PEDAGOGIKA PRACY
PEDAGOGIKA PRACY- ETAPY JEJ TWORZENIA
etap refleksji nad rola pracy w życiu człowieka- okres renesansu, w renesansie europejskim- Tomasz Morus- wychowanie przez nauczanie, w Polsce Andrzej Frycz Modrzewski:” kto nie pracuje ten nie je”. Refleksja nad rolą pracy i jej aspektem wychowawczym. Dziecko nie ma mieć czasu wolnego, ma on być zajęty pracą.
Etap kształtowania się rozwiązań instytucjonalnych i tworzenia teoretycznych podstaw kształcenia zawodowego- powstają pierwsze instytucje, które kształcą do zawodu, w Polsce Stanisław Staszic- tworzy I szkoły zawodowe, zakłada cały cykl szkółek niedzielnych, stworzył podwaliny pod Politechnikę Warszawską, zakłada Szkołę Górniczą w Kielcach i Dąbrowie Górniczej. Szkoły te kształciły konkretnie zawodowo, a do tej pory funkcjonowało wykształcenie humanistyczne. Nazywa się go OJCEM POLSKIEGO SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO. Tadeusz Nowacki w 1948 wydaje książkę ” szkolnictwo zawodowe w nowej Polsce”, podstawy teoretyczne pod dyscyplinę PEDAGOGIKA PRACY, zakłada placówki kształcące zawodowo.
Etap formalnego i instytucjonalnego tworzenia dyscypliny pedagogicznej- PEDAGOGIKA PRACY, 1972 w Warszawie Tadeusz Nowacki zakłada Instytut kształcenia zawodowego, rozpoczyna działania, aby pedagogika pracy stała się dyscypliną zawodową.
FAZY ROZWOJU ZAWODOWEGO CZŁOWIEKA
do 11 roku życia dziecka- preorientacja zawodowa
12-15 rok życia- orientacja zawodowa, poznanie cech zawodu, dziecko konstruuje pewne wyobrażenie o zawodzie
16-25 rok życia- okres uczenia się zawodu, zdobywamy konkretne kwalifikacje potwierdzone dokumentem
faza kwalifikowanej pracy zawodowej- od rozpoczęcia po czas emerytury, doszkalanie, podnoszenie lub zmiana kwalifikacji
faza reminiscencji zawodowej- spojrzenie w tył, analiza przeszłości
3.DZIAŁY PEDAGOGIKI PRACY
a) kształcenie przed zawodowe- orientacja sytuacji na rynku pracy, odbywa się w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach, liceach
b) kształcenie pro zawodowe- licea profilowane, technika
c) kształcenie zawodowe- kształcenie w szkołach dających kwalifikacje potwierdzone dokumentem
d) kształcenie ustawiczne dorosłych w okresie ich aktywności zawodowej- kursy, przekwalifikowanie
PRACA
- wykonywana cyklicznie czynność, która przynosi konkretne rezultaty, efekty, są to wszelkiego rodzaju działania psychiczne i fizyczne
- forma działania podejmowana świadomie w celu przetwarzania lub tworzenia dóbr ( materialnych, niematerialnych), jest istotna kiedy przynosi nam satysfakcję jednostkową
PRACA WEDŁUG FILOZOFII
- świadoma i celowa wymagająca wysiłku działalność pozytywna, czyli zmierzająca do wytworzenia lub przetworzenia dóbr materialnych lub duchowych.
6. PRACA WEDŁUG SOCJOLOGII
- celowa działalność ludzka nakierowana na przetwarzanie dóbr przyrody, przedmiotów i informacji za pomocą narzędzi( umysł, praca rąk, maszyny) w celu zaspokojenia w sposób pośredni lub bezpośredni dóbr materialnych, niematerialnych, potrzeb
7. PRACA WEDŁUG PSYCHOLOGII
-społecznie zorganizowana działalność człowieka , w procesie której przekształca on przedmioty przyrody w celu zaspakajania własnych potrzeb
8. PRACA WEDŁUG EKONOMII
- zespół czynności wytwarzających wartości(materialne/ niematerialne) ukazujące ich miejsce w systemie społeczno-ekonomicznym
9. KLASYFIKACJA- NOWACKI
a)pracownicze- układ celowo ukształtowanych cech psychofizycznych człowieka warunkujących jego skuteczne działania
b)zawodowe- są to układy umiejętności zawodowych, wiedzy i umiejętności funkcjonowania orz układy osobowościowe, czyli charakterologiczne( predyspozycje psychiczne)
10. TYPY PRACOWNIKÓW
1. pracownik bez kwalifikacji-osoba, która może wykonywać proste prace pod całkowitym nadzorem( osoby po gimnazjum, LO)
2. pracownik przyuczony do zawodu- przyuczony jest tylko na jedno stanowisko
3. pracownik wykwalifikowany- ma dokument poświadczający jego kwalifikacje zawodowe
4. pracownik wysoce wykwalifikowany- stopień wyższy od wymaganego
11. CZYNNOŚCI ZAWODOWE
a)planowania
b) konstrukcyjne
c)przygotowawcze(przygotowanie miejsca pracy)
d)wykonawcze
e)interpersonalne
f)kontrolno-pomiarowe- weryfikacja, czy założony plan działania został wykonany
f)zakończeniowe
12. PRACOCHOLIZM- objawy
-jeśli pracuje tygodniowo ponad 40 godzin
-jeśli mentalnie nie wyłącza się z pracy
-życie prywatne podporządkowane tylko pracy
-rozluźnienie więzi prywatnych
-brak umiejętności odpoczynku
-pobyt w pracy podczas dni wolnych
-chroniczne, ciągłe zmęczenie
- na początku afirmacja pracą, następnie niezadowolenie z niej
- zaniedbywanie codziennych, prywatnych obowiązków
-praca nie daje satysfakcji
PRACOCHOLIZM- forma uzależnienia od pracy wykraczająca poza przyjęte w danej społeczności normy. Zjawisko to sięga roku 1968- OATES
13. FAZY PRACOCHOILIZMU - OATES
I wstępna- np. podoba mi się praca i w niej ciągle jestem, pierwszy odruch przymusu pracy, pierwsze stany lękowe, pierwsze somatyczne objawy, rozdrażnienie, utrata koncentracji uwagi
II krytyczna- całkowite podporządkowanie życia pod pracę, mniejsza efektywność działania, myślenie tylko o pracy, izolacja, objawy somatyczne staja się cięższe , choroby układu pokarmowego.
III chronicznego uzależnienia- jedynie praca- jedzenie- sen, stany głębokich depresji, wycieńczenie organizmu, próby samobójcze, śmierć
14. KTO JEST NARAZONY NA PRACOCHOLIZM?
- ekonomiści
-fabryczne prace akordowe
15. GRUPA NARAŻONA NA PRACOCHOLIZM
- osoby od razu po studiach
- mężczyźni
-osoby przed emeryturą
- neuroscenicy z zaburzeniami częściowo także psychicznymi
16. CECHY OSOBOWOŚCIOWE
-brak asertywności
-samotność
-osoby o niskiej wartości samooceny
-ambitni
-osoby z obszarów wiejskich
-ucieczka
17. TYPY PRACOCHOLIKÓW- RABINSON
- niestrudzeni- podejmują nowe zadania, ale nie kończą żadnego z nich
-bulimiczni- odkładają wszystko na ostatnią chwilę, rzuca się w wir pracy, poczym nic nie robi
-z deficytem uwagi- szybko się nudzą , brak wytrwałości, nic nie kończą, ciągle potrzebują nowej stymulacji
-rozkoszujący się - bardzo drobiazgowo robią każdy projekt, wydłużają jego oddanie, ale tez nic nie kończą
- troskliwi- tacy, którzy wszystko robią za wszystkich
NIE MAM DALSZEJ CZĘŚCI TEGO WYKŁADU BO JUŻ MNIE NA NIM NIE BYŁO- jeśli ktoś ma to proszę o uzupełnienie UZUPEŁNIONE
Formaszek 2005 PRACOHOLIK
-dyspozycyjny- poświęca każdy wolny czas na rzecz pracy
-tymczasowy-osoba która w ramach pracy bardzo się angażuje ale już myśli o zmianie pracy
Obsesyjny- który chce zrobić szybką karierę
-ucieczkowy- ucieka od problemów prywatnych
WYPALENIE ZAWODOWE
Permanentne zmęczenie (narzekanie) depersonalizacja osoby- pozbawienie człowieka cech ludzkich
Oznaki wypalenia
-zmęcznie. Stres , brak chęci do pracy
Wszystjie Zawody związane z klientem- np. prac. Socjalny. Pielęgniarki, opiekunowie, lekarze,cała sfera urzędnicza, psychologowie, trenerzy , terapeuci
Płeć- bardziej kobiety,
Kontakty- emocje
Wiek
-pod wiek emerytalny
- po 7 latach pracy
-okoł 40 lat ( kryzys wieku średniego)
Predyspozycje
-nieodpowiednia samoocena- ( wysoka lub niska)
ETAPY WYPALENIA
zaczyna się od - zmęczenia połączonego z hiperaktywnością (kwestia amplitud) zniechęcenie drażliwość rozładowanie stresu z pracy do tej pory pomoagao a teraz już nie
2 . coraz bardziej nas denerwują klienci, jesteśmy opryskliwi, niecierpliwi, zmęczenie, praca nie daje radości, nie potrafimy znaleźć w pracy niczego dobrego, alienacja społeczna, dystans wobc ludzi także rodziny
Nasilenie wcześniejszych objawów, bezsensu życia, bóle Glowy, rozstrój żołądka, depresja (brak sensu życia), próby samobójcze, niechęć do życia.
18. OSOBY, KTÓRE ŁATWIEJ ZAPADAJĄ NA WYPALENIE ZAWODOWE WYKAZUJĄ:
-sztywnośc postaw
-dążenie do perfekcjonizmu
-zawyżona samoocena
-wrażliwość na ocenę innych
-niski stopień autonomii
-niska tolerancja na zmiany
19. JAK ZABEZPIECZYĆ SIĘ PRZED WYPALENIEM ZAWODOWYM?
-rozwój osobisty/zawodowy
-rozwój zainteresowań poza pracą
-urlop
-rozwój kontaktów osobistych
-obojętna samoocena
- dobry wybór zawodu
20. MOBBING
- zjawisko to w 1958 zaobserwował Lorenz, potem Lymann. Lorenz zaobserwował to zjawisko na zwierzętach.
- jest trudno udowadniany
21. FAZY MOBBINGU
1. zaczyna się niewinnie, ofiara chce sama zażegnać konflikt i porozumieć się z mobbingującym. Im bardziej ofiara chce negocjować tym bardziej sprawcy okazują swoja siłę i pozycję
2. ofiara zaczyna pokazywać, że się boi sprawcy, stres ofiary jest uzewnętrzniony
3. do zażegnania konfliktu wkracza kierownictwo firmy
a) albo o pomoc prosi ofiara
b) albo o pomoc prosi sprawca
Konflikt nie zostaje zażegnany
4. ofiara jest na tyle zdesperowana, że zaczyna mieć problemy ze zdrowiem
5. zwolnienie się ofiary z pracy
22. MOBBING- jest długotrwałym( co najmniej 6 mies.) procesem znęcania się psychicznego mobbingujących nad ofiarą (mobbingowanym) w sposób pośredni lub bezpośredni w celu utrudnienia lub ośmieszenia w pracy
23. PRZYKŁADY MOBBINGOWANYCH OSÓB
-młody pracownik na niższym stanowisku
- kierownik
- osoby słabe psychicznie
-osoby, które pokazują, że zależy im bardzo na pracy
-osoby z niską samooceną
-osoby ok. 40 roku życia
24. GRUPY PRZEŚLADOWCÓW
- szybko awansujący
-osoby na wysokim stanowisku
-młodzi kierownicy
-byłe ofiary mobbingu
- neuroscenicy
-osoby, które boją się utraty stanowiska
-osoby, które mają o sobie wysokie mniemanie
25. PRZEJAWY MOBBINGU
1. zaburzające zdolności komunikacyjne ofiar:
a) stanowcze rozkazy
b) niedopuszczanie do głosu
c) przerywanie\
d) ignorowanie
e) wyśmiewanie
f) celowe nadawanie niezrozumiałych komunikatów
g) częste publiczne krytykowanie
2. oddziaływanie zaburzające społeczne relacje ofiar:
a) obmawianie
b)nastawianie grupy przeciwko ofierze
3. działania mające na celu obniżenie statusu społecznego ofiary
a) plotki
b) donosy
c)atakowanie życia osobistego
d) obgadywanie
4. działania godzące w jakość pracy pracownika
a) wytykanie błędów
b) praca poniżej lub powyżej zdolności pracownika
c) zarzucanie nowymi obowiązkami
5. działania dotyczące ataku na zdrowie i życie ofiary
a) praca w trudnych warunkach
b)nieodpowiednia temperatura i oświetlenie w miejscu pracy
c)niedostosowanie krzesła do biurka
d) wszelkie działania o podłożu seksualnym
26. SZTUKA BYCIA PRACOWNIKIEM
1. Różne stanowiska pracy, są to stanowiska samodzielne, które nie są stanowiskami kierowniczymi./ Pracownik sam planuje, organizuje i wykonuje, najczęściej pracuje w oddzieleniu. Stanowisko to cechuje się samodzielnością, samosterownością, umiejętnością pracy w samotności.
2. Stanowiska pracy w zespole- wymagają umiejętności podporządkowania się innym i kierowania nimi.
27. ORGANIZACJA PRACY WŁASNEJ
1. odpowiedni podział w organizacji czasu pracy, wypoczynku
2. Jak należy organizować czas?
a) analiza czynności( w tyg. mies, ) uchwycenie rytmu własnego dnia
b) zależności od wieku w planowaniu przerw pracy
c) przeciętne, psychiczne przygotowanie do pracy
3. Poszukiwanie sojuszników
4. Ustalenie odpowiedniej współpracy z pracownikami szczebla niższego