PYTANIE 7

Omów wskazaną placówkę systemu profilaktyki i resocjalizacji (Policyjna Izba Dziecka, Schronisko Dla Nieletnich, Pogotowie Opiekuńcze, Zakład Poprawczy, MOW, MOS)

Policyjna Izba Dziecka

Jest placówką opiekuńczo - wychowawczą funkcjonującą przy Rejonowej Komendzie Policji. Policja uprawniona jest do zatrzymania nieletniego w w/w placówce, ponieważ realizuje zadania w zakresie zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich.

Umieszcza się w niej, kiedy:

1. Jest to koniecznie ze względu na okoliczności sprawy. Policyjna Izba Dziecka zatrzyma nieletniego, co do którego istnieje podejrzenie, że popełnił czyn karalny, a zachodzi uzasadniona obawa ukrycia się nieletniego lub zatarcia śladów tego czynu.

2. Wymagane jest zapewnienie nieletniemu natychmiastowej opieki, lecz nie jest możliwe przekazanie go rodzicom (lub opiekunom), albo umieszczenie w pogotowiu opiekuńczym lub w innej placówce opiekuńczo-wychowawczej (dotyczy to nieletnich, którzy ukończyli lat 13, a nie ukończył lat 18- stu)

3. Zatrzyma się nieletniego w trakcie samowolnego pobytu poza schroniskiem dla nieletnich lub zakładem poprawczym na czas niezbędny do przekazania nieletniego właściwemu zakładowi, nie dłużej jednak niż 5 dni.

Czas zatrzymania:

Umieszczenie w izbie nastąpić ma na okres:

- 48 godzin - w przypadku czynu karalnego

- 72 godzin - w przypadku braku opieki

Dłuższy pobyt nieletniego może nastąpić jedynie za zgodą sądu rodzinnego na czas przez Sąd określony, nie przekraczający 14 dni.

Powiadomienie:

o zatrzymaniu Policja niezwłocznie zawiadamia:

- rodziców lub opiekunów

- sąd rodzinny

Zadania policyjnej izby dziecka, to:

- zapewnienie doraźnej opieki nieletnim zatrzymanym w związku z popełnieniem czynu karalnego lub w związku z prowadzonym postępowaniem przygotowawczym,

- ustalenie przyczyny moralnego zagrożenia w celu ich likwidacji,

- prowadzenie działalność profilaktyczno - wychowawczej wobec nieletniego zatrzymanego w izbie,

- potwierdzenie tożsamość zatrzymanego nieletniego,

- zbieranie informacji o sytuacji środowiskowej i rodzinnej nieletniego,

- informowanie o sytuacji nieletniego, instytucji państwowych zajmujących się opieką, wychowaniem tj. np. szkoły, poradnie wychowawczo - zawodowe itp. w celu udzielenia nieletniemu pomocy,

-utrzymywanie stałego kontaktu z sądem rodzinnym,

Zwolnienie nieletniego z Policyjnej Izby Dziecka:

zatrzymanego nieletniego należy natychmiast zwolnić i przekazać rodzicom lub opiekunom jeżeli:

-ustanie przyczyna zatrzymania,

-orzeknie tak Sąd Rodzinny

-nie został zachowany termin powiadomienia Sądu Rodzinnego o zatrzymaniu nieletniego

-w ciągu 72 godz. od chwili zatrzymania nie ogłoszono nieletniemu postanowienia o umieszczeniu w placówce opiekuńczo - wychowawczej albo w zakładzie poprawczym

Pogotowie Opiekuńcze

To instytucja zajmująca się wychowaniem i opieką młodzieży. Trafiają do niej dzieci znajdowane na ulicy, uciekające z domów lub innych placówek wychowawczo - opiekuńczych, niepełnoletnie ofiary przemocy domowej lub małoletni przestępcy, przebywający w tej placówce w czasie trwania procesu sądowego. Formalnie maksymalnym okresem jest 6 miesięcy.

Głównym celem Pogotowia Opiekuńczego jest pomoc dzieciom i młodzieży (która nie ukończyła 18 roku życia) znajdującej się w trudnej sytuacji oraz wymagających zapewnienia opieki całodobowej. Celem działania pogotowia opiekuńczego jest powrót dziecka do własnej rodziny, umieszczenie go w placówce zastępującej rodzinę (np. Dom dziecka lub podobnej), czy też w innej, odpowiedniej placówce (socjalizacyjnej, resocjalizacyjnej).

O przyjęciu dziecka do pogotowia opiekuńczego decyduje orzeczenie sądowe, wnioski dyrektorów szkół, inspektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych w celu ustalenia najkorzystniejszego dla nich środowiska wychowawczego, a także na prośbę rodziców dziecko może być przyjęte do takiej placówki, lecz ta powinna być poparta decyzją organu administracji oświatowej.

Zadania Pogotowia Opiekuńczego, to:

-zapewnienie doraźnej i okresowej opieki dzieciom opuszczonym i osieroconym bądź wymagającym odizolowania od dotychczasowego środowiska,

-organizowanie odpowiedniej działalności kompensacyjno-terapeutycznej i resocjalizacyjnej,

-zapewnienie każdemu dziecku warunków do wypełnienia obowiązku szkolnego, aby w miarę możliwości mogło kontynuować naukę w szkole,

-opracowanie diagnozy pedagogicznej i lekarskiej oraz wskazań wychowawczych i dydaktycznych,

-kwalifikowanie dzieci do rodzin zastępczych i adopcyjnych oraz kwalifikowanie dzieci do odpowiednich placówek wychowawczo-opiekuńczych,

Pogotowie opiekuńcze jest miejscem gdzie dziecko nie powinno przebywać dłużej niż 3 miesiące.

Organizacja życia codziennego:

Każde dziecko, które trafia do pogotowia opiekuńczego najpierw przebywa na oddziale izolacyjnym, gdzie poddawane jest zabiegom higienicznym oraz badaniom lekarskim. W wielu placówkach nie istnieją oddziały izolacyjne. Dzieci przyjmowane są bezpośrednio do grup wychowawczych Z oddziału izolacyjnego dziecko jest kierowane do grupy wychowawczej w internacie. Z tej grupy bezpośrednio uczęszcza na zajęcia szkolne. Jeżeli dziecko ma poniżej 7 lat wtedy trafia do grupy przedszkolnej. Dzieci poniżej 7 lat najczęściej trafiają do Domu Małego Dziecka.

Organizacja życia w internacie pogotowia opiekuńczego i podział wychowanków na grupy jest zależne od wieku dzieci ( dzieci starsze powinny być odizolowane od młodszych, ponieważ mają większy bagaż doświadczeń negatywnych, są zaniedbane wychowawczo, dzieci młodsze są niedożywione, opóźnione w nauce, na pobyt w pogotowiu reagują apatią, z kolei dzieci starsze agresją i niezdyscyplinowaniem).

Schroniska dla nieletnich

to specjalna placówka opieki całkowitej, podlegająca ministerstwu sprawiedliwości, która realizuje funkcję diagnostyczną, resocjalizacyjną i zapobiegawczą (zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania sądowego).

Kierowane są tu osoby w wieku 13 - 21 lat, podejrzane o dokonanie czynu karalnego lub przestępstwa, a okoliczności i charakter czynu, stopień demoralizacji i nieskuteczności dotychczasowych środków wychowawczych przemawiają za przyszłym umieszczeniem w zakładzie poprawczym.

Istnieją dwa typy schronisk dla nieletnich: zwykłe i interwencyjne.

Do schroniska zwykłego może trafić nieletni, gdy:

zachodzi obawa ukrycia się nieletniego, zatarcia śladów czynu karalnego przez nieletniego, nie można ustalić tożsamości nieletniego, orzeczenie o umieszczeniu nieletniego w zakładzie poprawczym natrafia na niedające się usunąć przeszkody

Do schroniska interwencyjnego może trafić nieletni, gdy:

stwarza poważne zagrożenie społeczne lub zagrożenie dla bezpieczeństwa schroniska zwykłego.

Praca resocjalizacyjna odbywa się w szczególności przez nauczanie, zajęcia korekcyjno-wyrównawcze, przyuczenie do zawodu oraz organizację zajęć w internacie. Praca służy tu rozwijaniu zainteresowań i uzdolnień, wdrażaniu do przestrzegania zasad współżycia społecznego oraz umiejętnym organizowaniu czasu wolnego. Praca w schronisku interwencyjnym nastawiona jest na wyeliminowanie zachowań agresywnych.

Rodzinny ośrodek diagnostyczno-konsultacyjny

to specjalistyczna instytucja działająca głównie na zlecenie sądów rodzinnych, ale też prokuratury, policji, sądów zwykłych i zakładów dla nieletnich.

Główne zadania to:

przeprowadzanie badań psychologicznych, pedagogicznych, lekarskich (psychiatrycznych) i środowiskowych oraz wydawanie opinii o nieletnich, małoletnich i ich rodzicach czy opiekunach, poradnictwo rodzinne i opieka specjalistyczna nad nieletnimi i młodocianymi, pomoc specjalistyczna zakładom poprawczym i schroniskom dla nieletnich, współpraca z instytucjami zajmującymi się problematyką rodzinną i zapobieganiem demoralizacji.

Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii

przeznaczone są dla uczniów przejawiających zaburzenia emocjonalne, takich, którzy nie potrafią funkcjonować w szkołach masowych, mają problemy rodzinne lub środowiskowe i wymagają wsparcia o charakterze socjoterapeutycznym. Do młodzieżowych ośrodków socjoterapii wychowankowie przyjmowani są na podstawie orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej i wniosku rodziców lub postanowienia sądu rodzinnego.

Wg stanu na dzień 1.09.2009 r. w Polsce zgłoszonych w systemie jest 58 takich placówek, w tym m.in.:

Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii dla dziewcząt w normie intelektualnej - 3

Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii dla chłopców w normie intelektualnej - 22

Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii koedukacyjne dla dzieci i młodzieży w normie intelektualnej - 29

Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii koedukacyjne dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem w stopniu lekkim - 2

Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii dla chłopców z upośledzeniem w stopniu lekkim i w normie intelektualnej - 2

Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze

Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze przeznaczone są dla młodzieży charakteryzującej się poważniejszymi zaburzeniami w funkcjonowaniu społecznym. Do młodzieżowych ośrodków wychowawczych przyjmowana jest młodzież, wobec której sądy rodzinne wydały w trybie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich postanowienia o konieczności zastosowania środka wychowawczego polegającego na umieszczeniu w placówce resocjalizacyjnej.

Wg stanu na dzień 1.09.2009 w Polsce funkcjonują 73 takie placówki.

Zakład poprawczy

Potocznie poprawczak - specjalna placówka resocjalizacyjna dla osób od 13 do 21 roku życia, skierowanych ze schroniska dla nieletnich. Zapewnia naukę i kształcenie zawodowe, zajęcia kulturalno-oświatowe i sportowo-rekreacyjne.

Rodzaj zakładów poprawczych

Zakłady resocjalizacyjne

-o charakterze otwartym i półotwartym,

-o charakterze zamkniętym (dla wielokrotnych uciekinierów z zakładów otwartych i półotwartych)

-o wzmożonym nadzorze wychowawczym dla wysoce zdemoralizowanych

Zakłady resocjalizacyjno-rewalidacyjne dla nieletnich upośledzonych umysłowo.

Zakłady resocjalizacyjno-terapeutyczne dla nieletnich

-z zaburzeniami psychicznymi lub innymi zaburzeniami osobowości

-uzależnionych od środków odurzających, psychotropowych i alkoholu,

-nosicieli wirusa HIV.

Prawa i obowiązki nieletniego w zakładach poprawczych:

zapoznanie się z prawami, zapoznanie się z obowiązkami, prawo do opieki i warunków pobytu zapewniających higienę i bezpieczeństwo, ochronę przed formami przemocy fizycznej i psychicznej oraz poszanowanie godności osobistej, prawo do świadczeń zdrowotnych, prawo do życzliwego traktowania, prawo do podtrzymywania więzi z rodziną naturalną, prawo do korespondencji, prawo uczestniczenia w życiu zakładu, prawo do składania próśb, skarg i wniosków do właściwego organu, uczestniczenie w procesie kształcenia i wychowania, przestrzeganie regulaminu w zakładzie, przestrzeganie zasad współżycia społeczeństwa, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa na terenie zakładu, zakaz samowolnego opuszczania placówki, wykonywanie prac pomocniczych, odpowiednie postawy wobec personelu, posłuszeństwo wobec przełożonych oraz poprawne traktowanie innych wychowanków, sprzątanie pomieszczeń w których przebywa wychowanek i utrzymanie porządku, dbałość o kulturę osobistą i kulturę słowa, terminowe powroty z przepustek i urlopów.

PYTANIE 8

Omów wskazaną placówkę profilaktyczną działającą w środowisku otwartym (Ośrodek Kształcenia i Wychowania OHP; Kuratorski Ośrodek (Pracy z Młodzieżą); Ognisko Wychowawcze)

Ośrodki Szkolenia i Wychowania OHP są jednostkami organizacyjnymi posiadającymi bazę lokalową, zapewniają one uczestnikom całodobową opiekę wychowawczą i socjalną. Jako jednostki regionalne służą przede wszystkim młodzieży z danego województwa.

Do podstawowych zadań i celów realizowanych przez OSiW należą: zapewnienie warunków do nauki i zdobywania kwalifikacji zawodowych, prowadzenie działalności wychowawczej, profilaktycznej i resocjalizacyjnej, prowadzenie pracy w zakresie informacji zawodowej i poradnictwa zawodowego, współdziałanie z instytucjami środowiska lokalnego oraz rodzicami lub opiekunami prawnymi uczestników w procesie wychowania, organizowania życia kulturalnego i sportowego itp.

Ośrodki Szkolenia i Wychowania zapewniają przede wszystkim warunki do nauki i zdobycia kwalifikacji zawodowych. Prowadzą działalność wychowawczą, profilaktyczną i resocjalizacyjną; współpracują z instytucjami środowiska lokalnego oraz rodzicami lub opiekunami prawnymi uczestników w procesie wychowania oraz organizowania życia kulturalnego i sportowego. Zapewniają kształcenie w oparciu o własne warsztaty szkoleniowo - produkcyjne oraz umożliwiają i zapewniają całodobową opiekę wychowawczą. Pobyt w OSiW jest dla młodzieży z najbiedniejszych rodzin bezpłatny i trwa dwa lub trzy lata, w trakcie których uczestnicy zdobywają wykształcenie i kwalifikacje zawodowe.

Kuratorski Ośrodek (Pracy z Młodzieżą) - do ośrodków kieruje się nieletnich na podstawie orzeczeń sądowych.
Zadaniem ośrodków jest wdrażanie uczestników do przestrzegania zasad współżycia społecznego i porządku publicznego oraz kształtowanie właściwego stosunku do nauki i pracy, a także budzenie zainteresowań i rozwijanie uzdolnień poprzez:
udzielanie pomocy w usuwaniu zaniedbań wychowawczych; podnoszenie poziomu kultury osobistej; wyrabianie i utrwalanie nawyków pracy społecznie użytecznej; udzielanie pomocy w nauce przy zdobywaniu przygotowania zawodowego; organizowanie wolnego czasu; udzielanie pomocy w rozwiązywaniu trudności życiowych; udzielanie pomocy materialnej.

Działalność kuratorskich ośrodków pracy z młodzieżą obejmuje takie funkcje, jak: wychowanie, opieka i psychoterapia.

Zadania realizowane w kuratorskich ośrodkach pracy z młodzieżą:
przeprowadzanie zajęć dydaktyczno-wychowawczych z nieletnimi; współdziałanie z rodzicami lub opiekunami uczestników zajęć; współpraca ze szkołami, do których uczęszczają nieletni lub też z zakładami pracy, w których pracują lub odbywają praktyki;
stosowanie indywidualnej pracy wychowawczej i zaleceń wynikających z opieki psychologiczno-lekarskiej nad nieletnimi; kontrolowanie wyników w nauce i udzielanie pomocy nieletnim w zakresie wyrównywania braków w nauce szkolnej.

Funkcje pełnione przez kuratorskie ośrodki pracy z młodzieżą:

Kuratorskie ośrodki przede wszystkim pełnią funkcję opiekuńczo-wychowawczą i dydaktyczną, tzn. zapewniają opiekę w godzinach popołudniowych pod kierunkiem kuratorów społecznych i instruktorów zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin, organizują zajęcia świetlicowe oraz stwarzają odpowiednie sytuacje wychowawcze, a także przygotowują do zajęć samoobsługowych. Następna funkcja, którą pełnią ośrodki, to funkcja integracyjno-społeczna. Są to zadania polegające na współdziałaniu kuratorskiego ośrodka pracy z młodzieżą, rodzicami, szkołą, instytucjami i placówkami społeczno-wychowawczymi oraz kulturalno-oświatowymi.

Ognisko wychowawcze - to placówka środowiskowa, która ma na celu zapobieganie niedostosowaniu i sieroctwu społecznemu dzieci i młodzieży, zapewnia też pomoc rodzinom niewydolnym wychowawczo.

Zadania ogniska:

• Wszechstronna pomoc wychowankom w rozwiązywaniu ich indywidualnych trudności życiowych i rodzinnych.

• Wdrażanie wychowanków do przestrzegania przyjętych norm i zasad współżycia społecznego, kształtowanie właściwego stosunku do nauki i pracy, podnoszenie poziomu kultury osobistej i eliminowanie zaburzeń wychowania.

• Współdziałanie z rodziną wychowanka, pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, poradnictwo życiowe, rozwiązywanie i podtrzymywanie więzi emocjonalnych dziecka z rodziną.

Zakres obowiązków pracowników:

• kompletowanie i prowadzenie dokumentacji osobistej wychowanków

• przeprowadzanie badań, wywiadów szkolnych i środowiskowych, sporzadzanie opinii psychologiczno-pedagogicznej

• prowadzenie indywidualnych i zespołowych zajęć specjalistycznych

• współudział w opracowaniu indywidualnych planów pracy wychowawczej i terapeutycznej dla wychowawców i czuwanie nad ich realizacją

• współpraca z sądem i placówkami służby zdrowia

• organizowanie i prowadzenie terapii dla rodziców

• sprawowanie opieki nad wychowankami z listy koleżeńskiej

• wspieranie klubu dorosłych wychowawców.

Zadania wychowawcy:

• poznanie warunków psychospołecznych wychowanków

• czuwanie nad realizacją obowiązku szkolnego

• współpraca ze szkołami, do których uczęszczają wychowankowie

• współuczestniczenie w opracowaniu i czuwanie nad realizacją programu wychowawczo-terapeutycznego

• inspirowanie i inicjowanie działań zespołowych powierzonej grupie wychowawczej

• współpraca za środowiskiem rodzinnym wychowanka

PYTANIE 9

Omów wskazany program profilaktyczny realizowany w środowisku otwartym (pedagog rodzinny, „wychowawca podwórkowy”, „przyjaciel dzieci ulicy”, streetworking)

Pedagogika uliczna/podwórkowa rozumiana jest jako praktyczna działalność wychowawcza, mająca spontaniczny i środowiskowy charakter. Pedagogika uliczna jest alternatywą dla zabiegów resocjalizacyjnych niezbędnych w obliczu fali zagrożeń społecznych, jak narkomania, przestępczość, agresja oraz dla następstw destabilizacji rodziny, bezrobocia, ubóstwa i innych.

W ramach realizacji programu profilaktycznego zatrudnia się „Wychowawcę Podwórkowego” , „Pedagoga Ulicznego”, „Przyjaciela dzieci ulicy”, którzy współpracują ze sobą, wymieniają informacje, uzupełniają się, organizują wspólne przedsięwzięcia, realizują komplementarne, ale odrębne programy.

Wychowawca podwórkowy pracuje w środowisku otwartym, w stałym miejscu spotkań grup młodzieży. Zadania swe realizuje przy pomocy ustrukturalizowanego zespołu, stanowiącego społeczność wychowawczą. Jest łącznikiem pomiędzy ogniskiem lub inną placówką wsparcia dziennego, a podwórkowymi rówieśnikami. Wychowawca podwórkowy wraz z zespołem (asystenci i łącznik) stanowią społeczność wychowawczą, wspólnie planują i realizują przyjęte zadania, włączając w tę działalność dzieci z grupy podwórkowej organizowanej w trakcie zajęć. Grupa ma charakter spontaniczny, a uczestnictwo w niej jest dobrowolne.

Do zadań wychowawcy podwórkowego należy ponadto:

1. Poznanie środowiska lokalnego

2. Nawiązywanie kontaktów z dziećmi, proponowanie wspólnych zajęć, rozrywki, rozwijanie wspólnych pomysłów, zachęcanie dzieci do podejmowania wspólnej pracy

3. Integracja wokół osiągania celów grupy;

4. Modyfikacja niepożądanych zachowań, łagodzenie i eliminowanie konfliktów wewnątrzgrupowych, podejmowanie pracy z dziećmi agresywnymi;

5. Animowanie działalności dziecięcych i młodzieżowych grup samowychowawczych;

6. Organizowanie imprez lokalnych, zgodnie z kierunkiem działania wychowawcy podwórkowego

7. Integrowanie środowiska lokalnego; animowanie aktywności społecznej i kulturalnej;

8. Przeciwdziałanie niektórym zagrożeniom np. ekologicznym - promowanie rozwoju infrastruktury przyjaznej mieszkańcom;

Pedagog uliczny/Przyjaciel dzieci ulicy obejmuje działalnością, stosownie do potrzeb środowiska, rejon ustalony w programie. Pracuje w czasie dostosowanym do faktycznych potrzeb. Czas i miejsce realizacji programu ustalone są wspólnie z wychowawcą podwórkowym. Organizuje własną pracę samodzielnie i odpowiada za dobór metod i form realizacji zadań. Nie zastępuje innych osób, ani instytucji działających na rzecz utrzymania porządku publicznego, opieki nad dzieckiem, pomocy dzieciom i rodzinie. Pedagodzy uliczni spełniają trzy uzupełniające się funkcje: są rzecznikami interesów i praw dzieci i młodzieży, którym pomagają, podejmują interwencję w sytuacji, gdy stwierdzą, że dziecko jest krzywdzone, wpływają na zmianę zachowań podopiecznych; przez bliskie, bezpośrednie kontakty z dziećmi, dzięki wychowawczym, kulturotwórczym i korygującym działaniom dążą do wzmacniania pozytywnych nastawień, rozwoju aspiracji życiowych i pokazania możliwości ich realizacji w integracji i współdziałaniu ze środowiskiem.

Pedagog uliczny stara się zaprzyjaźnić i zachęcić do współpracy dzieci rozpoznane przez siebie jako potrzebujące pomocy lub wskazane przez inne służby. W kontakcie z dzieckiem działa dla jego dobra i w jego interesie, udziela pomocy z respektowaniem praw innych osób i instytucji, przestrzega tajemnicy powierzonych przez podopiecznych informacji.

Pedagog rodzinny w systemie wychowania i środowiskowej opieki nad dzieckiem uzupełnia brakujące ogniwo stanowiąc istotne wsparcie działań opiekuńczo-wychowawczych podejmowanych przez szkołę, placówki wychowania środowiskowego poradnie, sądy i inne instytucje. Jego kontakt z rodziną ma charakter stałej, stymulującej współpracy przy uwzględnieniu potrzeby zmniejszania intensywności i zakresu pomocy na rzecz aktywizowania samej rodziny w rozwiązywaniu swoich problemów. Odrębność i specyfika problematyki rodziny wyznaczają rolę i miejsce pedagoga rodzinnego, jako ogniwa wyspecjalizowanej opieki i pomocy pedagogicznej, a efekty jego pracy uzależniają od stopnia koordynacji i współpracy z różnymi służbami pedagogicznymi, psychologicznymi, medycznymi, społecznymi i innymi.

Streeworking

Praca metodą streetworkingu z punktu widzenia praktyków zajmujących się pomocą

osobom bezdomnym jest niewątpliwie bardzo skutecznym narzędziem pracy. Pozwala na

efektywniejsze oddziaływanie na osoby bezdomne i ich środowisko, a co za tym idzie

powoduje pewną zmianę. Jest również uzupełnieniem systemowych działań pomocowych dla

wszystkich organizacji i instytucji zaangażowanych w niesienie pomocy.

Streetworker ma szanse dotarcia do miejsca i podjęcia interwencji najszybciej, przez co udzielenie odpowiedniego wsparcia jest dużo bardziej skuteczne. Wypływają z tego również korzyści dla innych instytucji związane z szybkim głoszeniem i pomocą przy udzielaniu wsparcia.

Najważniejsze efekty metody streetworkingu dla doskonalenia systemu pomocy osobom bezdomnym: uzupełnienie oferty pomocowej o wyspecjalizowana kadrę pracująca metodą

Streeworkingu, łącznik pomiędzy służbami pomocowymi, a bezdomnymi w celu usprawnienia i zwiększenia skuteczności udzielanej pomocy, tworzenie nowej jakości pracy socjalnej polegającej na „trwaniu” i „byciu” przy osobie bezdomnej, skuteczniejsza i efektywniejsza pomoc przez łatwiejszy, stały i skuteczny kontakt

PYTANIE 10

Zakres działalności kuratora sądowego (cele, zadania, etapy, zasady oraz metody pracy)

Zakres działalności kuratora sądowego

Kuratorzy sądowi realizują określone przez prawo zadania o charakterze wychowawczo-resocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym i kontrolnym, związane z wykonywaniem orzeczeń sądu.

Kuratorzy sądowi wykonują swoje zadania w środowisku podopiecznych, także na terenie zamkniętych zakładów i placówek ich pobytu, w szczególności na terenie zakładów karnych, placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz leczniczo-rehabilitacyjnych.

Za podopiecznych, o których mowa uważa się osoby, których dotyczy postępowanie.

Celem pracy kuratora zawodowego jest wsparcie, opieka oraz szeroka pomoc doradcza i socjalna osobom, które na mocy sądowego orzeczenia zostały powierzone jego pieczy. Są to zarówno osoby dorosłe, jak i niepełnoletnie, które popełniają przestępstwa lub niewłaściwie funkcjonują w społeczeństwie. Kurator ma za zadanie kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań swoich podopiecznych. Nadzór kuratora jest formą resocjalizacji i wychowania. W swej pracy kurator najczęściej pełni dozór i nadzór. Ten pierwszy orzeka sąd karny, o drugim decyduje sąd rodzinny. W obu przypadkach praca kuratora wygląda bardzo podobnie. Polega na utrzymywaniu częstych kontaktów z podopiecznymi, zdobywaniu informacji o ich problemach, potrzebach, życiu codziennym. Informacje te zdobywa zarówno z rozmów z podopiecznymi, wizytacji w terenie, rozmów z ich sąsiadami, rodziną itp.

Etapy pracy kuratora:
1/ postępowanie diagnostyczne, którego celem jest postawienie diagnozy jednostki i środowiska
2/ opracowanie projektu resocjalizacji
3/ wdrażanie projektu resocjalizacji

Działalność kuratorskich ośrodków pracy z młodzieżą obejmuje, takie funkcje jak:
wychowanie, opieka, psychoterapia, funkcja opiekuńczo-wychowawcza, dydaktyczna, profilaktyczno-kompensacyjna, resocjalizacyjna, integracyjno-społeczna

Rodzaje nadzorów prowadzonych przez kuratora rodzinnego:
nadzory nad nieletnimi, nadzory opiekuńcze, nadzory nad osobami ubezwłasnowolnionymi, nadzory nad osobami uzależnionymi od alkoholu

Czynności kuratora sądowego wg Pytki:
a) wspomagające prace sądu- wywiady środowiskowe jednorazowe, wszystkie czynności zlecane przez sąd
b) organizacyjne- organizacja pracy kuratorów sądowych, szkoleń dla kuratorów sądowych
c) resocjalizacyjne- dozory i nadzory
d) profilaktyczne- współpraca z instytucjami i organizacjami, które zajmują się szeroko rozumianą profilaktyką i resocjalizacją.

PYTANIE 11

Opisz zagadnienie klimatu społecznego instytucji resocjalizacyjnej

Klimat społeczny instytucjonalnego środowiska wychowawczego - to zbiór subiektywnie postrzeganych przez wychowanków i wychowawców, charakterystycznych cech, sytuacji, zdarzeń, będących względnie trwałymi skutkami jego (klimatu) funkcjonowania w ramach przyjętego systemu organizacyjnego i pedagogicznego, kształtujący motywację i zachowania jednostek i grup społecznych tej instytucji.

Wymiary klimatu społecznego -

- stosunki interpersonalne w obrębie instytucji (np. zaangażowanie emocjonalne, spontaniczność, pomoc wzajemna, przyjaźń itp.)

- nastawienie kadry pedagogicznej na zaspokojenie potrzeb i aspiracji wychowanków (autonomia, samodzielność, swoboda myślenia i działania, samourzeczywistnianie się itp.)

- porządek organizacyjny, wyrażający się w strukturalnych i funkcjonalnych aspektach funkcjonowania instytucji (np. jawność informacji, sposób komunikowania się, rodzaj kontroli i sankcji stosowanych w obrębie instytucji)

Skala Klimatu Społecznego (SKS)

- zaangażowanie, podtrzymywanie (wsparcie emocjonalne), ekspresja - „stosunki interpersonalne

- autonomia, orientacja praktyczna, orientacja na problemy osobiste - „rozwój osobisty”

- porządek i organizacja instytucji; jasność celów; zadań i regulaminów, kontrola wychowawcza - „system organizacyjny”

PYTANIE 12

Resocjalizacja dorosłych. Zakłady karnych w Polsce (rodzaje, organizacja) oraz „drugie życie” w zakładzie.

Rodzaje zakładów karnych:

1. Zakład karny dla młodocianych,

2. Zakład karny dla odbywających karę po raz pierwszy,

3. Zakład karny dla recydywistów penitencjarnych,

4. Zakład karny dla odbywających karę aresztu wojskowego.

Dodatkowo zakłady karne mogę być organizowane jako zakłady karne typu: zamkniętego, półotwartego oraz otwartego.

Klasyfikacja skazanych to procedura podziału więźniów na grupy i podgrupy klasyfikacyjne i umieszczanie ich zgodnie z tym podziałem w odpowiednich rodzajach zakładów karnych. Podstawą klasyfikacji jest rozpoznanie osoby skazanego, co umożliwiają badania osobopoznawcze. Ich celem jest postawienie diagnozy penitencjarnej. Należy zwrócić uwagę na to, że im lepsza diagnoza penitencjarna, tym trafniejsza klasyfikacja. Klasyfikacja ma zapobiegać wzajemnej demoralizacji więźniów, stworzyć lepsze warunki do oddziaływań resocjalizacyjnych, a także odbywania kary ze względów bezpieczeństwa.

Do zadań komisji penitencjarnej należą między innymi awansowanie i degradowanie skazanych do lepszych lub gorszych typów zakładów karnych.

Określenia systemu odbywania kary dla poszczególnych skazanych (na wniosek wychowawcy lub psychologa) dokonuje komisja penitencjarna w procesie klasyfikacji. System programowego oddziaływania oznacza, że więzień zostaje poddany poprawczemu oddziaływaniu indywidualnemu wg następującego schematu: diagnoza penitencjarna, prognoza penitencjarna, indywidualny program oddziaływania, oceny okresowe i ocena końcowa, gdy oddziaływanie dobiegnie końca. Warunkiem odbywania kary w tym systemie jest zgoda skazanego na to. Zgoda więźnia zdaniem ustawodawcy zwiększa prawdopodobieństwo osiągnięcia skutku poprawczego. Skazanego odbywającego karę w tym systemie osadza się w zakładzie karnym typu półotwartego, chyba że szczególne okoliczności uzasadniają osadzenie go w zakładzie karnym typu zamkniętego. Oznacza to, że w zakładzie typu zamkniętego wobec osadzonych tam po raz pierwszy skazanych, o ile nie wyrażają oni zgody na stosowanie wobec nich systemu oddziaływania programowego, nie stosuje się tego systemu odbywania kary pozbawienia wolności. Te szczególne okoliczności mogą dotyczyć skazanego na 25 lat pozbawienia wolności oraz na dożywotnie pozbawienie wolności, a także innych poważnych przestępców. W systemie terapeutycznym odbywają karę skazani z zaburzeniami psychicznymi, upośledzenie umysłowo, uzależnieni od alkoholu, narkotyków albo innych środków odurzających czy psychotropowych oraz niepełnosprawni fizycznie - wymagający oddziaływania specjalistycznego, zwłaszcza opieki psychologicznej, lekarskiej lub rehabilitacyjnej. Zadania oddziaływania terapeutycznego to: redukowanie patologicznych cech osobowości, przywracanie równowagi psychicznej oraz kształtowanie umiejętności współżycia społecznego i przygotowanie do samodzielnego życia. Oddziaływanie terapeutyczne jest w pełni uzasadnione, jeśli się zważy, że znaczna liczba skazanych dokonuje przestępstw w związku z uzależnieniem alkoholowym, narkotycznym albo te ze względu na określone defekty psychiczne. Ta kategoria skazanych również w warunkach więziennych jest źródłem różnorakich problemów, wobec czego oddziaływanie terapeutyczne zwykle je łagodzi. W systemie zwykłym odbywają karę pozbawienia wolności ci skazani dorośli, którzy zrezygnowali z uczestnictwa w oddziaływaniu programowanym. Korzystają oni z ogólnodostępnych ofert więziennych, najczęściej bez wcześniejszego podania się procedurze diagnostycznej. Można uznać, że system zwykły sankcjonuje istnienie kategorii więźniów, którzy nie są zainteresowani żadnymi oddziaływaniami poprawczymi wobec nich. Tacy więźniowie zawsze byli i będą. Wynika to albo ze zdolności do pozytywnych autokorekt, albo z totalnej niechęci do wymiaru sprawiedliwości i władz więziennych. Podłożem tej niechęci jest silna demoralizacja i mocny związek z przestępczym trybem życia.

Zjawisko „drugiego życia”/podkultura przestępcza - wielu ludzi nie wie czym jest podkultura przestępcza, nie wie na czym polega tzw. grypsowanie. Podkultura przestępcza występuje wtedy, gdy cechy charakteryzujące jakąś grupę społeczną (normy, zachowania) znacznie odbiegają od tych, które zachowuje ogół społeczeństwa.

Podkultura przestępcza powstała, jako wyraz buntu i niezgody wobec ograniczeń i wymogów narzuconych przez system penitencjarny. Członkowie podkultury przestępczej w sposób umyślny przeciwstawiają się normom obowiązującego postępowania w trakcie ich pobytu w zakładzie karnym i areszcie śledczym. Ich naczelnym celem, jako grupy, jest walka z prawem i stojącymi na jego straży instytucjami. Dlatego „grypsujący” okazują wrogość przedstawicielom policji, sądów, prokuratur, a także funkcjonariuszom służby więziennej. Reprezentanci podkultury przestępczej pielęgnują bardzo silne poczucie odrębności swojej grupy od całej reszty społeczności więziennej. Uważają siebie za "ludzi" odmawiając człowieczeństwa pozostałej populacji więźniów, których nazywają "frajerami". Podstawowym obowiązkiem podkultury przestępczej wykorzystywanym szeroko m.in. do dyskryminowania otoczenia jest „gryps” - czyli gwara więzienna. Jest to wspólny dla „grypsujących” język, obfitujący w wulgaryzmy oraz niezrozumiałe dla reszty słowa i zwroty, ułatwiający, porozumiewanie się członków podkultury więziennej między sobą. Resocjalizacja skazanych jest trudna także przez zjawisko „drugiego życia”. Można przyjąć, że „drugie życie jest formą odtwarzania warunków, jakie skazani mieli na wolności. Napotykamy tu bowiem zjawisko, kiedy więźniowie sami stwarzają sobie bodźce, skomplikowaną strukturę społeczną, wzbogacają możliwość udziału w różnych grupach, różnicują system wykonywanych ról społecznych. Stwarzają sobie możliwość podejmowania decyzji o swoim i cudzym losie, odzyskują poczucie własnej wartości. Wszystkie te działania mają na celu odtworzenie środowiska wolnościowego, jednakże ze względu na fakt, że proces odtwarzania występuje w warunkach nienaturalnych, jego efekty przybierają często formy patologii społecznej”. Decydujące znaczenie mają tu recydywiści - oni nadają tempo i cel więziennego życia, podejmują decyzje i działania, którym reszta więźniów musi się podporządkować.

---