Interpretacja wyniku laboratoryjnego

Parametr	Wartości referencyjne		Zaburzenia
Bilirubina	0 - 0,68 μmol/l (0-0,4 mg/dl)		Wzrost stężenia: Zmiany fizjologiczne: Noworodki Ciąża Zaburzenia: Wirusowe zapalenie wątroby Toksyczne uszkodzenie wątroby: tetrachlorek węgla, chloroform, trichloroetylen, halotan Ostre zatrucia lekami (paracetamol, fenacytyna, izoniazyd, rifampicina, chlorpromazyna, metyldopa) Toksyczne uszkodzenie wątroby w zatruciu muchomorem sromotnikowym (alfa-amanityna) Choroby metaboliczne (Dubin-Johnsa, choroba Wilsona,galaktozemia, mukowiscydoza) Marskość wątroby Cholestazy wątrobowe (hormony sterydowe, żywienie pozajelitowe, żółtaczka poalkoholowa, pozawątrobowa niedrożność kanalików żółciowych, kamica żółciowa, nowotwór trzustki, zwłóknienie przewodów żółciowych)
Aminotransferaza alaninowa (ALAT)	5 - 40 IU/l		Wzrost aktywności: 400 - 4000 IU/l Wirusowe zapalenie wątroby Toksyczne uszkodzenie wątroby: tetrachlorek węgla, chloroform, pestycydy Zespół zmiażdżenia Hipoksja Niewydolność krążenia 200 - 400 IU/l Cholestazy wątrobowe Marskość wątroby Zawał mięśnia sercowego Mononukleoza zakaźna Leczenie dużymi dawkami salicylanów Przewlekłe leczenie fibratami Przewlekłe leczenie pochodnymi sulfonylomocznika pierwszej generacji (np. Diabetol) 40 - 200 IU/l Fizjologiczny wzrost u noworodków Choroby wątroby Zapalenie trzustki Hemoliza
Aminotransferaza asparaginianowa (AspAT)	5 - 40 IU/l		Wzrost aktywności: 400 - 4000 IU/l Zawał mięśnia sercowego Ostre reumatoidalne zapalenie mięśnia sercowego Zabiegi kardiochirurgiczne Angiokardiografia Intensywny masaż serca Wirusowe zapalenie wątroby Toksyczne uszkodzenie wątroby: tetrachlorek węgla, chloroform, pestycydy Nowotwory, białaczki i chłoniaki Zapalenie dróg żółciowych 200 - 400 IU/l Zawał mięśnia sercowego Zabiegi chirurgiczne Choroby mięśni szkieletowych Przewlekłe zapalenie wątroby 40 - 200 IU/l Mononukleoza zakaźna Alkohol etylowy: ostre stany upojenia alkoholowego Hemoliza Zapalenie trzustki Inne choroby wątroby i fizjologiczny wzrost u noworodków
Kreatynian	62 - 124 μmol/l (0,7-1,4 mg/dl)		Wzrost stężenia: Zwiększona produkcja Wysiłek fizyczny Akromegalia, gigantyzm Zmniejszone wydalanie Niewydolność nerek Leki o ubocznym działaniu nefrotokszcznym: związki rtęciowe, sulfonamidy, tiazydy, antybiotyki z grupy aminoglikozydów, cefalosporyny i tetracykliny, barbiturany, salicylany i inne leki przeciwbólowe, androgeny Zatrucie związkami organicznymi i nieorganicznymi Spadek stężenia: Głodzenie Kortykostroidy
Mocznik jako azot mocznika, BUN	Mocznik: 2,5 - 6,4 mmol/l (15-39 mg/dl) Azot mocznika: 7-18 mg/dl		Wzrost stężenia: Zwiększona produkcja Dieta bogata w białka Nadmierny katabolizm białek ustroju Krwawienia do przewodu pokarmowego Zmniejszone wydalanie z moczem Niewydolność nerek Niewydolność pozanerkowa Spadek stężenia: Nie ma znaczenia klinicznego, może wystąpić po: Infuzji glukozy Hemodializie
Gazometria	pH	7,36-7,46	Kwasica metaboliczna pH pCO2 HCO3^- NZ n / Przyczyny: Nagromadzenie się kwasów endogennych: ketokwasów, kwasów organicznych, kwasów L i D - mlekowego Wprowadzenie do organizmu związków egzogennych Niewydolność nerek Utrata HCO3-: Przewód pokarmowy Z moczem Upośledzone wytwarzania HCO3- Kwasica oddechowa: pH pCO2 HCO3^- NZ Ostra n / lekko n Przewlekła lekko Przyczyny: Przedawkowanie leków przeciwbólowych, uspakających, znieczulających Znieczulenie ogólne Udar mózgu Wylewy śródmózgowe Długotrwałe niedotlenienie Uraz rdzenia kręgowego Myastenia gravis Dystrofia mięśniowa Wysięki i przesięki opłucnowe, odma opłucnej Choroby płuc z ubytkiem czynnej tkanki płucnej Zasadowica metaboliczna pH pCO2 HCO3^- NZ n / Przyczyny: Utrata kwaśnej treści żołądkowej Niedobór potasu Utrata potasu z kałem Podanie leków moczopędnych ( utrata NaCl ) Nadmierna podaż zasad Nadmierna podaż soli organicznych Zasadowica oddechowa: pH pCO2 HCO3^- NZ Ostra n / lekko n Przewlekła lekko Przyczyny: Zapalenie mózgu i opon mózgowych Urazy i nowotwory mózgu Nagłe odstawienie alkoholu w alkoholizmie przewlekłym Zatrucie salicylanami Stany nerwicowe, stany pobudzenia Silne bóle, nagłe oziębienie ciała
		pCO2		36-45 mmHg
		HCO3^-		21-26 mmol/l
		NZ		±2,5
		pO2		65-95 mmHg
Luka anionowa LA=([Na^+]+[K^+]+ [Cl^-] + [HCO3^-]) (stężenia w mmol/l)	8 - 16 mmol / l		Wartości podwyższone: W kwasicy metabolicznej W zatruciu glikolem etylenowym lub metanolem
Osmolalność	285 - 295 mmol/kg		Wzrost: Odwodnienie hipertoniczne Nadmiar sodu w organizmie Obecność osmolitów we krwi, np. metanol, etanol, mannitol, dekstran Spadek: Przewodnienie hipotoniczne Niedobór sodu w organizmie
Methemoglobina	0-2% całkowitej hemoglobiny		Najczęściej spotykanymi substancjami methemoglobinotwórczymi są azotyny, azotany, organiczne związki nitrowe, aminy aromatyczne; spośród leków kwas acetylosalicylowy, fenacytyna,sulfonamidy, glimid, lidokaina,benzokaina, nitrogliceryna. Objawy zatrucia Stężenie MetHb > 15 % całkowitej hemoglobiny - sinica Stężenie MetHb > 20-30 % całkowitej hemoglobiny - bóle głowy, zawroty głowy, zaburzenia odechu, zaburzenia akcji serca Stężenie MetHb > 55 % całkowitej hemoglobiny - bradykardia, hipoksja, kwasica, zaburzenia świadomości, utrata przytomności. Stężenie MetHb > 55 % całkowitej hemoglobiny - są śmiertelne w wyniku niedotlenienia.
Potas	3,5-5,0 mmol/l		Wzrost stężenia: Zmniejszenie objętości płynu pozakomórkowego Wstrząs Nadmierne uwalnianie potasu z komórek Rozpad tkanek (zmiażdżenie, rozległa martwica, hemoliza wenątzrnaczyniowa) Wzmożona degradacja białek i glikogenu (głodzenie, niewyrównana cukrzyca) Niedotlenienie tkanek Kwasica metaboliczna lub oddechowa Zmniejszone wydalanie nerkowe Ostra niewydolność nerek Pierwotna niedoczynność kory nadnerczy Leczenie indometacyną, kaptoprilem. Spadek stężenia: Utrata potasu przez przewód pokarmowy Długotrwałe wymioty Biegunki Przetoki jelitowe i żołądkowe Utrata potasu przez nerki W kwasicy metabolicznej W pierwotnym hiperaldosteronizmie Dw wyniku działania hormonów kory nadnerczy i ich syntetycznych pochodnych Diuretyki: preparaty rtęci, acetazolamid, tiazydy Choroby nerek Kwasica kanalikowa Zaburzona funkcja kanalików proksymalnych Przemieszczenie potasu z płynu pozakomórkowego do komórek Po obciążeniu glukozą Po podaniu insuliny, szczególnie w kwasicy cukrzycowej Zasadowica metaboliczna
Sód	135-145 mmol/l		Wzrost stężenia: Odwodnienie hipertoniczne Zmniejszona podaż wody Nadmierna utarta wody poprzez nerki Zaburzenia funkcji kanalików nerkowych Cukrzyca niewyrównana Diureza osmotyczna Nadmierna utrata wody poprzez skórę Nadmierne pocenie Nadmierna utrata wody poprzez płuca Hiperwentylacja Nadmierna utrata wody poprzez przewód pokarmowy Biegunki Nadmiar sodu w organizmie Zwiększona podaż sodu Nadmierne podawanie pozajelitowe Zmniejszone wydalanie sodu Niewydolność nerek; obniżona filtracja kłębkowa Pierwotny hiperaldosteronizm Wtórny hiperaldosteronizm (prawokomorowa niewydolność serca, zespół nerczycowy, marskość wątroby, zwężenie tętnicy nerkowej) hiperkortykozolemia Spadek stężenia: Niedobór sodu w organizmie Nadmierna utarta sodu przez nerki Faza diuretyczna w ostrej martwicy kanalików Leczenie diuretykami Niedobór hormonów nadnerczy Nadmierna utrata sodu przez skórę Obfite pocenie się Oparzenia Nadmierna utrata sodu przez przewód pokarmowy Wymioty, biegunki Przetoki Zmniejszona podaż sodu Przewodnienie hipotoniczne Zwiększona pozajelitowa podaż płynów Zmniejszone wydalanie wody Niewydolność nerek Niedobór kortyzolu Zwiększona sekrecja wazopresyny
Kwas L-mlekowy ( L-mleczany)	0,45 - 1,50 mmo/l		Wzrost stężenia (2,5 - 9 mmol/l): Zatrzymanie akcji serca Spadek ciśnienia tętniczego Niedotlenienie tkankowe w wyniku wstrząsu sercowego, krwotocznego, bakteryjnego lub z powodu odwodnienia Zaburzenia metaboliczne Kwasica mleczanowa Cukrzycowa kwasica ketonowa Choroby wątroby Choroby nerek Zapalenie trzustki Choroby genetyczne Ostre zatrucia - etanolem, metanolem, glikolem etylenowym, salicylanami, przedawkowanie biguanidów

---