Trening czystości mężczyzn po urk
Jednym z powikłań u osób po URK są zaburzenia w funkcjonowaniu układu moczowego i wydalniczego - odruchowe nietrzymanie moczu /stolca, uniemożliwiające, względnie utrudniające świadome powstrzymanie lub zapoczątkowanie oddawania:
Moczu (mikcja)
Stolca (obstrukcja)
Pęcherzem neurogennym nazywamy pechem całkowicie lub częściowo pozbawiony połączeń nerwowych z ośrodkami wyższymi w rdzeniu lub mózgowiu. Wynikiem tego jest niespełnianie przez pęcherz jego funkcji tj: trzymania i wydalania moczu. Mięśnie i nerwy układu moczowego współdziałają razem aby utrzymać mocz w pęcherzu moczowym, a potem opróżnić go w odpowiednim czasie. Nerwy przekazują komunikaty z pęcherza do mózgu, i z mózgu do mięśni okalających pęcherz. Mózg przekazuje informacje do mięśni, kiedy mają ścisnąć się lub rozluźnić się, aby wydalić mocz z pęcherza. Przy pęcherzu neurogennym nerwy, które powinny przekazywać polecenia nie pracują prawidłowo.
UNERWIENIE PĘCHERZA :
• unerwienie ruchowe :
włókna współczulne :
wychodzą z Th12 - L2
włókna przedzwojowe biegną do zwoju krezkowego górnego
po przełączeniu biegną w n. hypogastricus
do ściany pęcherza i jego ujscia
zwiększa napięcie mięśnia zwieracza wewnętrznego i rozluźnia mięsień wypieracz (zatrzymanie moczu)
włókna przywspółczulne :
wychodzą z S2 - S4
dochodzą do ściany pęcherza i jego ujścia przez nn. splanchnici pelvini
zwiększają napięcie mięśnia wypieracza i ↓ mięśnia zwieracza wewnętrznego (oddawanie moczu)
unerwienie dowolne :
kontrola wydalania moczu
podporządkowanie rdzeniowego mechanizmu wydalania moczu ośrodkom korowym odbywa się u dzieci pod wpływem wychowania
ośrodek w płaciku okołośrodkowym
do pęcherza pobudzenia dochodzą nerwem sromowym (S2 - S4)
nerw ten zaopatruje m. zwieracz zewnętrzny zależny od woli
jeśli ciśnienie w pęcherzu osiąga duże nasilenie to zwieracz zewnętrzny może ulec osłabieniu, a wypieracz skurczowi i mimo hamowania korowego zaczyna działać mechanizm rdzeniowy
z powodu osłabienia hamowania korowego np. pod wpływem emocji może dojść do mimowolnego oddawania moczu
• unerwienie czuciowe :
włókna czuciowe biegną nerwem sromowym, podbrzusznym i trzewnymi miedniczymi
RODZAJ PĘCHERZA NEUROGENNEGO |
WYPIERACZ |
ZWIERACZ |
Typ I |
Spastyczny |
Spastyczny |
Typ II |
Spastyczny |
Wiotki |
Typ III |
Wiotki |
Spastyczny |
Typ IV |
Wiotki |
Wiotki
|
Typ I pęcherza neurogennego cechuje się wiotkością mięśnia wypieracza i spastycznym stanem mięśnia zwieracza zewnętrznego cewki moczowej. Zgodnie z ujednoliconą nomenklaturą stan ten określany jest jako refleksja lub hiporefleksja mięśnia wypieracza z przeszkodą podpęcherzową.
Typ II cechuje się wiotkością mięśnia wypieracza i wiotkością zwieracza zewnętrznego cewki moczowej. Stan ten określany jest jako refleksja lub hiporefleksja mięśnia wypielacza bez przeszkody podpęcherzowej.
Typ III cechuje się spastycznym mięśniem wypieraczem i spastycznym zwieraczem zewnętrznym cewki. Określany jest jako hiperrefleksja wypielacza z przeszkodą podpęcherzową.
Typ IV cechuje się spastycznym wypieraczem i wiotkim zwieraczem zewnętrznym cewki i określany jest jako hiperrefleksja wypielacza bez przeszkody podpęcherzowej.
Refleksja lub hiporefleksja mięśnia wypieracza oznacza brak lub osłabienie jego czynności skurczowej, hiperrefleksja - spontaniczne skurcze wypielacza w fazie gromadzenia moczu w pęcherzu. Czynnościowa neurogenna przeszkoda podpęcherzowa, oznacza brak prawidłowej relaksacji zwieracza cewki moczowej w fazie, występującego w czasie mikcji, skurczu mięśnia wypieracza pęcherza.
Kłopoty często związane z pęcherzem neurogennym:
Popuszczanie moczu - zachodzi często, kiedy mięśnie odpowiedzialne za trzymanie moczu nie dostaną odpowiedniego polecenia.
Zatrzymanie moczu - dzieje się tak kiedy mięśnie odpowiedzialne za trzymanie moczu nie dostaną polecenia, że czas wypróżnić pęcherz.
Uszkodzenie naczyń krwionośnych w nerkach - dzieje się tak, kiedy pęcherz moczowy przepełnia się i mocz wraca do nerek, powodując wzrost ciśnienia.
Infekcje pęcherza lub dróg moczowych - często jest rezultatem długiego trzymania moczu w pęcherzu moczowym, zapalenie cewki moczowej.
Niewydolność nerek, Cofanie moczu do górnych dróg moczowych (refluks)
Środki pomocnicze oraz sposoby zabezpieczeń:
Wkładki urologiczne dla mężczyzn- kształt jest dopasowany do narządów płciowych mężczyzny, samoprzylepne paski mocowane do slipów utrzymują wkładkę na właściwym miejscu. Można je stosować wraz ze specjalnie do tego przeznaczona siatkowa elastyczna bielizna. Są różnej wielkości i chłonności. Zbiorniczek powinno sie zmieniać przeciętnie 1-3 razy dziennie lub w razie odczucia, ze jest pełen.
Cewniki zewnętrzne (uridomy)- Występują jako środki samoprzylepne lub z paskiem mocującym, dostosowane do polaczenia z workiem na mocz.
Worki do zbiórki moczu-miękki worek z lekkiego materiału, worek powinien mieć odpowiedniej długości dren wykonany z materiału zapobiegającemu skręcaniu się .
Zacisk prąciowy- Jest to bardzo lekka, delikatna, z zewnątrz usztywniona, specjalnie wyprofilowana nakładka na prącie, która po zamocowaniu uciska na cewkę moczowa, odcinając niekontrolowany wypływ mocz. Wskazane jest otwieranie zaciskacza co 1,5- 2 godz.
Pieluchomajtki- odpowiednie do rozmiaru z absorbującą wkładką która zapewnia suchą powierzchnię i możliwość utrzymywania na właściwym miejscu za pomocą taśm i przylepców.
Cewnikowanie wewnętrzne- Cewnik jest małą plastikową rurką wprowadzaną do szyi pęcherza w celu odprowadzenia moczu. Z jednej strony jest zakończony zaokrąglonym końcem, przeważnie dwoma "oczkami"(otworami), czasami balonikiem zabezpieczającym cewnik przed wysunięciem się z szyi pęcherza moczowego. Z drugiej strony cewnika znajduje się końcówka, którą podłącza się cewnik do worka zbierającego mocz, może znajdować się zawór przez który wprowadzany jest płyn do napełniania balonika. We wczesnym okresie pourazowym odpływ moczu zabezpiecza się przez założenie na stałe cewnika Foleya lub Gibbona. Cewniki produkowane są z różnego rodzaju mas plastycznych nadających im odpowiednią elastyczność. Mogą to być takie masy jak silikon, lateks i poliuretan.
Rodzaje cewników:
Cewnik Nelatona - jest jednym z najczęściej stosowanych prosto zakończonych cewników, posiada jeden boczny otwór na końcu. Wykonany jest z gumy lub miękkich mas plastycznych. Używany jest do jednorazowego cewnikowania, może być utrzymywany przez kilka dni w pęcherzu, ale należy go wtedy przymocować do skóry prącia lub sromu (u kobiet).
Cewnik Couvelaire'a - jest prosty z otworem na końcu i na boku. Często stosowany jest u chorych z krwiomoczem, ponieważ jego budowa pozwala na swobodny odpływ moczu nawet ze skrzepami krwi. Z powodu jego budowy pozwalającej na lepszy niż inne cewniki odpływ moczu, jest bardzo przydatny do płukania pęcherza.
Cewnik Tiemanna - posiada zagiętą końcówkę i stożkowate zakończenie, używa się go u mężczyzn z powiększonym gruczołem sterczowym (prostatą) lub u osób ze zwężoną cewką moczową. Polecany jest w przypadkach kiedy wprowadzenie prostego cewnika do pęcherza jest utrudnione.
Cewniki Malecota i Pezzera- używane są w celu zabezpieczenia prawidłowego odprowadzenia moczu u osób po zabiegach chirurgicznych. Wprowadzone przez ranę operacyjną służą do stałego drenażu moczu, który ułatwia właściwe gojenie.
Chory musi cały czas obserwować reakcje organizmu, ważne są techniki drażnienia jak masowanie (opuszkami palców ruchem kolostym pod pępkiem nad spojeniem łonowym), opukiwanie (opuszkami palców nad spojeniem łonowym) , wyciskanie (wciskanie Ce w brzuch nad spojeniem łonowym) , napinanie tłoczni brzusznej. Wrabianie automatyzmu pęcherza które przeciwdziała jego nadmiernemu obkurczaniu się, uczymy się opróżniać pęcherz do końca np. przez zaciskanie cewnika.
Skutki zaburzenia opróżniania jelit.
Zaparcia
Brak możliwości skutecznego wypróżnienia - obstrukcja
Żylaki i owrzodzenia odbytu
Kamienie kałowe - interwencja chirurgiczna
Cofanie treści pokarmowej - możliwość zatrucia organizmu
Nowotwory jelita
Rozdęcia jelit i perforacje ścian
Zapalenie otrzewnej
Jak sobie Radzic przy zaburzeniach funkcji jelit:
Pora, częstotliwość, systematyczność
Miejsce i pozycja
Prywatność, komfort, stres
Środki wspomagające (syropy, zioła, czopki, żele,
mini-lewatywa,)
Techniki drażnienia (masowanie, wyciskanie, napinanie tłoczni brzusznej)
Wpływ choroby i leków
Higiena intymna
Mycie ciała
Prawidłowe wysuszenie ciała
Pozbycie się nadmiernej ilości włosów łonowych
Dbałość o dobór odpowiedniego zaopatrzenia i jego czystość
Odradza się stosowania tamponów w czasie menstruacji
Kontrola zalegania moczu
Ogólne badanie moczu
Posiew moczu
Niepokojące objawy:
Nieprzyjemna woń, brak klarowności, nieprawidłowa barwa moczu
Zwiększenie częstotliwości lub zatrzymanie oddawania moczu
Objawy dysrefleksji autonomicznej
Złe samopoczucie
Gorączka
Dreszcze
Wzmożona spastyka
Biegunki lub zaparcia
Krew w moczu lub stolcu
Zasady postępowania po urazowych uszkodzeniach rdzenie kręgowego pod red M.Wiessa W-wa 1974 str.136-137
http://www.tetraplegik.com/index.php?subaction=showfull&id=1109295551&archive=&start_from=&ucat=7&category=7