasną paletę barw, artysta samej czynności nakładania farb narzucił żelazne rygory, a dla uzyskania pożądanego wrażenia optyczne­go dokładnie obliczał proporcje użytych kolorem. Jego obrazy to:

Kolejnym artystą tego typu Paul Cézanne (1839-1906). W jego obrazach kompozycja jest także czynni­kiem nadrzędnym, ważniejszym niż wyrażanie urzuć. Artysta ten mawiał, ze chce „zrobić ponownie Poussina z natury” i „Uczynić z impresjonizmu coś, co jest równie solidne i trwałe jak sztuka muzeów”. W przeciwieństwie do Mone­ta, Cézanne nie poświęciłby formy dla koloru. Ceniąc ostrość widzenia, nie pozwalał, by przedmiot tracił swą materialność i rozmywał się pod działaniem światła. Geometryzował zaobserwowane kształty, sprowadzając ich formę do stożka, walca lub kuli.

Cézanne wynalazł także zasadę perspektywy barwnej kształtując przestrzeń za pomocą koloru. Zasada ta zakładała łączenie barw ciepłych i zimnych w taki sposób, by otrzymać optyczne wrażenie głębi, czyli tak by niektóre plamy barwne sprawiały wrażenie wysuniętych względem drugich. Swoją zasadę sto­sował alternatywnie do znanej już w renesansie teorii perspektywy linearnej. Jego dzieła to:

W malarstwie Vincenta van Gogha (1853-1890) także widać pewne wpły­wy impresjonizmu. Jednak, mimo że artysta ten pracował w plenerze i używał jasnej palety barw, nigdy nie został prawdziwym impresjonistą. Nie pozwoliło mu na to jego subiektywne widzenie świata. Van Gogh czysto malował pejzaże, ale interpretował je na swój subiektywny sposób. Natura przedstawiona na jego obrazach stanowi wewnętrzną wizje malarza pełne ekspresjonistycznego napięcia i wewnętrznego niepokoju. Jego obrazy to:

Jeszcze jednym przedstawicielem tego nurtu jest Paul Gauguin (1848-1903), początkowo pracował w Paryżu jako makler, traktując malarstwo jako hobby. W końcu jednak porzucił i rodzinę, i pracę, by poświecić się wyłącznie sztuce.

Gauguin odrzucał materialistyczne dążenia ery przemysłowej. Interesowały go podstawowe wartości i uczucia człowieka. Uważał, że chęć posiadania złudnych dóbr materialnych, tak charakterystyczna dla złożonego nowoczesnego świata, prowadzi do swoistej znieczulicy społecznej. Obrazy Gauguina są płaskie. Barwne uproszczone formy obwiedzione płynnym, czarnym kontu­rem przypominają średniowieczne witraże Kolory są nienaturalne Artysta zachowując jasną impresjonistyczną palety barw, odszedł od naturalizmu.

Wczesne syntetyczne obrazy Gauguina często ukazują prostych bretońskich chłopów, dla których wiara stanowi ważny element codziennego życia. Później, mieszkając na wyspach południowego Pacyfiku, artysta malował ży­cie przeciętnych mieszkańców Tahiti. Namalował takie obrazu jak:

FOWIZM

Fowizm pojawił się w 1905 roku we Francji, kiedy to grupa radykalnych artystów wystawiła w Salonie Jesiennym swoje obrazy. Skrytykowano je wówczas za śmiałe kolory i technikę, a jeden z krytyków określił ich twórców mianem les fauves, czyli „dzikich bestii”. Mimo pejoratywnego znaczenia tego terminu malarze przejęli go jako nazwę kierunku rozwijającego się w latach 1905-1908. W sztuce fowistów widać wpływy van Gocha, Gauguina, Cézanne'a i Seurata.

Główny przedstawiciel fowistów, Henri Matisse (1869-1954), był zwolennikiem strukturalnej zasady rozkładania barw. Nienaturalny koloryt obrazów i obrysowywanie form czarnym konturem przypominają syntetyczne prace Gauguina. Matisse'a nie interesuje jednak los człowieka czy jego własne wewnętrzne niepokoje, lecz sam akt malowania. Próba ujęcia ekspresjonizmu w formalne ramy stylowe była typową cechą nurtu francuskiego. Matisse pozostał wierny głównym założeniom fowizmu do końca życia. Jego dziła to:

KUBIZM

Kubizm był pierwszym kierunkiem abstrakcji formalnej, jaki rozwinął się przed I wojną światową niezależnie od ekspresjonizmu. W szerokim znaczeniu słowa kubizm może oznaczać wszelkie formy abstrakcji geometrycznej XX wieku, w węższym- odnosi się do okresu w malarstwie, w którym pojawiły się pierwsze obrazy kubistyczne (kubizm analityczny i syntetyczny).

W całej historii malarstwa nie było innego tak intensywnego zerwania z osiągnięciami sztuki, jak to dokonane przez kubistów. Przede wszystkim, do tej pory malarstwo miało iluzorycznie odzwierciedlać rzeczywistość - wywoływać na płótnie wrażenie “jak żywej” natury. Kubistom zaś zależało na zdefiniowaniu rzeczywistości, wydobyciu “stereometrycznej struktury przedmiotów”. Aby to osiągnąć, stosowali geometryzację, syntezę i odrzucenie perspektywy. W dużym skrócie, można powiedzieć, że dana, widziana forma zostawała najpierw zgeometryzowana (czyli wpisana w kształt sześcianu - z łac. cubus), a następnie rozbita na mniejsze elementy walców, stożków, kul itp. U podstaw kubizmu leży zasada, że obiekt malarski zostaje rozbity na szereg osobnych płaszczyzn, oglądanych w różnym oświetleniu, które następnie są przedstawiane obok siebie na płótnie. Dawało to pełniejszy obraz analizowanego obiektu. Choć najsłynniejsze obrazy kubistyczne (jak "Panny z Avinionu") pokazują postacie ludzkie, generalnie głównym tematem były tu martwe natury.

Pablo Picasso (1881-1974) jest jednym z najwybitniejszych artystów XX wieku, był Hiszpanem, ale większość swego artystycznego życia spędził w Paryżu. Jego prace różnią się pod wzglądem stylistycznym. Potrafił w tym samym czasie malować w różnych stylach. Pierwsze obrazy kubistyczne zaczął tworzyć na początku wieku po okresie różowym i niebieskim. Powstawały one (z przerwami) do końca jego życia. Jego obrazy to:

Jeszcze jednym artystą, który malował kubistyczne obrazy jest Georges Braque (1882-1963). Początkowo tworzył pod wpływem impresjonizmu, następnie fowizmu i sztuki Cézanne'a, we współpracy z Picassem stworzył teorię kubizmu i wprowadził ją do swojego malarstwa. Eliminował przestrzeń i rozkładał przedmiot, ukazując go na płaszczyźnie płótna równocześnie ze wszystkich stron, przez co zbliżał się do abstrakcji. Jego dzieła to:

Bibliografia:

  1. Arthur F. Jones, tłum. Maurycy Kulak, Wstęp do historii sztuki, Wydawnictwo: Zysk i S-ka, Poznań, 1999.

  2. Praca zbiorowa pod redakcją Anny Gogut, Historia sztuki i świata, Wydawnictwo MUZA, Warszawa, 1998.

  3. Kotula Adam, Krakowski Piotr, Malarstwo, rzeźba i architektura, wyd.3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981.

  4. Białostocki Jan, Sztuka cenniejsza niż złoto, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006.

1

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

0x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Absolutyzm we Francji, Dokumenty- spr
Rozwój fotografii we Francji po II wojnie światowej
058 Malarstwo rokokowe we Francji
060 Malarstwo klasycystyczne we Francji
ROZWOJ WYDARZEN REWOLUCYJNYCH WE FRANCJI PO 1791 ROKU
Edukacja przedszkolna we Francji
Średniowiecze to okres rozwoju malarstwa przede wszystkim na?sce
MEDIA WE FRANCJ1, uczelnia...dziennikarstwo, Media w Polsce i na swiecie
Burke-Rozwal¦üania o Rewolucji we Francji, Filozofia, Rok IV, polityczna, Materiał, Streszczenia tek
ZESTAW XIX Architektura?rokowa we Francji i Młoda Polska
Humaniści we Francji eng
Regiony budownictwa romańskiego we Francji i Italii(1)
Twórcy i założenia konwencji klasycystycznej we Francji jej wpływ na literaturę polskiego oświecenia
wojsko we francji
rewolucja we francji
SamorzÄŹĹĽËťd we Francji

więcej podobnych podstron