1. Omówić etapy planowania (cykl planowania).
1. Ustalić cel nadrzędny i operacyjny (szczegółowy)
2. Koncepcja (etap obmyślania zasobów i środków)
- ogniwo podstawowe w planowaniu
- zestrajanie wytycznych (coś co jest nowego w przepisach)
- alternatywne planowanie
3. Pozyskiwanie zasobów i środków (także kadrę)
4. Wdrożenie planu (działanie)
5. Kontrola i nadzór

2. Struktura planu rocznego / miesięcznego.
Roczny plan jest podstawą do opracowania planów okresowych. Obejmuje on całokształt najważniejszych zadań przewidzianych do realizacji w danym roku.
A. Diagnostyczno - wnioskowa: pierwszą częścią planu rocznego jest wstęp, który stanowi uzasadnienie planowanych celów pracy, zadań wychowawczych i form realizacji, aktualna sytuacja placówki oraz program potrzeb i możliwości wychowanków, kadry, zapewnienie środków materialnych
B. Opiekuńcza: druga część obejmuje sprawy opieki i wychowania, cele działalności
opiekuńczo - wychowawczej w danym roku. Ustala się też terminy i osoby odpowiedzialne za realizację tych zadań. Jest to zasadnicza część planu rocznego.
C. Wychowawcza i doskonalenia pracy: trzecią część planu stanowią zamierzenia związane z doskonaleniem pracy zespołu pedagogicznego.
1. Hasło tygodnia - cele i formy, nazwa cyklu (zajęcia opiekuńczo - wychowawcze,
dydaktyczne, literackie, kulturalno - rozrywkowe, plastyczno - techniczne, rekreacyjno - turystyczne, gry i zabawy, zajęcia muzyczne)
2. Pozycje dnia - stałe i zmienne - konspekt pracy opiekuńczo - wychowawczej- temat zajęć- cele:- kształcący (strefa poznawcza)- wychowawczy (strefa moralna)- poznawczy (nowe elementy) - uniwersalny- osoba prowadząca: jednostka metodycznie zmienna

3. Struktura konspektu pracy wychowawczej.
struktura niniejszego konspektu opiera się na zasadniczych filarach: cel główny strategii
pracy wychowawczej, cele szczegółowe(działania/zadania, harmonogram realizacji,
poniesione nakłady, wskaźniki osiągania celu/minimum realizacyjne, źródła danych).

4. Znaczenie technik socjometrycznych w poznawaniu grupy/ klasy szkolnej.
Socjometria jest zespołem czynności werbalnych i manipulacyjnych, mających na celu poznanie uwarunkowań, istoty i przemian nieformalnych związków międzyosobowych w
grupach rówieśniczych. Określenie powyższe nie jest w pełni precyzyjne, ale też w
odniesieniu do żadnej techniki badań w pedagogice nie można stworzyć całkowicie poprawnej definicji. Bierze się to stąd, że każda badana sytuacja jest odrębna pod względem właściwości, każda wymaga innego poniekąd sposobu poznawania, innego narzędzia. Podobieństwo sytuacji sprowadza się do analogii strukturalnych i funkcjonalnych. Stosując techniki socjometryczne, warto pamiętać o niektórych ograniczeniach pod względem ich wartości poznawczej. Przede wszystkim odzwierciedlają one tylko i wyłącznie stosunki społeczne panujące aktualnie w danej grupie. Wprawdzie stosunki te nie zmieniają się z godziny na godzinę, lecz nie jest wykluczone, że wskutek zaistnienia pewnych sytuacji, o których nie zawsze nauczyciel musi wiedzieć, mogą wystąpić
radykalne zmiany pod tym względem. Techniki socjometryczne nie informują również o tym, jakimi naprawdę są uczniowie zakwalifikowani w wyniku analizy danych socjometrycznych do tzw. „gwiazd” lub osób izolowanych. Trudno byłoby na pewno rozstrzygać wyłącznie w oparciu o wyniki technik socjometrycznych czy np. uczniowie odrzuceni są uczniami rzeczywiście trudnymi, a uczniowie z największą liczbą wyborów
pozytywnych - uczniami o wyjątkowych zdolnościach lub wysokim stopniu uspołecznienia. Najmniej jednak badania socjometryczne są w stanie wskazać na rozmaite problemy nurtujące badaną grupę; są to z reguły tylko pewne sygnały w tym zakresie, wymagające
sprawdzenia przy pomocy innych badań. Nie sposób zapominać, iż końcowe wyniki badań, zależą nie tylko od poprawnie skonstruowanego testu socjometrycznego i sposobu jego zastosowania, lecz również od różnych nie przewidzianych warunków i okoliczności. Stąd też niekiedy opis układu stosunków społecznych klasy szkolnej lub innych grup może daleko odbiegać od rzeczywistego obrazu jej struktury społecznej. Decydujący wpływ na taki stan rzeczy ma czasami np. przejściowe podniecenie uczniów pod wpływem wielce
znaczących dla nich wiadomości, zgłaszanych tuż przed rozpoczęciem badań. Wiadomości takie mogą dotyczyć planowanej wycieczki, rozegrania rozgrywek sportowych z uczniami innej klasy, zapowiedzianej klasówki itp. Nie należy zapominać, że odzwierciedlona w badaniach struktura klasy nie zawsze odpowiada typowym i charakterystycznym jej
właściwościom. Na ogół przedstawia ona układ stosunków społecznych właściwy klasie w ściśle określonym czasie oraz określonych warunkach i okolicznościach

Etapy rozwoju a rysunek:
1. okres bazgrot, do 3 lat, początki wyrażania się rysunku
- bazgranie jest spontaniczne, pozbawione treści działanie
- dziecko kreśli za pomocą ołówka na papierze widziane dla oka ślady - krezki powstają mechanicznie, dzięki rytmicznym ruchom ręki, są to bazgroty przypadkowe - to
odbicie rozwoju psychicznego i fizycznego
2. okres przedszkolny, od 3 - 6 lat, faza przedschematyczna
- można się teraz dopatrzyć pewnego podobieństwa do przedmiotu, który dziecko chciało narysować
- koło staje się punktem wyjściowym dla małego dziecka w rysowaniu człowieka
- próby wyrażania postaci ludzkiej - uruchamianie wyobraźni
- ujawnia się współzależność między tym, co rysuje, a tym co chce narysować
- ujawniają się podstawowe procesy umysłowe
3. okres wczesnoszkolny, od 7 - 11 lat, faza schematu
- mają własny charakterystyczny schemat rysowania człowieka, ulepsza schematy
- wraz z rozwojem fizycznym rozwija się rozwój psychiczny
- rysunek jest bogaty w treści, rozróżnia płeć rysowanych postaci
- rysunek bardziej zharmonizowany i scalony
4. okres starszego wieku szkolnego, od 11 - 15 lat, faza realizmu
- dziecko widzi wszystkie szczegóły, niczego nie pomija choć to trwa wolno
- rysunek postaci ludzkiej zawiera proporcje zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami
ciała ludzkiego
- rysuje realistycznie, kopiuje spostrzegane zjawiska i wzory
- następuje odejście od schematu

5. Znaczenie technik projekcyjnych w poznawaniu osobowości wychowanka.
Znaczenie technik projekcyjnych w poznawaniu dziecka: Rysunki projekcyjne to pewnego rodzaju sposoby badania osobowości danej osoby, szczególnie o jej motywach postępowania, celach, dążeniach i sposobach widzenia otaczającego świata (społecznego). Projekcję pojmujemy jako mechanizm psychiczny, dzięki któremu osoba przenosi uczucia, postawy, właściwości lub pragnienia na inne przedmioty środowiska (osoby).
Projekcyjna metoda badania osobowości polega na przedstawieniu badanemu sytuacji bodźcowej , nie mającej dlań znaczenia arbitralnie ustalonego przez eksperymentatora , ale zarazem takiej , która będzie mogła nabrać znaczenia przez to , iż osobowości badanego narzucie jej indywidualne znaczenie i organizację . Istotną cechą technik projekcyjnych jest to ,iż odpowiedzi nie są traktowane zgodnie z ich brzmieniem , tj. w sposób . w który chciałby je pojmować badany , gdyby rozumiał wskazówki testu , lecz są one interpretowane zgodnie z pewną teorią psychologiczną . Dotyczą reakcji podmiotu w
sytuacjach testowych . W technikach projekcyjnych zadaniem podmiotu jest organizowanie(nadanie znaczenia lub zinterpretowanie)pewnej sytuacji bodźcowej . która nie ma w samej sobie jednoznacznej narzucającej się struktury . Aby umożliwić ukrycie rzeczywistych celów badacza stosuje się metodę , która polega na tym , że badany
ujawnia swoje potrzeby i rzeczywiste wartości za pośrednictwem innej osoby lub postaci fizycznej , z którą , jak sądzimy utożsamia się.

6. W jakim sensie rysunek można traktować jako test rozwoju dziecka a w jakim jako test jego rozwoju osobowości.
Czy rysunek może być testem rozwojowym; a. rysunki dzieci i młodzieży zawierają wielkie bogactwo różnorodnych elementów dotyczących formy, koloru i treści
b. są objawem ich rozwoju umysłowego niż estetycznego, są uzależnione bardziej od
posiadanych spostrzeżeń, wyobrażeń i pojęć aniżeli od wyobraźni wzrokowej lub zręczności manualnej
c. rysunki dzieci wykorzystywane są jako źródło poznania ich osobowości
d. odzwierciedlają jego zainteresowania, postawy, potrzeby, cechy temperamentu, procesy motywacji, przeżycia emocjonalne, samoocenę
e. kształtuje się pod wpływem doświadczenia
f. trzeba pamiętać, że rysunki są zdeterminowane kulturowo (dziecko wychowane w innej
kulturze może mieć inne wyobrażenie o rodzinie)
Większość badaczy twierdzi , że rysunek dziecka jest odbiciem rozwoju jego procesów psychicznych wiedzy i doświadczenia jakie zdobyło w sowim życiu .Faktycznie dziecko ujawnia swe przeżycia psychiczne w rysunku. Na podstawie analizowanego rysunku można ustalić jakiego rodzaju są to pojęcia i wiedza o otaczającej go rzeczywistości , oraz w jaki sposób ukształtowały się one w jego świadomości. Na ogół sądzi się, że obraz postaci
ludzkiej może być najbardziej adekwatnym wskaźnikiem badania rozwoju umysłowego i
osobowości badanego dziecka. GOOdenough ,Szuman , Harris - wyrazili pogląd , że treść
i istota rysunków dziecięcych zależą przed wszystkim od rozwoju umysłowego Rysunki są jedną z ciekawszych form wypowiadania się dziecka. W rysunku ukazuje się to o czym się myśli i marzy, co pragnie osiągnąć i przeżyć. Rysunek jest wyrazem jego fantazji i chęci działania.

7. Przedstawić trzy wybrane techniki projekcyjne
1. test Buck'a
2. test Diamond'a
3. test Rosenberga
4. test Kocha
5. test Goodenough
6. test Machover'a
7. test Kohsa
8. test Roschacha
9. test Murraye'a
10. test Levy'ego
11. test ellocka
12. test Dus
Test Buck'a:Wyodrębnia się 3 elementy:- dom (środowisko rodzinne)
- drzewo (stosunek do otoczenia)*rozłożyste - szczerość, komunikatywność* szczupłe - nieśmiałość- człowiek (stosunek do innych ludzi)Te trzy elementy razem wzięte wyrażają bliskość lub odległość (to co dziecko czuje)
TAT jest to test apercepcji tematycznej , czyli odbioru z określonych sposobem
nastawienia . Za pomocą tego testu bada się różne dziedziny życia człowiek, takie jak
życie rodzinne, zawodowe, sferę komunikacji społecznej i stosunków intymnych. Możemy określić, jakie tendencje przeważają w życiu wewnętrznym badanej osoby - aktywność czy bierność, a może agresja. Możliwe,że człowiek jest w rodzinie posłuszny i zgodny, a w pracy agresywny, albo na odwrót. TAT odkrywa świat wartości i motywacji badanego,
jego zainterseownia i ambicje. Widzimy, czy umie on wykorzystać wcześniejsze
doświadczenia i planować przyszłość, czy jego myśli i uczucia są uporządkowane TAT
daje nam pojęcie także o tym, jak człowiek sobie radzi z problemami egzystencjalnymi.
Test Roschacha:
Jest to swobodna interpretacja przypadkowych form (10 czarnych i 10 kolorowych plam
atramentowych Z Testu „Plamy Roschacha , dowiadujemy się niczym przy prześwietleniu
promieniami rentgena .Po przeprowadzeniu testu dowiadujemy się o ze szkiców kim są
autorzy, jakie mają zainteresowania, gdzie mieszkają, uczą się, gdzie najbardziej lubią przebywać, czasami dowiadujemy się czy kogoś lubią. Dowiadujemy się z nich o powiązaniach rodzinnych, wrażliwości, wyobraźni, ścieżkach codziennego życia.Szkice
wyobrażeniowe były i są szeroko wykorzystywane.
Test Diamond'a:
To odmiana testu Buck'a, osoba badana ma napisać opowiadanie, w którym występują 3 elementy: dom, drzewo i człowiek. Ujawniają się pewne cechy osobowości, umiejętności wypowiadania się i przekazywania swoich myśli innym osobom. Test Rosenberga:Polega na tym, że pozwala na dokonanie dowolnych zmian w wykonywanym rysunku. Osoba badana otrzymuje dwa arkusze papieru, pomiędzy którymi
znajduje się kalka. Na pierwszej kartce rysuje mężczyznę, jak najlepiej potrafi. Po wykonaniu rysunku może na kopii dorysować takie zmiany, jakie tylko chce. Tak samo postępuje przy rysunku kobiety. Ujawniają się wtedy takie cechy osobowościowe, jak postawa nieprzyjazna w stosunku do siebie lub rodziców, sztywność, plastyczność, dynamizm osobowościowy.
Test Kohsa:Jest to test bezsłowny. Należy ułożyć w określonym czasie i porządku figury geometryczne od najprostszych do najtrudniejszych

8. Wymienić charakterystyki i omówić dwie z nich
Charakterystyki dzielimy na:
1. indywidualne (możemy się odnieść do indywidualnego przypadku)
2. merytoryczne (ze względu na charakter treściowy)
· osobowości
· zachowania
· funkcjonalna
· przyczynowa
3. formalne (ze względu na zakres informacji)
· swobodna
· opisowa
· całościowa
· częściowa
Charakterystyki wg. Skornego:
1. zachowania
2. osobowości
3. cząstkowa
4. całościowa
5. swobodna
6. opracowana wg. Planu
7. opisowe
8. przyczynowe
Charakterystyki opracuje się w końcowym etapie procesu poznania zachowania
wychowanków. Stanowią one podsumowanie całokształtu zebranych materiałów
obserwacyjnych, uzupełnionych informacjami uzyskanymi z badań przeprowadzonych za pomocą innych metod. Charakterystyki dotyczą: cech osobowości, zdolności, zainteresowań, cech temperamentu, postaw, przekonań, potrzeb, ale też wiedzy, sprawności, umiejętności, zdyscyplinowania, stosunku do obowiązku szkolnego. Dobrze opracowana charakterystyka umożliwia przewidywanie przyszłego zachowania się danej jednostki, posiada więc nie tylko wartość diagnostyczną,ale także prognostyczną. Zasady opracowywania charakterystyk:
1.obiektywizm charakterystyka powinna odzwierciedlać rzeczywiste właściwości zachowania się dziecka , powinna zawierać prawdziwy obraz jego cech osobowości. Dlatego należy unikać nie sprawdzonych oraz subiektywnych sądów wiążących się z osobistym stosunkiem osoby opracowującej charakterystykę do badanego dziecka .
2. zebranie dużej ilości materiałów rzeczowych i oparcie się na nich przy opracowywaniu charakterystyk. Najlepiej, żeby materiały te gromadzić w mairę możliwości za pomocą różnych metod, głównie przez obserwację, ale także za pomocą wywiadu, analizy
wyników pracy, dokumentację szkolną, wywiady za pomocą testów i kwestionariuszy.
3. Porządkowanie zebranych materiałów -etapy.
-wstępna selekcja - eliminacja materiałów zbędnych bezwartościowych .
- systematyzacja pozostałych materiałów przy pomocy tzw. Inwentarzy czynników (tabele)
pomagające odpowiednio poszeregować fakty).
- określenie rodzaju i częstość występowania analizowanych faktów na bazie
uporządkowanych materiałów.
- opracowanie wniosków do charakteryzowanych cech..
4.Ilusrtowanie odpowiednich przykładów omawianych cech . Przykłady z przeprowadzonych obserwacji, wywiadów i innych zgromadzonych materiałów.
5.Należy wyraźnie wyszukać istotne cechy charakteryzowanego dziecka, ale nie wolno pomijać cech drugorzędnych.
6. Należy wskazać na tkwiące w dziecku możliwości rozwojowe , żeby zwalczać cechy ujemne, a rozwijać dodatnie.
7. Wyraźnie oddzielać fakty stwierdzone od różnych interpretacji , bo interpretacje są ważne, ale mają charakter hipotetyczny, a fakty są stwierdzone a nie budzą żadnych wątpliwości.
Rodzaje Charakterystyk:
1. Ch. Grupowa (zbiorowa)- bada konflikty w grupie , odrzucenie dzieci , ułatwia
poznanie wychowanków , np. kto jest liderem , kto jest lubiany (poprzez techniki
Moreno)(kto jest kto , szeregowanie oraz plebiscyt życzliwości i niechęci)
2. Char. Indywidualna -przydatna kiedy dziecko przychodzi do palcówki albo gdy pomagamy mu wybrać szkołę Podział charakterystyk indywidualnych
a)ze względu na treść :
-char. Osobowości
- charakterystyka zachowania

9. Co to jest charakterystyka zachowania, podać jej plan
charakterystyka zachowania się jest ograniczona do podsumowania zaobserwowanych faktów , określenia ich rodzaju i częstości występowania. Taka charakterystyka nie zawiera
stwierdzeń dotyczących cech osobowości charakteryzowanej jednotki .Mówi ona, że np.
obserwowane dziecko często zgłasza się do odpowiedzi na lekcji, poprawnie wysławia się
, uczestniczy w grze w piłkę wywołuje kłótnie kolegami zaatakowane ucieka czy płacze,
poprawnie się wysławia, uczestniczy w grach, zabawach ruchowych, czy wywołuje kłótnie, czy atakowane reaguje płaczem lub atakowane ucieka.
1. zawierają pojęcia, które mają na celu dokonanie uogólnionego opisu zachowania się na
podstawie obserwacji
Podział charakterystyk zachowania:
- przyczynowa -poszykuje się genezy zachowań np . przyczyn trudności w nauce.
:Główny nacisk jest położony na wyjaśnienie genezy kształtowania się analizowanych cech. Punktem wyjścia tej charakterystyki jest charakterystyka opisowa, która dostarcza materiałów stanowiących podstawę analizy czynników wpływających na powstanie opisywanych cech osobowości
- funkcjonalna -diagnoza na podstawie zaobserwowanych zachowań , jakie będą skutki ,
jeśli nie będziemy działać ( co się stanie jeśli?)
b)(według ) ze względu na formę:
- charakterystyki całościowe - zawierają pełny obraz cech osobowości dziecka, jest
obszerna , opiera się na dużej ilości materiałów uwzględniane są tu cechy jego umysłu ,
woli , życia uczuciowego , posiadane przez niego zdolności , zainteresowania postawy, przekonania . cechy temperamentu i charakteru.
- charakterystyka cząstkowa (fragmentaryczna) dotyczą tylko niektórych cech osobowości dziecka, jego stosunku do pracy umiejętności współżycia w grupie, aktywności społecznej
c) ze względu na sposób przygotowania - char. Swobodna -opracowana bez ustalonego planu i ten brak planu, sprawuje pewna chaotyczność, że nie daje ona wyczerpującego obrazu osobowości dziecka i to obniża jej wartość. Zawiera opis cech osobowości uznanych
za szczególnie ważne dla danej jednostki . -charak. opracowywana wg planu.- gdzie rolę planu mogą pełnić arkusze obserwacyjne lub
karty indywidualne .jest szczegółowy podając dokładniejszy wycharakteryzowanych cech .
- charakterystyka Opisowa . zawiera mniej lub bardziej szczegółowy obraz cech
osobowości charakteryzowanego dziecka , ich opis i analizę psychologiczną, poprawnie
opracowana charakterystyka opisowa nie powinna ograniczać się do rejestracji
określonych cech, lecz ma ukazać również ich hierarchie, ma wyodrębniać cechy istotne i
drugorzędne..

10. Co to jest charakterystyka osobowości, podać jej plan
Charakterystyka osobowości: Charakteryzujemy dziecko za pomocą cech osobowości, charakterystyki takie wskazują, czy dziecko jest inteligentne, pracowite, obowiązkowe, staranne, aktywne, agresywne, nieśmiałe, tchórzliwe, kłamliwe. Charakterystyki osobowości stanowią uogólnienie i podsumowanie licznych obserwacji dziecka oraz są końcowym etapem poznawania go. Charakterystyka operuje pojęciami psychologicznymi służącymi do określenia zasadniczych cech osobowości a jej celem jest stwierdzenie, jakie jest dane dziecko, jakie posiada właściwości

11. Co to jest charakterystyka grupy, podać jej plan

Charakterystyka grupy, podać jej plan: Sporządzamy je w celu poznania struktury grupy
a). liczebność grupy i sposób jej powstania (liczba wychowanków, wiek, płeć, sytuacja szkolna, czy jest formalna, czy nieformalna, czy nowa)
b). rodzaj więzi i charakter wzajemnych kontaktów w grupie (czy jest więź sytuacyjna, formalna ,mieszana osobista)c) struktura, zwartości i stabilności grupy (czy istnieją
podziały wewnętrzne, układ ról, pozycji w grupie , przywódcy , sposób ich wyłaniania i
charakter przywództwa, służebność wobec grupy, dominacja w grupie, charakter więzi wzajemnych grupy z wychowawcą (czy występują czynniki dezintegracji grupy) d). dążenia i aspiracje grupy (prawa i obowiązki członków grupy, sposób podejmowania wspólnych
decyzji, kształtowanie się norm obowiązujących w grupie)f). atrybuty zewnętrzne i zwyczaje w grupie (elementy symboliki, zwyczajów i obyczajów grupy, kształtowanie się tradycji grupowej wspólne przeżycia w grupie(imprezy , święta ).

14. Jak należy rozumieć proces opiekuńczo- wychowawczy, odmiany
procesu i jego zmienne
Proces opiekuńczo - wychowawczy to cykl zmian, które po sobie następują i wzajemnie się warunkujących, które są adekwatne do zaznaczających się kolejno etapów uzyskiwania przez podopiecznego samodzielności i niezależności życiowej (proces ewolucyjny)
· Proces globalny (całościowy) - określone cykle zmian od stanu wyjściowego do końca
· Proces parcjalny - zmiany w czynnościach i zależnościach opiekuńczych, ale tylko
niektórych elementów składowych

Przebieg procesu:
1. Proces ewolucyjny- normalny- nadzwyczajny
2. Proces opiekuńczo - wychowawczy- inwolucyjny- nadzwyczajny
· globalny
· parcjalny

15. Wymienić zasady wychowania opiekuńczego i omówić dwie z nich
Zasady opieki wychowawczej (procesu opiekuńczo - wychowawczego):
1. Zasada opieki sprawiedliwej - ta zasada ma 3 odmiany:
- równe traktowanie dzieci
- sprawiedliwość w moralnym traktowaniu dzieci
- równa gratyfikacja i oczekiwanie wdzięczności
2. Zasada optymalizacji opieki - nadmiar i niedostatek działań jest negatywy
3. Zasada aktywności podopiecznych w zaspakajaniu ich potrzeb
4. Zasada wychowawczego charakteru opieki
- wychowawcza modyfikacja opieki
- osobo twórcze skutki zaspokojenia potrzeb
5. Zasada oddziaływania wychowawczego na potrzeby
6. Zasada właściwego łączenia świadczeń opiekuńczych z wymaganiami

16. Wymienić funkcje wychowania opiekuńczego i omówić dwie z nich
Funkcje wychowania opiekuńczego:
W odniesieniu do Domów Dziecka:
1. bezpośrednio wychowawcza:- funkcja diagnostyczna- funkcja adaptacyjna- funkcja
wyrównawcza- funkcja inspiracyjna- funkcja samokształceniowa
2. pośrednio procesu opiekuńczo - wychowawczego wychowanka- funkcja opiekuńcza
- funkcja wychowawcza
W odniesieniu do instytucji kształcenia:1. bezpośrednio wykładowców i treści kształcenia
- funkcja instrumentalna- funkcja kreatywna2. bezpośrednio i pośrednio słuchaczy- funkcja
informacyjna
- funkcja kształcąca
Funkcja samokształceniowa:
Obejmuje poszerzenie i pogłębianie zasobu wiedzy, kształtowanie właściwych postaw i przekonań zwłaszcza opiekuńczych i wychowawczych; podnoszenie poziomu kultury
pedagogicznej i zaangażowania ideowego w pracę, a także dorabiania się własnego,
zgodnego z ideałami opieki i wychowania systemu wartości.
Funkcja adaptacyjna:
Wielu wychowawców w domach dziecka jest po studiach lub po przeniesieniu z innej placówki. Potrzebują oni zarówno doświadczonych współpracowników, jak i posługiwania się opracowaniem, które dostarczy im pewnych wskazań, dyrektyw i wyjaśnień
odpowiadających na pytanie: co? jak? i dlaczego? mają czynić, aby zaktualizować i
przystosować swe umiejętności do specyficznych wymagań procesu opiekuńczo -
wychowawczego w tej placówce.
Funkcje wychowawcze:
1. Homeostatyczna - najbardziej pierwotna, fundamentalna, a jednocześnie kreatywna; następstwa dokonujące się w osobie podopiecznego- obiektywne - osiągalny stan zaspokajania potrzeb i równowagi zwłaszcza biochemicznej- subiektywne hedonistyczne) - emocjonalne doznania, składają się na nią odrzucenia, przyjemności, błogość, zadowolenie
z tendencją narastającą
2. Egzystencjalna - w rezultacie spełnienia funkcji homeostatycznej dochodzi do
zachowania życia i zdrowia z ich określonymi jakościami wielostronnego rozwoju,
określonego poziomu normalności funkcjonowania oraz umożliwiania wychowania. Można
powiedzieć, że funkcja egzystencjalna jest funkcją funkcji homeostatycznej. Od
określonego stanu zaspokojenia potrzeb zależy: - życie każdej ludzkiej jednostki zostaje zachowane p/w w rezultacie roztoczonej nad nią opieki- zaspokajanie potrzeb ponadpodmiotowych potomstwa warunkuje zachowanie gatunku- stan zdrowia każdej ludzkiej jednostki zaspokojenie potrzeb ponadpodmiotowych
p/w biologicznych i bezpieczeństwa
- wielostronny rozwój
3. Regulacyjna - to rozbudzenie i regulowanie potrzeb oraz granic, norm i sposobów ich
zaspokajania
4. Usamodzielniająca - doprowadzenie do względnie pełnej samodzielności i niezależności życiowej (chodzi o uzależnienie podopiecznego od opiekuna placówki), trzeba doprowadzić do usamodzielnienia podopiecznego
5. Socjalizacyjna - uspołecznienia, ukulturalnienia potrzeb oraz ich zaspokajanie.
Socjalizacyjne następstwa opieki można rozpatrywać w dwóch podstawowych zakresach:
- przekształcenia się ról podopiecznego w rolę opiekuna
- podporządkowanie wartościom społecznym rozmiarów form i sposobów zaspokajania potrzeb
Dokonuje się ona p/w pośrednio poprzez osobę opiekuna przyjmującego, realizującego te wartości w sprawowanej opiece oraz bezpośrednio w ich oddziaływaniu na podopiecznego, zdolnego do reakcji przystosowawczych.

17. Instytucje wspomagające rodzinę, ich zadania
Instytucje wspomagające rodzinę:
-charakter materialny :MOPS MOPR OIK PCPR Krajowy komitet z Funduszem na rzecz dzieci 1981r. Caritas
Towarzystwo Brata Alberta Zgromadzenie Matki Bożej Miłosnej Albertynki Misjonarki
Miłości Wspólnota Chleb Boży
- charakter zdrowotny :przychodnie o różnym profilu . poradnie , szpitale dla dzieci,
sanatoria , wczasy dla dzieci i młodzieży , poradnie psychologiczne pedagogiczne ,
poradnie zdrowia psychicznego
Podnoszenie kultury pedagogicznej rodziców
- Prawna Korczak i idee nowego wychowania , Konstytucja
Kodeks rodzinn0- opiekuńczy
Kodeks KARNY Kodeks cywilny Rzecznik Praw dziecka Konwencja o prawach dziecka deklaracja praw dziecka Genewska Deklaracja Praw dziecka
18. Instytucje uzupełniające i instytucje zastępujące rodzinę:
wymienić i określić ich zadania
Instytucje zastępujące rodzinę
-charakter instytucjonalny :Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej Domy małego dziecka ,
Ośrodki szkolno wychowawcze Policyjna Izba dziecka Państwowe Pogotowia Opiekuńcze,
internaty

- zastępujące rodzinę:
Rodzina adopcyjna, rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka, wioski dziecięce
Instytucje uzupełniające rodzinę: Szkoły Świetlice szkolne ,Internaty, bursy , żłobki , przedszkola
Zadania:zapewnienie wychowankom bezpieczeństw osobistego oraz ochorna ich zdrowia fizycznego i psychicznego (w tym warunków do tworzenia bliskich więzi osobistych i zaspokajania potrzeb emocjonalnych
-zaspokajanie potrzeb materialnych .
-zapewnienie warunków nauki własnej i ewentualnie zdobycia zawodu,
- rozwój zainteresowań i zaspokajanie potrzeb kulturalnych
- wdrażanie do życia społecznego ( w tym kształtowanie postaw ideowych i społeczno
- moralnych)
- przygotowanie do życia w przyszłej rodzinie własnej.
We wszytskich zakładach opiekuńczych występują te zadania natomiast w niektórych np. takim jak w specjlanym zakładzie opiekuńczo - wychowawczym
22. Co to jest modelowanie działań opiekuńczo- wychowawczych,
omówić model założony, rzeczywisty, prognostyczny
-modelowanie (dostarczenie wychowankowi sposobności do obserwacji określonego
zachowania innych. Metodę tą można stosować przy modyfikacji różnych czynności
poznawczych, motorycznych, a nawet ocen moralnych czy społecznych). Model winien
zawierać: -problem potrzeb społecznych, -podstawy teoretyczne systemu, -podstawy organizacyjno - prawne, -formy opieki (ilość, jakość, stosownie do potrzeb),-
kadra(odpowiednia wiedza, cechy osobowościowe, itp.),-środki masowego przekazu.
OMÓW MODEL ZAŁOŻONY, RZECZYWISTY, PROGNOSTYCZNY
Współczesny model funkcjonowania systemu to 1.model założony (koncepcje powstające przedwcześnie , poprzez praktykę),2.model rzeczywisty osiągany wypadkowo (tj.wypadkowa modelu założonego),3.model prognostyczny (opiera się na zweryfikowaniu
praktycznym, przyszłościowy może być podobny do założonego)

26. Pojęcie i funkcje czasu wolnego

27. Wymienić instytucje zajmujące się organizacją czasu wolnego i
omówić zadania jednej z nich

28. Struktura lokalnego systemu opiekuńczo- wychowawczego
STRUKTURA LOKALNEGO SYSTEMU OPIEKUŃCZO - WYCHOWAWCZEGO
Środowisko lokalne stanowi obok rodziny najważniejszy czynnik socjalizacji, gdyż jest ono
nieodłącznym elementem życia jednostki. Doniosłą rolę w organizacji pomocy dziecku i
rodzinie w środowisku lokalnym odgrywa zarówno struktura lokalnego systemu opiekuńczo
- wychowawczego jak i również polityka socjalna państwa, winna zapewnić: wysoki poziom życia poprzez zrównoważony rozwój gospodarczy, profesjonalną pomoc społeczną,
nowoczesną edukację, dobrą opiekę medyczną i socjalną, integrację społeczności lokalnej Struktura systemu lokalnego środowiskowe instytucje wychowania naturalnego :
1rodzina ,
2 środowisko sąsiadów,
3. grupa rówieśnicza.
4.Szkoła : świetlica szkolna , półinternat , bursa , grupy profilaktyczne , kluby
zainteresowań
5. Instytucje opieki i wychowania pozaszkolnego : ośrodki adopcyjne , placówki opieki
częściowej (charakter rekreacyjny `'ogrody jordanowski'' placówki profilaktyczno
wychowawcze , pałace młodzieży , placówki opieki całkowitej (instytucjonalne rodzinne)
(rodzinne - rodziny adopcyjne) zastępcze , rodzinne domy dziecka , państwowe domy
dziecka , pogotowia opiekuńcze .policyjne

29. System opiekuńczo- wychowawczy w ujęciu globalnym oraz w ujęciu parcjalnym (instytucjonalnym)
System opiekuńczo wychowawczy w ujęciu globalnym oraz w ujęciu parcjalnym(instytucjonalnym) Proces opiekuńczo wychowawczy trwa przez całe życie od okresu niemowlęcego .System opieki nad dziećmi w Polsce. poziomy działalności globalnego systemu opiek.wychowawczego 1.ystawowdaczwy-dziłanie resortu(nadrzędny -regulacyjny, przez ustawy , uchwały).

2.resortowy - ministerialny (polega na nadzorowaniu przez Ministerstwo Sprawiedliwości ,Sąd Rodzinny , Ośrodek
Diagnostyczny , Kuratorzy Sądowi , Ośrodki Kuratorskie Ministerstwo Zdrowia i Opieki
Społecznej , Żłobki Sanatoria Do 1992 Dom Małego Dziecka Po 1999 Dom Dziecka Resort
Spraw Wewnętrznych , Policyjne Izby Dziecka .Instytucjonalny -Siatka wszystkich instytucji
mikrosystem placówka opiekuńczo - wychowawcza1. kadra wykwalifikowana2.
wychowankowie kryteria kwalifikowanie do placówek.
Proces ewolucyjno - normalny (wszystko przebiega zgodnie z normami) Proces opiekuńczo wychowawczy globalny -są to określone cykle zmian od początku do końca.
Parcjalny - częściowy tylko w niektórych jego czynnościach i zależnościach opiekuńczych.
Proces opiekuńczo - wychowawczy jest to cykl zmian następujących po sobie i wzajemnie się warunkujących od początku aż do końca , które są adekwatne do kolejno
zaznaczających się etapów uzyskiwania przez podopiecznego samodzielności i niezależności życiowej .
Proces inwolucyjny - młodości do starości.

30. Założenia prorodzinnego systemu opiekuńczo- wychowawczego
Oświatowe instytucje opiekuńcze są niejako „przyzwyczajone” do skupiania się na problemach dziecka, a nie rodziny i próbują im zapobiegać i redukować je jedynie na bazie szkoły (a nie rodziny), czyniąc z niej główne ogniwo oświatowego systemu opieki. Podczas gdy dziecko wyrasta z rodziny i tam przeważnie tkwią korzenie problemów. Dlatego też
reformie systemu opieki nadano charakter prorodzinny. Główne cele tej reformy to:
• Zamiast zastępować rodzinę przez instytucje oświatowe dąży się do wspierania jej przez
cały system profilaktyki i opieki o cechach ponadresortowych.
• Prowadzi się starania w celu odtworzenia naturalnej odpowiedzialności za los dziecka, którą ponosić powinni: rodzice, bliższa i dalsza rodzina, ciała społeczne, instytucje lokalne, w razie konieczności- przedstawiciele administracji publicznej możliwie najniższego
szczebla, a nie ponadlokalne organy i instytucje rządowe.
• Dąży się także do zwiększenia oddziaływań najtańszych form profilaktyki np. zajęć pozaszkolnych, poradnictwa rodzinnego i młodzieżowego.
• Reforma ma też na celu podniesienie jakości usług profilaktycznych i opiekuńczych w tym
m. in. rozszerzenie i wprowadzenie nowych rodzinnych form opieki oraz form wychowania
integracyjnego.
• Oprócz tego pragnie ograniczyć dysproporcje w rozwoju sieci instytucji profilaktycznych i
opiekuńczych. Zaistniało kilka propozycji zmian w systemie opieki nad dzieckiem, jednak wszystkie pozostają ze sobą w dialogu. Ciekawą propozycję złożył W. Ciczkowski. Mówi on o standardach usług profilaktyczno-opiekuńczych, które określa jako modele lub wzorce i
traktuje jako usługi terapeutyczne skierowane do dziecka i rodziny, mające przezwyciężać
kryzysy. Autor wyróżnia cztery poziomy tych oddziaływań:
I- interwencja i terapia w rodzinie
II- objęcie dziecka terapią częściową w ośrodkach socjoterapeutycznych...
III- następuje organizowanie zastępczej opieki rodzinnej
IV- występuje wtedy, gdy nie można dziecku znaleźć zastępczej rodziny i wtedy skierowuje się je do instytucji opiekuńczo- wychowawczej.
Koncepcja reformy oświaty o charakterze prorodzinnym za główne zasady organizacji
opieki przyjmuje:
- BLIŻEJ- środowiska naturalnego dziecka, unikając zwłaszcza jego izolacji;
- WCZEŚNIEJ- zanim narosną problemy dziecka i rodziny;
- KRÓCEJ- by rodziców i dziecka nie uzależniać od pomocy i opieki;
- TANIEJ- niż w tradycyjnych, zwłaszcza zakładowych, formach opieki. Uznano więc, zresztą zgodnie z propozycją W. Ciczkowskiego, że rodzina dysfunkcyjna pod
względem opiekuńczym i wychowawczym powinna być wspierana, by nie pozbawiać dzieci ich naturalnego środowiska rodzinnego i nie powodować ich „osierocenia”. Tyko w momencie gdy stosowane środki nie będą skuteczne i wyczerpie się ich asortyment może być mowa o kierowaniu dzieci do zastępczych środowisk rodzinnych (adopcyjnych,
zastępczych- tradycyjnych i nowego typu, rodzinnych domów dziecka). Sprawny system prorodzinny powinien jak najliczniej utrzymywać dzieci w kręgu rodziny
(naturalnej lub zastępczej) i tylko w ostateczności kierować młodzież do placówek, które
powinny być również tworzone na wzór rodziny (i sytuowane np. w zwykłych
mieszkaniach).
Najważniejsze zadania prorodzinnego systemu opieki rozpisano uwzględniając kategorie wiekowe dzieci i młodzieży. I tak priorytetowym zadaniem reformy uczyniono pomoc rodzinie wychowującej małe

31. Przyczyny przemocy nad dziećmi w rodzinie
Przemoc wobec dziecka:

„..każde zamierzone i niezamierzone działanie osoby dorosłej,
społeczeństwa lub państwa, które ujemnie wpływa na zdrowie, rozwój fizyczny lub
psychospołeczny dziecka..” (wg. WHO)
Czynniki krzywdzenia dziecka w rodzinie, przyczyny przemocy:
*Tkwiące w osobie dopuszczającej się przemocy:

1. Doświadczenia wczesnego
dzieciństwa

2. Czynniki okołoporodowe (np. dziecko niechciane)3. Nieprzystosowanie
społeczne*Czynniki, które występują w mikrosystemie rodziny:1. Problem dziecka z innego małżeństwa2. Wątki materialne

3. Patologie rodzinne

4. Wielodzietność rodziny
5. Stosunek kobiet do swoich dzieci (zbytni liberalizm dla syna)

6. Pozycja społeczna rodziców

*Te, które tkwią w exosystemie (tzn. krąg znajomych):

1. Izolacja rodziny od
środowiska i znajomych

2. Problem nieumiejętności korzystania z różnych form profilaktyki i
pomocy środowiskowej

*Czynniki w makrosystemie:
1. Postawy rodziców wobec karania wykreowane przez media

32. Formy pomocy dzieciom krzywdzonym w rodzinie (działania
interwencyjne, profilaktyczne, terapeutyczne)
Formy pomocy dzieciom krzywdzonym:Działania interwencyjne:- zapewnienie wsparcia emocjonalnego i poczucia bezpieczeństwa Interwencyjne- to takie , które są podejmowane przez instytucje lub pojedyncze osoby w środowisku lokalnym na okoliczność krzywdzenia
dziecka.1.ośrodki interwencji kryzysowej pierwszy w Krakowie w 1991r2. Fundacja Dzieci Niczyje - Trójmiasto - 3.NIEBIESKA LINIA (od 3 lipca 1995)-(słuchanie , zaprzyjaźnianie ,
pomoc) 4. Dyżury interwencyjne , Poradni twa - psychologii szkolenie specjalistów, Grupy
wsparcia , kluby , ambulatoria , diagnoza problemu 4.Komitet Ochrony Praw Dziecka ,
Maria Łopatkowa 1981 r założono. Uniemożliwienie dalszego krzywdzenia dziecka i
udzielenie mu pierwszej pomocy. Działania terapeutyczno - lecznicze:przy pomocy różnych środków (zapobieganie przemocy w rodzinie) Etapy 1.włączenie 3 m-ce wzbudza się zaufanie 2.4-12 m-cy rozwinięcie niektórych zachowań prorodzinnych. 3. 13-m-ca do 2 lat obserwowanie
efektów , mówienie o swoich problemach) 4. kontrola - po zakończenie terapiizminimalizowanie
i usunięcie doznanych urazów i krzywd- ośrodki interwencji kryzysowej z funkcją terapeutyczną (np. Wojewódzki Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Krakowie
1991, pierwszy w Polsce)
Działalność profilaktyczna:- pierwotna - dotycząca przemocy wobec dziecka wiąże się z promowaniem zdrowia, poprawą samopoczucia społecznego oraz eliminowaniem patologii
społecznej, która wiąże się z przemocą w rodzinie wzmacnianie pozytywnych cech- wtórna
- ma na celu wczesne wykrycie objawów maltretowania dziecka, zanim ujawnią się
poważne lub trwałe zmiany polega , że zmiany zaszły niekorzystne , ale jeszcze nie są
takie złe aby zapobiec poważniejszym .Może być utożsamiana z działaniami o charakterze
eliminująco - objawowe .
- trzeciorzędowa - ma na celu uchronienie dziecka przed kolejnym wykorzystaniem; w
razie potrzeby dziecko należy umieścić w szpitalu, ośrodku wychowawczym, podjąć terapię rodziny eliminacja takich aby nie powstawały takie, z których nie da się już wyjść.

33. Przemiany w zakresie realizacji funkcji

opiekuńczo-wychowawczych
współczesnych rodzin
Funkcja opiekuńczo - wychowawcza współczesnej rodziny:
Cechy rodziny jako grupy społecznie , wychowanie -więzi osobiste ( pierwotna) - stopień trwałości międzypokoleniowa , - wielkość jako grupy - charakter członkostwa.
Rodzina jako grupa uspołeczniona . Odmiany oddziaływań wychowawczych ze względu na otwartość rodziny. Mówimy o kilku wpływach oddziaływań wychowawczych :

-niezamierzone i obojętne wychowawczo.

- niezamierzone ale nie obojętne wychowawczo.

-zamierzone obojętne wychowawczo,

- zamierzone ale nie obojętne wychowawczo.
W każdej rodzinie można wyróżnić kilka typów działań opiekuńczo - wychowawczych,
które będą określały cele (kierunki):

1. Kierunek działań podstawowy - umożliwienie
realizowania wszystkim członkom rodziny korzystania z niezbędnych dóbr
2. Kierunek działalności stymulacyjnej - wynika z sytuacji indywidualnych rodziny - stymulowanie aspiracji

3. Kierunek działań asekuracyjnych - wynika z uświadomienia sobie
przez członków rodziny pewnych deficytów (diagnoza, badania kontrolne
4. Kierunek o charakterze kompensacyjnym - wyrównywanie wszelkich niedoborów ,
reedukacja , resocjalizacja , rehabilitacja
5. Kierunek działań ratowniczych - podejmowany, gdy są już deformacje rodzinne
Działania opiekuńczo - wychowawcze odnoszą się do całokształtu życia, natomiast ich granica przebiega po linii obiektywnych możliwości samodzielnego zaspokajania potrzeb przez jednostki lub grupy. Niezależnie od przemian rodzina stanowiła i stanowi grupę wychowawczą.

- typ więzi (osobista, pierwotna)

- stopień trwałości (międzypokoleniowa)
- wielkość grupy (mała)

- charakter członkostwa (autentyczna, nierozerwalna, dobrowolna)

-grupa otwarta (kształtuje własny model wartości, uczuć)
- instytucja wychowania naturalnego.
Wzory działań wychowawczych realizowanych przez rodzinę :
- wzory działań wewnętrznych o skutkach wewnętrznych .

- wzory działań wewnętrznych , ale o skutkach na zewnątrz,

- wzory działań zewnętrznych o ksywkach wewnętrznych ,

-wzory działań zewnętrznych o skutkach zewnętrznych.
Zadania opiekuńczo - wychowawcze rodziny w zaspokajaniu potrzeb dziecka:
1. Rozwój fizyczny:

- przestrzeganie zasad higieny osobistej oraz higieny otoczenia, zwłaszcza mieszkania - prawidłowe odżywianie, w tym higiena przygotowywania oraz
spożywania posiłków

- racjonalny tryb życia, czyli właściwe dla wieku proporcje nauki, pracy, zabawy i wypoczynku z uwzględnieniem aktywności ruchowej
- ochrona przed chorobami , wypadkami i innymi czynnikami zagrożenia zdrowia
- opieka nad dzieckiem chorym oraz pomoc w przezwyciężaniu skutków chorob lub
zaburzeń i funkcjonowaniu organizmu- zapobieganie powstaniu nałogów: palenia tytoniu, picia alkoholu

2. Rozwój psychiczny

- organizowanie doświadczeń poznawczych dziecka, sprzyjających doskonaleniu spostrzegania i ćwiczeniu uwagi
- rozwijanie wyobraźni i pamięci

- stwarzanie sprzyjających warunków rozwoju mowy i
myślenia

- kształtowanie wrażliwości uczuciowej, umiejętności okazywania i odwzajemniania uczuć

- ćwiczenie i hartowanie woli w tym sztuki panowania nad sobą i nieulegania trudnościom

- ochrona przed wstrząsami psychicznymi, zakłócającymi przebieg procesów psychicznych

- stwarzanie klimatu życzliwości i zaufania, wzmacniającego
poczucie bezpieczeństwa i więzi uczuciowej z rodziną
3. Rozwój społeczny

- kształtowanie pozytywnej motywacji i pozytywnego stosunku do pracy, czuwając nad bezpośrednim udziałem w podejmowaniu i rzetelnym wypełnianiu
zadań: w rodzinie, w szkole, w organizacji dziecięcej i w innych kręgach środowiskowych
- zapewnienie dziecku przygotowania zawodowego do pracy zgodnie ze zdolnościami,
zainteresowaniami i rzeczywistymi możliwościami

- rozwijanie umiejętności współdziałania
oraz gotowości pomocy innym

- wdrażanie do społecznej dyscypliny i odpowiedzialności za
przestrzeganie obowiązujących w społeczeństwie praw
- ćwiczenie w dokonywaniu obiektywnej i krytycznej oceny postępowania własnego i
postępowania innych

- zaszczepienie wzorów życia rodzinnego zgodnych a potrzebami współczesnej rodziny, w tym równego udziału dziewcząt i chłopców w pracach domowych

4. Rozwój kulturalny

- bierne spożytkowanie dóbr kultury już wytworzonych w
różnych dziedzinach jak: literatura, film, teatr, taniec, muzyka, plastyka, fotografika itp.- Korzystanie czynne, uczestniczenie w działalności zespołów artystycznych, sportowych, turystycznych oraz w pracy różnych kół zainteresowań
- Współudział w tworzeniu dóbr kultury w różnych dziedzinach jak w plastyce, próby pisarskie, kompozycje, inscenizacje, modelarstwo itp.
Kryteria podziału rodzin (czynniki):
1. Czynniki ekonomiczno - społeczne
2. Czynniki kulturalne
3. Czynniki psychospołeczne
Rodzina normalna:
Między członkami rodziny powinny być jasne i zdecydowane relacje. Nie należy mieć przed sobą tematów tabu i czegokolwiek przed sobą ukrywać. Ważna jest szczerość i umiejętność rozmowy o problemach, niepowodzeniach, smutkach i troskach. I odwrotnie - razem powinniśmy cieszyć się ze wspólnego szczęścia. Rodzina powinna obdarzać siebie
zaufaniem i wyrozumiałością.

35. Typy rodzin ze względu na stopień zagrożenia dziecka w rodzinie
Rodziny można podzielić na:

normalne, wzorowe, wydolne wychowawczo i patologiczne.
W rodzinie normalnej wspólnie rozwiązuje się problemy oraz zapobiega im, cieszy się ze
szczęścia drugiej osoby.
Rodzina wzorowa oprócz tego dąży do podnoszenia poziomu w nauczaniu, wychowaniu.
Rodzina wydolna wychowawczo to ta, która jeszcze nie potrzebuje pomocy finansowej
państwa, radzi sobie w miarę swoich możliwości, ale w której relacje między jej członkami
są zaburzone.
W rodzinie patologicznej występuje trwały rozpad pożycia i więzi emocjonalnej. Warto
przypomnieć, że rodzice i małżonkowie w każdej z tych rodzin są wzorem dla swoich
dzieci. Każda normalnie funkcjonująca rodzina potrzebuje więzi, kontaktu emocjonalnego,

bezpieczeństwa, wzajemnego wspierania się, miłości, akceptacji i szacunku, okazywania uczuć i zaufania. Ważna jest również potrzeba wypoczynku i rekreacji, czyli wspólne spędzanie czasu, oderwanie się od codzienności, poprzez np. chodzenie na spacery, wyjazdy w wolnej chwili za miasto.

36. Rodzina dysfunkcjonalna a rodzina patologiczna
W rodzinie dysfunkcyjnej zaburzona jest komunikacja między jej członkami , co wpływa na nieprawidłowe kształtowanie się obrazu własnej osoby i poczucia wartości jej członków,
zwłaszcza dzieci. Dziecko nie ma zaspokojonej potrzeby bezpieczeństwa , miłości , akceptacji, szacunku. Nie przekazuje mu się spójnego systemu wartości , łamie się jego
poczucie godności , zabrania się ujawniać emocje i myśli. Wszystko to wyzwala poczucie
wstydu , złość i strach , które są przenoszone na sposób funkcjonowania dziecka w innych
środowiskach. Zaburzona jest również struktura. Uwaga jej członków skupiona nie jest na dziecku , ale na rodzicu , który jest przyczyną dysfunkcji :alkoholiku , sprawcy
przemocy , tyranie rodzinnym itp. Cały system działa tak , aby to jego potrzeby zostały
zaspokojone . Dziecko stosuje więc różne mechanizmy obronne , które pozwalają mu
przetrwać , jednocześnie nie chce popuścić do zdemaskowania istniejącego systemu .W
rodzinach dysfunkcyjnych panują pewne żelazne reguły:kontrola, perfekcjonizm,
oskarżanie , zaprzeczanie , milczenie iluzja niedokończenie, brak zaufania.. W tych rodzinach dzieci często przejmują różne określone role zależnie od wieku i cech
psychofizycznych .Są to takie role :bohater rodziny , kozioł ofiarny , nieobecne dziecko ,
czy maskotka rodzinna.
Rodzina uzależniona to rodzina patologiczna żadne nadzieje na poprawę życia, a nawet nie rokuje się żadnych nadzieii na poprawienie się w jakąkolwiek inną rodzinę. Podstawowe funkcje rodzicielskie zostają naruszone zaburzeniu ulegają także procesy socjalizacyjne. Zamiast wzorów zachowań społecznie pożądanych rodzina
dostarcza wzorów zachowań aspołecznych bądź wprost przestępczych. Wszystko to
sprawia, że dzieci alkoholików prezentują wyższy poziom niedostosowania społecznego
Dzieci uzależnionych są bardziej agresywne wobec otoczenia.Wielu trudności przysparza dzieciom brak umiejętności koncentracji uwagi, nadpobudliwość psychoruchowa,
zaburzenia pamięci oraz zachowania aspołeczne. Niepowodzenia szkolne i niska pozycja w strukturze klasy pogłębiają małe poczucie własnej wartości oraz brak wiary we własne siły, a tym samym nasilają przezywane przez dziecko i utrwalają ukształtowane w domu
patologiczne wzory reagowania i cechy osobowości. Dzieci z rodzin alkoholowych
wyrastają w atmosferze lęku i obcości psychicznej, nasilanej przez krzywdy moralne i
fizyczne, brak oparcia w najbliższych, złe warunki bytowe.Typowe dla tych dzieci stany emocjonalne to: niepokój, rozdrażnienie, przygnębienie, stany lękowe, natrętne myśli, dolegliwości psycho - somatyczne bóle głowy, bóle serca, bolesne skurcze jelit .Patologia
rodziny wpływa na jej istotny element - obraz własnej osoby i jego samoocenę. Dzieci
alkoholików wymagają szczególnego zainteresowania i pomocy. Należy im wyjaśnić na czym polega alkoholizm któregoś z rodziców Powinny wiedzieć, ze jest to choroba , należy im uświadomić , że nie ponoszą żadnej winy za picie rodzica .Dzieci z takich rodzin
potrzebuję pomocy i wsparcia spoza rodziny. Może to być terapia indywidualna lub
grupowa bądź uczestnictwo w zajęciach świetlic terapeutycznych.

37. Wymienić dokumenty, które dotyczą ochrony praw dziecka oraz instytucje zajmujące się ochroną praw dziecka
*Konwencja o Prawach Dziecka zmiany:

*Genewskiej Deklaracji Praw Dziecka z 1924r.

*oraz Deklaracji Praw Dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne 20 listopada 1959 r.

*Deklarację o ochronie kobiet i dzieci w sytuacjach nadzwyczajnych i w czasie konfliktów zbrojnych

*KARTA PRAW DZIECKA
* Deklaracja Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych, 1959 r.
Wybrane organizacje i fundacje działające na rzecz dzieci w Polsce :
Komitet Ochrony Praw Dziecka - Warszawa
Fundacja Dziecięca Listy do Świata - Kraków
Fundacja Dzieci Niczyje - Warszawa Towarzystwo Ochrony Praw i Godności Dzieci WYSPA - Chorzów
Instytucje:
Poradnie psychologiczno - pedagogiczne
Rodzinne Ośrodki Diagnostyczno - Konsultacyjne
Poradnie Zdrowia Psychicznego
Sądy Rodzinne i Opiekuńczy
Ośrodki Pomocy Społecznej
Instytucje, organizacje i fundacje Wybrane organizacje i fundacje działające na rzecz dzieci w Polsce :
Komitet Ochrony Praw Dziecka - Warszawa
Fundacja Dziecięce listy do świata, Ogólnopolskie Forum na Rzecz Praw Dziecka - Kraków Fundacja Dzieci Niczyje - Warszawa ,Caritas Polska , Fundacja Jolanty Kwaśniewskiej Porozumienie bez barier Pomocy możesz szukać też w najbliższej placówce: Poradnie psychologiczno pedagogiczne , Rodzinne Ośrodki Diagnostyczno - onsultacyjne
Poradnie Zdrowia Psychicznego , Sądy Rodzinne i Opiekuńczy , Ośrodki Pomocy Społecznej
Organizacje harcerskie : ZHP Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej Stowarzyszenia

---