1.Biorąc pod uwagę grupę wiekową oraz jej liczebność (20 osób) ustal temat lekcji. Następnie w oparciu o założenia metody małych obwodów ćwiczebnych dokładnie opisz zadania uczniów oraz przedstaw graficznie organizację zajęć.

2.Co to jest projekt, program i plan? Wymień i opisz cechy dobrego planu.

Projekt - to obmyślony sposób działania, ale jeszcze niezaakceptowany. Inaczej mówiąc - projekt to niezaakceptowany plan lub program działania.

Program - to obmyślenie doboru i kolejności przewidywanych działań, z którymi nie wiążemy postanowienia ich wykonania.

Plan - to obmyślenie dobru i kolejności przewidywanych działań z jednoczesnym postanowieniem ich realizacji według obmyślonego toku.

Cechy dobrego planu:

1.Celowy - w sposób wyraźny powinien określać cel i środki do tego celu wiodące

2.Wykonalny - o czym można się przekonać po wykonaniu próby jego realizacji

3.Wewnętrznie zgodny - pozbawiony sprzecznych elementów

4.Maksymalnie operatywny - łatwy w zastosowaniu

5.Plastyczny - pozwalający w razie konieczności na modyfikowanie, bez potrzeby układania nowego

6.Dostatecznie szczegółowy - konkretny

7.Terminowy - określający terminy wykonania kolejnych części i całości

8.Alternatywny - pozwalający na łatwe likwidowanie sprzeczności

9.Kompletny - zupełny

10.Optymalnie długodystansowy - ograniczony możliwością przewidywania przyszłych warunków

11.Komunikatywny - zrozumiały dla współpracowników

3. Co w wychowaniu fizycznym oznacza pojęcie trudne warunki i jak je można sklasyfikować?

Trudne warunki wychowania fizycznego w szkole mogą być pojęciem o wielo­rakim znaczeniu. Może obejmować czynniki materialne i organizacyjne. W obie­go­wej opinii trudne warunki w odniesieniu do szkoły to np. brak obiek­tów sportowych, sprzętu, pomieszczeń; a w odniesieniu do lekcji to np. nad­mierna liczba uczniów, klasy łączone, dwóch lub więcej prowadzących korzy­stających z tej samej sali gimnastycznej. Ostatnio pojawiła się następna trudność w prowadzeniu lekcji kultury fizycznej. Na lekcji nauczyciel ma do czynienia nie dość, że z liczną grupą to także z dziećmi niepełnosprawnymi, niedostoso­wanymi społecznie.

Przy poważnych brakach składników do realizacji programu nauczania i organizacji lekcji warunki należy uznać za trudne. Najczęściej są to:

1. Miejsce ćwiczeń:

• korytarz szkolny

• sala lekcyjna

• sala zastępcza

Liczna grupa:

• liczna klasa powyżej 30 osób

• klasy łączone

• Dwie grupy uczniów w sali gimnastycznej

• Mała ilość sprzętu i przyborów.

4.Czego może dotyczyć rozpoznanie pedagogiczne w szkolnym wychowaniu fizycznym oraz na jakie problemy może natrafiać nauczyciel przy próbach przewidywania zjawisk?

Rozpoznanie pedagogiczne w szkolnym wychowaniu fizycznym może dotyczyć zakresu osobniczego, grupowego i środowiskowego.

Problemy na jakie może natrafiać nauczyciel przy próbach przewidywania zjawisk :

• Brak wiedzy i umiejętności do przeprowadzenia diagnozy

• Brak chęci i współpracy uczniów przy przeprowadzaniu diagnozy

• ……….

Wszystkie pięć etapów rozszerzonej diagnozy łącznie dają możliwość zidentyfikowania, wyjaśnienia, rozumienia i przewidywania zjawiska, a zatem zaprojektowania potrzebnych zmian, modyfikacji i reorganizacji istniejących sytuacji. W konsekwencji działania diagnostyczne stanowią punkt wyjścia i podstawę do programowania i przygotowania cyklu działania zorganizowanego. W procesie kształcenia i wychowania w obszarze kultury fizycznej wyniki diagnozy są niczym innym jak skonkretyzowaniem potrzeb rozwojowych uczniów.

5. Czego może dotyczyć rozpoznanie pedagogiczne w szkolnym wychowaniu fizycznym w zakresie osobniczym, grupowym i środowiskowym?

Rozpoznanie pedagogiczne w szkolnym wychowaniu fizycznym w

zakresie osobniczym obejmuje:

- wysokość , ciężar ciała ( antropometr , waga ) .

- pojemność życiową płuc ( spirometr ).

- dojrzałość biologiczna

- stan zdrowia i postawy ciała

- sprawność motoryczna

- uzdolnienia ruchowe

- umiejętności techniczne i taktyczne w zakresie różnych specjalności sportowych

- umiejętności samodzielnego sterowania własnym rozwojem sprawności oraz odpoczynkiem

- wiedza dotycząca kultury fizycznej

- zamiłowania i zainteresowania w związku z kulturą fizyczną

- warunków społeczno-bytowych rodziny

- stopień przystosowania społecznego

-neurotyczność i poczucie własnej wartości

zakresie grupowym obejmuje:

- zwartość grupy społecznej i interakcji pomiędzy jej członkami

- istnienie nieformalnych grup społecznych

- istnienie zespołów uczniowskich wymagających specjalnej opieki ( grupy defektywne pod względem fizycznym, nieśmiali, mało sprawni, chorowici )

zakresie środowiskowym obejmuje:

- nastawienie d/s KF , możliwość współpracy z dyrektorem szkoły, radą pedagogiczną oraz organizacjami młodzieżowymi ( ZHP , YMCA , itp. ).

- nastawienie d/s KF i możliwość współpracy z komitetem rodzicielskim , zakładami opieki , komitetami sportowymi ( sportu ) , służbą zdrowia .

- tradycji KF i klimatu społecznego względem KF.

- stanu urządzeń sportowych , sprzętu i przyborów oraz możliwości korzystania z urządzeń poza szkolnych

- osobliwości terenu i warunków klimatycznych.

6.Jakie treści wynikające z podstawy programowej są realizowane w edukacji szkolnej na lekcjach wychowania fizycznego oraz jakie umiejętności powinni kształcić u nich nauczyciele?

Wychowanie fizyczne pełni ważne funkcje edukacyjne, rozwojowe i zdrowotne. Wspiera rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny oraz zdrowie uczniów i kształtuje obyczaj aktywności fizycznej i troski o zdrowie w okresie całego życia. Pełni wiodącą rolę w edukacji zdrowotnej uczniów.

Treści wynikające z podstawy programowej realizowane w edukacji szkolnej na lekcjach wychowania fizycznego:

1) diagnoza sprawności fizycznej i rozwoju fizycznego

2) trening zdrowotny

3) sporty całego życia i wypoczynek

4) bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista

5) sport

6) taniec

Nauczycie stwarzają uczniom warunki do nabywania następujących umiejętności:

• Kształtowanie u uczniów postawy dbałości o własny rozwój fizyczny, sprawność i odporność organizmu oraz higienę ciała.

• Rozbudzanie u uczniów potrzeby aktywności fizycznej - zabawy i wypoczynku, jako elementu zdrowego stylu życia, a równocześnie praktycznego wyrazu świadomej troski o własny rozwój i zdrowie; kształtowanie pozytywnych nawyków w tej dziedzinie.

• Kształcenie charakteru i wzmacnianie psychiki uczniów poprzez ćwiczenia fizyczne oraz indywidualny i zespołowy udział uczniów w sportowej rywalizacji w formach odpowiednich do ich płci, wieku, a także umiejętności i możliwości fizycznych.

• Ogólne usprawnienie ruchowe uczniów, wzmacnianie ich odporności i tężyzny fizycznej.

• Zapobieganie powstawaniu oraz korygowanie wad postawy.

7. Ustosunkuj się do korzyści i ograniczeń, jakie niesie ze sobą operacjonalizacja celów oraz zadań lekcji.

Korzyści operacjonalizacji celów i zadań lekcji:

- za podstawę przyjmują wymierne i obserwowalne zachowanie

- łatwo je komunikować nauczycielom i uczniom

- ułatwiają organizacje pracy dzięki określeniu zamierzeń i skutków

- zwiększają klarowność myślenia i planowania oraz rozpraszają niejasności

- dostarczają jasnych kryteriów oceny

Ograniczenia operacjonalizacji celów i zadań lekcji:

- są wysoce instrumentalne, podchodzą bowiem do edukacji jak do narzędzia, nie uznają wartości tkwiących w niej samej

- czynią z uczniów i nauczycieli pasywnych odbiorców programu nauczania, nie zaś uczestników procesu negocjacji

- obejmują tylko powierzchowne, konkretne i obserwowalne aspekty edukacji, zaniedbują cele i elementy długoterminowe, nieobserwowalne, niewymierne i głębsze

- edukacja przybiera coraz bardziej techniczny charakter, zmierzając w kierunku niewyszukanego szkolenia zamiast głębokiego myślenia

- proces edukacyjny zdominowany jest przez zależność od wyników

- błędnie „paczkują” i atomizują wiedzę

- prowadza do prognozowalności zamiast do otwartych możliwości, wynalazczości, odkryć przypadkowych, kreatywności i spontaniczności

8.Czym powinna charakteryzować się współczesna lekcja wychowania fizycznego?

Współczesna lekcja wychowania fizycznego, powinna charakteryzować się pewnymi zasadami kształcenia i wychowania. Pierwszą zasada jest:

1.Zasady doboru treści i organizacji kształcenia i wychowania

a) zasada podmiotowego traktowania ucznia

b) zasada integracji kształcenia i wychowania

c) zasada łączenia teorii z praktyka

d) zasada różnicowania treści i form kształcenia

e) zasada kształcenia ustawicznego

2. Zasady nauczania - uczenia się

a) zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania - uczenia się (samodzielności)

b) zasada poglądowości

c) zasada systemowości

d) zasada przystępności (dostępności)

e) zasada trwałości

9.Co jest celem ewaluacji osiągnięć uczniów w procesie szkolnego wychowania fizycznego?

Ewaluacja osiągnięć uczniów jest sprawdzianem i ocenianiem tych osiągnięć traktowanym jako proces łączny i wielostronnie uwarunkowany. Etapy sprawdzania (upewniania się o wynikach kształcenia) i oceniania (wartościowania tych wyników) przeplatają się. Ewaluacja osiągnięć uczniów może być głównym, ale nigdy nie jedynym, składnikiem ewaluacji systemu kształcenia, może też być podejmowana niezależnie.

Głównym celem ewaluacji w szkole jest kontrola osiągnięć ucznia. Ewaluacja osiągnięć uczniów w sensie poznawania, kontroli, analizy oraz oceny ich wiedzy i umiejętności należy do podstawowych ogniw procesu dydaktyczno-wychowawczego współczesnej edukacji szkolnej. Nie jest ona celem samym w sobie tego procesu, lecz jego etapem, a zarazem środkiem prowadzącym do samokontroli i samooceny wiedzy i umiejętności uczniów.

Ewaluacja ma za zadanie oszacowanie:

• Merytorycznej wartości celów,

• Jakości planu, który ma zapewnić osiągnięcie celów,

• Stopnia, w jakim plan został zrealizowany lub w razie konieczności zmodyfikowany,

• Wartości jego rezultatów.

Pomiar i ocena odnoszą się nie tylko do końcowych efektów procesu kształcenia i wychowania fizycznego. Odgrywają też istotną rolę we wszystkich jego etapach. Umożliwiają rozpoznanie warunków osobniczych, dostarczają przesłanek do przewidywania osiągnięć jednostkowych i grupowych, pozwalają lepiej dostosować program do możliwości, potrzeb i zainteresowań. Jako źródło niezwłocznej informacji mogą sprzyjać podnoszeniu motywacji do wykonywania ćwiczeń oraz efektów ich nauczania. Oprócz zadań doraźnych, pomiar i ocena spełniają również ważne funkcje w zakresie prospekcji. Sprzyjają rozwijaniu kreatywnej postawy wobec własnego zdrowia i własnej sprawności fizycznej, wdrażają do systematycznej samokontroli i samooceny zachowań prozdrowotnych i prosomatycznych. Realizacja wielorakich funkcji przypisywanych pomiarowi i ocenie w nowoczesnym procesie kształcenia i wychowania fizycznego wymaga odpowiedniego czasu, rzetelnych i trafnych narzędzi oraz wysokich kwalifikacji nauczyciela.

10.Na czym polega ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów w szkolnym wychowaniu fizycznym?

Z prakseologicznego punktu widzenia ocena powinna być oceną działania podmiotów tego procesu (nauczyciele i uczniów) oraz wykorzystania warunków w których działanie przebiegało, czyli bazy materialnej i programu działania (rocznych planów pracy i osnów). Największy wpływ na sprawność działania będzie miała, w warunkach działań pedagogicznych, taka ocena, która będzie polegała na:

- krytycznej ocenie własnego działania i jego wyników dokonanej przez samego nauczyciela,

- ocenie osiągniętych wyników dokonanej przez samych uczniów,

- ocenie wyników osiągniętych przez uczniów dokonanej prze nauczyciela,

- krytycznej ocenie stanu ilościowego i jakościowego urządzeń, sprzętu i przyborów oraz ich wykorzystania,

- krytycznej ocenie wykorzystania szans współpracy ze środowiskiem dokonanej na zakończenie roku szkolnego przez nauczyciela z zarządami zainteresowanych organizacji i instytucji

Ocena ucznia z wychowania fizycznego jest jednym z wielu czynników oceny osiągniętego wyniku i to wcale nie najważniejszym. Poznanie osiągniętego cząstkowego wyniku w działaniach dydaktyczno - wychowawczych, powinna stanowić impuls zwrotny, powodujący generację potrzeb i motywów do działania w następnym cyklu czy okresie działań. Ten impuls, wytworzony przez poznanie rzeczywistości, powinien pobudzić do działania podmioty, a wiec nauczyciela, członków rady pedagogicznej, zarządy organizacji młodzieżowych, nie tylko samych uczniów.

11.Dokonaj charakterystyki czynności pedagogicznych nauczyciela wychowania fizycznego podejmowanych na zajęciach wychowania fizycznego.

Rodzaje czynności nauczycielskich podejmowanych na zajęciach wf:

1.Czynności przygotowawcze

To takie działania nauczyciela, których celem jest zapewnienie pomyślnych warunków realizacji podjętego zadania. Każde zadanie wymaga zastosowania innych środków dydaktycznych, innego ustawienia ćwiczących, innego zabezpieczenia przed urazami i wypadkami - czyli, stworzenia innej sytuacji pedagogicznej. Przygotowanie warunków pomyślnej realizacji zadań dokonywane jest zawsze we współpracy nauczyciela z uczniami. Bardzo ważna jest umiejętność operowania formami organizacyjnymi i środkami dydaktycznymi przez nauczyciela.

2. Czynności motywujące

Skierowanie uwagi, zainteresowania i sił uczniów na wykonanie zadań. Czynności te są ściśle powiązane z procesami uczuciowymi między nauczycielem a uczniami, jest to podstawowy warunek pomyślnych oddziaływań w procesie kształcenia i wychowania zamierzonego. W trudnych okolicznościach uczniowi jest potrzebna proporcjonalna do nich energia (motywacja) do wytrwania w ukierunkowanym dążeniu do osiągnięcia celu. Niezbędnym warunkiem uruchomienia ukierunkowanego działania uczniów jest sprecyzowanie tego, co uczniowie powinni wykonać, zaobserwować, zrozumieć, opanować, rozwiązać…

Elementy struktury czynności motywujących:

- wywołanie zainteresowania danym zadaniem prze ukazanie jego ważności czy przydatności,

- indywidualne wywołanie potrzeby podjęcia pracy nad zadaniem,

- stosowanie dodatkowych bodźców motywujących (pochwał, uwag, nakazów, itp..)

- ocenianie wysiłku uczniów i zachęcanie ich do pokonywania trudności przez pomaganie, dodatkowe wyjaśnienie, porównywanie z innymi

Czynności, które mają zmobilizować uczniów do pracy, powinny być szczególnie dobrze przemyślane i zaplanowane. I to nie tylko w stosunku do całego zespołu uczniów, lecz także w stosunku do poszczególnych uczniów, zwłaszcza tych trudnych lub niechętnych.

3. Czynności informujące

Informacja - nowa dla ucznia wiadomość. Nauczyciel wf powinien wyposażyć swoich wychowanków w niezbędny repertuar wiedzy, który pozwoli im samodzielnie pielęgnować ciało i zdrowie oraz uprawiać rekreację sportową przez całe życie. Chodzi więc o informacje dot. środków, metod, zasad, reguł i strategii sterowania własną sprawnością i zdrowiem, a także wiadomości na temat historii kultury fizycznej, estetyki i roli kultury fizycznej w kulturze ogólnej.

Informacje w dydaktyce:

*instruktażowo - normatywne (fakty objaśniane i uogólniane przez nauczyciela)

*sprawozdawcze (informacje od uczniów)

*programujące działanie uczniów (dot. wyjaśniania i ustalania sposobów działania uczniów)

Informacja powinna być:

-jasna

-dostatecznie szczegółowa

-nie przeładowana treściami drugorzędnymi

3 źródła błędów i zakłóceń w przekazywaniu informacji:

1. Nauczyciel - ciche i niewyraźne mówienie, używanie niezrozumiałych pojęć, niewłaściwe stanowisko i kierunek głosu

2. Warunki obiektywne - hałas powodowany przez ćwiczących, zła akustyka sali, rozmowy uczniów, duża odległość, szum i hałas z zewnątrz (ulica), środowisko wodne (pływanie), zła pogoda (wiatr)

3. Uczeń - brak dyscypliny, brak odpowiedniego nastawienia do odbioru informacji, przytępienie słuchu, nieznajomość określonej terminologii

Podstawowa struktura czynności informujących:

1. Orientacja co do poziomu wiedzy uczniów na dany temat

2. Podanie nowych wiadomości

3. Podsumowanie nowych wiadomości oraz powiązania ich z już wcześniej znanymi

Struktura czynności informacyjny w nauczaniu czynności ruchowych:

- podanie nazwy i znaczenia danej czynności (umiejętności)

- zwięzły opis czynności (słowna ilustracja czynności ruchowej)

- rzeczowe objaśnienie związków między poszczególnymi elementami danego dania ruchowego

- pokaz zadania ruchowego

4.Czynności kontrolne

Każda czynność, zmierzająca do wykonania czy rozwiązania konkretnego zadania, powinna zakończyć się określonym skutkiem (wynikiem), wobec czego każda zawiera element kontroli.

Kontrola to stwierdzenie stanu rzeczywistego jakiejś rzeczy lub zdarzenia, jego ocena i wyciągnięcie z niego określonych wniosków odnośnie do dalszego działania przez porównanie go z posiadanym wzorcem. Kontrola powinna być skoncentrowana przede wszystkim na ocenie rozbieżności pomiędzy celem, a rzeczywiście osiągniętym wynikiem co, stanowi miarę tzw. błędu wyniku - można tym samym wnioskować o błędzie czynności ucznia.

Co ważniejsze, sam uczeń może tę rozbieżność zaobserwować i ocenić, czyli czynnościowe ujęcie pracy pedagogicznej stwarza warunki do samokontroli i samooceny uczniów.

5.Czynności naprowadzające

Występują w fazie opanowywania przez uczniów nowych informacji, umiejętności ruchowych oraz przed i w trakcie rozwiązywania przez uczniów zadań problemowych. Charakterystyczne jest tu pomaganie uczniom przez nauczyciela w samodzielnej pracy skierowanej na cel poprzez: podsuwanie odpowiednich myśli, wskazówek, doradzanie sposobów działania ułatwiających znalezienie wyjścia z jakiejś sytuacji. Poziom i zakres czynności naprowadzających będzie w każdym przypadku zależał od tego, jaki cel pragnie nauczyciel osiągnąć poprzez czynności uczniów związane z zadaniem, i od tego, którą metodę zastosuje.

*metody odtwórcze - czynności naprowadzające ścisłe, praca uczniów prawie żadna

*metody praktyczne i twórcze - pomoc nauczyciela ograniczona a uczniowie samodzielni

Struktura czynności naprowadzających:

- stwierdzenie trudności lub niezdecydowania

- ustalenie istoty trudności

-podanie wskazówek, uwag, myśli, dodatkowych informacji itp.

6.Czynnosci korekcyjne

Dot. działań uczniów lub własnych działań nauczycielskich. Korygowanie czynności ruchowych ma miejsce w razie pojawiania się błędów. Korygowanie może przyjąć postacie:

1. Korygowanie synchroniczne - występuje wtedy gdy, ćwiczący popełnia proste błędy, a nauczyciel w czasie wykonywania ćwiczenia informuje ich o popełnionych błędach lub informuje, co mają zrobić, aby zadanie wykonać poprawnie

2. Korygowanie szybkie - występuje, gdy nauczyciel przerywa zajęcia i ponownie instruuje ruch ze szczególnym akcentem na te elementy ćwiczenia, które były wykonane błędnie

3. Korygowanie opóźnione - występuje, gdy błędy wynikają głownie z niedomagań tych czy innych grup mięśniowych lub cech motorycznych i poprawienie błędów jest uzależnione od zlikwidowania tych czy innych niedomagań

Korygowanie w metodach:

• Metoda ścisła - bardzo intensywne poprawianie błędów

• Metoda ruchowej ekspresji twórczej - poprawianie w ogóle nie zachodzi

• Metoda programowanego uczenia się - czynności korekcyjne nauczyciela, zastąpione przez czynności autokorekcyjne ucznia

Struktura czynności korekcyjnych:

- stwierdzenie popełnienia przez ucznia błędu

- ustalenie wspólnie z uczniem miejsca, w którym został popełniony błąd

- ustalenie istoty błędu

- ustalenie sposobu poprawy błędu

- udzielnie dodatkowych informacji

- sprawdzenie poprawności wykonania zadania

Czynności korekcyjne powinny być tak stosowane, aby uczeń nie stracił zaufania do nauczyciela i wiary we własne siły. Należy zawsze wskazywać tylko błąd główny z pominięciem błędów marginalnych. Należy także zauważyć, iż czynności korekcyjne nie tyle polegają na słowach ile na zastosowaniu odpowiednich do zauważonego błędu ćwiczeń i specjalnych zadań ruchowych, które zastosowane praktycznie przyczynią się stopniowo do wyeliminowania błędu i opanowania pożądanej czynności.

7. Czynności zabezpieczające

Ubezpieczenie jest jednym z podstawowych zadań nauczyciela na lekcji i we wszystkich zajęciach ruchowych. Nauczyciel odpowiedzialny jest:

- za wywieszenie, omówienie i skrupulatne przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa (regulamin korzystania z obiektu sportowego)

- zabezpieczenie przyrządów i warunków do zajęć aby wypadki były praktycznie nie możliwe

- za bezpośrednie ubezpieczenie uczniów podczas wykonywania ćwiczeń i zadań ruchowych (mogą to być wyznaczeni uczniowie)

- za systematyczne szkolenie uczniów w zakresie samoobrony

Przyczyny powstawania wypadków :

1. Przyczyny wypadków z winy nauczyciela

Błędy w organizacji zajęć

1. Przypadkowy podział uczniów na zespoły lub brak takiego podziału

2. Rozmieszczenie ćwiczących zbyt blisko ścian, kaloryferów i innych przeszkód na Sali lub boisku

3. Nie przemyślany sposób przenoszenia przyborów i przyrządów

4. Brak lub zła ochrona przy ćwiczeniach trudnych i niebezpiecznych

5. Złe przygotowanie do zajęć sprzętu, przyrządów i obiektów

6. Brak przeglądu przyborów, przyrządów pod kątem ich niezawodności w każdej sytuacji

7. Nie ustalony sposób przychodzenia na zajęcia i wychodzenia z zajęć

8. Brak dyscypliny

Do wypadku dochodzi, gdy dziecko:

- nie zachowa w czasie ćwiczeń właściwej pozycji ciała - głowy, tułowia, rąk, nóg

- nie rozumie ruchu i nie wie, w jaki sposób go sobie przyswoić

- źle rozmieści szybkość ruchu w czasie

- niedostatecznie uchwyci przyrząd, przybór

- ma obawę przed wykonaniem całego Rychu lub jego części

- jest za mało przygotowane do wykonania danego ruchu

Często do wypadku dochodzi w wyniku opóźnionej reakcji prowadzącego zajęcia na sytuacje, które zagrażają ćwiczącemu.

2. Przyczyny wypadków wynikające z osobowości ucznia

• Brak dyscypliny przy wykonywania poszczególnych ćwiczeń

• Brak rozgrzewki

• Znużenie

• Strach

• Niehigieniczny tryb życia

• Pochopne lub nieprzemyślane ćwiczenia

• Uprzedzenie do wykonania ćwiczenia

• Trema lub przedstartowa gorączka

• Brak znajomości zasad samoochrony

• Samoochrona przez umiejętność właściwego podania

3. Przyczyny wypadków o charakterze technicznym

Nie przygotowane należycie do zajęć obiekty sportowe, niedostateczne wyposażenie w sprzęt i ubiór ćwiczącego, zły stan rozbiegu, miejsce odbicia, nierówna nawierzchnia bieżni, zły stan lodu, tras narciarskich, tępe łyżwy, niedopasowane obuwie i ubiór, brak ochraniaczy itp.

12.Dokonaj charakterystyki metod wychowawczych.

Metody wychowawcze

Metoda wychowania wg. Muszyńskiego - wyodrębniony sposób postępowania wychowawcy polegający na wywieraniu określonego wpływu na aktywność wychowanka, związany zawsze z dokonywaniem zmian w obrębie układu nagród i kar w danej sytuacji wychowawczej.

Metody oddziaływania wychowawczego:

1. Metody wpływu osobistego wychowawcy - czynnikiem dynamizującym układ nagród i kar jest sam wychowawca, np. wyrażenie uznania, zademonstrowanie niezadowolenia.

* Wysuwanie sugestii - polega na sygnalizowaniu wychowankowi swojego stanowiska i sugerowania mu, czego się od niego oczekuje (zachęcanie, przestrzeganie, ocenianie)

* Perswazja - podsuwanie wychowankom określonych rozwiązań przez takie argumenty, które wywołują u wychowanka określone wewnętrzne przeżycie problemu. Wywołanie uczucia zagrożenia, niezadowolenia lub konfliktu wewnętrznego w związku z uznawanymi dotąd poglądami. Zależy to od:

- dostosowanie argumentów do obecnych postaw wychowanka, a także jego otoczenia

- stopniowanie nasilenia argumentów perswazyjnych

- pobudzanie ucznia do swobodnego wypowiadania własnych sądów i do samodzielnych rozwiązań

* Działanie przykładem osobistym - dostarczenie wychowankowi właściwych wzorów zachowania lub reagowania

* Wyrażanie aprobaty i dezaprobaty - w stosunku do zachowań wychowanka. Nie pociąga za sobą jakichś konsekwencji późniejszych dla niego. Konieczne jest przejawianie przez nauczyciela życzliwego, partnerskiego stosunku do ucznia w odpowiedniej formie.

2. Metody wpływu sytuacyjnego - wychowawca zmienia aktualny obraz sytuacji, która wywołuje u wychowanka poczucie nagrody lub kary.

*Nagradzanie wychowawcze - powinno mieć miejsce wtedy, gdy zaspokaja określone motywacje wychowanka w następstwie przejawiania przez niego pożądanych wychowawczo i konstruktywnych form aktywności. Nagradzanie wychowawcze musi być zindywidualizowane i powinno mieć charakter oficjalny. Istotne jest również, aby nagradzanie następowało możliwie bezpośrednio po godnym nagrody zachowaniu połączone z uzasadnieniem.

*Karanie wychowawcze - polega na udaremnianiu zachowań destruktywnych wychowanka i tłumieniu jego niepożądanych wychowawczo dyspozycji psychicznych. Spełnia ono również funkcje orientacyjne, pozwala bowiem wychowankowi ustalić, co dobre, a co złe, oraz jakie wymagania stawia nauczyciel. Kara powinna występować zaraz po wykroczeniu, a po jej zastosowaniu nie powinno się do sprawy przewinienia wracać.

Formy kar nauczyciela:

- oficjalna dezaprobata wyrażana w postaci ostrzeżenia lub naganny

- pozbawienie swobody, przywilejów, funkcji

- zakaz używania pewnych przedmiotów

- pozbawienie prawa udziału w życiu gromady

- nakładanie obowiązku rekompensaty wyrządzonego zła lub zapoznania się z jego skutkami

* Instruowanie - ukazywanie wychowankowi nie dostrzeżonych przez niego elementów sytuacji, zwracanie uwagi na następstwa poszczególnych zachowań i określeniu w jaki sposób powinien się zachować, dostarczenie wzorów postępowania i wskazówek dot. ich realizowania.

* Organizowanie doświadczeń wychowanka - ingerencja nauczyciela w sytuacje, w których wychowanek przejawiał określona aktywność w ten sposób, że działania konstruktywne przynoszą nagrody, a destruktywne kary.

* Uświadamianie antycypacji następstw zachowań społecznych - polega na przedstawieniu wychowankowi takich konsekwencji jego ewentualnych czynów, na odwołaniu się zawsze do już posiadanych przez niego przekonań, postaw lub motywacji.

* Przydzielenie funkcji ról społecznych - metoda wdrażania uczniów do pożądanej aktywności i kształtowania ich przekonań. Przyznając funkcje unikamy przymusu. Funkcyjnym pozostawiamy wiele swobody, aby wykazali się inicjatywą i twórczością.

* Ćwiczenie - ugruntowanie u wychowanka określonych postaw i przekonań pod wpływem celowego powtarzania określonych czynności o ustalonym porządku.

III. Metody wpływu społecznego

• Modyfikacja celów zespołu - podnoszenie atrakcyjności życia w zespole, a przez to większego wpływu wychowawcy na każdą jednostkę w zespole oraz do wprowadzania nowych rodzajów aktywności zespołu i norm postępowania.

• Kształtowanie norm postępowania obowiązujących w zespole - polega na wprowadzeniu nowych kryteriów oceny zachowań członków zespołu

• Przekształcenie struktury wewnętrznej zespołu - wzmacnianie w zespole pozycji jednostek wywierających dodatni wpływ

• Nadawanie właściwego kierunku działania kontroli społecznej w zespole - poprzez właściwy styl kierowania zespołem tzn. styl demokratyczny:

-uczeń podejmuje decyzje dot. zespołu

-propozycje nauczyciela na zasadach członka, a nie władzy

-działania z inicjatywy zespołu ich członków

-członkowie zespołu w czynnościach kontrolnych

-jednostki odpowiadają za swoje czyny przed zespołem

-nauczyciel członkiem na zasadach zwykłego członkostwa

-odpowiedzialność ciąży na całym zespole

-zespól ocenia swoje osiągnięcia i błędy….

IV. Metody kierowania samowychowaniem

Samowychowanie jest treningiem świadomego kierowania przez jednostkę własnym postępowaniem i własnym rozwojem. Jest ono zawsze wynikiem i wyższym etapem wcześniejszych wpływów wychowawczych i socjalizacyjnych.

Etapy samowychowania:

1.Idealizacja - akceptacja i przyswojenie określonego ideału lub wzoru osobowego, a następnie wytworzenie motywacji do przekształcenia własnej osobowości zgodnie z akceptowanym wzorem.

2.Poznanie - ukształtowanie sobie obrazu własnej osoby w kategoriach rozbieżności między cechami pożądanymi a posiadanymi.

3.Samoocena wstępna - przeżycie przez ucznia faktu rozbieżności między tym, jakim powinien być, a tym jakim jest w rzeczywistości.

4.Aspiracje perfekcjonistyczne - przeżycie przez wychowanka dostatecznie silnej motywacji dokonania określonych zmian we własnej osobowości.

5.Decyzje samorealizacyjne - określenie zadań i wymagań w stosunku do samego siebie na pewien okres

6.Działenie samowychowawcze - podjęcie systematycznej i kontrolowanej aktywności zmierzającej do odpowiedniego urobienia swojej osobowości

7.Samoocena końcowa - wartościowanie tego co zostało osiągnięte w wyniku działań samowychowawczych i ustalenie dalszych zamierzeń samowychowawczych.

Sterowanie samowychowaniem polega na wdrażaniu wychowanków do samodzielnego realizowania zadań każdego z etapów oraz na kierowaniu ich aktywnością na tych etapach.

Grupy metod kierowania samowychowaniem:

1.Metody przybliżania wychowankowi celów i ideałów pracy nad sobą (m. wpływu osobistego oraz społeczne)

2.Metody stymulowania wychowanka do realizacji określonego programu nad sobą (m. wpływu osobistego oraz społeczne)

3.Metody przyswajanie wychowankowi określonych technik pracy nad sobą w zakresie poznania samego siebie, ustalania celów pracy nad sobą oraz uprawiania aktywności samowychowawczej.

Istota sterowania samowychowaniem:

- przyswajanie mu różnych sposobów wpływania na własny rozwój przez stawianie określonych celów

- ukazywanie mu różnych technik regularnej samokontroli i samooceny

- zaprawianie do świadomego ćwiczenia się w opanowaniu pożądanych dyspozycji

13.Dokonaj klasyfikacji porównawczej metod stawiania ucznia w sytuacji zadaniowej.

Metody wychowania fizycznego to sposoby stawiania uczniów w sytuacjach zadaniowych, w których uczniowie pod kierunkiem nauczyciela dokonują zmian w strukturze własnego ciała i jego funkcjach, zdobywają widomości, umiejętności i nawyki w zakresie kultury fizycznej oraz kształtują pozytywną postawę wobec niej.

Zadania realizowane w procesie wych - fiz ze względu na wymagany poziom aktywności wewnętrznej uczniów można podzielić na 3 grupy:

1.Zadanie ściśle określone, wymagające ścisłego sterowania zewnętrznego, takie jak nauka technik i taktyk sportowych, korekcja postawy, rehabilitacja pourazowa itp.

Metody reproduktywne (odtwórcze):

• Naśladowcza - ścisła

• Zadaniowa - ścisła

• Programowanego uczenia się

2. Zadanie częściowo określone, które uczniowie mogą w miarę samodzielnie wykonać.

Metody proaktywne (usamodzielniające):

• Zabawowa - naśladowcza

• Zabawowa - klasyczna

• Bezpośredniej celowości ruchu

• Programowanego usprawniania się

3.Zadanie problemowe, wymagające pełnej samodzielności i inwencji twórczej uczniów.

Metody kreatywne (twórcze):

• Ruchowej ekspresji twórczej ( Labana)

• Problemowa

14. Dokonaj szczegółowej charakterystyki metod intensyfikujących

Metody intensyfikujące

- forma stacyjna - uczniowie ćwiczą strumieniem na wielu stacjach, które składają się na obwód stacyjny. Stosuje się z zamiarem utrwalenia umiejętności i nawyków lub doskonalenia cech motorycznych. Przez stacje rozumie się stanowisko ćwiczebne, a przez obwód stacyjny jeden zorganizowany ciąg, na którym uczniowie wykonują przewidziane ćwiczenia

*obwodów stacyjnych jest tyle, co zastępów czy grup i każdy zespół ćwiczy na jednym z nich

*wszystkie stacje są włączone do jednego wielkiego obwodu, na którym ćwiczy cała klasa

- forma obwodowa - służy racjonalnemu i intensywnemu przebiegowi ćwiczeń w lekcji, gdy celem jest przede wszystkim doskonalenie takich cech motorycznych, jak siła i wytrzymałość. Ta forma podobna jest do formy stacyjnej, różnica polega na dostosowaniu tych form do odmiennego rodzaju zadań oraz rozstawieniu uczniów w małych grupkach a wszystkich stanowiskach, określając liczbę powtórzeń i dając znak na równoczesną zmianę ćwiczących na stacjach. Odmianami formy obwodu ćwiczebnego są różnego rodzaju ścieżki zdrowia: biegowa, sprawnościowa, ćwiczebna, testowa, obciążeniowa. Tego rodzaju obwód ćwiczebny budowany jest na stałe i dość ściśle zaprogramowany za pomocą informacji umieszczonych na tablicach

- forma strumieniowa (tor przeszkód) - dynamiczne przemieszczanie się ćwiczących na ścieżce z przeszkodami (torze przeszkód) w określonym kierunku (jak strumień). Przeszkodę rozumie się jako określone utrudnienie, które należy pokonać. Przeszkody są tak dobrane i ustawione, aby ich pokonywanie stymulowało rozwój sprawności fizycznej ćwiczących.

#długość toru uzależniona jest od wielkości pomieszczenia. w terenie nie powinna przekraczać 150 m, #liczba przeszkód od 6 do 10

# pokonanie możliwe dla wszystkich uczniów

#unikać przeszkód stwarzających niebezpieczeństwo

#zapoznanie ćwiczących z przeszkodami i z obowiązującymi zasadami bezpieczeństwa

Wyróżnia się:

*sztuczny tor przeszkód

*naturalny tor przeszkód

*kombinowany tor przeszkód

Tory przeszkód mogą być:

*stałe lub ustawiane doraźnie

*zamknięte(start i meta w jednym miejscy) lub otwarte (start i meta oddalone od siebie)

*jednorodne i zróżnicowane

-forma zadań dodatkowych - jako zadania dodatkowe określmy takie ćwiczenia, które uczniowie wykonują indywidualnie po zakończeniu ćwiczenia zasadniczego. Uczeń nie wraca natychmiast po zakończeniu ćwiczenia zasadniczego do zastępu, lecz dopiero po przeprowadzeniu jednego lub kilku ćwiczeń dodatkowych, po czym wraca na swoje miejsce zastępie. Zadanie dodatkowe powinny być proste, dobrze opanowane i atrakcyjne, nastawione gł. Na rozwój podstawowych cech motorycznych i odpowiednich grup mięśniowych, takie które zapewnią zmienność pracy mięśniowej po wykonaniu zadania zasadniczego.

- forma wiązania ruchu z rytmem i muzyką

- forma współzawodnictwa indywidualnego i zespołowego

- forma małych obwodów ćwiczebnych

15.Jak w szkolnym wychowaniu fizycznym można realizować wychowanie do wartości ciała?

Efekt wychowania fizycznego nie zależy od bezwzględnej sprawności i wydolności organizmu (jako rezultat wyćwiczenia ciała), lecz postawa wobec ciała i jego potrzeb ukształtowana przez odpowiednie oddziaływanie na osobowość. Pawłucki uważa, że kultura ciała obejmuje wzory znaczeń wartości ciała oraz odpowiadające im wzory działań uprawy ciał, które wyznaczają poszczególnym członkom danych wspólnot cele i sposoby kształtowania różnych kompetencji ciała, w ich praktycznej działalności witalnej (pozytywny trening zdrowotny), utylitarnej (trening rekreacyjny), perfekcjonistycznej (cyrk), agonistycznej (sport), estetyczno - artystycznej(taniec), estetyczno - obyczajowej (moda, uroda), hedonistycznej (cielesne „próżnowanie”) i inne.

W edukacji szkolnej należy zatem zmierzać do tego, aby wychowanie fizyczne było traktowane jako społeczny proces rozwijania kompetencji kulturowych wychowanka, ukazujący mu sens ludzkiej działalności o charakterze zdrowotnym, rekreacyjnym i sportowym oraz przygotowujący go do samodzielnych działań w tym zakresie. Optymalnym rezultatem w wychowaniu fizycznym, rozumianym jako wychowanie do wartości, powinny być kompetencje kulturowe wychowanka (osobowościowe dyspozycje człowieka), które będą decydować o treści i jakości ludzkich dział podejmowanych z myślą o ludzkim ciele.

Należy wiec dążyć do tego, aby w czasie zajęć wychowania fizycznego w szkole:

- doskonalić zmysły oraz ich integrację sensoryczną (odbieranie i analizowanie bodźców),

- rozwijać kluczowe kwalifikacje psychomotoryczne niezbędna człowiekowi w innych formach wyrażania siebie (plastyce, muzyce, tańcu, formach teatralnych, pisaniu, mowie),

- umożliwiać zbieranie różnego rodzaju doświadczeń ruchowych,

- rozwijać poczucie cielesności - komunikacji ze swoim ciałem,

- rozwijać różnorodne zachowania ruchowe,

- nauczać podejmowania decyzji i ponoszenia odpowiedzialności za nie,

- nauczać panowania nad emocjami,

- doskonalić formy porozumiewania się i współdziałania z partnerem i zespołem,

- nauczać zwyciężania i przegrywania oraz szacunku dla drugiego człowieka,

- pracy na rzecz ciała i troski o zdrowie (uświadamiać wychowankowi praktyczne znaczenie aktywności ruchowej w życiu człowieka),

- wprowadzać w świat ludzkich zachowań motorycznych i wartości ogólnoludzkich związanych z ciałem.

16.Jakie znaczenie w prawidłowej organizacji, przebiegu i realizacji zadań lekcji wychowania fizycznego odgrywają czynności pedagogiczne nauczyciela?

Każda praca zawodowa, w tym również praca nauczyciela, to zespół czynności skierowanych na osiągnięcie konkretnych i korzystnych skutków. Charakterystyczną cechą czynności nauczycielskich jest fakt, iż polega ona na kierowaniu czynnościami uczniów i na swoistym współdziałaniu z nimi. Praca nauczyciela jest bardzo trudna i złożona, wymagająca sprawnego organizowania czynności uczniowskich polegających na pobudzeniu procesów umysłowych, uczuciowo - motywacyjnych i działania praktycznego uczniów. Nauczyciel w swej działalności musi uwzględniać także wielostronne przejawy życia psychicznego i warunki społeczno - bytowe młodzieży, wyznaczające w pewnym stopniu procesy poznawcze i postawotwórcze. W tych złożonych sytuacjach nauczyciel przez swoje czynności powinien tak kierować czynnościami uczniów, aby rozwijali się nie tylko pod względem motorycznym i somatycznym, ale również osobowościowym.

Czynność pedagogiczna - zachowanie się nauczyciela ukierunkowane na osiągnięcie określonego skutku w postaci zadania zrealizowanego przez uczniów.

Czynność ucznia - zachowanie ukierunkowane na zrealizowanie określonego zadania z pewnym wynikiem.

Podstawowymi elementami działania pedagogicznego są czynności. Stanowią one fundament każdego złożonego układu działań. Mówiąc o czynnościach nauczycielskich, mamy na myśli te czynności, które dotyczą wykonawstwa konkretnych zadań prostych (szczegółowych) związanych z realizacją poszczególnych zadań, zaplanowanych w konspekcie lub osnowie.

Rodzaje czynności pedagogicznych nauczyciela:

1. Czynności przygotowawcze

2. Czynności motywujące

3. Czynności informujące

4. Czynności kontrolne

5. Czynności naprowadzające

6. Czynności korekcyjne

7. Czynności zabezpieczające

17. Jakich treści merytorycznych może dotyczyć lekcja wychowania fizycznego?

Treści merytoryczne dot. lekcji wychowania - fizycznego:

- doskonalenie zmysłów oraz ich integracja sensomotoryczna (odbieranie i analizowanie bodźców)

- rozwijanie cech psychomotorycznych

- umożliwienie zbierania różnego rodzaju doświadczeń ruchowych

- rozwijanie poczucia cielesności - komunikacji ze swoim ciałem

- rozwijanie różnorodnych zachowań ruchowych

- nauczanie podejmowania decyzji i ponoszenia odpowiedzialności za nie

- nauczanie panowania nad emocjami

- doskonalenie form porozumiewania się i współdziałania z partnerem i zespołem

- nauczanie zwyciężania i przegrywania oraz szacunku dla drugiego człowieka

- praca na rzecz ciała i troska o zdrowie

- wprowadzenie w świat kultury ludzkich zachowań motorycznych i wartości ogólnoludzkich związanych z ciałem

• Dążenia do wyposażenia w określone sprawności motoryczne, pozwalające na skuteczne i efektywne władanie ciałem

• Dążenie do wyposażenia w wiedzę z szerokiego tematu dotyczącego człowieka

• Środowiska i wiedza o nim

• Wiedza o zdolnościach motoryczno - koordynacyjnych

• Higiena ogólna i osobista (profilaktyka i korekta wad postawy)

• Żywienie i dietetyka

• Higiena pracy i wypoczynku

• Bezpieczeństwo

• Ochrona współćwiczącego i samoochrona

• O roli elementu ruchu w rekreacji i pracy

• Organizację i przepisy zawodów, kultury uczestników walki

Cele w zakresie umiejętności:

• Samodzielność

• Twórczego rozwijania form działań w KF

Cele w zakresie nawyków:

• Podstawy techniki działania ruchowego w celu osiągnięcia celu nauczania

• Dbałości o zdrowie, higienę, sprawność własnego ciała, o zdrowie i higienę publiczną

• Integrowanie nawyków ogólnokulturowych w KF

Cele w zakresie kształtowania uzdolnień i inteligencji:

• Stymulowanie inteligencji i uzdolnień przez różnorodne specyficzne dla KF zadania, zapewniające optymalne funkcjonowanie naszego organizmu

• Stymulowanie rozwoju inteligencji i uzdolnień przez stwarzanie sytuacji problemowych i samodzielne ich rozstrzyganie przez ucznia

18.Jakie jest znaczenie oraz zakres zadań kontrolno-oceniających w szkolnym wychowaniu fizycznym?

Kontrolę i ocenę można rozpatrywać jako działania nauczyciela umożliwiające podejmowanie właściwych decyzji dotyczących nauczania uczniów.

Kontrola odnosi się do wszelkich czynności gromadzenia i scalania informacji o uczniach i klasie dokonywanych przez nauczyciela. Kontrola to stwierdzenie stanu rzeczywistego jakiejś rzeczy lub zdarzenia, jego ocena i wyciągnięcie z niego określonych wniosków odnośnie do dalszego działania przez porównanie go z posiadanym wzorcem.

Ocena to proces dochodzenia do opinii lub przypisywania wartości. Każdy proces dydaktyczno - wychowawczy doprowadza do osiągnięcia określonych wyników. Osiągnięte w procesie działania wyniki zazwyczaj odbiegają od założonych celów. Wielkość rozbieżności pomiędzy osiągniętym wynikiem i planowanym celem stanowi miarę błędów. Wynik rzadko pokrywa się z celem, zachodzi potrzeba dokonania oceny wyników działania.

Sprawdzian np. jest techniką kontroli przeznaczoną do zebrania informacji o tym, ile uczniowi wiedzą na dany temat. Wystawienie stopnia jest aktem oceny, ponieważ nauczyciel określa, jakiej wartości odpowiada uzyskana informacja. Pamiętać należy o tym, że kontrola i ocena to dwa różne procesy, co prawda ze sobą powiązane ale nie tożsame.

Zakres kontroli:

1.Kontrola w procesie nauczania - uczenia się - wiąże się z efektywnością realizowania ogniw procesu nauczania. Będzie to kontrola prowadzona na lekcji, wstępna i końcowa.

2.Kontrola poznawczej gotowości samokształceniowej - jej celem jest rozpoznanie umiejętności i możliwości ucznia w zakresie logicznego myślenia, rozumienia, pamiętania, analizowania i syntezowania, samodzielnej pracy ucznia w danym temacie.

3.Kontrola w procesie wychowania - poznanie osobowości ucznia, jego poglądów, postępowania, udziału w życiu społecznym

4.Kontrola porządkowo - organizacyjna - obejmuje sprawy porządkowe (frekwencja, warunki pracy domowej) i wyposażenie ucznia w pomoce naukowe (podręczniki, przybory)

Zakres oceny:

Treści nauczania opanowane przez uczniów.

Oznacza to, że sprawdzeniem obejmujemy treści planowe, czyli wszystkie cele poznawcze, rodzaje materiału i poziomy wymagań programowych. W tym celu dobieramy próbę danej treści do sprawdzenia wiadomości i umiejętności danego ucznia. Reprezentacje należy wyważyć (proporcjonalnie ująć wszystkie kategorie celów nauczania i działów materiału naczynia na każdym poziomie wymagań. Ustalenie wymagań programowych obejmuje:

- wybór kryterium oceny

- wyznaczenie treści nauczania

- budowę skali ocen

- zastosowanie skali oceny do sprawdzenia osiągnięć ucznia i przyporządkowanie mu oceny

Postępowanie kontrolno - oceniające powinno obejmować realizację:

- zadań określających postęp pracy ucznia na rzecz umiejętności kształtowania sprawności, dokonywania samokontroli i samooceny umiejętności, stosowania właściwych środków do kształtowania i pomiaru sprawności motorycznej

- zadań określających postęp pracy ucznia w opanowaniu umiejętności indywidualnych i zespołowych, uwzględniający stosowane w danej szkole formy ruchu wraz z samokontrolą i samooceną tych umiejętności

- zadań określających postęp pracy ucznia w opanowaniu i stosowaniu wiadomości w praktycznym działaniu

Efektywna kontrola i ocena:

• Upewnij się, że istnieje zgodność między treścią nauczania a zadaniami sprawdzianu

• Sprawdzaj często

• Sprawdzaj wszystkie kategorie wyników (umiejętności, wiadomości, postawy)

• Bądź sprawiedliwy i bezstronny

• Wyraźnie objaśniaj, na czym polega egzamin i czym kierujesz się wystawiając ocenę

19. Jakie znaczenie w prawidłowej organizacji i realizacji zadań lekcji wychowania fizycznego odgrywają czynności pedagogiczne nauczyciela? Wymień je i opisz czynności zabezpieczające i motywujące.

(patrz pkt.16 i 11)

Każda praca zawodowa, w tym również praca nauczyciela, to zespół czynności skierowanych na osiągnięcie konkretnych i korzystnych skutków. Charakterystyczną cechą czynności nauczycielskich jest fakt, iż polega ona na kierowaniu czynnościami uczniów i na swoistym współdziałaniu z nimi. Praca nauczyciela jest bardzo trudna i złożona, wymagająca sprawnego organizowania czynności uczniowskich polegających na pobudzeniu procesów umysłowych, uczuciowo - motywacyjnych i działania praktycznego uczniów. Nauczyciel w swej działalności musi uwzględniać także wielostronne przejawy życia psychicznego i warunki społeczno - bytowe młodzieży, wyznaczające w pewnym stopniu procesy poznawcze i postawotwórcze. W tych złożonych sytuacjach nauczyciel przez swoje czynności powinien tak kierować czynnościami uczniów, aby rozwijali się nie tylko pod względem motorycznym i somatycznym, ale również osobowościowym.

Czynność pedagogiczna - zachowanie się nauczyciela ukierunkowane na osiągnięcie określonego skutku w postaci zadania zrealizowanego przez uczniów.

Czynność ucznia - zachowanie ukierunkowane na zrealizowanie określonego zadania z pewnym wynikiem.

Podstawowymi elementami działania pedagogicznego są czynności. Stanowią one fundament każdego złożonego układu działań. Mówiąc o czynnościach nauczycielskich, mamy na myśli te czynności, które dotyczą wykonawstwa konkretnych zadań prostych (szczegółowych) związanych z realizacją poszczególnych zadań, zaplanowanych w konspekcie lub osnowie.

Rodzaje czynności pedagogicznych nauczyciela:

1. Czynności przygotowawcze

2. Czynności motywujące

3. Czynności informujące

4. Czynności kontrolne

5. Czynności naprowadzające

6. Czynności korekcyjne

7. Czynności zabezpieczające

Czynności zabezpieczające

Ubezpieczenie jest jednym z podstawowych zadań nauczyciela na lekcji i we wszystkich zajęciach ruchowych. Nauczyciel odpowiedzialny jest:

- za wywieszenie, omówienie i skrupulatne przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa (regulamin korzystania z obiektu sportowego)

- zabezpieczenie przyrządów i warunków do zajęć aby wypadki były praktycznie nie możliwe

- za bezpośrednie ubezpieczenie uczniów podczas wykonywania ćwiczeń i zadań ruchowych (mogą to być wyznaczeni uczniowie)

- za systematyczne szkolenie uczniów w zakresie samoobrony

Przyczyny powstawania wypadków :

1. Przyczyny wypadków z winy nauczyciela

Błędy w organizacji zajęć

9. Przypadkowy podział uczniów na zespoły lub brak takiego podziału

10. Rozmieszczenie ćwiczących zbyt blisko ścian, kaloryferów i innych przeszkód na Sali lub boisku

11. Nie przemyślany sposób przenoszenia przyborów i przyrządów

12. Brak lub zła ochrona przy ćwiczeniach trudnych i niebezpiecznych

13. Złe przygotowanie do zajęć sprzętu, przyrządów i obiektów

14. Brak przeglądu przyborów, przyrządów pod kątem ich niezawodności w każdej sytuacji

15. Nie ustalony sposób przychodzenia na zajęcia i wychodzenia z zajęć

16. Brak dyscypliny

Do wypadku dochodzi, gdy dziecko:

- nie zachowa w czasie ćwiczeń właściwej pozycji ciała - głowy, tułowia, rąk, nóg

- nie rozumie ruchu i nie wie, w jaki sposób go sobie przyswoić

- źle rozmieści szybkość ruchu w czasie

- niedostatecznie uchwyci przyrząd, przybór

- ma obawę przed wykonaniem całego Rychu lub jego części

- jest za mało przygotowane do wykonania danego ruchu

Często do wypadku dochodzi w wyniku opóźnionej reakcji prowadzącego zajęcia na sytuacje, które zagrażają ćwiczącemu

2. Przyczyny wypadków wynikające z osobowości ucznia

• Brak dyscypliny przy wykonywania poszczególnych ćwiczeń

• Brak rozgrzewki

• Znużenie

• Strach

• Niehigieniczny tryb życia

• Pochopne lub nieprzemyślane ćwiczenia

• Uprzedzenie do wykonania ćwiczenia

• Trema lub przedstartowa gorączka

• Brak znajomości zasad samoochrony

• Samoochrona przez umiejętność właściwego podania

3. Przyczyny wypadków o charakterze technicznym

Nie przygotowane należycie do zajęć obiekty sportowe, niedostateczne wyposażenie w sprzęt i ubiór ćwiczącego, zły stan rozbiegu, miejsce odbicia, nierówna nawierzchnia bieżni, zły stan lodu, tras narciarskich, tępe łyżwy, niedopasowane obuwie i ubiór, brak ochraniaczy itp.

Czynności motywujące

Skierowanie uwagi, zainteresowania i sił uczniów na wykonanie zadań. Czynności te są ściśle powiązane z procesami uczuciowymi między nauczycielem a uczniami, jest to podstawowy warunek pomyślnych oddziaływań w procesie kształcenia i wychowania zamierzonego. W trudnych okolicznościach uczniowi jest potrzebna proporcjonalna do nich energia (motywacja) do wytrwania w ukierunkowanym dążeniu do osiągnięcia celu. Niezbędnym warunkiem uruchomienia ukierunkowanego działania uczniów jest sprecyzowanie tego, co uczniowie powinni wykonać, zaobserwować, zrozumieć, opanować, rozwiązać…

Elementy struktury czynności motywujących:

- wywołanie zainteresowania danym zadaniem prze ukazanie jego ważności czy przydatności,

- indywidualne wywołanie potrzeby podjęcia pracy nad zadaniem,

- stosowanie dodatkowych bodźców motywujących (pochwał, uwag, nakazów, itp..)

- ocenianie wysiłku uczniów i zachęcanie ich do pokonywania trudności przez pomaganie, dodatkowe wyjaśnienie, porównywanie z innymi

Czynności, które mają zmobilizować uczniów do pracy, powinny być szczególnie dobrze przemyślane i zaplanowane. I to nie tylko w stosunku do całego zespołu uczniów, lecz także w stosunku do poszczególnych uczniów, zwłaszcza tych trudnych lub niechętnych.

20.Jakie znaczenie w procesie szkolnego wychowania fizycznego odgrywają warunki pracy nauczyciela i ucznia?

Zajęcia wychowania fizycznego powinny być prowadzone w sali sportowej, w specjalnie przy gotowanym pomieszczeniu zastępczym bądź na boisku szkolnym. Szczególnie zalecane są zajęcia ruchowe na zewnątrz budynku szkolnego, w środowisku naturalnym. Szkoła powinna także zapewnić urządzenia i sprzęt sportowy niezbędny do zdobycia przez uczniów umiejętności i wiadomości oraz rozwinięcia sprawności określonych w podstawie programowej. Tak o warunkach przeprowadzanie zajęć traktuje podstawa programowa. Tak więc znaczenie warunków w jakich przychodzi zdobywać wiedze i umiejętności jest bardzo ważne, ale równie ważna jest pomysłowość i zaangażowanie nauczyciela w przeprowadzenie dobrej lekcji wf.

---