TERAPIA PEDAGOGICZNA - egzamin

Geneza i rozwój terapii pedagogicznej jako subdyscypliny naukowej:
THERAPIA - (grec.) leczenie, okres starożytności
DIAGNOSIS - rozpoznawanie, osądzanie, okres starożytności.

TERAPIA ma działanie interwencyjne. Na podstawie diagnozy stwierdzamy, że jakas sfera uległą zaburzeniu.

Pedagogika -> wychowanie -> osobowość

Sfera instrumentalna sfera emocjonalno -

Sprawnościowa wolicjonalna

(uczenie się, wiedza, (odpowiada za nasze

umiejętności, nawyki) zachowanie)

Terapia pedagogiczna ma pomagać w leczeniu skutków nieprawidłowych procesów wychowawczych.

Początki terapii pedagogicznej lata '60 XX wieku. 1964 r. - zarządzenie regulujące siec terapeutyczną w kraju. Podstawą umieszczania dziecka w szkole specjalnej było orzeczenie z poradni terapeutycznej.

Początkowo terapia zajmowała się dziećmi z trudnościami w uczeniu się.
Teraz zajmuje się terapią zaburzeń dziecka, które uniemożliwiają…..

Osobowość dziecka jest przedmiotem działań terapii pedagogicznej.

Za sprawą Zygmunta Freuda narodziła się psychoanaliza - wprowadził terapie do nauk społecznych.

Projekcje = rzut w przód

Katharsis = odreagowanie

DOROSZEWSKA:

* Terapia spoczynkowa - odciążająca - niwelowanie pobudzenia emocjonalnego dziecka. Zmierzająca do tonizowania działania układu nerwowego. Eliminacja napięcia emocjonalnego.

* Terapia czynnościowa - aktywizująca - uaktywnienie czynności psychofizycznych organizmu, a także dawała przyjemne emocje, przeżycia.

Halina Spionek stworzyła zespół składający się z 4 - 5 osób (jedyny w Polsce) zajmowała się stworzeniem programu dla dzieci z dysleksją.

A. Drath „Zakład Higieny Szkolnej i Psychiatrii Dziecięcej przy PAN”

1959 r. pierwszy artykuł o dysleksji, termin pojawia się po raz pierwszy

B. Markowska opracowuje metodę treningu zdolności intelektualnych dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym (początki stymulacji dziecka)

Poradnia Wychowawczo - Zawodowa (1964) dzieci które kierowano do szkół specjalnych musiały mieć zaświadczenie o swoim poziomie intelektualnym z poradni wych.—zaw.

J. Magnuska metoda analityczno - syntetyczna, nauki czytania i pisania - metoda Meterowa => fonetyczna

N.C. Kehpart napisał pracę ,,Niepowodzenia szkolne”. Opisał zaburzenia integracji

M. Bogdanowicz metoda dobrego startu (wcześniej sprawdzona w Belgii i Holandii), Metoda dobrego startu to system ćwiczeń oddziałujących przede wszystkim na procesy instrumentalne: percepcyjne i motoryczne.

Techniki relaksacyjne:

B. Markowska - relaksacja Wintreberta (lata '70) zaburzenia psychiczne i napięcie emocjonalne powodują zaburzenia równowagi neurohormonalnej i wpływają na wzrost napięcia mięśniowego. Doprowadzenie do rozluźnienia mięśni pozwala z kolei na uzyskanie zmniejszenia napięcia emocjonalnego. Tak więc relaksacja jest warunkiem prowadzenia wszelkich zabiegów psychoterapeutycznych.

B. Kajer - relaksacja progresywna Jacobsona

A. Szyszko - Bohusz - trening autogenny Schulza

1974 r. - Ministerstwo Oświaty wydaje rozporządzenie w sprawie rozwoju kształcenia specjalnego i pomocy dzieciom z odchyleniami, zaburzeniami rozwojowymi, => pojawiła się fundacja pedagoga szkolnego, określono zadania szkoły i poradni powołano metodyków terapii terapeutycznej w kuratoriach.

1986 r. - pojawiła się SOCJOTERAPIA, nowa forma w psychiatrii uważa się za metodę środowiskową, (zaburzenie w zachowaniu).

Wyodrębniamy 3 podejścia do problematyki postępowania terapeutycznego jako elementu procesów socjalizacyjnych i wychowawczych:

1. Jako forma wspierania kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy w rozwoju psychofizycznym, czyli terapię leczniczą w pedagogice terapeutycznej.( dział pedagogiki specjalnej zajmuje się dziećmi chorymi i kalekimi)

2. Jako pracę korekcyjno -wyrównawczą ukierunkowaną na „aspekt objawowy” czyli likwidowanie objawów zaburzeń dziecka.

3. Jako oddziaływania zbliżone do psychoterapii, które można określić mianem, „psychoterapii wychowawczej”, ukierunkowanej na osobowość wychowanka, ale osadzone w realiach procesu wychowawczego.

Klasyfikacje postępowania terapeutycznego M. Bogdanowicz:

1. rehabilitacje - czyli usprawnienie zaburzonych funkcji w takim stopniu, w jakim jest to możliwe oraz zapewnienie dziecku odpowiedniego do wieku i możliwości poziomu sprawności.

2. Rewalidacja - przywrócenie jednostce pełnej sprawności. Dla podkreślenie, że oddziaływanie ma charakter przywracania utraconych z różnych powodów umiejętności, sprawności, wiadomości czy przystosowania stosuje się pojęcia: reedukację, resocjalizację czy powtórna edukacja i wtórne uspołecznienie.

Klasyfikacja postępowania terapeutycznego ze względu na sposób oddziaływań czyli środków terapii (metody i techniki):

1. terapia medyczna

2. terapia psychologiczna

3. terapia pedagogiczna

Klasyfikacja ze względu na przedmiot terapii (typ i rodzaj zaburzeń):

1. psychoterapie

2. resocjalizację

3. terapię psychomotoryczną

4. kinezyterapia

5. psychodydaktyczna

6. logoterapia

Pojęcie:

TERAPIA PEDAGOGICZNA - wszelkie działania pedagoga mające na celu likwidacje lub ograniczenie zaburzeń rozwojowych oraz umożliwianie lub utrwalanie najkorzystniejszego rozwoju jednostkom z odchyleniami od normy. (O. LIPKOWSKI)

Terminy utożsamiane z T.P.:

• reedukacja - działalność zmierzająca do całościowego lub częściowego przekształcenia postępowania człowieka, jego osobowości podejmowaną w przypadkach zakłóceń w jego społecznym funkcjonowaniu. (W. SZEWCZYK)

• -- postępowanie ukierunkowane na usunięcie trudności w nauce pisana i czytania przez nauczanie tych samych czynności specjalnymi metodami oraz ćwiczenie czynności elementarnych na których się opierają. (B. SAWA)

• praca reedukacyjno -wyrównawcza- nie tylko usunięcie bezpośrednich przyczyn trudności i wyrównanie braków w wiadomościach, ale także świadome dążenie do odbudowania właściwych dla danego wieku motywów uczenia się i przywrócenie prawidłowego stosunku dziecka do nauki. (M. TYSZKOWA)

• praca kompensacyjno - wyrównawcza - wyrównanie opóźnień i korygowanie zaburzeń rozwojowych. (H. SPIONEK)

• kompensacja - wyrównywanie czynników ograniczających rozwój lub tez wyrównywanie sytuacji powstałych jako rezultat niesprzyjających warunków rozwojowych.

• postępowanie stymulacyjno - wyrównawcze - kompleksowe działanie mające na celu pobudzenie i aktywizowanie sił rozwojowych…..

TERAPIA - proces ciągły zaplanowanych, wzajemnie od siebie zależny, powodujących nabywanie przez dziecko doświadczeń korektywnych zgodnie z założonym celem terapii.

IV czynnikowy model wychowania w terapii:

1. cel;

2. sytuacja terapeutyczna;

3. doświadczenia konstruktywne;

4. stan osobowości

Jeśli sytuacje wychowawcze są niewłaściwie zorganizowane, aktywność dziecka jest niewłaściwa, jego doświadczenia są również niepożądane, co wpływa na osobowość dziecka.

Cel terapii - powinien wynikać z diagnozy, wskazania bądź zalecenia terapii.

Wskazania do pracy z dzieckiem (Z. Skorny):

Biomedyczne, psychologiczne, pedagogiczne, społeczne.

1. Wskazania ogólne - wynikające z niedostatecznego przejawiania przez dziecko aktywności, samodzielności, umiejętności, współżycia społecznego, koncentracji uwagi oraz ukierunkowanie na rozbudzenie określonych potrzeb i zainteresowań, kształtowanie adekwatnej samooceny i odpowiedniej hierarchii wartości.
Środki oddziaływań:

• wskazania higieniczne - czyli zalecenia, których realizacja jest konieczna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu dziecka, a w konsekwencji dla jego sprawności umysłowej, postępów w nauce i różnych form aktywności.

• Wskazania w zakresie zmian w środowisku życia dziecka - rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym. Takie zalecenia są konieczne gdy zaburzenia rozwojowe są uwarunkowane dysfunkcyjnością rodziny, nerwicogenną sytuacja szkolną dziecka lub niekorzystnym wpływem grupy rówieśniczej.

• Wskazania uczestnictwa w określonej formie aktywności - wpływającej stymulująco lub korekcyjnie na funkcjonowanie organizmu dziecka, jego rozwój; np. zajęcia rekreacyjne, socjoterapeutyczne, pozalekcyjne.

• Wskazania wychowawcze - dotyczące adekwatnych do rozwoju zaburzeń w……. metod i technik wychowawczych

• Wskazania oddziaływań psychoterapeutycznych - tj. zastosowanie w pracy wychowawczej metod psychoterapii takich jak: t. zabawowej, ćw. relaksacyjno - koncentrujących.

Cele ogólne terapii pedagogicznej:

• Pozytywne wpływanie na sferę emocjonalną dziecka;

• Wytwarzanie sprzyjających leczeniu, korekcji stereotypów dynamicznych, np. oszczędzanie psychiki;

• Normowanie stanu psychiki przez unikanie bodźców negatywnych;

• Stymulowanie funkcjonowania układu nerwowego usprawnianie przez stawianie zadań;

• Normowanie zaburzeń w procesach psychicznych poprzez przebudowę dotychczasowych doświadczeń;

• Wyzwalanie zablokowanej aktywności wynikającej z: nie wyćwiczenia funkcji, braku funkcji lub zaniku funkcji;

• Racjonalna organizacja warunków życia i pracy dziecka oraz adekwatny do niej dobór treści, form i metod działań pedagoga.

Sytuacja terapeutyczna - doprowadzi do nabycia doświadczeń przez dziecko. Do sytuacji zaliczamy te zainscenizowane przez terapeutę i te nie celowe. Ma ona wywołać inną aktywność, niż ta, która dotychczas występowała. Nie może uświadamiać dzieciom ich zaburzeń, bo to ich zniechęca do terapii. Musi być atrakcyjna i zabawna. Musi być adekwatna do sytuacji dziecka.

Kategorie oddziaływania terapii wych.

1. TRENING - procedura wpływu na uczenie się jednostki polegającej na wielokrotnym pobudzaniu, powtarzaniu i wzmacnianiu oczekiwanych reakcji w ramach celowego organizowana sytuacji bodźcowej.

2. 
   PROWOKACJA SYTUACYJNA - jest to struktura sytuacji, która zapewnia możliwość wystąpienia wśród ograniczonej liczby możliwości zachowania adekwatnego do zamierzonego, określonego ze względu na cel terapii jako pożądany

3. 
   PODAWANIE WZORÓW

4. NADAWANIE ZNACZEŃ

5. SUGESTIA - podawanie pewnych myśli, przekonań, nastawień, po to by ośmielić dziecko, wywołać wiarę w siebie.

ZASADY TERAPII PEDAGOGICZNEJ ( B. Kaja)

1. dobór zadań adekwatnych do jego diagnozy;

2. duże natężenie akceptacji, zrozumienia, serdeczności i wzajemnego zaufania;

3. interakcja nie może być źródłem negatywnych doświadczeń i przeżyć u dziecka (wywoływać porażki i stawiać go w sytuacjach stresowych);

4. konieczne jest stosowanie wzmocnień związanych: ze specyficznymi potrzebami i motywacjami, z oceną reakcji, z osiągnięciem celu, ze zmianą statusu wewnętrznego.

Zasady postępowania terapeutyczno - wychowawczego (wg M. ….)

1. zasada oddziaływania terapeutycznego poprzez:

• kształtowanie właściwego poziomu motywacji do działania

• organizacja sytuacji zapewniających dziecku sukces

• akceptacja dziecka

• kształtowanie realnej samooceny dziecka i nawyku samokontroli

• system zabiegów wychowawczych zmierzających do kształtowania prawidłowego stosunku dziecka do rówieśników i dorosłego

• pracę do wdrożenia dziecku do uporządkowanego działania

• kształtowanie odporności dziecka na sytuacje trudne

2.

3.

4. Zasada wszechstronnego podejmowania działań terapeutycznych.

Diagnoza przebiega w 3 etapach:

1. diagnoza konstatująca -> stwierdzenie faktów

2. diagnoza ukierunkowująca -> (optymalizująca) jest omocą między diagnozą, a terapia, dzięki temu możemy ustalić jakiś plan terapii

3. diagnoza weryfikująca -> ustalamy, czy nasze założenia okazały się słuszne czy przynoszą efekty. Ten etap rozpoczyna się w trakcie terapii.

ROLA RODZICÓW W TERAPII DZIECKA

Poradnictwo dialogowe - nie dyrektywne sprowokowanie dziecka, aby sam rozwiązał swój problem. Ukierunkowujemy go, przejawia gotowość do rozwiązania go (to jest mój problem i ja go muszę rozwiązać), zmiana postawy rodzica wobec dziecka prowokuje do działania

Interakcje w rodzinie powinny być spójne ale przepuszczalne na interakcje z zewnątrz.

Uniwersalizacja - podobne problemy przeżywają inni . Jeśli oni dają sobie z tym radę to ja też to potrafię

Miejsce i rola terapii pedagogicznej w systemie pomocy psychologicznej dziecku i rodzinie.

Pomoc psychologiczna (poradnictwo) -
określone działanie społeczne

Profilaktyka

Terapia

Diagnoza

Profilaktyka + diagnoza opis pewnych zachowań

Działania wyprzedzające
zapobieganie pewnych,
niepożądanych zjawisk

Profilaktyka + terapia więcej profilaktyki mniej terapii. Terapia niektórych zaburzeń pierwotnych jest profilaktyką zaburzeń wtórnych.

TYPY PACJENTÓW:

1. nie mam

2. Typu gość (chce przyjemnie spędzić czas) przyjmują co terapeuta mówi, ale nie przejawiają gotowości do zmiany

3. Typu sojusznik osoba zidentyfikowana ze swoim problemem od terapeuty oczekuje ukierunkowania. Podatna na sugestie.

ZASADY POSTĘPOWANIA W NIEKIEROWANEJ TERAPII ZABAWOWEJ
(wg V. M. Axline)

1. ustanowienie porozumienia między dzieckiem, a terapeutą;

2. całkowita akceptacja dziecka;

3. wytworzenie swobodnej atmosfery;

4. rozpoznanie i odzwierciedlenie uczuć (troska, wspólny język emocjonalny)

5. szanowanie dziecka, a zwłaszcza jego sposobów rozwiązywania problemów;

6. dziecko kieruje swoim zachowaniem i ponosi odpowiedzialność za jego konsekwencje;

7. terapia nie może być przyspieszona;

8. zapewnienie dziecku bezpieczeństwa podczas zajęć poprzez stosowanie pewnych ograniczeń.

EFEKTYWNOŚĆ TERAPII PEDAGOGICZNEJ czynniki (KAJA)

1. osoba dziecka (rodzaj i nasilenia występujących u niego zaburzeń, jego dotychczasowe doświadczenia, aktualne wpływy wychowawcze oraz związany z tym stopień zaspokojenia potrzeb i poziom motywacji);

2. diagnoza zaburzeń rozwoju psychospołecznego dziecka wyznaczająca kierunek działań terapeutycznych;

3. osoba terapeuty jego przygotowanie zawodowe i osobowość;

4. formy oddziaływań terapeutyczno - wychowawczych (sytuacje terapeutyczne i ich adekwatny do diagnozy dobór);

5. ogólna atmosfera wychowawcza jako rezultat więzi terapeuty z dzieckiem

6. intensywność i czas trwania oddziaływań terapeutyczno - wychowawczych

SOCJOTERAPIA - terapia zaburzeń do 30 spotkań.

Cechy konstruktywne wychowania:

• akomodacja - przystosowanie

• aproksymacja - przybliżenie wzorów zachowań

• indoktrynowanie—to wyposażenie w wiedzę i poglądy (pozytywne i negatywne), wpływa na wiedzę poglądy.

TRAPIA	WYCHOWANIE
terapia ma charakter interwencyjny terapia wynika z diagnozy dziecka ramy czasowe terapeuta - profesjonalne przygotowanie terapia usprawnianie -> ma charakter naprawczy leczniczy	Wychowanie jest naturalne Jest ciągłe od urodzenia wychowanie bez specjalistycznej oceny naturalne bez ram czasowych rodzice nie są fachowcami wychowywać stymulowanie kierowanie rozwojem człowieka

Dysharmonia rozwojowa (zaburzenia rozwojowe)—wszelkie niekorzystne odchylenia zarówno w budowie organizmu jak i w sposobie jego funkcjonowania niezależnie od stopnia, zakresu oraz przyczyn, które je wywołały (H. Spionek)

1) Typ i rodzaj:

f. rozwojowa

f. percepcyjno - wzrokowy sensomotoryczny

f. percepcyjno - słuchowy percepcja motoryczna

lateralizacja

+

Myślenie i mowa => SWERA POZNAWCZO INTELEKTUALNA

Rozwój społeczno - emocjonalny - uzależniony od zewnętrznych uwarunkowań (środowisko, zaspokojenie potrzeb)

2) Przyczyny:

• koncepcja organiczna

• mikro uszkodzenia podczas ciąży , porodu, w młodszym wieku dziecka

• genetyczne

• opóźnienie rozwoju CUN (M. Bogdanowicz)

3) Zakres

• pojedynczej funkcji

• Zaburzenia koordynacji (współdziałanie dwóch funkcji rozwojowych)

• Zaburzenia integracji ( umiejętność współdziałania wszystkich funkcji)

4) Głębokość (nasilenie)
WSKAŹNIK FRAGMENTARYCZNYCH DEFICYTÓW ROZWOJOWYCH (WFDR)

WFDR= wiek opóźnienia / wiek życia dziecka

• 0,33 znaczne opóźnienie (terapia)

< 0,33 sytuacja alarmująca, czy występują zaburzenia ruchowe (stymulacja) i patogeneza.

5) Patomechanizm - (jak doszło do przejawiania przez dziecko określonych zaburzeń) np. dziecko ma 3 lata i nie mówi.

Patogeneza - określa skąd wzięło się zaburzenie

1. 
   
   Teoria dziedziczenia

2. Teoria układu nerwowego

3. Teoria opóźnionego rozwoju

4. Teoria przeżyć psychicznych i moralnych - choroba sieroca

Te 4 aspekty wyznaczają nam kierunek pracy z dzieckiem z zaburzeniami => TERAPIE

PRAWO SPRAWNOŚCI MOTORYCZNEJ

Rozwój psychiczny i ruchowy są ze sobą ściśle powiązane, a aspekty akt. mogą wpłynąć jeden na drugi.

SZEROKA DYSLEKSJA ROZWOJOWA - trudność w uczeniu się na początkowym etapie nauki, przede wszystkim w opanowaniu nauki pisania, czytania i liczenia.

Dysleksja rzekoma - ten sam obraz co w dysleksji rozwojowej ale inne uwarunkowania - zewnętrzne.

Dysortografia - trudności z prawidłowym zapisem

* przepisywanie; * pisanie z pamięci; * pisanie ze słuchu.

TRUDNOŚCI:

• Opuszczanie, dodawanie, powtarzanie, przestawianie porządkowe: liter, sylab, wyrazów, zdań;

• Zastępowanie innymi literami, sylabami, wyrazami, zdaniami;

• Mylenie liter podobnych graficznie lecz innym układzie przestrzenny, np. g, b;

• Mylenie liter podobnych graficznie np. m, n;

• Zmiana głosek dźwięcznych na bezdźwięczne np. d-t;

• Zmiana głosek nosowych na inne głoski lub ich zespoły;

• Brak zmiękczeń lub trudności ze zmiękczeniami np. podwójne zmiękczenia przez dodanie „i”;

• Pisownia łączna, łączenie wyrazów sąsiadujących

• Pisownia rozdzielna, rozdzielanie wyrazów np. da - ta, ma - pa;

• Błędy ortograficzne, zmiana dużych i małych liter, opuszczanie znaków diakrytycznych;

• Zmiana wyrazów bliskoznacznych;

• Wyrazy nieczytelne

Dysgrafia - zaburzenie techniki pisania

• Zmienne pochylenie liter;

• Pismo o literach nierównej wielkości i nieprawidłowym położeniu;

• Za duże lub za małe odstępy między literami;

• Łuki przekształcone w kąty ostre lub rozwarte;

• Litery „drżące” o niepewnej linii;

• Litery niekształtne, często niewyraźne;

• Litery nie dokończone w kształcie

• Poprawki, podwójne kreski

• Zaburzenie melodii kinetycznej, to znaczy pismo niepowiązane w harmonijną całość

• Pismo lustrzane

• Trudności w przestrzeganiu linijek

Dysleksja - trudności w czytaniu

Typu „p” - percepcyjne - trudności ze zrozumieniem czytanego tekstu

Typu „l” - lingwistycznej - rozumie tekst, ale ma trudności w samym czytaniu.

Dyskalkulia—trudności w opanowaniu techniki liczenia, rachowania.

ZABURZENIA ROZWOJU MOTORYCZNEGO

Pisanie:

• obniżona sprawność manualna, mała precyzja ruchów dłoni i palców;

• Zniekształcanie graficzne strony pisma, pismo nieczytelne litery często wykraczają po za liniaturę;

• Brak wiązania liter ze sobą;

• Wolne tempo pisania;

• Zeszyty niestaranne, pomazane

Rysowanie:

• Trudności w rysowaniu jako czynności;

• rysunki brzydkie, linie niepewne;

• ruchy gwałtowne lub zwolnione;

• zbyt silny lub zbyt słaby nacisk ołówka;

Trudności występujące w innych przedmiotach szkolnych:

• duże trudności w szyciu, majsterkowaniu, wycinaniu, lepieniu;

• kłopoty z wykonywaniem wszelkich ćwiczeń na lekcjach w - f;

• nienadążanie na sprawdzianach, dyktandach za tempem klasy;

• występowanie synkinezji (dodatkowe ruchy) :P

• pojawienie się paratonii (zwiększona napięcie mięśniowe-> ostre, sztywne, nieprecyzyjne ruchy

ZABURZENIA PERCEPCJI WZROKOWEJ I ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ

Pisanie:

• trudności w przepisywaniu, pisaniu z pamięci czy ze słuchu;

• trudności w zapamiętywaniu kształtu liter;

• mylenie liter podobnych (e - c; u - w);

• mylenie liter różniących się położeniem w stosunku do soi pionowej (p - b; b - d) lub poziomej (m - n; n - u);

• pomijanie drobnych elementów graficznych (kreseczki, „ogonki” ę, ą);

• błędy ortograficzne

Czytanie:

• trudności w kojarzeniu głoski z odpowiednim znakiem graficznym;

• mylenie liter i wyrazów o podobieństwie graficznym;

• odpoznawanie napisów po cechach przypadkowych (obrazki, układ strony), częste czytanie na pamięć, zgadywanie;

• przestawianie i opuszczanie liter, sylab, przekręcanie i opuszczanie liter, sylab, przekręcanie końcówek wyrazów;

• bardzo wolne tempo czytania, niechęć do czytania, zwłaszcza głośnego

Rysowanie:

• trudności w odwzorowywaniu kształtów geometrycznych;

• rysunki ubogie, o prymitywnych uproszczeniach;

• trudności w rozpoznawaniu, zakłócone stosunki przestrzenne oraz proporcja elementów

Inne przedmioty:

• trudności w nauce geografii;

• trudności w nauce j. obcych;

• trudności w nauce geometrii;

• trudności w rozumieniu pojęć

ZABURZENIA PERCEPCJI SŁUCHOWEJ

Pisanie:

• trudności w pisaniu ze słuchu;

• zniekształcanie pisowni, „zlepki” liter;

• gubienie liter;

• mylenie liter odpowiadającym głoskom dźwiękowo podobnym np. dz -c;

• trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniami, dwuznakami;

• trudności w analizie zdań na wyrazy;

• łączenie przyimków z rzeczownikami

Czytanie:

• trudności w syntezie „przeliterowanych dźwięków”, w scalaniu ich;

• trudności w intonowaniu czytanej treści;

• błędy w czytaniu - zmiany liter, opuszczanie ich;

• trudności ze zrozumieniem czytanego tekstu

Inne przedmioty:

• trudności w nauce j. obcego;

• trudności w uczeniu się pamięciowym (wiersze);

• trudności w przyswajaniu materiału z gramatyki, rozumieniu dłuższych wypowiedzi słownych, poleceń.

PRZEDMIOT TERAPII:

• dzieci po traumie (utrata kogoś bliskiego);

• dzieci przewlekle chore;

• dzieci z ADHD;

• dzieci dyslektyczne;

• dzieci z zaburzeniami zachowań;

• dzieci niedojrzałe emocjonalnie (zaburzenia).

Wszystkie zaburzenia w funkcjonowaniu psychofizycznym.

CELE:

• rozpoznawanie niewłaściwych oddziaływań rodziców;

• niwelowanie;

• wspieranie rozwoju;

• stymulowanie;

• wyposażenie rodziców w wiedzę i umiejętności w procesie wychowania dziecka;

• wspomaganie zaburzeń interpersonalnych i budowania relacji z innymi osobami.

OSOBY I INSTYTUCJE:

• pielęgniarka środowiskowa;

• pedagodzy, psycholodzy (przedszkole i szkoła);

• poradnie psychologiczno - pedagogiczne (ogół problemów dziecka);

• poradnie specjalistyczne (określony problem);

• ośrodki dziennego pobytu, świetlice socjoterapeutyczne.

FUNKCJA TERAPII:

• leczenie (naprawa) źle funkcjonującej osobowości i korygowania jej zachowań

Zakres w terapii:

• korekta

• kompensacja

• wsparcie

PSYCHOTERAPIA - Zamierzone, systematyczne i wypróbowane zabiegi, będące zestawieniem wiedzy psychologicznej podejmowane w celu poprawy funkcjonowania jednostki w jej środowisku społecznym i zredukowanie zaburzeń o charakterze psychicznym lub psychosomatycznym.

PRZEDMIOTEM oddziaływań terapeutycznych może być dusza (odczuwanie), psychika, umysł (myślenie) i działanie.

CELE w psychoterapii:

1. zachowanie zdrowia tj. profilaktyka - umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach

2. korelacyjny, leczniczy

METODY jakimi posługuje się terapia pedagogiczna:

Formalnie i nieformalne  uzyskiwana od innych osób ( rodzina przyjaciele, nauczyciele, rówieśnicy) lub sami za pomocą różnych poradników.

JAROSZ i Lewowicki (Lewicki)

PSYCHOTERAIA

Pośrednia Bezpośrednia

Oddziaływanie psychoterapeutyczne pośrednie - ukierunkowane na pracę w środowisku życia jednostki w celu zapewnienia jej prawidłowego funkcjonowania w stanach kryzysu, wynikających czy to z deprywacji potrzeb czy przeżywania konfliktów i problemów oraz ochrony przed ich skutkami.

Oddziaływanie psychoterapeutyczne bezpośrednie:

• elementarne - stworzenie spokojnego i przyjaznego klimatu

• podtrzymujące - łagodzenie stanów napięcia i lęku w sytuacjach trudnych, pomoc w przystosowaniu się do stresogennych sytuacji, ukierunkowanie jednostki do rozwiązywania własnych problemów.

• Aktywne: * psychoterapia objawowa - likwidowanie lub minimalizowanie symptomów zaburzeń osobowościowych, najczęściej przez techniki behawioralne

• psychoterapia głęboka - działania o charakterze psycho—korekcyjnym dążące do wywołania zmian w osobowości i zachowania, usunięciu przyczyn zaburzonego zachowania

FORMY PSYCHOTERAPII:

1. terapie psychosomatyczne;

2. poradnictwo

3. postępowanie psychopedagogiczne;

4. terapia behawioralna

5. psychoterapia nie dyrektywna

6. techniki psychoanalityczne

7. formy terapii psychoanalitycznej

KATEGORIE wg Schamula

1. Orientacja na:

• Symptom

• Osobowość

2. Akcent położony na:

• Tym co aktualnie prezentuje się

• Aspektach biograficzno - historycznych

3. Orientacja na:

• Jednostce

• Grupie

terapeuta

• aktywno - dyrektywny

• bierno - niedyrektywny

5 etapów struktury rozmowy prowadzonej w ramach poradnictwa dla rodziców (niedyrektywna metoda)

1. Etap przedstawienia problemu

2. Etap uzyskania uzupełniających danych o zachowaniu dziecka w środowisku rodzinnym

3. Etap analizowania dotychczasowego procesu wychowawczego z uwzględnieniem historii życia dziecka i w pewnym ograniczonym zakresie historii życia matki.

4. Etap określania zamierzeń wobec dziecka na tle jego własnej sytuacji życiowej

5. Etap proponowania i ustalania programu oddziaływań terapeutyczno - wychowawczych.

zasady komunikacji z dzieckiem:

1. w miarę dostosowania dzieci tworzą własne zasady wg których w ich mniemaniu funkcjonuje świat
2. dzieci przechodzą  przez kolejne fazy rozwoju
3. dzieci różnią się miedzy sobą tempem rozwijania określonych umiejętności
4. poszczególne umiejętności rozwijają się z różną intensywnością i niezależnie od siebie.

Temat: Psychologiczne zmiany doświadczeń i stan osobowości w terapii pedagogicznej

1. Ustalamy cele korekcyjne (oparte na diagnozie)

2. Analiza mechanizmów psychologicznych, na których musi bazować zmiana zachowania i osobowości

3. Ustalamy warunki działań terapeutycznych sytuacji terapeutycznych ich struktury oddziaływania technik

IV Podstawowe podejścia psychoterapeutyczne

Przyczyna

I Terapia PSYCHOALALITYCZNA - psychoanaliza - trudne przeżycia, trauma, Człowiek który doświadcza sytuacji z którymi nie potrafi się zidentyfikować. Są one zepchnięte do podświadomości.

Trzeba bazować na mechanizmie introspekcji (wgląd interpersonalny) za pomocą technik werbalnych, marzeń sennych, następuje KATHARSIS ( odreagowanie emocjonalne)

Techniki projekcyjne: (rzut w przód) L. Frank mechanizm projekcji. (praca z dziećmi)

• Swobodna ekspresja plastyczna (kolory, siła nacisku)

• Swobodna ekspresja słowna (niedokończone historie) służą wydobyciu tych przeżyć jak i odreagowaniu

• muzyka

• Psychodrama i techniki polegające na odgrywaniu ról

McLay (techniki) „Psychoterapia małego dziecka” (np. darcie papieru)

Lata `20
II Terapia BEHAWIORALNA (bechawiorystycza) - przeciwwaga psychoanalizy

Brak właściwych modeli w otoczeniu człowieka, społecznego zachowania w otoczeniu dziecka

Terapia zaburzeń:

Polega na celowym manipulowaniu czynnikami nagradzającymi i karzącymi aby w efekcie ich kumulacji w odpowiednich sekwencjach czasowych doszło do eliminacji zachowań niepożądanych przez aktywne wygaszanie.

Terapia modelująca: uczenie się zastępcze przez obserwowanie innych, wykorzystanie społecznych modeli właściwego zachowania.

TERAPIA:

• Terapia awersyjna

• Terapia wygaszania

• Terapia wzmocnień pozytywnych

• Kontrakt

• Naśladowanie modelu

Techniki behawioralne:

• bezpośrednie i sukcesywne gratyfikacje

• t. potrącanych punktów

• technika zawierania kontraktu

• t. chwilowej izolacji

• t. ignorowania zachowań niepożądanych

• słownego napomnienia

III Terapia FENOMENOLOGICZNA

Stany Zjednoczone  terapia humanistyczna (Rogers, Pers)

W Europie  określana jako terapia egzystencjalna, rozwój człowieka polega na zdobywaniu doświadczeń

Przyczyną zaburzeń funkcji człowieka jest brak sprzyjających warunków w środowisku życia człowieka do nabywania konstruktywnych doświadczeń służących rozwojowi człowieka

PRZERYSOWAĆ

Terapeuta wg Rogera jest z boku

Techniki werbalne:

1. doradzanie

2. przekonywanie

3. sugerowanie

IV Nurt SYSTEMOWO - INTERAKCYJNY

Każdy element systemu musi być połączony (interakcje) co tworzy relacje i więzi. Każdy system posiada wyraźne granice (są one przepuszczalne). Między systemami powinny zachodzić relacje (interakcje) społeczne np. inne rodziny, szkoła, sąsiedzi. Jeżeli jest brak interakcji z innymi systemami funkcjonuje on w sposób zaburzony.

Przyczyny zaburzeń dziecka:

Niewłaściwe funkcjonowanie systemu (interakcje), brak właściwych relacji.

PRACA Z CAŁĄ RODZINĄ.

Terapeuta nadaje znaczenie mniejsze lub większe, różnym obiektom i zjawiskom w rzeczywistości.

Parcjalne (cząstkowe) przedmiot terapii pedag. (mikro uszkodzenia CUN, deficyty rozwojowe, fragmentaryczne deficyty rozwojowe)

Globalne (wszystkie sfery dziecka), sprzężone upośledzenie. Pedagogika lecznicza -> ped. specjalna

• Zaburzenia rozwoju motorycznego

• Zaburzenia rozwoju percepcyjno - motorycznego

• Zaburzenia rozwoju poznawczo - intelektualnego

• Motoryczny - funkcja ruchowa

• Percepcja wzrokowa

• Percepcja słuchowa

• Lateralizacja uzależnione

• Myślenie od CUN

• Mowa

• Dynamika procesów nerwowych

• Rozwój społeczno emocjonalny

CUN

Elementarna

Podtrzymująca

Aktywna

Objawowa

* Relaksacyjna

* odreagowania czynnego

* terapia behawioralna

Głęboka
(przyczynowa)

terapia

---