Produkcja zwierzęca 07.11.2009r
Chów - związany z zapewnieniem właściwych warunków wyżywienia i utrzymania w celu utrzymania optymalnego poziomu produkcji.
Hodowla - zabiegi hodowcy mające na celu uzyskanie wartościowego genetycznie materiału hodowlanego.
Typ użytkowy - grupa zwierząt wyspecjalizowanych w kierunku określonej produkcji, charakteryzująca się właściwymi cechami anatomicznymi i fizjologicznymi utrwalonymi dziedziczeniem.
Typy użytkowe dzielimy na :
• Jednokierunkowe
• Kombinowany
• Wielokierunkowe
Rasa - grupa zwierząt tego samego gatunku, które powstały w wyniki twórczej pracy człowieka przebiegającej w określonych warunkach wyróżniających się zespołem cech uznawanych za rasowe przekazywanych na potomstwo.
Na bazie raz tworzone są linie hodowlane (męska, żeńska).
Ród - potomkowie wybitnego przodka męskiego.
Rodzina - potomkowie wybitnej samicy.
Odmiana - grupa zwierząt należąca do określonej razy lecz różniąca się pewnymi wspólnymi cechami.
T: Ogólne wiadomości o technologiach produkcji zwierzęcej.
Technologie produkcji zwierzęcej
Drobnotowarowe,
- Tradycyjne,
- Specjalistyczne,
Wielkotowarowe,
- Tradycyjne,
- Przemysłowe
Ciąg technologiczny może być prowadzony w cyklu zamkniętym bądź otwartym.
Znaczenie gospodarcze technologii bydła. Głównym celem hodowli bydła jest produkcja wysokowartościowego białka.
Pochodzenie i typy użytkowe bydła. Obecnie na świecie występuje 1500 ras a 300 znanych.
Wyróżniamy następujące typy użytkowe bydła:
• Jednostronny - mleczny, mięsny
• Dwustronny lub kombinowany - mięsne - mleczne, mleczno - mięsne,
GŁÓWNE RASY BYDŁA
BYDŁO MLECZNE
RASA HOLSZTYŃSKO - FRYZYJSKA
- najbardziej mleczna rasa bydła na świecie
- masa ponad 650 kg, buhajów do 1300 kg
- wysokość w kłębie 142 cm
- bydło wcześnie dojrzewające
- bardzo wymagające w utrzymaniu i żywieniu
- zajmuje 29 % światowej populacji bydła mlecznego
- W 85% umaszczenie tej rasy jest czarno - białe, a w 15% geny umaszczenia czerwonego - białego
- wydajność ok. 9630 kg mleka na rok
Walory rasy:
bardzo dobra przydatność do doju mechanicznego;
bardzo dobra budowa wymienia;
bardzo dobra zdolność wydojowa;
mocne nogi;
twarde racice;
występuje duży kaliber- około 100 kg cięższe i 10 cm wyższe w kłębie;
wymaga większego zapotrzebowania na składniki pokarmowe i procentuje wrostek i wydajnością mleka.
JERSEY
- samice ważą ok. 370 kg, a samce 600 kg, cielęta 20 kg
- wysokość w kłębię 120cm
- Umaszczenie : jasno płowe, bure, szare; sarni pysk( jasna obwódka wokół śluzowicy)
- Krowy cielą się po raz pierwszy w wieku 25 miesięcy (zwierzęta wcześnie dojrzewające);
- długowieczna
- wysoka wydajność mleczna w przeliczeniu na 100 kg masy ciała oraz wysoka zawartość tłuszczu w mleku
- USA i Dania - główna hodowla
- bydło wykorzystywane do uszlachetniania rasy polskiej czerwonej
Cechy charakterystyczne:
Wysoka zawartość suchej masy w mleku;
Zawartość tłuszczu w mleku wynosi 9% ;
Zawartość białka w mleku 4.4%;
Mleko zawiera największą ilość kazeiny 80%;
Około 1/3 więcej składników odżywczych w porównaniu z mlekiem innych ras;
Z mleka można uzyskać o ponad 20-23 % więcej sera;
Wydajność mleka 4,5 tys. l mleka;
Dobre parametry doju;
Duża szybkość spływu mleka;
Dobrze zbudowane wymiona, strzyki;
Długowieczność ;
Łatwość wcieleń.
AYRSHIRE
2.RASY KOMBINOWANE
RASA CZARNO- BIAŁA
Najbardziej popularna rasa bydła mlecznego. Różne odmiany:
niższe i lżejsze bydło europejskie;
wyższe i cięższe bydło północno amerykańskie- występują tam gdzie gospodarka mleczna prowadzona nowoczesnymi metodami;
waga krów 600 kg, buhajów 1000 kg, cielęta 38 kg;
wydajność mleczna 5712 kg mleka, zawartość: tłuszczu 4,19%, białka 3,29%;
inseminacja w wieku 16-18 miesięcy.
W Polsce bydło tej rasy charakteryzuje się :
dobrą, zwartą budową ciała
dobrym umięśnieniem
masa ciał- krowy 600 kg; buhaje 1000 kg;
masa cieląt po uradzeniu 38 kg
jałówki hodowlane powinny być inseminowane w 16- 18 miesiącu;
wydajność mleczna- w 2002 roku w populacji aktywnej 5712 kg mleka, % tłuszczu 4,19%, białka 3,29%
przydatność opasowa- buhajki dobre tempo przyrostu, przy intensywnym żywieniu przyrosty 1200 g , przy półintensywnym 700-800g;
wydajność rzeźna - bukatów 58-60%, dla całej rasy 52-53%
RASA CZERWONO - BIAŁA
Hodowana w wielu krajach- Niemcy, Holandia. W Polsce zrejonizowana w południowej części kraju- Sudety, Opolszczyzna, Pogórze karpackie. Cechy charakterystyczne:
głęboka, dobrze wysklepiona klatka piersiowa;
dobrze umięśniony grzbiet, zad;
krótkie mocne kończyny.
Masa ciała : samica- 650 kg, samiec-1100 kg . Cielęta przy urodzeniu 36- 38 kg . Pod względem użytkowości mlecznej rasa ta nieco ustępuje wydajności czarno- białej.pod względem użytkowości opasowej przewyższa ją. Ta rasa obecnie jest doskonalona rasą holsztyńsko- fryzyjską. Przekształca się w typ mleczny.
RASA SIMENTALSKA
Jest to typ kombinowany - mleczno - mięsny. Należy do typu mięsnego. Cechą charakterystyczną jest białe umaszczenie głowy. Ojczyzną tej rasy jest Szwajcaria. Terytorium tej rasy zlokalizowane jest w rejonie alpejskim. W Polsce występuje w rejonie południowo- wschodnim. Cechy charakterystyczne:
mocna, zwarta budowa ciała;
mocny, gruby kościec;
dobre umięśnienie;
bardzo dobre tempo wzrostu;
zdolność pobierania dużej ilości pasz gospodarskich;
dobra płodność;
wybitna użytkowość robocza.
Jej zaletą jest świetne umięśnienie i długowieczność. Krowy są brakowane w wieku 8 lat. Są odporne na choroby. Wadą jest budowa wymienia oraz późne rozdajanie się. Masa ciała - samic 750 kg, samców 1300 kg . Cielęta przy urodzeniu ważą 40-50 kg . wydajność mleczna niższa o 500-1000 kg w porównaniu z wydajnością bydła czarno- białego. Wyższa zawartość białka (produkcja mleka do produkcji serów jest wyższa). Przydatność opasowa największa.
RASA POLSKA CZERWONA
Jedyna rasa rodzima, która od wieków występuje na terytorium naszego kraju. Dobre przystosowanie do warunków środowiska. Naturalna selekcja wykształciła cechy dzięki którym znosi trudne warunki bytowania (zimą siano, latem ubogie pastwisko). W efekcie wydajność stosukowo niska - 3- 3.5 tysiąca kg mleka. Jest to mleko o dobrym składzie, wyższy udział kazeiny (przydatność serowa), wyższy udział tłuszczu. Jeśli chodzi o opas bydło to ma słabe tempo przyrostów masy ciała. Jeżeli intensywnie są żywione, to wołowina jest z dużą ilością tłuszczu. Korzystne cechy:
duża żywotność;
długowieczność;
dobra płodność;
odporność na choroby ( gruźlica);
dobrze rozwinięty instynkt macierzyński.
Masa ciała krów 500 kg, buhajów do 900 kg, cielęta przy urodzeniu 25-35 kg.
3. BYDŁO MIĘSNE
CHAROLAISE
Rasa mięsna. Charakteryzują się największym kalibrem i najcięższe we Francji. Pierwotnie użytkowane jako typ roboczy. Obecnie uznany jako typ mięsny, bo dobra wydajność mięsna. Samice ważą 800 kg, samce 1200 kg. Umaszczenie mleczno białe, z żółtym odcieniem. Śluzowica, rogi, racice jasne koloru masła.
Cechy charakterystyczne:
Szeroka głowa;
Krótka dobrze umięśniona szyja, szeroki i długi tułów;
Zaokrąglony zad;
Cieszy się dużą popularnością. Wydajność rzeźna do 79% - stosunek masy tuszy do masy zwierzęcia. Dobrze wykorzystuje pasze, łatwo aklimatyzuje się w różnych warunkach klimatycznych. Cielęta przy urodzeniu ważą 45 kg. Kojarzone kiedyś z trudnym wycieleniem. Selekcja w kierunku poprawy cech mięsności prowadzona od XIX wieku w celu poprawy jakości mięsa i umięśnienia oraz osiągnięcia dużej masy cała.
LIMOUSINE
Rasa francuska. W 1850 roku założono księgi hodowlane. Samice ważą 700 kg, samce 1100 kg, cielęta 37-38 kg. Pierwsze wycielenie w wieku 30 miesięcy. Cechy charakterystyczne:
Dobre zdrowie;
Łatwość aklimatyzowania się w różnych warunkach klimatycznych;
Długie i delikatne kończyny;
Wybitne umięśnienie grzbietu i zadu.
Umaszczenie jednolicie czerwone. Na kończynach, wokół oczu i śluzowic sierść jasnoróżowa. Popularna we Francji. Na mięso ubijane w 7-12 miesiącu. W Polsce do krzyżowania towarowego z bydłem czarno - białym.
AVERDIN ANGUS
Wyhodowana w Szkocji w XVIII wieku. 1789 roku zapoczątkowano doskonalenie. 1835 roku uznano za rasę. Są małe bezrogie, czarne umaszczenie. Bezrożność jest cechą dominującą przypadku krzyżowania z bydłem czarnym. Są też czerwone0 homozygotyczne w parze genów recesywnego umaszczenia. Cechy charakterystyczne:
Tułów osadzony na krótkich kończynach, prosty wpisany w prostokąt;
Wysokie przyrosty masy cała;
Wysoka wydajność rzeźna do 70%;
Dobre wykorzystanie paszy (porost pastwiskowy);
Dobra płodność;
Witalność;
Odporność na zmieniające się warunki klimatyczne i paszowe;
Samice cechują się wybitnym instynktem macierzyńskim( poród bez ingerencji człowieka)
Rasy szybko rosnące i wcześnie dojrzewające.
Pierwsze wycielenia 27-30 miesiąc życia. Samice ważą 700 kg, samce 900 kg, cielęta 26 28 kg. Wydajność rzeźna do 70%. Tusze są przetłuszczone, mięso marmurkowate na skutek odkładania tłuszczu wokół włókienek mięśniowych. W USA na skutek selekcji zwiększono masę ciała, poprawiono umięśnienie, zwiększono tempo wzrostu. Zachowano łatwość porodów i odporność na choroby.
.
PIEMONTOISE
W wytworzeniu uczestniczyło bydło zebu. Masa ciała: samica 600 kg, samiec 900 kg. Wcześnie dojrzewają. Pierwsze wycielenie w wieku 36 miesięcy, masa cieląt 41-48 kg. Umaszczenie jednolite jasnoszare; śluzawica, nogi, racice ciemno pigmentowane. Wydajność rzeźna 67% (do 72%). Duży udział mięsa w tuszy, niska zawartość kości. Krzyżówki - podwójne umięśnienie zadu, cielęta rodzą się z trudnościami.
Produkcja zwierzęca 28.11.2009r
Temat: Określenie wieku, masy ciała i kondycji.
Wiek określamy na podstawie uzębienia, rozwoju i wyglądu zwierzęcia.
wiek rozpoznajemy głównie na podstawie wymiany zębów siecznych na stałe.
? Wyrastają cęgi - 2 lata
? Wyrastają średniaki wewnętrzne - 2,5 roku
? Wyrastają średniaki zewnętrzne - 3 lata
? Wyrastają okrajki - 4 lata
U zwierząt starszych określanie wieku jest mającej dokładne (na podstawie uzębienia) przyjmuje się, że powierzchnia korony ulega starciu na cęgach w wieku 6 lat, średniaki wewnętrzne - 7 lat, średniaki zewnętrzne - 8 lat, okrajki 9 lat. U bydła 10-12 letniego siekacze są na ogół starte do połowy, a u 14-15 letniego pozostają tylko pieńki zębów siecznych.
powszechnie stosowaną metodą oceny kondycji jest skala 5 - punktowa.
Kondycje ocenia się poprzez wzrokowe i dotykowe określanie zasobów, podskórnej tkanki tłuszczowej w okolicach zadu o prawej strony ciała zwierzęcia. Ocenia się otłuszczenie 8 miejsc: wyrostków kostnych, kręgów piersiowych, na linii pomiędzy, między wyrostkami kolczystymi a poprzecznymi kręgów lędźwiowych w dół głodowy, guzy biodrowe i guzy kulszowe, płaszczyznę pomiędzy guzem kulszowym a biodrowym oraz okolice dołu około odbytowego i nasady ogona.
T: Krycie i unasienianie krów.
Dojrzałość płciowa u bydła następuje w wieku 6-9 miesięcy, a dojrzałość rozpłodowa ok. 18 miesięcy przy wadze 360 kg (dojrzałość hodowlana).
Krowy zapładniane są poprzez sztuczne unasienianie. Cykl płciowy u krów trwa 21 dni, ruja przeciętnie 18 godzin, owulacja 10-16 godzin po zakończeniu rui. Stosowane są urządzenia do pomiaru zmieniającej się w czasie rui oporności śluzu pochwowego, inną metodą jest stosowanie krokomierzy (pędometrów) mocowanych na kończynach krów lub aktynometrów zawieszanych najczęściej na szyjach, mierzących aktywność ruchową krów, które na 4 godziny przed rozpoczęciem rui właściwej wzrasta 3-4 krotnie.
Sprawny i skuteczny system wykrywania rui ma zasadniczy wpływ na wyniki rozrodu.
Objawy ciąży:
- Brak rui,
- powiększenie powierzchni brzucha
- 6-8 tydzień badanie weterynaryjne,
- 3 tydzień badanie USG
T: Nowe techniki stosowane w rozrodzie bydła.
1.Sztuczne unasiennianie.
2.Super owulacje i przenoszenie zarodków (MOET).
Warunkiem powodzenia zabiegu przenoszenie zarodków musi być synchronizacja rui między dawczynią a biorczynią.
3.Zapłodnienie In vitro.
Technika ta ma praktyczne znaczenie jeśli jest połączona z pozyskiwaniem oocytów od niedojrzałych płciowo cieląt lub krów, które mają problemy z rozrodem.
4.Seksowanie nasienia.
Metoda ta polegająca na rozdzieleniu plemników posiadających chromosom X (żeński) od plemników z chromosomem Y (męski). Wada - niski poziom zacielania, tzn. mniej skutecznie.
T: Poród i postępowanie z noworodkiem.
Wzrost - powiększenie masy i wymiarów ciała zwierzęcia.
Rozwój - zmiany fizjologiczne i morfologiczne zwierzęcia.
•Objawy porodu
- pojawienie się siary w gruczole mlecznym
- zapadanie się okolicy nasady ogona ponieważ wiotczeją wiązadła miedniczne
- obrzęk i wydłużenie barwy sromowej
- zwiotczenie podłwok brzusznych i obwiśnięcia brzucha
- wzrost niepokoju - kładzenie i wstawanie
Poród prawidłowy - położenie główkowe i pośladkowe
Poród nieprawidłowy - zwinięta kończyna
Postępowanie z cielęciem po porodzie
- przyjmujemy cielę na suchą ściółkę
- oczyszczamy nozdrza ze śluzu
- pępowinę odcinamy na odległość dłoni, odkażamy i zawiązujemy
- wycieramy cielę
- poddajemy krowie do wylizania
- ciele jak tylko wstanie na nogi niech wyssie od krowy mleko (siare ) - bo to wzmocnienie odporności do 2h należy podać tą siare.
1.Okres żywienia siarą trwa do 5 dnia życia, w tym czasie stosuje się 4 -6 l dziennie jednorazowo ok. 1,5l.
2.Okres żywienia do 6 do 60 dnia życia - pojenie mlekiem lub preparatami mleko zastępczymi. Temperatura mleka 35o .
3. Od drugiego tygodnia razem z mlekiem wprowadza się pasze stałe (mieszanka typu starter ziarna kukurydzy czy owsa).
4. Od 10 tygodnia podajemy siano łąkowe bardzo dobrej jakości oraz marchew pastewną.
5. Od 3 miesiąca można podawać siano kiszonkę.
6. Ostatni okres żywienia tj. od 60 do 180 dniu życia
- 2 kg paszy treściowej
- 1 kg siana
- 4-12 zielonki lub marchwi lub siano kiszonki
Po ukończeniu 6 miesięcy oddzielamy buhajki od jałówek.
Jałówki dzielimy ze względu na wiek:
? Do 10 miesiąca jałówki młodsze
? 0d 10 miesiąca do zacielania - starsze
? Jałówki - cielne
W ok. 0,5 roku dać cielakom lizawki (sól) bo będzie lizał drugiego cielaka i lizał sierść która będzie trafiać do żołądka i będą kłaki.
T: Użytkowanie mleczne bydła. Przebieg laktacji w krów.
Laktacja - okres wydzielania mleka od momentu wycielenia do zasuszenia (średnio ok305 dni)
Użytkowość mleczna.
Skład chemiczny mleka
? Tłuszcz - 3,5 - 4%
? Białka - 3-4% (kazeina, laktoglobuliny, algo globuliny)
? Laktoza - 0,4% (cukier mlekowy)
? Woda 87,8 %
Czynniki wpływające na skład chemiczny i wydajność mleka.
1. Dziedziczne. (rasa, typ użytkowy).
2. Niedziedziczne.
? Żywienie,
? Sezon wycielania (najkorzystniejszy jest miesiąc listopad)
? Wiek krów (największa wydajność w wieku 8lat, czyli 4-5 laktacji)
? Stan zdrowotny wyżywienia.
Produkcja zwierzęca 05.12.2009r
T: ZASADY PRAWIDŁOWEGO DOJU
Aby otrzymać dobrej jakości mleko należy zapewnić czystość pomieszczeń, sprzętu, zwierząt i dojarza. Jedną z najważniejszych zasad jest punktualne rozpoczynanie doju, zbliżenie techniki doju do ssania cielęcia oraz szybkie i dokładne zdojenie mleka.
Czynności przygotowujące krowę do doju
Oczyszczenie wymienia
Przeddajanie (zdojenie pierwszych kropli mleka, sprawdza się czy krowa ma stan zapalny, ścieka tez przy tym najbardziej brudne mleko)
Masaż przedudojowy wymienia (żeby pobudzić system nerwowy do wydzielana hormonu - oksycotyny - odpowiedzialna za wydalanie mleka)
Dój właściwy - piąstkowanie, osmykiwanie, kciukowanie. W zależności od obory dój może być przeprowadzany na stanowisku albo hali udojowej.
Poddój mechaniczny albo dodajanie ręczne
Masaż poudojowy
Dezynfekcja strzyków
Przecedzanie i schładzanie mleka
Mycie naczyń
Dój mechaniczny może przy użyciu dojarek bańkowych lub przewodowych.
Kubki udojowe zakłada się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, rozpoczynając od najbardziej oddalonego strzyka, aby nałożyć kubki udojowe należy wcisnąć zaworek na kolektora aby pojawiło się poddciśnienie które spowoduje zassanie strzyków.
Podój mechaniczny następuje pod koniec doju, w tym celu kładziemy rękę na kolektora i przesuwamy go lekko do dołu i do przodu a następnie do tyłu i do dołu.
T: ZASADY SPECJALIZACJI GOSPODARSTW I ORGANIZACJI PRACY PRZY PRODUKCJI MLEKA
Organizacja pracy w oborze
Dój
Żywienie
Czyszczenie obory
Czyszczenie zwierząt
T: OCENA UŻYTKOWOŚCI MLECZNEJ
Podstawą oceny użytkowości mlecznej jest oznakowanie każdej krowy.
Podstawą rejestracji bydła jest nadanie niepowtarzalnych w skali kraju numerów składających się z 14 znaków.
Na kolczyku dla bydła:
· 14 znakowy numer identyfikacyjny zwierzęcia:
dwie pierwsze to litery „PL”,
dwie następne cyfry to numer serii kolczyka,
dziewięć następnych cyfr to numer zwierzęcia,
ostatni znak to cyfra kontrolna.
· kod kreskowy (w przypadku kolczyków dla bydła).
· znak graficzny Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Ocena użytkowości polega na oszacowaniu wydajności mlecznej krowy na podstawie przeprowadzonych okresowo próbnych udojów. W czasie próbnego udoju waży się mleko od każdej krowy w cyklu całodobowym i polega reprezentatywne próbki do określenia do określenia zawartości tłuszczu, białka, komórek somatycznych i mocznika.
Wyniki z laboratorium wraz z wykazem krów ocenianych, który powstaje z gospodarstwa próbnego udoju trafiają do Zakładu Elektronicznej Techniki Obliczeniowej (ZETO). System gromadzenia tych informacji nosi nazwę SYMLEK. Do ZETO trafiają dane z terenu a wychodzą a wychodzą informacje wynikowe w postaci tzw. raportów wynikowych (LW). Po każdym próbnym udoju gospodarstwo otrzymuje dwa dokumenty wynikowe RW1 wyniki stada - sprawozdanie okresowe (dotyczące średnich wartości dla całego stada), RW2 - raport z próbnego udoju (dane dotyczące użytkowości mlecznej dla każdej krowy). Informacje z RW1 i RW2 wpisywane są przez zootechnika oceny do karty jałówek - krowy, i są podstawą do prowadzenia analizy użytkowości mlecznej.
T: CHARAKTERYSTYKA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA WYNIKI UŻYTKOWANIA MIĘSNEGO
Czynniki wpływające na użytkowość mięsną
Rasa
Płeć
Wiek
System użytkowania (utrzymania)
Rasa
Przy opasie intensywnym należy zastosować rasy cheroleis (czyt. szarolezy) lub simental i piemontese (czyt. piemontezy).
półintensywny - limousin (czyt. limuzę)
ekstensywny - aberdeen angus (czyt. aberdin angus) lub limousin (czyt. Limuzę)
płeć
Najlepiej opasają się buhaje, gorzej wolce (wykastrowane buhajki) a najgorzej jałówki
wiek
Wraz z wiekiem maleje tempo wzrostu i pogarsza się wykorzystanie paszy. Wraz z wiekiem wzrasta masa i udział tuszy w tłuszczu a maleje udział mięśni.
System użytkowania (utrzymania)
Wyróżniamy następujące systemy utrzymania:
intensywny
półintensywny
ekstensywny
W zależności od intensywności żywienia wyróżniamy systemy opasu:
+ intensywny
stosowane są pasze treściwe, prowadzony do 15 msc. przy końcowej wadze 450 - 600 kg
+ półintensywny
przebiega w dwóch etapach. Najpierw młode półroczne zwierzęta przebywają na pastwisku przez cały sezon (okres przygotowawczy) przyrosty wynoszą 500 - 600 gr dziennie. Po zejściu z pastwiska następuje drugi okres opasu właściwego i przebiega tak samo jak opas intensywny i kończy się w wieku 20 - 22 msc i przyrostem 550 - 600kg
+ ekstensywny
tylko przy opasie na pastwisku, zwierzęta korzystają z dwóch pełnych sezonów pastwiskowych; w pierwszym 500 - 600 gr dziennie, a w drugim 600 - 700 gr, masa końcowa 400 - 500 kg.
Tusza - ciało zwierzęcia po zdjęciu skóry
System EUROP przewiduje podział bydła rozróżnia na 5 kategorii:
A - Buhajki w wieku do 2 lat
B - Buhajki w wieku powyżej 2 lat
C - Wolce
D - Jałówki
E - Krowy
Tusze zwierząt zakwalifikowanych do poszczególnych kategorii oceniane są pod względem ich umięśnienia i otłuszczenia. Wynikiem oceny umięśnienia tuszy jest zakwalifikowanie do jednej z 5 klas umięśnienia. Są to klasy:
S - Super
E - Wyborowa
U - Bardzo dobra
R - Dobra
O - Dość dobra
P - Przeciętna
Otłuszczenie tuszy podawane jest w skali od 1 (otłuszczenie bardzo małe) do 5 (otłuszczenie bardzo duże).
Przy ocenie umięśnienia zwraca się uwagę na :
1 - wygląd udźca
2 - szerokość i wypukłość mięśni grzbietu
3 - wysklepienie i zaokrąglenie krawędzi łopatki.
Przy ocenie otłuszczenia zwraca się uwagę na:
- Grubość warstwy tłuszczu okresowego na krzyżu, lędźwiach, udźcu,
- Grubość warstwy tłuszczu na półtuszy.