Wprowadzenie do pedagogiki

Wykład I - 22.02.2011

Dziesięciościan edukacji Zbigniewa Kwiecińskiego -model pozwalający rozpatrywać edukację w różnych kontekstach (np. Szkoła zmienia się wraz ze zmianami ekonomicznymi, politycznymi itp.)

Kwieciński uważa, że szkoła jest zachaczona o:

• Globalizację- poszerzanie się zjawiska, upowszechnienie technologii, przebieg informacji, globalizacja dotyczy sfery kulturowej, informacyjnej, ekonomicznej, politycznej; dotyczy wysoko rozwiniętych regionów

Jak zmienia się edukacja pod wpływem globalizacji? W związku z globalizacją następuje przeniesienie centrum i peryferii, pracę można uzyskac także poza centrum - w programie nauczania może zmienić się kwestia otwarte-zamknięte; dialog międzykulturowy

• Etatyzację- kwestia relacji jednostka - państwo

• Nacjonalizację- kwestia relacji jednostka - naród

• Kolektywizację - jednostka a grupa społeczna - konieczne poczucie solidarności i identyfikacja, podstawa wytwarzania grupy, konieczna jest współpraca (nie tylko rywalizacja)

• Polityzację- jednostka a ideologie polityczne; nie ma apolitycznej szkoły, bo w szkole kształtujemy orientacje, zachowanie; szkoła ukształtowała w nas stosunek podporządkowany

• Socjalizację- jednostka a rodzina - pamiętajmy, że do edukacji wchodzą dzieci z ogromną wiedzą społeczną; edukacja szkolna jest zorientowana na kod rozwinięty (język, literatura), tymczasem dziecko wchodzi do szkoły z kodem ograniczonym (język gwarowy itp.)

• Inkulturację- każda grupa wytwarza swój język, znaczenie, nawet poczucie humoru; szkoła zajmuje się kulturą wysoką, poza szkołą zajmujemy się kulturą niższą - popularną

• Jurydyfikację- relacja jednostka a norma prawna. Normy prawne wiążą się z kwestią obywatelską (przywileje i obowiązki) ; dotyczą sfery prywatnej i publicznej; normy muszą być rozpoznawalne, musimy je znać, kazda norma jest odpowiedzialna za inne normy,dotyczą one bowiem współodpowiedzialności za grupę. Wspólnej przestrzeni życia. *To istotny element edukacji - WOS (zorientowany na demokracje)

• Humanizacja- relacje międzyludzkie, jednostka <-->jednostka. Zasada współczulności, ludzka zdolność empatii (współodczuwanie); unikamy sprawiania bólu drugiej osobie; poszanowanie ludzkiej godności. Godność poszerza zasadę współczulności. Nie wolno wyśmiewać, należy odnosić się z szacuniem do drugiej osoby. Sprzeczność: Chętniej rywalizujemy, innych traktujemy jako konkurentów w wyścigu. Kompetencje- empatia, umiejętność komunikowania się, wrażliwość, kształcone w toku edukacji. Nie ma odrębnego przedmiotu zajmującego się tymi kompetencjami, ale w każdej szkole znajduje się wykwalifikowany nauczyciel

• Hominizacja- nowy obszar zainteresowania, początkowo wiązała sie z kwestią ciała (wychowanie fizyczne, sklepik szkolny) Rosnąca nadwaga to wymiar indywidulany i społeczny (większe nakłady na leczenie) Współczesne interpretacje poszerzają kategorie ciała i wiążą z kwestią umysłu. Ciało w szkole w relacji z umysłem. Mówi sie, że ciało które się nie rusza intensywnie pracuje umysłowo. Nie jest to jednak regułą, ale szkoły i nauczyciele zwracają na to uwagę. Higiena- podstawowy wyznacznik relacji społecznych. Istotny wyznacznik naszej kariery. Ciało nasze a ciała innych- relacja uczeń-nauczyciel,

Dwie perspektywy

*Panopticon (Benthom, Foucault instytucje społeczne i dyskursy wokół tych instytucji, analizuje więzienie (na polu koła, w środku wieża strażnika, więźniowie nie widzą strażnika, potenjalnie każdy więzień może być obserwowany) i przenosi reguły na edukacje, edukacja jest córką więzienia, bo jest ukierunkowana na ciało, na opanowanie, zawładnięcie ciałem.

Przeniesienie mechanizmu do edukacji - jeden nauczyciel-wiele uczniów; nauczyciel jedynym ciałem, które może się ruszać w tej przestrzeni, nauczyciel może poruszać się po klasie, jaki cel temu przyświeca? Wydobycie Ja, tożsamości)

*Synopticon (odwrócenie mechanizmu kontrolowania, wielu obserwuje jednego, wygenerowanie autonomicznego środowiska- świata w sobie, sztucznie generowane zjawiska, czy szkoła może to wykorzystać? Wielu obserwuje jednego nauczyciela na zajęciach, hominizacja pokazuje nam kwestie ciała ludzkiego, to istotny element edukacji, dyscyplinuje ciało, przez ciało dochodzi się do kwestii umysłu, niektóre ciała są akceptowane inne nie [patrzenie spod byka] edukacja dokonuje się w pewnym kontekście społecznym, to świat w kontekście ekonomicznym, kultutowym etc., nie da się nie wiedzieć nic o kontekście, realne życie zaczyna się poza szkołą, co jeśli edukacja zaczyna się w tym modelu poruszać?

Edukacja dokonuje się w pewnym kontekście; powinna trzymać się ona w środku modelu; w tej samej odległości od wszystkich ścian; jeżeli edukacja przechyla się w jedną stronę - jest bliżej jakiejś ściany mammy doczynienia z socjopatologią (choroba)

Prezchylenie się edukacji w kierunku jednej ściany np. globalizacji, nacjonalizacja --> powstanie człowiek ksenofob, szowinista, ponieważ treści, program, organizacja za blisko znalazła się przy nacjonalizacji.

Pedagogika jako dyscyplina naukowa- nauka o edukacji;

po wielkim przełomie teoretycznym, rodziła się jako rodzaj refleksji nad edukacją o charakterze filozoficznym;

pedagogika współczesna, wraca do humanistyki; rodzaj refleksji na wzór filozofii; namysł nad ludzkim rozwojem, ludzkim uczeniem się;

od XIX w. jako dyscyplina naukowa, zaczyna siebie traktować jako specyficzny namysł nad ludzkim rozwojem.

Paradygmaty - pojęcie teoretyczne ()pochodzące od Kuna); zbiór przesłanek wyjasiania wybranego obszaru rzeczywistości np. edukacji. Przesłanki mogą być np. (człowiek homoedukantus, człowiek ukierunkowany na uczenie się, edukację, genetycznie zdeterminowany- rodzi się i taki pozostaje, wyuczalny lub niewyuczalny)

Paradygmaty dotyczą tego jak chcemy poznawać rzeczywistość, jakich schematów myślowych chcemy użyć, to nasza teoria poznania, jak ten świat daje się poznać, czy wogóle. Czy edukacja rozpoczyna się na terenie nauki? Jak można poznawać rzeczywistość? Empirycznie, (indukcyjnie), modele spekulatywne, empiryczne, paradygmat mówi jaka jest natura bytu, jak myścieć o świecie, teoria nominilisttyczna- przedmioty konkretne, realizm- idee abstrakcyjne, człowiek powstaje jako rezultat relacji przyczynowo- skutkowej.

zbiór przesłanek jest przyjęty przez grupę naukowców a później rozpowszechniony

Paradygmaty nauk społecznych- podejście subiektywistyczne, podejście obiektywne, podejście zmian radykalnych lub ewolucyjnych, humanizm, interpretatywizm (subiektywne), strukturalizm, funkcjonalizm (obiektywne)

Paradygmat:

jest upowszechniony, staje się wzorem myślenia

dotyczy natury bytu (teoria nominalistyczna - istnieją tylko przedmioty konkretne; realizm-przedmioty abstrakcyjne)

natura człowieka (determinizm - rezultat reakcji przyczynowo-skutkowej; sposób wolontarystyczny - człowiek sam decyduje o sobie)

każdy paradygmat musi zinterpretować sobie zmiany społeczne

Paradygmaty nauk społecznych

Humanizm	Strukturalizm
Interpretatywizm	funkcjonalizm

S -podejście subiektywne

O - podejście obiektywne

r.z. - radykalna zmiana

e.z. - ewolucyjna zmiana

Humanizm - paradygmat humanistyczny

subiektywizm - jednostka

radykalne zmiany

kultura jako okres, narzucenie znaczeń

edukacją powinna kierować idea emancypacji (dlatego szybka zmiana; kultura wywiera na nas presję; jednostka musi mieć szansę się wyzwolić)

chodzi o to by pedagogika mogła odsłaniać mechanizmy o charakterze opresywnym

paradygmat interpretatywizmu

bada proces zyskiwania świadomości w ramach struktur społecznych,

jednostka jest traktowana jako istota nabywająca świadomości, bo żyje w strukturze społecznej, my żyjemy w rodzinie, grupie równieśniczej, przedszkole, szkoła, praca. Każda jest okazją do uczenia się w swojej przestrzeni.

Jak jednostka tworzy sobie znaczenia,co to dla niej znaczy? - wymiar subiektywistyczny

Strukturalizm - jednostka traktowana jako obiekt struktury

Funkcjonalizm - koncentruje się na funkcjach

Paradygmaty pedagogiczne

r.z.

S O

r.e.

pajdocentryzm didaskalocentryzm

Pajdocentryzm(np. Nowe wychowanie, skierowane na dziecko), zorientowany na człowieka, treść przestaje mieć znaczenie (uczymy się wg zainteresowań), indywidualność, antypedagogika

Didaskalocentryzm (treść, szkoła tradycyjna, Herbartowska, teorie esencjalistyczne) paradygmat skoncentrowany na tym co mamy przekazać.Każda edukacja skoncentrowana na treści, ważne jest to jaką treść należy przekazać. Nieważne kto się uczy, ważne czego; wszyscy uczą się tego samego; wystandaryzowany model.

WYKLAD III - 8.03.2011

Typy teorii pedagogicznych

1. Empiryczna i racjonalistyczna - prowadzą do metodologii jakościowej

2. Teorie interpretatywne (spekulatywne)- metodologia ilościowa

Założenia poznawania rzeczywistości:

nasz umysł może konstruować wiedzę, która jest odbiciem rzeczywistości - założenie bezpośredniego przekładania - to co zmysły dostrzegaja znajduje odzwierciedlenie w naszym umyśle

umysł nie ma zdolności poznawać - są pewne bariery np. język (określa reguły naszego poznania), oko (ludzkie oko postrzega rzeczywistość na tyle na ile pozwala mu budowa - oko owada widzi inaczej)

Metodologia ilościowa pozwala na badanie zależności - jak A działa na B

Metodologi jakościowa nie bada zalezności

Badania o charakterze empirycznym - budowanie takiej wiedzy, która wyjaśnia nam zależności w edukacji

Badania o charakterze praktycznym - opiis praktyk edukacyjnych, diagnoza założeń teoretycznych

Każda dyscyplina naukowa powinna posiadać teorię - pedagogika ich nie ma - czerpie teorie z socjologii, filozofii (nauk wspomagających) - czy zatem pedagogika jest dyscypliną naukową? - spór pedagogów

Podstawowe cele badań naukowych :

1. Eksploracyjne - dotyczą poznania faktów i zależności między faktami; dotyczą zdolności generacyjnej - zdolności do dostrzegania problemów, stawiania pytań

2. Opisowe - adekwatny i precyzyjny opis rzeczywistości; jaki kontekst, jaka przestrzeń, jaki związek między zdarzeniami, jak zdarzenia wzajemnie się warunkują (ważne odniesienie do przeszłości, do wcześniej zgromadzonych danych - warunkuje rozwój danej dziedziny)

3. Wyjaśniające - relacje między danymi empirycznymi i teorią

metodologia - techniczne gromadzenie danych

Dwie orientacje poznawcze: metody ilościowe i jakościowe - dotyczą natury bytu, poznania i człowieka

• metody ilościowe: - badają zależności

• wywodzi się z pozytywizmu i empiryzmu

• teorie skrajnie obiektywistyczne

• obiektywistyczne podejście do poznawania świata, człowiek poznaje świat, taki jakim jest

• wiedza ma charakter obiektywistyczny, więc badamy to co poddaje się pomiarowi, a nie to co jest refleksją

• badamy tylko pewne aspekty rzeczywistości - policzalne, mierzalne - po co? Po to by móc interweniować w dany związek

- Metodologia jakościowa:

• oparta na filozofii fenomenologicznej hermeneutyce i socjologicznym interakcjonizmie symbolicznym

• z fenomenologii czerpie - nie ma bezpośredniego przejścia między bytem a umysłem, można jednak badać to co jest oczywiste - zjawiska, fenomeny

• hermeneutyka - badanie tekstów; rozumienie zastąpiło wyjaśnianie różnic; dotyczy tego, co ludzie myśla na temat świata, do którego nie mają bezpośredniego dostępu; wytwrazanie znaczeń

• interakcjonizm - reakcje między grupą a kulturą - nasza skłonność do reakcji

• oparta o znaczenia, proces ich wytwarzania, kontekst wytwarzania znaczeń

• badamy ludzkie sposoby myślenia na temat rzeczywistości; indywidualny wymiar procesów społecznych; losy, biografie pojedynczych osób; można badać trudnych respondentów

• badacz zaangażowany w proces badawczy, miękkie metody (badacz wrażliwy, nienapastliwy, musi umieć się wycofać itp.), brak dystansu

Pedagogia - społeczne praktyki edukacyjne

Socjalizacja - to od niej zaczyna się nasze społeczne funkcjonowanie, to dzięki niej stajemy się ludźmi

• socjalizacja - wzrastanie w kulturę

• socjalizacja wtórna i pierwotna

• socjalizacja antycypująca (przyswajanie wzorców, które są rezultatem naszych inspiracji - upodabnianie się, subkultury), kontrsocjalizacja (dystansowanie się od negatywnej grupy odniesienia, przyswajanie wzorców, które nas odróźniają, za wszelką cenę chcemy być inni, nie można nas pomylić i przyrównać do danej grupy)

• socjalizacja pernamentna - proces całożyciowy i nieustający

wykład IV - 15.03.2011

wiedza potoczna

wiedza potoczna - początkowo traktowana jako zdrowy rozsądek, rodzaj refleksji, który poprzedza myślenie naukowe, ale też traktowana jako rodzaj epitetu (myślisz potocznie).

Myśl pozytywistyczna (w pozytywizmie rodzi się pedagogika naukowa) to typ myślenia, który przywiązuje ogromną wagę do precyzji myślenia, dlatego wiedza potoczna była traktowana gorzej.

W tym czasie powstała:

doktryna prymarnej ułomności ludzkiego umysłu (Beckon) - ludzki umysł rozwija się od stadium przedrefleksyjnego, rodzimy się nabywając wiedzę potoczną i dopiero przez dobrze prowadzoną edukację podążamy ku światopoglądowi naukowemu, nabywamy kompetencji, które pozwalają nam myśleć w sposób ścisły, logiczny, naukowy. Beckon twierdzi, że ludzki umysł ma pewne właściwości, które w toku edukacji musimy pokonać: niechęć do wysiłku, niechęć do pracy, skłonnność do błędu, pokładanie ufności raczej w autorytetach niż w myśleniu naukowym, tworzenie stereotypów. Taki jest nasz umysł, więc w toku edukacji musimy pozbyć się tych przypadłości by zacząć myśleć logicznie. Człowiek z natury jest niechętny, przyjmujemy poglady powszechnie akceptowane, nie lubimy słuchać argumentów, mamy skłonność do dogmatycznego myślenia, wolimy poddawać się impulsą a nie myśleniu

Wiedza naukowa ma być obiektywna, czysta, oparta na metodzie, konieczny trening logiczny, edukacja jest po to by wskazać kierunek myślenia.

Taką doktryne obalają dopiero w XIX w. pragmatycy - obrońcy zdrowego rozsądku. To co pierwotne, to co właściwością to wiedza potoczna. Punktem wyjścia do tworzenia wiedzy naukowej jest zdrowy rozsądek, wiedza potoczna.

Do dzisiaj nie ma zobiektywizowanego poglądu na temat wiedzy potocznej i naukowej. Nadal opozycjonizujemy (np. w pedagogice - konieczne jest poprawne mówienie itd.). niektórzy naukowcy twierdzą, że język naukowy jest ważny ale tylko w obrębie nauki, wiedza potoczna niezbędna do wytłumaczenia dziecku problemu.

Co jest treścią wiedzy potocznej?

Wiedza potoczna to wiedza intersubiektywna (ani subiektywna, ani obiektywna, nie jest podzielana przeez całą populację, ale nie ma też charakteru całkowicie indywidualnego, właściwa dla danej grupy, powstająca między ludźmi). Nasza wiedza jest produktem życia społecznego (socjalizacja).

KONFLIKT RÓL SPOŁECZNYCH oraz przeciwstawne oczekiwania do tej samej roli (nie możesz wracać po nocach, ale jesteś dorosła więc to zrób)

Ambiwalencja ról społecznych - role są nie do pogodzenia np. kobieta - wrażliwa, wiotka, delikatna, ale i dzielna, odważna itd. - zasoby znaczeń w konflikcie (cecha charakterystyczna wiedzy potocznej)

Wiedza potoczna to wiedza, która pozwala nam przetrwać (utylitarna wiedza, zeby ugotować zupę trzeba wiedzieć co do niej wrzucić.). wiedza, która służy orientacji, przetrwaniu, musimy znać znaczenia i je rozumieć (np. czerwone światło)

Wiedza potoczna jest podzielona na wiedzę zrutyniozowaną (czy zamknęłam drzwi? Wyłączyłam gaz?) i ukierunkowaną (myślenie nastawione na poznawanie sytuacji, ukierunkowana na poznanie, coś cooswojone nie podlega refleksji )

Obiektywizacje cudzej subiektywności - nasz świat społeczny składa się z obiektów naturalnych i tych co są ludzkimi wytwora mi. Obiekty te mają charakter ogólnodostępny i obiektywny. Wszyscy widzimy krzesło, ale krzesło musiało być stworzone. Czyli subiektywna wizja została zobiektywizowana przez wytwórce (subiektywna myśl stworzyła krzesło, my siedzimy i widzimy więc jest obiektywne).

Wiedza potoczna to też - myślę że wandale rozwalili przystanek a nie, że statek kosmiczny lądował - widzimy zobiektywizowany stan rzeczywistości, wyszukiwanie prawdopodobnych rozwiązań.

Ważne doświadczenie, im doświadczenie jest częstsze tym chętniej używamy takiej matrycy myślowej do wyjaśniania rzeczywistości

Wiedza potoczna utkana ze schematów typizujących - tworzenie schematów, stereotypów, uogólnień, niekonieczne są dane, badania, nikt nie porównywał (blondynki są głupi- nie ma badań, a jest stwierdzenie)

Stereotypy są niebezpieczne społecznie - “wszyscy wiedzą, że cyganie są brudni”- nie trzeba udowadniać swojej racji, jestesmy przekonani, bo wszyscy tak myślą.

Nie jesteśmy przekonani jakimi stereotypami myślimy, dlatego konieczne jest dojście do tego jaka jest nasza potoczna teoria wychowania, jakie jest nasze potoczne myślenie

Nauczanie - nie ma obiektywnej oceny; jakie dziecko lubimy? Czyste, grzeczne; ktoś kto nigdy nie umie, jak dostanie 6 to ściąga - wyniki wiedzy potocznej

Produktem wiedzy potocznej jest habitus - nasza tożsamość, skłonność do patrzenia na świat, wypowiadania się, działania

Wiedza potoczna jest bardzo trwała, jest nabyta jako pierwsza w procesie socjalizacji, używamy jej cały czas, więc ustalamy pewne schematy myślowe

Wiedza socjalizacyjna jest elementem naszej kultury. Jakie znaczenie dla edukacji mają zmiany kulturowe?

Społeczne praktyki uwikłane są w określony kontekst kulturowy.

Rozszerzanie kultury, zmienianie znaczeń

Różne kultury wytwarzają odmienne praktyki socjalizacyjne, prowadzą do różnych habitusów, ludzie w obrębie kultury się od siebie różnią.

Metafora ogrodu - kwiaty i chwasty - jednostki dobrze wpasowujące się w strukturę - wychowanie to eliminowanie chwastów, to pielęgnowanie roślin potrzebnych, wychowanie to pielęgnowanie ducha za pośrednictwem kształtowania umysłu i rozwoju ludzkiej tożsamości.

Każda kultura ma związek z miejscem, przestrzenią. Nosicielami kultury są ludzie. Kultura jest konstruktem naszej tożsamości; tak jak ludzie ossiadają w jakimś miejscu tak osiada z nimi kultura, przenoszą zasób somatyczny, znaczeniowy. Kultura rozwija sie w czasie, ma swoja historię

Każda nowa kultura, zjawisko kulturowe będzie odnoszone do punktu widzenia obserwatora

Kultury ulegają zmianą jakościowym i ilościowym. Spotykanie się kultur (pochłonięcie, przejęcie, zderzenie itp) - za każdym razem kiedy spotykają się kultury zachodzą zmiany!!

Wykład

22.03.2011

Podejścia badaczy do kultury: obiektywistyczne i krytyczne

Podejście obiektywistyczne - łączone z postacią Emila Durkhaima. Koncentruje się na badaniu faktów społecznych. Fakty społeczne są dostępne i obiektywne. Bada fakty jako wygenerowane przez zbiorowości (zbiorowości wytwarzają wszystko co składa się na kulturę: instytucje itd.). jesteśmy w stanie poznać rzeczywistość taką jaka ona jest. Zaleca się badania empiryczne

Podejście krytyczne -Burdie- poszczególne działania społeczne mają charakter strategiczny. W każdej grupie społecznej mają miejsce takie praktyki które generują tożsamość. Ważne są działania strategiczne. Tożsamość- habitus - półautomatyczny, nie do końca uświadomiony sposób ludzkiego działania, to on jest swoistą matrycą naszego spojrzenia na świat.

Mamy doczynienia z trzema rodzajami kapitału:

-ekonomiczny-pieniądze, zasoby materialne, kluczowy w toku edukacji, dziedziczny

-kulturowe - treść kapitału społecznego, sfera znaczeń, sfera symboliczna, to co wynika z kontaktów z pewną grupą, przebywając w pewnym środowisku nabywamy wiedze i znaczenia

-społeczny - konekcje i znajomości, przebywanie w pewnym środowisku (na medycynie duzo dzieci lekarzy itp.), oswajanie się w dzieciństwie z pewnym językiem, tematem, człowiekiem - nie ma negatywnego wydźwięku. (nie chodzi o zrzeszanie się-tak myślą liberałowie)

ta konstrukcja staje się celem badań socjologa, tu tkwi potencjał krytyczny dyscypliny socjologii i pedagogiki. Burdie wprowadza pojęcie przemocy zaczeń, symbolicznej- dyskurs oświecenia, my myślimy, że jako nauczyciele niesiemy kaganeg oświaty, pomagam w konstruowaniu tożsamości, wg burdie jest to przemoc, bo my ludzią narzucamy poglądy.

Ekonomizacja dyskursu o pedagogizacji - kluczowe dla pedagogów

Liberalizm=neokonserwatyzm - przekształcenie ideologii liberalnych, które miały w sobie ogromny potencjał emancypacyjny, w których wprost wprowadzono edukacje poszerzające szanse jednostki, stwarzanie najlepszych warunków rozwoju. - funkcjonuje jako dyskurs społeczny oddziałowujący na praktyki pedagogiczne

W obrębie tego dyskursu:

(wizja jednostki, społeczeństwa i wartości)

Wizja jednostki- Człowiek rodzi się jakiś, o jakiejś naturze, ma potencjalną racjonalność, potrzebna edukacja by rozwinąć racjonalność; jednostka wyposażona w podstawowe prawa (posiadania siebie), prawo decydowania o sobie, prawo do życia(samoposiadania), prawo do własności- przez rozwój racjonalności mamy dostęp do wolności i moralności, odpowiedzialność i wolność.

Liberałowie jednak nie nadają wolności dziecku (nie może być ono wolne, bo nie ma wykształconej racjonalności).

wizja społeczeństwa - nie ma społeczeństwa jest tylko suma jednostek, więc nie ma też praw zbiorowych (np. pracowniczych), ale są prawa podmiotowe (ludzkie); jesteśmy jednak zdolni do zbiorowego działania- na podstawie jednostkowych interesów

wartości - jesteśmy różnymi ludźmi, więc nie można porównać wartości; umowa społeczna (zrzeczenie się części praw naturalnych)

Edukacja może być tu traktowana jako wolny rynek, ktoś kupuje wiedze - logika zysku toważyszą współczesnej edukacji (korepetycje - kupuje i sprzedaje umiejętności, sprzedawanie sprawdzzianów, rankingi szkół jako oferta, ocena jako kapitał), producenci Ci co dostają się na najlepsze studia, tworzą symbole; konsumenci-wszyscy, bo konsumujemy wiedze; zbędni-80% tych co nie są potrzebni, nie znajdą zatrudnienia, tzw. Ludzie śmieci

Edukacja nie jest bezpłatna tylko jej koszty są czasem trochę bardziej ukryte

Wykład 29.03.2011

Ambiwalencja to stan pernamentnego niepokoju, napięcie emocjonalne, tworzące dyskomfort, nieciągłość poznawczą, dezorientacja czym jest świat i jak go poznać

Na poziomi społecznym - życie rozdarte

Na poziomie roli społecznej - wpisywanie w jedną rolę przeciwstawnych oczekiwań

Zjawisko ambiwalencji spowodowane jest zmianą społeczeństwa, powodują ogromne problemy w określaniu tożsamości (role społeczne określają tożsamość), rozdarcie tożsamości

Ambiwalencja rozkłada strukturę od wewnątrz

Społeczna tożsamość uwięziona jest w dwóch przestrzeniach rasa(historia plemienia, świat plemienny, krwawa polityka tożsamości) i dusza (społeczeństwo bez granic, bezkrwawa polityka bytu). Obie rzeczywistości nie są jednak odrębne, zachodzi między nimi ciągła dialektyka.

Dwa rodzaje społeczeństwa:

Spektakularne - ludzie są częścią spektaklu, spektakl to część życia społecznego

Spektaklu - człowiek jest widzem, nie jest uczestnikiem, nie jest aktywny

Brak realności w rzeczywistości. Symulacja jest odniesieniem do oryginału. Świat jest coraz bardziej odległy.

Hiperrzeczywistość - najpierw jest wyobrażenie o rzeczywistości, potem zamazanie, ukrywanie i wypaczać rzeczywistość lub coś co nie ma nić wspólnego z rzeczywistością.

Współczesne społeczeństwo konsumpcyjne zrywa więzi społeczne, kulturowe itp. Ale nie oznacza to, że nie budują nowych więzi, budują je na prawach konsupcyjnych

Ideologie i problematyka polityczności

Polityczność - socjalizacja i edukacja kształtują tożsamości, opierają się na wyborach (nauczycieli, rodziców, polityków).

Każdej edukacji toważyszy ideologia - edukacja jest przez kogoś finansowana, ktoś określa jakie idee tożsamości pokazywać, czego nauczać.

Ideologia- charakterystyczny dla danej grupy system przekonań, który jest oparty na interpretacji wspólnej przeszłości (my Polacy, my Kaszubi). Do przeszłości sięgamy po to by zobaczyć w jakim momencie jesteśmy dzisiaj i ustalić strategię na przyszłość. Daje nam też ciągłość i stabilność

Cele:

Opisowe-opisuje świat

Normatywne - wyznacza cele na przyszłość

Ideologie na terenie edukacji:

elitarystyczne - głoszą, że są takie grup, które z natury są lepsze w związku z tym należy im się lepsze miejsce w społeczeństwie. Kryteria np. rasa, naród, urodzenie, uzdolnienie

egalitarne- ideologie, które sprzeciwiają się nierówności. Bardziej i mniej radykalne. Bardziej sprzeciwiają się wszelkiej nierówności, mniej wymagają równości praw i równości szans.

Wykład 12.04.2011

Ideologie edukacyjne

Ideologie są istotne gdyż traktujemy je jako rodzaj myśli, która nadaje pewien kształt edukacji (rozumianej jako społeczna praktyka, praktyka uczenia się).

Ideologie edukacyjne:

Ideologie konserwatywne

Ideologie Liberalne

Ideologie radykalne

Wg takich punktuch analizowane będą ideologie

1. Wizja człowieka

2. Kocepcja społeczeństwa

3. Model edukacji

Ideologia konserwatywna -obecna w szkołach całkowicie

Konserwatyzm ideologia, która uległa ogromnym zmianom. Powstały jako reakcja na zachodzące zmiany, głównie na rozwój kapitalizmu, rynek dawał szczególną okazję awansu społecznego. Ideologia była próbą obrony porządku feudalnego, chciała bronić kulturę, religię, tradycję.

1. człowiek jest istotą biologicznie i etycznie niedoskonałym, rodzi się z grzechem pierworodnym, stąd wynika jego niedoskonałość. Człowieka trzeba udoskonalić etycznie, nadać mu narzędzia myślowe. Dostrzegają różnice międzyludźmi. Ludzie się różnią, różnice wynikają z urodzenia. Konserwatyści wyrażają akceptacje dla tych różnic, nie uważają, że trzeba z nimi walczyć.

2. społeczeństwo możnma porównać do organizmu - składa się z części, każda część niezbędna do prawidłowego funkcjonowania. Dlatego nieszczegółnie dobre jest zamienianie się miejscami części (przesuwanie się ludzi między warstwami jest złe, jednostki powinny zostać na swoim miejscu, opór przeciw zmoianami społecznymi). Edukacja ważna jest gdyż mamy się doskonalić moralnie, ale w obrębie swojej grupy społecznej. Edukacja nie służy ruchowi między grupami ale doskonaleniu wewnątrz grupy. Doskonalenie moralne tak, mobilność nie.

3. tradycja, kultura, religia, wartości, które konserwują nasze społeczne miejsca. Edukacja nastawiona na transmisję dotychczasowej kultury. Określenie i zefiniowanie poszczególnych treści programowych. Treści kształcenia składają się na pewien ideał osobowości. Konstruowanie kanonów: wiedzy, wartości, lektur itp. Treści przyjmowane w sposób uniwersalistyczny (te same przedmioty, treści itp.)

ideologie liberalne raczej nie obecna w szkołach, ale się momentami jakieś ele menty mogą pojawić

• poprzedzają w sensie historycznym ideologie konserwatyzmu

• wiążą się z rozwojem filozofi francuskiego oświecenia, rozwój myśli i ideologi liberalnej

1. Indywidualistyczna koncepcja człowieka, człowiek jest zdolny do podejmowania decyzji o sobie. Nie jest stwierdzone jaki jest człowiek z natury, rodzi się dobry czy zły? Człowiek traktowany jako istota racjonalna ale i potencjalna. Rodzimy się z pewnym potencjałem, który trzeba rozwinąć (rola edukacji). Naszym potenjałem jest racjonalność. Potrzebne warunki do rozwoju umusłu: odpowiednia przestrzeń społeczna (wolny rynek, demokratyczny porządek życia społecznego), zorganizowana edukacja (nie wystarczy socjalizacja, edukacja jest konieczna gdyż kultura uległa komplikacji, potrzebna jest instytucja wprowadzająca porządek, człowiek musi stać się samodzielny). Konieczne jest uzyskanie racjonalności, wolności i moralności. Człowiek traktowany jako istota poprzedzająca społeczeństwo, idea napędzająca myśl o edukacji.

2. Nie ma społeczeństwa, jest tylko suma jednostek. Jednostki są różne, mają różne idee,, cele itd. Jesteśmy w stanie łączyć się w grupy na podstawie celów, grupujemy się, ludzie muszą mieć potrzebę zrzeszania się. Podmiotowa wolność, autonomia. Zdaniem liberałów dziecjo nie jest wolne, wolny jest człowiek racjonalny, dziecko jest potencjalnie wolne, ma prawo rozwinąć się i stać się wolne. Dziecko nie jest wolne, bo nie jest racjonalne, a wolność musi łączyć się z racjonalnością.

3. Edukacja ma sprzyjać samorealizacji człowieka, jego indywidualnym celom.

edukacja liberalna - trzeba wykształcić racjonalność, konieczna dyscyplina

edukacja zliberalizowana - poszerza prawa podmiotowa, ale nie w nawiązaniu do dyskursu liberalnego a humanistycznego

Ideologie radykalne - całkowicie nieobecna w szkołach

• wyłaniają się wraz z proletariatem i jego walką o autonomię

• bardzo lewicowe

• próba wpisania w kształcenie obalanie niesprawiedliwego porządku społecznego

1. człowiek - generalna dekonstrukcja, czerpią od Freuda, na to co ludzkie składają się różne elementy np. id, nieświadome; czerpią z marksizmu - ekonomiczne podłoże myślenia; teoria krytyczna - odsłania uwikłania społeczne i kulturowe, myślimy narzędziami, używamy języka potocznego, myślenie jest myśleniem zapośredniczonym; wszystkie teorie prowadzą do zakwestionowania modernistycznego liberaalnego podmiotu, człowiek nie jest przejrzysty; Adorno w wytłumaczeniu holokaustu-racjonalny człowiek może doprowadzić do zła, zbudować krematorium

2. zróżnicowane społeczeństwo, wiele problemów społecznych, różne obszary

3. edukacja radykalna - demaskacja przemocy, opresji, manipulacji, przyswaja narzędzia społeczne pozwalające demaskować, edukacja to miejsce gdzie przygotowywujemy się do zmian, ale i konieczna jest zmiana - demokratyzacja, nacisk na myślenie krytyczne, trzeba badać przyczyny i skutki procesów społecznych itp.

Wykład 10.05.2011

Wychowanek za pośrednictwem kategorii podmiotowości - pewien konstrukt, który narzuca nam działania nauczycielskie, wychowawcy, pedagoga

1. Podmiotowość potencjalna

2. Podmiotowość od zarania

3. Podmiotowość opresjonowany

4. Podmiotowość emancypujący się

Dlaczego podmiotowość ważna dla pedagogów? Ponieważ musimy myśleć o człowieku, brać jego pod uwagę.

Podmiotowość potencjalna

- podmiot potencjalny; koncepcja nowożytna (XVII/XVIII), idzie z dyskursem racjonalizmu oświeceniowego i z liberalizmem. Podmiotowość potencjalną możemy pozyskać, nie mamy jej od urodzenia. Dziecko rodzi się jako osoba amobilna, która dopiero w wyniku zabiegów wychowawczych ma się stać pełną podmiotowością.

Polemiki wewnątrz dyskursu:

Jedni liberałowie uważają, że człowiek rodzi się zasadniczo jako istota zła. W związku z tym konieczne zabiegi by opanować naszą popędliwą naturę i potrzebna jest osoba, która będzie nas kontrolować. Ale są też liberałowie, np. Lock, która twierdzi, że człowiek jest z natury dobry.

Liberałowie uważają, że człowiek rodzi się jako istota potencjalnie racjonalna, czyli zdolna do rozwoju umysłowego - konieczne są więc warunki by móc potencjał rozwinąć; ale człowiek jest też istotą emocjonalną, która wpada w konflikty; liberałowie mówią, że mogą być cele realne i całkowicie nierealne dlatego konieczna jest rozbudowa racjonalności by móc je rozpoznawać; oświecenie buduje kontinuum racjonalnośćwolnośćmoralność - nie ma wolności i moralności bez racjonalności (głupiec nie może być wolny, bo wolność to rozpoznawanie tego co słuszne, wybieranie tego, wolność w wyborze)

Grunt pedagogiki:

-rozwój racjonalności to zadanie osobiste i społeczne, dlatego konieczna jest szkoła.

-Herbart jako twórca pedagogiki: wychowanek jest ukształtowalny; kształcenie równoznaczne z wychowaniem; kształcenie moralne-dokonywanie odpowiednich wyborów; szereg ideii podpowiadających jak radzić sobie z rzeczywistością (idea wolności wewnętrznej; idea doskonałości-wola rozwija się podczas wyborów; idea prawa-charakter społeczny)

Pedagogika dyrektywna - przeprowadzanie człowieka od nietożsamości do tożsamości, nie pozostawia się wychowankowi zbyt wiele swobody, chodzi o rozwój potencjału, racjonalności, człowiek ma stać się architektem nowego świata. Koncepcja podmiotowości potencjalnej jest obecna w dzisiejszym myśleniu o dziecku - dziecko bezradne, niewinne, konieczne są zabiegi by ukształtować podmiotowość.

Podmiotowość od zarania

- całkowicie odwrotna, od początku, podstawowy rys to przyznanie człowiekowi pełni praw podmiotowych od początku jego istnienia, rodzimy się jako gotowy podmiot; towarzyszy mu pedagogika humanistyczna, pajdocentryzm

jak narodziła się myśl humanistyczna?

-Pedagogika Sokratesa (sokrateizm - opiera się na wizji autonomicznej podmiotowości, na wierze w potencjał osobowości) i Platona (platonizm -prowadzi do pedagogiki dyrektywnej, czyli takiej która dokładnie kontroluje przebieg procesu edukacji)

-Russoe - wychowywać na łonie natury

-paratechnologiczna pedagogika humanistyczna - uczyńcie wychowanka podmiotem wychowania; potrzebny jest wychowawca; wychowanek może stać się podmiotem dzięki zabiegom wychowawczym, czynienie kogoś podmiotem jest narzędziem wychowawczym; raz się jest podmiotem a raz nie (jesteś grzeczny- jesteś podmiotem; jesteś zły - nie jesteś podmiotem)

-sentymentalna i romantyczna wersja podmiotowości - dziecko niewinne, nie skarzone, istotka, którą trzeba strzec przed złem; złudne poglądy, dzieci nie są niewinne, bo mają styczność ze społeczeństwem

-pedagogika kultury

-załamanie modernistycznej wersji podmiotowości - załamana przez I i II wojne światową (Adorno - analiza holokaustu - podmiotowy człowiek zbudował piec krematoryjny) - zabiera nam to sens kształcenia, nie mamy legitymacji moralnej do kształce nia, bo prowadzi to do holokaustu; myśl humanistyczna nowożytna zaczyna zajmować się tym czemu tak się dzieje, że racjonalność może prowadzić do przemocy

-pedagogika krytyczna - zapytująca o przemoc? Szkoła, rodzina itd. są opresywne

-antypedagogika - skoro struktury mają charakter opresywny zrezygnujmy z wychowania, nikt nie ma prawa wychowywać, bo to przemoc

-pedagogika oporu - czy jest możliwe i jak jest możliwe stawianie oporu przemocy itp.

-pedagogika emancypacyjna - czy i jak można się wyzwolić od przemocy; jak poszerzać swoją wolność?

Krytyka: John Holt - próba terapii w szkole prowadzi do demoralizacji (wzajemne uzależnienie terapeuty i podopiecznego); nauczyciel - dawca praw - uczeń uczy się bezradności i konformizmu

Krytyka: Lew Witkowski - pedagodzy humanistyczni wierzą, że dziecko jest gotową podmiotowością, więc należy mu się pełnia praw - w tym wybór, w wyniku zcego, szkoła przestaje działać jako instytucja. Dziecko rozwija się spontanicznie = pedagodzy są niepotrzebni. Wg Witkowskiego to sentymentalna wizja - impuls musi pochodzić z zewnątrz. Dziecko nie jest niewinne, bo żyje w społeczeństwie. Humaniści wierzą, ze dzieci rozwijają się `do przodu”; Witkowski - nie wszystkie dzieci chcą dorastać. Być może niektórzy chcą zyć na obrzeżach świata, a nie go zdobywac. Humaniści chcą wychowania bez autorytetu, Witkowski zgadza się z nimi, jeśli autorytet jest rozumian jako dawca praw. Ale wg niego autorytet to ktoś, z kim można się pokłócić, czyli osoba dajaca do myślenia - a więc jest konieczny do rozwoju

Myśl liberalna i pedagogika liberalna (Pedagogika didaloskalocentryczna) to zupełnie co innego niż pedagogika humanistyczna (pedagogika pajdocentryczna)

Pedagogika liberalna nie przyznaje praw dziecku, bo jest ono nieracjonalne, pedagogika humanistyczna przyznaje prawa podmiotowe dziecku

Wykład 17.05.2011

podmiot opresjonowany - ten który doświadcza opresji

-przemoc fizyczna, psychiczna

-przemoc symboliczna - (znaczeń) obecna w edukacji- trzeba oświecać, dzieci biedne, trzeba je nauczać.

Dyskurs - (Foucault) - społeczna praktyka formowania podmiotów przez mówienie o nich. Ta praktyka dostarcza nam wzorów, schematów myślenia. Dwie kategorie:

-Tożsamość - „realne ja”, ja egzystencjalne, coś co jest

-Podmiot - idea wypełniana treściami przez różne dyskursy, coś co my mówimy o innych ludziach

Wszystkie działania instytucjonalne mają kształtować jakiś rodzaj podmiotu. My mamy się stać takimi jakimi opisały nas programy pedagogiczne. Stąd:

Przemoc instytucjonalna - działania instytucji zmierzają do wytworzenia określonej tożsamości

Foucault - szkoła jest bezpośrednim „potomkiem” więzienia

Średniowiecze - sposoby karania, kara pochodzi od suwerena, wymuszenie przyznania się do winy, kara jako element spektaklu (ciało celem praktyk karceralnych)

Potem - przestępstwo wymierzone w porządek prawny (a nie w suwerena), dowodzenie winy - spektakl przesunięty na proces, rozbudowanie ekspertyzy, powstanie antropologii kryminalnej - wykorzystanie do modelowania ludzi, wpisanie w dyskurs prawny różnych innych dyskursów pozaprawnych (które modyfikują dyskurs prawny), coraz większe ukrycie wykonania kary, coraz łagodniejsze (dla ciała) wykonanie kary, celem praktyk karceralnych - oddziaływanie na „duszę”, cel kary - naprawianie „dusz” (resocjalizacja)

Edukacja:

1. kontekst - ważny jest kontekst, środowisko

2. wiedza o psychice - np. wiek, jak odczuwa 7 latek a jak 19

3. norma (odróżnienie od nienormy) - granice normy i co poza nią leży, które zachowania są dopuszczalne, które wymagają interwencji

4. przestrzeń - model panopticonu, chodzi o potencjalność, w edukacji nauczanie frontalne, nauczyciel ma prywilej ruchu

Jednokierunkowa edukacja

Program szkolny pochodzi od klas panujących i z nadania społecznego - nie uczniowie, nie rodzice, nawet nie nauczyciele a ministerstwa, kuratoria układają program.

Bourdieu - habitus=tożsamość, kompleks interioryzacji wprowadzony w sferę nawyków. Pierwszy habitus powstaje w rodzinie, od niego zależą szanse edukacyjne (w szkole kształtowany jest jeden model tożsamości). Habitus zależy od tzw kapitału:

1. ekonomicznego (zasady materialne)-możemy korepetycje, rozwijamy zainteresowania, wyjeżdżamy itd. - kapitał jaki dziedziczymy dominuje nasze szanse rozwojowe

2. społecznego (koneksje i znajomości)-kapitał dziedziczony; dziecko nauczycielskie zanim pókdzie do szkoły dużo wie o edukacji, dziecko lekarza dużo wie o medycynie zanim zacznie się nią jeszcze interesować. Dziecko obraca się w kręgu ludzi o konkretnym kręgu zainteresowań

3. kulturowy (język, wiedza, zwyczaje, obyczaje) - kapitał dziedziczony

szkolna przemoc symboliczna - wdrażanie do nowego habitusu przez negację prawomocności poprzedniego (zdobytego w rodzinie) np. narzucanie sposobu mówienia, ukryty w podręcznikach szkolnych program edukacji; narzucanie znaczeń, nauczyciele decydują o czym mówimy na lekcji, decyduje o tym jak mamy mówić, kiedy itd. ; podręczniki szkolne, elementarze (chłopcy poznają świat, dziewczynki wykonnują jedynie czynności domowe);

opór tworzy antystrukturę, czyli strukturę wewnątrz szkoły, ale nie zmienia szkoły

Peter McLaren - bada zjawisko uczniowskiego oporu w kontekście rytuałów szkolnych

Rytuał - forma symbolicznego działania złożona z zachowań, która powołuje pewne znaczenia, które uniemożliwiają emancypację

Opór tworzy antystrukturę, która działa przeciwnie do tego jak działa szkoła, ale nie zmienia szkoły

Przykłady:

Rytuał nauczania jako obrzędu inicjacyjnego od nietożsamości do tożsamości (np. po zdaniu matury jesteśmy pełną tożsamością)

Rytuał rewitalizacji - okresowe przypominanie hierarchii władzy (w szkole nie może być partnerstwa między uczniem i nauczycielem, na codzień się lubimy itd. ale będzie moment stawiania oceny i rozliczenia)

Rytuał oporu - kwestionowanie świata oficjalnego, świata reguł

Opór ma sens symboliczny i praktyczny. Ma za zadanie kwestionować reguły życia szkolnego

Rodzaje oporu (McLaren):

1. akty wywrotowe zimnych facetów - zimny facet siedzi w ostatniej ławce, w kapturze, ręka w kieszeni, pogarda, spojrzeniem pokazuje swój stosunek do szkoły, do nauczyciela itd. - najczęstrza forma oporu

2. błaznowanie - neutralizuje lęki przez żarty, ciężko z nim walczyć, bo śmieją się uczniowie ale i nauczyciel, rozładowuje napięcie uczniów itd.

3. inwersja symboliczna - odwrócenie hierarchii władzy; kiedyś 21 marca był dniem kiedy uczniowie przejmowali władzę, prowadzili lekcje, wywalali dyrektora i pełnili jego obowiązki; racjonalne staje się nieracjonalne itd.

Opór powoduje ryzyko uwięźnięcia w strukturze ulicy - nie zmienia struktury szkolnej, nie ma wymiaru emancypacyjnego; żadna z postaci nie zmienia struktury; opór jest jedną z postaci dramatu społecznego (pokazuje nowe struktury, rozwiązania itd.)

Wykład 24.05.2011

Podmiot emancypacyjny

O emancypacji możemy mówić, kiedy wprowadzimy kategorię POLITYCZNOŚCI (kreowanie się ludzkich tożsamości)

Podmiot polityczny - podmiot wybierający, dokonuje świadomych wyborów

W szkole nie jesteśmy decydentami, podlegamy programom itd. nauczyciel też nie decyduje, wszystko ma charakter centralny.

Henry Giroux - charakteryzuje szkołę przez kategorię podmiotowości politycznej. Edukacja ma charakter etyczny (dokonujemy wyborów etycznych)

Szkoła powinna dostarczyć sposoby ochrony przed manipulacjami. Powinniśmy tam tworzyć, a nie odtwarzać itd.

Szkoła powinna być demokratyzowana, działania prowadzące do emancypacji (działania wolnościowe, zmieniające strukturę)

Co prowadzi nas do…

Emancypacja - już w starożytności (niewolnictwo)

oświecenie - filozofia racjonalności

emancypacja - rozum daje dostęp do wolności

człowiek - istota emocjonalna i potencjalnie racjonalna

rozum kontroluje emocje wymiar indywidualny

społecznie: rozum daje dostęp do praw normujących życie społeczne (wolność poprzez prawa podmiotowe)

marksizm

emancypacja = walka klas (początek kapitalizmu, walka o prawa robotników)

nie rozum, tylko walka daje dostęp do wolności

teologia wyzwolenia - Freire - emancypacja przez dialog

emancypacja przez tworzenie podmiotowości politycznej - Giroux

Cele edukacji:

1. transmisja wiedzy (społeczne)

2. odpowiedź na indywidualne zapotrzebowania

Efekt: rozdarcie

Definicja emancypacji -(M. Czerepaniak-Walczak)emancypacja to świdome i trwające w czasie rozpoznawanie własnych ograiczeń i źródeł opresji, podejmowanie działań skierowanych na ich odrzucenie i świadome osiąganie nowych pól wolności, nowych praw oraz konsekwentne i odpowiedzialne z nich korzystanie.

Emancypacja wymaga przede wszystkim świadomości (modernizm- oświecenie)

Emancypacja to podejmowanie działań, formy działania indywidualnego i zbiorowego

Korzystanie z wolności

Emancypacja a izonomia (odgórne nadanie praw i swobód)

Konsekwencje izonomii dla nauczyciela: - nauczyciel nadający uczniom wolność

- poczucie własnej ważności, sprawowanej władzy

- instrumentalizacja praw (kara i nagroda)

- syndrom dobrego patrona - protekcjonalność w stosunku do ucznia, potrzeba bycia lubianym w zamian

Konsekwencje izonomii dla wychowanka:

- zachłyśnięcie wolnością (nieracjonalne korzystanie)

- postawa roszczeniowa

- ryzyko nadmiernej ufności

- przymus korzystania z praw

- brak umiejętności zagospodarowania swobody

Samodzielne uzyskanie wolności:

1. rozumienie

2. działanie

poziomy aktywności człowieka (Kwasnica):

1. faza roszczeń emancypacyjnych (może zablokować emancypację

2. faza aspiracji emancypacyjnych - podjęcie dyskusji, negocjacji

3. faza dążeń emancypacyjnych - odpowiedzialne korzystanie z wolności

emancypacja przez dialog (Freire)

dialog na obu poziomach - politycznym (społecznym) i edukacji

wolność - praktyka mówienia własnym głosem

wynikiem rozwarstwienia społecznego jest istnienie grup uciśnionych (kultura ciszy)

emancypacja - ponowne przywrócenie głosu (komunikacji), polityczna walka przez dialog

bankowa koncepcja edukacji: nauczyciel depozytariusz wiedzy, zadanie: przesunięcie wiedzy do głów ;) brak przetwarzania informacji - tylko przekazywanie

Krytyka pedagogiki emancypacyjnej

- fałszywe założenie o wrodzonej dobroci człowieka

- ryzyko pozostawienia dzieci samym sobie (zrzekanie się odpowiedzialności za współbycie)

- obawa przed represją - związana z unikaniem jakiejkolwiek interwencji; wynik: redukcja roli wychowawcy

- eliminowanie rywalizacji - brak przygotowania do życia w urynkowionym społeczeństwie (deprywacja kulturowa)

MODELE BYCIA WYCHOWAWCĄ

1. adaptacyjny technik

2. refleksyjny praktyk

3. transformatywny intelektualista

Jaki wg nas powinien być wychowawca?

Co powinien wiedzxieć? Jak powinien wiedzieć?

-musi znać się na swojej dziedzinie

-umieć przekazać wiedzę

-być vzłowiekiem, musi znać procesy uczenia się i poznawania

-musi być wrażliwy na swojego ucznia

-kulturalny

-sprawiedliwy, uczciwy

-konsekwentny

-umie dochować tajemnic

Kompetencje nauczyciela:

Realizacyjne - wiedza natury technicznej, wiedza jak coś zrobić

Interpretacyjne-wiedza, doświadczenie, które umożliwia zrozumienie świata

Oczekiwania:

- wiedza merytoryczna

Wiedza metodologiczna

Cechy osobowości

(1) adaptacyjny technik

- nie konstruuje celów, bo ma je na zewnątrz

- zajmuje się transmitowaniem wiedzy z programu, w podręczniku

- nietwórczy, nic nie zmienia

(2) refleksyjny praktyk

- wiąże świadome działanie nauczyciela z krytycznym namysłem -model na podstawie spirali: planowanie, działanie, ewaluacja, refleksja, planowanie itd. schemat ten pokazuje nauczyciela jako twórcę własnego warsztatu

- refleksyjne nastawienie do swojej pracy, co ja robię, jaki ma to sens, co się we mnie i innych zmienia?

- szansa na innowacyjność

- broni przed rutyną

- ryzyko uwięźnięcia we własnej praktyce (brak zainteresowania światem na zewnątrz)

1. transformatywny intelektualista

-istotą pracy intelektualnej jest wytworzenie informacji, nie tylko wyuczenie, ale przetworzenie. Adwokat nie jest intelektualistą, polityk tak. Polityk tworzy prawo, adwokat je aplkuje. Polityk wytwrza idee. Intelektualistą jest ten, kto tworzy idee.

-szkoła najlepszym miejscem do tworzenia idei.

-mechanizm wytwarzania programu kształcenia

3

S

r.z.

O

e.z.

---