WYKŁAD I

Proces inwestycyjny - cykl działań zorganizowanych od momentu powzięcia pomysłu o realizacji inwestycji poprzez analizę posiadanych zasobów i środków, planowanie, realizację inwestycji.

Fazy procesu inwestycyjnego:

I ETAP - przygotowanie inwestycji
-faza 1 - analiza i ocena potrzeb
-faza 2 - programowanie
-faza 3 - planowanie
-faza 4 - projektowanie

II ETAP - realizacja
-faza 5 - wykonawstwo
-faza 6 - montaż urządzeń i wyposażenia
-faza 7 - rozruch
-faza 8 - próbna eksploatacja
-faza 9 - eksploatacja ciągła

UCZESTNICY PROCESU INWESTYCYJNEGO
-inwestor
-inspektor nadzoru inwestorskiego
-projektant
-kierownik budowy lub kierownik robót

OBOWIĄZKI:
1) inwestora - zorganizowanie procesu budowy z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie:
-opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów
-objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy
-opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

2) projektanta
a) opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, o której mowa w ustawie z dn. 27.04.2011r - Prawo ochrony środowiska, lub w pozwoleniu, o którym mowa w art. 23 i art 23a ustawy z dn. 21.03.1991r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, wymaganiami ustawy, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
a₁) zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego;
a₂) sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
b) uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów;
c) wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań;
c₁)sporządzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16.04.2004 o wyrobach budowlanych;
d) sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w zakresie
-stwierdzenia w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem,
-uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego

Projektant ma obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlanego

Uprawnienia projektanta:
a) wstęp na teren budowy i dokonywanie zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji
b) żądanie wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w razie
-stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia
-wykonywania ich niezgodnie z projektem

Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
-Kierownik budowy jest obowiązany sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym planowanie jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej.

WYKŁAD II

Podstawowe pojęcia ekonomiczne, finansowe i bankowe

1. Ekonomika budownictwa - jedna z gałęzi nauk ekonomicznych badająca zjawiska pojawiające się w toku szeroko pojętej realizacji procesu inwestycyjnego. Cele:

• wyjaśnienie jakościowych i ilościowych prawidłowości rozwoju budownictwa;

• wskazanie metod postępowania przy ustalaniu optymalnych, najbardziej efektywnych decyzji, nieodzownych w procesach planowania, projektowania i realizacji;

• wytyczenie takich form i metod działania ekonomicznego w zakresie planowania, finansowania, ustalania kosztów oraz organizowania i zarządzania, które zapewnią w najwyższej mierze ekonomiczną efektywność nakładów finansowych i nakładów pracy.

2. Inwestycje - wszelkie nakłady gospodarcze ponoszone na powiększanie i modernizację istniejących obiektów majątku trwałego oraz na włączanie do eksploatacji nowych .

3. Nakłady inwestycyjne, nakłady gospodarcze ponoszone w związku z odtwarzaniem (restytucją) zużytych zasobów środków produkcji lub ich powiększaniem. Te pierwsze umożliwiają utrzymanie produkcji na dotychczasowym poziomie, drugie - umożliwiają jej wzrost.
   
   Nakłady inwestycyjne mogą obejmować :

• nakłady na roboty budowlano-montażowe,

• na zakup maszyn i urządzeń,

• pozostałe (przygotowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej, przygotowanie placu budowy, zakup licencji lub patentu, szkolenie załogi itp.).

W zależności od podmiotów finansujących można wyróżnić: nakłady publiczne (realizowane ze środków budżetu państwa) oraz prywatne (dokonywane przez przedsiębiorstwa).

KOSZTY CAŁKOWITE INWESTYCJI
DZIAŁ I. Koszty przedinwestycyjne

l . Koszty studiów i analiz

2 . Koszty doradztwa - konsultacje

DZIAŁ II . Koszty pozyskania terenu budowlanego

1. Koszty zmiany planu zagospodarowania przestrzennego.

2. Koszty adjacenckie infrastruktury komunalnej.

3. Koszty zakupu map.

4. Koszty opracowania wniosku o wydanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

5. Koszty oceny geotechnicznej terenu.

6. Koszty ochrony środowiska .

7. Koszty zakupu nieruchomości .

8. Koszty wyłączenia upraw rolnych i leśnych z produkcji .

9. Koszty prac archeologicznych

10. Opłaty z tytułu scalenia i podziału

11. Służebności gruntowe

12. Opłaty notarialne , skarbowe i sądowe.

DZIAŁ III . Koszty przygotowania Inwestycji

1. Koszty zakupu licencji dla przyjętego standardu produkcji lub usług
2. Koszty organizacji przetargów :

• Na wykonanie dokumentacji projektowej

• Na roboty budowlano montażowe

• Na dostawy maszyn i urządzeń

3 . Koszty projektu technologii wytwarzania

4. Koszty projektu architektoniczne - budowlanego

5. Koszty projektów robót inżynieryjnych

6. Koszty ubezpieczenia prac projektowych

7. Koszty nadzoru autorskiego

DZIAŁ IV . Koszty robót budowlanych

l . Koszty robót budowlano montażowych
2. Koszty robót inżynieryjnych
3 . Koszty odbiorów technicznych robót

4. Koszty nadzoru geodezyjnego

5. Koszty ubezpieczenia robót budowlanych

6. Koszty dozoru technicznego

7. Koszty dodatkowe związane z miejscem budowy :

• Koszty organizacji placu budowy związane z procesem montażu maszyn i
  urządzeń

• Koszty ochrony środowiska związane z prowadzonymi robotami

• Koszty rekultywacji gruntów rolnych i zieleni miejskiej

• Koszty dodatkowe BHP związane z opracowaniem planu bezpieczeństwa i
  ochrony zdrowia

DZIAŁ V . Koszty zakupu maszyn i urządzeń

• Dostarczanych i montowanych przez wykonawcę nie ujętych w kosztach robót budowlano - montażowych

• Dostarczanych i montowanych przez producenta maszyn i instalacji

DZIAŁ VI . Koszty kierowania inwestycją

W zależności od przyjętej formy kierowania :

• Samodzielnie inwestor

• Generalny wykonawca

• Inwestor zastępczy

• Generalny realizator inwestycji (Project Menager)

• Developer

DZIAŁ VII. Koszty przygotowania załogi

1. Koszty szkolenia kadry kierowniczej

2. Koszty szkolenia pracowników produkcyjnych

3. Koszty strat materiałowych wynikających z wdrażania normatywów jakościowych
   i ilościowych

DZIAŁ VIII. Koszty finansowe budowy

1. Koszty kredytu bankowego

2. Koszty pożyczek

3. Koszty wyłożenia kapitału własnego
   (zdyskontowane odsetki od zaangażowanych kapitałów)

DZIAŁ IX . Rezerwa inwestora

Służy pokryciu ewentualnego wzrostu kosztów inwestycji w wyniku:

• Zmiany stawek podatkowych

• Zmiany stawek lokalnych ustalonych przez gminy

• Zmiany ceny powyżej poziomu ustalonego w umowie z powodu inflacji

• Wystąpienia dodatkowych robót i zakupów maszyn i urządzeń

Źródła pochodzenia środków na inwestycje :

1. Amortyzacja
2. Z zysku
3. Kredyt bankowy .
4. Dotacje z budżetu państwa w przypadku inwestora państwowego .

WYKŁAD III

Wartość kosztorysowa inwestycji budowlanej (WKI) to planowany łączny
koszt inwestycji budowlanej. Wartość kosztorysową inwestycji określa się za
pomocą wskaźników cenowych zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów
z dnia 2.10.2001 r. w sprawie zasad finansowania inwestycji z budżetu pań­
stwa (Dz. U. Nr 133, póz. 1480) w układzie następujących grup kosztów:

Grupa 1 -pozyskanie działki budowlanej,
Grupa 2 - przygotowanie terenu i przyłączenia obiektów do sieci,
Grupa 3 - budowa obiektów podstawowych,
Grupa 4 - instalacje,
Grupa 5 - zagospodarowanie terenu i budowa obiektów pomocniczych,
Grupa 6 - wyposażenie,
Grupa 7 - prace przygotowawcze, projektowe, obsługa inwestorska oraz ewentualnie szkolenia i rozruch.

Rozporządzenie ministra infrastruktury z 2004

Planowane kosztorysy prac projektowych oblicza się jako iloczyn wskaźnika procentowego i planowanych kosztów robót budowlanych wg wzoru:

Wpp = W% x WRB

Wpp - planowane koszty prac projektowych

W% - wskaźnik procentowt

WRB - planowane koszty robót budowlanych

PROCES INWESTYCYJNY

1. Programowanie
2. Planowanie -wycena wskaźnikowa i badanie efektywności ekonomicznej inwestycji
3. Projektowanie -kosztorysy inwestorskie i projektowe
4. Wykonawstwo -kosztorysy powykonawcze i zamienne
5. Rozruch i przekazanie do użytkowania

METODY WYCENY ROBÓT BUDOWLANYCH W PROCESIE INWESTYCYJNYM

1. Metoda wskaźnikowa - ilość jednostek odniesienia x cena w zł/jedn.)

2. Metoda uproszczona - cena jednostkowa roboty x ilość robót(?) [potrzebna dokumentacja projektowa]

3. Metoda szczegółowa :

1. ilość robót (przedmiar robót - na podstawie dokumentacji projektowej)

b) Materiał:
-ilość robót
-cena
-nakład rzeczowy (zużycie/jednostka)
c) Robocizna:
-ilość robót
-cena za 1 r-g
-nakład rzeczowy (ilość r-g/jednostka)
d) Sprzęt
-ilość robót
-cena za 1 m-g
-nakład rzeczowy (m-g/jednostka)

WYKŁAD IV

Kosztorys - część dokumentacji projektowej zawierająca wycenę robót budowlano - montażowych w technologicznej kolejności wykonania , opartą na jednostkowych nakładach rzeczowych i aktualnych cenach jednostkowych w metodzie szczegółowej lub cenach jednostkowych robót w metodzie uproszczonej .

Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych - opracowanie zawierające zbiory wymagań w zakresie sposobu wykonania robót budowlanych, obejmujące w szczególności wymagania w zakresie właściwości materiałów, wymagania dotyczące sposobu wykonania i oceny prawidłowości i wykonania poszczególnych robót, określenie zakresu prac, które powinny być ujęte w cenach poszczególnych pozycji przedmiaru, wskazanie podstaw określających zasady przedmiarowania, a w przypadku braku podstaw - opis zasad przedmiarowania.

Założenia wyjściowe do kosztorysowania - ustalone przez zamawiającego dane techniczne, technologiczne i organizacyjne nieokreślone w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych, a mające wpływ na wysokość ceny kosztorysowej, oraz ustalone przez zamawiającego wymagania dotyczące metod i podstaw opracowania kosztorysu,
w szczególności w zakresie formuły kalkulacyjnej oraz podstaw i ustalania cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych i podstaw cenowych.

Poziom agregacji robót - ustalony dla kalkulacji stopień scalenia (agregacji) procesów roboczych; zasadniczo wyróżnia się cztery poziomy scalenia:
a) robota (robota podstawowa) - celowe połączenie zespołu czynności (procesów) prostych w ramach jednej pozycji rodzajowej, uznanej za właściwą dla podstawowego szczebla kalkulacji kosztorysowej,
b) robota scalona (zwyczajowo, niekiedy na nieco wyższym poziomie - asortyment robót) - celowe połączenie zespołu technologicznie powiązanych robót podstawowych w ramach jednej pozycji rodzajowej, uznanej za właściwą dla wyższego szczebla kalkulacji kosztorysowej,
c) element scalony - wyodrębniony dla celów kosztorysowania, organizacji i rozliczeń zespół robót określonego rodzaju; na tym samym poziomie wyróżnia się też elementy (części) obiektów. W miarę potrzeby elementy scalone łączy się w stany realizacji obiektów.
d) obiekt.

Katalogi jednostkowych nakładów rzeczowych (katalogi) -

Wszelkiego rodzaju publikacje określające dla szczegółowo opisanych robót, rodzaj i ilości jednostkowych nakładów rzeczowych na jednostkę danej roboty

Jednostkowe nakłady rzeczowe - nakłady rzeczowe czynników produkcji: robocizny, materiałów oraz pracy sprzętu, ujęte w katalogach lub ustalone na podstawie analizy indywidualnej.

Ceny jednostkowe czynników produkcji - stawki robocizny i ceny materiałów oraz pracy sprzętu przyjmowane do kalkulacji robót metodą szczegółową,

Stawki robocizny - godzinowe stawki robocizny bezpośredniej, ustalane w podziale na rodzaje robót lub jako uśrednione dla wszystkich rodzajów robót.

Ceny jednostkowe materiałów - ceny zakupu materiałów przypadające na jednostkę miary danego materiału.

Ceny jednostkowe pracy sprzętu - ceny najmu sprzętu łącznie z kosztami obsługi etatowej, o ile jest ona przewidziana dla danego rodzaju sprzętu, oraz z kosztami jednorazowymi, uwzględniającymi koszty przewozu sprzętu na budowę i z powrotem, montaż i demontaż albo przezbrojenie sprzętu na budowie.

Dane wyjściowe do kosztorysowania - uzgodnione, w formie protokołu, między wykonawcą i zamawiającym dane techniczne, technologiczne i organizacyjne oraz inne niezbędne do kalkulacji kosztorysowej ustalenia dotyczące metod kalkulacji, formuły kalkulacyjnej oraz podstaw ustalenia cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych i podstaw cenowych.

Przedmiar robót - zestawienie przewidywanych do wykonania robót wg technologicznej kolejności ich wykonania wraz z obliczeniem i podaniem ilości robót w ustalonych jednostkach przedmiarowych oraz ze wskazaniem podstaw do ustalenia szczegółowego opisu robót lub wprost ze szczegółowym ich opisem obejmującym wyszczególnienie i opis czynności składowych, sporządzone przed wykonaniem robót na podstawie dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót.

Obmiar robót - zestawienie robót, jak w punkcie 1.10. , sporządzane po wykonaniu robót.

Książka obmiaru robót - prowadzona na bieżąco, w układzie pozycji kosztorysowych lub technologicznej kolejności wykonania robót przy braku kosztorysu, księga zapisów co do rodzaju i ustalonej na podstawie pomiarów z natury ilości wykonanych robót.

Kosztorys - dokument określający kalkulację ceny wg ustalonych metod, w oparciu o przedmiar lub obmiar robót, a w przypadku kosztorysu inwestorskiego jest szacunkiem kosztów do poniesienia.

Ceny jednostkowe robót - ustalone w drodze kalkulacji szczegółowej przez wykonawcę robót lub pozyskane z powszechnie dostępnych źródeł ceny za wykonanie określonej jednostki przedmiarowej robót, na odpowiednim poziomie ich agregacji.

Koszty pośrednie - składnik kalkulacyjny ceny kosztorysowej, uwzględniający nie ujmowane w kosztach bezpośrednich koszty zaliczane zgodnie z odnośnymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów. Obejmuj ą one w szczególności koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu przedsiębiorstwa wykonawczego.

Zysk - składnik kalkulacyjny ceny kosztorysowej, stanowiący nadwyżkę przychodów wykonawcy nad kosztami wykonania robót, uwzględniający również ryzyko wykonawcy.

Analizy indywidualne - szczegółowe analizy niezbędne do indywidualnego ustalenia nakładów rzeczowych przypadających na jednostkę przedmiarową robót.

Rodzaje kosztorysów i podstawy ich sporządzania

Rodzaje kosztorysów
W zależności od przeznaczenia należy posługiwać się jednym z następujących rodzajów kosztorysów:

• kosztorys inwestorski,

• kosztorys ofertowy,

• kosztorys zamienny,

• kosztorys powykonawczy.

Kosztorys inwestorski stanowi kalkulację szacunkową kosztów wykonania robót i jest przygotowywany przez zamawiającego (inwestora).

Kosztorys ofertowy stanowi kalkulację ceny oferty i jest opracowywany przez wykonawcę przed przystąpieniem do robót.

Kosztorys zamienny stanowi kalkulację dla ustalenia zmiany ceny ustalonej w umowie i jest przygotowywany przez wykonawcę po wykonaniu robót jako propozycja zmian kosztorysu ofertowego z uwagi na zmiany pierwotnie przewidzianych ilości jednostek przedmiarowych (robót).

Kosztorys powykonawczy stanowi kalkulację dla ustalenia wynagrodzenia wykonawcy za wykonane roboty, gdy nie został opracowany kosztorys ofertowy; jest on sporządzany przez wykonawcę po wykonaniu robót.

Podstawy sporządzania kosztorysów

Podstawy sporządzania kosztorysu inwestorskiego stanowią:

1. dokumentacja projektowa,

2. specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót,

3. przedmiar robót,

4. założenia wyjściowe do kosztorysowania,

5. ceny jednostkowe - dla kalkulacji uproszczonej,

6. jednostkowe nakłady rzeczowe zawarte w katalogach lub ustalone na podstawie kalkulacji indywidualnej - dla kalkulacji szczegółowej,

7. ceny jednostkowe czynników produkcji (C_r, C_m, C_s) oraz wskaźniki kosztów pośrednich i narzutu zysku - dla kalkulacji szczegółowej.

Podstawy sporządzania kosztorysu ofertowego stanowią:

1. dokumentacja projektowa,

2. specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót,

3. przedmiar robót,

4. założenia wyjściowe do kosztorysowania względnie dane wyjściowe do kosztorysowania - przy bezprzetargowym trybie udzielania zamówienia,

5. ceny jednostkowe robót - dla kalkulacji uproszczonej,

6. jednostkowe nakłady rzeczowe zawarte w katalogach lub ustalone na podstawie kalkulacji indywidualnej - dla kalkulacji szczegółowej,

7. ceny jednostkowe czynników produkcji (C_r, C_m, C_s) oraz wskaźniki kosztów pośrednich i narzutu zysku - dla kalkulacji szczegółowej,

8. obowiązujące na podstawie odrębnych przepisów zasady obliczania podatku od towarów i usług.

Podstawy sporządzania kosztorysu zamiennego stanowią:

1. dokumentacja budowy - księga obmiaru i dziennik budowy,

2. kosztorys ofertowy w części cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych oraz cen czynników produkcji, kosztów pośrednich lub ich wskaźników.

Podstawy sporządzania kosztorysu powykonawczego stanowią:

1. dokumentacja budowy, obejmująca dokumentację projektową, dziennik budowy i księgę obmiarów, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, operaty geodezyjne, a w przypadku realizacji obiektów metodę montażu - także dziennik montażu,

2. dane wyjściowe do kosztorysowania,

3. ceny jednostkowe robót określone zgodnie z ustaleniami w danych wyjściowych do kosztorysowania - dla kalkulacji uproszczonej,

4. jednostkowe nakłady rzeczowe, ceny jednostkowe czynników produkcji, wskaźniki kosztów pośrednich i narzutu zysku, określone zgodnie z ustaleniami w danych wyjściowych do kosztorysowania - dla kalkulacji szczegółowej,

5. obowiązujące na podstawie odrębnych przepisów zasady obliczania podatku od towarów i usług.

WYKŁAD V

Kalkulacja szczegółowa polega na obliczeniu ceny kosztorysowej obiektu lub robót budowlanych jako sumy iloczynów: ilości ustalonych jednostek przedmiarowych robót, jednostkowych nakładów rzeczowych i ich cen oraz doliczonych odpowiednio kosztów pośrednich i zysku, z uwzględnieniem podatku od towarów i usług (VAT) - według formuły:

C_K = R + M + S + K_z+ K_O +Z + P_V

gdzie:
Ck - oznacza cenę kosztorysową
R - koszty bezpośrednie robocizny
M - koszty bezpośrednie materiałów
S - koszty bezpośrednie pracy sprzętu
K_Z - koszty zakupu (transportu)
K_O - koszty ogólne (pośrednie)
Z - Zysk
P_v - oznacza podatek od towarów i usług (VAT).

Obliczanie R, M, S:

R = i * n_r * c_r

M = i * n_m * c_m

S = i * n_ps * c_ps

i - oznacza ilość ustalonych jednostek przedmiarowych robót - z przedmiaru lub obmiaru robót
n - oznacza jednostkowe nakłady rzeczowe:
~robocizny - n_r ,
~materiałów - n_m ,
~pracy sprzętu i środków transportu technologicznego - n_ps ,
c- oznacza ceny jednostkowe czynników produkcji, obejmujące:
~godzinową stawkę robocizny kosztorysowej - C_r,
~jednostkowe ceny nabycia materiałów (tzn. jednostkowe ceny zakupu materiałów) - Cm,
~ceny jednostkowe maszynogodziny pracy sprzętu i środków transportu technologicznego - C_ps,

KOSZTY ZAKUPU (K_Z )
Koszty zakupu są to koszty związane z dostarczeniem materiału od dostawcy na plac budowy, łącznie z jego pierwszym rozładunkiem .

W kalkulacji kosztorysowej K_z wyliczamy jako narzut procentowy od kosztów materiałów podstawowych i pomocniczych ( M i M_p ) .

Wielkość tego narzutu przyjmujemy z następujących źródeł :
-przyjmując wielkości publikowane w wydawnictwach branżowych
-wyliczając wskaźnik na podstawie kosztów poniesionych przez firmę w okresie poprzednim np. ½ roku , rok :

K_z
W_Kz = -------- x 100
M

K_z - koszty transportu zewnętrznego poniesione przez firmę w okresie obliczeniowym
M - koszt materiałów wbudowanych w produkcji podstawowej w okresie obliczeniowym

Dodatek za utrudnienia
-za pracę w godzinach nocnych
-za pracę w zakładach przemysłowych (szkodliwe środowisko)

KOSZTY OGÓLNE (K_O)

Zasady ewidencji kosztów w księgowości przedsiębiorstw zakładają, że koszty produkcji budowlano-montażowej dzielą się na:
a) koszty bezpośrednie, które można ewidencjonować bezpośrednio na dany obiekt lub robotę budowlaną,
b) koszty pośrednie, które obciążają produkcję budowlaną pośrednio.

Pojęcie koszty pośrednie i koszty ogólne są równoznaczne, można więc napisać, że:

Kp = Ko = Kob + Kz

gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Kp - koszty pośrednie
Ko - koszty ogólne
Kob - koszty ogólne budowy
Kz - koszty zarządu

Koszty ogólne budowy

Koszty ogólne budowy ewidencjonowane na koncie zgodnie z "Za­kładowym planem kont dla przedsiębiorstw budowlano-montażowych" obejmują w ewidencji księgowej wszelkie koszty ogólnoprodukcyjnc każdej budowy lub innej jednostki organizacyjnej (np. KGR, oddział budowlany, zakład robót specjalistycznych) produkcji podstawowej przedsiębiorstwa. Zasady ewidencji księgowej wymagają, aby koszty te były ujmowane w następujących pozycjach:

521/1 — Płace i narzuty na płace stałego personelu budowy
521/2 — Zużycie zaplecza
521/3 — Zużycie sprzętu
521/4 — Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy
521/5 — Koszty zatrudnienia pracowników zamiejscowych
521/9 — Pozostałe koszty ogólne budowy.

WYKŁAD VI

1. cena jednostkowa - suma kosztów bezpośredniej robocizny, materiałów i pracy sprzętu oraz kosztów pośrednich i zysku, wyliczona na jednostkę przedmiarową robót podstawowych;

2. jednostkowe nakłady rzeczowe - nakłady rzeczowe robocizny, materiałów i sprzętu niezbędne do wykonania jednostki przedmiarowej roboty podstawowej;

3. katalogi - publikacje zawierające jednostkowe nakłady rzeczowe;

4. koszty pośrednie - składnik kalkulacyjny wartości kosztorysowej, uwzględniający nieujęte w kosztach bezpośrednich koszty zaliczane zgodnie z odrębnymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów, w szczególności koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu;

5. prace projektowe - prac projektowych określony przez zamawiającego, z uwzględnieniem odrębnych przepisów, trybu udzielenia zamówienia i specyfiki robót budowlanych;

6. przedmiar robót - opracowanie zawierające zestawienie przewidywanych do wykonania robót w kolejności technologicznej ich wykonania, wraz z ich szczegółowym opisem, miejscem wykonania lub wskazaniem podstaw ustalających szczegółowy opis, z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar robót podstawowych oraz wskazaniem podstaw do ustalania cen jednostkowych robót lub jednostkowych nakładów rzeczowych;

7. roboty podstawowe - minimalny zakres prac, które po wykonaniu są możliwe do odebrania pod względem ilości i wymogów jakościowych oraz uwzględniają przyjęty stopień zagregowania robót;

8. wartość kosztorysowa robót - wartość wynikającą z kosztorysu inwestorskiego stanowiącą podstawę określenia wartości zamówienia;

9. założenia wyjściowe do kosztorysowania - dane techniczne, technologiczne i organizacyjne nieokreślone w dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych, a mające wpływ na wysokość wartości kosztorysowej.
   Metody i podstawy sporządzenia kosztorysu inwestorskiego
   Kosztorys inwestorski opracowuje się metodą kalkulacji uproszczonej, polegającą na obliczeniu wartości kosztorysowej robót objętych przedmiarem robót jako sumy iloczynów ilości jednostek przedmiarowych robót podstawowych i ich cen jednostkowych bez podatku od towarów i usług, według wzoru
   
   Wk = ∑L x C
   
   gdzie:

Wk - wartość kosztorysowa robót;
L - liczba jednostek przedmiarowanych robót
C - cena jednostkowa roboty podstawowej

Wartość kosztorysowa robót obejmuje wartość wszystkich materiałów, urządzeń i konstrukcji niezbędnych do zrealizowania przedmiotu zamówienia.

Podstawę do sporządzania kosztorysu inwestorskiego stanowią:
1. dokumentacja projektowa;
2. specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych;
3. założenia wyjściowe do kosztorysowania;
4. ceny jednostkowe robót podstawowych.

Przy ustalaniu cen jednostkowych robót należy stosować w kolejności:
1. ceny jednostkowe robót określone na podstawie danych rynkowych, w tym danych z zawartych wcześniej umów lub powszechnie stosowanych, aktualnych publikacji;
2. kakulacje szczegółowe.

Kalkulacja szczegółowa ceny jednostkowej polega na określeniu wartości poszczególnych Jednostkowych nakładów rzeczowych (kosztów bezpośrednich) oraz doliczeniu narzutów kosztów pośrednich i zysku, według wzoru:

Cj = ∑n x c + K_pj + Z_j

gdzie:
Cj - cena jednostkowa określonej pozycji przedmiarowej;
n - jednostkowe nakłady rzeczowe:
robocizny - n_r,
materiałów - n_m,
pracy sprzętu - n_s;
c - cena czynników produkcji:
robocizny - C_r,
ceny materiałów - C_m,
ceny pracy sprzętu - C_s;
n x c - koszty bezpośrednie jednostki przedmiarowej robót, według wzoru:

n x c = (∑n_r x C_r + ∑n_m x C_m + ∑n_s x C_s)

K_pj - koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową robót;
Z - zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiarową robót.

Koszty pośrednie ustala się za pomocą wskaźnika kosztów pośrednich, według wzoru :

W _kp x (R_j + S_j )

K _{p j} = --------------------------------------

100 %
gdzie:
K _{p j} - koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową robót;
W_k - wskaźnik narzutu kosztów pośrednich w %;
R _j - koszt robocizny na jednostkę przedmiarową robót;
S _j - koszt pracy sprzętu na jednostkę przedmiarową robót.

Zysk kalkulacyjny oblicza się jako iloczyn wskaźnika narzutu zysku i podstawy jego naliczania.

Przy ustalaniu jednostkowych nakładów rzeczowych należy stosować w kolejności:
1. analizę indywidualną;
2. kosztorysowe normy nakładów rzeczowych określone w odpowiednich katalogach oraz metodę interpolacji i ekstrapolacji, przy wykorzystaniu wielkości określonych w katalogach.

Przy ustalaniu stawek i cen czynników produkcji należy stosować w kolejności:
1. analizę własną
2. dane rynkowe lub powszechnie stosowane, aktualne publikacje.

Ceny materiałów podaje się łącznie z kosztami zakupu.

Przy ustalaniu wskaźników narzutów kosztów pośrednich i narzutu zysku należy przyjmować wielkości określone według danych rynkowych, w tym danych z zawartych wcześniej umów lub powszechnie stosowanych aktualnych publikacji, a w przypadku braku takich danych - według analizy indywidualnej.

Podstawę naliczania narzutu zysku ustala się w założeniach wyjściowych do kosztorysowania.

Jednostkowe nakłady rzeczowe ustalone na podstawie analizy indywidualnej powinny uwzględniać w przypadku:
1) robocizny - ilości roboczogodzin dotyczące wszystkich czynności, które są wymienione w szczegółowych opisach robót podstawowych wyszczególnionych pozycji kosztorysowych, oraz 5 % rezerwy na czynności pomocnicze;

2) materiałów - ilości wyszczególnionych rodzajów materiałów, wyrobów lub prefabrykatów niezbędnych do wykonania robót podstawowych wyszczególnionych pozycji kosztorysowych, z uwzględnieniem ubytków i odpadów w transporcie i w procesie wbudowania;

3)pracy sprzętu - ilości maszynogodzin pracy wymienionych jednostek sprzętowych, niezbędnych do wykonania robót podstawowych wyszczególnionych pozycji kosztorysowych, z uwzględnieniem przestojów wynikających z procesu technologicznego.

Kosztorys inwestorski obejmuje:
1) stronę tytułową zawierającą:
a)nazwę obiektu lub robót budowlanych z uwzględnieniem nazw i kodów Wspólnego Słownika Zamówień i podaniem lokalizacji,
b)nazwę i adres zamawiającego,
c)nazwę i adres jednostki opracowującej kosztorys,
d)imiona i nazwiska, z określeniem funkcji osób opracowujących kosztorys, a także ich podpisy,
e) wartość kosztorysową robót,
f)datę opracowania kosztorysu inwestorskiego.

2) ogólną charakterystykę obiektu lub robót, zawierającą krótki opis techniczny wraz z istotnymi parametrami, które określają wielkość obiektu lub robót;
3) przedmiar robót;
4) kalkulację uproszczoną;
5) tabelę wartości elementów scalonych, sporządzoną w postaci sumarycznego zestawienia wartości robót określonych przedmiarem
robót, łącznie z narzutami kosztów pośrednich i zysku, odniesionych do elementu obiektu lub zbiorczych rodzajów robót;
6) załączniki:
a) założenia wyjściowe do kosztorysowania,
b) kalkulacje szczegółowe cen jednostkowych, analizy indywidualne nakładów rzeczowych oraz analizy własne cen czynników produkcji i wskaźników narzutów kosztów pośrednich i zysk.

Istota i metody rachunku efektywności inwestycji.
Rachunek Efektywności Ekonomicznej Inwestycji (w skrócie „rachunek EEI”) polega na wykonaniu obliczeń w celu porównania efektów z inwestycji (w okresie eksploatacji - w przypadku inwestycji rzeczowych) z niezbędnymi do ich osiągnięcia nakładami (inwestycyjnymi i eksploatacyjnymi).

Ocena efektywności inwestycji obejmuje:

• Rachunek EEI (tu wszystko musi być podane w liczbach, skwantyfikowane)

• Ocenę opisową - omawiającą efekty niewymierne

Rozróżnia się dwa rodzaje rachunku EEI:

• bezwzględny - podpowiada nam, czy dany projekt inw. Spełnia kryteria podane przez inwestoria i może być dopuszczony do realizacji

• względny - powinien podpowiadać, który z dopuszczonych projektów jest najbardziej efektywny z punktu widzenia kryteriów okreslonych przez inwestora, który projekt wybrać
  

Metody rachunku efektywności
Główny podział metod rachunku EEI, to rozróżnienie:
-metod statycznych (inaczej: tradycyjne, proste) - polegają one na porównaniu efektów i nakładów kapitałowych, związanych z danym przedsięwzięciem inwestycyjnym, w wielkościach nominalnych (niezdyskontowanych), tj. takich, w jakich występują w ciągu okresu obliczeniowego - czyli bez uwzględniania czynnika czasu;
Z metod statycznych najczęściej wykorzystuje się:
~okres spłaty (zwrotu, Oz)

-metod dynamicznych (złożonych, dyskontowanych) - opartych na wykorzystaniu efektów i nakładów kapitałowych po ich zdyskontowaniu (doprowadzeniu do wartości teraźniejszej, bieżącej)
Z metod dynamicznych najczęściej wykorzystywane są:
~okres zwrotu dyskontowany, Od
~wartość zaktualizowana netto, NPV
~wewnętrzna stopa zwrotu, IRR
~wskaźnik efektywności inwestycji, E

współczynnik dyskontowy, /at/

1
at = -------
(1+r)^t

gdzie:
r - stopa dyskontowa równa stopie oprocentowania kredytu;
t - poszczególne lata obliczeniowe

Współczynniki dyskontowe /at/ z biegiem czasu maleją od 1,000 do zera. Dla okresu 0, współczynnik at = 1,000

???
A. nakłady:
-nakłady inwestycyjne - nakłady (wydatki) na realizację przedsięwzięcia, pokrywane ze źródeł własnych i, często, oncych, np. kredyty bankowe;
-nakłady bieżące - bieżące wydatki (koszty produkcji i inne wydatki operacyjne, zwane też eksploatacyjnymi).

B. efekty:
Są to przychody (w momencie wystawienia rachunku) lub wpływy finansowe (w momencie uregulowania rachunku).

Chociaż przychody i koszty oparte są o zasadę memoriałową, dla której ważny jest moment wystąpienia a nie moment wpływu, czy wydatku środków pieniężnych, to jednak:
stosując metody dynamiczne, przychody traktuje się jako wpływy pieniężne, zaś koszty i wydatki - jako wydatki pieniężne.
Natomiast wpływy i wydatki określa się łącznie jako przepływy pieniężne (zwane też strumieniami pieniężnymi).

---