EMOCJE VS UCZUCIA

EMOCJE	UCZUCIA
* pierwotne: (najpierw budujemy pozytywne emocje, a potem mogą rozwinąć się w trwalsze uczucia)	- wtórne
* wrodzone	- nabyte (między okresem przedszkolnym a szkolnym)
* typowe dla ludzi i zwierząt	- typowe dla ludzi i zwierząt
* anatomiczny substrat: układ limbiczny (głębokie struktury pnia mózgu)	- anatomiczny substrat: płaty czołowe (czołowa część kory mózgowej)

Fizjologiczne symptomy emocji:

• Reakcja skórno - galwaniczna (RSG): W czasie pobudzenia emocjonalnego w skórze zachodzą, (dające się zmierzyć) zmiany o charakterze chemiczno- elektrycznym. Jest to jeden z najbardziej czułych wskaźników emocjonalnych

• Zmiany w krążeniu krwi: W czasie przeżywania emocji występują:

• zmiany ciśnienia krwi

• zmiany w ukrwieniu powierzchni ciała

• zmiany w ukrwieniu wnętrza ciała (np. rumieńce przy zakłopotaniu)

• Rytm pracy serca: Gwałtowne bicie serca w podnieceniu emocjonalnym jest tzw. symptomem, że serce od dawna jest symbolem uczucia

• Oddychanie: Szybkość i głębokość oddechu, jak również czas trwania wdechu w porównaniu z wydechem są wskaźnikami np. konfliktu emocjonalnego. Łapanie z trudem oddechu i wzdychanie - to przykłady zmian stosunku wdechu do wydechu

• Odruch źrenicy: Źrenica oka wykazuje tendencję do rozszerzania się w chwili gniewu i podniecenia

• Wydzielanie śliny: Podniecenie emocjonalne często powoduje suchość w jamie ustnej ze względu na zmniejszenie się ilości śliny lub zmianę jej składu chemicznego

• Reakcja pilomotoryczna: Jest to techniczny termin dla określenia ,,gęsiej skórki”, która pojawia się gdy włoski na skórze się ,,jeża”

• Ruchy żołądka i jelit: Silne emocje wpływają na ruchy żołądka i jelit prowadząc do objawów ,,choroby morskiej” lub biegunki. Długotrwałe stany emocjonalne lub nastroje mogą być (ze względu na napięcie wywołane w ściankach żołądka lub jelit) przyczyną wrzodów na które cierpią osoby w stanie napięcia stresowego

• Napięcie mięśniowe i drżenie: Jest symptomem emocji. Napięte mięśnie mogą także drżeć (tremor), gdy kurczą się mięśnie antagonistyczne. Tremor może występować także wtedy, gdy doznaje się konfliktu motywów

• Skład krwi: Podczas przeżywania emocji działają gruczoły dokrewne i wydzielają hormony do krwiobiegu, analiza chemiczna wykazuje istotne zmiany w składzie krwi - w równowadze kwasowo-zasadowej oraz zawartości cukru i adrenaliny

• Ekspresja: W czasie przeżywania emocji obserwujemy zmiany w zakresie mimiki i pantomimiki

EMOCJE podział

Nastroje:

• długotrwałe

• brak obiektu

• brak przyczyny (psychologiczne niejawne, medycznie obserwowalne)

Wzruszenia:

• odczyt wegetatywny

• obniżenie zdolności logicznego myślenia

Afekty (silne wzruszenia)

• odczyn wegetatywny

• obniżenie zdolności logicznego myślenia

• obniżenie zdolności dokonywania krytycznej oceny

Afekt patologiczny:

1. Silna reakcja wobec bodźca o niewielkiej sile

2. Nagły początek

3. Burzliwy przebieg

4. Odczyn wegetatywny

5. Krótki czas trwania

6. Znużenie po wygaśnięciu afektu

7. Niepamięć całkowita lub częściowa

Zaburzenia emocji

1. Hipertemie

1. stan euforyczny: Błogostan. Wyraźnie wzmożony jednostajny witalno-ustrojowy, skojarzony z poczuciem siły, emocji, zdrowia. Nastrój bez pobudzenia psychomotorycznego (bezpodmiotowy ogólny stan emocjonalnego zabarwiający się w ciągu dłuższego czasu, zachowania i przeżycia psychiczne)

2. stan maniakalny: Wyraźnie wzmożony, labialny, witalno-ustrojowy, nastrój z odcieniem drażliwości i pobudzeniem psychomotorycznym

3. stan ekstatyczny: Bezgraniczna radość i szczęście z odcieniem egzaltacji: uduchowienie, entuzjazm, z podobnymi do urojeń ideami uszczęśliwienia

2. Hipotemie

• stan dysforyczny: Obniżony nastrój z dominacją drażliwości, przykre napięcie emocjonalne z niepokojem, niezadowoleniem, skłonnościami do gwałtownych wybuchów gniewu, złości a nawet agresji, niszczenie, samookaleczenia

• stan depresji: Obniżony witalno-ustrojowy nastrój skojarzony często z zahamowaniem psychoruchowy. Wiąże się ściśle z lękiem

• stan pochodzenia stresowego: Dezorganizacja zachowania będąca wynikiem deprywacji lub frustracji

Zaburzenia zmienności emocji

• lepkość (adhezja): Polega na obniżeniu zmienności, długotrwałym zaleganiu skondensowanych emocji lub nastrojów: rozdrażnienie, gniew, nienawiść. Występuje w padaczce i upośledzeniach umysłowych

• chwiejność (labilność): Polega na nadmiernej zmienności, krótkotrwałości emocji i łatwości ich przechodzenia od jednego do drugiego znaku (od wesołości do gniewu). Występuje w zespołach psychoorganicznych pochodzenia skroniowego oraz rozwojowo u dzieci

Niektóre konsekwencje dystresu

• subiektywne

• lęk, agresja, nerwowość

• apatia, znużenie, depresja

• zmęczenie

• poczucie winy

• wstyd

• poirytowanie, zmiany nastroju

• niska samoocena

• poczucie osamotnienia

• unikanie ludzi

• fizjologiczne

• wzrost katecholamin i kortykosteroidów we krwi i moczu

• wzrost ciśnienia krwi

• suchość w ustach, potliwość

• napady chłodu i gorąca

• drętwienie kończyn

• poznawcze

• problemy z podejmowaniem decyzji

• rozproszenie uwagi

• zaburzenia spostrzegania

• nadwrażliwość na krytykę

• ,,bloki umysłowe”

• zachowania

• alkohol, narkotyki, używki, leki

• wybuchy emocjonalne, podniecenie, impulsywność

• nadmierne jedzenie

• niemożliwość wypoczynku

• tiki i drgawki

• zaburzenia mowy

• zawodowe

• absencje w pracy

• zakłócenia relacji z ludźmi

• niska efektywność pracy

• wzrost wypadków

• zły klimat organizacji

• zdrowotne

• nerwica (zaburzenia lękowe)

• BURNOUT ,,wypalenie sił” (wypalenie zawodowe)

• choroby psychosomatyczne - wrzody żołądka, nadciśnienie, zawał serca, alergie, astma, KAROSHI (śmierć z przepracowania), migreny, bóle głowy, lęki nocne, bezsenność, osłabienie, zaburzenia popędu płciowego, psychozy reaktywne, PTSD - zespół stresu pourazowego

Korzystny cel eustresu:

• zwiększona ilość endorfin (związki chemiczne, które działają przeciwbólowo podobnie do morfiny i są wytwarzane przez niektóre nasze komórki)

• zadowolenie (radość, szczęście)

• zmniejszenie podatności na choroby

• więcej energii do pracy

• dobry nastrój - lepsze kontakty z ludźmi

• chęć do działania: lepsze życie, szansa na większe zyski, więcej przyjaciół

ZABURZENIA UCZUĆ

1. Apatie

• 
  obniżenie

• 
  spłycenie

• zubożenie

• stępienie

• zobojętnienie wobec obowiązków rodzinnych, koleżeńskich, towarzyskich, społecznych

• obniżenie wrażliwości estetycznej

• oziębłość

• zobojętnienie na los własny i innych

• stępienie dumy, ambicji, żalu, wstydu i innych uczuć wyższych

• towarzyszy abulii/hipobulii

2. Niedostosowanie uczuciowe

• sztywność uczuciowa: brak lub niedostateczna reakcja uczuciowa w stosunku do bodźców (towarzyszy jej sztywność mimiczna)

3. Paratymia

• niedostosowanie uczuć do treści myśli i wyobrażeń np. strata - zamiast smutku - radość

4. Paramima

• Niedostosowanie uczuć do wyrazu mimicznego np. zaspokojenie - zamiast zadowolenia - płacz

5. Ambiwalencja uczuciowa

• współistnienie sprzecznych postaw uczuciowych np. miłość - nienawiść, czułość - wrogość