neuralgia femoralis Objaw Mackiewicza (objaw rozciągowy nerwu udowego) - objaw charakterystyczny dla rwy udowej, jest dodatni, gdy u badanego leżącego na brzuchu bierne zginanie (przez badającego) kończyny dolnej w stawie kolanowym powoduje ból na przedniej powierzchni uda. W odcinku lędźwiowym jest 5 nerwów rdzeniowych, których gałęzie przednie tworzą splot lędźwiowy, od którego odchodzą nerwy zaopatrujące dolną część ściany brzucha i częściowo kończynę dolną. Największym nerwem tego splotu jest nerw udowy, a najdłuższym nerw udowo-goleniowy, trzeba zaznaczyć, że jest on też i najdłuższym nerwem ciała człowieka. Zespoły bólowe korzeniowe (korzonki), rwy barkowe, udowe, kulszowe Zespoły bólowe korzeniowe występują jako następstwo zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa oraz procesów zapalno-infekcyjnych i nowotworowych, zwyrodnienia dotyczą wszystkich struktur kręgosłupa, kręgów, połączeń stawowych, krążków międzykręgowych, i więzadeł. Początek choroby może być powolny lub gwałtowny, zależy to od stopnia zwyrodnienia danej struktury oraz czynności wykonanej bezpośrednio przed wystąpieniem bólu (dźwiganie, silny ruch, pochylenie się, upadek itp.). Ból w początkowej fazie jest bardzo silny, unieruchamiający, ruch tułowiem praktycznie niewykonalny natomiast przy powolnym przebiegu choroby bolesność narasta wraz z postępem stanu zapalnego, dochodząc do bardo silnych bóli uniemożliwiających normalne życie. Korzenie nerwowe wychodzące z każdego segmentu kręgosłupa są uciskane przez zwyrodniale struktury kręgu, krążka międzykręgowego, więzadła, guza nowotworowego i inne. Ból jest ostry, następnie przechodzi do bólu podostrego i przewlekłego. Leczenie jest długotrwałe, często kilkumiesięczne przy zastosowaniu farmakologii, zabiegów fizykalnych w tym masaży, wyciągów i ćwiczeń. Jeśli terapia nie przynosi rezultatów należy liczyć się z koniecznością zabiegu chirurgicznego polegającego na usunięciu przyczyny ucisku na korzeń nerwowy lub rdzeń kręgowy.

Bóle dolnego odcinka kręgosłupa są jedną z częstszych dolegliwości skłaniających nas do szukania pomocy lekarskiej. Dotyczą pacjentów w każdym wieku i mogą stać się dolegliwością przewlekłą. Schorzenia kręgosłupa zaliczamy do tak zwanych chorób cywilizacyjnych - związanych z trybem i higieną życia, aktywnością fizyczną, pracą zawodową. Do ich wystąpienia predysponowane są osoby preferujące pozycję siedzącą, otyłe, pozostające długi czas w wymuszonej pozycji (np. w miejscu pracy, kierowcy) i przenoszące własnoręcznie ciężkie przedmioty (pracownicy fizyczni).

Najczęstszymi dolegliwościami bólowymi odcinka dolnego kręgosłupa są: rwa kulszowa i udowa oraz popularne lumbago.

Rwą kulszową nazywamy ból promieniujący z okolicy lędźwiowej kręgosłupa, wzdłuż pośladka, tylno - bocznej powierzchni uda i podudzia do stopy. Zazwyczaj jest to ból ostry, dokuczliwy, często nasilający się przy kaszlu, kichaniu. Pacjenci niekiedy opisują swoje dolegliwości jako uczucie drętwienia, szarpania kończyny (stąd nazwa "rwa").

Rozpoznanie
Objawy mogą występować okresowo lub też mieć charakter przewlekły. Nasilenie dolegliwości ma często miejsce w trakcie zmiany pozycji, podczas schylania się, nagłych ruchów tułowia lub obciążania kończyny.

Ich początek może być związany z nagłym obciążeniem kręgosłupa (tzw. podźwignięcie) - po nadmiernym wysiłku u chorego występuje nagły, silny ból kręgosłupa i kończyny dolnej. Jest on spowodowany najczęściej przemieszczeniem struktur miękkich stawów kręgosłupa - mówimy wówczas o tzw. wypadnięciu dysku. Niekiedy, wkrótce po wystąpieniu objawów bólowych, dochodzi do osłabienia siły mięśniowej stopy (chory nie potrafi stanąć na palcach lub piętach) oraz zaburzeń w oddawaniu moczu.

W takim przypadku chory wymaga pilnej interwencji medycznej, niekiedy niezwłocznego leczenia chirurgicznego. Jeżeli nie leczone objawy utrzymują się przez dłuższy okres czasu może dojść do trwałego osłabienia mięśni oraz ich zaniku. Dlatego też objawy rwy nie powinny być bagatelizowane, chory powinien szybko poddać się odpowiedniej diagnostyce. W rzadkich przypadkach rwa może być objawem nasilonych zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, osteoporozy lub choroby nowotworowej. Wskazane są: konsultacja neurologiczna oraz niekiedy badania dodatkowe.

Leczenie
Zazwyczaj dolegliwości poddają się leczeniu preparatami przeciwzapalnymi i przeciwbólowymi. Skuteczne są też zabiegi rehabilitacyjne. Alternatywą, a niekiedy koniecznością, jest leczenie neurochirurgiczne.

U osób z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa nieodzowne są: zmiana trybu życia, aktywny wypoczynek (pływanie, gimnastyka), redukcja masy ciała i utrzymywanie prawidłowej postawy.
Odmianą rwy jest rwa udowa. Ból dotyczy wówczas przednio bocznej powierzchni uda oraz niekiedy pachwiny, osłabieniu ulegają mięśnie uda.

Nerw udowy

Przyczyny uszkodzenia:

-uraz

-cewnikowanie tetnicy udowej

-guzy i tetniaki wewnatrz jamy brzusznej

-krwiak wewnatrz jamy brzusznej (pekniety tetniak,

stosowanie leków przeciwkrzepliwych, hemofilia)

-ropien miesnia ledzwiowo-udowego

-przepuklina udowa

-tetniak tetnicy udowej

-amiotrofia w przebiegu cukrzycy

Objawy uszkodzenia:

-osłabienie prostowania w stawie kolanowym

-niewielkie osłabienie zginania w stawie biodrowym

-zanik miesnia czworogłowego

-zniesienie odruchu kolanowego

-uposledzenie czucia na przedniej powierzchni uda oraz na niewielkim obszarze po stronie

przysrodkowej poni_ej stawu kolanowego

Podobny obraz kliniczny przy uszkodzeniu korzeni L3/L4

Rwa udowa (femoralgia)

Przyczyna - zmiany zwyrodnieniowe analogiczne do rwy kulszowej

Inne terminy

-neuralgia udowa (neuralgia femoralis)

-neuropatia udowa (neuropathia femoralis)

-bóle wzdłu_ przedniej powierzchni uda

-dodatni objaw Mackiewicza (ból uda przy biernym zginaniu st. kolanowego u chorych

le_acych na brzuchu)

-zab. czucia na przedniej powierzchni uda

-osłabienie lub zniesienie odruchu kolanowego

-czasem niedowład i zanik miesnia czworogłowego

Rwa kulszowa (ischialgia)

Przyczyna - ucisk korzeni (najczesciej L5 i S1) w wyniku choroby zwyrodnieniowej

kręgosłupa (zwyrodnienie krążka międzykręgowego, uwypuklenie lub wypadniecie jądra

mia_d_ystego i zmiany stawów miedzywyrostkowych) z dołaczonym wtórnym jałowym

procesem zapalnym i zaburzeniami dynamicznymi miesni.

Przyczyną niewydolności i bólów kręgosłupa są:

• zaburzenia statyki z powodu dysproporcji siły mięśni zginaczy i prostowników;

• mikro urazy i przeciążenia związane z wykonywaniem pewnych zawodów;

• wady rozwojowe (np. sakralizacja tj. zrośnięcie piątego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową);

• wady wrodzone;

• zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa.

•Rwa kulszowa - ból promieniujący z okolicy lędźwiowej kręgosłupa, wzdłuż pośladka, tylno - bocznej powierzcObjawy ogólne bólowych zespołów kręgosłupowo-korzeniowych dolnego odcinka kręgosłupa

Objawy poszczególnych zespołów korzeniowych mają pewne cechy wspólne. W przypadku ostrego zespołu bólowego obserwuje się boczne skrzywienie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, skierowane wypukłością w zdrową stronę. Lordoza lędźwiowa ulega znacznemu spłaszczeniu. Skurcz mięśni przykręgosłupowych jest stałym objawem. Przyczyną wywołującą boczne skrzywienie kręgosłupa i wygładzenie lordozy jest oczywiście pozycja odruchowa, którą chory przybiera w ucieczce przed bólem odbarczając ucisk korzenia. Ból ogranicza w sposób ewidentny ruchomość kręgosłupa tj. skłony boczne, skłony w przód, rotację.
Bardzo istotnym objawem, charakterystycznym w bólowych zespołach kręgosłupowo-korzeniowych są dodatnie objawy korzeniowe np. Lasegue'a. Często dochodzi do osłabienia lub wręcz zniesienia odruchu kolanowego i skokowego oraz do zaburzeń czucia.
Przy większym ucisku na struktury nerwowe następuje upośledzenie funkcji ruchowych np. niedowład stopy, w postaci ograniczenia zgięcia grzbietowego lub podeszwowego. Zniesienie funkcji mięśni podyktowane ich porażeniem bądź oszczędzanie spowodowane silnym bólem ma wpływ na powstawanie zaników mięśniowych. Bardzo istotnym objawem ubytkowym jest niejednokrotnie zaburzona czynność zwieraczy.hni u

ud- -uraz przeciążeniowy prowadzące do zaburzeń anatomii krążka

międzykręgowego i następowe neuropatie korzeniowe

- ze stałego, periodycznego

przeciążania kręgosłupa

• utrwalone rwa udowa - uszkodzenie korzeni L2, L3, L4 

• wzmożone napięcie grup mięśniowych wynikające z

zaburzeń statyki kręgosłupa (pozycje wymuszone)

objawy poziom promieniowanie bólu przodem uda do kolana

zniesienie odruchu kolanowego

zaburzenia czucia powierzchniowego na przedniej powierzchi uda

dodatni objaw Mackiewicza

L2-L3-L4

Uszkodzenie nerwu udowego (w jamie brzusznej, pod więzadłem pachwinowym)

       - porażenie prostowników kolana

       - zaburzenia czucia na przedniej powierzchni uda i przednio-    -przyśrodkowej podudzia 

ące do zaburzeń anatomii krążka

owa - ból dotyczy przednio bocznej powierzchni uda oraz niekiedy pachwiny, charakter bólu jest identyczny jak w
ie kulszowej
.

•Rwa kulszowa - ból promieniujący z okolicy lędźwiowej kręgosłupa, wzdłuż pośladka, tylno - bocznej powierzchni uda i podudzia do stopy. Zazwyczaj jest to ból ostry, dokuczliwy, często nasilający się przy kaszlu, kichaniu. •Rwa kulszowa - ból promieniujący z okolicy lędźwiowej kręgosłupa, wzdłuż pośladka, tylno - bocznej powierzchni uda i podudzia do stopy. Zazwyczaj jest to ból ostry, dokuczliwy, często nasilający się przy kaszlu, kichaniu.

• Rwa udowa - ból dotyczy przednio bocznej powierzchni uda oraz niekiedy pachwiny, charakter bólu jest identyczny jak w rwie kulszowej.

• Rwa udowa - ból dotyczy przednio bocznej powierzchni uda oraz niekiedy pachwiny, charakter bólu jest identyczny jak w rwie kulszowej.

---