SYSTEM PODATKOWY

1. Scharakteryzuj rodzaj podatków w polskim systemie podatkowym przy zastosowaniu poszczególnych rodzajów kryteriów

Charakterystykę polskiego systemu podatkowego - rozumianego jako ogół elementów wzajemnie ze sobą powiązanych i od siebie uzależnionych, tworzących pewną całość - warto zacząć od wskazania kryteriów klasyfikacji poszczególnych rodzajów podatków:

1. Kryterium przerzucalności - polega ono na przesunięciu przez podatnika ciężaru podatkowego na inny podmiot, przede wszystkim poprzez wkalkulowanie go w cenę sprzedawanego towaru lub usługi. Prowadzi do wyodrębnienia w systemach podatkowych podatków pośrednich, do których w polskim systemie podatkowym zaliczamy podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy. Z kolei brak przerzucenia przez podatnika ciężaru podatkowego na inny podmiot wyodrębnia w systemach podatkowych podatków bezpośrednich - w polskim systemie podatkowym zalicza się do nich dwa podatki: dochodowy od osób prawnych i fizycznych.

2. Kryterium zjawisk ekonomicznych - odnosi się do przedmiotu opodatkowania, którym w systemie podatkowym może być dochód, przychód czy majątek. Prowadzi do wyodrębnienia w polskim systemie podatkowym następujących podatków:

1. Dochodowych - od osób prawnych i od osób fizycznych

2. Majątkowych: od posiadania majątku (np. podatek od środków transportowych), od przyrostu masy majątku (np. podatek od spadków i darowizn), od wzrostu wartości majątku

3. Przychodowych, np. ryczałt ewidencjonowany.

3. Kryterium konsumpcji - wynika ono z faktycznego obciążenia konsumpcji konkretnymi podatkami. Do tej grupy należą podatki obrotowe, w konstrukcji których podstawę opodatkowania stanowi obrót, m.in. podatek od towarów i usług - w prawie UE podatek od wartości dodanej, akcyza.

4. Kryterium beneficjenta dochodów podatkowych - wynika ze wskazania faktycznego beneficjenta dochodów podatkowych, jakim może być konkretny podmiot lub związek publicznoprawny. Prowadzi ono do wyodrębnienia podatków:

1. Państwowych - w polskim systemie będą to np. podatek od towarów i usług i akcyza

2. Samorządowych - w polskim systemie - np. podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych

3. Federalne.

5. Kryterium cech osobistych i okoliczności dotyczących podatnika - prowadzi ono do wyodrębnienia podatków:

1. Realnych - na ich wysokość nie mają wpływu cechy osobiste i okoliczności dotyczących podatnika, np. opłata targowa

2. Osobistych - na ich wysokość mają wpływ cechy osobiste i okoliczności dotyczące podatnika, np. podatek dochodowy od osób fizycznych

2. Pojęcie podatku

Na podstawie przepisu art. 6 o ordynacji podatkowej, podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.

• świadczenie publicznoprawne - beneficjentami podatku są podmioty publicznoprawne, tj. Skarb Państwa, województwo, powiat lub gmina;

• świadczenie nieodpłatne - podmiot uiszczający podatek nie otrzymuje żadnego bezpośredniego świadczenia wzajemnego, tak jak ma to miejsce w przypadku opłat;

• świadczenie przymusowe - obowiązujące w Polsce prawo gwarantuje bezwzględny obowiązek ich uiszczania

• świadczenia bezzwrotne - podatki nie podlegają zwrotowi

• świadczenia pieniężne - a contrario zatem nie może przyjmować ono postaci świadczenia w naturze.

3. Co należy rozumieć pod pojęciem „przedmiot podatku”

Przedmiotem podatku jest określana sytuacja faktyczna lub prawna, z której zaistnieniem przepisy prawa wiążą obowiązek zapłaty podatku przez osoby znajdujące się w takiej sytuacji. Przykładowe sytuacje to np. posiadanie nieruchomości czy osiągnięcie dochodu. Z kolei przykładowe sytuacje prawne to stanie się właścicielem środka trwałego czy otrzymanie darowizny.

4. Charakterystyka podmiotu prawa podatkowego

1. Podatnika

Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

W polskim systemie podatkowym ustawodawca poprzez ustawy podatkowe może ustanowić podatnikami inne podmioty niż wyżej wymienione. Za przykład mogą posłużyć podatkowe grupy kapitałowe, zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

2. Płatnika

Ordynacja podatkowa mówi, ze płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lun jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłaceniu go we właściwym terminie organowi podatkowemu, np. zakład pracy jest płatnikiem przy wpłacie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

3. Inkasenta

Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej inkasentem jest osób fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu, np. sołtys dokonujący poboru podatku rolnego.

5. Jaka jest struktura polskich organów podatkowych w I i II instancji

Zgodnie z przepisem art. 13 ordynacji podatkowej, organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest:

1. Naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa - jako organ pierwszej instancji;

2. Dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej jako:

• Organ odwoławczy odpowiednio od decyzji naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego,

• Organ pierwszej instancji, na podstawie odrębnych przepisów;

• Organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji;

Samorządowe kolegium odwoławcze - jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa.

Ponadto warto wiedzieć o tym, że minister właściwy do spraw finansów publicznych jest organem podatkowym jako:

1. Organ pierwszej instancji w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia - z urzędu;

2. Organ odwoławczy od decyzji wydanych w sprawach o których mowa w punkcie a);

3. Organ właściwy w sprawach porozumień dotyczących ustalenia cen transakcyjnych;

4. Organ właściwy w sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego;

5. Organ właściwy w sprawach informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo - kredytowe o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Warto pamiętać również o tym, że organami podatkowymi wyższego stopnia są organy odwoławcze.

6. Co to jest „podstawa opodatkowania” i jakie stawki podatkowe można zastosować do poszczególnych rodzajów podstaw

Podstawa opodatkowania to przedmiot podatku ujęty ilościowo lub wartościowo.

Można wyróżnić trzy postaci stawek:

a)kwotowa - ilość jednostek pieniężnych , jaką należy zapłacić od jednostki podstawy obliczenia podatku, np. 10 zł od 1 litra benzyny bezołowiowej

b)procentowa - wyrażona w procentach relacja pomiędzy wielkością świadczenia podatkowego a wielkością podstawy obliczenia podatku

c)ryczałtowa - przy jej zastosowaniu wysokość zapłaconego podatku może być niezależna od podstawy opodatkowania lub podstawa opodatkowania dla konkretnego podatku będzie określona odmiennie niż potrzeb stosowania stawki procentowej.

7. Obowiązek podatkowy - definicja

Obowiązkiem podatkowym jest wynikające z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w ustawach.

8. Co to jest zobowiązanie podatkowe i w jaki sposób powstaje

Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa , powiatu albo gminy podatku w wysokości , w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Zgodnie z przepisami art. 21 #1 , zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem :

1)Zaistnieniem zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania

-następnie z 2 tego artykułu , jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w zdaniu poprzednim

-oraz jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi ze podatnik , mimo ciążącego na nim obowiązku nie zapłacił w całości lub w części podatku , nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji , organ podatkowy wydaje decyzje , której określa wysokość zobowiązania podatkowego .

2)Doręczenie decyzji organu podatkowego , ustalającej wysokość tego zobowiązania oraz jeżeli przypisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji , wysokość zobowiązania podatkowego , ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji , chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono ,że dane zawarte w deklaracji , mogą mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego , są niezgodne ze stanem faktycznym .

9. Jakie są sposoby wygasania zobowiązań podatkowych

Wygasania zobowiązań podatkowych w wskutek :

1)zapłaty

2)pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta

3)potrącenia

4)zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku

5)zaniechanie poboru

6)przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych

7)przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym

8)umorzenie zaległości

9)przedawnienia

10)zwolnienia z obowiązku zapłaty w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji, jeżeli:

a) zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpretacji , które uległa zmianie , lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej oraz

b)skutki podatkowe związane ze zdarzeniem , któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji , miały miejsce po opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po doręczeniu interpretacji indywidualnej.

Ponadto zobowiązania płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub w części w wskutek:

1)wpłaty

2)zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku

3)umorzenia w przypadku przewidzianych w art. 67

Chodzi tu o przypadki , gdy organ podatkowy może z urzędu udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych jeżeli:

1. Kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w zakończeniu postępowania likwidacyjnym lub upadłościowym

2. Podatnik zmarł , nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegającej egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego , których łączna wartość nie przekracza kwoty 5000 zł, i jednocześnie brak jest spadkobierców innych niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego oraz nie ma możliwości orzeczenia odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.

Decyzję umarzającą zaległość podatkową pozostawia się w aktach sprawy

4)przejęcia własności nieruchomości lub przejęcia prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym

5) przedawnienia

6)zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie przedstawionego powyżej

Szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz:

1. Skarbu Państwa - w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody budżetu państwa. W tym przypadku przeniesienie następuje na wniosek podatnika, na podstawie umowy zawartej , za zgodą właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego , między starostą wykonującym zadaniem z zakresu administracji rządowej a podatnikiem . Wyrażeniem lub odmowa wyrażenia zgody następuje w drodze postanowienia.

2. Gminy powiatu lub województwa - w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetów . W tym przypadku przeniesienie następuje na wniosek podatnika , na podstawie umowy zawartej miedzy wójtem , burmistrzem (prezydentem miasta) , starostą albo marszałkiem województwa a podatnikiem .

Za termin wygaśnięcia zobowiązania podatkowego uważa się dzień przeniesienia własności rzeczy praw majątkowych . Natomiast w sytuacji zawarcia jednej z wymienionych umów organ podatkowy pierwszej instancji wydaje decyzje stwierdzającą wygaśnięcie zobowiązania podatkowego.

10. Charakterystyka odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe:

1. Podatnika

Zgodnie z przepisami podatnik odpowiada całym majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Również stwierdzono ,że podatnik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania czynności , o podatku dochodowym od osób fizycznych - do wysokości zaliczki , do której pobrania zobowiązany jest płatnik.

Odrębne przepisy zostały sformułowane do odpowiedzialności podatkowej małżonków i pozostających w małżeńskiej wspólnocie majątkowej . Skutki prawne ograniczenia ,zniesienia , wyłączenia lub ustalenia wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem :

1. Zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączenia ustawionej wspólności majątkowej

2. Zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniu sądu

3. Ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka

4. Uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji

1. Płatnika

-odpowiada całym swoim majątkiem

1)za niepobranie podatku od podatnika lub pobrania podatku wysokości niższej od należnej

2) za niewpłacenie w terminie pobranych podatków

2. Inkasenta

-odpowiada całym swoim majątkiem za pobrane , a nie wpłacone w terminie podatki

11. Jak odpowiadają za zobowiązania podatkowe małżonkowie pozostający w związku małżeńskim

Wyjątek intercyza majątek (osobny - wspólny)

W odpowiedzialności majątkowej małżonków pozostających w wspólnocie majątkowej , w tym przypadku majątek obejmuje odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka .

12. Jakie są zasady odpowiedzialności za podatki osób prawnych

Ponadto osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej , będące płatnikiem lub inkasentem , są obowiązane :

- wyznaczyć osoby do których obowiązków należy :

* obliczanie i pobieranie podatków

*terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot

-zgłosić właściwemu miejscowo organowi podatkowemu :

*imiona , nazwiska, adresy tych osób

*w terminie wyznaczonym do dokonania pierwszej wpłaty

*w razie zmiany osoby wyznaczonej - w terminie 14 dni od dnia , w którym wyznaczono inną osobą

13. Jaka jest odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe osób powstałych w wyniku przekształcenia, połączenia i przejęcia

Osoba prawna zawiązana (powstała ) w wyniku łączenia się :

1)osób prawnych

2)osobowych spółek handlowych

3) osobowych i kapitałowych spółek handlowych

Wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.

Zasadę powyższą stosuje się także do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie :

1. Innej osoby prawnej

2. Osobowej spółki handlowej

Natomiast osoby prawne związane powstałe w wyniku

1. Przekształcenie innej osoby prawnej

2. Przekształcenie spółki niemającej osobowości prawnej

Wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.

Zasadę powyższą stosuje się odpowiednio do :

1. Osobowej spółki handlowej zawiązanej w wyniku przekształcenia

a)innej spółki niemającej osobowości prawnej

b) spółki kapitałowej

2) spółki niemającej osobowości prawnej , do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa

14. Kto to jest spadkobierca i zapisobierca i jakie są zasady ich odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe

Zgodnie z wolą ustawodawcy spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowego prawa i obowiązki spadkodawcy . Również w przypadku , gdy na podstawie przepisów prawa podatkowego spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowych , związane z prowadzoną działalnością gospodarczą , uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek .

Ponadto odpowiedzialności spadkobierców obejmuje:

1)zaległości podatkowe

2)odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy

3)pobrane , a nie wypłacone podatki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta

4)niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług oraz ich oprocentowanie

5)opłatę prolongacyjną

6)koszty postępowania podatkowego

7)koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec spadkodawcy powstałe do dnia otwarcia spadku

Organy podatkowe właściwe ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy orzekają w odrębnych decyzjach o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku.

W decyzji organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, w szczególności określa prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego , wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do skorzystania zgodnie z przepisami prawa podatkowego , z ulg podatkowych , wysokość nadpłaty lub zwrotu podatku , jeżeli ich wysokość jest inna niż wykazana w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawca deklaracji nie złożył.

W uzupełnieniu warto dodać , że termin płatności przez spadkobiercę zobowiązań ,wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Przedstawione zasady znajdują także zastosowanie do zapisobiercy , który otrzymał należny mu zapis, gdyż on również , podobnie jak spadkobierca , ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkodawcy. W tym jednak przypadku zakres odpowiedzialności zapisobiercy ograniczony jest do wartości otrzymanego zapisu.

1. Jakie są ogólne zasady odpowiedzialności osób trzecich

Za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie . Osoby trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z następcą prawnym podatnika prawnym podatnika za przejęte przez niego zaległości podatkowe . Odpowiadają za:

1)podatki nie pobrane oraz pobrane , a nie wypłacone przez płatników lub inkasentów

2)odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych

3)niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek

4) koszty postępowania egzekucyjnego

O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Istotne jest również to że postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może zostać wszczęte przed:

1)upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania

2)dniem doręczenia decyzji

a) określającej wysokość zobowiązania podatkowego

b) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta

c) w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług

d) określającej wysokość należnych odsetek na zwłokę

3)dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego . Dzieje się tak wtedy , gdy doszło do wystawienia tytułu wykonawczego na podstawie deklaracji , na zasadach przewidzianych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnego w administracji . Wówczas przed orzeczeniem o odpowiedzialności osoby trzeciej nie wymaga się uprzedniego wydania decyzji określającego wysokość zobowiązania podatkowego i decyzji określającej wysokość odsetek za zwłokę .

Należy pamiętać też o tym , że egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może być wszczęta dopiero wówczas , gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub części bezskuteczna.

2. Na jakich zasadach i do jakiej wysokości odpowiada rozwiedziony małżonek

Na odmiennych zasadach niż małżonek pozostający w związku małżeńskim odpowiada rozwiedziony małżonek podatnika . W analizowanym przypadku odpowiada całym swoim majątkiem , solidarnie z byłym małżonkiem , za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej , jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym .

Analizowane przepisy wyłączają z zakresu tej odpowiedzialności :

1. Podatki niepobrane oraz pobrane , a nie wpłacone przez płatnika lub inkasentów

2. Odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie .

Te rozwiązanie stosuje się unieważnienie małżeństwa oraz separacji.

3. Kto jest członkiem rodzinny podatnika i jakie są zasady odpowiedzialności?

Członek zasady podatnika odpowiada całym swoim majątkiem , solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalności gospodarczą , za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie , w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonaniu , osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności .

Odpowiedzialność ta nie dotyczy jednak osób , które w okresie stałego współdziałania z podatnikiem były osobami , wobec których na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny - w zakresie wynikającym z obowiązku alimentacyjnego.

Dla lepszego zrozumienia analizowanego zagadnienia należy dodać , że za członków rodziny podatnika ustawodawca nakazał rozumieć zstępnych (np. dzieci), wstępnych (np. rodziców ), rodzeństwo , małżonków zastępczych , osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu.

Sformułowaną zasadę odpowiedzialności stosuje się również do małżonków , którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu wspólności majątkowej , których wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd , oraz małżonków pozostających w separacji.

Analizowana odpowiedzialność:

1)ograniczona jest do wysokości uzyskanych korzyści

2)nie obejmuje niepobranych podatków przez płatników lub inkasentów , z wyjątkiem należności , które nie zostały pobrane od osób będących członkami rodzinny podatnika lub małżonków , którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu wspólności majątkowej , których wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd ,oraz małżonków pozostających w separacji.

4. Jakie są zasady odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe:

1. Nabywcy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części

Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą , chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach . Należy pamiętać , że zakres jego odpowiedzialności jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Ponadto zakres jego odpowiedzialności nie obejmuje :

1)podatków niepobranych i pobranych , a nie wpłaconych przez płatników lub inkasentów

2)odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania , powstałych po dniu nabycia

W sytuacji , gdy podatnik za zgodą innej osoby , w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności posługuje się lub posługiwał się imieniem i nazwiskiem , nazwę lub firma tej osoby , osoba ta ponosi solidarną odpowiedzialność z podatnikiem całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe powstałe podczas tej działalności .

2. Dzierżawcy nieruchomości

Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości , odpowiadają oni całym swoim majątkiem , solidarnie z podatnikiem będącym właścicielem , użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym nieruchomości za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych wynikających z opodatkowania nieruchomości , powstałych podczas trwania dzierżawy lub użytkowania .

Równocześnie ustawodawca zawęził tę odpowiedzialność do sytuacji , gdy między dzierżawcą lub użytkownikiem a podatnikiem istnieją powiązania o charakterze rodzinnym , kapitałowym albo majątkowym w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym albo wynikające ze stosunku pracy.

Nie odpowiadają oni jednak za:

1)podatki niepobrane oraz pobrane , a nie wpłacone przez płatników lub inkasentów

2)odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych

3) niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek

4) koszty postępowania egzekucyjnego

5. Jakie są zasady odpowiedzialności wspólników spółek bez osobowości prawnej

Przepisy dotyczące odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej, jawnej , partnerskiej , oraz komplementariusza spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej . Podmioty te odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.

Zasadę tę stosuje się również do odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań , których termin płatności upływał w czasie gdy był on wspólnikiem oraz zaległości traktowane na równi z zaległością podatkową powstałe w czasie , gdy był on wspólnikiem . Natomiast za zobowiązania podatkowe powstałe po rozwiązaniu spółki odpowiadają osoby będące wspólnikami w momencie rozwiązania spółki.

6. Na jakich zasadach odpowiadają członkowie zarządu spółek kapitałowych

Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością , spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu , jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna , a członek zarządu :

1)nie wykazał , że:

a)we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszeniu upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe)

b)niezgłoszenie wniosku o ogłoszeniu upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe)nastąpiło bez jego winy

2)nie wskazuje mienia spółki , z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Ogromne znaczenie ma zasada , zgodnie z którą odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań , których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu , oraz zaległości traktowanie na równi z zaległością podatkową powstałe w czasie pełnienia obowiązków członków zarządu. Gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka akcyjna w organizacji nie posiada zarządu , za zaległości podatkowe spółki odpowiada jej pełnomocnik albo wspólnicy , jeżeli pełnomocnik nie został powołany . Zasady te stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

Za zaległości podatkowe innych osób prawnych niż wymienione , np. . spółdzielnia , odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami, przy zastosowaniu wskazanych zasad.

7. Jak odpowiadają za zobowiązania podatkowe osoby prawne powstałe w wyniku podziału innej osoby prawnej

Zasada ta obowiązuje gdy majątek przejmowany jest na w skutek podziału nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa . I tak , zgodnie z analizowanymi zasadami , osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału (osoby nowo związane ) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe osoby prawnej dzielonej , jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału , a przy podziale przez wydzielenie - także majątek osoby prawnej dzielonej , nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa .

Zasady:

-zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych nowo zawiązanych ograniczony jest do wartości aktywów netto nabytych , wynikających z planu podziału .

-zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych nowo zawiązanych przy podziale przez wydzielenie ograniczony jest do zaległości z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych do dnia wydzielenia

8. Jaka jest definicja pojęć:

a)towar

Towarami są rzeczy ruchome , a także wszelkie postaci energii , budynki oraz budowle , jak również części budynków i budowli , które stanowią przedmiot czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i są wymienione w klasyfikacjach wydawanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej , a także grunty.

b)usługa

Usługi wymienione w klasyfikacjach są za ich pomocą identyfikowane. Ma to istotne znaczenie przede wszystkim w zakresie określenia usług zwolnionych z opodatkowania bądź też podlegających opodatkowaniu preferencyjną stawką VAT. Pojęcie usługi obejmuje :

-wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalności o charakterze produkcyjnym , nietworzące bezpośrednie nowych dóbr materialnych , tzw. Usługi na rzecz produkcji

- wszelkie czynności świadczenia na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności , przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej , zbiorowej i ogólnospołecznej

9. Charakterystyka czynności podlegających opodatkowaniu od towarów i usług

Przedmiotem opodatkowania VAT objęte są poszczególne czynności podlegające opodatkowania . Sprzedaż obejmuje:

a)odpłatna dostawa towarów

b)odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju

c)eksport towarów

d)wewnątrzwspólnotową dostawą towarów

Dla zakresu przedmiotowego tym podatkiem czynności :

- import towarów -przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju np. z Rosji na terytorium RP

-import usługi - świadczenie usług z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca , usługodawca jest podatnikiem nieposiadającym siedziby , stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium RP, np. podatnik posiadający swoją siedzibę w RFN , świadczy na obszarze RP usługę na rzecz polskiego usługobiorcy

-wewnątrz wspólnotowe nabycie towarów - nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami , które w wyniku dokonanej dostawy są wysłane lub transportowanie na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy , nabywcę towarów lub na ich rzecz , np. w ramach tej czynności towar jest wysłany np. Z Francji do Polski .

Ad a) odpłatna dostawa towarów

Przez to pojęcie należy rozumieć odpłatne przeniesienie prawa rozporządzania towarami jak właściciel. Składa się z dwóch kluczowych pojęć :

1)towar

2)przeniesienie prawa do rozporządzania towarem , tak jak to czyni właściciel

Zakres przedmiotowy pojęcia „odpłatna dostawa towarów ” obejmuje także pewne czynności szczególne :

a)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie

b)wydanie towarów w oparciu o umowę leasingu lub inną umowę o podobnym charakterze zawartą na czas określony lub umowę sprzedaży na warunkach odroczonej płatności , jeżeli umowa przewiduje ,że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umowę lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione .

Ustawodawca przez dostawcę towarów za wynagrodzenie nakazał rozumieć także przekazanie przed podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem :

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników , w tym byłych pracowników , wspólników , udziałowców , akcjonariuszy , członków spółdzielni i ich domowników , członków organów stanowiących osób prawnych , członków stowarzyszenia

2)wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia , w szczególności darowizny pod warunkiem , że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od tych czynności w całości lub części .

Ad b)odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju

Zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego definicja o odpłatnych świadczeniach usług jest każdą czynnością niebędącą „dostawą towarów ” . Usługi o charakterze nieodpłatnym , jako niemieszczące się w zakresie opodatkowani a VAT nie podlegają opodatkowaniu . Można znaleźć też wyjątki od tej zasady . W szczególności za odpłatne świadczenia usług podlegające opodatkowaniu uznaje się każde nieodpłatne świadczenia usług jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:

*świadczone przez podatnika usługi nie są związane z prowadzonym przedsiębiorstwem

*podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami , w całości i części.

Ad c)eksport towarów

Jest to wywóz potwierdzony przez urząd celny towarów z terytorium RP po za terytorium wspólnoty wykonaniu czynności takich jak:

*przez dostawcę lub w jego imieniu

*przez nabywcę mającego siedzibę po za terytorium RP lub w jego imieniu ,

Aby była możliwość potraktowania tych czynności jako eksport towarów , wywóz musi następować przeniesienie prawa do rozporządzania prawami jako właściciel.

Ad d)wewnątrzwspólnotową dostawą towarów

Czynność ta jest zdefiniowana jako wywóz towarów z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego. Trzeba jeszcze spełnienia jeden z kilku warunków:

1)Podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium Polski.

2)Osoba prawna niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej , która zidentyfikowana jest dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium Polski.

3)Podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium innego państwa członkowskiego , niewymienione w pkt. 1 i 2 , jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe.

4)Podmiotem innym niż w pkt 1 i 2 , działającym (zamieszkującym)w innym państwie członkowskim , jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

10. Co podlega wyłącznie z opodatkowania od podatku Vat towaru i usług

Przepisy ustawy VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 55 przedsiębiorstwo stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej , obejmujących wszystko , co wchodzi w skład przedsiębiorstwa:

a)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa)

b)własności nieruchomości lub ruchomości , w tym urządzeń , materiałów , towarów i wyrobów , oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości

c)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych

d)wierzytelności , prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne

e)koncesje , licencje i zezwolenia

f)patenty i inne prawa własności przemysłowej

g)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne

h) tajemnice przedsiębiorstwa

i) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Nie stosuje się także do czynności , które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy -czynności sprzeczne z prawem , oraz czynności , które nie mogą być przedmiotem prawnej skutecznej umowy. Ustawodawca nie chce przy okazji opodatkowania pewnych rodzajów działalności stworzyć wrażenia ich legalizacji.

11. Charakterystyka podatników , wraz z przykładami poszczególnych grup

Podatnikami VAT są:

1)osoby prawne

2)jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej

3)osoby fizyczne

Wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą , bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności

Zgodnie z przepisami zakres działalności gospodarczej obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub innych usługodawców , w tym również podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników , jak również działalności osób wykonujących wolne zawody. Z zakresu pojęcia wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej wyłączono min. Są to przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy , do których zaliczamy wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty , bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń , a szczególności : wynagrodzenia zasadnicze , wynagrodzenia za godzinny nadliczbowe , różnego rodzaju dodatki , nagrody , ekwiwalenty za niewykorzystane urlopy i inne kwoty niezależnie od tego czy ich wysokość została z góry ustalona , a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika , jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych .

12. Kto i po spełnieniu jakich warunków staje się podatnikiem tego podatku?

Powstanie obowiązku podatkowego występuje po wydaniu towaru lub wykonania usługi , niezależnie czy wiąże się z przeniesieniem jego własności .Prawidłowe rozróżnienie przypadków wydania towarów i jego dostarczania umożliwia stronom umowy odpowiednie przeniesienie w czasie momentu powstania obowiązku podatkowego.

W praktyce przyjmuje się wydaniem towaru będzie moment w którym sprzedający odda towar do swobodnego dysponowania odbiorcy , a sam przestanie faktycznie wkładać tym towarem. Jeśli dostarczenie towaru ma się odbyć za pośrednictwem spedytora , obowiązek podatkowy będzie powstawał w momencie wydania rzeczy spedytorowi.

Jeżeli zaś podatnik dokona wydania towaru zleceniobiorcy , komisantowi , albo agentowi , ewentualnie innemu podmiotowi świadczącemu usługi podobnego rodzaju , obowiązek podatkowy powstaje z momentem otrzymania przez podatnika zapłaty za wydany towar , nie później jednak niż w ciągu 30 dni od wykonania przez podmioty wskazane wyżej ich usługi na rzecz podatnika. Tym samym , w odniesieniu do tych kategorii podmiotów , obowiązek podmiotowy nie jest związany z faktem wydania towaru , lecz z otrzymaniem płatności lub upływem czasu od wykonania usługi. Jeżeli chodzi o zleceniobiorcę , u niego obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych , tj. w momencie zrealizowania usługi.(wystawienia faktury).

Kolejnym zdarzeniem prowadzącym do powstania obowiązku podatkowego jest wystawienie faktury , jeżeli :

1. Faktura zostanie wystawiona w terminie 7 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi

2. Podatnik wystawi fakturę , w której wykaże określoną kwotę podatku , zobowiązany jest do jej zapłaty , nawet gdy dana sprzedaż nie była obowiązkiem podatkowym albo została zwolniona od podatku.

Obowiązek podatkowy powstanie niezależnie od wystawienia faktury w ciągu 7 dni od wykonania usługi lub wydania towaru . Jednocześnie należy stwierdzić że wymienionych sytuacjach data otrzymania zapłaty przez sprzedającego nie rzutuje na obowiązku podatkowego . O jego powstaniu będzie decydował bowiem moment wystawienia faktury a jeśli jej nie wystawiono moment sprzedaży przejawiający się wydaniem towaru . Może być on również związany z zapłatą zaliczki , zadatku , przedpłaty lub raty. Uiszczenie należności z powyższych tytułów w wysokości co najmniej części wartości towaru lub usługi skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w momencie otrzymania tych płatności przez ich odbiorcę . Jednak że podatek będzie należny wyłączny od kwoty uiszczonej należności.

W eksporcie obowiązek podatkowy powstaje w momencie potwierdzenia przez urząd celny wywozu po za terytorium Wspólnoty , natomiast w odniesieniu do importu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powstania długu celnego .

„Miejscem powstania obowiązku podatkowego w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce , w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania , w miejscu powstania działalności lub w którym ma on miejsce zawsze pobytu”

13. Co stanowi podstawę podstawę opodatkowania . Zasada ogólna i zasada szczególna.

Podstawę opodatkowania w analizowanym podatku stanowi obrót . Obrotem jest kwota należna z tytułu dokonania dostawy lub świadczenia usług , pomniejszona o kwotę podatku należnego od tych czynności .Pojęcie „kwota należna ” nie zostało w ustawie bliżej określone . Ustawodawca stanął na stanowisku , iż obejmuje ono całość świadczenia należnego od nabywcy .

P.op =Kw.b - Kw.p

P.op- podstawa opodatkowania

Kw.b- kwota należna za świadczenia czynności brutto

Kw.p- kwota podatnika od tych czynności

Tak wiec pomniejszając kwotę brutto o kwotę należna od danej czynności podatku , otrzymamy wartość sprzedaży netto, będącą podstawę opodatkowania , wyznaczoną przez ustalone koszty i planowany zysk.

Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje , subwencje i inne odpłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika , pomniejszone o kwotę należnego podatku .

Zgodnie z wolą ustawodawcy , obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych , prawnie dopuszczalnych , obowiązkowych rabatów oraz o wartość zwróconych towarów i zwróconych kwot nienależnych zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych opłat o podobnym charakterze , a także kwot wynikających z korekt faktur.

14. Jakie stawki obowiązują w tym podatku i kiedy mogą byś zastosowane

Ustawodawca wprowadził w tym podatku dwa rodzaje stawek :

a)stawkę podstawową w wysokości 22%

b) stawki obniżone w wysokości 0%,3% i 5%(stawki wycofane ) , 7%

Stawka 22% ma zastosowanie przy opodatkowaniu zdecydowanej większości towarów i usług . Konsekwencją powszechnego stosowania tej stawki w systemie podatku od towarów i usług jest niepodawanie w fakturze VAT symbolu towaru lub usługi opodatkowanych według te stawki .

Usługodawca nakazał kontynuowanie stosowania bardzo ważnej zasady że towary i usługi będące przedmiotem czynności opodatkowanych , niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej , podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22% , z wyjątkiem tych , dla których w ustawie lub przypisach wykonawczych określono inną stawkę .

Ponadto podatnik świadczący usługe taksówek osobowych może wybrać opodatkowanie tych usług w formie ryczałtu według stawki 3% , po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w termnie do końca miesiąca poprzedzającego okres w którym będzie stosował ryczałt . Z kolei zryczałtowana stawka w wysokości 5% jest stosowana w szczególnej procedurze dotyczącej rolników ryczałtowych.

Opodatkowaniu wg stawki 7% podlegają ściśle określone towary i usługi , wymienione w zał. 3 do ustawy . Warto zwrócić jednak uwagę na fakt ,że czynności wymienione , dostawa , budowa remont lub przebudowa budynków mieszkalnych i ich część , z wyjątkiem lokali użytkowych , realizowanych w ramach budownictwa społecznego - korzystają z opodatkowania z zastosowania stawki 7% po spełnieniu warunków określonych dla budownictwa społecznego na podstawie odrębnych przepisów .

Stawkę podatku w wysokości 7% stosuje się do dostaw na terytorium RP towarów tzn. dla jednostek ochronny przeciw pożarowej przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej . Do grupy tej należy min. Sprzęt przewozowo-samochodowy: pożarnicze samochody specjalne i specjalistyczne - gaśnicze . rozpoznawcze , drabiny samochodowe , techniczne , chemiczne , ekologiczne , dźwigi i podnośniki ,cysterny , sanitarki - oraz fabryczne wykonane i oznakowane pojazdy straży pożarnej , jak również sprzęt pływający , statki pożarnicze , łodzie pontony i silniki oraz statki powietrzne dla ratownictwa i gaszenia pożarów.

Stawka 0% stosowana jest przy opodatkowaniu :

1. Wewnątrz wspólnotowej towarów

2. Eksport towarów dokonywanych przez podatnika podatku od towarów i usług będącego dostawcą lub działającego jego imieniu

3. Eksportu towarów dokonywanym przez rolników ryczałtowych będących dostawcami lub działających w ich imieniu , pod warunkiem prowadzenia przez podatników ewidencji

Stawkę 0% stosuje się w eksporcie towarów , pod warunkiem że podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc otrzymał dokumenty potwierdzjacey wywóz towaru po zaa terytorium Wspólnoty . W przypadku niespełnienia tego warunku podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji prowadzonej na potrzeby tego podatku za dany okres rozliczeniowy

Może on wykazać w ewidencji VAT dokonanie czynności eksportowej w okresie następnym pod warunkiem otrzymania dokumentu celnego wystawionego przez urząd celny potwierdzającego wywóz z towaru po za terytorium Wspólnoty , zanim dojdzie do złożenia deklaracji podatkowej za ten okres . w przeciwnym razie musi on zastosować stawki właściwe dla dostawy tego towaru w kraju. W sytuacji gdy podatnik otrzyma ten dokument w terminie późniejszym niż określony powyżej , ma on prawo do dokonania korekty złożonej deklaracji podatkowej w rozliczeniu za okres rozliczeniowy , w którym podatnik otrzymał ten dokument

1. Charakterystyka podatników podatku dochodowego osób prawnych wraz z przykładami

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 roku podatnikami tego podatku są:

- osoby prawne

- jednostki organizacyjne mniemające osobowości prawnej , z wyjątkiem spółek niemających

osobowości prawnej

- spółki mniemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeśli

przepisy tego państwa traktują w ten sposób spółki i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania

- grupy co najmniej 2-och spółek prawa handlowego mających osobowość prawną , które pozostają w związkach kapitałowych zwane : „ podatkowymi grupami kapitałowymi”

Taka podatkowa grupa kapitałowa jest podatnikiem po spełnieniu nast. warunków:

a)podatkową grupę kapitałową mogą tworzyć wyłącznie spółki z o.o. lub spółki akcyjne mające siedzibę na terytorium RP

*Przeciętny kapitał zakładowy przypadający na każdą z tych spółek - nie jest niższy niż1 000 000 zł

*Jedna ze spółek tzw. „dominująca” posiada bezpośredni 95% udział w kapitale zakładowym lub w tej części kap. zakładowego pozostałych spółek tzw. „spółki zależne” która na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji nie zostałą nieodpłatnie lub na zasadach preferencyjnych nabyta przez pracowników , rolników , rybaków albo która nie stanowi rezerwy Skarbu Państwa na cele reprywatyzacji.

*Spółki zależne nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym innych spółek tworzących tę grupę

*W spółkach tych nie występują zaległości we w płatach podatkó stanowiących dochód z budżetu państwa,

b)spółka dominująca i spółki zależne zawarły umowę o utworzeniu na podst. Aktu notarialnego na okres con. 3 lat podatkowych - podatkowej grupy kapitałowej i ta umowa została zarejestrowana przez Urząd Skarbowy ( Naczelnika),

c)Po utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej spółki tworzące tą grupę :

- nie korzystają ze zwolnień od podatku dochodowego na podst . odrębnych ustaw

- niepozostają w związkach powodujących zaistnienie okoliczności o których mowa w art. 11, z podatnikami podatku dochodowego niewchodzącymi w skład podatkowej grupy kapitałowej.

Należy dodać że wskazana umowa musi zawierać :

- wykaz spółek tworzących podatkową grupę kapitałową oraz wysokość ich kapitału zakładowego

- określenie czasu trwania umowy

- określenie przyjętego roku podatkowego

- inform. O udziałowcach ( akcjonariuszach) i wysokości ich udziału w kapitale

zakładowym w spółce dominującej i w spółkach zależnych tworzących grupę kapitałową nie mniej niż 5% akcji ( udziałów) tych spółek

- wskazanie spółki reprezentującej grupę kapitałową co do obowiązków wynikających z ustawy oraz przepisów ordynacji podatkowej.

WAŻNE: podatnicy ,którzy mają siedzibę lub Zarząd na terytorium RP podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania , a gdy nie mają na terytorium RP siedziby Ania Zarządu to podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów , które osiągają na tym terenie.

2.Jaki zakres przedmiotowy opodatkowania :

a)jakie przychody zostały wyłączone z opodatkowania tym podatkiem

-przychodów z działalności rolniczej , z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej , chyba że ustalenie przychodów jest wymagane dla celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego

-przychody z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach

-przychody wynikające z czynności , które nie mogą być prawnie skutecznej umowy

-przychodów amatora opodatkowanych na zasadach wynikających

Przedmiotem opodatkowania poza wskazanymi powyżej przychodami podlegającymi wyłączeniu są również dochody - z wyjątkiem dochodów zwolnionych -rozumiane jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięte w roku podatkowym

b) jaka jest def. następujących pojęć:

-dochód

Dochód podlegający opodatkowaniu może być to dochód z prowadzonej przez osobę działalności gospodarczej stanowiącą różnice miedzy przychodami uzyskanymi ze sprzedaży produkowanych przez nią towarów a wydatkami poczynionymi na ich wyprodukowanie

-przychód

Przychód mogą być to odsetki z lokaty bankowej dopisywanej do rachunku osoby prawnej przez bank. W analizowanym przypadku KUP wynosi zero, gdyż posiadacz rachunku bankowego nie ponosi żadnych koszów pozostających w związku przyczynowo-skutkowym ze źródłem przychodu , jakim są odsteki

-koszty uzyskania przychodu

Kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów , z wyjątkiem kosztów wymienionych przez ustawodawcę w odrębnym katalogu.

4. jakie wydatki nie mogą być uznawane przez podatnika przy zakupie

a)odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20000 euro przeliczonej na złote wg kursu średniego euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski z dniem przekazania samochodu do używania

b)strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych , jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności

c)odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika , kosztem uzyskania są jednak:

-podstawowe odpisy i wypłaty na te fundusze , jeżeli obowiązek lub możliwości ich tworzenia w ciężar kosztów określa odrębne ustawy

-odpisy i zwiększenia , które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy , jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek funduszu

-d)wydatków ,z min.

-na spłatę pożyczek z wyjątkiem pożyczek , z tym kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczek w przypadku gdy pozyczka była waloryzowana kursem waluty obcej

*pożyczkobiorca - w związku ze spłatą pożyczki kredytu

*pożyczkodawca otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki

-na spłatę innych zobowiązań , z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń

e)naliczonych lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek zobowiązań , w tym również pożyczek kredytu

f)odsetek , prowizji i różnic kursowych od pożyczek zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji

g)jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy

h)kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań

i)grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym , karnym skarbowym , administracyjnych i w sprawach o wykroczeniu oraz odsetek tych grzywien i kar

j)kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu :

-nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochronny środowiska

-niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

k)odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat i należności budżetowych i innych należności , do których stosuje się przepisy ordynacji podatkowej

l)hipoteki ustanowionej na :

-nieruchomości

-użytkowaniu wieczystym

-własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego

-spółdzielczym prawie do lokalu użytkowego

-prawie do domu jednorodzinnych w spółdzielni mieszkaniowej

-prawie do lokalu mieszkalnego w domu budowlanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jej własności na członka

1. Co to jest strata podatkowa i jakie są zasady jej rozliczania

STRATA - RÓŻNICA POMIĘDZY KOSZTAMI UZYSKANIA PRZYCHOD   a przychodami ( sytuacja gdzie KUP przerastają kwotę przychodu w danym roku  podatkowym bez względu na to, czy ten ten rok podatkowy pokrywa się    z rokiem kalendarzowym ,czy jest to inny okres 12-u miesięcy np.  od 1-go  czerwca danego roku  kalendarzowego do 31 maja następnego roku. Czyli strata jest nadwyżką kosztów uzyskania przychodów ,czyli tych wydatków , które możemy uznać za koszty podatkowe nad przychodami.

WAŻNE  ustawodawca daje nam 5 lat na rozliczenie straty, która pojawiła  się w danym roku podatkowym i 2-gie ograniczenie : wysokość rocznego pomniejszenia straty nie może przewyższać 50%.

2. Charakterystyka zwolnień podatkowych

a) mających charakter podmiotowy

1)Skarb Państwa

2)Narodowy Bank Polski

3)jednostki budżetowe

4)fundusze celowe

5)przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracyjny państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porozumienia lub umowy , chyba że umow lub porozumienie stanowi inaczej

6) jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów określonych w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

7) agencja restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa

8)agencja rynku rolnego

9)fundusze inwestycyjne na podstawie przepisów

10)fundusze emerytalne utworzone na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

11)zakład ubezpieczeń społecznych

12)agencja nieruchomości rolnych

Cechą  charakterystyczną wspólną grupy dla zwolnień podatkowych o charakterze podmiotowym jest to , iż wszelkie podmioty korzystające ze zwolnień podmiotowych w podatku dochodowym od osób prawnych - korzystając z całkowitego zwolnienia podatkowego ze wszystkich źródeł przychodów i dochodów , które uzyskują , przy czym trzeba  pamiętać o tym , że dopuszczalny zakres ich działania jest określony w ustawie powołującym do życia dany podmiot. Skarb Państwa jest beneficjentem dochodów podatkowych (jest miejscem do którego dochody podatkowe wpływają , siłą rzeczy od otrzymywanych podatków nie będzie płacił podatków - byłby to absolutny nonsens. Jego zakres działania polega na gromadzeniu dochodów podatkowych i poza podatkowych , ich wydatkowaniu celem realizacji zadań publicznych np. opieki zdrowotnej ,  opieki społecznej, obronności , bezpieczeństwa lub innych. 

Podobnie Narodowy Bank Polski określony ustawą z 1997 ( ustawa o NBP) - jest Bankiem Centralnym , osobą prawną , powołaną min. po to , aby czuwać nad całym systemem bankowym w Polsce , aby np. poprzez różne instrumenty  rynku pieniężnego  np. kredyt

refinansowy wspierać funkcjonowanie innych banków . Tak więc nawet dochody uzyskiwane przez NBP czy Bank Centralny , który też działa w interesie własnych podmiotów a nie realizuje komercyjnej działalności - to podlegają całkowitemu zwolnieniu podatkowemu podatku dochodowemu od osób prawnych. NBP nie może robić nic innego jak to na co zezwala ustawa. Nie może nawet uruchomić jakiejkolwiek produkcji np. obuwia - mimo , że posiada odpowiednie kapitały aby uruchomić tego rodzaju produkcję. Jego zakres działania jest ustalony ustawowo , w tym zakresie wszelkie dochody uzyskiwane w tym zakresie działalności będą nie opodatkowane.

Podobnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych związany z poborem składek na ubezpieczenia społeczne , realizuje wypłaty emerytalno- rentowe ( działa na rzecz obywateli osób fizycznych ).Prowadzi działalność pro-społeczną w tym zakresie , jest podmiotem publicznym i z tego tytułu nie płaci tego podatku. Nie może prowadzić żadnej innej działalności niż działalność określona ustawami o ubezpieczeniu społecznym                (produkcyjnych, usługowych i handlowych).

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa , Agencja Rynku Rolnego , Agencja Nieruchomości Rolnej - agencje te są podmiotami sfery budżetowej , finansowanymi ze środków publicznych poprzez dotacje państwowe współdziałające w sposób bezpośredni z Ministrem Rolnictwa. Również nie prowadza innej działalności niż działalność związana z gospodarowaniem nieruchomościami.

Jednostki budżetowe : są podmioty prawa budżetowego w 100 % finansowane bądź to ze Skarbu Państwa , bądź to ze skarbu poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego powiatów i województw , możemy mówić o powiatowych jednostkach budżetowych , wojewódzkich jednostkach budżetowych. Mogą to być szpitale  , szkoły w 100 % finansowane z pieniędzy  publicznych  i w 100% przekazujących swoje dochody do Skarbu Państwa gminy, powiatu lub województwa. Są zwolnione z opodatkowania - nie prowadzą żadnej działalności gospodarczej.

Fundusze Celowe - są to podmioty około- budżetowe ,mogą one przyjmować postać osób prawnych , powoływane są z reguły przez poszczególnych ministrów. Fundusze te mają za zadanie wspieranie polityki rządowej prowadzonej przez poszczególnego ministra w określonym zakresie np. ochrony zdrowia .Również finansowane z pieniędzy publicznych - również korzystają ze zwolnienia podatkowego.

Przedsiębiorstwa Międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez Organa Administracji Państwowej. Powstałe w wyniku transferu Skarbu Państwa do podmiotu zewnętrznego. Działają w interesie skarbu Państwa , są zwolnione podmiotowo z opodatkowania.

Jednostki samorządu terytorialnego są to gminy, powiaty , województwa ( wszystkie z nich posiadają osobowość prawną) . Zostały powołane do życia w następstwie reformy końca  lat 80-tych ubiegłego wieku tak aby otrzymując pieniądze publiczne  w postaci dotacji , subwencji ze Skarbu Państwa - móc realizować zadania publiczne niezależnie od tego posiadają własne wpływy podatkowe min. z podatku od nieruchomości , podatku rolnego, podatku leśnego , a także partycypują w zyskach z podatku dochodowego od osób fizycznych

i dochodowego od osób prawnych. Podobnie jak Skarb Państwa korzystają ze zwolnienia podmiotowego w tym podatku.

Ostatnie 2-a podmioty to : są to już podmioty całkowicie już prywatne , natomiast ich cechą wspólną podobnie jak pozostałych podmiotów jest podejmowanie ściśle określonej ustawami działalności , czyli nie mogą podejmować innej działalności niż ta , która jest wskazana w ustawie powołującej je do życia ( Ustawa o Funduszach Inwestycyjnych). Fundusze Inwestycyjne zajmują się inwestowaniem środków pieniężnych powierzonych im przez osoby fizyczne , osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej poprzez zakupy jednostek uczestnictwa w tych funduszach w zamian za inwestowanie środków pieniężnych otrzymuje określone wynagrodzenie. Nie prowadzą innej działalności niż ta, która ma na celu pomnażanie kapitału powierzanego przez podmioty trzecie. Nieco zbliżona działalność Funduszy Emerytalnych , również inwestowanie środków pieniężnych  pochodzących ze składek na ubezpieczenia społeczne dystrybuowanych z ZUS-u , czyli część składek jest przekazywana dalej funduszom emerytalnym ( one również pracują  aby pomnażać pieniądze na przyszłe wypłaty emerytury , czyli też działają w sferze społecznej.

Nie mogą prowadzić innej działalności usługowej. Dlatego całość działalności podlega zwolnieniu z podatków dochodowych od osób prawnych.

b)mających charakter przedmiotowy

- Zwolnienie przedmiotowe dotyczy dochodów ze sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gosp. rolnego, jeśli sprzedaż ma miejsce po upływie 5 lat po nabyciu nieruchomości ,

- różnego rodzaju działania o charakterze społecznym , czyli podejmowanie przez osoby prawne działalności naukowej , naukowo- technicznej i oświatowej, powoływanie prywatnych szkół, uczelni, gimnazjów , szkół podstawowych i wyższych uczelni. Ponieważ realizują te same cele , co instytucje państwowe - korzystają ze zwolnienia podatkowegopodatku dochodowego od osób prawnych, podobnie działalność kulturalna w tym w zakresie kultury fizycznej , sportu ( czyli działalność realizowana w obrębie kompetencji poszczególnego  Ministra Kultury ), również prowadzona przez podmioty prywatne korzysta ze zwolnienia podatku dochodowego od osób prawnych, podobnie ochrona środowiska ,wszelkie aktywności na rzecz wsi ( wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz budowy sieci telekomunikacyjnych na wsi  oraz zaopatrzenia wsi w wodę) - pozostające w kompetencji Ministra Rolnictwa dotowane poprzez szereg wydatków z budżetu państwa , jeżeli są p0odejmowane przez podmioty prywatne np. sp. z o.o. , sp. akcyjne- korzystają ze zwolnienia przedmiotowego od osób prawnych,

- dobroczynność ( objęta również działalnością państwową - jeżeli podejmowana przez osoby prywatne korzysta ze zwolnienia)

- ochrona zdrowia i pomoc społeczna a także rehabilitacja zawodowa i społeczna wspierana z budżetu państwa i realizowana przez poszczególne ministerstwo, gminy, powiaty i województwa - jeżeli podejmowana jest przez osoby prywatne , spółki - to będzie korzystała ze zwolnienia.

- działalność kultu religijnego ( osób prawnych ) w kontekście działalności religijnej tj. wspierania pewnego kultu religijnego bez względu na rodzaj wyznania ( pod warunkiem  , że dany kult religijny będzie zarejestrowany w sposób legalny na obszarze Polski ),

-   natomiast jeśli chodzi o działalność kościelnych osób prawnych prowadzących niegospodarczą działalność statutową - to w tym przypadku osoby prawne nie mają obowiązku prowadzenia dokumentacji wymaganej przez przepisy ordynacji podatkowej ( np. ewidencji zakupu i sprzedaży , ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych pod warunkiem wydawania tych środków na działalność kultu religijnego).

2. Co stanowi podstawę opodatkowania w tym podatku i jakiego rodzaju odliczenia od niej przysługują

dotycz. opodatkowania od osób prawnych w dwojakiej postaci :

- może być to dochód czyli nasz przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu , który staje się dochodem i stanowi podstawę opodatkowania albo podstawą opodatkowania może być przychód bez pomniejszania go przez KUP.

Ale ustawodawca przewidział możliwości pomniejszania podstawy opodatkowania o określone wydatki , które przyjmują postać ulg podatkowych.

RODZAJE ULG PODATKOWYCH ( KTÓRYCH mechanizm podlega na odliczaniu od podstawy opodatkowania):

1. Darowizny ( określ. W art. 4 Ustawa z 24-04-2003 o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Podmioty te prowadzą działalność dobroczynną osób upośledzonych ,bezdomnych , osób chorych ,inwalidów - czyli wykonują działalność ciążącą na państwie i jednostkach samorządu terytorialnego w terenie i z tego tytułu jeśli osoby prawne lub inni podatnicy tego podatku wspierają tą działalność publiczną to mogą oni te podatki odliczać od swojej  podstawy opodatkowania. Podobnie jest w sprawie darowizn dotyczących kultu religijnego ( darowizny te także uprawniają do odliczenia tych darowizn od podstawy opodatkowania).

2.W bankach  odliczenie wynosi 20% kredytu lub pożyczek umorzonych w ramach programu restrukturyzacji.

Również najbardziej popularne tzw. odliczenie z tytułu nabycia tzw.  nowych technologii
ale muszą być spełnione określone warunki a bez ich spełnienia podatnicy tego podatku nie mogą   nich korzystać.

Prawo do odliczenia NIE przysługuje podatnikowi jeżeli w danym roku podatkowym w roku poprzedzającym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie odrębnie uzyskanego zezwolenia. Taka działalność w specjalnej strefie powoduje

niepłacenie podatku , korzystał z pewnego wsparcia np. umorzenie zaległości podatkowych ,

korzystał z pieniędzy np. unijnych ,krajowych czyli nie przysparzał żadnych dochodów  w sensie fiskalnym . ( sensem w takiej strefie ekonomicznej jest tworzenie miejsc pracy

w miejscach zagrożonych strukturalnym bezrobociem - czyli Państwo rezygnuje z poboru podatku a jednocześnie wspiera określonymi subwencjami ten rodzaj działalności- charakter prospołeczny).

- Podstawą ustalenia wielkości odliczenia jest kwota wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii , ta kwota wydatków jest oczywiście potwierdzana odpowiednimi dokumentami np. rachunki , faktury ( mogą na podst. tych dokumentów wydatki mogą podlegać odliczeniu).

- jeżeli płatnik dokonał przedpłat zadatku na nabycie nowych technologii , wydatki te nie były sfinansowane z  jego majątku jednorazowo , to w tym zakresie prawdopodobnie od nowego roku będzie to kwota jednorazowa , całkowita a nie kwotą rozłożoną  w czasie.

- odliczenia dokonuje się za dany rok podatkowy w którym poniesiono wydatki na nabycie nowej technologii ( zeznanie jest przedkładane Organowi Podatkowemu nie w trakcie roku podatkowego ale jednorazowo podatku dochodowego od osób prawnych za miniony rok podatkowy czyli za 12 miesięcy między 1 stycznia a 31 grudnia lub dowolne 12 miesięcy

wybrane przez podatnika np. od  1 czerwca do 31 maja przyszłego roku- i to zeznanie składamy tylko jednorazowo na dzień 31 marca następnego roku - jest to zeznanie za rok kalendarzowy). Dopiero w tym zeznaniu odliczamy wydatki na nabycie nowych technologii.

- odliczenia związane z nabyciem nowych technologii nie mogą przekroczyć 50% nowych wydatków przez małe i średnie przedsiębiorstwa ( ograniczenia limitu kwotowego do 50%),

i do 30% dla tych większych przedsiębiorstw.

Podatnik traci prawo do odliczeń w przypadku , gdy w okresie 3 lat od nabycia nowej technologii udzieli w jakiejkolwiek formie lub części prawa do nowej technologii innym podmiotom i czerpie z tego prawdopodobnie jakiś zysk a te podmioty korzystają to co przez ulgi podatkowe.  

Podatnik traci prawo do odliczeń w przypadku , gdy w okresie 3 lat od nabycia nowej technologii udzieli w jakiejkolwiek formie lub części prawa do nowej technologii innym podmiotom i czerpie z tego prawdopodobnie jakiś zysk a te podmioty korzystają z tego co ulgi  podatkowe było wspierane przez Państwo. Nie dotyczy to przeniesienia prawa w wyniku

przekształcenia formy prawnej , połączenia oraz podziału. Tak więc również uprawnienia związane z korzystaniem z nowych technologii na taki podmiot przechodzą.

Jeśli w ciągu 3 lat od nabycia nowej technologii zostanie ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku lub zostanie on postawiony w stan likwidacji to traci on również prawo do odliczenia.

3. Charakterystyka stawek podatkowych

1. rodzaje stawek podatkowych

  ( czyli różnicy między przychodem a kosztami uzyskania przychodu ) mamy 1-ą stawkę podstawową-liniową 19% liczoną od dochodu , natomiast w pewnych sytuacjach ustawodawca dopuścił stosowanie stawki sankcyjnej w wysokości 50% , czyli wielokrotnie więcej niż stawka podstawowa.

2. wysokość stosowanych stawek

Stosowanie tych 50% ma miejsce wtedy , gdy dokonywane transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi np. spółką-matką , spółką-córką gdzie transakcje dokonywane są nie na podstawie  cen rynkowych ale na podstawie cen nierynkowych czyli np. podmiot sprzedaje samochody podmiotowi powiązanemu nie po 100 jednostek ale po 80 - tym samym przychód ze sprzedaży , który powinien być opodatkowany  w wysokości 100 jest sztucznie zaniżany do 80 . Czyli podatek płacony na fiskusa nie wynosi 18 od 100 ale  18 od 80. Dokumentacja prowadzona dla potrzeb cen transferowych ( czyli tych cen stosowanych między podmiotami powiązanymi ) pozwoli nam wytłumaczyć racjonalnie dlaczego  te podmioty stosują cenę nie 100 a 80 ? To wówczas Organ Podatkowy odstępuje od stosowania stawki sankcyjnej w wysokości 50% i godzi się na dodatkowe opodatkowanie w wysokości 19 punktów procentowych. A jeżeli z dokumentacji przygotowanej nie wynika , dlaczego podmioty zaniżają ale czasami też podwyższają , bo chcą wygenerować wyższe koszty uzyskania przychodów u nabywcy  ( co u niego powoduje obniżenie podstawy opodatkowania) , wówczas  istnieje uzasadniona  prawnie  możliwość stosowania stawki sankcyjnej w wysokości 50%.

3. przypadki stosowania poszczególnych stawek

BIOKOMPONENTY:

Kwotę stanowiącą 19% nadwyżki  kosztów wytworzenia paliw ciekłych o takiej samej wartości opałowej ( ale nie więcej niż 19% odliczenia)

Drugie odliczenie jest nieco bardzie skomplikowane  i jest związane z funkcjonowaniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania .Polska posiada obecnie kilkanaście do kilkudziesięciu umów podwójnego opodatkowania z poszczególnymi państwami na świecie.

Istnieją mechanizmy odliczania podatku zapłaconego w obcym Państwie np. Wielkiej            Brytanii , Francji czy RFN od podatku obliczonego w Polsce. Aby uniknąć płacenia  od tego samego dochodu dwukrotnie podatku. Czyli każda umowa wskazuje własny mechanizm obniżania podatku polskiego o podatek zapłacony zagranicą zgodnie z wymogami tej właśnie umowy .

STAWKI ZRYCZAŁTOWANE :

Cechą wspólną  stawek zryczałtowanych jest to , że podstawą opodatkowania dla wszystkich stawek zryczałtowanych  jest przychód a nie dochód ( czyli 1-wsza wspólna cecha  to opodatkowanie przychodu a nie dochodu ) , występują 3-y stawki zryczałtowane : ( stosowane w różnych sytuacjach )

- 19%

- 20%

- 10%

Odnośnie stawki 19% to stosujemy ją w przypadku uzyskiwania dywidend lub innych przychodów z tytułu uzyskania od osób prawnych mających Zarząd lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Rozpatrzmy przypadek stosowania tej stawki na przykładzie dywidendy. Dywidenda jest udziałem zysku osoby prawnej który jest dzielony proporcjonalnie do ilości posiadanych akcji danej osoby. Np. jakaś osoba prawna  sp. z o.o. wyemitowała 100 akcji i zarobiła 100 000 złotych. Jeżeli nie było tych 100 właścicieli tych akcji , to każdy otrzymuje 1000 złotych dywidendy , gdyż majątek powiększony dzielimy proporcjonalnie do posiadanych akcji ( 100 000 :100 i każdy otrzymuje 1000 zł w postaci dywidendy). Właściciel akcji nie poniósł żadnych kosztów w ciągu roku podatkowego mający wpływ na odzyskanie zysków przez spółkę ( miał szczęście , że zainwestował w odpowiednią spółkę - ona wygenerowała zysk ze swojej działalności w postaci dywidendy jest mu płacony przychód. Ów przychód, ponieważ  nie ma kosztów uzyskania przychodów po jego stronie jest oprocentowany wg stawki ryczałtowej w wysokości 19%.

20% stawka - kiedy stosujemy ?

- z odsetek , z praw autorskich , znaków towarowych , spraw do projektów wynalazczych,

znaków zdobniczych, ze sprzedaży tych praw, w zależności o udostępnienie receptury, procesu produkcyjnego , za użytkowanie lub prawo użytkowania  urządzenia przemysłowego,

za świadczenie usług z działalności  widowiskowej , rozrywkowej , sportowej wykonywanej przez osoby prawne za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących

działalność w zakresie imprez artystycznych , z tytułu świadczenia usług doradczych , księgowych, badania rynku , usług prawnych, przetwarzania danych , zarządzania i kontroli,

gwarancji i poręczenia oraz usług o podobnym charakterze. W tych przypadkach ustawodawca nakazał stosowanie  do przychodu stawki 20% 

10% ( najniższa) z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków , pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi handlowej ( z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych a także uzyskanych na terytorium  RP

Przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi  powietrznej) . W 2-óch ostatnich przypadkach

Dotyczy to podatników nie posiadających siedziby ani Zarządu na terenie RP , wówczas ich przychody uzyskane w Polsce opodatkowane ryczałtem w wysokości 10%.

 

5. Rozliczenia podatkowe

a) zasady i terminy rozliczenia w trakcie roku podatkowego

tryb zaliczek miesięcznych wpłaconych za miniony miesiąc do 20-go dnia następnego miesiąca czyli za styczeń do 20-go lutego lub tryb wpłacania zaliczek kwartalnych np. za 1-wszy kwartał roku podatkowego do 20-go kwietnia ( czyli 20-sty dzień miesiąca następującego po 1-wszym kwartale. Właściwym Urzędem dla wpłacania zaliczek i składania deklaracji ( bo jest to w trakcie roku)  jest Urząd Skarbowy właściwy dla siedziby Podatnika i taką właściwość ustalamy w podatku dochodowym od osób prawnych . Teraz korzystanie z zaliczek kwartalnych w pewnych sytuacjach jest niemożliwe np.

- jeżeli podatnicy powstali w wyniku przekształcenia , połączenia lub podziału czyli znowu następstwo prawne , to wówczas nie mogą oni stosować rozliczenia kwartalnego, muszą dokonać rozliczenia poszczególnych miesięcy a także Rozliczenia Rocznego.

Jeżeli powstali Ci podatnicy w wyniku przekształcenia spółki z o.o. lub spółki akcyjnej lub też spółki nie mającej osobowości prawnej ( jawnej , komandytowej, partnerskiej czy komandytowo-akcyjnej ) - oni również  nie mają prawa do rozliczenia kwartalnego.

Niezależnie od  rozliczenia kwartalnego oraz rozliczenia  miesięcznego istnieje uproszczony

sposób  dokonywania  rozliczeń   czyli wykorzystania  tzw  . „ mechanizmu jedynie dwunastej „ , ponieważ patrząc na rok podatkowy mamy do czynienia  z 12-oma miesiącami roku kalendarzowego czy też roku  podatkowego nawet jeżeli on nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Podatnicy mogą wpłacać 1/12 podatku należnego co miesiąc  jednak , aby stosować uproszczony tryb opodatkowania w jednakowej wysokości przez 12 miesięcy , są oni obowiązani w formie pisemnej zawiadomić o tym fakcie właściwego Naczelnika Urzędu skarbowego , w terminie wpłaty pierwszej zaliczki  w roku podatkowym w którym po raz pierwszy wybrali tą formę uproszczoną opodatkowania ( czyli za styczeń do dnia 20-go lutego ).  Musza stosować tą formę cały rok podatkowy , czyli w ciągu całych  12-u miesięcy roku podatkowego. Muszą wpłacać zaliczki w terminach czyli zawsze do 20-go dnia miesiąca następującego po zakończonym miesiącu.  I musza dokonać rozliczenia rocznego do 31marca

roku następującego , po zakończonym roku podatkowym.

Rozliczenie roczne nie  zakończone deklaracją  ale zeznaniem podatkowym - to jednorazowe zeznanie roczne jest do dnia 31 roku następującego po roku zakończonym czyli za rok 2010

Ono się będzie odbywało do 2011 , w tym to terminie podatnicy są zobowiązani do złożenia 1-go  zeznania rocznego wg ustalonego wzoru o wysokości lub straty osiągniętego w roku podatkowym oczywiście w tym terminie 31 marca. Muszą oni równocześnie wpłacić należny podatek stanowiący różnicę pomiędzy podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą wszystkich zaliczek miesięcznych bądź kwartalnych , które zostały zapłacone w ciągu roku podatkowego.

WAŻNE : W roku podatkowym , jeżeli mamy do czynienia z 12 miesiącami - zaliczkę za listopad wpłacamy w wysokości podwójnej 20-grudnia czyli mamy de facto do czynienia       z 11-oma zaliczkami  a nie 12-oma ( przyjmujemy pewną fikcję : grudniowa co do wysokości jest równa zaliczce listopadowej ) mimo to ,że grudzień się jeszcze nie zakończył , bo mamy jeszcze 11 dni do końca miesiąca - to płacimy podwójną zaliczkę za listopad i miesiąc grudzień.

Musi on sporządzić sprawozdanie finansowe ,które jest przekazywane do Urzędu Skarbowego

wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych , czyli raportem biegłego rewidenta.

b) zasady i terminy dokonywania rozliczenia rocznego

- Rozliczenie w ciągu roku - dokumentowane Deklaracją podatkową oraz Rozliczeniem rocznym dokumentowanym  Pit-em Rocznym  i zgodnie z Art. 25 ust. 1 podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych wpłacają na rachunek Urzędu Skarbowego ( właściwego  ze względu na swoją siedzibę) zaliczki miesięczne na podatek dochodowy od osób prawnych których wysokość stanowi różnicę pomiędzy podatkiem należnym do uiszczenia od początku roku a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące.

1.Kto i po spełnieniu jakich warunków może stać się podatnikiem tego podatku

Charakterystyka podatników : mogą to być osoby fizyczne lub osoby prawne ( zgodnie      z Ordynacją Podatkową ) oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej

ale aby one stały się podatnikami tego podatku, musza być albo właścicielami nieruchomości

albo użytkownikami wieczystymi nieruchomości albo musza być posiadaczami samoistnymi nieruchomości ( trzeba być jeszcze dodatkowo  albo właścicielem albo użytkownikiem wieczystym albo posiadaczem samoistnym nieruchomości .

Problem :  generalnie, jeżeli  staniemy się samoistnymi  posiadaczami lub użytkownikami nieruchomości należącymi do Państwa , gminy- to jesteśmy podatnikami tego podatku poza sytuacją bycia najemcą lokali mieszkalnych   będących własnością gminy  w tej sytuacji najemca budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego - nie staje się podatnikiem podatku od nieruchomości , nie jest zobowiązany do zapłaty tego podatku, chyba , że posiadaną nieruchomość należącą do gminy lub Skarbu Państwa w ramach przeprowadzonej działalności gospodarczej. Wtedy ten podatek jest zobowiązany zapłacić.

2.Co stanowi przedmiot w podatku od nieruchomości

Przedmiot opodatkowania : są  to budynki i ich części , budowle i ich części lub też grunty.

Zgodnie z planem budowlanym za budynek uważa się obiekt budowlany , który jest trwale

związany z gruntem w wydzielone w przestrzeni za pomocą przegrody budowlanej oraz  posiada fundamenty. Aby to uprościć : dla potrzeb podatku od nieruchomości  , iż budynki możemy podzielić na budynki mieszkalne ( do celów użytkowych - na potrzeby mieszkalne dla osób fizycznych ) oraz  budynki  użytkowe ( dla potrzeb działalności gospodarczej - osoby fizycznej , osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej ) której przysługuje statut przedsiębiorcy ( czyli budynki mieszkalne i budynki biurowe ).

Jakie części budynków mieszkalnych są dla nas istotne?  Lokale mieszkalne są  istotne dla potrzeb podatku od nieruchomości  a dla potrzeb lokali użytkowych - lokale użytkowe. Bo

W prawie każdym wieżowcu czy budynku użytkowym możemy wskazać wynajmowane lokale czy nabyte prze poszczególnych przedsiębiorców.

Odrębnym pojęciem jest pojecie budowli  - jest to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego  - nie będący budynkiem lub obiektem architektury a także urządzenie budowlane , które zapewnia możliwość użytkowania obiektu  zgodnie z jego przeznaczeniem.

W pojęciu budowli będą mieścić się : kładki , przejścia dla pieszych ponad jezdniami ,  mosty, przejścia znajdujące się na jezdniach , sygnalizacja świetlna , piece hutnicze, budynek lub jego część związana z prowadzeniem  działalności gospodarczej jest istotna dla potrzeb podatku dla nieruchomości.

3.Jakie są rodzaje podstaw opodatkowania w odniesieniu do poszczególnych rodzajów nieruchomości

GRUNT - wierzchnia część powierzchni ziemi , jest zdefiniowany przez Prawo Cywilne.

Te 3 rodzaje nieruchomości są w zakresie zainteresowania Ustawy o Podatku od Nieruchomości . W związku z tymi 3 rodzajami nieruchomości wyróżniamy różne podstawy do opodatkowania czyli rodzaj nieruchomości determinuje podstawę opodatkowania. Dla budynków lub ich części tzn. budynków mieszkalnych , użytkowych , lokali mieszkalnych i lokali użytkowych bierze się pod uwagę powierzchnię użytkową ( powierzchnia mierzona po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach z wyjątkiem powierzchni klatek schodowych oraz szybów dźwigowych. Za kondygnację z kolei uważa się garaże podziemne , sutereny , piwnice, poddasza.

Ilość metrów kwadratowych dotyczących budynku mieszkalnego lub użytkowego to znaczy podstawę opodatkowania będzie stanowić jego powierzchnia użytkowa ( ilość m² będących własnością podatnika tego podatku.

Budowle -  nie bierzemy pod uwagę powierzchni użytkowej budowli ale wartość ustalona na dzień 1-go stycznia konkretnego roku podatkowego stanowiąca podstawę amortyzacji w danym roku i pomniejszona o odpis amortyzacyjny.

Również w przypadku gruntów posługujemy się pojęciem powierzchni gruntów.

Tylko w odniesieniu do budowli bierzemy pod uwagę wartość rynkową a w odniesieniu do pozostałych objętych tym podatkiem bierzemy pod uwagę ich powierzchnię. Jeżeli  obowiązek podatkowy od budowy  powstał w ciągu roku podatkowego to podstawę  opodatkowania tej budowli stanowi wartość ustalona do obliczenia amortyzacji na dzień powstania obowiązku podatkowego.  Jeżeli od budowli nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych to podstawą opodatkowania jest cena wolnorynkowa określona przez podatnika i jeśli odpowiada wartości na wolnym rynku a jeśli nie to ( organ podatkowy może powołać biegłego aby tę wartość dopiero ustalił ).

4.Jakie występują rodzaje stawek podatkowych w odniesieniu do poszczególnych podstaw opodatkowania

Stawki podatkowe nie mogą przekroczyć rocznie dla :

1)gruntów

a)związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej , bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków - 0,77 zł od 1 m ² powierzchni

b)pod jeziorami , zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrownie wodne - 4,04 zł od 1 ha powierzchni

c)pozostałych , w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego 0,39 zł od 1 m ² powierzchni

2)od budynków lub ich części

a)mieszkalnych -0,65 zł od 1 m ² powierzchni użytkowej

b)związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej -20,51 zł od 1 m ² powierzchni użytkowej

c)zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym -

9,57 zł od 1 m ² powierzchni użytkowej

d)zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych - 4,16 zł od

1 m ² powierzchni użytkowej

e)pozostałych w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez

organizacje pożytku publicznego - 6,88 zł od 1 m ² powierzchni użytkowej

3)od budowli - 2% ich wartości określonej przy zachowani zasad przedstawionych w poprzednim podrozdziale

Zależy to także od:

-lokalizacji

-rodzaju prowadzenia działalności

-rodzaj zabudowy

-przeznaczenie i sposób wykorzystania gruntu

- sposobu wykorzystania , stan techniczny oraz wiek budynków

PYTANIA : 1

1. Jakie podmioty są upoważnione do przeprowadzenia kontroli podatkowej i u kogo ją przeprowadzają ?

Kontrola podatkowa-Uprawniony do przeprowadzenia kontroli jest organ podatkowy :

-naczelnik Urzędu Skarbowego , wójt , burmistrz ( prezydent miasta ) , starosta , marszałek wojew

Kontrolowany - to podmiot prawa podatkowego podatnik , płatnik , inkasent lub następca prawny. Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie , czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego.

2. Jakie prawa i obowiązki w ramach kontroli podatkowej przysługują :

1. Kontrolowanemu

O B O W I Ą Z K I K O N T R O L O W A NE G O:

1.Wskazać na piśmie osobę upoważnioną do reprezentowania kontrolowanego w trakcie kontroli , w szczególności w czasie jego nieobecności

2.Zapewnić kontrolującemu dostępność do ksiąg rachunkowych w swojej siedzibie albo w miejscach ich prowadzenia lub przechowywania

3.Kontrolujący , będący osobą fizyczną jest obowiązany złożyć pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania oświadczone o stanie majątkowym na określony dzień

4.Umożliwić nieodpłatnie filmowanie , fotografowanie , dokonywanie nagrań dźwiękowych oraz ustalanie stanu faktycznego za pomocą innych nośników informacji.

5.Przedstawić nieodpłatnie na żądanie kontrolującego tłumaczenie na jęz. Polski sporządzonej w jęz. obcym dokumentacji dotyczącej spraw będących przedmiotem kontroli.

6.Udzielać wszelkich wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli , dostarczyć kontrolującemu żądane dokumenty oraz zapewnić kontrolującemu warunki do pracy,a w tym w miarę możliwości udostępnić samodzielne pomieszczenie i miejsc do przechowywania dokumentów.

7.Osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw , pracownicy oraz osoby współdziałające z kontrolowanym są obowiązane udzielić wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli w zakresie wynikającym z wykonywanych czynności lub zadań.

P R A W A K O N T L O L O W A N E G O :

1.Kontrolowany lub osoba przez niego wskazana ma prawo uczestniczenia w czynnościach

kontroli , może też zrezygnować z tego prawa przez złożenie oświadczenia na piśmie.

2.Zgoda kontrolowanego wymagana jest do dokonania oględzin na terenie , w budynku lub lokalu mieszkalnym kontrolowanego. W razie braku takiej zgody materiały i informacje zebrane w toku czynności nie stanowią dowodu w postępowaniu podatkowym.

3.Kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami protokołu może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia , wskazując jednocześnie stosowne wnioski dowodowe. Nie złożenie wyjaśnień lub zastrzeżeń w w/w terminie jest jednoznaczne ze zgodą kontrolowanego co do ustaleń kontroli.

2. Kontrolującemu

P R A W A K O N T R O L U J Ą C E G O :

Kontrolujący w zakresie wynikającym z upoważnienia , jest uprawniony do :

1.żądania okazania majątku podlegającego kontroli oraz dokonuje jego oględzin na terenie , w budynku lub lokalu mieszkalnym kontrolowanego za zgodą kontrolowanego

2.żądania udostępnienia akt , ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz sporządzenia z nich odpisów , kopii , wyciągów i notatek

3.Nabieranie (zbiorami) innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą

4.zabezpieczenia zebranych dowodów

5.legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości- jeśli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli

6.żądania przeprowadzenia spisu z natury

7.przesłuchania kontrolowanego świadków , osób upoważnionych do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw , pracowników oraz osób współdziałających z kontrolowanym , zasięgania opinii biegłych

8.żądania wykonania na czas trwania kontroli za pokwitowaniem próbek towarów , akt , ksiąg i dokumentów

- w razie uzasadnionego podejrzenia , że są one nierzetelne

- gdy podatnik nie zapewnia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów

9) wstęp na teren jednostki kontrolowanej oraz poruszanie się na tym terenie na podstawie legitymacji służbowej bez potrzeby uzyskiwania przepustki oraz nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie wewnętrznym tej jednostki

10) wezwania pomocy organu Policji , Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego , Straży Granicznej lub Straży Miejskiej

11) dokonania oględzin oraz przeszukania lokali mieszkalnych innych pomieszczeń lub rzeczy za okazaniem kontrolowanemu postanowienia prokuratora rejonowego o wyrażeniu zgody o wyrażeniu zgody . Sporządza protokół, który wymaga zatwierdzenia przez prokuratora.

12) Dokonanie przeszukania lub oględzin nieruchomości albo rzeczy gdy znajdują się one w posiadaniu osób trzecich

13) dokonania sprawdzianu prawidłowości i rzetelności badanych dokumentów u kontrahentów kontrolowanego

14) utrwalenie stanu faktycznego za pomocą aparatury rejestrującej obraz i dźwięk oraz magnetycznych , optycznych lub elektronicznych nośników informacji

O B O W I Ą Z K I K O N T R O L U J Ą C E G O :

1.Doręczyć kontrolowanemu imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli , udzielone przez służby organ podatkowy oraz okazanie legitymacji służbowej lub dowód osobisty , jeśli nie ma obowiązku posiadania legitymacji

2.Zakończyć kontrolę bez zbędnej zwłoki , jednak nie później niż w terminie wskazanym w upoważnieniu

3.Czynności kontrolnych przeprowadzić w obecności kontrolowanego , osoby przez nią wskazanej lub osób upoważnionych do reprezentowania ( osoby prawnej) . W przypadku nieobecności kontrolowanego - w obecności przywołanego świadka.

4.Prowadzić kontrolę w siedzibie oraz w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością i w godzinach jej prowadzenia

5.Podporządkować się przepisom o BHP obowiązującym w kontrolowanej jednostce

6.Uprzedzić kontrolowanego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania , w sytuacji zażądania od kontrolowanego oświadczenia o stanie majątkowym na określony dzień.

7.Zawiadomić kontrolowanego lub osobę upoważnioną o miejscu i terminie - przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków , opinii biegłych lub oględzin nie później niż bezpośrednio przed podjęciem tych czynności

8.Przebieg kontroli dokumentować w protokole i 1-en egzemplarz dostarczyć kontrolowanemu

9.Rozpatrzyć ewentualne zastrzeżenia kontrolowanego , który nie zgadza się z ustaleniami protokołu i w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania zawiadomić kontrolowanego o sposobie ich załatwiania

3.Czemu służy postępowanie podatkowe i na czym ono polega ?

Postępowanie podatkowe : ( uregul. W Dz.U. w Ordynacji podatkowej o szczególne postępowanie administracyjne , które ma na celu realizację wynikającego z obowiązku podatkowego zobowiązania podatkowego czyli służy do realizacji prawa materialnego.

Jest to prawnie uregulowany ciąg czynności organów podatkowych , podatników , płatników i innych uczestników postępowania , którego efektem powinno być :

- ustalenie zobowiązania podatkowego oraz

- jego dobrowolna realizacja albo też

- stwierdzenie braku podstaw do takiego ustalenia

4.Jak powinna być realizowana zasada praworządności(zasada legalności)?

Zasad praworządności - wiąże się z nią wymóg przestrzegania prawa przez organy podatkowe. Jest nie tylko zasada postępowania podatkowego , lecz przede wszystkim zasad Konstytucji ( art. & Konstytucji RP ) , która stanowi , że organy władzy publicznej ( w tym organy podatkowe ) działają na podstawie w granicach prawa . zasada ta jest nazywana niekiedy zasadą legalności.

Wymaga , aby każda czynność procesowa wykonywana przeza organ prowadzący postępowanie3 podatkowe były oparte na konkretnym przepisie prawa powszechnie obowiązującego.

Są nimi przepisy zawarte w Konstytucji , ustawach , ratyfikowanych umowach międzynarodowych , rozporządzeniach , aktach prawa miejscowego obowiązujących na obszarze działania organów ( Art. 87 Konstytucji).

Skutkiem naruszenia tej zasady jest wadliwość prowadzonego postępowania podatkowego bądź wydanej decyzji podatkowej.

Działanie na podstawie prawa w postępowaniu podatkowym obejmuje 2 elementy :

1. ustalenie przez organ podatkowy zdolności prawnej do prowadzenia postępowania w danej sprawie ( właściwość organu pod. miejscowa , rzeczowa , wyłącznie pracownika organu podatkowego i organu podatkowego).

2. Zastosowanie przepisów prawa materialnego i procesowego przy rozpoznaniu i rozstrzygnięciu sprawy , na co składają się 4 etapy :

1. ustalenie , jako norm obowiązujących w znaczeniu dostatecznie okresla dla potrzeb rozstrzygnięć

2. uznanie za udowodnienie faktu na podstawie określonych materiałów , dowodów i ujęcie tego faktu w języku stosownej normy

3. subsumcja faktu uznanego za udowodniony pod stosowaniem normy prawnej

4. wiążące ustalenia konsekwencji prawnych udowodnionego faktu na podstawie stosowanej normy

PYTANIA : 2

1. Charakterystyka zasad:

1. zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organu podatkowego

Zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych jest najszerszą zasadą co do swego zakresu , bowiem narusza którekolwiek z zasad postępowania , jak też jakiekolwiek działanie organu podatkowego niezgodne z prawem , będzie powodowało brak zaufania do organów podatkowych.

Z tej zasady wynika m.in. :

- zakres przerzucania na podatnika błędów lub uchybień popełnionych przez samego ustawodawcę polegających na niejasności przepisów.

- zakres obciążania podatnika błędami lub uchybieniami organu podatkowego w szczególności niewłaściwa interpretacja przepisów prawa ( jeżeli podatnik działa w dobrej wierze i w zaufaniu do treści otrzymanej decyzji )

- powinność interpretacji wszelkich wątpliwości dokonywanej przez organy podatkowe na korzyść strony

- brak zaufania obywateli do organów podatkowych może być następstwem naruszenia wartości wyrażonych w :

* przepisach prawa takich jaki : np., równe traktowanie stron , sprawiedliwość np. narusza tę zasadę sytuacja , w której w różnych regionach kraju organy podatkowe prezentują odnośnie tego samego stanu faktycznego skrajnie różne poglądy , gdy chodzi o określenie obowiązków podatkowych prowadzących działalność gospodarczą

* pozaprawnych regulacji postępowania , takich jak życzliwość i uprzejmość w traktowaniu obywateli , bezstronność , eliminowanie biurokratycznego podejścia , uczciwość , itp. np. organ podatkowy rozkładając należność podatku na raty - ustalił ich wysokość w kwotach niemożliwych do zapłacenia , co stwarza iluzję uwzględnienia wniosku podatnika.

2. zasada prawdy obiektywnej

Zasada prawdy obiektywnej (należytej)( art. 122 Op.) jest naczelną zasadą postępowania .

Polega na tym, że w toku postępowania organ podatkowy ma obowiązek podjęcia z urzędu wszelkich niezbędnych działań , które doprowadzą do dokładnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych rozpoznanej sprawy podatkowej , aby w ten sposób odtworzyć jej rzeczywisty obraz i uzyskać podstawę do trafnego zastosowania przepisów i załatwienia spraw.

Zasada ta ma ścisły związek z realizacją zasady praworządności , gdyż prawidłowe ustalenie stanu faktycznego sprawy jest niezbędnym elementem prawidłowego zastosowania normy prawa materialnego.

Z zasady tej wynikają obowiązki organów podatkowych:

- określenia , jakie fakty mają istotne znaczenie dla sprawy

- jakie dowody dla udowodnienia tych faktów są potrzebne ,

- przeprowadzenie z urzędu dowodów wskazanych w postanowieniu ( nie pomijając dowodów korzystnych dla strony ),

- przeprowadzenie dowodów wskazanych przez stronę ( jeżeli przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy - art. 188 op.)

Obowiązki te nie mogą być przerzucane na podatnika , jeżeli to nie wynika z konkretnych przepisów podatkowych. Jednakże strona w trakcie prowadzonego postępowania powinna współdziałać z organem podatkowym w celu prawidłowego ustalenia stanu faktycznego , aby

uniknąć ewentualnego dla siebie rozstrzygnięcia z powodu wadliwego ustalenia stanu faktycznego jedynie w oparciu o wiedzę posiadaną przez organ podatkowy. Powinna zatem wykazać dbałość o przedstawienie stosownych środków dowodowych.

Z realizacją tej zasady wiąże się wymóg prowadzenia postępowania podatkowego w sposób bezstronny. Temu celowi służą przepisy normujące wyłączenie pracownika urzędu podatkowego oraz organu podatkowego oraz organu podatkowego od załatwiania spraw ( art. 130-132 op.)

3. z. czynnego udziału stron w prawie podatkowym

Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu podatkowym ( art. 121 op.) . Na organie podatkowym ciążą obowiązki :

zapewnienia stronie czynnego udziału w każdym stadium postępowania

umożliwia stronie przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się , co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Odpowiedzi do tych obowiązków - strona ma zagwarantowane prawo:

- inicjowania postępowania przez złożenie żądania wszczęcia postępowania

- wypowiadania się , co do treści żądania , czyli przedmiotu postępowania

- czynnego udziału w przeprowadzaniu postępowania dowodowego ( prawo żądania przeprowadzenia dowodów )

- do wypowiedzenia „ ostatniego słowa „ w sprawie stanowiącej przedmiot postępowania .

Prawo do czynnego udziału strony w postępowaniu podatkowym jest jej uprawomocnienie - nie obowiązku.

Strona może z niego nie skorzystać. Realizacja tych uprawnień służy :

- obowiązek informowania stron o wszczęciu postępowania podatkowego

- zapewnienie stronie możliwości udziału w postępowaniu wyjaśniającym:

* obowiązek powiadamiania stron o miejscu i terminie przeprowadzenia czynności postępowania dowodowego

*udzielenie informacji o prawo do żądania przeprowadzenia dowodów

- obowiązek organu prowadzącego postępowanie w sprawie pouczenia strony o prawie

a. zapoznania się z aktami sprawy

b. złożenie końcowego oświadczenia

- obowiązek wstrzymania się do wydania decyzji do czasu złożenia powyższego oświadczenia

Organ może odstąpić od obowiązku zapewnienia stronie czynnego udziału :

- gdy w postępowaniu wszczętym na wniosek stron organ zamierza wydać decyzję w całości uwzględniając wniosek strony ( pozytywną)

- w przypadku spraw dotyczących zabezpieczenia i zastawu skarbowego

4. Zasada udzielania przez organ podatkowy informacji prawnej stronom

Zasada udzielania przez organ podatkowy informacji prawnej stronom ( art. 121 Organy podatkowe w postępowaniu podatkowym obowiązane są udzielać stronie na jej wniosek a także z urzędu informacji i wyjaśnień

- dotyczących jedynie prawa podatkowego( obowiązek nie obejmuje innych przepisów prawa , nawet , gdy dotyczą sprawy podatkowej , np. w przepisach prawa rodzinnego w sprawie odpowiedzialności rozwiedzionego małżonka podatnika za jego zaległość podatkową w podatku)

- pozostających w związku z przedmiotem toczącego się postępowania

- niezbędnych ( zezwalając organom podatkowym na ocenę tejże „ niezbędności” w konkretnej sprawie.

Obowiązek ten nie dotyczy udzielania informacji poza toczącym się postępowaniem podatkowym .Organy podatkowe nie mają obowiązku czuwania nad tym , aby strona postępowania nie poniosła szkody z powodu nieznajomości prawa , jak ma to miejsce w art. 9 kp

Nie zwalnia to jednakże organu podatkowego od udzielenia należnych i wyczerpujących informacji. Nie może on ograniczyć się jedynie do przytoczenia samych przepisów , lecz powinien udzielić wyjaśnień służących ich rozumieniu np. dotyczących sposobu ich wykładni.

Naruszenie tej zasady przejawia się w odmowie udzielenia informacji lub wyjaśnień lub w nienależycie udzielonej informacji przez udzielenie niejasnych, błędnych , niewyczerpujących.

Skutki prawne udzielenia nieprawidłowej informacji nie powinny obciążać podatnika , dlatego też, aby mógł się powołać na wadliwe działanie, powinien zadbać o to , aby organ podatkowy udzielił informacji w formie pisemnej.

5. z. przekonywania

Zasada przekonywania ( zasada przesłanek) art. 126 op. Organy podatkowe powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek , którymi kierują się przy załatwianiu sprawy , aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez stosowania środków przymusu ( w sposób dobrowolny) .

Dla realizacji tej zasady ma duże znaczenie prawidłowe realizowanie przez organ podatkowy zasady ogólnej udzielania informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego oraz zasady ogólnej czynnego udziału strony w postępowaniu .

Wyjaśnienie zasadności przesłanek ( tzn. wyjaśnić podstawy faktycznej i prawnej decyzji , wytłumaczenie , dlaczego organ zastosował dany przepis do konkretnych ustaleń lub uznał go za niewłaściwy) po to , aby strona była przekonana o słuszności podejmowanych w toku postępowania czynności oraz podjętej decyzji , ma istotne znaczenie także w sprawach , których decyzja nie zawiera obowiązku podlegających wykonaniu w drodze przymusu np. w przypadku decyzji negatywnych. W takim przypadku celem zasady jest dążenie do uzyskania akceptacji decyzji przez stronę, co stwarza szansę na to, że nie będzie wnosiła środków zaskarżenia.

Zasada przekonywania powinna być przede wszystkim wprowadzona w czyn przez prawidłowo zredagowane i poprawne pod względem merytorycznym uzasadnienie decyzji podatkowej.

Zasada ta powinna być realizowana także w toku całego postępowania .

Podejmując poszczególne czynności procesowe organ powinien :

- podejmować ze stroną dialog

- wysłuchiwać jej stanowiska

- ustosunkować się do jej twierdzeń

- wyrabiać w stronie przekonanie , że podejmowane czynności są w pełni celowe i uzasadnione z punktu widzenia przyszłego rozstrzygnięcia sprawy podatkowej.

Dotyczy to także działań , co do których przepisy nie przewidują wymogu formalnego ich uzasadnienie , np. dokonując wezwania strony do osobistego stawienia się , organ podatkowy powinien wskazać , że wezwanie jest niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy.

6. z. szybkości i prostoty

Zasada szybkości i prostoty ( art. 125 op.) nakłada na organ podatkowy obowiązek równoważnego realizowania 2 postulatów :

wnikliwości ( działania z poszanowaniem wszystkich reguł prawa procesowego z zwłaszcza zasady prawdy obiektywnej

szybkości działania ( osiągania końcowego celu postępowania w najkrótszym czasie)

posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

Natomiast sprawy , które nie wymagają dowodów , informacji lub wyjaśnień , powinny być załatwione niezwłocznie ( natychmiast , od ręki , na poczekaniu , lub gdy strona zgłosiła organizatorowi dostateczny materiał dowodowy wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania.

Badając sprawę „ wnikliwie” o.p. nie ma prawa zbędnie przedłużać postępowania.

Obowiązek „szybkiego” załatwienia sprawy nie może stanowić usprawiedliwienia do rozpatrywania spraw w sposób powierzchowny , a tym bardziej do odstąpienia od reguł postępowania.

W szczególności organ podatkowy nie może odmówić przeprowadzenia określonego dowodu tylko z tej przyczyny , że spowoduje to przedłużenie postępowania lub też ze względu na to , iż dowód jest zbyt skomplikowany lub też wymaga szeregu zabiegów technicznych.

Celem tej zasady jest przeciwdziałanie powolności działań o. podatkowej , które może być :

- szkodliwe dla interesów publicznych

- może ograniczyć lub udaremnić urzeczywistnienie praw stron.

Realizacja tej zasady zawarta jest w przepisach określających : terminy załatwiania spraw , środki obrony przed bezczynnością , organu podatkowego następnie skarży do S.A. odpowiedzialność pracownika organu podatkowgo.

Ordynacja podatkowa wprowadza obowiązek działania organów w każdej sprawie podatkowej bez „ zbędnej zwłoki” i ustanowiła maksymalne terminy załatwiania sprawy,

zróżnicowanie dla postępowania w 1-wszej instancji i postępowania odwoławczego

7. z. pisemności

Zasada pisemności - art. 126 op. Wymaga , aby sprawy podatkowe były załatwiane w formie pisemnej, chyba , że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Celem zasady jest zagwarantowanie jasności oraz pewności obrotu prawnego.

Z zasady tej wynika obowiązek pisemnego dokumentowania czynności dokonywanych w trakcie całego postępowania podatkowego od wszczęcia poprzez postępowanie wyjaśniające , aż do podjęcia decyzji , gdyż „ załatwienie sprawy „ nie jest czynnością jednorazową , ale obejmuje cały ciąg w/w czynności.

W formie pisemnej zatem w rozsądnym zakresie powinny być dokonywane wszystkie czynności w toku załatwiania spraw. *np. komunikowanie się organuze stronami i stron z organem, przyjmowanie oświadczeń i wyjaśnień stron,przesłuchiwanie świadków, oględziny, odebranie opinii biegłego.

Niektóre czynności ze swej istoty mają formę ustną np. przesłuchanie świadków, biegłego.

Inne mogą być dokonywane na podstawie wyraźnego przepisu prawa np. ustne złożenie podania art. 168OP

W odniesieniu do tych czynności zasada pisemności oznacza obowiązekutrwalania ich na piśmie przez organ podatkowy w formie sporządzonego protokołu. Gdy czynność organu nie podlega utrwaleniu w protokole, a ma znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, powinna zostać utrwalona na piśmie w postaci adnotacji podpisanej przez pracownika dokonującego tych czynności art. 172-177 OP

8. z. dwuinstancyjności

Zasada dwuinstancyjności postępowania podatkowego (art. 127 OP) polega na tym, że od decyzji organu podatkowego wydanej w sprawie podatkowej po raz pierwszy, służy stronie zwyczajny środek prawny czyli odwołanie do organu wyższej instancji, którego wniesienie rodzi obowiązek ponownego rozpatrzenia tej samej sprawy podatkowej oraz jej rozstrzygnięcie w drodze decyzji.

Istota analizowanej zasady wyraża się zatem w możliwości dwukrotnego rozpatrywania i rozstrzygania tej samej sprawy podatkowej

· najpierw przez organ pierwszej instancji

· a w razie wniesienia odwołania - przez organ drugiej instancji

Z istoty zasady wynika, że organ odwoławczy rozpatrując ponownie sprawę podatkową nie może ograniczyć się tylko do kontroli decyzji organu I instancji lub kontroli zasadności argumentów podniesionych w odwołaniu, lecz ma obowiązek zbadać zasadność merytoryczną odwołania i ponownie rozstrzygnąć tę samą sprawę. Konieczne jest zatem przed rozstrzygnięciem przeprowadzenie postępowania umożliwiającego osiągnięcie celów dla których jest

przeprowadzone.

Zasad dwuinstancyjności ma zastosowanie niezależnie od tego czy w I instancji wydana była decyzja pozytywna czy negatywna dla strony (czyli nie uwzględniająca w całości lub w części żądania zawartego w podaniu)

Naruszeniem tej zasady będzie np. narzucenie przez organ II instancji rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy przez organ I instancji poprzez wydanie polecenia czy zalecenia, wykroczenie przez organ II instancji poza granice wyznaczone rozstrzygnięciem decyzji organu I instancji.

Skutkiem prawnym naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania jest nieważność decyzji.

Zasada ta nie ma zastosowania gdy w sprawie orzekał w I instancji MF, dyrektor IS, IC lub SKO. Wniesienie odwołania nie uchyla postępowania w wyższej instancji, lecz sprawa jest ponownie rozpatrywana przez ten sam organ, który raz już orzekał w tej sprawie.

Od decyzji ostatecznej nie przysługują środki prawne w toku postępowania instancyjnego .

Są to np:

-Wydanie przez organ I instancji od których strona nie wniosła odwołania w przepisowym terminie i nie przywrócono mu tego terminu.

- Decyzje wydania przez organ odwoławczy

Inny wyjątek od zasady dotyczy orzekania w sprawach odpowiedzialności odszkodowawczej.

9. z. trwałości ostatecznych decyzji

Zasada trwałości ostatecznych decyzji podatkowych (art. 128 OP). Decyzje od których nie służy odwołąniew postępowaniu podatkowym są ostateczne. Uchylenie lub zmiana tych decyzji (art. 253,253a, 254, 255) stwierdzenie ich nieważności (art. 247-252) oraz wznowienie postępowania (art. 140-146) mogą nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w OP oraz ustawach podatkowych.

Z definicji tej wynika, że jest to ostateczne załatwienie sprawy podatkowej, która nie może być ponownie przedmiotem postępowania.

Zasada ta ma podstawowe znaczenie zarówno dla ochrony praw strony nabytych na podst ostatecznej decyzji podatkowej jak też dla ochrony porządku prawnego.

W związku z tą zasadą przyjmuje się domniemanie mocy obowiązującej decyzji podatkowych. Istota polega na tym, że Dec. Ostat. Obiwiązuje tak długo, dopóki nie zostanie uchylona, zmieniona, nie zostanie stwierdzona jej nieważność na podst. Innej prawnie wydanej decyzji przez kompetentny organ.

Podział decyzji pod. Na nieostateczne i ostateczne opiera się na kryterium

prawnej możliwości zaskarżenia decyzji w drodze zwyczajnego środka prawnego.

Od decyzji nieostatecznych służy odwołanie.

 

2.prawa i obowiązki w/w zasad przy stosowaniu tych zasad ( 1-ej z tych zasad) posiada strona w postępowaniu podatkowym:

- podatnik

- płatnik

- inkasent bądź ich pełnomocnik

Pytania: 3

1. W jakich przypadkach może dojść do wyłączenia z postępowania podatkowego:

a) pracownika urzędu administracji podatkowej

Wyłączenie pracownika urzędu administracyjnego z postępowania podatkowego.

Z realizacją zasady prawdy obiektywnej wiąże się wymóg prowadzenia p.p. w sposób bezstronny. Temu celowi służą m.in. przepisy normujące wyłączenie pracownika urzędu (skarbowego, celnego, gminy, miasta, marszałkowskiego, obsługującego MF, starostwa, izby skarbowej, celnej oraz funkcjonariusza celnego i członka SKO) od udziału w każdym stadium postępowania w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz innych praw normowanych przepisami prawa podatkowego (art. 130) dotyczy to I instancji, ustawodawca stoi na straży obiektywizmu dlatego zdarza się sytuacja że dany pracownik nie może prowadzić postępowania .dotyczy ona np. pracowników (naczelnik zwierzchnik pracowników) urzędu celnego jest organem jest godziwym np. dla podatku akcyzowego , urzędy gminy do podatków lokalnych

Jeżeli nastąpi wyłączenie pracownika do prowadzenia sprawy wyznaczany jest inny pracownik (wyznacza go odpowiednio: naczelnik urzędu skarbowego, celnego, wójt, burmistrz, prezydent miasta, marszałek województwa, Minister Finansów, starosta, dyrektor izby skarbowej, celnej, prezes SKO) lub inne SKO (wyznacza Prezes RM, jeżeli skutkiem wyłączenia jest brak pełnego składu orzekającego - SKO jest organem kolegialnym) lub z dyrektor izby skarbowej lub dyrektor izby celnej jako osoba fizyczna na czele II instancji podatków państwowych albo prezes Samorządowego Kolegium Odwoławczego którym jest organem II instancji

Wyłączeniu podlega pracownik tego urzędu, w którym toczy się postępowanie podatkowe oraz urzędu, do którego inny urząd zwrócił się o dokonanie określonych czynności z zakresu postępowanie podatkowe

Wyłączeniu podlega pracownik, który prowadzi sprawę podatkową, niezależnie od jej rodzaju, czy charakteru, w każdej instancji, gdy sprawa załatwiana jest w trybie zwykłym jak też i w nadzwyczajnych trybach postępowania.(sytuacja została zakończona wydaniem decyzji przez I lub II instancje i tylko w szczególnych sytuacjach do ponownego rozpatrywania lub stwierdzenia nieważności decyzji )

Wyłączeniu nie podlegają pracownicy nie wykonujący czynności procesowych lecz jedynie techniczno-biurowe(te osoby nie mają wpływu na tok realnego postępowania) (np. kancelaryjne przyjęcia podań- potwierdzanie wpływu na oryginał i kopii (pieczęć), wciągnięcia do rejestru spraw(zapisanie w księgach))ordynacja podatkowa reguluje 2 tryby wyłączenia pracowników: z mocy samego prawa art. 130 par. 1ordynacji podatkowej oraz na wniosek (płatnika , podatnika lub inkasenta lub pełnomocnika strony) i z urzędu art. 130 par 3 (naczelnik urzędu skarbowego, dyrektor izby skarbowej -on podejmuje decyzje aby postawa bestroności była zachowana)

Przesłanki zastosowania każdego z tych trybów są odmienne. Wyłączony z mocy prawa jest pracownik od udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych i innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego w których :

jest stroną (np. w sprawie nadania NIP- najczęściej każda osoba fizyczna)(będzie na własną korzyść nie narzuci na siebie sankcji)

pozostaje ze stroną w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki (oddziaływać na jego interesy w bliższej lub dalszej przyszłości, np. podpisał ze stroną, który jest przedsięb. Umowę pożyczki a sprawa dotyczy rozłożenia zaległości podatkowej na raty) łączą go interesy

Stroną jest bliska mu osoba (małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny, powinowaty 1 stopień - teść, zięć, synowa, osoba związana z nim tytułem przysposobienia, opieki, kurateli) także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli wskazuje się stopień pokrewieństwa nastawienie emocjonalne nie może mieć miejsca

Był świadkiem, biegłym był lub jest przedstawicielem podatnika albo jest nim jedna z bliskich pracownikowi osób, wymienionych wyżej (przedstawiciel ustawowy - podstawą reprezentacji jest ustawa; pełnomocnik - podstawą reprezentacji jest oświadczenie reprezentowanego; w obu przypadkach osoba ta działa w cudzym imieniu, dokonuje w imieniu innej osoby np. podatnika czynności ze skutkami bezpośrednio dla reprezentowanego) nie może być też w relacji z tą osobą

Brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji („decyzja zaskarżona” oznacza decyzję od której wniesiono środek odwoławczy „braniu udziału w wydaniu” takiej decyzji odnosi się do pracownika który  orzekał w I instancji, a po wydaniu decyzji został przeniesiony czy oddelegowany do organu II instancji i miałby tam ponownie orzekać niejako „we własnej sprawie” a więc w sprawie wcześniej przez siebie rozstrzygniętej)

Zaistniały okoliczności, w związku z którymi wszczęto przeciw niemu postępowanie służbowe, dyscyplinarne lub karne. Sam fakt zaistnienia okoliczności uzasadniających wszczęcie jednego z tych postępowań nie wywołuje skutku w postaci wyłączenia pracownika z mocy prawa

Stroną jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej (osoba pełniąca funkcję organu oraz inne osoby piastujące funkcje kierownicze w danym urzędzie)

Przyczyna obligatoryjnego wyłączenia pracownika przez jego bezpośredniego przełożonego - z urzędu lub na żądanie pracownika czy strony(inkasent, podatnik , płatnik):

Jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności innych niż wyżej wymienione, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika (funkcjonariusza celnego, skarbowego). Istnienie takich okoliczności nie musi być dowiedzione, wystarczy samo uprawdopodobnienie (np. może zostać wyłączony pracownik, który miałby brać udział w postępowaniu w sprawie w której przedstawicielem będącego stroną płatnika, inkasenta czy innej osoby nie będącej podatnikiem jest małżonek pracownika)

Naruszenie przepisów o wyłączeniu pracownika stanowi przesłankę wznowienia postępowania, W dalszej konsekwencji będzie po stronie poszkodowanej otwierać drogę do dochodzenia roszczenia odszkodowawczego (tylko tak może odzyskać to co zapłaciła, raz tylko tak można dochodzić też wyjaśnień cywilno -prawnych) art. 260-261 OP. Może być też uznane za naruszenie przepisów postępowania, co może skutkować uznaniem decyzji za wadliwą.

b)naczelnika urzędu administracji podatkowej

Wyłączenie naczelnika urzędu z postępowania podatkowego O.P. przewiduje wyłączenie naczelnika US lub UC od załatwiania spraw dotyczących zobowiązań podatkowych lub innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w przypadku gdy spraw dotyczy:

1.       Tego naczelnika, jego zastępcy, osób mu bliskich (takich jak małżonek, rodzeństwo, wstępnych-rodzice zstępnych- dzieci, wnuki, powinowatych I stopnia, osób związanych z nim stosunkiem przysposobienia, opieki, kurateli)

2.       Dyrektora IS, IC albo ich zastępców czy osób im bliskich wymienionych wyżej są oni zwierzchnikami naczelnika US, nie podejmują decyzji niekorzystnych dla swojego szefa

W przypadku wyłączenia wymienionych organów sprawę załatwia naczelnik US (UC) wyznaczony przez organ wyższego stopnia,(czyli sprawa jest przekazywana do rozstrzygnięcia do innego organu I instancyjnego który również zajmuje się tą samą grupą podatków) Czyli w sprawach naczelnika - przez dyr. IS (IC)a w sprawach dyrektora - przez MF. W tym przypadku jednak MF nie może wyznaczyć naczelnika US (UC) podlegającego dyrektorowi IS (IC), którego dotyczą przesłanki wyłączenia, czyli wyłączeniu podlegają wszyscy naczelnicy US (UC) działających na obszarze właściwości miejscowej dyrektora IS (IC) będącego stroną w sprawie.

W postępowaniach odwoławczym i nadzwyczajnym organem właściwym będzie dyrektor IS jako organ II instancji nadrzędny nad naczelnikiem US, wyznaczonym przez MF.

Naruszenie przepisów o wyłączeniu organu podatkowego stanowi przesłankę wznowienia postępowania podatkowego.

Natomiast błędne stwierdzenie istnienia podstaw do wyłączenia organu od załatwienia sprawy i wyznaczenia jako właściwego innego organu prowadzi do naruszenia właściwości , a ostateczna decyzja jest dotknięta wadą nieważności. W obu przypadkach mamy uruchomienie stanów nadzwyczajnych .

Ordynacja podatkowa przewiduje także wyłączenie wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, ich zastępców oraz skarbnika i strony od załatwiania spraw dotyczących zobowiązań podatkowych lub innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w przypadku gdy sprawa dotyczy wymienionych podmiotów i (organów) oraz osób im bliskich (takich jak jak małżonek, rodzeństwo, wstępnych zstępnych, powinowatych I stopnia, osób związanych z nim stosunkiem przysposobienia, opieki, kurateli).

W przypadku wyłączenia wymienionych organów, sprawę załatwia organ właściwy do załatwienia sprawy, wyznaczony przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) ponieważ jest ono nadrzędne do wójta, burmistrza itd. , właściwe ze względu na siedzibę wyłączonego organu. Ma wgląd merytoryczny czyli właściwość miejscową i rzeczową poszczególnych dla podatków samorządowych czyli wójta , burmistrza itd.

2. Kto może być stroną w postepowaniu podatkowym ?

Stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich następcy prawni (podmioty powstałe w wyniku przekształcenia połączenia bądź też podziału podatnika , płatnika i inkasenta, następstwo prawne będzie głównie dotyczyło podatnika i płatnika , inkasenta rzadko , a także osoby trzecie. Które z uwagi na swój interes sprawny żądają czynności organów podatków, rozliczenia podatków do której czynności podjęta jest w oparciu o przepisy postępowania podatkowego organ podatkowy się odnosi lub którym interes prawny , działanie organu podatkowego dotyczy .

3. Jakie podmioty mogą występować na prawach strony w postępowaniu podatkowym i jakie są ich uprawnienia?

Mamy 3 sytuacje :

·         Która z uwagi na swój interes prawny żąda czynności organu podatkowego

·         Do której czynność (podjęta w p.p.) organu podatkowego się odnosi interes prawny danego podatnika

·         Lub której interesu prawnego działanie organu prawnego dotyczy sam podejmuje działania w celu pozyskania należności publiczno - prawnej

O.P. uzależnia posiadanie przymiotu strony od tego, czy można wskazać interes prawny danego podmiotu tj taki, który znajduje oparcie na konkretnej normie w przepisach prawa materialnego,(system podatkowy) uzasadniający jego uczestnictwo w postępowaniu i który może być zaspokojony przez wydanie decyzji, czyli ma interes prawny który nie zgadza się z naliczaniem podatku od nieruchomości żąda wydania decyzji ustalającą wysokość podatku od nieruchomości adekwatną do przepisów prawa podatkowego od nieruchomości , gdyż dotychczas naliczany podatek był jego zdaniem za wysoki , bądź też żąda od organu podatkowego wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę w określonym podatku tak aby odzyskać pieniądze które były nienależnie uiszczane z tytułu rozliczenia tego podatku na rzecz konkretnego organu podatkowego .Odnosi się do poszczególnych podatków - od podatku towarów i usług , podatku dochodowego od osób prawnych , podatku od nieruchomości.

O tym, czy interes podmiotu  ma charakter prawny, czy tylko faktyczny, przesądza treść obowiązujących przepisów prawa materialnego podatkowego, interes prawny musi bezpośrednio dotyczyć sfery prawnej podmiotu. Podatnik swoim zachowaniem nie może wpłynąć na zmianę prawa przepisów obowiązujących , on musi podać się rygorowi prawa podatkowego dochodząc swojego interesu faktycznego , musi działać według ordynacji podatkowej ale także według przepisu prawa majątkowego .

Zainteresowanie podmiotu wynikiem postępowania w danej sprawie ma charakter wyłącznie faktyczny, gdyż w żaden sposób nie wpływa na określoną przepisami sytuację prawną strony np. podatnika zobowiązanego do uiszczenia podatku.

Stroną w postępowaniu podatkowym może być również osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej inna niż wymieniona wyżej, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą  na niej szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa podatkowego.

W przypadku małżonków wspólnie opodatkowanych na podstawie przepisów prawa podatkowego, jedną strona postępowania są małżonkowie i każdy z nich jest uprawniony do działania w imieniu obojga. Przepis ten wprowadza szczególną konstrukcję, polegającą na traktowaniu dwóch osób fizycznych jako jednej strony (fikcja prawna) Jeśli małżonkowie są ze sobą 12 miesięcy , to powoduje obniżenie zadłużenie podatkowe pozwala na traktowanie ich jako jednej strony , gdyż oni jednocześnie składają podpisy na deklaracji , każdy z nich jest uprawniony w działaniu w imieniu obojga w postępowaniu podatkowym . w innych sytuacjach mogą być swoimi pełnomocnikami.

Skutkiem wprowadzenia powyższej zasady organ podatkowy obowiązany jest prowadzić jedno postępowanie podatkowe, w jednej sprawie ( w której w charakterze strony wystąpią dwie osoby fizyczne i wydać jedną decyzję wobec obojga małżonków (współuczestnictwo procesowe materialne)

Następuje zatem wyłączenie stosowania przepisów procesowych przewidujących szczególne obowiązki organu podatkowego związane z wielością stron postępowania np. obowiązek doręczenia pism odrębnie wszystkim stronom , obowiązek uwzględnienia sprzeciwu innych stron przy umorzeniu postępowania na wniosek jednej strony. Doręcza się pismo do jednego staje się skuteczne do obydwojga.

Oprócz strony w p.p. mogą brać udział podmioty na prawach strony. które nie są stronami są : Należą do nich prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich. Ich pozycję prawną w p.p. która jest taka sama, określają przepisy działu IV Kodeksu postępowania administracyjnym i ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich .

Służą im uprawnienia takie jak:

1.       Prawo zwrócenia się do właściwego organu administracyjnego. O wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem (a organ pod. Ma obowiązek wszczęcia postępowania z urzędu w sprawie objętej żądaniem)

2.       Prawo udziału w każdym stadium postępowania w celu zapewnienia, aby postępowanie i rozstrzygnięcie sprawy było zgodne z prawem (może włączyć się do postępowania na każdym etapie  w I jak i w II instancji, także w postępowaniach nadzwyczajnych np. we wznowionym postępowaniu, w postępowaniu w sprawie nieważności decyzji)

3.       Prawa strony tzn. mogą korzystać z wszystkich uprawnień przypisanych stronie np. składania wyjaśnień, odwołania od decyzji , zażaleń na postanowienia sprawy merytoryczne rozstrzygane są decyzjami , co służy odwołani do II instancji , a w sprawach drobniejszych wydawane są postanowienia wówczas w trybie odwoławczym wykładane są zażalenie .Maja prawo stanąć po stronie jednostki , występując w obronie praw jako jednostki słabszej . Może wkraczać w czasie postępowanie w czasie I i II instancji .

Jednym z zadań rzecznika jest umocnienie praw jednostki nie tylko karne, cywilne ale także związane z prawem podatkowym materialnego dlatego, iż 1989 -1991 nie było tak rozwinięte jak teraz .

Organ podatkowy jest zobowiązany zawiadomić te podmioty o wszczęciu post. I o toczącym się postępowaniu . Gdy uzna ich udział za niezbędny w ramach kompetencji które one posiadają .

Podmioty te samodzielnie decydują o tym, czy wezmą udział, a organ nie ma prawa rozstrzygać kwestii dopuszczenia tych podmiotów w postępowaniu.

Strona nie zawsze działa samodzielnie w postępowaniu podatkowym. Może za nią działać przedstawiciel. Przedstawicielstwo polega na tym, że przedstawiciel dokonuje w imieniu innej osoby czynności prawne, ze skutkami bezpośrednio na reprezentowanego.

Podstawą umocowania do działania w cudzym imieniu może być:

1.       Przepis ustawy - Przedstawicielstwo ustawowe, w sytuacjach, gdy sama strona nie posiada zdolności do samodzielnego działania w postępowanie podatkowe

2.       Oświadczenie reprezentowanego (umowa) - jest to pełnomocnictwo w sytuacji , gdy strona udzieli pełnomocnictwa na piśmie innej osobie

4. Kto może być pełnomocnikiem w postępowaniu podatkowym i jakie posiada uprawnienia 

Pełnomocnikiem strony może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych a więc adwokat, radca prawny, doradca podatkowy, małżonek strony, a do dokonania czynności przed organami celnymi w imieniu agencji celnej - upoważniony pracownik agencji celnej, osoba fizyczna prowadząca agencje celną. Pełnomocnik nie musi się legitymować żadnymi wiadomościami ani też kwalifikacjami fachowymi. Nie musi być mieć licencji ale musi wiedzieć że jeśli popełni błąd który będzie łamał prawo może spowodować że uiszczenia mu jakieś kary cywilno - prawnej , finansowej lub innej.

Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokołu. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy może sam uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa.

Przepis wyjątkowy: organ podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa (nawet jeśli nie zostało zgłoszone ustnie do protokołu), gdy spełnione są 3 przesłanki:

1.Pełnomocnik ma wystąpić w sprawie w poszczególnych, wynikających w toku postępowania kwestiach (tzn w trakcie dokonywania jednej lub kilku czynności, nie zaś w całym postępowaniu)

      2. Treść dokonywanej czynności jest mniejszej wagi

   3. Pełnomocnikiem jest małżonek strony

 4. Sam fakt umocowania małżonka i zakres jego upoważnienia do występowania w imieniu strony nie budzą wątpliwości

Zakres umocowania pełnomocnika do działania wyznacza treść pełnomocnictwa. Jeśli pełnomocnictwo upoważniające do prowadzenia wszelkich spraw mocodawcy (pełnomocnictwo ogólne) lub też upoważniające do prowadzenia konkretnej sprawy (pełnomocnictwo szczególne) nie zawiera żadnych ograniczeń co do możliwości dokonania określonej czynności - np. złożenia  odwołania, pełnomocnik może dokonać każdej czynności postępowania.

Możliwość działania strony  w p.p. przez pełnomocnika jest wyłączona jedynie ze względu na charakter czynności, która wymaga jej osobistego działania, np. konieczność przesłuchania strony, osobiste wyjaśnienie strony. Może radzić ale nie może zeznawać za osobę .

 

      

5. Jakie są zasady dotyczące wyznaczania przedstawiciela ustawowego w postępowaniu podatkowym

Od daty przyjęcia zgłoszenia pełnomocnictwa do protokołu lub tez od daty doręczenia pełnomocnictwa na piśmie, organ podatkowy powinien zawiadamiać pełnomocnika o wszystkich podejmowanych przez siebie czynnościach i wzywać go do udziału w nich na równi ze stroną.

Pominięcie przez organ pełnomocnika strony jest równoznaczne z pominięciem strony w p.p. i uzasadnia wznowienie postępowania art. 240 par 1 OP.

Pełnomocnictwo wygasa wskutek:

Odwołania go przez stronę

Zrzeczenia się go przez osobę umocowaną sam może się zrzec

  Śmierci mocodawcy tylko jeśli jest osobą fizyczna

Jeśli strona ustanowi kilku pełnomocników, powinna wyznaczyć jednego z nich jako właściwego do doręczeń i powiadomić o dokonanym wyborze organ podatkowy.

W przeciwnym razie organ może w sposób swobodny wybrać pełnomocnika, któremu doręczy pismo ze skutkiem prawnym gdyż nie ma obowiązku kierowania pism do wszystkich pełnomocników.

2 forma która wynika z przepisów ustawy , z systemu podatkowego : Wyznaczenie przedstawiciela ustawowego Organ podatkowy występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie kuratora dla:

1.       Osoby niezdolnej do czynności prawnych

2.       Osoby nieobecnej, jeżeli kurator nie został wyznaczony

3.       Osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, w sytuacji gdy nie może ona prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów

W przypadku konieczności podjęcia czynności niecierpiących zwłoki organ podatkowy sam wyznacza przedstawiciela, za jego zgodą, uprawnionego do działania do czasu wyznaczenia kuratora przez sąd - dla osoby nieobecnej.

6.Jakie są terminy załatwiania spraw przez organy I i II instancji i jakie są konsekwencje niedotrzymania 

Terminy załatwiania spraw. Wynikają z dwuinstancyjności postępowania z drugiej strony rzutują na prawa i obowiązki osób uczestniczących w p.p. . gdyż przekroczenie terminu spraw powoduje nie możność dalszego postępowania w danej sprawie ograniczenie praw podatników dochodzeni wydania decyzji zgodnie z ich wolą.

Terminy załatwiania spraw są szczególnym rodzajem terminów w p.p. Są to maksymalne terminy ustawowe wyznaczone dla organów podatkowych celem ich zdyscyplinowania przy załatwianiu spraw podatkowych. Oznacza to, że organ powinien załatwić sprawę w okresie ich trwania, co nie oznacza, że sprawa może być zawsze załatwiana w ostatnim dniu terminu( sprawy powinny być załatwiane niezwłocznie chyba ,że sprawa wymaga przedłużenia postępowania podatkowego z powodu trudności sprawy)(jeżeli może być załatwiona w terminie krótszym niż ustawowy, organ nie powinien oczekiwać na jego upływ, lecz zakończyć sprawę wydając rozstrzygnięcie). Ustanowienie tych terminów. jest bowiem konsekwencją normatywną ogólnej zasady „szybkości postępowania” ,dla I instancji załatwienie sprawy( na polu pańswowym ):

v  Która może być rozpatrzona na podstawie :

*  Na podstawie dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z jej żądaniem wszczęcia postępowania lub

*  Na podstawie faktów powszechnie znanych i

*  Dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie - powinno nastąpić niezwłocznie (tzn  szybko, bez nieuzasadnionego wstrzymywania sprawy bez biegu). Będą to sprawy, w których nie będzie zachodziła potrzeba prowadzenia postępowania wyjaśniającego

v  Wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki (tzn bez niepotrzebnych zahamowań i przewlekłości), jednak nie później niż w ciągu 1 m-ca

v  Szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 m-cy (tzn w sprawie, w której organ będzie musiał gromadzić ponad przeciętną ilość źródeł dowodowych, wymagającej szczególnie żmudnej analizy- musi przedstawić argumenty)

v  Na żądanie strony - od dnia doręczenia organowi żądania strony

v  Z urzędu - od dnia doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu

Dla II instancji załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 m-cy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy > jednak nie dłużej niż 3 m ( nie wysyłamy tego do II instancji tylko do pierwszej i to ona dalej kieruje odwołanie)

Do terminów wyżej określonych dla obu instancji nie wlicza się:

v  Terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności

v  Okresów zawieszenia postępowania oraz

v  Okresów opóźnień spowodowanych z winy strony

v  Okresów opóźnień z przyczyn niezależnych od organu

Konsekwencje nie dotrzymania terminu załatwiania spraw:

1) O każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podatkowy obowiązany jest:

a)      Zawiadomić stronę (gdy upłynął termin załatwienia sprawy)

b)      Podając przyczyny niedotrzymania terminu (nawet niezależne od organu) i

c)       Wskazać nowy termin załatwienia sprawy (z zachowaniem ogólnej zasady szybkości postępowania) musi być w ciągu miesiąca - 2 - ch miesiecy

2)Na niezałatwienie sprawy we właściwym lub nowym, wskazanym przez organ terminie stronie służy ponaglenie do

a) Organu podatkowego wyższego stopnia ( ws stosunku do naczelnika US do dyr. IS do szybszego działania - instnieje brak równości miedzy stronami zawsze organ podatkowy będzie organem uprzejilowanym przymus na podatnika, podatnika i inkasenta jednak to nie daje dokładnej swobody

b)   Ministra Finansów jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora IS

W Związku z bezczynności a MF(nie jest organem III instancji ale za to kontroluje jego wykonanie ) nie służy ponaglenie, jedynie skarga do Sądu .Administracyjnego.Wykazuje się w naruszenie przepisów postępowania podatkowego ,. Sąd administracyjny nie jest organem IV instancji w stosunku do Ministra Finansów ale sprawdza czy prawo podatkowe zostało naruszone , a jeżeli zostały naruszone to czuwa nad tym aby te naruszenia nie wpływały negatywnie na uprawnienia stron w postępowaniu.

3         Organ podatkowy wyższego stopnia uznając ponaglenie za uzasadnione:

• Wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy ( w ciągu 30 dni) oraz

•   Zarządza wyjaśnienie przyczyn (wyjaśnienia przyczyn powodujących opieszałość w sprawie) i

• Ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie (miesiąca - dwóch)

• A w razie potrzeby podejmuje środki zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości

Ponadto po wyczerpaniu tego środka prawnego, strona może złożyć również skargę do S.A.

Niezałatwienie sprawy w ustawowo określonym terminie nie powoduje pozbawienia organu prawa do rozpoznania sprawy i wydania decyzji, nie powoduje też bezskuteczności czynności

podejmowanych przez organ podatkowy.Strona nadal pozostaje nadal - nie traci swoich uprawnień Można jednak spowodować konsekwencje dla pracownika a także udzielić odpowiedzialności odszkodowania za szkodę wyznacza strona przez funkcjonariusza państwowego przy wykonaniu powierzonej mu czynności.

Strona może wnieść w trybie skargi i wniosków na pracownika w związku z niedopełnieniem przez niego obowiązków załatwienia sprawy w określonym terminie .

Pracownik organu podatkowego który z nieznanych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił wymienionych obowiązków podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo odpowiedzialności przywidzanej odrębnymi przepisami polskiego prawa , co więcej grozi mu też odpowiedzialność cywilna aby rozliczali się majatkiem prywatnym .

Pytania:

1. Co to jest decyzja podatkowa i jakie zawiera elementy ?

Decyzja - jest aktem, który stanowi formę załatwiania sprawy podatkowej (rozstrzyga sprawę, co do istoty zapada decyzja w sensie merytorycznym ) oraz formę zakończenia p.p. w zakresie przedmiotu rozstrzygnięcia jest aktem finansowym a tj. w aspekcie formy- aktem administracyjnym. Dotyczy on rozliczeń publiczno-prawnych czyli odpowiednich terminów które ma być do zapłaty podatek bądź też twierdzenia zaległości podatkowych w przyszłości. Określa nam wysokość należnych odsetek od zaległosci podatkowej oraz po przez decyzje nakładane są też sankcje podatkowe mamy w Polskich Ustawach podatkowych ( są one umiejscowione w 5 - aktach prawnych :

- w ustawie od podatków towarów i usług

- w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych

- w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych

- w ustawie o podatku od spadku i darowizn

- w ustawie o podatku czynności cywilno prawnej

- w ustawie o ryczałcie ewidencjonowanym który zastepuje w pewnych sytuacjach ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych w tym okresie zakładane sa tez sankcje podatkowe, jeśli chodzi o forme jest to akt administracyjny ponieważ nasze organy podatkowe jako organy administracji finansowej maja prawo do wydawania aktu przyjmujacych forme administracyjnych .

Decyzja podatkowa jest:

- oparta na przepisach prawa podatkowego ,tzn. podstawą do wydania decyzji, mogą być wyłączne przepisy prawa powszechnie obowiązującego w danym okresie (Konstytucji, ustawy, ratyfikowanej umowy międzynarodowej, rozporządzenia, akt prawa miejscowego). Dyrektywy Unii Europejskiej

- czynnością prawną tzn. wydania decyzji, ma na celu wywołanie określonych skutków prawnych ; powoduje powstanie, zmianę lub uchylenie stosunku prawno podatkowego bądź też wiąże potwierdzenie jego treści.

- właściwego organu administracji publicznej , tzn. Organu uprawnionego do wydawania decyzji posiadającego kompetencje do rozstrzygania indywidualnej sprawy podatkowej.

- podejmowaną w sferze zewnętrznej tzn. adresatem decyzji jest strona p.p. a więc osoba fizyczna, prawna lub inny podmiot pozostający poza aparatem administracji publicznej.

- kształtujący w sposób jednostronny i władczy tzn. prawa i obowiązki adresata decyzji są kształtowane w sposób wiążący przez organ administracji wydający decyzję. Mimo, że przepisy prawa zapewniają stronie pewien wpływ na treść decyzji np. przez czynny udział strony w p.p. to jednak ostatecznie twórcą decyzji jest uprawniony do tego organ administracji publicznej, który dysponuje władztwem administracyjnym jednostronnym i władza rozstrzyga o prawach i obowiązkach adresata danego aktu.

W postepowaniu podatkowym nie ma równości stron zawsze lub w większości przypadków uprawnienia organów administracji finasowych i kontroli skarbowej są szersze od uprawnień drugiej strony tak aby ułatwić beneficjentą dochodów budzetowych skarbowi państwa oraz samorządu terytorialnego pobór naleznych podatków wobec - bez tego nie mogły by one funkcjonować

- prawa i obowiązki imiennie oznaczonego adresata w decyzji indywidualnej sprawie podatkowej, tzn. że decyzja podatkowa jest aktem podwójnie konkretnym, bo zawiera rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach konkretnego adresata (osoby fizycznej, prawnej, jednostki organu n.p.o.) oraz dotyczy konkretnej sprawy podatkowej np. wymiaru podatku, przyznania ulgi w zapłacie itp.

Decyzjia ma swój wymiar zarówno przedmiotowy odnosząc się w swojej treści do konkretnego podatku należności cywilno - prawnej , czy też stwierdzenia nadpłaty w podatku czy zaległości podatkowej oraz prawa do ulgi podatkowej jej wysokości czy też sankcji podatkowej jej wysokości. Istnieje także wymiar podmiotowy - należy wskazać adresata oraz podmiot którego sprawa będzie dotyczała :

- jeśli osoba fizyczna wskazujemy miejsce zamieszkania , miasto ulice

- jeśli osoba prawna nazwa firmy , ulica , miasto oraz dodatkowe elementy identyfikujące pesel, nip regon własciwe dla poszczególnych przedmiotów.

2. W jakiej sytuacji wydawane jest postanowienie w ramach postępowania podatkowego ?

Treść decyzji:

- oznaczenie organu podatkowego - nazwa organu orzekającego i adres, brak oznaczenia powoduje, że pismo takie nie może być traktowane jako decyzja administracyjna.

- daty jej wydania - dzień podpisania , oznaczenie daty ma istotne znaczenie dla ustalania , czy organ nie przekroczył terminów załatwiania spraw, oceny czy decyzja nie została wydana  w sprawie już uprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, czy decyzja była wykonana w dniu wydania, nie ma wpływu na określenie chwili od której zaczyna obowiązywać , bo w tym względzie decyduje data doręczenia decyzji adresatowi, brak daty może skutkować uznaniem decyzji za nieważny.

- oznaczenie strony - pełna nazwa (imię i nazwisk) i siedziba(adres zamieszkania lub pobytu) pozwala na ustalenie adresata prawa i obowiązków wynikających z decyzji, istotne przy ustalaniu, czy decyzja została skierowana do właściwej osoby, brak oznaczenia strony powoduje, że pismo takie może nie być traktowane jako decyzja administracyjna, decyzja nie dotycząca strony nie będącej stroną w sprawie stanowiącej podstawę do stwierdzenia jej nieważności.

 - powołanie podstawy prawnej -  polega na dokładnym wskazaniu poszczególnych przepisów (prawa) podatkowych powszechnie obowiązującego, stanowiących podstawę rozstrzygnięcia z podanem jednostki systematyzującej aktu prawnego, określenie aktu i źródła publikacji jego pierwotnego tekstu i wszystkich zmian , jakie miały miejsce do daty wydania decyzji, brak lub niewłaściwe powołanie podstawy prawnej w treści  decyzji  skutkuje stwierdzeniem nieważności takiej decyzji. Musi być wskazany artykuł, paragraf, punkt podpunkt jeśli jest to tak sczegółowo rozpisane.

- rozstrzygnięcie - przesądza o prawnych konsekwencjach zastosowanej normy prawnej  w odniesieniu do konkretnego przypadku jego treścią są prawa i obowiązki adresata decyzji powinno być jasne i zrozumiałe , gdyż warunkuje prawidłowe wykonanie decyzji , brak rozstrzygnięcia powoduje , że pismo takie nie może być traktowane jako decyzja administracyjna . Niepełne rozstrzygnięcie żądania strony może być usunięte w trybie uzupełnienia decyzji

-uzasadnienie faktyczne i prawne - uzasadnienie faktyczne decyzji zawiera w szczególności wskazań faktów, które organ uznał za udowodnione dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiarygodności , uzasadnienie prawne zaś zawiera wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji ( z przygotowaniem przepisów prawa może odstąpić od uzasadnienia ), gdy uwzględnia ona w całości żądania strony (nie dotyczy to decyzji wydanej na skutek odwołania bądź na podstawie której przyznano ulgę w zapłacie podatku) uzasadnienie decyzji wydawanych w oparciu o tzw. Uznanie administracyjne ma szczególne znaczenie przy ocenie, prawidłowości decyzji przez organ odwoławczy, jego brak uniemożliwia ustalenie czy organ I instancji, nie przekroczył granic przyznanego mu uznania administracyjnego brak uzasadnienia skutkuje stwierdzeniem nieważności decyzji. 

- pouczenie w trybie odwoławczym - jeśli od decyzji służy odwołanie, jeżeli nie przysługuje odwołanie - powinno być umieszczone stwierdzenie, że decyzja  jest ostateczna  (w celu wykluczenia wątpliwości adresata, że brak pouczenia nie jest przeoczeniem organu), brak pouczenia czy też błędne pouczenia nie mogą szkodzić stronie tzn. w przypadku uchybienia przez stronę terminu, do złożenia odwołania, powództwa do sądu powszechnego, skargi do sądu administracyjnego wskutek tej wady decyzji- terminy powinny zostać przywrócone, brak lub błędne pouczenie może być usunięte w trybie uzgodnienia lub sprostowani decyzji administracyjnej zgodnie z (art. 213 Op).

 

- podpis osoby  upoważnionej z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego -odręczny (nie facsimile) przez osobę sprawującą funkcję organu lub przez nią upoważnioną na piśmie (np. pracownik US upoważniony przez naczelnika US do załatwienia spraw w jego imieniu, w tym do wydawania decyzji podatkowych , brak podpisu powoduje istotną wadę decyzji , powoduje jej nieważność.) Pracownik którego decyzja będzie błędna może zostac pociągnięty do odpowiedzialności majatkowej jeśli jego decyzja spowodowała straty mąjatku adresata tej decyzji.

3. Jakie są różnice pomiędzy postanowieniami a decyzją?

*Postanowienie to drugi obok decyzji podatkowej, indywidualny akt administracyjny o charakterze zewnętrznym, wydawanym w p.p. Podobnie, jak decyzja stanowiąca władcze i jednostronne rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach imiennie oznaczonego adresata w konkretnej sprawie.

Różnice między postanowieniami a decyzją:

Cechą różniącą postanowienie od decyzji jest to, że organ podatkowy wydaje w toku postępowania i co do zasady nie rozstrzyga o istocie sprawy, lecz dotyczy poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania podatkowego np. postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania przeprowadzenia dowodu w sprawie połączenia postępowań itp.

         Inną różnicą jest to,że decyzja może być kierowana wyłącznie do strony postępowania, a adresatami postanowienia  mogą być inni uczestnicy postępowania (świadkowie, biegli, osoby trzecie obowiązane do okazania przedmiotu oględzin, czy też pracownicy O.p. - w przypadku wyłączenia ich od udziału w postępowaniu.)

           

4. W jakim trybie wnoszone są odwołania w postępowaniu podatkowym?

Na mocy wyraźnych przepisów Op. Mogą być wydawane również postanowienia dotyczące zagadnień wynikających poza tokiem p.p. a  więc:

Przed jego wszczęciem np. postanowienie o wszczęcie postępowania

lub po wydaniu decyzji np. w sprawie sprostowania błędów rachunkowych i innych, oczywistych pomyłek  w decyzjach w sprawie wykładni decyzji itp.,

czy w toku innego postępowania np. w toku czynności sprawdzających czy kontroli podatkowej.

WYJĄTKI OD REGUŁY-, - że nie rozstrzyga o istocie sprawy , to np. postanawia              w sprawie zaliczenia na poczet zaległości podatkowych wpłaty dokonanej przez podatnika.      W tym przypadku postanowieniu rozstrzyga o prawach i obowiązkach podatnika w sferze prawa materialnego, a więc załatwia sprawę podatkową.

5. Jaka jest minimalna zawartość treściowa odwołania?

TREŚĆ POSTANOWIENIA ( postanowienie zawiera):

- oznaczenie organu podatkowego- adres;

- datę i jego wydruki;

- oznaczenie strony albo innych osób biorących udział w postępowaniu;

- powołanie podstawy prawnej;

- rozstrzygnięcia do jakich wniosków doszedł organ podatkowy ;

- pouczenia, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego- pouczenie to powinno w pierwszej kolejności odpowiedzieć na pytanie czy może być wniesiony któryś z wymienionych środków prawnych , jeśli żaden z nich nie służy ,wówczas pouczenie powinno to stwierdzać.:

- Czy służy zażalenie kogo i w jakim terminie może być ono złozone

-Czy służy skarga kogo i w jakim terminie może być ono złozone

- Informacja , że nie służy nam zażalenie ani skarga w postepowaniu odwoławczym

Dyrektor izby skarbowej na pełnomocnictwie Ministra Finansów- skarga do wojewódzkiego

- podpis osoby upoważnionej z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego

-uzasadnienie faktyczne i prawne , tylko wtedy jeżeli służy na nie zażalenie lub skargi do sądu administracyjnego oraz gdy wydanie zostało na skutek zażalenia na postanowienie .

Do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące treści decyzji , tzn. że może ono zawierać również inne składniki, niż wyżej wymienione, jeżeli przepisy p.p. je określają( termin, warunek , zlecenie)

np.

art. 156 §3 Op. Przewiduje obowiązek zamieszczenia w postanowieniu tj. o wszczęciu z urzędu pouczenia i możliwości złożenia przez stronę nie będącą obowiązaną do osobistego stawienia się, zastrzeżenia , że chce stawić się przed organem właściwym do rozpatrzenia sprawy.

Postanowienie, od którego służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego doręcza się na piśmie. Dlatego ze tylko od aktu pisemnego możemy wszynac tryb odwoławczy dotyczacego zażelenia lub skargi ma dotyczyć

Odwołanie w p.p. .

Tryb wnoszenia odwołania.

Odwołanie jest to środek prawny wnoszony od rozstrzygnięć podejmowanych w p.p. Przysługuje stronie i podmiotom orzeczającym w postępowaniu na prawach strony ( prokurator) tylko do jednej instancji - chodzi o II instancji. Odwołanie wnosi się do właściwego rozpatrzenia odwołania organu pod. Wyższego stopnia (odwoławczego) za pośrednictwem organu pod. , który wydał decyzję. 

 W przypadku wydania decyzji w I instancji przez MF wyjątek !!!, dyrektora IS (IC) lub przez SKO odwołanie od własnych decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy , stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym.

Odwołanie od decyzji organu podatkowego przysługuje wyłącznie od decyzji nie ostatecznych , do których należą w zasadzie wszystkie decyzje podatkowe wydawane w I instancji z wyjątkiem tych decyzji, co do których upłynął termin do wniesienia odwołania oraz tych, które z mocy prawa są ostateczne, np. decyzja w sprawie przyznania stronie odszkodowania .

Treść odwołania.

Odwołanie od decyzji organu podatkowego będące jednym z „podań”(w Roz. Rt.168) powinno odpowiadać warunkom formalnym przewidzianym dla czynności procesowych objętych tym terminem i winno zatem zawierać :

treść żądania

wskazania osoby , od której pochodzi oraz jej adres

Podpis osoby od której ono pochodzi ( Ew. podpis elektroniczny )

Ponadto powinno spełniać wymogi szczególnie zawierać:

Zarzuty przeciw decyzji - wskazanie na czym polegała wada stosowania prawa przez organ podatkowy przy wydaniu decyzji w I instancji , np. niepoprawne ustalenia co do obowiązywania lub treści normy prawnej , na podst. Której wydano decyzje nieprawidłowo ustalono stan faktyczny , nie rozpatrzony cały materiał dowodowy , wadliwa ocena środków dowodowych , nie poprawnie przyporządkowany stan faktyczny pod. określoną normę , błędy w ustaleniu konsekwencji prawnych udowodnionego stanu faktycznego 34:00

Określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania - określić w jaki sposób i w jakim zakresie powinna zostać zweryfikowana decyzja podatkowa, strona może żądać uchylenia lub zmiany decyzji , ze wskazaniem na czym zmiana być polegać , np. podatnik żąda skorygowania kwoty wymienionego podatku z jednoczesnym wskazaniem , do jakiej kwoty lub o jaką kwotę powinna być dokonana, czy też podatnik żąda przyznania mu ulgi podatkowej w określonej wysokości.

Wskazywać dowody uzasadniające to - żądanie mogą to byc nowe dowody ( ale nie muszą ) nie uwzględnione przy wydaniu decyzji )

6. Jakie są terminy właściwe dla postępowania II-ej Instancji dla strony postępowania organu I-wszej Instancji i organu II-ej Instancji?

Termin wniesienia odwołania

Odwołanie wnosi się w terminei 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie - Jeśli po doręczeniu decyzji , lecz przed upływem 14 dniowego terminu do wniesienia odwołania -strona zmarła temin przerywa się , biegnie na nowo .

Dla spadkobiercy strony - od daty doręczenia im zawiadomienia decyzji , która została doręczona zmarłemu.

Np. Decyzje doręczono 09.06.2004 - termin wzniesienia odwołania mija dnia 23.06.2004.

Obowiązki organu (I instancji : w związku z wniesieniem przez stronę odwołania :

1. Jeżeli organ podatkowy , który wydał decyzję uzna, że odwołanie wzniesione przez stronę zasługuje na uwzględnienie w całości wydaje nową decyzję , która to decyzja uchyli (umowy postępowania ) lub zmieni zaskarżoną decyzję ( w ramach samokontroli własnej decyzji ) . Od nowej decyzji służy stronie odwołanie.

2. Jeżeli organ podatkowy do którego wpłynęło odwołanie nie będzie mógł zweryfikować własne decyzji w całości - przekazuje je wraz z aktami sprawy i własnym stanowiskiem , co do przedstawionych przez stronę zarzutów , organowi odwoławczemu bez zbędnej zwłoki , jednak nie później niż terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania , chyba , że w tym terminie wyda sam nową decyzję w ramach samokontroli.

7. Jakie obowiązki ciążą na organie I-wszej Instancji w postępowaniu odwoławczym?

Obowiązki organu (I instancji : w związku z wniesieniem przez stronę odwołania :

Jeżeli organ podatkowy , który wydał decyzję uzna, że odwołanie wzniesione przez stronę zasługuje na uwzględnienie w całości wydaje nową decyzję , która to decyzja uchyli (umowy postępowania ) lub zmieni zaskarżoną decyzję ( w ramach samokontroli własnej decyzji ) . Od nowej decyzji służy stronie odwołanie.

Jeżeli organ podatkowy do którego wpłynęło odwołanie nie będzie mógł zweryfikować własne decyzji w całości - przekazuje je wraz z aktami sprawy i własnym stanowiskiem , co do przedstawionych przez stronę zarzutów , organowi odwoławczemu bez zbędnej zwłoki , jednak nie później niż terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania , chyba , że w tym terminie wyda sam nową decyzję w ramach samokontroli.

Wstrzymanie wykonania decyzji wskutek wniesienia odwołania . Wniesienie odwołania od decyzji organu podatkowego , co do zasady nie wstrzymuje jej wykonania (zasada natychmiastowej wykonalności decyzji podatkowej)

Wyjątkiem wykonania decyzji , którą podstawą jest przepis art. 24b podlega wstrzymania do dnia upływu terminu do wniesienia odwołania .

Decyzja utrzymująca w mocy decyzję wydaną na tej podstawie lub za skażoną decyzję jest wstrzymania z mocy prawa do czasu rozpatrzenia skargi przez sąd.

W celu złagodzenia skutków tej zasady organ podatkowy ze względu na szczególnie ważny interes stron, może na jej wniosek lub z urzędu w drodze postanowienia wstrzymać wykonanie decyzji w całości lub w części.

Postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji może być w każdym czasie zmieniane lub zmienione.

W sprawie wstrzymania wykonania decyzji postanowienia :

Organ, który wydał decyzje do czasu przekazania odwołania wraz z aktami sprawy właściwemu organowi odwoławczemu

Organ odwoławczy - po utrzymaniu odwołania wraz z aktami sprawami

Wstrzymanie wykonania decyzji nie pozbawia podatnika prawa do wykonania takiej decyzji ,

Jeżeli odwołanie nie zostało rozpatrzone w terminie 2 miesięcy od dnia odwołania przez organ odwoławczy , a decyzja do tego czasu nie została wykonana , jej wykonanie ulega wstrzymaniu z mocy prawa w granicach określonych w odwołaniu - do dnia doręcenia decyzji - organu odwoławczego.

Kontrola wstępna odwołania pod względem formalnym

Organ odwoławczy stwierdza w formie postanowienie (ostateczne)

Niedopuszczalność odwołania np. wyczerpany tok instancji , zaskarżenia czynności organu nie jest decyzją , odwołanie wniósł podmiot nie będący strona w sprawie

Uchylenie terminu do wniesienia odwołania , chyba , ze strona wraz z odwołaniem złożyła wniosek o przywrócenie terminu w ciągu 7 dni (przywrócenie z kolei tego samego terminu jest niedopuszczalne . Od dnia ustania przyczyny uchybienia term, i wniosek ten zostanie uwzględniony . W razie uchybienia term. Należy przywrócić term, na wniosek zainteresowanego , jeżeli uprawdopodobni , że uchybienie nastąpiło bez jego winy (błędne …..? -Sylwia) Organ wydaje postanowienie w sprawie przywrócenia term. na które służy zażalenie.

Postanowienie odwołania bez rozpatrzenia jeżeli nie spełnia warunków co do wymaganej przypisami OP treść.

Dodatkowe postępowanie wyjaśniające

8. Jakie obowiązki ciążą na organie II-iej Instancji w trakcie postępowania odwoławczego.

Istotą postępowania odwoławczego jest ponownie rozpoznanie sprawy i rozstrzygnięcie sprawy podatkowej przez organ II instancji. Podstawę ustalenia wszystkich okoliczności faktycznych stanowi materiał dowodowy zgromadzone przez organ I instancji . Organ odwoławczy ocenia go i gdy stwierdzi , że dowody nie są wysterczające może przeprowadzić , na żądanie strony lub z urzędu , dodatkowe postępowanie wyjaśniające w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowanie organowi , który wydał decyzję

Zwrot sprawy organowi I instancji w celu dokonania wymiaru uzupełniającego. W toku postępowania odwoławczego organ rozpatrujący odwołanie zwraca sprawę organowi i instancji. W celu dokonania wymiaru uzupełniającego poprzez zmianę wydania decyzji. W przypadku gdy stwierdzi , ze zobowiązanie podatkowe zostało ustalone lub określone w wysokości niższej albo kwota zwrotu pod. została określona w wysokości wyższej niż to wynika z przypisów prawa. Podatkowego lub za określoną state w wysokości wyższej od poniesionej albo gdy różnica między podat. Naliczonym a należnym w rozumieniu przep. O podatku od towarów i usług, obniżająca pod, należny za następne okresy rozliczeniowe , została określona w wysokości wyższej , niż to wynika z przepisów opodatkowani od towarów i usług.

---