Zespół Cieśni Nadgarstka (ZCN)

ZCN jest stosunkowo często występującym schorzeniem związanym z długotrwałym wykonywaniem tych samych czynności...

ZCN - Co to takiego?
WIKIPEDIA: ZCN - stan chorobowy powstały w wyniku długotrwałego nacisku na nerw pośrodkowy, biegnący w kanale nadgarstka. ZCN jest stosunkowo często występującym schorzeniem związanym z długotrwałym wykonywaniem tych samych czynności. Dotyczy to nie tylko pracy zawodowej ale także czasu wolnego. Słabo nasilone objawy bólowe pojawiają się u większości osób z grup ryzyka.

• muzyk (instrumenty klawiszowe)

• komputerowiec, informatyk

• masażysta, fryzjer

• drwal

• mechanik

• kasjer

Oraz u osób wykonujących inne zajęcia wymagające powtarzalnego poruszania nadgarstka lub poruszania palcami:

• robienie na drutach, szycie, haftowanie

• składanie różnych części, tzw. chałupnictwo

• praca na farmie i w fabryce.

 

ZCN dotyczy kanału nadgarstka:
Kanał nadgarstka jest to ograniczona przestrzeń po stronie dłoniowej nadgarstka. Od góry jest ona ograniczona przez troczek zginaczy rozciągający się pomiędzy nasadą dalszą kości promieniowej a podstawami kości śródręcza. Ponad troczkiem zginaczy przebiega ścięgno mięśnia dłoniowego długiego. Troczek zginaczy jest utworzony przez:

• więzadło poprzeczne nadgarstka (grube pasmo włókniste przyczepiające sie po stronie odłokciowej do kości grochowatej i haczyka kości haczykowatej, po stronie odpromieniowej przyczepia się ono do guzka kości łódeczkowatej oraz guzka kości czworobocznej większej.)

• rozcięgno rozpięte pomiędzy mięśniami kłębu i kłębiku w części dalszej, powięź głęboką przedramienia. 

Dno kanału nadgarstka tworzą kości nadgarstka. Kanał nadgarstka zawiera :

• nerw pośrodkowy,

• scięgno zginacza długiego kciuka

• osiem ścięgien zginaczy palców II-IV

Jakie są przyczyny?
Bezpośrednią przyczyną powstania ZCN jest wzmożone ciśnienie w kanale powodujące ucisk nerwu pośrodkowego, co powoduje upośledzenie funkcji nerwu. Najczęstsze przyczyny powstawania objawów składających się na zespół cieśni to:

• Stany zapalne w obrębie pochewek ścięgien wchodzących w skład kanału nadgarstka

• Urazy - złamanie kości nadgarstka lub nasady dalszej kości promieniowej ( wylew krwi w obręb ograniczonej przestrzeni jaką jest kanał nadgarstka powoduje wzrost ciśnienia ww okolicy)

• Choroba reumatyczna

• Przeciązenie nadgarstka spowodowane wykonywaną praca bądz aktywnością fizyczną - ciągłe ruchy skrętne, stale utrzymywane zgięcie grzbietowe podczas wykonywania pracy.

Inne czynniki, które jak wykazano mogą mieć wpływ na rozwój zespołu, to: cukrzyca, choroby nerek, ciąża, alkoholizm, otyłość, niedoczynność tarczycy, menopauza, choroba Raynauda, reumatoidalne zapalenie stawów i dna moczanowa oraz torbiele galaretowate ręki.

Objawy:

• drętwienie ,mrowienie i ból palców ręki - szczególnie dotyczy palców I - III

• ból i drętwienie ręki - nasilające sie zwłaszcza w godzinach nocnych

• parestezje w obrębie całej reki - nie tylko w obszarze unerwienia n.pośrodkowego co jest spowodowane istnieniem gałęzi łączących pomiędzy nerwem pośrodkowym i łokciowym.

• początkowo okresowe a potem stełe osłabienie siły mięśniowej ręki - zwłaszcza osłabienie chwytu szczypcowego

• bóle, drętwienia i mrowienia mogą promieniować do ramienia, barku i szyi uczucie pieczenia palców
  poranna sztywność lub skurcze mięśni ręki

• osłabienie siły kciuka

• zaniki mięśni ręki (zeszczuplenie ręki)

• mimowolne upuszczanie trzymanych przedmiotów

• niezdolność do zaciśnięcia ręki w pięść

• błyszcząca, sucha skóra ręki

Badania kliniczne:

1. Test Phalena - test zgięcia nadgarstka .Badany opiera łokcie na stole i swobodnie zwiesza ręce na okres 60 sek. Jeżeli w tym czasie wystąpią drętwienia i mrowienia test uważamy za (+)

2. Objaw Tinnela - polega na opukiwaniu okolicy nadgarstka wzdłuż przebiegu nerwu pośrodkowego - w przypadku pojawienia sie drętwienia, przeczulicy w obszarze unerwianym przez nerw posrodkowy test uznajemy za (+)

3. Objawy ruchowe - osłabienie mięśni kłębu, zwłaszcza odwodziciela krótkiego kciuka. Badanie obejmuje siłę chwytu szczypcowego końcami palców pomiędzy kciukiem i palcem serdecznym

4. Objawy autonomiczne - zmiana zabarwienie skóry, zaburzenie wydzielania potu w obrębie ręki i palców, kruchość i łamliwość paznokci.

5. Badanie EMG - przewodnictwa nerwowego w obrębie nerwu pośrodkowego na poziomie nadgarstka

6. Badanie USG kanału nadgarstka.

Leczenie:

Leczenie zachowawcze

• unieruchomienie i usztywnienie nadgarstka

• ortezy nadgarstka, leki p/zapalne, odpoczynek

• wstrzykiwanie hydrokortyzonu redukując stan zapalny i obrzęki (nastrzykiwanie sterydami, chociaz ciagle stosowane, jest metoda kontrowersyjna. Sterydy powoduja uszkodzenia wiezadel i sciegien).

• jonoforeza sterydowa , z vit B1, Butapirazol (+),Novokaina (+),Hydrokortyzon (-), Olfen (-), Diclac (-)

• galwanizacja podłużna kark-ręka (+) 10x , 5-6mA , 20min

• DD ( DF, CP, LP ) na bazie galwanu 1-2mA

• kąpiele elektryczno-wodne , jednokomorowe

• ultradźwięki 10x , 0,3-0,3W na cm2 , 7-12 min wzdłuz nerwu pośrodkowego

• krioterapia

• akupunktura pól nerwu nadgarstka

• masaż, w okresie ostrym, masaz miesni zginaczy garstka i palcow jest wskazany, z tym ze musi byc bardzo delikatny, relaksujacy miesnie. Niewskazane jest natomiast rozciaganie miesni. W tym przypadku uzycie metod MET (praca z antagonistami: prostowniki garstka) jest zabiegiem z wyboru.

• elektrostymulacja punktowa trójkątna obejmująca mięśnie niedowładne odwodziciela krótkiego kciuka i mięśnie przeciwstawiacza kciuka

• masaż podwodny wirowy

• okłady borowinowe

• rękawiczka parafinowa

• ćwiczenia "wyciągowe"

• ćwiczenia bierne ze zgięciem dłoniowym nadgarstka

• ćwiczenia zmniejszające obrzęki np.unoszenie ręki do góry

• ćwiczenia manualne ręki

Leczenie operacyjne 

operacyjne przecięcie więzadła poprzecznego nadgarstka
Obecnie stosuje się dwie techniki:

•  dekompresję otwartą - przewagą tej metody jest dobre uwidocznienie pola operacyjnego, możliwość dokładnego skontrolowania dna kanału nadgarstka oraz uwolnienia ewentualnych zrostów z pochewkami maziowymi ścięgien zginaczy

• dekompresję endoskopową - pozwala na szybszy powrót do aktywności , rana pooperacyjna goi się znacznie łatwiej z uwagi na niewielkie cięcie

Zapobieganie:

• przed pracą zrób sobie rozgrzewkę ramienia, ręki i palców

• nie zapomnaj o częstych przerwach na rozluźnienie i odpoczynek ręki

• postaraj się znaleźć alternatywne zadania aby zredukować powtarzalne ruchy nadgarstka

• zmień lub zmodyfikuj swoją codzienną aktywność zarówno podczas pracy jaki i uprawiania hobby na mniej obciążającą nadgarstek

• zmodyfikuj w miarę możliwości swoje otoczenie w pracy, by nie sprzyjało powstaniu jednostki chorobowej jaką jest ZCN

---