STRATEGIA PRODUKTU
1. Elementy strategii produktu:
· produkt
· marka
· opakowanie
2. Produkt jest nośnikiem i przekazicielem wartości:
· użyteczność formy
· użyteczność miejsca (w którym się go kupuje)
· użyteczność czasu
· użyteczność własności
· użyteczność informacji (przy promocji)
3. Co się składa na pojęcie marka ?
è PHILIP KOTLER: "MARKA" jest to nazwa, termin, symbol lub wzór (albo połączenie tych elementów), które mają na celu oznaczenie produktów lub usług jednego sprzedającego albo odróżnienie ich od produktów konkurencji".
§ część słowna: nazwa marki (Opel, SONY, ESKA, DANON)
§ część niewerbalna: symbol, forma plastyczna, logo (kółko Mercedesa)
è ZNAK TOWAROWY: zarejestrowana marka, która stanowi wyłączną własność jednego sprzedawcy (termin prawniczy)
§ chroni interesy właściciela
§ ułatwia konkurowanie i walkę z nieuczciwą konkurencją
§ oprócz producenta, markę może wprowadzić silny hurtownik lub detalista
è ETYKIETA: część produktu, przedstawiajaca nazwę, logo, markę i podstawowe informacje o produkcie.
è GENEZA: czasownik "to brand" oznacza: "znakować bydło" (j. angielski); w sataronordyckim "brandr" oznacza "palić"
4. Zarządzanie marką:
· prekursorem jest firma Procter&Gamble w latach 30-tych
· obecnie powszechnie stosowana metoda zarządzania poszczególnymi markami (czasami pojęcie marka jest tożsame z produktem)
· MENEDŻER MARKI jest odpowiedzialny za pojedynczą markę, staje się specjalistą i jej entuzjastą w swojej firmie
· określa ON cele marketingowe swojej marki, tj. mix marketingowy (produkt, cena, promocja, dystrybucja)
5. Marketingowe rozumienie poziomów produktu (marki) - wg H. Mruka
6. Korzyści ze stosowania marek:
DLA KONSUMENTA |
DLA PRODUCENTA |
· łatwo identyfikowane - proste zakupy · dostarcza satysfakcji psychologicznej · zwykle umieszczane w najlepszych miejscach w sklepach · ta sama jakość (niekiedy cena), gdziekolwiek produkt jest kupowany · utożsamiana z wartością (korzyścią) dodaną · klienci niechętnie godzą się z upadkiem marki, nawet jeśli zmienia się jej właściciel · umiędzynarodowienie marki zapewnia klientowi komfort nabycia swojego produktu w każdym miejscu kuli ziemskiej |
· narzędzie strategii różnicowania produktów · stymuluje powtarzalność zakupów (lojalność) · rozszerza linię i poszerza produktów, gdy marka jest silna (rodzaje dywersyfikacji) · wysoki popyt zapewniający efekt skali (nie we wszystkich branżach) · ale wysoki popyt może zachęcać do podwyższania cen · silna marka zapewnia siłę w walce konkurencyjnej · ochrona przed kopiowaniem ("me too") · dobra marka sprawia, że w konkurencji producent-detalista lekką przewagę ma producent · niezawsze rozciąganie marki na nowe rodzaje produktów jest opłacalne ( np. Cadbury w Anglii, gy rozciągnęło markę na wyroby nieczekoladowwe - chipsy ziemniaczane osłabiło reputację i siłę marki; ) · najczęściej marki nie mają cyklu życia, w przeciwieństwie do produktów |
7. Jak wybrać dobrą nazwę dla marki ???
· OD NAZWISKA OSOBY - np. Baker's Cocoa, Cook"s Tour"s, Edison Phonograph; Zasada Group; Dr Oetker;
· OD NAZWY MIEJSCA - np. gdzie produkt wynaleziono, np. Columbia Bicycles, New England Mincemeat; Dębica;
· NAZWY NAUKOWE -Caligraph Typewriter, Cuticura soap; Mydło Siarkowe;
· OD ŁADNIE BRZMIĄCYCH SŁÓW - Gold Dust, Crown Pianos, Diamond Dyes;
· OD DOBRYCH SKOJARZEŃ - Kama (film, ekologia); Lajkonik (tradycja), Pollena (historia Polski), Disneyland (osoba, rozrywka)
· SZTUCZNE NEOLOGIZMY - Kodak ; Społem; Ruch;
· NAZWY OPISUJĄCE - Ramler Bicycle, Fabryka Samochodów osobowych (FSO), FIAT;
· SUGERUJĄCA KORZYŚCI - Goodyear; Stomil; Delecta
· ŁATWA DO WYMÓWIENIA W OBCYM JĘZYKU - Pollena rex; Libero,
· NIEOBRAŹLIWA - Osram, Tungsram.
8. Wycena marki:
· przypisywanie wartości w bilansie firmy większej, niż wynoszą aktywa materialne
· Gdy PHILIP MORRIS kupował produkującą żywność firmę KRAFT w 1988 r. zapłacił za nią 12,9 mld $ - tj. czterokrotnie więcej od wartości materialnej aktywów Krafta.
· wycena oparta najczęściej na subiektywnej ocenie najważniejszych kryteriów:
è przywództwo (lider lub nie) è stabilność (długość życia) è wielkość rynku |
è międzynarodowość è marketing wspierający markę è ochrona prawna marki |
9. Brand image - obraz marki
10. Przykłady tworzenia nazwy marki:
FIRMA |
HISTORIA POWSTANIA NAZWY MARKI |
Buty "adidasy" |
· zawdzięczają swoją nazwę założycielowi firmy, którym był Niemiec ADOLF DASSLER, znany wśród znajomych jako Adi Das-sler. · chociaż jest to skrót od nazwy własnej , adidas zawsze się pisze przez małe a. |
AGFA |
· nazwa bez polotu: Aktiengesellchaft fur Anilinfabrikation (Spółka Akcyjna Produkująca Farby) |
Alfa-Romeo |
· Włoch NICOLA ROMEO był kiedyś menedżerem w firmie Societa Anonima Lombarda Fabricca Automobii. |
Birds Eye - paluszki rybne |
· mrożonki reklamowane na całym świecie z wykorzystaniem postaci wilka morskiego - KAPITANA BIRDSEYE - faktycznie zawdzięczają swoją nazwę człowiekowi o tym nazwisku · Clarence (zwany Bob) Birdseye (1886-1956) wynalazł proces zamrażania produktów spożywczych w opakowaniach na tyle małych, by nożna było je sprzedawać detalicznie |
Biro - pióro wieczne |
· LASZLO BIRO - Węgier, wynalazł pióro nie robiące kleksów · uciekł przed nazistami do Argentyny i tam opatentował pióro |
BMW |
· Bayerische Motoren Werke |
Brillo - brytyjski płyn do zmywania |
· skrót nazwy "Brilliant-o" |
Caran d'Ache szwajcarska marka ołówków |
· zawdzięcza nazwę francuskiemu rysownikowi, Emmanuelowi Poire, który miał taki pseudonim · zapożyczył on go z j. rosyjskiego: "karandasz znaczy ołówek" |
Chesterfield |
· LORD CHESTERFIELD - posłużył za symbol XIX wiecznego wytwornego stylu · sofa chesterfield · płaszcz chesterfield · papierosy chesterfield |
Cinzano |
· w 1757 r. Stefano Cinzano i Giovanni Giacomo Cinzano produkowali noszący od ich nazwiska trunek w fabryce niedaleko Turynu |
Coca-Cola |
· powstała w 1886 r. z połączenia dwóch nazw składników napoju: ekstraktu liści coca i orzeszków cola. |
Durex - prezerwatywa |
· produkowana przez London Rubber Company · wymyślił ją były prezes firmy A. Reid zupełnie przypadkowo jadąc pociągiem z londynu do domu w Sothend-on-Sea |
FIAT |
· założony w 1899 r. jako Fabrica Italiana Automobili Torino |
Ford |
· od nazwiska Henry'ego Forda · także inne marki samochodowe powstały od nazwisk: Chevrolet, Chrysler, Citroen |
Goodyear i Firestone - opony |
· są nazwiskami założycieli obu firm oponiarskich |
Hoover |
· poraz pierwszy ten odkurzacz został wyprodukowany przez Williama Henry'ego Hoovera · chociaż twórcą wynalazku był J. Murray Spangler |
Kodak |
· wymyślił ja w1888 r. George Eastman, który mówił: "Wiedziałem , że nazwa marki musi być krótka, pełna wigoru, łatwa do zapamiętania (trudna do zniekształcenia). Litera "k" jest moją ulubioną: wydaje sie literą silną i ciętą". |
Lada i Skoda |
· wydaje się,że wymyślili je komuniści dla idealnej nazwy · w rzeczywistości Emil Skoda był czeskim inżynierem sprzed komunizmu, który założył fabrykę w 1869 r. · lada w j. rosyjskim oznacza: "ukochana" |
Lego |
· nazwa duńskiej zabawki edukacyjnej · nie pochodzi od łacińskiego "lego" czyli "czytam" ale od duńskiego "leg godt", czyli "dobrze się bawić" · wynalzcą był duński stolarz Ole Kirk Christiansen |
Nestle |
· wymyślone przez samego założyciela Henri Nestle, choć w dialekcie niemieckim "nestle" oznacza małe gniazdo |
11. Marketing flop - "porażki markowe i produktowe"
è około 80% wszystkich nowych produktów nigdy nie odnosi sukcesu komercyjnego
è pewien Szkot, ROBERT McMATH otworzył w Naples w stanie Nowy York "muzeum produktu", gdzie ocalił przed zapomnieniem niektóre z takich nieudanych pomysłów:
§ jogurtowy szampon
§ bogaty w witaminy cukierek słodowy GORILLA BALLS
§ dezodorant w tabletkach NULLO
§ jajeczna kawa NORTHWOODS
§ MALE CHAUVINIST - "okropnie arogancki" płyn po goleniu
§ Procter & Gamble wprowadził kiedyś na rynek PRINGLE POTATO CHIPS o fatalnej reklamie: "w chipsach Pringle znajdziesz odwodnione ziemniaki, mono- i diglicerydy, kwas askorbinowy i butylowany hydroksy-anisol"
12. Co się składa na strategię marki ???
è produkt mix
è znakowanie marką przez konkurujących w sektorze dostawców i odbiorców (producentów, hurtowników, detalistów)
è opakowanie z etykietą
è pozycjonowanie produktu na rynku
13. Produkt mix - asortyment
SZEROKOŚĆ |
· liczba oferowanych przez firmę linii produktów |
GŁĘBOKOŚĆ |
· liczba wariantów każdej z marek; np. to samo mydło może mieć wielkość kąpielową, podróżną, podręczną itp. |
DŁUGOŚĆ |
· liczba marek każdego z produktów (np. kilka nazw - marek - mydła |
SPÓJNOŚĆ |
· stopień pokrewieństwa między liniami produktów |
14. Strategia produktu mix.
SZEROKOŚĆ |
|
GŁĘBOKOŚĆ |
|
|
|
płytki |
głęboki |
|
Wąski |
niewiele marek w kilku pokrewnych liniach produktów § minimalne koszty § szybki obrót § zadowolenie klientów z szybkiej obsługi § mały wybór § brak często poszukiwanego towaru § w dystrybucji: sąsiedztwo pobliskiego sklepu |
wiele marek w kilku pokrewnych liniach § duży wybór § specjalistyczny asortyment (np. tylko w danej branży) § dobry wizerunek § sklepy lubiane § silna lojalność klientów § określone segmenty klientów § małe obroty |
|
Szeroki |
niewiele marek w dużej liczbie różnych linii produktów § supermarkety o dużej powierzchni § duża przepustowość § zakupy w 1 sklepie § wygodne i szybkie zakupy § duże obroty § niższe ceny § nienajlepsza jakość § słaby poziom obsługi |
wiele marek w dużej liczbie różnych linii produktów § w dystrybucji: hipermarkety § duży wybór heterogenicznych artykułów § silna lojalność § zakupy w 1 sklepie § szybki obrót § niskie ceny § nie zawsze dobry wizerunek |
15. Strategie marki
è strategia marki indywidualnej:
· każdy produkt tej samej firmy ma własną markę
· firma nie naraża na szwank dobrego imienia całej firmy, gdy któraś marka nie wypali
· wysokie koszty promocji oddzielnej marki
· zwykle stosuje sie ją gdy rynek jest masowy
è strategia marki rodzinnej:
· sprzedaż wszystkich produktów pod jedną nazwą
· wzmocnienie nazwy i rangi firmy
· niewygodna przy zróżnicowanych cenach
· niższe koszty reklamy
· łatwiej wprowadzać nowe produkty
è strategia marek łączonych:
· stosowanie jednocześnie marek indywidualnych i łączonych
· niezależne występowanie na rynkach różnych branż
· wyższe koszty promocji
· strategia marek rozszerzonych
· z marek indywidualnych tworzy się markę rodzinną
· może dotyczyć dywersyfikacji
· niskie koszty rozwoju nowego produktu
16. Cztery strategie marki typu marka/produkt :
|
produkt istniejący |
produkt nowy |
Marka istniejąca |
ROZCIĄGNIĘCIE LINII · ma miejsce, gdy firma wprowadza pod tą samą marką dodatkowe produkty w tej samej kategorii · np. nowe smaki, formy, kolory, opakowania · np. Dannon dodała siedem smaków jogurtów · rozszerzenie linii może mieć charakter: 4 innowacyjny ( jogurt bez tłuszczu) 4 naśladowczy 4 uzupełniający (nowe opakowanie) |
ROZSZERZENIE MARKI · firma może użyć istniejącej marki do firmowania nowych produktów · Honda używa swej nazwy do znakowania takich produktów jak: 4 samochody 4 motocykle 4 pługi śnieżne 4 kosiarki 4 silniki do motorówek 4 skutery śnieżne · ryzyko utraty reputacji · nowy produkt może źle się kojarzyć |
Marka nowa |
WIELE MAREK · firma wprowadza dodatkowe marki w tej samej kategorii produktów · jest to metoda na różnicowanie i uwypuklenie cech (P & G) · jest to odwołanie się do różnych motywów zakupu · pozwala na przechwycenie większej przestrzeni sklepowej · Seiko stworzyło inne marki dla produktów drogich (Seiko Lasalle) a inną dla produktów tanich (Pulsar), aby zabezpieczyć reputację · ryzyko: ograniczony udział w rynku |
NOWE MARKI · kiedy firma wprowadza nowy produkt, może uznać, że żadna z istniejących marek nie jest właściwa · gdyby Seiko zdecydowało się na produkcję szczoteczek do zębów, to raczej nie nazwie ich Seiko... · mogłoby to zaszkodzic obecnej marcei nie pomóc nowemu produktowi · firma może uważać, że siła obecnych marek jest jednak przemijająca · utworzenie nowej marki w USA może kosztować od 50 $ do 100 mln $. |
ROLA MARKI W NOWYM MARKETINGU
1. Tendencje:
è liczba oferowanych marek w ciągu ostatnich 20 lat podwoiła się
è konsument myli marki - jest zdezorientowany
è 43% badanych w Niemczech przyporządkowuje markę zupełnie innej reklamie (innej firmy)
è liczba marek pojawia się w niesamowitym tempie, konsument ma skłonność do wypróbowywania i stare marki tracą lojalność
è dochodzi do deprecjonowania znanych marek
è szybkie zmiany marek będących "na fali"
è błyskawiczny wzrost marek luksusowych
è skłanianie się konsumentów ku marce (produktowi) indywidualnemu
è nowy model zachowań konsumentów: z jednej strony istnieją obszary rynku, gdzie dokonują zakupów marek najdroższych, a z drugiej strony zakupują produkty marek najtańszych
KONSEKWENCJE
|
|
|
|
· problemy z kojarzeniem marek - dysonans poznawczy
· konfrontacja marki ze spotem reklamowym zaprezentowanym w telewizji przynosi rozczarowanie
· najbardziej lojalna jest młodzież mająca swoje luksusowe marki
· w obecnej dobie istotniejsze jest oferowanie przez marki korzyści dodatkowych nie związanych z cechami funkcjonalnymi: EMOCJE, FASCYNACJE, NOWATORSTWO, NIEZALEŻNOŚĆ
· nowej rangi w kreowaniu marki i jej umocnieniu pełnią symbole, formy i postacie przedstawiane w reklamie
· KROEBER-RIEL wyodrębnia dwa podstawowe typy postaci reklamowych, pomagające w identyfikacji marki:
4 wizualny sygnał identyfikujący markę: (Osborn - byk, Lacoste - krokodyl, Michelin - ludzik)
4 postacie obrazy-klucze: Marlboro - kowboj, łączenie marek z postaciami znanych komiksów lub filmów
2. Nowa marka
· nie może już bazować na wykorzystaniu symboli i obrazów zakodowanych w pamięci konsumentów
· produkty i marki mogą czerpać olbrzymie korzyści , jeśli są oparte na określonych emocjach
· sukces odniesie ten, kto odpowiednio wcześniej zastosuje obrazy, symbole i informacje, i dzięki nim "urynkowi świat psychologicznych przeżyć"
· GERD GERKEN - twierdzi, że marka przyszłości musi sięgać do mitów, ludowych wierzeń, ponieważ "w mity wierzą zazwyczaj wszyscy ludzie"
· w praktyce oznacza to, że mity są fikcją, do której wszyscy powracają
· mit opowiada często o zdarzeniach z czasów prehistorycznych, które tworzą podstawę dla sytuacji, w jakiej aktualnie znajduje się człowiek
3. Przykłady mitów:
MARKA |
TWORZONY MIT |
MARLBORO |
· czas wolny i przygoda (mit Zachodu) |
STUYVESANT |
· koncepcja otwarcia na świat, optymizmu, internacjonalizmu (mit obywatela świata) |
IKEA |
· koncepcja twórcy własnego świata. "Każdy znajdzie dla siebie coś odpowiedniego: rodzice i dzieci. Posiadanie mebli nie ma nic wspólnego z przymusem; Każdy jest projektantem i kreatorem własnego świata, w którym nie ma złych wyborów" |
SWATCH |
· mit: "Zawsze młody" obok indywidualizmu, hedonizmu i nowego wymiaru statusu społecznego. Dobry gust i manifestacja społeczna. |
BENETTON |
· "United Colours" - mit o globalnym braterstwie · kampanie Benetton są zabawą, w której posłużono się ważnymi problemami na skalę światową, po to, by sprzedać sweter, nie rozwiązując ich. |
TENDENCJE W ZARZĄDZANIU MARKĄ
4. Wytyczne dla nowej marki:
è przyjazność wobec środowiska naturalnego stanowi stały element pakietu korzyści, jakie oferuje produkt
è liczba marek w ramach jednego produktu jest ograniczona i nie można jej zwiększać w nieskończoność
è nastąpi przewaga marek, których orientacja na środowisko naturalne będzie zależeć do rdzenia produktu
è produkty zorientowane na środowisko naturalne mogą oferować inne korzyści dodatkowe
è ze względu na coraz bardziej rzetelną informację pozornie "zielone" marki i wypowiedzi dotyczące produktów będą stopniowo traciły akceptację
5. Przykłady marek ekologicznych:
MERCEDES KLASY "S" |
· pierwszy samochód podlegający pełnemu recyclingowi · PUŁAPKA!!! - w rzeczywistości bilans ekologiczny jest przerażający · przy wyprodukowaniu 1 samochodu powstaje 52 tony odpadów !!! |
EISLINGER SUDOL GmbH |
· usunięte zostają zanieczyszczenia z oleju do przekładni i oleju silnikowego |
ENTETE/NTL |
· firma ta zajmuje się przetwarzaniem zużytego płynu hamulcowego |
NICO-METAL |
· produkuje się tutaj przemysłowe płyty podłogowe z resztek kabli wysokiej jakości |
RAVE-GLASWOL LE |
· ze sztłuczki szklanej produkuje się wełnę szklaną oraz płyty izolacyjne |
BAUMGARTNER |
· stary, zużyty papier znajduje nowe zastosowanie jako podściółka dla kotów |
5. Korzyści dodatkowe wybranych marek:
FIRMA |
MARKA |
PRODUKT |
KORZYŚĆ DODATKOWA |
Bahlsen Keksfabrik KG |
Bahlsen |
pieczywo cukiernicze, snacki, wypieki sezonowe |
tradycja, zaufanie, emocje |
Ferrero OHG |
Mon Cherie |
pralinki alkoholowe |
emocje, bezpieczeństwo |
GmbH & Co.KG |
Kronung |
kawa |
srodowisko naturalne, opakowanie |
Mars GmbH |
Mars, Ballisto, Snickers, Twix |
batony |
innowacja, seks, opakowanie |
Aloys Muller |
Muller Milch Ractiv |
mleko, jogurt, napoje |
innowacja |
Alfred Ritter GmbH & Co.KG.Schokoladenfabrik |
Ritter Sport Balloon |
czekolada, batony |
produkt jako bohater, opakowanie, innowacje |
Nestle Schokoladen GmbH |
Mickey Mouse |
batony, czekolada |
świat bohaterów komiksów, produkt jako bohater |
Racke |
Viala |
wino |
produkt jako bohater, styl życia |
B.A.T. Cigarettenfabriken |
Lucky Strike |
papierosy |
produkt jako bohater |
Philip Morris |
Marlboro |
papierosy |
wizerunek marki, emocje, mit, styl życia |
FIAT |
Panda |
samochód |
produkt jako bohater, emocje, ciągłość |
Toyota |
Corolla |
samochód |
emocje, unikatowa oferta |
Osram GmbH |
Vialox, Powerstar |
lampy |
innowacje |
Siemens AG |
Siemens |
odkurzacze |
świat bohaterów komiksów, emocje |
Henkel KGaA |
Dor |
środki czyszczące |
środowisko naturalne |
Benetton |
United Colours of Benetton |
odzież damska, dzianiny |
emocje, styl, wizerunek |
Esprit |
Esprit |
odzież damska i męska |
styl życia, środowisko |
Levi Strauss GmbH |
501 |
dżinsy |
produkt jako bohater |
Mustang |
Mustang |
dżinsy |
produkt jako bohater |
Colgate-Palmolive GmbH |
Palmolive |
żele do mycia |
emocje, fascynacja, ciągłość |
Elida Gibbs GmbH |
Axe |
dezodoranty |
emocje, wizerunek marki |
Agfa Geveart |
Agfa |
kasety audio i video |
design |
Harman Deutschland |
Maxwell |
kasety audio i video |
emocje |
Nikon |
F3, F4 |
aparaty fotograficzne |
tożsamość marki, ciągłość |
IBM |
IBM |
komputer |
wizerunek marki, środowisko naturalne |
Apple Computer |
Apple |
komputer |
design, tożsamość marki, innowacja |
Rotring Werke |
Rotring |
maszyny do pisania |
design |
American Express |
Ameco |
karty kredytowe |
fascynacja, sponsorowanie |
DEA |
DEA |
benzyna, olej |
emocje, fascynacja |
Ferdinand Muelhens |
4.711 |
woda toaletowa |
unikatowa oferta sprzedażowa |
Doetsch Grether & Cie |
Fenjala |
środki do kąpieli |
emocje |
Vorwerk Teppichwerke |
Trend |
wykładziny dywanowe |
design |
Werner & Mertz |
Frosch |
środki piorące |
środowisko naturalne |
Ebel |
Ebel |
zegary |
estetyka, środowisko, tradycja, sponsorowanie |