ĆWICZENIE 5 17.03.2003
WYPADANIE POCHWY, POPORODOWE USZKODZENIA POCHWY
I VAGINOPATIE
POŁOŻNICTWO OPERACYJNE - zabiegi na narządzie płciowym (znieczulenie niskie).
WYPADANIE POCHWY:
Występuje głównie u samic przeżuwaczy i suk.
U samic przeżuwaczy ma ono naturę położniczą (ciąża, poród, połóg) i występuje
w III trymestrze ciąży, natomiast u suk jest ono o naturze ginekologicznej - związane
z płodnością i występuje przede wszystkim w czasie cieczki (wyjątki - w trakcie porodu).
Ogólnie o wypadaniu pochwy:
Aparat więzadłowy ulega zwiotczeniu
Ściana pochwy początkowo ulega zwiotczeniu
Najpierw pochwa ulega wynicowaniu (inversio vaginae). Wynicowaniu ulega
dolna (częściej) lub górna jej ściana do światła.
Następnie macica może wyjść na zewnątrz (widać u krowy leżącej).
Może nawet wypaść szyjka.
Wyróżnia się kilka stopni zmian:
Wynicowanie pochwy - inversio vaginae
Częściowe wypadnięcie pochwy
Całkowite wypadnięcie pochwy (wypadnięcie pochwy wraz z szyjką)
- gorzej rokuje i gorzej się leczy
Predyspozycje do wypadania pochwy u krów:
Podeszły wiek
Wielokrotne porody
Stany powodujące reflektoryczne parcia:
Biegunki
Zapalenie pęcherza moczowego
Guzy pochwy (występuje to nie normalnie i drażni)
Przemieszczanie się części ciężarnej macicy do jamy miednicznej
Nieodpowiednie żywienie - parcie reflektoryczne, kał
Torbielowate zwyrodnienie jajników powodujące wzrost estrogenów
i rozluźnienie mięśniówki
Wzrost ciśnienia w jamie brzusznej spowodowane, np. przeładowaniem żwacza
lub puchliną błon płodowych
Nadmierny wysiłek
Górzyste pastwiska
Nachylone ku tyłowi krótkie stanowiska
Rozpoznanie różnicowe wypadnięcia pochwy:
Nowotwory - charakteryzują się pewna twardością
Krwiaki
Wypadnięty pęcherz moczowy
Czasami na wypadniętej pochwie tworzą się wtórne zmiany: ubytki, rany,
martwice, owrzodzenia, strupy, itp.
Przebieg wypadnięcia pochwy u krów:
Koniec ciąży - nie wolno olać!!! Wypadnięcie lub wynicowanie nawet niewielkiego stopnia to zagrożenie życia!!! Jak raz takie zmiany wystąpią to lubią później występować jeszcze bardziej nasilone w następnej ciąży.
Wynicowania i wypadnięcia są szczególnie niebezpieczne ze względu na powstające martwice, które staja się wrotami zakażenia. Powstają ropowice i to bardzo zagraża ciąży
i zdrowiu samej krowy.
Gdy zostanie zaciśnięta cewka moczowa to może rozwinąć się mocznica.
Sama wypadnięta pochwa może stanowić przeszkodę porodową.
Rokowanie:
Zależy od nasilenia i objawów ubocznych (martwica, uwięźnięcie pęcherza moczowego,
rany pochwy). U krów najczęściej powraca przy następnej ciąży.
Postępowanie:
Usuwanie bezpośrednich czynników usposabiających:
Zniesienie wzrostu objętości jamy brzusznej powodującej reflektoryczne parcia
(np. wzdęcie żwacza)
Zahamowanie biegunki
Zahamowanie zapalenia pęcherza moczowego
Zahamowanie puchliny błon płodowych
Usuwanie zewnętrznych czynników usposabiających:
Pochyłe stanowiska - zbicie podestu z desek i podstawienie go krowie
pod zad (nie podsypywanie ziemi ani słomy, bo nie zdaje egzaminu)
Pochyłe pastwiska
Silne zmęczenie po przepędzeniu
Repozycja wypadniętej pochwy:
Po znieczuleniu nadosłonkowym niskim
Dobrze unieść zad wyżej
Toaleta wypadniętej pochwy - np. odmoczyć strupy, odciąć strupy, martwicę,
rany zszyć.
Pochwę wpychamy cranio-dorsalnie, co pewien czas przytrzymując ją w pochwie w celu ogrzania jej do temperatury ciała (zimno inaczej spowoduje parcie
i znów wypadnie).
Często wypadnięciu pochwy towarzyszy wypadnięcie pęcherza, co utrudnia repozycję - najpierw należy zcewnikować pęcherz i dopiero później
wprowadzić pochwę
Gdy problemy to stosuje się dłużej masaż i ugniatanie - powolne wprowadzanie
Zapobieganie ponownemu wypadnięciu:
Zespalanie sromu - najczęściej stosowane w praktyce
Fiksowanie pochwy - często stosowane
Operacja plastyczna - uszczelnienie szpary sromowej (rzadko).
Nie jest stosowana w praktyce. Polega na wycięciu kawałka śluzówki.
Znieczulanie nadosłonkowe w celu zniesienia parć
METODY BEZKRWAWE:
PĘTLA DELWARTA - 2 linki
TRÓJKĄT LUMBDA
KLIN BEIERA - wygląda jak trójkąt Lumbda (jego rozwinięcie),
ale bardziej wypukły.
Dobry w przypadkach, kiedy zapadnięty jest srom (np. „jaskółcze gniazdo”
- estrogenizacja)
METODY KRWAWE:
SZEW KAPCIUCHOWY - mogą być zakażenia
Modyfikacja szwu kapciuchowego - METODA BÜCHNERA (szybszy) - polega
na przekłuciu sromu w 3 miejscach igłą Gerlacha
MATERACE - najczęściej 2-3
Inne szwy - jak komu pasuje
PRZYRZĄD FLESSA - składa się z dwóch płytek aluminiowych,
drewnianych kołków. Druty przekłada się przez wargi sromowe.
KLAMRA IGLASTA WESTA - z igłami
IGŁA SAUBERGA - dla owieczek, kóz
FIKSACJA POCHWY:
METODA MINCZERA - przebicie od pochwy do pośladków, wyciągnięcie nici na skórę
i utrzymanie na waciku. Wady: często ropieje.
METODA SENCE - modyfikacja metody Minczera.
Zakłada się szew krzyżowo-pochwowy. W efekcie mamy nie 2, ale jedną nitkę,
która przechodzi przez pochwę i wiązana z góry na skórze.
Znieczulenie:
Bupiwakaina dwa razy dziennie
Blokada alkoholowa - 28% alkohol 3-10 cm na kilka dni.
Wada: w lecie dużo much a ogon „nie pracuje”.
Staramy się krowę „doholować” do porodu!
OWIECZKI, KOZY
Może wykonać jedna osoba.
Zakładamy szew kapciuchowy.
sheep☺!
SUKI:
Rozpoznanie różnicowe - odróżnienie od guzów:
Wypadnięcie pochwy to konsekwencja nadmiernej odpowiedzi błony śluzowej pochwy na poziom estrogenów (występuje w cieczce!!!).
Najczęściej występuje w 1, 2 lub 3 cieczce, w 4-5 cieczce występuje rzadziej
(bardzo charakterystyczne)!
Występuje tu skłonność rasowa - duże rasy jak: boksery, bernardyny, owczarki podhalańskie, dogi i owczarki niemieckie.
W wywiadzie uwzględnić: wiek, cieczkę, duże rasy.
U starszych psów występują włókniaki, mięśniaki i tłuszczaki.
Postępowanie:
Jako pierwszy należy założyć cewnik!!!
Przytłumić, skrócić cieczkę
Wprowadzenie pochwy
Szew kapciuchowy
Zapobieganie - kastracja
POPORODOWE USZKODZENIA SROMU I POCHWY
Poród powoduje powstanie uszkodzeń pochwy:
Najczęściej przedsionek pochwy (sinus urogenitalis)
Pęknięcia krocza powyżej lub bocznych ścian sromu (srom ventralnie nie pęka)
Uszkodzenie tkanek na pograniczu odbytu i pochwy - gdy całe krocze pęknie
do odbytu to powstanie kloaka (operacja lub brakowanie)
Przetoka prostniczo-pochwowa - najczęściej powstaje u klaczy przy nagłówkowym położeniu kończyn
Skąd uszkodzenie:
Nadmierne napięcie tkanek (np. zła pomoc porodowa)
Niedostateczne przygotowanie tkanek do porodu (brak dostatecznego rozluźnienia)
Zabezpieczenie:
Zabezpieczanie polega na nacinaniu sromu. Ważne, aby to zrobić pod kątem, górno-bocznie.
Zespolenie:
Z chirurgicznego punktu widzenie mamy rany darto-miażdżone, które bardzo nie lubimy.
Przed zespoleniem należy odświeżyć ranę - usunąć tkanki uszkodzone.
ZAWSZE odpreparowywujemy błonę śluzową!!!
Przy tych zranieniach bardzo szybko dochodzi do zakażeń.
Szwy zakładamy szczelne i tak, aby nie było wolnych przestrzeni - w przeciwnym wypadku dochodzi do zapalenia sromu zapalenie pochwy zapalenie macicy
i tak coraz głębiej.
Do operacji potrzebne są igłotrzymacze o długiej rączce, długie igły, duże pęsety.
U klaczy przed zabiegami należy obwiązać bandażem ogon.
Przed zabiegiem do odbytu krowie i klaczy wkładamy tampon (wata owinięta gazą),
aby ewentualnie wydostający się kał nie zanieczyszczał nam pola pracy
(nawet przy znieczuleniu nadosłonkowym mogą defekować).
Szwy ściągamy po 7-10 dniach
Zabezpieczenie antybiotykiem przez 3-5 dni
Prawidłowe gojenie umożliwia przywrócenie prawidłowych funkcji pochwie.
Przy poporodowych uszkodzeniach leczenie operacyjne podejmujemy po ustąpieniu obrzęku (później ziarninę wycinamy)!!!
SZYCIE:
MAŁE USZKODZENIA - pęknięcie skóry i warstwy podskórnej według zasad,
szwy niewchłanialne
PĘKNIĘCIE SROMU, PRZEDSIONKA POCHWY I POCHWY (biegną najczęściej
górno-bocznie): znieczulenie tampon odpreparować błonę śluzową i wwinąć
jej końce do światła pochwy zszycie (rysunki - ksero)
ROZLEGŁE ROZDARCIE KROCZA (rysunki) - po preparacji i wwinięciu błony śluzowej szyjemy szwami pojedynczymi. Może to powodować zniekształcenia pochwy i sromu. Można stosować szew odwracany (ciut lepiej).
Wkłucie około 1,5 cm od brzegu pęknięcia - kończymy 0,5 cm od pierwszego wkłucia:
Skóra
Błona śluzowa sromu
KLOAKA - przerwanie krocza i odbytu. Zakładamy szew Geotzego (rysunek).
Trzeba odtworzyć zwieracz odbytu! Odpreparowywujemy błonę śluzową bardzo głęboko, bo trzeba zrobić to samo w prostnicy (tu też błona śluzowa musi wystawać do światła rectum).
Zasada:
Szew podobny jak wyżej, ale nie prowadzimy go przez śluzówkę odbytu
w przeciwnym wypadku powstaną przetoki łączące światło odbytu z pochwą!
Można zastosować szew odwracalny podobnie jak wyżej.
METODA KLARKA - stosowana u klaczy (ksero). Najpierw robimy górne piętro (szew zamykający światło rectum), potem drugie piętro (szew zbliżający rany)
i trzecie piętro (materac ciągły - zamknąć pochwę - najczęściej Dexon 2-0).
PNEUMOVAGINA
Jest to gromadzenie się powietrza w chorobowo zmienionej i nadmiernie poszerzonej pochwie. Występuje najczęściej u klaczy.
Przyczyny:
Nieszczelność szpary sromowej najczęściej po zranieniach warg sromowych i porodach. Usposabiają obrzęki błony śluzowej pochwy.
Powietrze poprzez szyjkę maciczną może przedostawać się do macicy i powodować problemy z zajściem w ciążę. Zewnętrzne narządy płciowe często są niesymetryczne.
Klacz „pierdzi” w galopie.
Leczenie:
METODA KASLIKA (1937 rok) - operacja profilaktycznie (po torach) i leczniczo.
Dużo dobrych wyników.
Nożyczkami (NIE SKALPELEM) najlepiej Couperowskimi odcinamy skórę
i kawałek podśluzówki na pograniczu błony śluzowej i skóry zszycie zrost.
Przed porodem szwy są ściągane.
TRZY PEANY, naciągnięcie sromu i wycinamy rybkę nad szpara sromową - zszycie i zrost
UROVAGINA
Może być „jaskółcze gniazdo” brakowanie (nie obowiązuje na koło).
ĆWICZENIE 6 24.03.2003
Kolokwium!
ROZRÓD ĆWICZENIA - semestr 2
- 7 -
Katarzyna Mikrut
Góra
Na sznurek
Lekko wypukłym
do środka