wdrażanie zrównoważonego rozwoju w gminie Suszec.(36 str), Zarządzanie(1)


SPIS TREŚCI

  1. Wstęp..............................................................................................3

    1. Wprowadzenie..............................................................................3

    2. Uwarunkowania programu...........................................................3

    3. Główne kierunki rozwojowe gminy.............................................4

  1. Ocena polityki ochrony środowiska w gminie................................5

    1. Założenia......................................................................................5

  1. Ocena aktualnego stanu środowiska............................................7

    1. Wprowadzenie..............................................................................7

    2. Stan sanitarny powietrza atmosferycznego..................................8

    3. Hałas komunikacyjny i przemysłowy..........................................8

  1. Zasoby wodne...............................................................................10

    1. Położenie gminy Suszec.............................................................10

    2. Wody powierzchniowe...............................................................10

    3. Wody podziemne........................................................................12

    4. Gospodarka wodno-ściekowa.....................................................13

    5. Oczyszczalnia ścieków w Suszcu wraz z kanalizacją

sanitarną.....................................................................................14

    1. Kanalizacja sanitarna w Suszcu - etap I i II (drugi etap całego przedsięwzięcia).........................................................................15

    2. Oczyszczalnia ścieków w Kobielicach.......................................16

  1. Tereny górnicze i szkody górnicze.............................................18

    1. Ogólna charakterystyka terenu...................................................18

    2. Likwidacja szkód górniczych na terenie gminy.........................19

    3. Rekultywacja terenów kopalni...................................................19

  1. Gleby.............................................................................................20

    1. Typy gleb...................................................................................20

    2. Zanieczyszczenie metalami ciężkimi.........................................21

  1. Surowce mineralne.......................................................................22

    1. Węgiel kamienny........................................................................22

    2. Metan..........................................................................................23

    3. Surowce krzemionkowo - okruchowe........................................23

  1. Środowisko naturalne.................................................................24

    1. Lasy............................................................................................24

    2. Atmosfera...................................................................................24

  1. Organizacja zarządzania ochroną środowiska.........................26

    1. Lista obecnych problemów środowiskowych............................26

    2. Strategia stosowania instrumentów polityki ekologicznej.........26

    3. Gospodarka odpadami................................................................30

    4. Organizacja zarządzania programem ochrony środowiska dla gminy Suszec..............................................................................30

    5. Monitoring jakości środowiska i polityka ekologicznej.............31

10. Szczegółowy program ochrony środowiska gminy

Suszec.........................................................................................32

  1. Wstęp.

    1. Wprowadzenie.

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. „ Prawo ochrony środowiska” (Dz. U. 62/2001, poz. 627), w szczególności Działem III Ustawy - „ Polityka ekologiczna oraz programy ochrony środowiska” do nowych zadań zarządów gmin, w celu realizacji polityki ekologicznej państwa, należy sporządzenia gminnych programów ochrony środowiska.

Programy takie powinny uwzględniać:

Przedstawiony „Program ochrony środowiska dla gminy Suszec” jest długoterminowym planem strategicznym do roku 2009 oraz krótkoterminowym planem wdrożeniowym na najbliższe cztery lata ( 2002-2005). Uwzględnia on fakt, że Zarząd Gminy Suszec jest odpowiedzialny m.in. za kreowanie polityki, która z jednej strony ma prowadzić do rozwoju gospodarczego gminy, zaś z drugiej zapewnić racjonalne korzystanie z zasobów środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

    1. Uwarunkowania programu.

Podstawowym aktem prawnym warunkującym program jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. „ Prawo ochrony środowiska” (Dz. U. 62/2001, poz. 627). Ustawa wytycza podstawowe zasady polityki ochrony środowiska, pełniąc w tym zakresie rolę swego rodzaju ustawy ramowej dla całego ustawodawstwa ochrony środowiska. Ponadto, ustawa ta zawiera albo regulacje uzupełniające problematykę regulowaną innymi ustawami, albo też sama, wraz z wydanymi na jej podstawie aktami wykonawczymi, reguluje wyczerpująco niektóre kwestie np. ochrona powietrza, hałas, uwalnianie do środowiska genetycznie zmodyfikowanych organizmów, zarządzanie funduszami ochrony środowiska.

Wejście polski do Unii Europejskiej nakłada na obowiązek dostosowania się do norm przez nią przyjętych, także w zakresie ochrony środowiska. Ustawodawstwo Unii zorientowane jest na ochronę określonych komponentów lub też na regulację pewnych procesów technologicznych i produktów w celu ochrony zdrowia człowieka i środowiska. W Unii Europejskiej istnieją dokumenty spełniające w działaniach na rzecz ochrony środowiska rolę podobną do „Polityki Ekologicznej Państwa”. Wystarczy tu wskazać tzw. ogólne programy działania na rzecz środowiska, z których w 2001 r. Zakończono realizację Programu V, zatytułowanego „ Ku rozwojowi zrównoważonemu”, w tym samym roku rozpoczęto realizacje Programu VI, na lata 2001-2010. Dokumenty te są ściśle związane z wykonaniem ustaleń o charakterze globalnym, przyjętych na konferencji w Rio de Janeiro w 1992 r. I zawartych w tzw. Deklaracji z Rio oraz „Globalnym Programie Działań - Agenda 21”. Agenda określa cele, zadania i środki ochrony środowiska, jakie powinny być podjęte przez władze centralne i lokalne poszczególnych państw oraz przyjmowane przez te władze programy działania.

Realizacja programu wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów związanych z inwestycjami, ale także działaniami nieinwestycyjnymi np. monitoring wdrażanie systemu. Efektywność wykorzystania programu zalety także od stworzenia racjonalnego systemu zarządzania środowiskiem, który wymusi właściwą strategię planowania budżetu.

    1. Główne kierunki rozwojowe gminy.

Celem głównym rozwoju gminy Suszec jest: tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze usługowym i wytwórczym z wykorzystaniem walorów przyrodniczych i kulturowych gminy oraz przy zachowaniu jej tożsamości.

Cele strategiczne związane z osiąganiem celu głównego to:

  1. Ocena polityki ochrony środowiska w gminie.

2.1 Założenia.

Głównymi założeniami, jakimi kierują się władze gminy planując zadania w zakresie ochrony środowiska są m.in.:

Założenia techniczne:

W związku z powyższym, w celu jak najlepszego prowadzenia gospodarki wodno - ściekowej, a także gospodarki odpadami w gminie powołano Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Suszcu.

W związku z występowaniem na terenie gminy zbiorników wód podziemnych orz licznych potoków i rzek zawierających się w dorzeczu Wisły jak i Odry gmina główny nacisk położyła na uporządkowanie gospodarki ściekowej. Rada Gminy w Suszcu w roku 1993 podjęła uchwałę o budowie oczyszczalni ścieków i systemu kanalizacji w Gminie. Obecnie trwają pracę związane z realizacja projektu „Kanalizacja sanitarna w miejscowościach Suszec i Rudziczka”. Gmina zamierza kontynuować budowę sieci kanalizacyjnej, docelowo doprowadzając do skanalizowania całej gminy Suszec. Obecnie stopień skanalizowania gminy wynosi około 20%.

0x01 graphic

Rys. 1: Położenie gminy Suszec.

  1. Ocena aktualnego stanu środowiska.

3.1 Wprowadzenie.

Gmina Suszec położona jest w południowo- wschodniej części województwa śląskiego i obejmuje obszar 7.563 ha. Liczba ludności gminy stanowi 0,2% ludności ogółem zamieszkałej w województwie śląskim i na 31.12.2001 rok wynosi 10,434 mieszkańców.

Gmina graniczy:

W skład gminy wchodzą następujące sołectwa:

Przez obszar gminy przepływają następujące rzeki i potoki:

Struktura funkcjonalno-przestrzenna gminy Suszec wyznaczona jest przez trzy główne funkcje:

Rodzaje wytwórczości prowadzone na terenie gminy można podzielić na:

Największym przedsiębiorstwem oraz głównym pracodawcą w gminie jest: Kopalnia Węgla Kamiennego ”Krupiński”. Na rok 2002 zakład wydobywczy zatrudnia ponad 3000 osób, a wielkość wydobycia węgla wynosi średnia 2,5 mln ton/rok.

3.2 Stan sanitarny powietrza atmosferycznego.

Na terenie gminy Suszec Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna prowadzi monitoring stężeń substancji w powietrzu atmosferycznym na dwu stanowiskach pomiarowych. Oznaczone są one numerami 08.62.15-32 i 08.62.16-34 wpisane w regularną sieć stanowisk pomiarowych. Punkty pomiarowe usytuowane są odpowiednio w Radostowicach oraz na Podlesiu w Suszcu.

Z danych WSSE w Katowicach wynika, że Suszec nie jest gminą zanieczyszczoną ze względu na opad pyłu, który w roku 2000 wyniósł 44 g/m2

Co stanowi 22% stężenia dopuszczalnego (200g/m2rok). Jeśli chodzi o opad metali najwyższe wartości zaobserwowano dla żelaza, cynku, manganu i ołowiu, przy czym nie są one bardzo wysokie tzn. mieszczą się w normach. Procentowy udział substancji szkodliwych i zanieczyszczających w ostatnich 5 latach wykazuje trend malejący. Obecność wielkich kompleksów leśnych na terenie gminy (rezerwuar tlenowy, regulacja wilgotności powietrza) wpływa korzystnie na proces oczyszczania atmosfery oraz psychiczne samopoczucie mieszkańców.

3.3 Hałas komunikacyjny i przemysłowy.

Jeśli chodzi o hałas komunikacyjny na terenie gminy Suszec znajdują się dwa główne ciągi komunikacyjne drogowe:

Przez północny obszar gminy Suszec przebiega pierwszorzędna zelektryfikowana, jednotorowa linia kolejowa PKP relacji Pszczyna - Żory - Rybnik o znaczeniu regionalnym prowadząca zarówno ruch pasażerski jak i towarowy.

Jeśli chodzi o hałas przemysłowy to na obszarze gminy znajdują się zakłady przemysłowe zarówno państwowe jak i prywatne. Rozmieszczone są różnorodnie - w centrach i na peryferiach wsi wchodzących w skład gminy. Oprócz największego, wydobywczego zakładu - Kopalni KWK „Krupiński” w Suszcu skupiającego wokół mniejsze podmioty (ZAMAG-SLEXPOL, RAMAKO, KOMPLEX, TEDEX OIL, Elektro - Energo - Gaz), brak jest na obszarze gminy zespołu terenów przemysłowych i zgrupowania przedsiębiorstw.

Na terenie gminy w ostatnim okresie rozwija się gwałtownie przemysł przetwórczy produktów rolnych. Zakłady związane z rolnictwem to:

Na terenie gminy nie są prowadzone badania natężenia hałasu. W związku z powyższym powinno się wystąpić do WIOŚ w Katowicach o przeprowadzenie takich badań w szczególności wzdłuż tras komunikacyjnych, jako głównego emitora hałasu w gminie.

  1. Zasoby wodne.

    1. Położenie gminy Suszec.

Suszec położony jest na styku Wysoczyzny Pszczyńskiej i płaskowyżu Rybnickiego. Przez obszar gminy przebiega wododział Wisły i Odry.

Większość obszaru gminy położona jest w zlewni rzeki Wisły, do której wody spływają w kierunku wschodnim (potok Dokawa) i w kierunku północno- wschodnim (potok Korzeniec południowy).

Jedynie północno-zachodnia enklawa obszaru gminy znajduje się w zlewni rzeki Odry. Wody powierzchniowe z tego obszaru spływają do Odry poprzez potok Rudziczka i rzekę Rudę.

Ukształtowanie obszaru gminy stwarza sytuację, że jedynie w części południowej gminy (Mizerów) występuje przepływ wód powierzchniowych z obszaru zewnętrznego (rzeka Pszczynka niesie wody z rejonu Krzyżowic i Warszowic gminy Pawłowice i Osin oraz Rogoźnej miasta Żory).

Z pozostałego obszaru gminy Suszec wody spływają na obszary zewnętrzne (miasto Żory, miasto i gmina Pszczyna, gmina Kobiór).

    1. Wody powierzchniowe.

Na wody powierzchniowe gminy składają się:

Ukształtowanie obszaru gminy oraz jej położenie w układzie sąsiadujących jednostek stwarza sytuację, w której stan czystości wód powierzchniowych gminy uzależniony jest od gospodarki wodno-ściekowej prowadzonej na jej obszarze.

Jedynie rzeka Pszczynka przepływa tranzytem przez gminę Suszec niosąc ładunki zanieczyszczeń z obszarów zewnętrznych, pozostałe cieki wodne mają początek na obszarze gminy.

Monitoring stanu czystości wód powierzchniowych gminy sprowadza się do badań na rzece Pszczynce (punkt poboru nr 13 w miejscowości Łąka), badań potoku Rudziczka oraz badań czystości wód stawu Godziek.

Badania wód rzeki Pszczynki wykonane przez Ośrodek Badań i Kontroli Środowiska w Katowicach w 1996r. wykazały:

Uzyskane wyniki pozwalają na określenie, że wody rzeki Pszczynki w miejscowości Łąka odpowiadają III klasie czystości.

Badanie stanu czystości wód w stawach Godziek prowadzone przez Terenowego Inspektora Sanitarnego w Rybniku w latach 1995-1998 wykazały:

Dla potrzeb n/n diagnozy wykorzystane zostały również badania wód potoku Rudziczka wykonane przez Adama Kuczerę w 1996r.

Wody potoku Rudziczka charakteryzują się przekroczonymi normami azotynów (co jest wynikiem odprowadzanie nieoczyszczonych ścieków z zabudowy istniejącej w zlewni tego potoku) oraz przekroczenie normy przewodności elektrolitycznej (co wynika z zasolenia potoku wodami kopalnianymi i spływającymi ze zwałowiska kamienia dołowego).

Brak wyników pomiarów czystości pozostałych cieków wodnych gminy nie pozwala na jednoznaczną ocenę jakości wód powierzchniowych w gminie.

Biorąc jednak pod uwagę stopień urbanizacji w zlewniach tych cieków oraz generalny brak - poza sołectwami Suszec, częściowo Rudziczka (kanalizacja w budowie) oraz niewielka część Kobielic - kanalizacji sanitarnej, należy założyć, że jakość tych wód jest niska.

Od 1999 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach przeprowadza badania potoku Dokawa przy ujściu do rzeki Pszczynki oraz Korzenica również przy ujściu do Pszczynki. Badania te wykazują, że wody tych potoków uznane są za pozaklasowe ze względu na zanieczyszczenia fizykochemiczne oraz bakteriologiczne mianem Coli fekalis w potoku Dokawa, natomiast w potoku Korzenica ze względu na przekroczenie norm klasowości - zawartość azotu azotynowego, cynku i węglowodorów aromatycznych oraz miano Coli fekalis.

Wyniki tych badań wskazują na zanieczyszczenie potoków nieoczyszczonymi ściekami komunalnymi z terenu gminy.

Na obszarze gminy można wyróżnić osiem obszarów źródłowych lub dających początek ciekom wodnym. Są to obszary szczególne dla jakości wód poszczególnych cieków wodnych, gdyż decydują już u źródła, o ich czystości i swobodzie spływu z obszaru zlewni. Z ośmiu wyszczególnionych obszarów w sześciu występuje zabudowa. Jedynie środowisko początków potoków: Korzeniec Południowy i Baranówka można uznać za nieprzekształcone.

Na obszarze gminy występuje 17 rejonów, na których istnieją zespoły lub pojedyncze stawy. Staw po północnej stronie ulicy Na Grobówki przekształcił się na skutek osiadań terenów spowodowanych eksploatacją pokładów węgla w zlewisko bezodpływowe o powierzchni ok. ha.

    1. Wody podziemne.

Zasoby wód podziemnych ściśle wiążą się z geologią terenu.

W budowie geologicznej obszaru gminy biorą udział 3 formacje geologiczne:

Wody podziemne występują we wszystkich trzech formacjach geologicznych. W karbonie występowanie wód podziemnych jest ograniczone głównie do przewarstwień piaszczystych. Z reguły wody te występują na znacznej głębokości i są silnie zmineralizowane, dlatego nie mają większego znaczenia dla wykorzystania gospodarczego.

Wody trzeciorzędowe znajdują się w przewarstwieniach i soczewkach piaszczystych występujących wśród iłów mioceńskich. Przewarstwienia te występują bardzo nieregularnie, są nawzajem odizolowane, a wydajność ich z reguły bardzo niska. Wody występujące głębiej posiadają znaczny stopień zmineralizowania.

W przypowierzchniowych warstwach lokalnie mogą być wykorzystane dla ujęć wód, generalnie jednak posiadają również małe znaczenie użytkowe.

Główne znaczenie użytkowe dla ujęć wody posiadają wody czwartorzędowe.

Wody te zalegają w piaszczysto-żwirowych osadach pochodzenia fluwioglacjalnego. Wody gruntowe tego poziomu występują w dwóch strefach:

Strefa I - poziom wody kształtuje się na głębokości 0-2m. Obejmuje głównie doliny rzek. Lokalnie na terenach podmokłych zwierciadło tego poziomu układa się na głębokości 0-0,4m. Tereny takie występują pomiędzy Suszcem, a Radostowicami oraz wzdłuż Pszczynki w rejonie Mizerowa. Wody tego poziomu występują w piaskach i na mułach pochodzenia rzecznego.

Strefa II - obejmuje wody gruntowe występujące w piaskach i żwirach fluwioglacjalnych pod powierzchnią glin i lessów na głębokości od 2,0 w partiach niżej położonych do 7,0m (na zachód od sołectwa Kryry) i 11,5m (na zachód od głównej drogi sołectwie Radostowice) - w partiach wyżej wyniesionych. Występujące zwierciadło wody w II strefie ma charakter napięty.

Z uwagi na fakt, że formacje piaszczysto-żwirowe o dobrej wodonośności występują na przeważającej części terenu gminy, jej obszar należy zaliczyć do bardzo zasobnych w wodę.

Biorąc pod uwagę wydajność z utworów czwartorzędowych wg danych Państwowego Instytutu Geologicznego w Sosnowcu wyodrębniono dwa zasadnicze obszary wodonośne o znaczeniu użytkowym dla zaopatrzenia w wodę:

Z powyższej oceny wynika, że gmina posiada na swoim obszarze znaczne zasoby wód podziemnych. Aktualnie jednak brak jest danych o stanie jakości tych wód, a w szczególności odnośnie największego rezerwuaru jakim jest GZWP.

Umożliwiają one ocenę jego przydatności dla lokalizacji ujęć wody na terenie gminy. Obecnie wody czwartorzędowe wykorzystywane są w dwóch ujęciach. Trzecie jest w fazie projektowej.

Ujęcie nr 1 w Suszcu - projektowane - w rejonie starego ośrodka zdrowia - o wydajności 2,7-63,7m3/h; woda przydatna do picia po uzdatnieniu, nieskażona bakteriologicznie, jakość wody: zawartość Mn - 6,7mg/l, Fe - 1,22mg/l, odczyn ph - 6,9, twardość 8val/l.

Ujęcie nr 2 w Suszcu - ośrodek wypoczynkowy „Gwaruś” - o wydajności 15m3/h, przydatna do picia po uzdatnieniu, jakość wody: podwyższona do normy mętność i barwa. Właściwości fizykochemiczne odpowiadają normom wody pitnej.

Ujęcie nr 3 - zespół studni na południowy zachód KWK „Krupiński” - przydatna dla celów przemysłowych.

Stan czystości wód w w/w ujęciach jest zbyt skąpym materiałem, aby na ich podstawie można było określić jakość wód na całym obszarze gminy.

    1. Gospodarka wodno-ściekowa.

Eksploatatorem sieci wodociągowej, a zarazem oczyszczalni ścieków sieci kanalizacyjnej jest Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Suszcu. Cały system oczyszczania oraz wodociągi są natomiast mieniem gminnym.

Zaopatrzenie ludności gminy Suszec w wodę pitną odbywa się przez sieć wodociągową. Sieć wodociągowa jest ciągle modernizowana, niektóre odcinki zostały już wymienione, natomiast ze względu na występujące na tym obszarze szkody górnicze ulega on częstym awariom, w związku z czym wymaga stałego nadzoru i kontroli.

Stopień zwodociągowania gminy Suszec wynosi obecnie 90%, ze względu na zmiany w planie zagospodarowania przestrzennego - nowe tereny pod zabudowę. Woda zakupywana jest przez PGK Suszec w Górnośląskim Przedsiębiorstwie Wodociągów. Jest to woda z ujęcia w Goczałkowicach oraz ujęć na rzece Sole.

Do czasu rozpoczęcia w 1994 roku inwestycji z zakresu oczyszczania ścieków w gminie w zasadzie nie było systemu oczyszczania ścieków. Funkcjonowała jedynie oczyszczalnia przy KWK „Krupiński”, do której skierowane były ścieki z pobliskiego osiedla (ok. 1000 mieszkańców).

Ścieki sanitarne z większości gospodarstw domowych odprowadzane były do osadników przydomowych, skąd przedostawały się do gleby i następnie migrowały do okolicznych potoków i cieków wodnych.

4.5 Oczyszczalnia ścieków w Suszcu wraz z kanalizacją sanitarną.

Lokalizacja oczyszczalni ścieków jest zgodna z „Planem perspektywicznym - ogólnym - zagospodarowania przestrzennego Gminy Suszec” zatwierdzonym uchwałą Rady Gminy Nr XXIII/20/97/92 z dnia 31 lipca 1992 roku.

Plan ten przewiduje budowę oczyszczalni ścieków komunalnych.

Teren oczyszczalni położony jest w centralnej części Gminy Suszec na lewym brzegu potoku Suszec - dopływu potoku Branickiego. Usytuowany jest pomiędzy:

Teren, na którym znajduje się oczyszczalnia wraz z drogą dojazdową do oczyszczalni oraz strefą ochronną do 100m jest własnością Gminy Suszec. Lokalizacja oczyszczalni znajduje się poza zasięgiem eksploatacji górniczej. Według opinii OUG w Rybniku nie przewiduje się eksploatacji złóż węgla w rejonie lokalizacji wybudowanej oczyszczalni.

Oczyszczalnia w Suszcu wykonana została dla oczyszczenia typowych ścieków bytowo - gospodarczych w ilości Qdśr564m3. Jest to oczyszczalnia mechaniczno - biologiczna. Proces technologiczny przewiduje oczyszczenie ścieków metodą niskoobciążonego osadu czynnego, zmodyfikowanego przez intensyfikację biochemicznej denitryfikacji i defosfatacji wspomaganej chemicznym strącaniem fosforu oraz tlenową stabilizację osadu. Ścieki surowe dopływające do oczyszczalni trafiają do pompownie ścieków surowych. Podobnie ścieki dowożone wozami asenizacyjnymi z obszarów nieskanalizowanych do punktu zlewnego dawkowane będą do pompowni ze stacji zlewnej. Oczyszczalnia ścieków jest własnością gminy Suszec, natomiast eksploatacją zajmuje się Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Suszcu. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest potok Suszecki, lewobrzeżny dopływ potoku Branickiego. Całkowita długość potoku Suszeckiego wynosi 1,9 km i obejmuje zlewnię o powierzchni 2,44 km2. Wg analizy wód potoku Suszeckiego wykonanych przez laboratorium analityczne Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji z Żor wynika, że wody potoku nie odpowiadają żadnej z klas czystości śródlądowych wód powierzchniowych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5.11.1991 roku w sprawie klasyfikacji wód.

Wg podziału wód płynących na klasy czystości dla potoku Suszeckiego (dopływ wraz z potokiem Branickim do rzeki Pszczynki), przewiduje się docelowo II klasę czystości. Zanieczyszczenia, jakie niosą ze sobą wody potoku spowodowane są przez dopływające bezpośrednio do niego nieoczyszczone ścieki z gospodarstw domowych położonych w bliskim jego sąsiedztwie.

Równocześnie z oczyszczalnią ścieków wybudowano pierwszą część kanalizacji sanitarnej. Sieć kanalizacji sanitarnej obsługuje budownictwo mieszkaniowe i usługowe. Budowę kanalizacji podzielono na cztery zadania, których realizację zakończono w czerwcu 1999r. W efekcie wybudowano 9,8 km kolektorów głównych oraz podłączono 184 budynki (4,8 km przyłączy).

4.6 Kanalizacja sanitarna w Suszcu - etap I i II (drugi etap całego przedsięwzięcia).

Wybudowano 7 pompowni ścieków w celu minimalizacji zagłębienia sieci kanalizacyjnej. Pompownie zaprojektowano i wykonano jako obiekty podziemne w postaci studni cylindrycznych, wykonanych z prefabrykowanych elementów z tworzyw sztucznych, a na terenach występowania szkód górniczych z polimerobetonu.

W każdej studni zamontowano po dwie pompy zatapialne stacjonarnie, z wirnikami jednokanałowymi podłączonych do przewodu tłocznego wykonanego z rur PE za pośrednictwem stopek sprzęgających z automatycznymi złączami, kolanami i prowadnicami.

Założono, że praca pompowni będzie sterowana automatycznie w zależności od poziomu ścieków w zbiorniku czerpalnym pompowni.

W etapie I i II wykonano łącznie 10 826 mb kanałów grawitacyjnych, 7 pompowni, 2 564 mb kanałów tłocznych oraz 3 738 mb przyłączy (przyłączono 177 budynków).

W sołectwie Kobielice została zaprojektowana i wykonana kanalizacja wzdłuż ulic Wiejskiej, Wspólnej, Równej i częściowo Jana Pawła II.

Pozostałe obszary gminy Suszec tj. częściowo sołectwo Suszec - Suszec Stary, częściowo Rudziczka - zabudowana wzdłuż ulic Woszczyckiej, Kryry, Mizerów, Radostowice i częściowo Kobielice nie zostały objęte siecią kanalizacyjną.

Ścieki sanitarne z nieskanalizowanych terenów pochodzące z gospodarstw domowych są gromadzone w osadnikach przydomowych i odwożone na pola w okresie posezonowym lub na oczyszczalnię ścieków.

4.7 Oczyszczalnia ścieków w Kobielicach.

Oczyszczalnię zlokalizowano na terenach nieuprawnych w sąsiedztwie rowu melioracyjnego R-Bf (dopływ potoku Branickiego) stanowiącego odbiornik ścieków oczyszczonych.

Oczyszczanie ścieków w oczyszczalni odbywa się na drodze mechaniczno-biologicznej.

Układ oczyszczający poprzedzony jest pompownią i kratą wstępną, skąd ścieki tłoczone są na układ technologiczny oczyszczalni. Oczyszczanie mechaniczne realizowane jest w osadniku Imhoffa, gdzie następuje wytrącenie zawiesin pływających.

Następnie ścieki wstępnie podczyszczone przepływają do komory napowietrzania zespolonej z osadnikiem wtórnym. Komora napowietrzania wyposażona jest w system napowietrzania drobnopęcherzykowego. Recyrkulacja osadu między osadnikiem wtórnym a komorą napowietrzania odbywa się za pomocą podnośnika powietrznego typu „Mamut”. Osad nadmierny z osadnika wtórnego transportowany jest oddzielną pompą do osadnika wstępnego, skąd jest okresowo usuwany i wywożony do przeróbki na oczyszczalnię ścieków w Suszcu. W celu przeprowadzenia procesu strącenia fosforu do komory zespolonej doprowadzony jest koagulant PIX.

Oczyszczalnię zaprojektowano dla obsługi Szkoły Podstawowej przy ulicy Głównej i okolicznych budynków, czyli dla RLM=190. Docelowo dla obsługi całego sołectwa Kobielice przewidziano rezerwy terenowe przy istniejącej oczyszczalni celem rozbudowy obiektów oczyszczających. Obecnie przepustowość obiektów oczyszczalni wynosi Qśr.d=38 m3/d (Qmaxd=57 m3/d), przy rzeczywistym spływie ścieków Qśr.d=20 m3/d (Qmaxd=30 m3/d).

Zagrożenia dla jakości i poprawy czystości wód powierzchniowych w procesie rozwoju gminy mogą wynikać z:

Zagrożenia wynikające z osiadań terenów mogą objawiać się następująco:

Rozwój zabudowy nie koordynowany z rozwojem sieci kanalizacji sanitarnej lub przy nieprzestrzeganiu obowiązujących przepisów dotyczących doprowadzania i unieszkodliwiania ścieków doprowadzi do dalszej degradacji wód powierzchniowych gminy.

Wody czwartorzędowe zasilane są poprzez przesiąkanie od powierzchni, przez słabo przepuszczalne gliny, lessy i utwory lessopodobne oraz poprzez zasilanie bezpośrednie na wychodniach utworów wodonośnych (piaszczysto-żwirowych). W związku z powyższym dużym dla nich zagrożeniem jest niewłaściwe zagospodarowanie powierzchni, która może być źródłem ich zanieczyszczeń.

Szczególną ochroną winien być objęty obszar GZWP „Pszczyna” jako alternatywne źródło zaopatrzenia w wodę w świetle ogólnie znanego deficytu wodnego i stanu wód kraju. Działaniami poprzedzającymi jego wykorzystanie powinien być ogólny monitoring tych zasobów dla określenia ich przydatności pod ujęcia wody oraz określenie stref ochronnych i sposób prowadzenia w nich polityki inwestorskiej. Na bieżąco zbiornik ten winien być chroniony poprzez właściwą politykę przestrzenną oraz określone warunki inwestowania na jego obszarze.

W szczególności powinny być stosowane następujące ograniczenia:

W celu ochrony zarówno wód powierzchniowych jak i podziemnych konieczna jest dalsza rozbudowa kanalizacji sanitarnej w gminie.

  1. Tereny górnicze i szkody górnicze.

    1. Ogólna charakterystyka terenu.

W rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku „Prawo geologiczne i górnicze” obszarem górniczym jest przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca jest uprawniony do wydobywania kopaliny objętej koncesją, a terenem górniczym jest przestrzeń objęta przewidywanymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego.

KWK „Krupiński” prowadził dotychczas eksploatację w oparciu o koncesję nr 213/93 na wydobywanie węgla kamiennego i metanu z obszaru górniczego „Suszec II” z ważnością do 31.01.2004r. Decyzją z dnia 09.08.1996r. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa nr BKk/PK/1431/96 utworzony został teren górniczy (dla powyższego obszaru górniczego) o powierzchni 34 829 969 m2. Ok. 67% tego obszaru znajduje się w granicach administracyjnych gminy Suszec. Teren górniczy obejmuje północno-zachodnią część gminy (sołectwa Rudziczka i Suszec).

Poprzez przesunięcie granicy południowej Obszaru Górniczego „Suszec II” na północ od naturalnej granicy jaką tworzy ślad uskoku jawiszowickiego i warszowickiego na stropi karbonu (wyłącznie terenu o powierzchni 6 673 800 m2) utworzony został Obszar Górniczy „Suszec III”. Ma on powierzchnię równą 27 215 700 m2, z czego ok. 69% znajduje się na terenie gminy Suszec.

Kopalnia prowadzi eksploatację w pokładach o grubości średnio 1,5m z zawałem stropu, systemem ścianowym. Taki sposób wydobycia kopaliny powoduje szereg ujemnych skutków eksploatacji na powierzchni ziemi.

Zaobserwować można je na wschód od zakładu głównego w rejonie ograniczonym od zachodu ulicami Dolną i Królówki, od południa ulicą Okrężną, a od wschodu kanałem Branickim.

Teren jw. to zlewnia Kanału Branickiego, a obecnie niecka osiadań o powierzchni ok. 1,7 km2. Maksymalne osiadanie wystąpiło w okolicy ulicy Skromnej i wynosi ok. 5 m. Powstałe obniżenie przeobraziło dotychczasową konfigurację terenu, zmieniając kierunki spływu wód powierzchniowych. W ich wyniku na Kanale Branickim utworzyło się zalewisko o powierzchni 10 ha i głębokości dochodzącej do 3 m.

Z opracowanych prognoz wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu na lata 1998-2010 wynika, że największe osiadanie gruntu oraz strefy IV i V kategorii szkód górniczych wystąpią w Suszcu na Podlesiu, w okolicach Lasu Kręgulec oraz Grabówce. Ponadto podobne wpływy eksploatacyjne (IV i V kat.) będą zagrażać zabudowanym terenom w Rudziczce. Wystąpienie III kategorii projektowane jest w Suszcu Żabińcu i Grobówkach. Centrum Suszca (ul. Św. Jana na północ od torów kolejowych) to strefa I i II kategorii szkód górniczych.

5.2 Likwidacja szkód górniczych na terenie gminy.

Ze względu na bardzo szerokie oddziaływanie kopalni „Krupiński” na powierzchni na obszarze eksploatacji górniczej planuje się etapową likwidację szkód górniczych na terenie gminy; zadania te będą wykonywane przy współudziale kopalni, w miarę możliwości finansowych gminy.

5.3 Rekultywacja terenów kopalni.

W zależności od decyzji rządowych dotyczących dalszego funkcjonowania kopalni KWK „Krupiński” planuje się rekultywację jej terenów i przygotowanie powierzchni głównej tego zakładu dla tworzenia nowych miejsc pracy w nowoczesnych zakładach produkcyjnych i przetwórczych działających zgodnie z prawem ochrony środowiska, przestrzegających norm ochrony środowiska.

  1. Gleby.

6.1 Typy gleb.

Zróżnicowanie typologiczne, rodzajowe i gatunkowe gleb, jak również zmienność przestrzenna ich występowania na terenie gminy Suszec uwarunkowane zostały właściwościami skał glebotwórczych, warunkami wodnymi i szatą roślinna. Gleby brunatne zajmują tereny, na których istnieją dobre warunki spływu wód powierzchniowych. Gleby bielicowe zajmują płaskie tereny, gdzie spływ wód powierzchniowych jest bardzo wolny. Natomiast w zagłębieniach terenu ukształtowały się torfy niskie.

MIEJSCOWOŚĆ

Gleby brunatne [ha]

Gleby bielicowe [ha]

Czarne ziemie zdegradowane [ha]

Torfy niskie [ha]

Gleby mułowo - torfowe [ha]

Suszec

615,10

212,00

160,00

229,30

8,40

Kobielice

125,30

234,40

38,50

5,90

18,60

Kryry

148,10

340,70

62,30

406,60

13,10

Mizerów

219,60

286,50

3,80

60,90

17,30

Radostowice

73,60

191,20

30,50

0,00

0,00

Rudziczka

135,60

90,00

73,90

34,00

0,00

Gmina Suszec

1317,30

1354,80

369,00

736,70

57,40

Na terenie gminy Suszec dominują gleby średniej jakości. Gleb dobrych jest zaledwie 1,69%, a średnio dobrych 19,0%. Stosunkowo duży jest udział gleb ornych słabych 11,17% oraz bardzo słabych 5,13%. Ogólna powierzchnia użytków rolnych w gminie wynosi aktualnie 3.975 ha, w tym grunty orne - 2.461 ha, sady - 34 ha, łąki - 1.173 ha oraz pastwiska - 307 ha. Duży udział łąk i pastwisk w powierzchni użytków rolnych gminy wynika ze stanu zagospodarowania szerokich dolin rzeki Pszczynki i Kanału Branickiego. Doliny te zagospodarowane są zielenią niską wykorzystywaną dla funkcji rolniczych.

Badania na zawartość makroelementów: magnezu, fosforu i potasu w glebie oraz na kwasowość gleby i potrzeby wapnowania 1027 próbek gleby pobranych na obszarze 870 ha wykazały:

6.2 Zanieczyszczenie metalami ciężkimi.

Na terenie gminy występują miejsca, gdzie zawartość kadmu jest niższa od 0,5 mg/kg gleby. Jednak na większości obszaru gminy zawartość ta nie przekracza 1,0 mg/kg. Istnieją jednak miejsca, gdzie zanotowano wyższe stężenia tego pierwiastka. Jest to pas ciągnący się od sołectwa Suszec w kierunku poł.-wsch. obejmujący również wschodnią część Kryr, gdzie zawartość kadmu jest wyższa od 1,0, a miejscami przekracza 1,5 mg/kg.

Na większości obszaru gminy gleby zawierają ołowiu poniżej 50 mg/kg. W niektórych miejscach stwierdzono wyższe stężenia, które przekraczają 100 mg/kg gleby. W pewnym zakresie lokalizacja tych miejsc pokrywa się z występowaniem podwyższonych zawartości kadmu w glebach. Punktowo na terenie Kobielic stwierdzono zawartość ołowiu sięgającą 200 mg/kg gleby.

Na znacznym obszarze gminy cynk występuje w ilościach poniżej 70 mg/kg gleby, czyli można przyjąć, że jest to zawartość nie wskazująca na występowanie zanieczyszczeń nawet jeżeli część tego pierwiastka pochodzi ze źródeł antropogenicznych. Na terenie gminy wydzielono miejsca o zawartości cynku przekraczającej 70 mg/kg gleby.

Zawartość cynku, kadmu i ołowiu w glebach na terenie gminy jest na poziomie uznanym za naturalny. Występowanie tych metali w glebach związane jest bardziej z warunkami geologicznymi aniżeli z zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku gospodarczej działalności.

  1. Surowce mineralne.

7.1 Węgiel kamienny.

W pół.-zach. części gminy Suszec znajdują się eksploatowane zasoby węgla kamiennego. W budowie geologicznej złoża udział biorą utwory czwartorzędu, trzeciorzędu i karbonu. Na terenie wsi Rudziczka oraz Suszec zlokalizowana jest kopalnia węgla kamiennego „Krupiński”, a jej obszar i teren górniczy o powierzchni ok. 3500 ha w 65% znajduje się na terenie gminy Suszec. Aktualna baza zasobowa kopalni wynosi 24,8 mln ton zasobów operatywnych. Wobec skali wydobycia węgla równej 2,5 mnl ton/rok powyższa wartość wyznacza granicę żywotności kopalni na rok 2009. W związku z tym kopalnia już obecnie stara się zwiększyć swoje zasoby operatywne włączając nowe, perspektywiczne tereny w swój obszar górniczy (rejon „Zgoń”). Rejon badań zajmuje powierzchnię 1,4 km2. Eksploatacja prowadzona jest w pokładach o niskim zanieczyszczeniu mineralnym węgla skałą płonną, w rejonach słabej aktywności tektonicznej, w których miąższość węgla netto jest większa od 1m (średnio 1,5 m). Wydobycie prowadzone jest w warunkach IV kategorii zagrożenia metanowego oraz klasie B zagrożenia pyłowego. Wskaźnik wykorzystania zasobów przemysłowych w zatwierdzonym Projekcie Zagospodarowania Złoża przyjęto na 0,7. Złoże węgla na obszarze górniczym zostało udokumentowane do głębokości 1,020 m, a zasoby przemysłowe ustalono do głębokości 820 m. Obecnie eksploatację pokładów węgla prowadzi się w przedziale głębokości 140 - 750 m. Decyzja Urzędu Wojewódzkiego nr Ek-I-2/LM/7602/1/93 z 12.07.1993r. zobowiązała kopalnię do: lokowania odpadów górniczych pod powierzchnią ziemi w ilości nie mniejszej niż 150 tys. ton/rok oraz do wykonania i uruchomienia urządzenia do lokowania odpadów górniczych pod powierzchnią ziemi o wydajności 500 tys. ton/rok. Kopalnia w celu zmniejszenia ilości składowanych odpadów na powierzchni wraz z pyłami i wodą lokuje pod ziemią odpady poflotacyjne.

Koncentracja wydobycia jest najważniejszym elementem obniżenia kosztów eksploatacji, dlatego też w najbliższym czasie należy spodziewać się dalszego wzrostu prędkości eksploatacji spowodowanej zastosowaniem nowej technologii w górnictwie. Koncentracja wydobycia poprzez wzrost prędkości eksploatacji spowoduje wzrost prędkości narastania deformacji na powierzchni terenu. Z opracowanych prognoz wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu na lata 1998 - 2010 wynika, że największe osiadanie gruntu oraz strefy IV i V kategorii szkód górniczych wystąpią w Suszcu na Podlesiu, w okolicach Lasu Kręgulec oraz na Grabówce. Ponadto podobne wpływy eksploatacyjne będą zagrażać zabudowanym terenom w Rudziczce oraz w Żorach w rejonie Kolonii Leśnej. Wystąpienie III kategorii projektowane jest w Suszcu na Żabińcu i Grabówkach. Centrum Suszca to strefa I i II kategorii szkód górniczych.

7.2 Metan.

Zasoby tego surowca występują łącznie z pokładami węgla kamiennego, stąd KWK „Krupiński” jest kopalnią metanową o metanowości absolutnej około 180 m3CH3/min. Gaz pochodzący z górotworu zawiera ok. 57% czystego metanu. Pozostałe składniki mieszaniny to azot - 41,5% oraz dwutlenek węgla - 1,5%. Średnio kwartalnie kopalnia uzyskuje ok. 90 m3 w drodze odmetanowania, z czego ok. 20-25% zostaje wykorzystane dla opalania kotła gazowego (eksploatowanego dla potrzeb cieplnych zakładu) i suszarni. Terenem, na którym występuje metan jest więc teren górniczy KWK „Krupiński”. Obszarami poszukiwań gazu są tereny centralnej części gminy Suszec - w przypadku potwierdzenia się zakładanej ilości złóż metanu na tych terenach rozpocznie się jego eksploatacja na skale przemysłową.

7.3 Surowce krzemionkowo - okruchowe.

Aktualnie rozpoznana pod względem geologicznym oraz udokumentowaną kopaliną tego typu występującą na terenie gminy jest złoże piasków „Rudziczka”. Teren złoża położony jest na północny zachód od obiektów KWK „Krupiński”. Powierzchnia złoża wynosi 3,5 ha. Złoże jest dość jednorodne w budowie litologicznej, bowiem tworzą go głównie piaski różnoziarniste. Ilość zasobów obliczonych wynosi 690.000 ton. Złoże ze względu na swoje udokumentowanie geologiczne powinno zostać objęte ochroną przed zainwestowaniem oraz ujęte w planie zagospodarowania przestrzennego. Klasyfikacja zasobu z punktu widzenia ochrony złoża zalicza je do klasy 3, tj. do złóż powszechnie występujących. Biorąc pod uwagę ochronę środowiska złoże należy zaliczyć do klasy A - umożliwiającej eksploatację bez specjalnych uwarunkowań.

  1. Środowisko naturalne.

    1. Lasy.

Lasy zajmują powierzchnię 2.671 ha, co stanowi 35,7% ogółu powierzchni gminy. Ten wskaźnik lesistości jest wyższy niż krajowy wynoszący 28,1% i wojewódzki 28%. Wysoki jest także wskaźnik powierzchni leśnej przypadającej na 1 mieszkańca. W kraju wynosi on 0,23, w województwie 0,05, a w gminie Suszec 0,78 ha. Dominują drzewostany iglaste. Sosna stanowi 88% drzewostanu, świerk i modrzew po 2%. Wśród gatunków liściastych 4% to dęby, po 3% olsza i brzoza, buk i osika po 2%. Duży jest udział wiekowych drzewostanów - 16% to drzewa powyżej 100 lat. Zgodnie z zatwierdzonymi planami na terenie lasów prowadzone są zabiegi pielęgnacyjne, trzebieże, rębnia stopniowo - gniazdowa i nasadzania głównie gatunków liściastych: buka, dębu i grabu jak również jodły i modrzewia. Dokonywana jest również przebudowa drzewostanu w obrębie pasów szerokości 50 m wzdłuż głównych tras komunikacyjnych. Siedliskowe typy lasów to bór i las mieszany świeży, bór i las mieszany wilgotny. Na terenie lasów występują chronione i rzadkie gatunki roślin. Stan zdrowotny lasów od 1994r. systematycznie poprawia się, trwa przebudowa drzewostanu poprzez zamianę wiekowego drzewostanu iglastego na gatunki liściaste. Powierzchnię lasów tworzą: Lasy Kobiórskie (2.380 ha), Las Kręgulec (8 ha), las bez nazwy w Suszcu przy ośrodku Gwaruś (7 ha), Las Łęg (52 ha), Las Małczok (44 ha), Las Jasieniec (12 ha), Las Brzeszczok (5 ha), las bez nazwy w Kryrach (10 ha), Las Gawliczok (22 ha), Chłopskie Goje (57 ha), lasy prywatne i komunalne w Suszcu i Rudziczce (74 ha).

8.2 Atmosfera.

Suszec położony jest w geograficznym rejonie Krakowsko-Częstochowskim charakteryzującym się dużą zmiennością i aktywnością atmosferyczną wynikającą ze ścierania się wpływów oceanicznych i kontynentalnych. Z drugiej strony południowa część województwa śląskiego, na obszarze której położony jest Suszec - reprezentuje typ klimatów podgórskich nizin i kotlin należących do Kotliny Sandomierskiej. Tę różnorodność wpływów klimatycznych powodujących częstą wymianę mas powietrza, przy występujących nadal skażeniach atmosfery, należy ocenić jako korzystną dla środowiska przyrodniczego obszaru gminy. Obszar Suszca przy ogólnie złej sytuacji województwa śląskiego w zakresie higieny atmosfery jest jednym z najmniej zanieczyszczonych w województwie. Przy występującym ujemnym trendzie udziału substancji szkodliwych i zanieczyszczających w atmosferze oraz przy występujących w gminie dużych kompleksach leśnych i rolnych - stan powietrza atmosferycznego gminy należy oceniać jako jej walor.

STAN HIGIENY ATMOSFERY

ROK

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

STĘŻENIA ŚREDNIE PYŁU ZAWIESZONEGO - ROCZNE [µ/m3]

Pszczyna

139

143

162

154

128

140

114

116

103

59

112

Jastrzębie Zdrój

162

145

151

131

125

113

124

132

128

120

93

85

Łaziska Górne

195

179

193

155

151

119

104

96

103

85

123

STĘŻENIA ŚREDNIE DWUTLENKU SIARKI - ROCZNE [µ/m3]

Pszczyna

49

40

37

24

24

37

30

49

39

32

14

33

Jastrzębie Zdrój

53

55

75

69

72

66

61

45

36

41

42

33

Łaziska Górne

56

44

57

57

46

56

48

56

37

40

30

29

STĘŻENIA ŚREDNIE TLENKU AZOTU - ROCZNE [µ/m3]

Pszczyna

142

133

151

227

140

121

71

61

61

58

25

58

Jastrzębie Zdrój

143

151

175

82

67

42

43

44

38

39

37

Łaziska Górne

77

76

93

69

91

66

34

32

29

34

45

26

STĘŻENIA ŚREDNIE FLUORU - ROCZNE [µ/m3]

Pszczyna

2

1,6

1,5

1,4

1,2

1,4

0,9

0,9

0,9

0,83

1,05

0,83

Jastrzębie Zdrój

6

5,1

4,8

1,4

1,3

1,2

1,4

1,1

1,3

1,07

0,88

0,98

Łaziska Górne

3

2,2

1,7

1,3

1,3

1,3

1

1,2

1

0,92

1,2

0,72

STĘŻENIA ŚREDNIE AMONIAKU - ROCZNE [µ/m3]

Pszczyna

67,2

57,2

29,2

46,2

203,8

40,5

46

27

21

23

34

33

Jastrzębie Zdrój

96,6

49,2

57,7

39

37,8

31,3

25

33

13

22

24

17

Łaziska Górne

45

53,4

29,6

28,9

28,2

40,7

34

26

27

27

21

26

STĘŻENIA ŚREDNIE OŁOWIU - ROCZNE [µ/m3]

Pszczyna

0,21

0,21

0,3

0,28

0,26

0,21

0,23

0,16

0,14

0,15

0,1

0,16

Jastrzębie Zdrój

0,25

0,26

0,2

0,2

0,17

0,2

0,24

0,18

0,17

0,16

0,19

0,13

Łaziska Górne

0,25

0,24

0,24

0,22

0,21

0,18

0,16

0,13

0,15

0,12

0,13

0,12

STĘŻENIA ŚRDNIE BENZO-A-PIRENU - ROCZNE [µ/m3]

Suszec

71

34

44

26

37

37

34

36

35

40

30

50

Jastrzębie Zdrój

113

68

96

66

48

58

74

68

85

83

54

76

Łaziska Górne

160

79

83

75

63

74

68

64

75

77

56

70

  1. Organizacja zarządzania ochroną środowiska.

9.1 Lista obecnych problemów środowiskowych.

  1. Nieuporządkowana gospodarka ściekowa na znacznym obszarze gminy.

  2. Niska jakość wody do picia dostarczanej do mieszkańców spowodowana korozją sieci wodociągowej oraz częstymi awariami na sieci.

  3. Zużycie wody - straty ze względu na nieszczelność (awaryjność) wodociągów.

  4. Brak badań dotyczących jakości wody w GZWP „Pszczyna”.

  5. Nadmierna emisja do powietrza zanieczyszczeń (niska emisja).

  6. Dzikie wysypiska odpadów.

  7. Mała ilość odpadów segregowanych dostarczanych przez mieszkańców gminy.

  8. Mała ilość odpadów dostarczanych przez mieszkańców do odbiorcy odpadów niesegregowanych.

  9. Hałas - brak pomiarów wielkości hałasu na terenie gminy, szczególnie wzdłuż tras komunikacyjnych.

  10. Brak inwentaryzacji zieleni na terenie gminy.

  11. Posiadanie terenu zalewowego - konieczność odbudowy rowów „RBf i RBf-7” Kobielicach.

  12. Szkody górnicze - potrzeba rekultywacji przy udziale KWK „Krupiński”.

  13. Stworzenie warunków umożliwiających ochronę znajdujących się na terenie gminy zabytków.

9.2 Strategia stosowania instrumentów polityki ekologicznej.

Realizacja strategii w dziedzinie ochrony środowiska wymaga skoordynowanej współpracy między wszystkimi jednostkami zaangażowanymi w sprawy ochrony środowiska jak również umiejętnego stosowania różnych instrumentów ponocnych w zarządzaniu ochroną środowiska.

Obecnie zostaną przedstawione ogólne zasady zarządzania środowiskiem na szczeblu gminnym. Wdrożenie niektórych działań, w znacznej mierze zależy od umiejętności stosowania instrumentów polityki ekologicznej oraz współpracy władz gminy ze Starostą, Wojewodą, Marszałkiem, sąsiednimi gminami, powiatami, podmiotami gospodarczymi, instytucjami finansowymi, organizacjami pozarządowymi, itp. Poszczególne jednostki, mając swobodę działania w ramach posiadanych kompetencji i zgodnie z obowiązującym prawem, powinny uczestniczyć w realizacji Programu Ochrony Środowiska poprzez ścisłą współpracę i wspólne ponoszenie kosztów wdrażania programu. Mówiąc o współpracy należy także pamiętać o współpracy wewnętrznej tzn. między poszczególnymi referatami Urzędu Gminy Suszec.

Obecnie wszelkie działania na rzecz ochrony środowiska realizowane są przy pomocy instrumentów, głównie prawnych i finansowych. Również wdrażanie i egzekwowanie „ Programu ochrony środowiska Gminy Suszec' będzie przebiegał z wykorzystaniem tych instrumentów. Ponadto duża uwaga będzie zwrócona na instrumenty społeczne i strukturalne. Preferowane będą dobrowolne działania podejmowane przez grupy zadaniowe przy stymulacyjnej roli władz gminy.

Instrumenty prawne

Rozpoczęta z dniem 1 stycznie 1999 roku reforma ustrojowa państwa wprowadziła trójstopniowy system działania samorządu terytorialnego.

Poniżej przedstawiono niektóre kompetencje Wójta/Zarządu Gminy, Rady Gminy w odniesieniu do Gminy Suszec, wynikające z aktów prawnych.

Kompetencje Rady Gminy:

Kompetencje Wójta Gminy

Pozwolenia

W systemie polskiego prawa ochrony środowiska, dość szeroko korzysta się z instrumentów nakazowych, przede wszystkim w formie różnorakich decyzji administracyjnych. Wśród nich wyróżnić można jako najważniejsze tzw. „pozwolenie ekologiczne”, które w rzeczywistości przybierają różne formy: decyzje, pozwolenia, zezwolenia.

Jak przedstawiono wyżej kompetencje organów gminy w zakresie wydawania decyzji dotyczą głównie: odpadów i zagospodarowania przestrzennego

Z wszystkich dokumentów planistycznych tylko miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego mają rangę obowiązującego powszechnie przepisu prawa. Można powiedzieć, ze wszelkie plany, strategie i programy formułowane na wszystkich szczeblach podziału kraju, mają tylko wtedy szansę realizacji, jeżeli znajdują odzwierciedleni w konkretnym planie miejscowym zagospodarowania przestrzennego, a każda decyzja administracyjna sprzeczna z planem jest nieważna.

Instrumenty finansowe

Do instrumentów finansowych należą

Opłaty i kary

Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 roku, podmioty korzystające ze środowiska ponoszą opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska. Opłaty są stosowane w odniesieniu do wszystkich zanieczyszczeń: wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód, składowanie odpadów. W przypadku, jeżeli zostaną przekroczone lub naruszone warunki korzystania ze środowiska określone w pozwoleniach, naliczane są administracyjne kary pieniężne. Opłaty zasilają fundusz ochrony środowiska oraz fundusze powiatowe i gminne.

W odniesieniu do gminy Suszec struktura udziału poszczególnych opłat jest następująca:

Środki gminnego funduszu przeznacza się na:

Pożyczki i dotacje z funduszy ochrony środowiska

Kredyty i dotacje na inwestycje ekologiczne pozostaną ważnym instrumentem stymulującym dążenie do zrównoważonego rozwoju. Podstawą dla przyznawania dotacji i niskooprocentowanych kredytów powinna być realizacja, przez zakłady przemysłowe i jednostki gospodarcze idei zrównoważonego rozwoju. Zatem, opracowany przez gminę Suszec program stanowi krok w kierunku łatwiejszego dostępu do tanich kredytów i dotacji. Szczególne znaczenie mają dotacje przeznaczane na stymulowanie edukacji ekologicznej.

Na rynku dostępnych instrumentów finansowych polityki ochrony środowiska wyróżniamy pożyczki i dotacje z funduszy ochrony środowiska, a to z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach oraz Powiatowego Funduszu Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej w Pszczynie.

Istnieją również inne formy uzyskania pomocy finansowej, np. Fundacja ekokonwersji polskiego długu EkoFundusz czy też program pomocy przedakcesyjnej z Unii Europejskiej SAPARD.

9.3 Gospodarka odpadami.

Gospodarką odpadami na terenie gminy zajmuje się Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Suszcu. Generalnie gmina zobowiązała mieszkańców gminy do podpisania indywidualnych umów z firmą posiadającą koncesję na prowadzenie tego typu działalności na terenie Gminy Suszec.

Ponadto posiadający koncesję prowadzi na terenie gminy selektywną zbiórkę odpadów. Na terenie gminnego punktu gromadzenia surowców wtórnych - mieszkańcy całej gminy przywożą nieodpłatnie surowce wtórne: papier, metale, szkło kolorowe i białe, PET, plastik, odpady te są segregowane na terenie punktu gromadzenia przez pracowników PGK Suszec.

Ponadto Przedsiębiorstwo zakupiło sześć kontenerów do selektywnej zbiórki odpadów (po trzy w Mizerowie, Kryrach, Rudziczce oraz Radostowicach) - w celu ułatwienia mieszkańcom tych sołectw prowadzenia selektywnej zbiórki.

Ponadto prowadzone są działania w kierunku likwidacji dzikich wysypisk

9.4 Organizacja zarządzania programem ochrony środowiska dla gminy Suszec.

Za realizację programu odpowiedzialne są władze miasta, które powinny wyznaczyć koordynatora wdrażania programu. Taką rolę, w imieniu Wójta, powinien pełnić Referat Ochrony Środowiska, PGK Suszec. Koordynator będzie współpracował ściśle z Zarządem Gminy i Radą Gminy, przedstawiając okresowe sprawozdania z realizacji programu.

Podmioty wdrażające program to jednostki biorące bezpośredni udział we wdrażaniu programu, poszczególne Wydziały i Referaty Urzędu Gminy Suszec, organizacje pozarządowe, Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Suszcu, Kopalnia Węgla Kamiennego „Krupiński”, szereg pozostałych podmiotów gospodarczych oraz mieszkańcy gminy.

Do instytucji kontrolujących można zaliczyć: WIOŚ w Katowicach, delegatura w Bielsku, Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Katowicach.

9.5 Monitoring jakości środowiska i polityka ekologicznej.

Monitoring dostarcza informacji, w oparciu o które można ocenić, czy stan środowiska uległ polepszeniu czy pogorszeniu, a także jest podstawą oceny efektywności wdrażania polityki środowiskowej. Rozróżniamy dwa rodzaje monitoringu: monitoring jakości środowiska i monitoring polityki ochrony środowiska. Oba rodzaje monitoringu są ze sobą ściśle związane, bowiem monitoring jakości środowiska jest wykorzystywany w definiowaniu polityki ochrony środowiska.

Głównym celem monitoringu jest zwiększenie efektywności polityki środowiskowej poprzez zbieranie, analizowanie udostępnianie danych dotyczących jakości środowiska i zachodzących w nim zmian.

Monitoring jakości środowiska w Gminie Suszec jest realizowany w ramach minitoringu krajowego i regionalnego województwa śląskiego, jako część składowa monitoringu powiatu pszczyńskiego. Wyniki badań pozyskiwane w ramach realizacji monitoringu zostały wykorzystane do opracowania diagnozy stanu środowiska naturalnego gminy, określenia trendów - co jest podstawą do zdefiniowania polityki ochrony środowiska w gminie.

Istotne dla poprawnej realizacji zadań z zakresu monitoringu będą następujące zagadnienia:

Właściwe opracowanie i wdrożenie systemu monitoringu daje informacje o stanie środowiska, które są niezbędna do ustanowienia priorytetów ochrony środowiska, kontrolowania i egzekwowania wymogów prawa środowiskowego.

Dzięki monitoringowi Program ochrony Środowiska Gminy Suszec będzie podlegał regularnej ocenie. Koordynator wdrażania programu będzie co dwa lata oceniał stopień jego wdrożenia. W latach 2002-2003 monitorowany będzie na bieżąco postęp w zakresie wdrażania działań zdefiniowanych w tym programie, pod koniec 2003 nastąpi ocena realizacji programu. Wyniki oceny będą stanowiły wkład dla aktualizacji „Programu”, w którym zostaną uściślone działania na lata 2004-2006. Ten cykl będzie się powtarzał co każde dwa lata, co zapewni uaktualnianie polityki ochrony środowiska: strategii krótkoterminowej co dwa lata i polityki długoterminowej co cztery lata.

  1. Szczegółowy program ochrony środowiska gminy Suszec.

Program ochrony środowiska zawiera strategię krótkoterminową na najbliższe 4 lata (2002-2005) oraz długoterminowy na kolejne 4 lata (2006-2009) dla poszczególnych uciążliwości i elementów środowiska, dla których zdefiniowano cele do roku 2009 i opisano działania zmierzające do osiągnięcia tych celów. Program ten jest podstawą do opracowania „Harmonogramu działań na rzecz ochrony środowiska”.

Cel 1: Wysoka jakość wód powierzchniowych oraz ochrona wód podziemnych i racjonalizacja ich wykorzystania

Kierunek 1: Ochrona wód powierzchniowych

Zadania krótkoterminowe

Zadania długoterminowe

- budowa kanalizacji sanitarnej w Mizerowie - etap I i II

Kierunek 2: Ochrona wód podziemnych i ujęć wody pitnej

Zadania krótkoterminowe

Zadania długoterminowe

Kierunek 3: Zaopatrzenie w wodę

Zadania krótkoterminowe

Zadania długoterminowe

mieszkaniową w Rudziczce

Kierunek 4:

Zadania krótkoterminowe

Zadania długoterminowe

Cel 2: Racjonalna gospodarka odpadami

Kierunek 1: Zapewnienie odzysku surowców wtórnych zgodnego z zasadami ochrony środowiska

Zadania krótkoterminowe

Kierunek 2: Zagospodarowanie odpadów zgodne z zasadami ochrony środowiska

Zadania krótkoterminowe

Zadania długoterminowe

Cel 3: Rekultywacja terenów Kopalni Węgla Kamiennego KWK Krupiński w Suszcu

Kierunek 1: Likwidacja szkód górniczych na terenia gminy

Kierunek 2: Rekultywacja terenów kopalni

Zadania długoterminowe

Cel 4: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego

Kierunek1: Ograniczanie niskiej emisji

Zadania Krótkoterminowe

Zadania długoterminowe

Kierunek 2: Monitoring zanieczyszczeń powietrza na terenie gminy

Zadania długoterminowe

Cel 5: Ochrona przyrody

Kierunek 1: Rozwój systemu obszarów chronionych

Zadania krótkoterminowe

Zadania długoterminowe

Kierunek 2: Ochrona pomników przyrody

Zadania krótkoterminowe

Zadania długoterminowe

Kierunek 3: Ochrona zabytków

Zadania krótkoterminowe

Zadania długoterminowe

Cel 6: Ochrona przed hałasem

Kierunek 1 : Monitoring natężenia hałasu

Zadania krótkoterminowe

Zadania długookresowe

- monitoring natężenia hałasu na terenia zakładów przemysłowych

36



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Koncepcja zrównoważonego rozwoju, Kierunki studiów, Ekonomia, Finanse i Rachunkowość, Koncepcje zarz
warunki wdrażania kontrolingu (29 str), Zarządzanie(1)
strategia rozwoju firmy (21 str), Zarządzanie(1)
szkolenie jako podstawowy czynnik rozwoju firmy (26 str), Zarządzanie(1)
koncepcja zrownowazonego rozwoju, koncepcje zarzadzania
wdrażanie systemu jakości (29 str), Zarządzanie(1)
Strategia zrównoważonego rozwoju
Problemy zrównoważonego rozwoju w Polsce i Unii Europejskiej
Problemy zrownowazonego rozwoju UKG 2013
Zrównoważoy rozwój a proces wytwarzania i stosowania elementów z betonu komórkowego
organizowanie działalności (6 str), Zarządzanie(1)
efektywne i skuteczne przywództwo (5 str), Zarządzanie(1)
zarządzanie produkcją (2 str), Zarządzanie(1)
istota zarządzania projektami (6 str), Zarządzanie(1)
instrumenty Controllingu - praca zaliczeniowa (7 str), Zarządzanie(1)
Zrównoważony rozwój krytyka

więcej podobnych podstron