spójniki

wstęp

either neither

Time Linking Words

Reason Linking Words

Result Linking Words

Concession Linking Words

Purpose Linking Words

ćwiczenia

Spójniki, zwane po angielsku Linking Words to dość istotny element każdej wypowiedzi, a z całą pewnością wypowiedzi pisemnej. Pozwalają one połączyć to wszystko, o czym się mówi lub pisze, w jakąś całość. Z założenia spójną...
Aby opis tego zagadnienia ująć jak najprościej trzeba pójść na kompromis z terminologią polskiej gramatyki. Zakładając nawet, że wszyscy jesteśmy z nią na bieżąco, to zachodzi obawa, że fachowe wyjaśnienie czym takim jest spójnik niewiele wyjaśni:

Spójnik wyraża stosunek składniowy współrzędny między składnikami szeregu w zdaniu pojedynczym lub między zdaniami współrzędnymi w wypowiedzeniu złożonym albo łączy składniki związku niewspółrzędnego. Spójnik dzieli się według tego kryterium formalnego na współrzędne, czyli parataktyczne, i podrzędne, czyli hipotaktyczne.
Encyklopedia języka polskiego. Red. Stanisław Urbańczyk, Wydawnictwo im. Ossolińskich, Wrocław, 1994. str. 325.

Niech powyższa definicja będzie wystarczającym usprawiedliwieniem na pewne 'uproszczenia i nagięcia' w terminologii w poniższych wyjaśnieniach. Dotyczy to jedynie polskiego nazewnictwa.

Spójniki można podzielić na podstawowe i te trochę bardziej złożone. Złożone może nie tyle w samej formie ile w 'użyciu'. To są te wszystkie magiczne słówka, które wkuwają podchodzący do egzaminów językowych... Te najbardziej 'cool' spośród nich na razie nie będą nas interesować.

Wszystkie spójniki dzielą się na grupy, które spróbujemy prześledzić. Zacznijmy od spójników najbardziej znanych

and	i
but	ale

do tego ostatniego jeszcze wrócimy. Zachowują się identycznie jak w języku polskim - pierwszy z nich łączy dwa równorzędne stwierdzenia, drugi - stwierdzenia przeciwstawne:

He is big. He is strong.	He is big and strong.
She is tired. She is working.	She is tired but she is working.

wstęp

either neither

Time Linking Words

Reason Linking Words

Result Linking Words

Concession Linking Words

Purpose Linking Words

ćwiczenia

Kolejne dwa przykłady pokazują spójniki łączące zdania w nieco inny sposób, aczkolwiek zasada jest taka sama - pierwszy przykład łączy dwie rzeczy, drugi wyklucza:

He can have neither pizza nor spaghetti.	On nie może jeść ani pizzy ani spaghetti. (bo lekarz mu zabronił)
She has neither time nor money for it.	Ona nie ma na to ani czasu ani pieniędzy.
You can have either pizza or spaghetti.	Możesz zjeść albo pizzę albo spaghetti. (wybierz sobie co wolisz)
You either drink or drive.	Albo pijesz, albo prowadzisz.

Podobnie jak w analogicznych polskich zdaniach obie 'części' muszą się pojawić żeby zdanie było logiczne.

wstęp

either neither

Time Linking Words

Reason Linking Words

Result Linking Words

Concession Linking Words

Purpose Linking Words

ćwiczenia

Spójniki wprowadzające zdania okolicznikowe czasu - Time Linking Words - czyli takie, z których dowiadujemy się kiedy coś się wydarza lub jak długo trwa:

after

po (czymś)

After she had eaten these fruits she was sick.

Po zjedzeniu tych owoców było jej niedobrze.

as	w momencie, gdy

I broke my leg as I learned to ski.

Złamałem nogę gdy uczyłem się jeździć na nartach.

as soon as

jak tylko (moment po czymś)

As soon as we left it started raining.

Jak tylko wyjechaliśmy to zaczęło padać.

before

przed, zanim

I had closed all windows before I left.

Zamknęłam wszystkie okna zanim wyszłam.

once	jak tylko/kiedy, gdy

Once you have learned to ride a bike you never forget it.

Gdy nauczysz się jazdy na rowerze, to nigdy tego nie zapomnisz.

since

od (czasu jak)

I haven't seen him since we argued.

Nie widzialam go od czasu jak się pokłóciliśmy.

until (till)

aż, aż do (czasu jak)

I have to wait until they take the plaster off.

Muszę poczekać aż mi zdejmą gips.

when	gdy, kiedy, jak

When you finish switch the computer off.

Kiedy skończysz, wyłącz komputer.

whenever

za każdym razem gdy

Whenever I see this poor dog I feel sorry.

Za każdym razem gdy widzę tego biednego psa jest mi przykro.

while

podczas gdy, w tym samym czasie gdy, gdy

Can you walk the dog while you go shopping?

Możesz wyprowadzić psa gdy będziesz wychodzić po zakupy?

Powyższe słówka mogą łączyć zdania w różnych czasach, pamiętać trzeba jednak, że po żadnym z nich NIE może wystąpić forma czasu przyszłego WILL, nawet jeśli logika (a polskie tłumaczenie z całą pewnością) sugerowałaby takie użycie.

I have to wait until they take the plaster off.

Wiadomo, że 'zdjęcie gipsu' odnosi się do przyszłości, jednak po każdym z tych spójników wymagane jest użycie czasu Present Simple - a więc they take the plaster off a nie they will take the plaster off.

wstęp

either neither

Time Linking Words

Reason Linking Words

Result Linking Words

Concession Linking Words

Purpose Linking Words

ćwiczenia

Spójniki wprowadzające zdania okolicznikowe przyczyny - Reason Linking Words - czyli takie, które informują dlaczego coś się stało lub nie.
Tym razem będzie ich mniej i w zasadzie wszystkie z nich można przetłumaczyć na polski tak samo: bo, ponieważ, dlatego że, z powodu.

She doesn't like him as/because/since he is rude.	Ona go nie lubi bo on jest niegrzeczny.
We enjoyed the party as/because/since it was great.	Dobrze się bawiliśmy, ponieważ przyjęcie było świetne.

Do tej grupy można dodać jeszcze dwa, podobne do siebie, wyrażenia, które nawiążą do poprzedniego zdania w wypowiedzi (tych zwrotów używamy gdy zaczynamy kolejne zdanie):

That's why	to dlatego, dlatego
That's the reason why	to jest przyczyna dlaczego; to powód, dla którego; dlatego

Their car has broken down. That's why they are late.

Ich samochód się popsuł. Dlatego się spóźnili.

I have the test tomorrow. That's the reason why I need this book.

Jutro mam test. Dlatego potrzebuję tej książki.

wstęp

either neither

Time Linking Words

Reason Linking Words

Result Linking Words

Concession Linking Words

Purpose Linking Words

ćwiczenia

Spójniki wprowadzające zdania okolicznikowe skutku - Result Linking Words - czyli takie, które opisują skutki lub konsekwencje czegoś (mogą one łączyć zdanie nadrzędne z podrzędnym, lub rozpoczynać kolejne zdanie). Na polski przetłumaczymy je jako: więc; w związku z tym; (i) dlatego; tak(a/i), że; w konsekwencji; w rezultacie:

as a result

w rezultacie

He didn't learn much. As a result he failed his exam.

On nie uczył się zbyt wiele. W rezultacie oblał egzamin.

consequently	w związku z tym
as a consequence	w związku z tym

The factory was closed. As a consequence many people lost their jobs.

Fabryka została zamknięta. W związku z tym wielu ludzi straciło pracę.

so (that)

więc

My wife took our car so (that) I had to go by taxi.

Moja żona wzięła nasz samochód więc musiałem jechać taksówką.

such that

taki, że

This horror movie was such that I had to leave the cinema.

Ten horror był taki, że musiałam wyjść z kina.

therefore

w rezultacie

She refused to help the police. Therefore she is under arrest now.

Odmówiła pomocy policji. W rezultacie siedzi teraz w areszcie.

Najczęściej w mowie potocznej używa się jednak konstrukcji

so ... that

such that

She was so tired that she went to bed earlier.	Była tak zmęczona, że wcześniej poszła do łóżka.
He went so fast that nobody could catch up with him.	Szedł tak szybko, że nikt nie mógł za nim nadążyć.
The atmosphere was such that everybody felt depressed.	Atmosfera była taka, że wszyscy poczuli się przybici.

wstęp

either neither

Time Linking Words

Reason Linking Words

Result Linking Words

Concession Linking Words

Purpose Linking Words

ćwiczenia

Spójniki wprowadzające kontrast do zdania Concession Linking Words, wprowadzają zdania okolicznikowe przyzwolenia. Używamy ich wtedy, gdy chcemy odnieść do siebie dwa fakty, które zdają się być przeciwstawne:

although

chociaż

We had a great time there, although it was raining most of the time.

Świetnie się tam bawiliśmy, chociaż przez większość czasu lało.

but

ale

I want to visit Chile but I haven't saved enough money yet.

Chcę zwiedzić Chile ale nie nazbierałam jeszcze wystarczająco dużo pieniędzy.

even though

chociaż/ pomimo, że

I know I would like China even though I don't support their political system.

Wiem, że podobałoby mi się w Chinach pomimo, że nie popieram ich systemu politycznego.

however

pomimo to/ mimo tego

She doesn't like him. However, she helps him if he needs it.

Ona go nie lubi. Mimo tego pomaga mu, gdy on tego potrzebuje.

on the other hand

z drugiej strony

I know it is expensive. On the other hand it will serve us for years.

Wiem, że to jest drogie. Z drugiej strony będzie nam służyło przez lata.

though

chociaż/ pomimo tego, że

I watched the movie though it was boring.

Oglądałam ten film chociaż był nudny.

whereas/while

a/podczas gdy

Her boyfriend likes active holidays whereas/while she can walk only to and from the beach.

Jej chłopak lubi aktywny wypoczynek, podczas gdy ona mogłaby chodzić jedynie na plażę i z powrotem.

wstęp

either neither

Time Linking Words

Reason Linking Words

Result Linking Words

Concession Linking Words

Purpose Linking Words

ćwiczenia

Spójniki wprowadzające zdania okolicznikowe celu - Purpose Linking Words - czyli takie, w których podajemy powód jakiegoś działania, czyli po co coś robimy. Wszystkie te słówka mają podobne znaczenie: po to, żeby; aby; żeby.

so as to

po to, żeby

We bought the guide so as to read a bit about the country.

Kupiliśmy przewodnik po to, żeby poczytać trochę o tym kraju.

so that

żeby

She turned the music down so that the baby could sleep.

Ściszyła muzykę, żeby dziecko mogło spać.

in order that

po to, żeby

Read it carefully in order that you have no doubts.

Przeczytaj to uważnie po to, żebyś nie miał żadnych wątpliwości.

in order to

po to, żeby

You have to learn another language in order to get better job.

Musisz się uczyć innego języka po to, żeby dostać lepszą pracę.

to

żeby

They went to the basement to check out these noises.

Poszli do piwnicy, żeby sprawdzić te hałasy.

---