PRAWO EUROPEJSKIE

Na tle zagadnień związanych z istnieniem i funkcjonowaniem Wspólnot Europejskich mówi się o prawie europejskim bądź to w

1. szerokim znaczeniu (sensu largo), bądź też w

1. ścisłym znaczeniu (sensu stricto).

Prawem europejskim sensu largo nazywa się zazwyczaj system prawny wszystkich europejskich (zachodnioeuropejskich) organizacji międzynarodowych. Przyjmuje się też, że prawem europejskim sensu largo są prawotwórcze uchwały takich organizacji międzynarodowych, jak Rada Europy, Unia Zachodnioeuropejs­ka, NATO, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

Prawo europejskie sensu stricto to prawo Unii Europejskiej.

Niezależnie od wspomnianych różnic w sposobie ujęcia i wiążących się z tym trudności prawo europejskie dzieli się na

1. prawo pierwotne i

1. prawo wtórne.

Prawo pierwotne to umowne prawo międzynarodowe dotyczące Wspólnot Europejskich, w tym przede wszystkim traktaty założycielskie Wspólnot Europej­skich. Składają się więc na nie umowy międzynarodowe między członkami Wspólnot. Spotyka się określenie, że prawo pierwotne stanowi szczególny rodzaj konstytucji Wspólnot. Istnieje zarówno

1. pisane, jak i

1. niepisane prawo pierwotne.

Prawem pisanym są przede wszystkim traktaty założycielskie wraz z protokołami i aneksami. Prawo niepisane tworzą tak zwane ogólne zasady prawne oraz prawo zwyczajowe.

Prawo wtórne to prawo tworzone przez organy Wspólnoty. Między prawem pierwotnym i pochodnym zachodzi stosunek nadrzędności i podporządkowania. Każdy akt wydany przez organ Wspólnoty musi mieć podstawę w postaci upoważnienia zawartego w prawie pierwotnym.

1. Rozporządzenia - zawierają normy prawne o charakterze generalnym i abstrakcyjnym. Mają bezpośrednią moc obowiązująca w państwach członkowskich i nie wymagają implementacji ani publikacji. Obowiązują nie tylko państwa członkowskie ale także ich obywateli i pozostałe jednostki organizacyjne (osoby prawne też).

1. Dyrektywy - skierowane są wyłącznie do państw członkowskich, muszą być implementowane

2. Decyzje - dotyczą indywidualnych przypadków, mogą być skierowane zarówno do osoby fizycznej, prawnej jak i do państwa członkowskiego

3. Zalecenia i opinie - nie mają mocy wiążącej

4. Inne akty prawne - rezolucje, uchwały, memoranda, komunikaty.

Akty prawa europejskiego (wspólnotowego) zawierające normy powszechnie obowiązujące, są bezpośrednio skuteczne wobec obywateli i instytucji państw członkowskich. Oznacza to, że w razie kolizji przepisów prawa europejskiego i prawa wewnętrznego, pierwszeństwo ma prawo europejskie

Głównymi organami Wspólnot Europejskich są:

l) Parlament Europejski,

2) Rada Unii Europejskiej,

3) Komisja Europejska,

4) Trybunał Sprawiedliwości,

5) Trybunał Obrachunkowy.

Organami pomocniczymi są:

1) Komitet Regionów,

2) Komitet Ekonomiczno­-Społeczny.

---