Warzywnictwo W1
dr inż. Jolanta Lisiecka
dr hab. Marek Siwulski prof. nadz. 3 wykłady
pon 13:30 14.30 wt 14-15
lisica@up.poznan.pl
1. Uprawa pod osłonami: szklarnie ogrzewane i nieogrzewane oraz tunele (wysokie powyżej 1,5 m w szczycie) - nieogrzewane / ogrzewane
inspekty - teraz zastąpione mnożarkami
Gatunki uprawiane pod osłonami: to pomidor i ogórek
inne: papryka sałata rzodkiewka oberżyna
uprawa warzyw w Polsce 2010 r.
Powierzchnia [ha]
grunt 203 000
pod osłonami 5 400 (jak 1:40)
pieczarki 230
Zbiory: 9tys. ton)
grunt 4 250,0
pod osłonami 760 (jak 1:6) znacznie wyższe plony pod osłonami, większa masa
pieczarki 225,0 wg GUS
60 gatunków uprawianych w Polsce ( w innych krajach ok 200)
2. Dlaczego uprawiamy pod osłonami?
Plon - wysoki i znaczna lepsza jakość a co za tym idzie uzyskanie wyższej ceny
sterowanie produkcją - kontrola nawadniania, warunków klimatycznych, możliwość uprawy przez cały rak ( ale u nas trudno)
ryzyko przyrodnicze - jest zmniejszone, uniezależnienie od warunków przyrodniczych gradu deszczy, możliwość cieniowania
zużycie środkow produkcji - plony poza terminem i uzyskanie wyższych jakości pozwala na możliwość zwiększenie dochodów ale nakłady też są duże
dochody
Czynniki wpływające na wzrost roślin pod osłonami"
Fizyczne - poziom i wzajemne relacje
światło poziom temperatura wilgotność ruch powietrza i stężenie dwutlenku węgla ważne tez wzajemne relacje między tymi czynnikami, co pozwala uzyskać wysokie plony (należy utrzymywać je na odpowiednim poziomie)
Światło: to promieniowanie o długości fali 380= 780 nm
w procesie fotosyntezy wykorzystywane 400-700 nm
pod osłony dociera 70-90% promieniowanie słonecznego
niedobór X-II ogranicza plon i jakość
nadmiar - przegrzanie liści zahamowanie transpiracji (zamgławianie, zraszanie zacienianie)
w Polsce niekorzystne warunki dla roślin
Temperatura: jej wysokość zależy: ściśle zależy od gatunku odmiany
faza rozwojowa roślin
termin uprawy (warunki świetlne)
CO2 - zawartość w powietrzu 350 - 400 ppm
podwyższenie do 600-900 ppm powoduje szybszy wzrost roślin wyższe plony
wyższe stężenie - intensywniejsza fotosynteza
wyższe stężenie = intensywniejsze nawożenie
dokarmianie a intensywność światła -
ruch powietrza sprzyja transpiracji a tym samym szybszym pobieraniu składników mineralnych, przeciwdziała kondensacji pary wodnej na roślinach (zapobiega chorobą roślin, latem działa jak soczewka - kropla wody), schładza liście przy wysokiej temperaturze
Fizjologiczne - wpływ mikroklimatu na przebieg: fotosyntezy transpiracji i oddychania
jest ważny wpływa na procesy fizjologiczne i wpływa na plonowanie
Technologia uprawy - ma wpływa na jakość i plonowanie
dostosowanie do wymagań roślin : podłoża nawadnianie nawożenie sposób uprawy ochrona roślin
Techniczne (automatyka)
- sterowanie parametrami mikroklimatu wietrzenie ogrzewanie zamgławianie doświetlanie cieniowanie
- sterowanie parametrami technologicznymi: nawożenie i nawadnianie
3. Specyfika upraw pod osłonami:
-duże koszty inwestycyjne np. szklarnie wyposażone w pełna automatykę,
-duże koszty ogrzewania itp.
-niedobór światła (krótki dzień, mała intensywność światła)
- utrudnione zmianowanie
- termin rozpoczynania i kończenia uprawy (pomieszczenia nieogrzewane - temperatura zewnętrzna decyduje o terminie uprawy) 15 V zimna Zośka, jesienne przymrozki 20 wrzesień
- pomieszczenia ogrzewane ( światło)
3. koszty upraw pod osłonami:
ogrzewanie 40%
nasiona rozsada - 15%
nasiona pod uprawy osłonowe sa bardzo drogie
energia elektryczna - 12%
nawozy - 7% inne niż do uprawy w gruncie, dobrze rozpuszczalne w wodzie
podłoże - 6%
opakowania - 4%
dokarmianie CO2 4%
ochrona roślinna - 3%
folia sznurki - 2%
4. Tendencje w uprawie warzyw pod osłonami:
Wzrost powierzchnia gospodarstw
wielkość produkcji
Specjalizacja - wąska, uprawa tylko rozsad, tylko 1 gatunku
Urozmaicenie asortymentu - nowe gatunki odmiany nowe kształty zapachy np. szalotka batawia (sałata)
ekologia = certyfikaty,( uprawy integrowane),ważna dla konsumenta identyfikacja producenta
Technologie uprawy - podłoża mineralne / organiczne
rynny podwieszane - lepsze warunki świetlne i cieplne, możliwość zamontowania ogrzewanie wegetacyjnego
dokarmianie CO2
wysokie szklarnie - wolniej się nagrzewają ale utrzymują dłużej ciepło( mniejsze wahania - mniejsza podatność roślin na stres)
wyposażenie w kurtyny ( chronią przed przegrzaniem, cieniujące i zaciemniające do uprawy chryzantem)
Nowoczesne technologie: zwiększenie wydajności
zwiększenie jakości
uproszczenie pracy przy jednoczesnym - zmniejszeniu nakładów energetycznych
- z zachowaniem wymogów ochrony środowiska
Jakość plonu : większe wymagania klienta kupowanie pojedynczych sztuk
* wygląd
* wielkość (minimalizacja)
* wyrównanie
*świeżość
*walory smakowe i aromat
* wartość biologiczna
Przygotowanie do spożycia
5. Metody uprawy warzyw pod osłonami:
a) w glebie co raz rzadziej uprawa warzyw
wady: nieodpowiednie właściwości fizyczne gleby, jest zbyt ciężka wolno się nagrzewa itp.
- trudno ustalić odpowiednie nawożenie (zasobność / nawożenie)
- choroby i szkodniki (fuzaryjne więdnięcia, nicienie) można szczepić warzywa pomidory melony paprykę
- zmianowanie - następstwo roślin po sobie (mało środków do odkażania gleby po wejściu Polski do UE)
Zalety: nie ponosimy dodatkowych kosztów tylko podatek za ziemię
poza glebą bezglebowe
- podłoża
-ziemie
-bez podłoży / ziemi
gleba to wierzchnia warstwa skorupy ziemskiej wykorzystywane w warzywnictwie gruntowym
ziemia - materiały organiczne powstające w wyniku kompostowania (2 - 3 lata) w wyniku kompostowanie skł mineralnych i organicznych do nabrania konsystencji/ struktury ziemistej
podłoże - środowiska do uprawy roślin kora trociny torf, bez obróbki tematycznej bez uprzedniego przygotowania
bez podłoży hydroponika stagnująca
NFT - cienkowartwowe kultury przepływowe Nutric Film Technik przepływanie cieniutkiego filmu / warstwy pożywki
aeroponika - powietrze środowisko rozwijania systemu korzeniowego
W 02 Pomidor Lycopersicon esculentum Solanaceae
Pochodzenie: Ameryka południowa (dzikie gatunki)
Ameryka środkowa w Europie od XVI w
od 40 lat X iwku intensywne badania pomidor zajmuje połowe powierzchni warzyw pod osłonami
Składniki odżywcze: woda 94 % inne skł niewiele błonnika
Witamin nieiwele C ( w papryce jest więcej 10 x) nejważniejszy związek Likopen nie jest niszczony podczas obróbki termicznej, antyrakowe właściwości
Pomidor plonowanie
(wyskoie wymagania wodne i świetlne bo pochodzi z Ameryki południowej.środkowej)
plonowanie zależy od:
Odmiana
czyniki agrotechniczne
temperatura powietrze podłoże
światło intensywność / długość dnia
wilgotność powietrza / podłoża
dwutlenek węgla
- rozsada szczepiona nieszczepiona
Metody uprawy
zabiegi ielęgnacyjne - podlewanie - nawożenie - zapylanie trzmiele / mechaniczne
ciecie i prowadzenie
zbiór (raczej zbiór kiedy nie są w pełni dojrzałe)
Pomidor - warunki uprawy
światło
- długość oświatlenia do prawidłowego rozwijania 10 - 12 godzin
- intensywność światła ponad 4 tys lux
- przepuszczalność światła przez szkło / folię dbanie o czystość powłok
zmniejszenie o 1% obniżenie plonu o 1%
jeżeli jest niedostateczna intensywność opniżej 4 tys lux to:
zahamowanie i nieprawidłowy wzrost roślin
- nieprawidłowe wykształcenie kwiatostanów --> nieprawidłowe owoce lub brak ich zawiązania
- opadanie kwiatów i zawiązkow
temperatura:
- ścisle związana z faza rozwojową rośliny, ważna temperatura powietrza i podłoża;
- wymaga zmiennych temperatur ( różnica między dniem i nocą, nie można utrzymywać temperatur stałych)
-reguluje gospodarkę wodną rośliny (intensywniejsza transpiracja, zwiększone pobieranie wody i składników)
najszybszy przyrost masy wegetatywnej dzień 22-27 C noc 17- 21 C
- zahamowanie intensywności wzrostu 27 powyżej oraz poniżej 20
- minimum termiczne 10 - 12 ponizej tej tem ustaje wzrost rośliny
- max temp powyżej 30C
- dobowa różnica temperatur = wpływa korzystnie na pobudzenie wzrostu generatywnego
- w dzień wyższa niż w nocy
wahania temperatury: 6-8C dla przeciętnych warunków uprawy
4 C dla uprawy intensywnej
> 10C pękanie owoców
- optymalna temperatura zależy od terminu uprawy , termin uprawy (światła) różni się od długości dnia w jakim okresie sa rośliny uprawiane
- dla przeciętnych warunków świetlnych dzień - 16 - 27 C
noc 13 - 19 C
- temperatura wyższa od optymalnej + mała intensywność światła --> wybieganie roślin
- temp optymalna zależy także od fazy rozwojowej rośliny
< 14 C brak wiązania owoców
>30 C - zahamowanie wzrostu
- zahamowanie tworzenia barwników w owocach
- wczesne, ale nierównomierne dojrzewanie owoców
- zrzucanie zawiązków
- sucha zgnilizna wierzchołkowa
- brak kiełkowania pyłku
- więdnięcie roślin
temperatura podłoża: 15 - 18 C
zahamowanie wzrostu <12 > 25C
w uprawie bezglebowej w pocz okresie 18-22C w póxnym o 2 C niższa
miesiące zimowe 14 - 16C temp podłoża
woda - wilgotność względna powietrza 60 - 65 (70) nie lubi zraszania - reaguje szarą pleśnią
zależy od: światła temperatury fazy rozwojowej rośłin - po posadzeniu do kwitnienia, - w czsie kwiatnienia , - zawiązywanie owoców (pyłek)
znaczne wahania - zaburzenia wzrostowe - pękanie owoców
wilgotność podłoża - średnia 60 - 70% zalezy od: ścisłe uzaleznienie od fazy rozwojowej roślin - ukorzenianie ok 80%
kwitnienie 60%
wiążenie owoców 70 %
owocowanie 75 - 85 %
- zalezy od podłoża w jakim uprawiamy i jego właściwości
- intensywnośc pobierania składników (P Mg Ca Fe)
- terminu uprawy - warunków pogodowych
niedobór - zarzucanie zawiążków i kwiatów, drobnienie owoców, sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców
- nadmiar wody dłuższy >90% - zahamowanie wzrostu korzeni, - obumieranie systemu korzeniowego - żółknięcie i obumieranie liści - zahamowanie wzrostu kwitnienia i owocowania
wilgotnośc podłoża - wahania między dniem i nocą 6% - optimum
8 - 12% wzrost generatywnie
- 4 % wzrost wegetatywny
znaczne wahania wilgotnośći w okresie owocowania - powoduja pękanie owoców
nierównomierne pobieranie wody z podłoża --> puste przestrzenie w owocach ale także moga byc skutkiem zabiegu hormonizacji
nadmierne nawanidanie - pękanie owoców
zmienne warunki uprawy - żebrowane owoce
dwutlenek węgla
optymalne stężenie 700 - 900 ppm
zapewnia prawidłowy wzrost w gorszych warunkach świetlnych - wcześniejsze kwitnienie , zmniejszenie zrzucania kwiatów i zawiązków , szybszy wzrost i dorastanie owoców
- nadmierne st
zbyt wysokie >1 500 ppm słabsza aktywność trzmieli = gorsze zapylenie
stężenie >2 000 ppm - hamuje fotosyntezę działa fitotoksycznie
stężenie 3 000 ppm przez 2 -3 tygodnie powoduje zamieranie roślin
niedostateczne stężenie <300 ppm - prowadzi do powolnego wzrostu roślin
wzboagcanie powietrza w Co2 ma korzystny wpływ na: zrost roślin 20 - 30 % wczesny 20 -25 % ogólny 15%
polepszenie jakości owoców
najlepsze efekty: najwsześniejsze i najpóźniejsze terminy uprawy i uprawa bezglebowa
- ważny termin stosowania - 30 minut po wchodzie słońca ( nigdy nocą)
do 2 godzin przed zachodem słońca
Rozsada - pomidor
czas przygotowania 6-8 tygodni wielkość roślin 6-7 liści szczepienie
ważna jakośc rozsady
Metody uprawy:
w gruncie pomieszczenia
- w podłożu jednorodne / mieszane ( właściwości fizyczne!)
organiczne mineralne syntetyczne
luzem umieścić w pomieszczeniu wyznaczenie zagonów - wyścielenie folią, i na to podłoże
pojemniki ( worki wiadra cylindry skrzynki itp.)
Zbiór owoców:
2-3 razy na tydzień (rano)
optymalna temp dojrzewania owoców 25°Cbez szypułek / z szypułkami
faza zbioru:
tzw. "zapalone" 10 30 % zabarwione)
2 - 2,5 kg / m2 owocón na tydzień latem
Przechowywanie owoców:
dojrzałe 7 - 10 dni, 10 13 °C wilgotność 75 - 80%
zielone - dłuższe przechowywanie - 12 - 13 C wilgotoność 85 - 90%
Ogórek Cucumis sativus
pochodzi z Indii
Polska XVI w.
gł. producentci Chiny Turcja i Japonia
właściwości alkalizujące
zawiera 96 % wody
zawiera askorbinazę - powoduje unieczynnienie witaminy C
1. Warunki uprawy
a) światło:
intensywne ale rozproszone
niedostatek: słąbe kwitnienie
złe wiązanie owoców
zrzucanie zawiązków
- nadmiar poparzenia liści
przegrzewanie się rośłin
- planując uprawę ogórków należy uwzglednić nasłonecznienie
b) produkcja rozsady:
ok 4 tygodni
3-5 liści
nieszczepione / szczepione jako podkłaska dynia
zalety szczepionych:
uprawa w niższej temperaturze, uprawa w wyższym steżeniu soli
odporniejsze na zalanie
tolerancja na szkodniki i choroby
c) temperatura:
dzień słoneczny: 24 - 26 ° C
pochmurny 22 - 24 ° C
noc do zbiorów 20 - 22° C
nod od ziorów 18 ° C
optymalna temperatura zależy od intensywności światła i fazy rozowojowej
zakres temperatur
minimum 12° C
max 40 ° C
różnica temp między dniem a nocą 4 - 6 ° C
wahania temperatur max 6 - 8 ° C
większe wahania temp powodują: zahamowanie wzrostu zrzucanie zawiązków pogorszenie jakości owoców zwiększenie podatności na choroby
Temperatura podłoża:
stała, małe wahania dobowe
optymalna 22-25 ° C
gdy <18 ° C lub >35° C to:
- zaburzenia w pobieraniu wody i skł. mineralnych
zahamowanie wzrostu, zrzucanie zawiązków owoce krótkie niewykształcone więdnięcie rośłin
d) wilgotnośc: -
- dzień słoneczny optymalna 80 - 90 %
wyższa temp 95 %
przy mniejszej intensywności światła - 65 - 70%
nadmiar wilgotności sprzyja chorobom grzybowym
zbyt niska wilgotność: przędziorki mszyce i zrzucanie zawiązków
wilgotność podłożą:
ilośc wody pobieranej z podłożą zależy od:
fazy rozwojowej do kwitnienie 50%
na początku kwitnienia 60 - 70%
w pełni owocowania 85%
temp. podłożą im niższa tym mniej wody
dobowe zaopatrzenie rośłiny 1 szt - to 3 l
niedobór wody:
zahamowanie powstania zawiazków
opadanie zawiązków
obniżka plonu zniekształcenia owoców gnicie wierzchołków owoców
gorzkie owoce
nadmiar wody: zahamowanie wzrostu korzeni oraz gnicie wierzchołków owoców
CO2
przyswajanie zalezy od temp i intensywności światła
ważny w uprawie poza glebą podłożąch mineralnych syntetycznych bez podłoży
wrażliwy nan nadmiar
optymalne zależy od terminy sadzenia
gorsze światło mniej CO2
ważny dobór odmian pod osłonami:
Ogórek: plenność, miejsce uprawy, wczesność partenokarpia ; podatność na choroby; termin uprawy; system korzeniowy ; krzewienie się rośłin a także wygląd owoców
Odmiany - pod osłony
przydatność do uprawy
-rodzaj pomieszczenia ogrzewane i nieogrzewane tunel szklarnia
termin uprawy wiosenna jesienna
sposób uprawy
tradycyjny bezglebowy
Plenność wczesność partenokarpia
podatnośc na choroby termin uprawy system korzeniowy krzewienie się rośłin wygląd owoców
Sposoby uprawy:
w gruncie pomieszczenia
w podlożach ora=ganicznych syntetycznych mieszanych
w pojemnikach: worki
podkłądy grzejne
bez podłoża
ZAbiegi pielegnaycjne:
podlewanie nawożenie
prowadzenie:
- przewodnikowe
systemami sznurowy szpalerowy mieszany
Cięcie: wpływa na wczesność równomierność wysokość jakość poprawia warunki fitosanitarne
ochrona roślin przed chorobami i szkodnikami
Zbiór:
stadium dojrzałości konsumpcyjnej -do bezpośredniej konsumpcji
- na małosolne
co 2-3 dni z 0,5 1 cm ogonkiem
sortowanie
Przechowywanie 12 - 13 °C wilgotność 95% czas 7-10 dni
kontro,lowana atmosfera : temperatura 12 - 13 °C
o2 - 5%
Co2 - 5%
przedłuzenie o 2-3 tygodnie
Papryka Capsicum annuum Solanaceae - Psiankowate
Pochodzenie Ameryka Śrdokowa i południowa
Uprawa:
w Europie od XVI w.
rozpropagowali Turcy pieprz turecki
witaminy C, z grypy B u pomidora 10 X mniej
Papryka smak owoców:
ostry samk = kapsaicyna znajduje się w nasionach (najwiecej) skórka i przegrody dzielące owoc na części
Temperatura powietrza:
kiełkowanie 25 °C minimum 15
produkcja rozsady : noc 16 °C, dzień pochmurny 16 - 19
dzień słoneczny - do pikowania 18-20
od pikowania 20-22 °C
Wzrost rośłin papryki przebiega najlepiej 20-28 C noc 16 - 20 °C
Minimum 15 max 35 °C
Potymalna temperatura: związana z fazą rozwojową rośłiny i intensywności światła
okres zimowy 20 22 noc 16 17
lato dzień słoneczny 24 - 28 noc 18 - 20
do wiązania owoców niższa o 2 - 3 °C
Ważna temperatura podłoża:
zbliżona do temperatury powietrza stała! optymalna 18 - 22°C, max 25 min 15 °C
Światło
długość naświetlenia dobowego decyduje o wczesności - kwitnienie i owocowania
największe wymagania świetlne z tych 3 omowianych gatunków
paprykę długość dnia wystarczająca do uprawy i optymalnego wzrostu to marzec!
dla młodych roślin 10 12 hponiżej 8 wybiegnięte
kwitnienie i owocowanie = 14 15 h
intensywne światło, ale rozproszone
Niedostateczna ilośc światła:
słaby wzrost roślin bo słaba fotosynteza
słabe wiązanie owoców
zrzucanie zawiązków
Nadmiar:
przegrzanie się rośłin i przypalenia roślin
optymalne stężenie CO2 to 800 - 1200 ppm
Wymaganie pokarmowe
pH 6-7 i wrażliwa na zasolenie
największe wymagania w okesie owocowania
Wilgotnośc 75 - 80 %
wilgotnośc powyżej 80 % bujniejszy wzrost wegetacyjny ale mogą zrzucić zawiązki i większa masa pozostałych owoców
porażenie przez szarą pleśń w niskiej temperaturze przy gorszym świetle
Wilgotność podloża
optimum zalezy od w jakiej fazie rozowjowej jest roślina
od 65 - 80 % średni 70 75%
wiązanie owoców - 80% i po wysiewie do skiełkowania 80% w innych fazach 70 75%
obniżeniu wilgotności po pikowanie sprzyja wytworzenio silniejszego systemu korzeniowego i przyspieszeniu owocowania
Niedobór wody:
powoduje: tworzenie kwiatów, zrzucanie zawiązków, drobnienie owoców, suchą zgniliznę wierzchołkową której dodatkowo sprzyja wysoka temperatura wysokie pH niedobór Ca
Dobra rozsada:
zdrowa krępa niezdrweniała niewybiegnięta dobrze przerośnięta bryła korzeniowa z pierwszymi pąkami kwiatowymi
Cechy dobrej odmiany:
wczesne plemme wysoki plon handlowy
owoce duże o grubym soczystym miąższu
szybkie przejście od barwy podstawowej (zielonej ale nie zawsze ten kolor) do typowej
owoce o barwie podstawowej innej niż zielona - jasnożółtaa jasnozielona fioletowa granatowa brązowa
odporna na zaburzenie fizjologiczne - sucha zgnilizna wierzchołkowa ordzawienie skórki
odporna na wahania temperatury
Papryka - kształt owoców
graniastosłup wydłużone wydłużony stożek , ostre zakończenia
Zagęśzczenie :
siła wzrostu
silnie rosnące ok 4 sztuki na m2
słabo rosnące więcej sztuk na 1 m2
warunki świetlne
dobre więcej roślingorsze mniej roślin
warunki techniczne
Zabiegi pielęgnacyjne:
prowadzenie i cięcie papryki
1-4 pędy na rośłinie (najczęściej)
9 - 16 pędów na 1 m2
Zapylanie kwiatów: uderzanie w druty wibratory trzmiele
ochrona roślin przed chorobami i szkodnikami
Paoryka cięcie
podstawowe wstępne zasadnicze ( zosatawiamy najstarszy liść) pielegnacyjne ogławiające
tak naprawdę u papryki początkowo roślina tworzy jeden pęd - pęd na pewnej wysokości się rozgałezia się na 2 3 4 pędy
- prowadzenie pionowe
szpaler hiszpański - 2 linki co 2 - 5 cm
rozpięte co 30 - 50 cm rośliny stopniowo wsuwane między linki
- szpaler tradycyjny - nieogrzewane tunele rosliny niezbyt wysokie liny druty co 40 50 cm
Zbiory owoców następują zwykle po 2 3 miesiącach po posadzeniu
Dojrzałośc użytkowa:
zazwyczaj zielone jasnożółte, w pełni wyrośnięte mięsiste i lśniące zakończenie kielichowe szypułki lekko odstaje od ścian
Stadium przebarwienia się owoców:
plon niższy około 25% w 1/3 czerwone żółte pomarańczowe
pełna dojrzałość fizjologiczna:
plon niższy o 50% całkowicie wykształcowne i wybarwione charakterystyczny chrzęst owoców przy wciskaniu
Przechowywanie owoców:
okres 30 35 dni temperatura 8 - 10°C
wilgotność 85 - 90%
Warzywa inne
liściowe :
sałata gowiasta typ: masłowa batavia i krucha
listkowa typ: bowl pierzasta i rozetkowa
rzymska typ cos i savoy
łodygowa
Opis:
wykazuje skłonności do kumulacji azotanów i metali ciężkich
zawiera wit. C B E prowit. A sole FE Ca
Temperatura: zależy od fazy rozwojowej i warunków świetlnych , okresu uprawy odmiany i zawartości Co2
kiełkowanie, wschody - 18 - 20 °C
od wchodów do sadzenia dzień 13 - 15 °C
noc 10 - 12 °C
do wytworzenia glówek 10 - 15 ( noc 7 - 10 ° C)
opóxnianie zbioru 8 - 10 ° C( noc 2 - 5)
minimum 5 ° C (0)
max 19 ° C(24)
Zbyt wysoka temperatura:
mniej szkodliwa dla młodych rołśin
luxne główki, kwitnienie + brak Ca = Tipburn czyli popalone wierzchołki :(
Zbyt niska temp:
osłabiony wzrost; małe główki twarde liście gorzki smak kwitnienie
Swiatło:
niska intensywność wpływa na gorszy smak sałaty, wąski długie liście
Co2 - ( 3-6 x więcej niż normalnie w powietrzu)
ważny ruch powietrza , silna reakcja na wyższe stęzenie
Temperatura optymalna 10 ° C
Woda:
wilgotnośc podłożą 80 %, powietrza 70 - 80 % większa dawki ale rzadziej!
niedobór wody powoduje: słabszy wzrost , liscie gruba mało soczyste i kwitnienie
Odmiany: uprawa zimowa / jesienna ( 7-12 h , optym 9 - 11h)
uprawa wiosenna (12 - 14 h)
szybki wzrost i wiązanie główek przy krótkim dniu i małej intensywnoścu światła
odpornośc na choroby
odporność na niskie temp.
skłonność do akumulacji azotanów
Metody uprawy:
jesień wiosna 15 szt/ m2
zima 20 - 25 szt / m2
Najczęściej: w glebie, podłożąch organicznych * luzem * w pojemnikach * na stołach i w wełnie mineralnej
Zbiór: masa główki min. 100 g i rano
Przechowywanie: 2 - 3 tyg. w temp 0 - 1 ° C wilgotność 90-95%
Rzodkiewka:
jednoroczna
krótkki okres wegetacji małe wymagania jako przedplon i poplon
Wit C B1 B2 PP sole min: S Ca Mn Mg Cu Fe
Woda: olejki gorczyczne - siarka
Temp powietrza:
kiełkowanie 2 -3° C
opymalna: 12 ° C
wschody: max 10 ° C siwki znoczą do - 4° C
Zbyt wysoka temp. 22 - 25 ° C -->
wybieganie rośłin rozwój liści kosztem zgrubienia parcenie zgrubień
zbyt wysoka tem podłoża: kiła kapusty gdy dodatkowo wysoka wilgotnośc i niskie pH
zgrubienia stożkowato wydłużone "mysie ogonki" ich powstawaniu przyja niedostateczna wilgotnośc podłoża
Woda: wysokie potrzeby wodne
płytki słabo rozwinięty system korzeniowy jak mało wody
wilgotność podłożą 65 - 75%
Zbyt niska wilgotnośc powoduje: opóźnienie wschodów zamieranie kiełków parcenie i sotrzejszy samk zgrubienia
Zbyt wysoka: sprzyja pobieraniu N, obficie rosną liście, sprzyja kile kapusty
Zbyt obfite podlanie po przesuszeniu powoduje pękanie zgrubień :(
Uprawa:
metody: siew rzędwoy ( rzędy co 10 - 20 (30) cm
w rzędzie - zalezy od wielkości zgrubień
* punktowy: I 4 x 4 cm
II 5 - 6 x 5x 6 cm
później 8 c 8 cm
potrzeba 6 - 8 g na m2; głębokość siewu 0,5 - 1,5 cm
* rozsada: siew rzutowy w skrzynki g / m2 sadzenie 4x4
Odmiany pod osłony:
temperatura - tolerancja na wysokie temperatury
intensywnośc światła
długoś dnia - aby nie reagowały silnie
Zbiór: dług - kres wegetacji , zależy od warunków świetlnych wiosna / jesień - dni 30 33
zima (I . II) 80 - 110 dni
Zbiór: gdy średnica wynosi min 1,5 cm
pęczki z liśćmi minimum 10 sztuk lub luzem
Plon: 18 - 30 pęczków z m2
Przechowywanie:
0 - 5 ° C wilgotność 95 %
3 - 4 ° Ckilka dni
2° C worki foliowe 9 - 12 dni!
Grzybywielkoowocnikowe:
2 grupy:
wielkoowocnikowe i mikrosopowe
Mikoryza.
Grzyby trujące:
muchomor sromotnikowy
zasłoniak rudy
krowiak podwinięty (olszówka - trująca po ilkukrotnym spożyciu)
wieruszka zatokowata
muchomor czerwony
Jadalne muchomory :)
muchomor cesarski czerwonawy i glejarka
wiele grzybów ma działanie lecznicze
Uprawa boczniaka:
podłoze uprawowe:
słoma - pszenica żyto pszenżyto
Sieczka 2 - 5 cm
Metody przygotowania podłoża:
pasteryzacja tradycyjna
metoda kserotermiczna
Rozdrabnianie sołomy:
cięcie na sieczke 2-5 cm
dla tradycyjnej: najpierw nawilżanie słomy 1-7 dni potem pasteryzacja 2-6 dni -- szczepienie grzybnią i pakowanie w folię - inkubacja 14 - 21 dni
w przypadku drugiej metody:
pasteryzacja 1,5 - 2 godz. potem nawilżanie 3 - 5 godzin potem tak samo jak wyżej szczepienie grzybnią pakowanie w folię inkubacja 14 - 21 dni
pasteryzacja - działanie temp do 100 °C
w przypadku grzybów 2 pasteryzacje: 1 - blisko 90 100 °C
druga - między 58 - 60 °C aby była efektywna musi trwać dłużej 2 - 6 dni
PASTERYZACJA TRADYCYJNA:
ażurowe podłoże - para wodna - wilgotna sieczka
duża ilośc wodu ucieka w powietrze mała stabilnośc wilgotności
Kserotermiczna:
stosujemy bębny (stacjonarne lub jezdne) wypełniamy sieczką 90 - 95 °C przez 1,5 - 2 godzin
tu znamy ilość wody jaka jest nam potrzebna, stabilna wilgotność
nie ma promienowców Streptomyces :(
szczepienie grzybnią i pakowanie:
grzybnia stanowi 2 - 5 % masy podłoża ( u pieczarki niższy )
plon zależy od suchej masy!
urządzenie z tokiem który ściska słomę - wychodzi kostka, która trafia do folii
kostka waży od 15 - 25 kg
sprasowana słoma wtłoczona do worka foliowego perforowane - układanie na półkach ale żeby kostki się nie stykały bo wydziela się ciepło
natępuje proces inkubacji: w różnych warunkach ale godny polecenia: worki na półkach 22 - 25 °C ( temp mierzona wewnątrz worka!) wilgotność 85 - 90 ° % przez 14 - 21 dni
pomieszczenie uprawowe:
boczniak do wytworzenia owocników musi mieć określoną ilość światła
- tunel foliowy ; granica 16 - 18 kg podłoża na 1 m3 pomieszczenia :) plon wysoki
Sytemy wietrzenia :
nawieewno wywiewny: 1 wenty;ator, możliwośc zasysanie powietrza takze ze środka - umożliwa ruch powietrza wewnątrz - odparowanie wody z pwierzchni owocników ; problem aby wypchnąć powietrze na zewnątrz - b. silny przepływ powietrza - dobry dla pieczarek
wyciagowy - duży wlot powietrza wentylator po przecwinej stronie, mankament --> wewnątrz hali dodatkowe wentylatory które mieszają powietrza dobre dla boczniaków
Utworzony przez Łukomsky