Przykładowe podstawniki, które w stsunku
do atomu węgla sp3 są
+M: -O-, -NH2, -NR2, -OH, -OR, -NHCOR,
-OCOR, -(Aryl), -CH=CH-COOH
-M : - COOR, -COOH, -CHO, -COR,
-CN, -NO2, -SO3H, -NH3+. -NR3+
PODSTAWNIKI ELEKTRONO
Akceptorowe -I |
Donorowe +I |
fluorowce(F,Cl,Br,I) |
Grupy alkilowe CnH2n+1 Atomy metali - Mg, Li |
KLASY ZW ORGANICZNYCH Z GR KARBONYLOWĄ
Gr związków |
Wzór Struktura. |
Wzór półstrukt |
Gr funkcyj |
Aldehydy |
RCHO |
aldehydowa |
|
ketony |
RCOR' |
ketonowa |
|
Keteny |
RR'=C=O |
ketenowa |
|
Kwasy karboksyl |
RCOOH |
Karboksylowa |
|
Estry |
RCOOR' |
estrowa |
|
Amidy |
RCONR'R'' |
amidowa |
|
Enony |
RC(O)C(R')CR''R''' |
ketonowa |
|
Halogenki kwasowe |
RCOX |
- |
|
Bezwodniki kwasowe |
(RCO)2O |
- |
Typ reakcji |
Sn1 |
Sn2 |
Ilość etapów |
Reak. 2-etapowa. 1 etap -wytw karboka- tionu który w 2 etapie jest atakowany przez nukleofil |
Reak. 1 etapowa. Zbliżenie się do cząsteczki nukleofila który się podstawia(A) i odejście nukleofil odchodzącego (O) . Tworzy się pośredni etap, w którym powst częś wiązanie z A a wiązanie z O zanika. A zawsze atakuje ze strony przeciwnej do O. zmienia to konf. formalną atomu przy którym jest podstawienie |
Rząd reakcji |
I rz. Jej szybk zależy od stęż R-X w środow. reakcji. |
II rz. Jej szybkość zależy od stężenia R-X i Nu w środowisku |
Czynność optyczna |
Z czynnego opt substr powst nieczynna opt mieszanina racemiczna. |
Z czynnego opt substr powstaje czynny optycznie produkt |
Co ulega? |
Najłatwiej III rzędowe halog enki alkilowe |
Najłatwiej I rzęd halogenki alkilowe |
GRUPY KIERUJĄCE W POŁOŻENIE (R oznacza łańcuh
węglowodorowy, X - halogenki -17 grupa)
- orto i - para |
- meta |
Silnie aktyw: -NH2,-NHR, -NR2, - OH Śr aktyw: -NHCOR, -OR Sł aktyw: -R, -C6H5 Sł dezaktyw: -X (-F, -Cl, -Br, -I) |
Sil dez: -NO2, -NR3 Śr dez: -CN, -SO3H, -COOH, -COOR, -COR, -CHO |
●może zachodzić w przypadku halogenków
benzylowych I alkilowych
Δ „przy użyciu silnych zasad”
Typ = typ halogenku
Typ |
Sn1 |
Sn2 |
E1 |
E2 |
RCH2X |
Nie zach |
Uprz |
Nie zach |
Zach. Δ |
R2CHX |
● |
Konkuruje z E2 |
● |
Uprzyw Δ |
R3CX |
Uprzyw w rozpuszcz hydroksylowyc |
- |
Konkuruje z Sn1 |
Uprzyw Δ |
Przykładowe podstawniki, które w stsunku
do atomu węgla sp3 są
+M: -O-, -NH2, -NR2, -OH, -OR, -NHCOR,
-OCOR, -(Aryl), -CH=CH-COOH
-M : - COOR, -COOH, -CHO, -COR,
-CN, -NO2, -SO3H, -NH3+. -NR3+
PODSTAWNIKI ELEKTRONO
Akceptorowe -I |
Donorowe +I |
fluorowce(F,Cl,Br,I) |
Grupy alkilowe CnH2n+1 Atomy metali - Mg, Li |
KLASY ZW ORGANICZNYCH Z GR KARBONYLOWĄ
Gr związków |
Wzór Struktura. |
Wzór półstrukt |
Gr funkcyj |
Aldehydy |
RCHO |
aldehydowa |
|
ketony |
RCOR' |
ketonowa |
|
Keteny |
RR'=C=O |
ketenowa |
|
Kwasy karboksyl |
RCOOH |
Karboksylowa |
|
Estry |
RCOOR' |
estrowa |
|
Amidy |
RCONR'R'' |
amidowa |
|
Enony |
RC(O)C(R')CR''R''' |
ketonowa |
|
Halogenki kwasowe |
RCOX |
- |
|
Bezwodniki kwasowe |
(RCO)2O |
- |
Typ reakcji |
Sn1 |
Sn2 |
Ilość etapów |
Reak. 2-etapowa. 1 etap -wytw karboka- tionu który w 2 etapie jest atakowany przez nukleofil |
Reak. 1 etapowa. Zbliżenie się do cząsteczki nukleofila który się podstawia(A) i odejście nukleofil odchodzącego (O) . Tworzy się pośredni etap, w którym powst częś wiązanie z A a wiązanie z O zanika. A zawsze atakuje ze strony przeciwnej do O. zmienia to konf. formalną atomu przy którym jest podstawienie |
Rząd reakcji |
I rz. Jej szybk zależy od stęż R-X w środow. reakcji. |
II rz. Jej szybkość zależy od stężenia R-X i Nu w środowisku |
Czynność optyczna |
Z czynnego opt substr powst nieczynna opt mieszanina racemiczna. |
Z czynnego opt substr powstaje czynny optycznie produkt |
Co ulega? |
Najłatwiej III rzędowe halog enki alkilowe |
Najłatwiej I rzęd halogenki alkilowe |
GRUPY KIERUJĄCE W POŁOŻENIE (R oznacza łańcuh
węglowodorowy, X - halogenki -17 grupa)
- orto i - para |
- meta |
Silnie aktyw: -NH2,-NHR, -NR2, - OH Śr aktyw: -NHCOR, -OR Sł aktyw: -R, -C6H5 Sł dezaktyw: -X (-F, -Cl, -Br, -I) |
Sil dez: -NO2, -NR3 Śr dez: -CN, -SO3H, -COOH, -COOR, -COR, -CHO |
●może zachodzić w przypadku halogenków
benzylowych I alkilowych
Δ „przy użyciu silnych zasad”
Typ = typ halogenku
Typ |
Sn1 |
Sn2 |
E1 |
E2 |
RCH2X |
Nie zach |
Uprz |
Nie zach |
Zach. Δ |
R2CHX |
● |
Konkuruje z E2 |
● |
Uprzyw Δ |
R3CX |
Uprzyw w rozpuszcz hydroksylowyc |
- |
Konkuruje z Sn1 |
Uprzyw Δ |
Przykładowe podstawniki, które w stsunku
do atomu węgla sp3 są
+M: -O-, -NH2, -NR2, -OH, -OR, -NHCOR,
-OCOR, -(Aryl), -CH=CH-COOH
-M : - COOR, -COOH, -CHO, -COR,
-CN, -NO2, -SO3H, -NH3+. -NR3+
PODSTAWNIKI ELEKTRONO
Akceptorowe -I |
Donorowe +I |
fluorowce(F,Cl,Br,I) |
Grupy alkilowe CnH2n+1 Atomy metali - Mg, Li |
KLASY ZW ORGANICZNYCH Z GR KARBONYLOWĄ
Gr związków |
Wzór Struktura. |
Wzór półstrukt |
Gr funkcyj |
Aldehydy |
RCHO |
aldehydowa |
|
ketony |
RCOR' |
ketonowa |
|
Keteny |
RR'=C=O |
ketenowa |
|
Kwasy karboksyl |
RCOOH |
Karboksylowa |
|
Estry |
RCOOR' |
estrowa |
|
Amidy |
RCONR'R'' |
amidowa |
|
Enony |
RC(O)C(R')CR''R''' |
ketonowa |
|
Halogenki kwasowe |
RCOX |
- |
|
Bezwodniki kwasowe |
(RCO)2O |
- |
Typ reakcji |
Sn1 |
Sn2 |
Ilość etapów |
Reak. 2-etapowa. 1 etap -wytw karboka- tionu który w 2 etapie jest atakowany przez nukleofil |
Reak. 1 etapowa. Zbliżenie się do cząsteczki nukleofila który się podstawia(A) i odejście nukleofil odchodzącego (O) . Tworzy się pośredni etap, w którym powst częś wiązanie z A a wiązanie z O zanika. A zawsze atakuje ze strony przeciwnej do O. zmienia to konf. formalną atomu przy którym jest podstawienie |
Rząd reakcji |
I rz. Jej szybk zależy od stęż R-X w środow. reakcji. |
II rz. Jej szybkość zależy od stężenia R-X i Nu w środowisku |
Czynność optyczna |
Z czynnego opt substr powst nieczynna opt mieszanina racemiczna. |
Z czynnego opt substr powstaje czynny optycznie produkt |
Co ulega? |
Najłatwiej III rzędowe halog enki alkilowe |
Najłatwiej I rzęd halogenki alkilowe |
GRUPY KIERUJĄCE W POŁOŻENIE (R oznacza łańcuh
węglowodorowy, X - halogenki -17 grupa)
- orto i - para |
- meta |
Silnie aktyw: -NH2,-NHR, -NR2, - OH Śr aktyw: -NHCOR, -OR Sł aktyw: -R, -C6H5 Sł dezaktyw: -X (-F, -Cl, -Br, -I) |
Sil dez: -NO2, -NR3 Śr dez: -CN, -SO3H, -COOH, -COOR, -COR, -CHO |
●może zachodzić w przypadku halogenków
benzylowych I alkilowych
Δ „przy użyciu silnych zasad”
Typ = typ halogenku
Typ |
Sn1 |
Sn2 |
E1 |
E2 |
RCH2X |
Nie zach |
Uprz |
Nie zach |
Zach. Δ |
R2CHX |
● |
Konkuruje z E2 |
● |
Uprzyw Δ |
R3CX |
Uprzyw w rozpuszcz hydroksylowyc |
- |
Konkuruje z Sn1 |
Uprzyw Δ |