Scenariusz lekcji dyplomowej
prowadzonej
w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia
im. H. Wieniawskiego w Gdańsku - Oruni
w klasie IV „B”
z przedmiotu KSZTAŁCENIE SŁUCHU
przez EDYTĘ MYŚLIŃSKĄ
W DNIU 19 KWIETNIA 2005 ROKU
I. ZAŁOŻENIA EDUKACYJNE ZAJĘĆ
Temat: Utrwalenie gamy a - moll harmonicznej
Typ lekcji: utrwalająca
Czas trwania lekcji: 45'
Cel główny lekcji: Utrwalenie gamy a - moll harmonicznej w oparciu o ćwiczenia słuchowe, słuchowo - głosowe i wybrany fragment z literatury muzycznej.
Cele szczegółowe:
a) poznawcze:
- uczeń poznaje literaturę muzyczną:
♪ Stanisław Moniuszko - aria Jontka z IV aktu opery Halka
Szumią jodły na gór szczycie (fragment),
♪ melodia ludowa Wyszła dziewczyna,
- uczeń zna budowę gamy a - moll i wie, w jaki sposób powstała,
- uczeń zna triadę harmoniczną oraz sposób jej zapisu w gamie a - moll;
b) kształcące: uczeń potrafi:
- zaśpiewać gamę a - moll harmoniczną w podanym przez nauczyciela rytmie,
- zaśpiewać triadę harmoniczną z jednoczesnym wyklaskaniem podanego
przez nauczyciela rytmu,
- zapisać przebieg melodyczno - rytmiczny według podanego wzoru,
- uzupełnić dyktando melodyczno - rytmiczne,
- zaśpiewać nazwami literowymi ćwiczenie melodyczno - rytmiczne,
- zaśpiewać ćwiczenie melodyczno - rytmiczne z zastosowaniem zmian dynamicznych,
- zaśpiewać a' vista ćwiczenie melodyczno - rytmiczne,
- zaśpiewać wskazane przez nauczyciela fragmenty ćwiczenia,
- utworzyć i zaśpiewać następnik do podanego poprzednika,
- utworzyć melodię wykorzystującą określony materiał gamy a - moll harmonicznej,
- poprawnie intonować wykonywane na zajęciach ćwiczenia w gamie a - moll;
c) wychowawcze:
- uczeń bierze czynny udział w zajęciach,
- uczeń współpracuje z grupą,
- uczeń uczy się odpowiedzialności za wykonywane wspólnie z grupą ćwiczenia,
- uczeń uczy się koncentracji oraz podzielności uwagi podczas wykonywanych zadań,
- wyrabianie zamiłowania do muzyki, wspólnego śpiewania oraz grania na
instrumentach.
Metody wspierania aktywności edukacyjnej uczniów:
▪ Dydaktyczna: operatywna.
▪ Specyficzne: - analityczno - percepcyjna,
- problemowo odtwórcza,
- problemowo - twórcza,
- organizowanie i rozwijanie działalności muzycznej ucznia.
Formy aktywności edukacyjnej uczniów:
▪ Aktywność zbiorowa:
- słuchanie,
- śpiewanie,
- granie na instrumentach perkusyjnych o nieokreślonej wysokości dźwięku.
▪ Aktywność indywidualna:
- śpiewanie,
- tworzenie.
Środki dydaktyczne inicjujące czynności uczenia się ucznia:
▪ konwencjonalne:
- plansza z zapisem gamy a - moll harmonicznej oraz triady harmonicznej,
- plansza z zapisem ćwiczenia melodyczno - rytmicznego,
- kartki z zapisem nutowym dyktanda melodyczno - rytmicznego półotwartego:
S. Moniuszko - fragment arii Szumią jodły na gór szczycie z opery Halka,
- kartki z zapisem nutowym melodii ludowej Wyszła dziewczyna,
- tablica;
▪ techniczne:
- odtwarzacz płyt CD,
- płyta CD z nagraniem opery Halka Stanisława Moniuszki;
▪ instrumenty muzyczne:
- pianino,
- instrumenty perkusyjne o nieokreślonej wysokości dźwięku.
II. REALIZACJA ZAŁOŻEŃ
Czynności organizacyjno - porządkowe: 1'
- przywitanie klasy,
- przygotowanie przyborów,
- sprawdzenie listy obecności.
Sprawdzenie warunków wstępnych uczenia się nowych treści: 7'
- przypomnienie podstawowych wiadomości dotyczących gamy a - moll harmonicznej
(jak powstała, występowanie półtonów, triada harmoniczna),
- zaśpiewanie gamy a - moll harmonicznej w podanym przez nauczyciela rytmie
(aneks 1),
- zaśpiewanie triady harmonicznej z jednoczesną realizacją podanego przez nauczyciela
rytmu (aneks 2).
Podanie tematu zajęć w formie wybranej przez nauczyciela: 0,5'
Utrwalenie gamy a - moll harmonicznej
Podanie wizji zajęć w formie wybranej przez nauczyciela: 0,5'
N: Na tej lekcji będziecie słuchać, zapisywać i śpiewać melodie oparte na dźwiękach
gamy a - moll harmonicznej.
Oferowanie przedmiotowych celów kształcenia: 0,5'
N: Mam nadzieję, że to nad czym dzisiaj popracujemy, pozwoli wam na swobodne
operowanie materiałem dźwiękowym gamy a - moll harmonicznej, a także będzie
przydatne w innych sferach waszej działalności muzycznej, na przykład w śpiewaniu
w chórze, grze na instrumentach.
Realizacja celów szczegółowych: 34'
► Szereg melodyczno - rytmiczny (aneks 3)
Zapisanie ćwiczenia odpowiednimi wartościami rytmicznymi.
Zaśpiewanie ćwiczenia nazwami literowymi przez kolejno wskazywanych uczniów.
Zaśpiewanie ćwiczenia nazwami literowymi przez całą klasę.
► Dyktando melodyczno - rytmiczne w formie półotwartej
Wysłuchanie z płyty CD fragmentu arii Jontka Szumią jodły na gór szczycie z opery
Halka S. Moniuszki (aneks 4).
Określenie tonacji, metrum.
Uzupełnienie dyktanda po czterokrotnym wysłuchaniu fragmentu arii.
Sprawdzenie poprawności zapisu poprzez zaśpiewanie melodii nazwami literowymi.
Zaśpiewanie melodii nazwami literowymi z zastosowaniem zmian dynamicznych.
► Czytanie a' vista
Zaśpiewanie a' vista nazwami literowymi melodii ludowej Wyszła dziewczyna
przez kolejno wybranych uczniów (aneks 5).
Zaśpiewanie wskazanych przez nauczyciela fragmentów melodii. Pozostałe dźwięki uczniowie śpiewają w myśli.
► Tworzenie melodii opartych na materiale dźwiękowym gamy a - moll harmonicznej
Indywidualna prezentacja następników do podanych przez nauczyciela poprzedników
(aneks 6).
Utworzenie melodii z wykorzystaniem triady harmonicznej.
Zaśpiewanie utworzonych przebiegów melodyczno - rytmicznych.
III. OCENA REALIZACJI ZAŁOŻEŃ 1'
Uczniowie wymieniają cechy gamy a - moll harmonicznej:
jak powstała,
który stopień jest podwyższony,
występowanie półtonów,
trójdźwięki triady.
OGNIWO REZERWOWE
Zaśpiewanie nazwami literowymi fragmentu arii Jontka z opery Halka S. Moniuszki z jednoczesnym wykonaniem akompaniamentu rytmicznego na instrumentach perkusyjnych o nieokreślonej wysokości dźwięku (aneks 7).
V. CZYNNOŚCI ORGANIZACYJNO - PORZĄDKOWE 0,5'
spakowanie,
pożegnanie klasy.
ANEKSY
1. Gama a - moll harmoniczna
2. Triada harmoniczna
3. Szereg melodyczno - rytmiczny
↑ ↓ ↑ ↓ ↑
I tetr. 6> °T °S (153) II tetr. D I stopień
4. Dyktando melodyczno - rytmiczne w formie półotwartej
S. Moniuszko - Halka aria Jontka
z IV aktu Szumią jodły na gór szczycie (fragment)
5. Ćwiczenie melodyczno - rytmiczne
melodia ludowa Wyszła dziewczyna
6. Ćwiczenie melodyczno - rytmiczne
a)
b)
c)
d)
7. Ćwiczenie melodyczno - rytmiczne z akompaniamentem rytmicznym
S. Moniuszko - Halka aria Jontka
z IV aktu Szumią jodły na gór szczycie (fragment)