Badanie diagnostyczne

Miejsce badania - nie może być to miejsce publiczne, musi być dostosowane do typu badanych osób. Ważne jest żeby nie było dystraktorów. Musi być odpowiednie oświetlenie, odpowiedniej wielkości litery w kwestionariuszu.

Brak osób postronnych - czyli nie związanych z sytuacją badania. Wyjątek - dziecko - czasami rodzic daje dziecku poczucie bezpieczeństwa.

Co jest przedmiotem diagnozy - diagnoza dotyczy wycinku z życia, a nie całego życia.

Układ odniesienia

Wysoki niski - narzędzie znormalizowane

W normie patologia - testy kliniczne, organiczne

Zadowalający niezadowalający - czy osoba funkcjonuje w danym obszarze zgodnie ze wzorem, na ile osoba spełnia warunek

Model statystyczny

Główne metody - testy

• Znormalizowany - dostosowany do wieku płci zawodu

• Rzetelny - mierzy to, co ma mierzyć, dostosowany do pewnego wzoru

• Trafny - na ile bada to, co ma badać

• Wystandaryzowany - warunki są takie same (instrukcja, kolejność)

• Obiektywny - każdy powinien uzyskać takie same wyniki

• Dostosowany do populacji

Pomiar testowy nie jest pomiarem jednoznacznym

• Teorie leżące u podstaw konstrukcji testu

• Procedura stosowania testu (czasami wymusza odpowiedni wynik)

• Teoria psychometryczna decydująca o ilościowej interpretacji testu

Niebezpieczeństwa związane ze społecznym odbiorem testów inteligencji

1. Przekonanie, że test intel. jest główną cechą warunkującą powodzenie

1. o powodzeniu decyduje intelekt

2. inteligencja wyraża się w wyniku testu intel.

2. Etykietowanie w zakresie statusu intelektualnego i przewidywanie funkcjonowania badanego

3. Społeczne wartościowanie

4. Wpływ etykiety pochodzącej z potocznego języka na dostosowanie zachowania (np. down)

Psychologowie w roli kontrolerów i osób determinujących ludzkie losy (narzędzia psychologiczne nie są bezwarunkowo obiektywne, diagnoza zrobiona jest diagnozą tu i teraz, może na nią wpływać wiele czynników np. samopoczucie).

Dostępność opinii psychologicznej

Badany - wyjątek to nieletni przestępcy

Informacje zwrotne

Pierwszemu przekazujemy badanemu - wyjątek - jeśli badany sobie tego nie życzy

Kidy? Bezpośrednio po badaniu - wyjątek - sprawy rodzinne

Rodzaje danych stanowiących dokumentację diagnozy

Pkt 2. notatki sporządzane przez psychologa w czasie całego badania - obserwacja, wywiad.

• Nie może byś nikomu udostępnione, jest poufne

• Po 5 latach dokumentacja musi być zniszczona

• Są wyjątki np. badanie kierowców, osób starających się o broń (20 lat) - odwołanie się do dokumentacji opieki zdrowotnej.

Udostępnianie danych zebranych w procesie diagnostycznym

Dane udostępniamy tylko

• Innemu profesjonaliście - np. rysunków dziecka nie pokazujemy rodzicom, może to szkodzić a nie pomagać.

• Klientowi przysługuje pełna informacja o wynikach oraz wgląd w opinie i we wszystkie badania. Nie może jednak niczego wynosić, kserować itp. W przypadku badań naukowych możemy na prośbę badanego zniszczyć protokół, w diagnozie nie.

Zasady udzielania informacji zwrotnych.

• Zrozumiały język - dostosowany do poziomu osoby, jej znajomości słów, poziomu zrozumienia

• Bez informacji destrukcyjnych - musimy przekazać wszystko, tylko w odpowiedniej formie, dostosowanej do osoby, poziomu jej funkcjonowania. Informacje destrukcyjne to takie, z którymi badany nie ma co zrobić np. informacja, że jest agresywny. Nie mówimy o cechach tylko o zachowaniu

• Nie podawać wyników liczbowych - bo nic one badanemu nie mówią

• Kanapkowa konstrukcja - przeplatanie tych informacji, które wydają się pozytywne z tymi które wydają się negatywne, zakończyć pozytywną

Techniki informowania o wynikach wybierane przez psychologów ( badania Berndta)

Rodzaj odpowiedzi		Średnia
1.	Odmawiam dyskutowania z nim o wynikach	1,84
2.	Pytam pacjenta, czy ma inne źródła informacji np. psychiatra	3,53
3.	Rozmawiam o wynikach tak niewiele, jak to jest możliwie, podając ogólne dane	2,0
4.	Omawiam tylko to, co pacjent może zrozumieć i użyć do poprawy funkcjonowania	3,86
5.	Daję opis, ale nie tego, co jest istotne	3,23
6.	Obcinam tak dużo, jak mi czas pozwala	3,47
7.	Zawsze mówię wszystko, bo mam do tego prawo	2,89
8.	Daję pisemną opinię, gdy pacjent prosi	2,67
9.	Daję wszystkim pisemną opinię, nawet, gdy nie proszą	1,29

Skala: 1 - nigdy, 5 - zawsze

Podstawowe zasady opracowywania opinii

4.Opinia zawiera informacje o przeprowadzonym badaniu i uzyskanych wynikach

5. Opinia musi być sformułowana na podstawie różnorodnych metod badania

6. Nie zawiera informacji naruszających prawa badanego do prywatności

7. Nie cytujemy badanego -wypowiedzi są jego własnością

Orzeczenie - gdy jesteśmy obligatoryjnie skierowani np. przy badaniu kierowców nasza diagnoza jest: nadaje się lub nie nadaje się; do orzeczenia musi być uzasadnienie.

Pomoc psychologiczna

• Działania prospołeczne - na rzecz drugiej osoby

• Kieruje się motywacją empatyczno-autotelliczną - pierwszym elementem jest umiejętność współodczuwania, daje prawo drugiej osobie do samostanowienia

Różne rodzaje zachowań prospołecznych

• Zachowania altruistyczne - osoby są narażone na straty np. narażenie życia, straty fizyczne i psychiczne.

Motywacje pomagania

• Motywy empatyczne - Jeżeli jest dominująca to może dojść do zatarcia różnicy między Ja a osobą wspomaganą, może dojść do projekcji naszych uczuć.

• Motywy egzocentryczna - klient ma prawo do samodzielnej decyzji

Etyczne problemy pomagania

• Pomaganie przez wymuszanie posłuszeństwa - osoba ze strachu przed odrzuceniem przez psychologa czy zakończeniem przez niego współpracy robi to, co psycholog powie. Wyjątek to leczenie lęków

• Tradycja medyczna - pacjent boi się zapytać co mu jest, lekarz boi się powiedzieć o zaburzeniach

• Rodzaje pomocy psychologicznej

• Poradnictwo psychologiczne - możemy określić grupę zawodową, gdzie klient może odnosić sukcesy lub nie

• Interwencje kryzysowe - od kryzysów społecznych przez związane z wypadkami do kryzysów związanych z kataklizmami. W Polsce jest słabo zorganizowana. (czyżby???)

• Rehabilitacja - pomoc w przystosowaniu się do ograniczenia możliwości np. przy chorobie serca, utracie kończyny (akceptacja ograniczeń, otwarcie na nowe możliwości)

• Resocjalizacja - pomoc w tworzeniu programów oddziaływań indywidualnych dla osób, które popadły w konflikt z prawem, tworzenie warunków podjęcia odpowiedzialności za swoje działanie oraz zaakceptowanie norm stwarzanych przez społeczeństwo

Pdst. zasada - zawarcie kontraktu

• Daje osobie poczucie bezpieczeństwa

• Wyjątek to interwencja kryzysowa i badanie w warunkach naturalnych.

Niebezpieczeństwa psychoterapii

• Przemoc - fizyczna i psychiczna np. w przypadku osób autystycznych, gdy są zmuszane siłą przez terapeutę do wykonywania ruchów

• Indoktrynizacja - przekazanie, wpojenie swojego systemu wartości

• Manipulacja - stara się zmusić osobę do zrobienia czegoś, gdy osoba nie jest do końca świadoma co robi i po co.

Zasady bezpiecznej relacji terapeutycznej

• ustalenie kontraktu

• cel działania

• oczekiwania klienta a możliwości terapeuty

• Uzasadnienie proponowanej formy psychoterapii - informacje o innych kierunkach

• Ogólny czas trwania terapii

• Częstotliwość i miejsce i czas trwania jednej sesji

• Wynagrodzenie terapeuty - wszyscy pacjenci musza płacić za terapię, jak klient stracił pracę np. można rozłożyć spłatę na raty. Nie można umorzyć, bo taka informacja szybko się rozejdzie np. w poczekalni i inni pacjenci będą czuć się źle, co może mieć wpływ na dalszy przebieg ich terapii

• Zakres odpowiedzialności psychoterapeuty a zakres odpowiedzialności klienta

• Kwalifikacje psychoterapeuty

• Zachowanie tajemnicy zawodowej

• Ograniczenia i zasady odstępowania os poufności w psychoterapii

• Superwizja - klient musi wiedzieć, że na jego temat będziemy rozmawiać z superwizorem

• Nie jest to forma terapii psychoterapeuty

• Emocje psychoterapeuty w związki z klientem, jeśli sobie z nimi nie radzi

• Profesjonalne wsparcie od superwizora

• Problem dylematów, można wspólnie się zastanowić, czy złamać zasadę poufności

Zasada poufności

• Studia przypadku

• Szkolenie w psychoterapii (koterapeuta) - osoby są tego świadome, zgadzają się na to

• Prowadzenie dokumentacji - musi być przechowywana przez 5 lat od zakończenia psychoterapii, zapisywać jak najmniej, to co ważne, szczególnie postępy klienta

• Relacje między prawem a etyką - zasada poufności dotyczy także sytuacji zeznawania przed sądem. Wyjątkiem jest moment, gdy klient zwalnia nas z tajemnicy. Sąd też może nas zwolnić z tajemnicy ale w wyjątkowych sytuacjach. Dotyczy to też dokumentacji.

Relacja pomagania

• Związek jednostronny - nie ma wymiany usług

• Związek formalny

• Zaufanie interpersonalne

Psychoterapeuta a jego były klient

• Relacja przyjacielska - niemożliwa z punktu widzenia partnerstwa, psychoterapeuta wie więcej o kliencie, pojawia się lęk, że coś zostanie wykorzystane przeciwko niemu.

• Relacja finansowa i biznesowa - wykluczona

Zerwanie kontraktu

• Rezygnacja pacjenta - nie szukać pacjenta, chyba że wiemy, że związane to jest z sytuacją np. finansową.

• Rezygnacja psychoterapeuty

• Poczucie braku kompetencji

• Wrażenie, że terapia nie posuwa się

• Wrażenie, że pacjent potrzebuje innej pomocy np. farmakologicznej

• Nawiązanie nieprawidłowej relacji z pacjentem. Pacjent staje się przyjacielem, kochankiem, studentem, partnerem w interesach

• Zawsze trzeba zadbać o to, żeby ktoś inny przejął pacjenta

Zmiany, których nie brano pod uwagę przy rozpoczynaniu psychoterapii

• Trudne do zaakceptowania przez otoczenie np. w terapii alkoholowej musi się odbyć terapia rodzinna

• Zagrażające realizacje ważnych dla klienta celów

Podstawowe problemy etyczne

• Pomoc psychologiczna a psychoterapia - problem przekraczania granic ingerencji

• Problem skuteczności psychoterapii - łączenie psychoterapii z badaniami naukowymi

• Psychoterapia jako proces wpływania innego człowieka - autonomia klienta

Wpływ na klienta

• Zmiana zachowania - behawioryzm

• Zmiana postaw - psychologia poznawcza

• Zmiana osobowości - psychoanaliza

Udzielanie pomocy psychologicznej na odległość

Zasady:

1. zachowuje własną odrębność w kontakcie......... - podkreślenie, że występujemy jako profesjonaliści, wyraźne zaznaczenie granic, rozumienie uczuć z tym, że wyrażamy własne zdanie na temat tego, co przekazuje klient

2. przyzwala na odrębność osobie............. - daje się różne rozwiązania, a klient sam wybiera, które chce

3. jasno przekazuje.................. - ważne jest, aby zaznaczyć, ze nie jest to psychoterapia ani właściwa pomoc psychologiczna

Pytania, które należy stawiać

Ad. 5 - taśma może być ważna, gdy ktoś popełni samobójstwo (dla sądu, policji)

Pomoc przez Internet

Kontakt internetowy nie pozwala na zawarcie kontraktu

Ad B. Brak poinformowanej zgody - zgoda domniemana bo jeśli klient pisze, to chce uzyskać pomoc, informację

Zasady udzielania porad w czasopismach

Najczęściej popełniane błędy

Porównano sposób prezentowania psychologa i popełnione błędy w poradach w prasie

1. imię i nazwisko

2. imię i nazwisko i wskazanie - psycholog

3. imię i nazwisko i wskazanie - psycholog i nazwa placówki

Rodzaj błędu	1.	2.	3.
Diagnoza na odległość	100%	20%	25%
Etykietowanie	25%	60%	25%
Ocenianie	75%	80%	50%
Porada tylko jedno wyjście	25%	80%	25%
Kategoryczność	75%	20%	25%

Etyka biznesu

Etyka biznesmenów

Połowa akceptowała następujące zachowania:

1. podawanie nieprawdziwych informacji o produkcie

2. Niedotrzymywanie terminów płatności

3. Wycofywanie się z uzgodnień kontraktowych

4. Pospolite oszustwa

80% uznała za dopuszczalne wręczanie prezentów w czasie negocjacji

Poglądy studentów ekonomii (jedni pracowali, inni nie)

1. 98% studentów pracujących uważa, że nie istnieją inne zasady poza zasadą zysku

2. 60% studentów niepracujących uważa, że menadżer powinien ignorować potrzeby pracowników a dbać tylko o interesy firmy

3. 80% studentów pracujących uważa, że dopuszczalne jest omijanie przepisów prawnych i norm społecznych

4. 70% studentów pracujących w firmach państwowych uważa, że zabieranie do domu drobnych przedmiotów to legalne korzyści pozafinansowe

Zasady funkcjonowania organizacji gospod.

• Zasada gospodarności - wszystko co podamy powinno być odpowiednio wykorzystane

• Zasada kompetencji - musi być wyraźny podział

• Zasada odpowiedzialności - wszystko musi być udokumentowane

Miejsce psychologa

• Organizacja pracy - planowanie zadań wskazując na elementy motywacyjne, rozwija się nurt opisywania stanowisk pracy i dobierania predyspozycji

• Dobrostan pracowników - wyjazdy integracyjne, łagodzenie konfliktów

• Selekcja pracowników - największa liczba problemów etycznych

• Zasady awansowania - psycholog analizuje skuteczność działania osoby

Psycholog wobec kandydata

• Atmosfera badania - nie może być degradująca, odpowiednie warunki

• Przewaga, której nie wolno wykorzystywać - nie stwarzać sytuacji upokarzających, nie narażać na dodatkowy stres np. nie kazać długo czekać

Psycholog - selekcjoner powinien być niezależny od instytucji

Prywatność pracowników

• Zbieranie i wykorzystywanie informacji o pracowniku w zakładzie pracy

• Wykorzystywanie wykrywacza kłamstw w procesie selekcji

• Badanie na uczciwość

• Badanie na branie narkotyków, alkomatem

• Elektroniczny monitoring pracowników i ich rozmów

Reklama

• Informowanie - etycznie obojętne

• Zachęcanie, wprowadzanie w błąd, oszukiwanie, pomijanie istotnych elementów - psycholog nie powinien brać w tym udziału

Badania naukowe

Koszty badanych

• Cierpienie- kiedy pyta się o sprawy trudne i bolesne. Cierpienie fizyczne jest niedopuszczalne

• Przeżywanie lęku - problem oceny wywołuje lęk

• Uprzedmiotowienie - kiedy badany ma poczucie bycia manipulowanym

Kategorie osób uczestniczących w badaniu

• Pacjenci - często mają wrażenie, że jest to element terapii, ważne jest podkreślenie, że badanie jest dobrowolne

• Studenci - większość badań (;-))

• Dzieci - na ile wywierana jest presja, aby dzieci wzięły udział w badaniu. Zgoda rodziców !!!!

Wprowadzanie instrukcji maskujących

• Zanim wprowadzimy instrukcję maskującą, zastanówmy się:

• - czy jest to konieczne;

• - czy instrukcja maskująca nie wpłynie na wyniki;

• - w jaki sposób wyjaśnimy badanym, o co naprawdę chodziło w badaniu i czemu ich oszukiwaliśmy

Cechy relacji badacz - uczestnik badania

• Relacja badacz - uczestnicy badania może wpłynąć na otrzymywane wyniki, a także na samopoczucie badanych:

• - oczekiwania badanego

• - lęk badanego przed oceną

• - oczekiwania badacza

Możliwe konsekwencje relacji badacz - uczestnik badania

• 1. Badania Orne'a

• Osoba badana spostrzega sytuacje badawczą zgodnie z założeniami badacza, badanie jest w pełni dobrowolne, a jego wyniki nie są dla uczestnika zagrażające

• Badany pragnie odkryć cel badania i pomóc badaczowi w potwierdzeniu hipotezy

Zagrożenia dla uczestników badania

2. Koncepcja Rosenberga

• Sytuacja badania wywołuje w uczestnikach lęk - badani są nastawieni na ochronę poczucia własnej wartości - czują się oceniani.

• Stosunek badacz badany jest niesymetryczny;

• - badacz ocenia - badany jest oceniany

• - badany obawia się zderzenia obrazu samego siebie z obrazem, który może wyłonić się z badania

Efekt Rosenthala

• Badacz nastawiony jest na potwierdzenie hipotezy badawczej

• Źródła oczekiwań wstępnych:

• - osobowość badacza (autorytaryzm, dogmatyzm, sztywność, nieufność, konformizm)

• - dane o badanym - obiektywne i subiektywne

• - uprzednie kontakty z uczestnikiem badań

Wprowadzanie wyników badań do świadomości społecznej

• 1. Obowiązki wobec uczestników

• - przekazanie informacji zwrotnych

• - dbałość o utrzymanie anonimowości

• 2. Obowiązki wobec społeczeństwa

• - ostrożność w formułowaniu wniosków

• - ostrożność w interpretacji

• - ostrożność w generalizowaniu

• Podstawową cecha badacza powinna być wyobraźnia społeczna

Obowiązki formalne badacza

• Przechowywanie wyników badań

• Udostępnianie wyników innym badaczom (nawet niepublikowanych)

• Nie „zakrywanie” odkryć

Kształcenie

Zajęcia treningowe

• Kiedy? - na starszych latach studiów

• Grupy - treningowe a nie ćwiczeniowe

Modelowanie postaw

• Sylabus -= kontrakt ze studentami (cel, charakter, treść zajęć, kryteria zaliczania, oceny). Szczególnie ważny jest na zajęciach warsztatowych i treningowych.

Niezbędne przygotowanie psychologa

1. Psycholog wykonuje przede wszystkim diagnozę psychologiczną

2. Psycholog diagnozując musi wykluczyć patologię - znajomość psychopatologii jest niezbędna

3. Psycholog jest odpowiedzialny za dalsze losy badanego - musi być świadomy konsekwencji zaniedbań

4. Psycholog musi współpracować z innymi profesjonalistami - musi mieć wiedzę z biologii, medycyny, prawa itp.

5. Udzielanie pomocy psychologicznej wymaga odrębnego, długotrwałego praktycznego kształcenia po studiach

6. Absolwenci psychologii nie są przygotowani do wykonywania konkretnej praktyki psychologicznej

Wartości ważne dla zwodu psychologa

Przebadano studentów V roku,

173 kobiety, z czego 73% chce pracować w zawodzie psychologa,

24 mężczyzn, z czego 58% chce pracować w zawodzie psychologa

Wskazano od 10(mężczyźni) do 21 wartości

1. dobro

2. Uczciwość

3. Zachowanie tajemnicy

.........................................................................................................................................

Kompetencje na 5 miejscu, na ostatnim lub w ogóle brak.

Nie wykazano różnic między tymi, którzy chcą wykonywać zawód psychologa po skończeniu studiów, a tymi, którzy nie mają takich planów.

Opieka nad pracami empirycznymi

Badania R. Goodyear, C. Crego, M. Johnston - opis 114 przypadków

1. niekompetentna opieka ⇒ prowadzący nie zna się na danej dziedzinie, problem ze statystyką

2. Nieadekwatna opieka ⇒ brak opieki nad pracami, pisanie prac za studenta, kupowanie prac

3. Porzucenie opieki ⇒ student powinien być na początku poinformowany o takiej możliwości

4. Wpływ systemu wartości promotora

5. Opieka wymuszająca ⇒ wymuszanie prac nie mających związku z główną pracą

6. Opieka eksploatująca ⇒ student musi prowadzić zajęcia za prowadzącego

7. Podwójne relacje (konflikt ról) ⇒ np. związek uczuciowy

8. Zachęcanie studenta do oszustwa

9. Problemy z prawami autorskimi ⇒ plagiat, brak uznania, nienależne uznanie.

Zgoda a rozumienie eksperymentu

Badania Traci Mann

Badani:

1. Zwięzły opis eksperymentu

2. Szczegółowy opis eksperymentu

3. Ustna zgoda na udział

4. Zgoda na piśmie na udział

Konkluzje:

• badani lepiej rozumieją swoje prawa po krótkiej instrukcji

• podpisując zgodę nie są w stanie zrozumieć zasadniczych kwestii eksperymentu - 40% błędnych odpowiedzi

• osoby, które podpisały zgodę uważają, że nie mogą poskarżyć się na badacza

Publikowanie wyników

1. zasady cytowania

2. Powoływanie się na cudze przemyślenia

3. Ryciny i tabele

4. Cytowanie własnych tekstów

5. Bibliografia z drugiej ręki

6. Współautorstwo

Raporty z badań

• Błędne przedstawienie wyników

• Celowe błędy ⇒ dyskredytują badania (pomijanie wyników, które nie potwierdzają hipotez)

• Przypadkowe błędy ⇒ przy zbieraniu danych, liczeniu i analizie.

• Błędy w raportach

• Czego nie było w badaniach ⇒ fałszerstwo

• Autocenzura ⇒ dane nie potwierdzają poprzednich badań

• Cenzura zewnętrzna ⇒ zleceniodawca negatywnie ocenia procedury lub wyniki

• Przechowywanie wyników

• 5 lat

---