Rachunkowość w firmie polega na ewidencjonowaniu transakcji w sposób chronologiczny i systematyczny pozwalający okresowo ustalić wyniki gospodarcze w firmie.

Rachunkowość to system gromadzenia, przetwarzania, interpretacji i prezentacji informacji o sytuacji majątkowo- finansowej jednostki gospodarczej przedsiębiorstwa. Podstawowym aktem prawnym regulujący zasady prowadzenia rachunkowości w Polsce jest ustawa o rachunkowości z dnia. 29.09.1944 r. z późniejszymi zmianami.

Rachunkowość jest ważnym źródłem informacji o funkcjonowaniu firmy, umożliwia, bowiem bieżąca kontrole działalności gospodarczej. W rachunkowości obowiązuję zasada, że każde zdarzenie gospodarcze wpływające na zmianę majątku firmy i źródła jej finansowania musi być zarejestrowana.

Informacje napływające z rachunkowości pozwalają decydentom ocenić stan jednostki, przewidzieć szanse i zagrożenie oraz podjąć decyzje.

Rachunkowość spełnia w jednostce gospodarczej następujące funkcje:

- informacyjną

- kontrolną

- analityczną

Funkcja informacyjna polega na dostarczaniu informacji potrzebnych do kierowania przedsiębiorstwem. Kontrolna polega na ochronie mienia przedsiębiorstwa przez systematyczna kontrolę e dokumentacji i ewidencji.

Funkcja analityczna sprowadza się do interpretacji danych liczbowych zawartych w zestawieniach i ich analizie.

Funkcja kontrolna rachunkowości umożliwia m.in. zabezpieczenie majątku przedsiębiorstwa przed upadłością oraz wpływa na jego racjonalne funkcjonowanie.

Współczesna rachunkowość dzielona jest na

- rachunkowość zarządczą

- rachunkowość finansową

Rachunkowość zarządcza - system gromadzenia, opracowania i prezentacji informacji finansowych i operacyjnych dotyczących przeszłych i przyszłych zjawisk gospodarczych w celu wspomagania kierownictwa firmy w plasowaniu, podejmowaniu decyzji i kontroli.

Rachunkowość finansowa - jest to ta cześć systemu informacyjnego rachunkowości, która jest podporządkowana systemowi pracy. Obejmuje informacje o majątku i dokonaniach finansowych jednostki, których zakres i zasady pomiaru są normowane ustawą o rachunkowości.

Podmiotowy zakres rachunkowości

Cechą charakterystyczna rachunkowości jest jej podmiotowość. Oznacza to prowadzenie rachunkowości w podmiocie gospodarczym, który ma wyodrębniony majątek oraz określonego właściciela. Podmioty, zobowiązane do prowadzenia rachunkowości zgodnie z ustawą o rachunkowości, to mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terenie RP.

- spółki prawa handlowego i prawa cywilnego oraz innych osób prawnych z wyjątkiem Skarbu Państwa i NBP.

- osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wynosiły, co najmniej równowartość 800 000euro.

- jednostki działające na podstawie prawa bankowego, prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych

- jednostki budżetowe i ich gospodarstwa pomocnicze, zakłady budżetowe, fundusze celowe

- zagraniczne osoby prawne i fizyczne prowadzące działalność na terenie Polski

- jednostki otrzymujące dotację lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych.

Zasady rachunkowości

Do podstawowych zasad rachunkowości zaliczamy:

- zasada wiernego obrazu - wymaga, aby księgi rachunkowe oraz sprawozdania finansowe zapewniały rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej, finansowej, wyniku finansowego oraz rentowności jednostki gospodarczej.

- zasada ciągłości działania - oznacza, że podmiot w sposób ciągły stosuje przyjęte zasady rachunkowości w kolejnych latach obrotowych, tak samo grupując operacje na kontach, wyceniając składnik majątkowe ustalając wynik finansowy.

- zasada kontynuacji - działalności przyjmuje założenie, że podmiot będzie kontynuował w dającej przewidzieć przyszłości, działalność gospodarcza w niezmniejszonym istotnie zakresie.

- zasada periodyzacji - nakazuje podział zdarzeń gospodarczych w przedziały czasowe i ujecie w nich rezultatów działalności podmiotu

- zasada memoriałowa - określa obowiązek ujęcia operacji gospodarczych w księgach tego okresu, w którym dana operacja wystąpiła, Anie w momencie kasowego wykonania tych operacji.

- zasada ostrożnej wyceny- polega na takiej wycenie składników majątku i kapitałów, aby wiernie przedstawić wynik finansowy

Majątek jednostek gosp.

1. Jednostka gospodarująca musi dysponować określonymi środkami gosp. Oraz odpowiednia kadra. Środki gosp. Jednostki nazywane są majątkiem albo aktywami

Środki gospodarcze
A Majątek trwały	B Majątek obrotowy
-Wartości niematerialne i prawne	-zapasy
-Rzeczowe aktywa trwałe	-należności krótkoterminowe
-Należności długoterminowe	-inwestycje krótkoterminowe
-Inwestycje długoterminowe

2. Aktywa trwałe występują w wielu procesach gosp., zużywając się stopniowo, zalicza się do nich:

a) wartości niematerialne i prawne, czyli nabyte przez jednostkę prawa majątkowe, nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywalnym okresie użyteczności, dłuższym niż rok

- koszty zakończonych praw rozwojowych ( są to badania przynoszące efekt wykorzystywanych do produkcji nowych lub ulepszonych produktów)

- wartość firmy (jest to różnica między ceną nabycia określonej jednostki, a niższą od niej wartością godziwą przyjętych aktywów netto, wartość godziwa jest to kwota, za jaką mogłaby zostać wymieniony majątek)

- inne wartości materialne i prawne, do których zalicza się: autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje prawo do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobienniczych, wiedze technologiczną.

b)rzeczowe aktywa trwałe:

- środki trwałe, do których zalicza się środki rzeczowe o przewidywanym okresie, użyteczność dłuższym niż rok. Są to m.in. nieruchomości,w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego, maszyny, urządzenia, środki transportowe, inwentaż żywy.

- środki trwałe w budowie; nabycie gruntów pod budowę, prace budowlano- montażowe, dokumentacja projektowo-kosztorysowa, nadzór inwestorski głównego wykonawcy, ubezpieczenia budowlanych składników majątku, opłaty urzędowe i materiałowe, odsetki i prowizje od kredytów w okresie realizacji budowy, założenie pierwszej zieleni

- należności długoterminowe- kwoty pieniężne należne od osób trzecich, których zapłata nastąpi po upływie 12 m-cy

- inwestycje długoterminowe-, czyli aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, musza stanowić lokatę kapitału, na okres dłuższy niż12 m-cy.

3. Aktywa obrotowe

Aktywa obrotowe stanowią tę część aktywów jednostki, która na skutek uczestnictwa w procesach gosp. Znajdujące się w ciągłym ruchu, zmieniając swoją postać. Zalicza się do nich m.in.:

1. zapasy, przeznaczone do zbycia albo zużycia w ciągu 12 m-cy, albo w czasie cyklu produkcyjnego.

W skład zapasów wchodzą:

-materiały, przedmioty pracy, z których wytwarzane są produkty lub wspomagające produkcje, takie jak materiały biurowe, środki czystości, opakowania, paliwa, części zamienne maszyn i urządzeń.

- półprodukty i produkty w toku, to produkty znajdujące się jeszcze na stanowiskach produkcyjnych lub takie, które przeszły już pewien etap produkcji i mogą być dalej obrabiane albo odsprzedane

- produkty gotowe, zakończone produkty prac, które mogą być sprzedane, zalicza się do nich wyroby gotowe, wykonane prace naukowo0badawcze i projektowe

- towary są to produkty pracy nabyte w celu dalszej odsprzedaży:

b) należności krótkoterminowe obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczanych do aktywów finansowych, które stają się wymagalne w ciągu dwunastu miesięcy od dnia bilansowego

- od odbiorców z tytułu dostaw robót i usług

-od budżetów z tytułu podatków i ceł

- od ZUS-u z tytułem ubezpieczeń społecznych

- od pracowników z tytułu zaliczek niedoborów

c) inwestycje krótkoterminowe

- udziały akcje

- inne papiery wartościowe

- udzielone pożyczki krótkoterminowe

- środki pieniężne w kasie

- środki pieniężne w banku

-inne środki pieniężne - czeki, weksle obce

Ćwiczenie 1

Przedsiębiorstwo posiada następujące aktywa. Dokonaj podziału wymienionych aktywów na trwałe i obrotowe, ustal wartość aktywów ogółem, aktywów trwałych i obrotowych.

Aktywa Wartość (zł)

1. Grunty 60 000,-

2. Budynek administracyjny 320 000,-

3. Budynek produkcyjny 580 000,-

4. Samochód ciężarowy 32 000,-

5. Samochód ciężarowy 18 000,-

6. Samochód osobowy 20 000,-

7. Maszyny produkcyjne 600 000,-

8. Materiały biurowe 2 000,-

9. Materiały produkcyjne 160 000,-

10. Komputery 22 500,-

11. Program komputerowy 4 000,-

12. środki pieniężne w kasie 1 800,-

13. środki pieniężne na rachunku bankowym 110 000,-

14. Należności od odbiorców krótkoterminowe 3 000,-

15. Produkty gotowe 250 000,-

16. Meble biurowe 8 000,-

AKTYWA TRWAŁE	AKTYWA OBROTOWE
SKŁADNIK WARTOSC	SKŁADNIK WARTOSC
Grunty 60 000,- Budynek administracyjny 320 000,- Budynek produkcyjny 580 000,- Samochód ciężarowy 32 000,- Samochód ciężarowy 18 000,- Samochód osobowy 20 000,- Maszyny produkcyjne 600 000,- Komputery 22 500,- Meble biurowe 8 000,-	materiały biurowe 2 000,- materiały produkcyjne 160 000,- program komputerowy 4 000,- środki pieniężne w kasie 1 800,- środki pieniężne na rach. Bank. 110 000,- Należ. od odb. Krótkoterminowe 3 000,- Produkty gotowe 250 000,-
WARTOSC OGÓŁEM 1642 500,-	WARTOSC OGÓŁEM 530 000,-

Ćwiczenie 2

Spółka ZO.O prowadząca działalność handlową posiada następujące składniki aktywów

:

1. Budynek 420 000,-

2. Samochód ciężarowy 36 000,-

3. Samochód osobowy 20 000,-

4. Biurka 5 szt. 220/1 szt=1 100 1 100,-

5. Maszyna do liczenia 1 szt. 800,-

6. Maszyna do pisania z pamięcią 4 200,-

7. Komputer w księgowości 4 000,-

8. Program komputerowy 1 szt. 1 100,-

9. Środki pieniężne w kasie 1 500,-

10. Środki pieniężne w banku 26 000,-

11. Urządzenia w sklepach 2 680,-

12. Kasy rejestrujące w sklepie 4 800,-

13. Materiały biurowe 300,-

14. Materiały do pakowania 800,-

15. Towar w sklepach 264 000,-

16. Należności od odbiorców w okresie spłaty do 12 macy ·1 000,-

Przedstaw składniki majątku w znormalizowanym układzie aktywów bilansu. Ustal wartość aktywów trwałych i obrotowych oraz sumę ogólna aktywów.

	AKTYWA	SUMA
A	Majątek trwały	494 780,-
I	Wartości niematerialne i prawne	1 100,-
II	Rzeczowy majątek trwały a) Grunty b) Budynki i budowle (1) c) Maszyny i urządzenia techniczne (5,6,7) d)Środki transportu (2,3) e) Pozostałe środki trwałe (4.11)	-- 420 000,- 13 800,- 56 000,- 3 780,-
III	Należności długoterminowe	-
IV	Inwestycje długoterminowe	-
B	Majątek obrotowy	-
I	Zapasy 1. Materiały (13,14) 4.Towary (15)	1 100,- 264 000,-
II	Należności i roszczenia krótkoterminowe 1. Należności z tytułu dostaw (16)	1 000,-
III	Inwestycje krótkoterminowe -w kasie (9) -w banku (10)	1 500,- 26 000,-
	SUMA AKTYWÓW	788 280,-

Ćwiczenie 3

Spółka akcyjna prowadząca działalność produkcyjno handlową posiada nast. Składniki aktywów:

1. Budynek produkcyjny T 820 000,-

2. Budynek magazynu T 200 000,-

3. Budynek sklepu T 300 000,-

4. Maszyny do szycia (40 szt. Po 4 500,-) T 180 000,-

5. Komputery 3 szt. Po 4 000,- T 12 000,-

6. Program komputerowy 3szt. Po 1 000 T 3 000,-

7. Tkaniny na odzież 0 60 000,-

8. Dodatki krawieckie 0 1 000,-

9. Kasy rejestrujące w sklepie 2 szt. Po 2 200,- T 4 400,-

10. Materiały do pakowania towarów 0 600,-

11. Meble biurowe T 4 000,-

12. Urządzenia sklepu i magazynu T 4 350,-

13. Odzież gotowa do sprzedaży 0 8 000,-

14. Towary w sklepie 0 23 000,-

15. środki pieniężne w kasie T 3 000,-

16. środki pieniężne na koncie bankowym T 74 000,-

17. Należności od odbiorców 0 2 700,-

18. Weksle i czeki obce T 1 600,-

19. Samochody ciężarowe 2 szt. T 48 000,-

20. Samochód osobowy T 15 000,-

21. Obligacje jednostki powyżej 12 m-cy T 25 000,-

	AKTYWA	SUMA
A	MAJĄTEK TRWAŁY
I	Wartości niematerialne i prawne (5,6)
II	Rzeczowy majątek trwały Budowle i budynki (1,2,3) Środki transportu (19,20) Maszyny i urządzenia techniczne (4,12) Pozostałe środki trwałe (11) Grunty	63 000,- 4 000,-
III	Należności długoterminowe
B	Majątek obrotowy
I	Zapasy Materiały (10,7,8) Towary (14.) Produkty gotowe (13) Półfabrykaty
II	Należności i roszczenia krótkoterminowe Należności z tytułu dostaw (17)
III	Inwestycje krótkoterminowe Papiery wartościowe (weksle) (18) Środki pieniężne w kasie (15) Środki pieniężne w banku (16)	1 600,- 3 000,- 7 400,-

Ćwiczenie 4

Przedsiębiorstwo posiada następujące składniki aktywów:

1. Budynki T 350 000,-

2. Garaż murowany T 15 000,-

3. środki pieniężne w kasie 0  700,-

4. Maszyna do pisania T 1  500,-

5. Materiały piśmienne 0  300,-

6. Samochód ciężarowy T 210 000,-

7. Należności za sprzedane produkty 0 80 000,-

8. środki pieniężne na rachunku bankowym 0 4 000,-

9. Produkty gotowe na magazynie 0 70 000,-

10. Obligacje półroczne 0  5 000,-

11. Udzielone pożyczki długoterminowe T 130 000,-

12. Meble biurowe T 4 000,-

13. Komputer T 5 000,-

14. Oprogramowanie komputera T 2 000,-

15. Opakowania 0 800,-

Aktywa
A	Majątek trwały	Wartość
I	Wartości niematerialne i prawne (13,14)	2 000,-
II	Rzeczowy majątek trwały Grunty Budowle i budynki (1,2) Środki transportu (6) Maszyny i urządzenia techniczne (4,13) Pozostałe środki trwałe (12)	- 365 000,- 210 000,- 6 500,- 4 000,-
III	Należności długoterminowe (11)	130 000,-
B	Aktywa obrotowe
I	Zapasy Materiały (15,5) Towary Produkty gotowe (9) Półfabrykaty	2 300,- - 70 000,- -
II	Należności i roszczenia krótkoterminowe Należności z tytułu dostaw (7)	80 000,-
III	Inwestycje krótkoterminowe Papiery wartościowe (10) Środki pieniężne w kasie (3) Środki pieniężne w banku (8)	5 000,- 700,- 4 000,-

1. Kapitały jednostek gospodarczych

Każdy środek gosp., którym dysponuje jednostka w jakiś sposób znalazł się w tej jednostce- ma swoje źródło pochodzenia. Kapitały (fundusz) wskazują, kto wyposażył jednostkę w odpowiednie środki i kto ma prawo do własności do dysponowania tymi środkami. Prawo własności jest podstawa podziału kapitałów na:

- kapitały własne - kapitały obce

2. Źródło pochodzenia Śródków jednostki gospodarującej, na które składają się kapitały (fundusze) własne i obce nazywamy pasywami.

3. Kapitał własny dzielimy na:

- kapitał akcyjny -kapitał zapasowy -zysk

4. Kapitał obcy dzielimy na:

-kredyty

-zobowiązania

-rozliczenia międzyokresowe

-rezerwy na zobowiązania

Ćwiczenie 5

Państwowe przedsiębiorstwo przemysłowe (produkcja obuwia) posiada następujące zasoby:

1. Maszyny produkujące 170 000,-

2. Budynki

- administracyjne 160 000,-

-produkcyjne 280 000,-

-magazyn 110 000,-

3. Komputery 3 szt. Po 5 000,- 10 000,-

4. Oprogramowanie komputerowe 1 200,-

5. Skora do produkcji obuwia 8 000,-

6.Inne materiały produkcyjne 1 000,-

7. Należności od odbiorców

- o okresie spłaty do12 m-cy 1 500,-

8. Obuwie gotowe do sprzedaży 4 000,-

9. środki pieniężne w kasie 2 000,-

10. środki pieniężne w banku 19 000,-

11. Czeki i weksle obce 2 500,-

12. Fundusz założycielski 290 000,-

13. Kredyty bankowe 160 000,-

14. Zysk 106 000,-

15. Zobowiązania wobec dostawców 12 m-cy 18 500,-

Zad. Sporządź bilans przedsiębiorstwa

Zad. Oblicz wysokość funduszu przedsiębiorstwa

	AKTYWA	WARTOŚĆ		PASYWA	WARTOŚĆ
A	Majątek trwały	731 200,-	A	Kapitał (fundusz) własny	396 000,-
I	Wartości niematerialne i prawne	1 200,-	I	Kapitał podstawowy	290 000,-
II	Rzeczowy majątek trwały Grunty Budynki i budowle Maszyny i urządzenia techniczne Środki transportu Pozostałe środki trwale	550 000,- 180 000,-	II	Kapitały obce
III	Należności długoterminowe		VIII	Zysk	106 000,-
B	Majątek obrotowy	38 000,-	B	Rezerwy na zobowiązania (kapitały obce)	178 800,-
I	Zapasy Materiały Towary Produkty gotowe	9 000,- 4 000,-	I II	Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania długoterminowe
II	Należności i roszczenia krótkoterminowe Należności od odbiorców	1 500,-	III	Zobowiązania krótkoterminowe Kredyty i pożyczki Zobowiązania wobec dostawców	18 500,00 16 000,-
III	Inwestycje krótkoterminowe Papiery wartościowe Środki pieniężne W banku W kasie	2 500,- 1 900,- 2 000,-
Suma aktywów		769 200,-	Suma pasywów		574 500,-

Fundusz przedsiębiorstwa A-P=769200-574500= 194 700,-

Zasady sporządzania bilansu

1. Opracowanie wg obowiązującego wzoru

2. Zachowanie wymaganej szczegółowości

3. Dotrzymanie obowiązującego terminu (dzień bilansu)

4. Jasność i zrozumiałość

5. Rzetelność

6. Ciągłość (bilans zamknięcia w 2007 roku będzie zarazem bilansem otwarcia w 2008)

Ćwiczenie 6

„Społem” Powszechna Spółdzielnia Spożywców w Myszkowie, prowadząca działalność produkcyjno handlowa, posiada następujące składniki bilansu na ostatni dzień roku.

1. Materiały 7 000,-

2. Produkty gotowe 3 000,-

3. Fundusz udziałowy 35 000,-

4. Rachunek bankowy 32 000,-

5. Towary 91 000,-

6. Zobowiązania wobec dostawców o okresie do 12 m-cy 2 800,-

7. Kasa 800,-

8. Należności od odbiorców do 12 m-cy 3 200,-

9. Kredyty bankowe 19 000,-

10. Fundusz zasobowy ……..

11. środki trwale 120 000,-

12. Zysk 60 000,-

	AKTYWA	WARTOŚĆ		PASYWA	WARTOŚĆ
A	Majątek trwały	120 000,-	A	Kapitał (fundusz) własny	35 000,-
I	Wartości niematerialne i prawne		I	Kapitał podstawowy Fundusz udziałowy Fundusz zasobowy	19 000,-
II	Rzeczowy majątek trwały		II	Kapitały obce
			VIII	Zysk	60 000,-
B	Majątek obrotowy	137 000,-	B	Zobowiązania (kapitały obce)	21 800
I	Zapasy Materiały Towary Produkty gotowe	7 000,- 91 000,- 3 000,-	I II	Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania długoterminowe
II	Należności od odbiorców	3 200,-	II	Zobowiązania krótkoterminowe Kredyty i pożyczki Zobowiązania wobec dostawców	21 800,- 19 000,- 2 800,-
III	Inwestycje krótkoterminowe Środki pieniężne W banku W kasie	32 000,- 800,-
Suma aktywów		257 000,-	Suma pasywów		56 800,-

Pasywa - zadania

Ćwiczenie 7

W spółce akcyjnej „Tomex” prowadzącej działalność produkcyjna składniki aktywów i pasywów na koniec roku obrotowego miały następującą wysokość:

1. środki pieniężne w kasie 1 600,-

2. Akcje krótkoterminowe 6 000,-

3. Kapitał zapasowy 40 000,-

4. Materiały 18 000,-

5. Zobowiązania krótkoterminowe ogółem 4 500,-

6. Rachunek bankowy 19 000,-

7. Należności krótkoterminowe ogółem 3 500,-

8. Wartości niematerialne i prawne 4 500,-

9. środki trwale 372 000,-

10. Produkty gotowe' 217 000,-

11. Zysk 4 000,-

	AKTYWA	WARTOŚĆ		PASYWA	WARTOŚĆ
A	Majątek trwały	376 500,-	A	Kapitał (fundusz) własny	637 100,-
I	Wartości niematerialne i prawne	4 500,-	I	Kapitał podstawowy Fundusz zakładowy Fundusz zapasowy	593 100,- 40 000,-
II	Rzeczowy majątek trwały	372 000,-	II	Kapitały obce
			VIII	Zysk	4 000,-
B	Majątek obrotowy	265 100,-	B	Zobowiązania (kapitały obce)	4 500,-
I	Zapasy Materiały Towary Produkty gotowe Pol fabrykaty	235 000,- 18 000,- 217 000,-	I II	Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania długoterminowe
II	Należności od odbiorców	3 500,-	III	Zobowiązania krótkoterminowe	4 500,-
III	Papiery wartościowe	6 000,-
IV	Środki pieniężne W banku W kasie	19 000,- 1 600,-
Suma aktywów		641 600,-	Suma pasywów		641 600,-

KAPITAŁ ZAKLADOWY = SUMA A-SUMA P

Ćwiczenie 8

Spółka Zoo prowadząca działalność handlowa posiada na dzień 1 stycznia 2006 r. następujące składniki aktywów i pasywów:

1. towary 70 000,-

2. Należności krótkoterminowe 4 000,-

3. Kapitał zapasowy 62 000,-

4. Krótkoterminowe papiery wartościowe 3 000,-

5. Kredyt bankowy Krótkoterminowy 10 000,-

6. Materiały 2 000,-

7. Zobowiązania wobec dostawców krótkoterminowe 2 500,-

8. Zobowiązania wobec budżetu 1 200,-

9. Akcje innej spółki krótkoterminowe 3 500,-

10. Rozpoczęta budowa sklepu 26 000,-

11. Rachunek bankowy 14 000,-

12. Zysk 19 000,-

13. środki trwale 54 000,-

14. Należności od odbiorców długoterminowe 12 000,-

	AKTYWA	WARTOŚĆ		PASYWA	WARTOŚĆ
A	Majątek trwały	92 000,-	A	Kapitał (fundusz) własny	174 800,-
I	Wartości niematerialne i prawne		I	Kapitał podstawowy Fundusz zakładowy Fundusz zapasowy	62 000,-
II	Rzeczowy majątek trwały Środki trwale w budowie Środki trwale	2 600,- 5 400,-	VIII	Zysk	19 000,-
III	Należności długoterminowe	12 000,-
B	Majątek obrotowy	96 500,-	B	Zobowiązania (kapitały obce)	21 200
I	Zapasy Materiały Towary	2 000,- 70 000,-	I II	Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania długoterminowe
II	Należności od odbiorców	4 000,-	III	Zobowiązania krótkoterminowe Kredyty i pożyczki Zobowiązania wobec dostawców	10 000,- 2 500,-
III	Papiery wartościowe Krótkoterminowe	6 500,-
IV	Środki pieniężne W banku W kasie	14 000,-
Suma aktywów		188 500,	Suma pasywów		196 000,-

Ćwiczenie 9

Państwowe przedsiębiorstwo produkcyjne dysponujące następującymi zasobami:

1. Budynki 900 000 ,-

2. Grunty 4 000,-

3. Maszyny produkcyjne 106 000,-

4. Komputery 26 000,-

5. Meble biurowe 2 000,-

6. Wartość zakupionej licencji 23 000,-

7. Samochody dostawcze 50 000,-

8. Program komputerowy 1 500,-

9. Udziały w spółkach 70 000,-

10. Materiały produkcyjne 8 000,-

11. Produktu gotowe 10 000,-

12. Fundusze przedsiębiorstwa ,,,,,,,,

13. Kredyty bankowe 150 000,-

14. Zysk 106 000,-

15. Zobowiązania wobec dostawców 7 500,-

16. Fundusz założycielski 230 000,-

	AKTYWA	WARTOŚĆ		PASYWA	WARTOŚĆ
A	Majątek trwały	1182 500,-	A	Kapitał (fundusz) własny	1183 000,-
I	Wartości niematerialne i prawne Nabyte patenty	23 000,-	I	Kapitał podstawowy	927 000,-
II	Rzeczowy majątek trwały Grunty Budynki i budowle Maszyny i urządzenia techniczne Środki transportu Pozostałe środki trwale	4 000,- 926 000,- 106 000,- 50 000,- 35 000	II	Kapitały obce Kredyty bankowe	150 000
III	Należności długoterminowe Długoterminowe papiery wartościowe	70 000,-	III	Zysk	106 000,-
B	Majątek obrotowy		B	Zobowiązania (kapitały obce)	17 500,-
I	Zapasy Materiały Produkty gotowe	18 000,- 8 000,- 10 000,-	I	Rezerwy na zobowiązania
			II	Zobowiązania długoterminowe
II	Należności od odbiorców		III	Zobowiązania krótkoterminowe Pozostałe zobowiązania	17 500,-
III	Papiery wartościowe Krótkoterminowe
IV	Środki pieniężne
Suma aktywów		1200 500,-	Suma pasywów		1200 500,-

Ćwiczenie 10

Spółka ZOO Beata w Nowym Sączu prowadząca działalność produkcyjna posiada na 30 maja 2006 r. następujące aktywa i pasywa:

1. Zapas produkcji w toku h 500,-

2. Produkty gotowe h 1 500,-

3. Opakowania i części zamienne 100,-

4. Należności od pracowników 400,-

5. Należności z tytułu dostaw i usług h 600,-

6. Oprogramowanie komputerowe 100,-

7. Budynki h 2 000,-

8. Narzędzia produkcyjne h ?

9. Krótkoterminowe aktywa finansowe 220,-

10. środki pieniężne w kasie 20,-

11. Weksle obce 50,-

12. środki pieniężne w banku 800,-

13. Kapitał zakładowy ,,,,,

14. Kapitał zapasowy 1 000,-

15. Długoterminowe pożyczki otrzymane 250,-

16. Długoterminowe kredyty bankowe 500,-

17. Zobowiązania z tytułu podatków 800,-

18. Zobowiązania wekslowe 600,-

19. Zobowiązania wobec pracowników 290,-

	AKTYWA	WARTOŚĆ		PASYWA	WARTOŚĆ
A	Majątek trwały		A	Kapitał (fundusz) własny
I	Wartości niematerialne i prawne		I	Kapitał podstawowy
II	Rzeczowy majątek trwały Budynki i budowle Urządzenia techniczne i maszyny	2 000,- ?	II	Kapitały obce Kredyty bankowe
III	Finansowy majątek trwały		III	Zysk
IV	Należności długoterminowe Długoterminowe papiery wartościowe		IV
B	Majątek obrotowy Materiały Produkty gotowe Pol produkty i produkty w toku	1 500,- 500,-	B	Zobowiązania (kapitały obce)
I	Zapasy		I	Zobowiązania długoterminowe
II	Należności od odbiorców	600,-	II	Zobowiązania krótkoterminowe Pozostałe zobowiązania
III	Papiery wartościowe Krótkoterminowe
IV	Środki pieniężne
Suma aktywów			Suma pasywów

Operacje gospodarcze i ich wpływ na bilans!!!

1. Składniki aktywów i pasywów, które zostały wykazane w bilansie ulegają ciągłym zmianom w toku działalności jednostki gospodarczej. Udokumentowane zdarzenia gospodarcze podlegające ewidencji księgowej, które powodują zmiany w stanie Śródków gospodarczych lub w źródłach ich pochodzenia oraz wpływają na czynnik finansowy nazywają się operacjami gospodarczymi.

2. Przykładem operacji gospodarczej jest pobranie gotówki z banku do kasy, zakup materiałów u dostawców, wyplata wynagrodzeń pracownikom itp. Nie wszystkie jednak zdarzenia gospodarcze SA operacjami gospodarczymi. Otrzymanie oferty sprzedaży, zmiana organizacji pracy, przeszkolenie pracowników to zdarzenia gospodarcze, które nie maja wpływu na zmianę składników bilansu, a wiec nie są operacjami gospodarczymi.

3. Operacje gospodarcze, powodując zmiany w aktywach i pasywach, przyczyniają się do przemieszczenia wartości bilansowych bądź do zmian w wyniku finansowego. Z tego względu operacje gospodarcze dzielimy na:

- bilansowe (bez wynikowe)

- wynikowe

4. Ze względu na wpływ, jaki operacje gospodarcze wywołują na składniki bilansu, dzielimy je na cztery typy:

- operacje gospodarcze powodujące tylko zmiany składników aktywów, niezmieniające sumy bilansowej

- operacje gospodarcze, powodujące zmiany zarówno w składnikach aktywów jak i składnikach pasywów jednocześnie zwiększenie sumy bilansowej

- operacje gospodarcze powodujące zmiany zarówno w składnikach aktywów jak i składnikach pasywów oraz powodujące jednocześnie zmniejszenie sumy bilansowej

Przykład

Uproszczony bilans przedsiębiorstwa państwowego przedstawia się następująco:

Bilans początkowy

AKTYWA	SUMA	PASYWA	SUMA
1. SRODKI TRWALE 2. INWESTYCJE 3. MATERIALY 4. KASA 5. RACHUNEK BANKOWY	20 000,- 10 000,- 3 000,- 1 000,- 4 000,-	1,FUNDUSZ ZALOZYCIELSKI 2.FUNDUSZ PRZEDSIEMBIORSTWA 3. KREDYT BANKOWE 4, ZOBOWIAZANIA WOBEC DOSTAWCOW	18 000,- 10 000,- 7 000,- 3 000,-
SUMA BILANSOWA	38 000,-	SUMA BILANSOWA	36 000,-

Operacja 1. Wplata gotówki z kasy do banku 500,-

AKTYWA	SUMA	PASYWA	SUMA
1. SRODKI TRWALE 2. INWESTYCJE 3. MATERIALY 4. KASA 5. RACHUNEK BANKOWY	20 000,- 10 000,- 3 000,- 500,- 4 500,-	1,FUNDUSZ ZALOZYCIELSKI 2.FUNDUSZ PRZEDSIEMBIORSTWA 3. KREDYT BANKOWE 4, ZOBOWIAZANIA WOBEC DOSTAWCOW	18 000,- 10 000,- 9 000,- 3 000,-
SUMA BILANSOWA	38 000,-	SUMA BILANSOWA	38 000,-

Operacja 2. Splata z kredytu bankowego, zobowiązanie wobec dostawców 2 000,-

Lp.	AKTYWA	SUMA	LP	PASYWA	SUMA
1 2 3 4 5	SRODKI TRWALE INWESTYCJE MATERIALY KASA RACHUNEK BANKOWY	20 000,- 10 000,- 3 000,- 1 000,- 4 000,-	1 2 3 4	FUNDUSZ ZALOZYCIELSKI FUNDUSZ PRZEDSIEMBIORSTWA KREDYT BANKOWE ZOBOWIAZANIA WOBEC DOSTAWCOW	18 000,- 10 000,- 9 000,- 1 000,-
SUMA BILANSOWA		38 000	SUMA BILANSOWA		38 000,-

Operacja 3. Zakupiono u dostawców materiały zaplata nastąpi później 800,-

Lp.	AKTYWA	SUMA	LP	PASYWA	SUMA
1 2 3 4 5	SRODKI TRWALE INWESTYCJE MATERIALY KASA RACHUNEK BANKOWY	20 000,- 10 000,- 3 800,- 1 000,- 4 500,-	1 2 3 4	FUNDUSZ ZALOZYCIELSKI FUNDUSZ PRZEDSIEMBIORSTWA KREDYT BANKOWE ZOBOWIAZANIA WOBEC DOSTAWCOW	18 000,- 10 000,- 9 000,- 1 000,-
SUMA BILANSOWA		38 000	SUMA BILANSOWA		38 000,-

Operacja 4. Spłacono z rachunku bankowego kredyt bankowy 400,-

OPERACJE

W firmie AW w okresie sprawozdawczym miały następujące zdarzenia gosp.:

1. Sprzedano odbiorcy produkty gotowe zaplata nastąpi później

2. Spłacono z kredytu bankowego zobowiązania wobec pracowników

3. Pobrano do kasy środki pieniężne z rachunku bankowego

4. Zakupiono wyposażenie za gotówkę

5. Naliczono podatek dochodowy

6. Odbiorca wpłacił na rachunek bankowy należności z poprzedniego miesiąca

Nr operacji	Zmiany w składnikach bilansu (┼,▬)	Stan sumy bilansowej
1	┼ Należności od odbiorców ▬Produkty gotowe AKTYWA	Bez zmian
2	┼ Kredyt bankowy ▬Zobowiązania PASYWA	Bez zmian
3	┼ Kasa ▬Rachunek AKTYWA	Bez zmian
4	┼ Wyposażenie ▬Kasa AKTYWA	Bez zmian
5	┼ Rachunek bankowy ▬Zobowiązania AKTYWA	Zmniejszy się
6	┼ Rachunek bankowy ▬należności AKTYWA	Bez zmian

Ćwiczenie 11

Firmie X w okresie sprawozdawczym miały miejsce następujące zdarzenia gospodarcze:

1. Zakupiono u dostawców materiały zaplata nastąpi później

2. Zapłacono z rachunku bankowego kredyt bankowy

3. Zapłacono czekiem za zakupione materiały

4. Sprzedano towary zaplata nastąpi później

5. Zakupiono towary u dostawcy zaplata nastąpi później

Nr operacji	Zmiany w składnikach bilansu (┼,▬)	Stan sumy bilansowej
1	┼ Materiały ▬Zobowiązania wobec dostawców	Zwiększy Sie
2	▬Kredyt bankowy ▬Rachunek bankowy	Zmniejszy się
3	┼ Materiały ▬Papiery wartościowe	Bez zmian
4	▬Towary ┼ Należności od odbiorców	Bez zmian
5	Towary ┼ Zobowiązania wobec dostawców	Zwiększy się

Ćwiczenie 12

Operacje gospodarcze spowodowały następujące zmiany składników bilansu:

ZWIEKSZENIE	ZMNIEJSZENIE
1 towary	Środki pieniężne w kasie
2 należności od odbiorców	Wyroby gotowe
3 środki trwale -zobowiązania wobec dostawców
4 kredyty bankowe	Zobowiązania wobec dostawców
5 środki pieniężne w kasie	Wyroby gotowe
6 środki pieniężne w kasie	Rachunek bankowy
	Kredyty bankowe Rachunek bankowy

Ćwiczenie 13

Operacje gospodarcze:

1. Sprzedano towary za gotówkę wpłaconą do kasy spółki 6 000,-

2. Zakupiono towary zaplata dostawcy nastąpi w terminie poz. 20 000,-

3. Spłacono cześć zob. wobec dost. Z konta bankowego 14 000,-

4. Spłacono cześć zob. wobec dost. Z zaciągniętego kred. Bank. 10 000,-

Polecenia

1. Określ, w jakich pozycjach bilansu i jakie zmiany spowodowały przedstawione operacje gospodarcze

2. Przedstaw stan aktywów i pasywów po każdej operacji gospodarcze

3. Określ wpływ operacji gospodarczych po sumie bilansowej

AKTYWA	STAN POCZATKOWY	OPERACJA 1 (+,-)	STAN BILANSU PO 1 OPERACJI	2 (+,-)	STAN BILANSU PO 2 OPERACJI	3 (+,-)	STAN BILANSU PO 3 OPERACJI	4	STAN BILANSU PO 4 OPERAC
Środki trwale Towary Należności krótkoterminowe Kasa Rachunek bankowy	450 000,- 38 000,- 7 000,- 5 000,- 22 000,-	▬ ┼	6 000,- 6 000,-	┼	20 000,-	▬	14 000,-	▬	10 000,-
RAZEM	864 000,-	X	864 000,-	X	884 000,-	X	870 000,-	X	860 000,-

KONTA KSIEGOWE

1. Konto jest to urządzenie księgowe przeznaczone do ewidencji w ujęciu wartościowym, a niekiedy w ujęciu ilościowym, zmian zachodzących w składnikach aktywów i pasywów oraz w elementach wpływających na wynik finansowy

2. Konto jako urządzenie księgowe dostarcza informacji o

- stanie początkowym podmiotu ewidencji

- bieżących zmianach przedmiotu ewidencji na…

-stanie końcowym przedmiotu ewidencji

3. Każde konto zawiera następujące elementy

- nazwę konta i jego symbol cyfrowy

- dwie strony konta

*lewa strona zwana „winien” (Wn) lub Debet (Dt)

*prawa strona zwana „ma” lub Credit (Ct)

Układ konta może być różny i zależy od formy i techniki księgowości. Do celów dydaktycznych używane jest konto w kształcie

Debet Dt Winien

Nazwa konta

Credit Ct Ma

Przykład 1

Sprzedano produkty gotowe a które odbiorca zapłacił gotówka do kasy 8 000,-

Dt	Produkty gotowe		Ct		Dt	Kasa		Ct
		BO 8 000,-			1) 8 000,-

• Księgowanie operacji gospodarczych na danym koncie polega na zapisaniu kwoty operacji w odpowiedniej stronie konta. Zapisywanie operacji gospodarczych po lewej stronie konta jest nazywane:

- zapisywanie po stronie debet konta

-debetowaniem konta

-zapisywaniem w ciężar konta

-obciążaniem konta

Zapisywanie operacji gospodarczych po prawej stronie konta jest nazywane:

- zapisywaniem po stronie kredyt konta

- kredytowaniem konta

-zapisywaniem na dobro konta

- uznaniem konta

5. Ogólna suma kont zaksięgowanych po danej stronie konta jest nazywana obrotem tej strony konta. Ponieważ konto ma dwie strony rozróżniamy obroty debetowe, kredytowe. Rocznice pomiędzy obrotem stron konta nazywa się saldem konta. Saldo konta może być debetowe i kredytowe.

KONTO KSIEGOWE

1. Funkcjonowanie konta zaczyna się od momentu nadania nazwy, oznaczenia jego symbolu oraz od wpisania stanu początkowego z bilansu otwarcia, a jeżeli nie było stanu początkowego od wpisania kwoty pierwszej operacji, następnie księguję się kwoty następnych operacji gospodarczych, po odpowiednich stronach konta. Do stanu początkowego, zwanego saldem początkowym, dodaje się wszystkie kwoty operacji gospodarczych, zwiększające saldo początkowe, a odejmuje wszystkie kwoty operacji gospodarczych zmniejszające saldo początkowe. W ten sposób ustala się stan końcowy (saldo końcowe) danego przedmiotu. Przy zamykaniu konta saldo debetowe wpisuje się na stronne ( Ct) konta, a saldo kredytowe na stronne ( Dt). Zapisu tego dokonuje się w celu sprawdzenia poprawności, obliczenia salda. Nazywa się to bilansowaniem konta. Po wpisaniu salda końcowego i podsumowaniu konta, konto podkreśla się podwójną linia. Podwójna linia oznacza formalne zamkniecie konta.

2. Funkcjonowanie konta z debetowym saldem początkowym:

Dt- kwoty operacji zwiększające saldo początkowe	Nazwa konta i symbol		Ct kwoty operacji zmniejszające saldo początkowe
BO 500,- 700,- 200,- 300,-		100,- 400,- 300,- 300,-
1 700,-		1 100,- 600,-
1 700,-		1 700,-

3 Funkcjonowanie konta z kredytowym saldem początkowym:

Dt- kwoty operacji zwiększające saldo początkowe	Nazwa konta i symbol		Ct kwoty operacji zmniejszające saldo początkowe
300,- 100,- 600,- 300,-		BO 900,- 400,- 300,- 300,-
1 300,- 600,-		1 900,-
1 900,-		1 900,-

4. W praktyce gospodarczej występują rożne formy graficzne konta. Niezależnie od formy graficznej konta zapis księgowy powinien zawierać następujące elementy:

- datę zapisu

- numer towarowy dokumentu stanowiącego podstawę księgowania

- treść zapisu charakteryzująca księgowaną operacje

- kwotę operacji

FUNKCJONOWANIE KONT BILANSOWYCH

1. Konta przeznaczone do ewidencji środków gospodarczych nazywane SA kontami aktywnymi (kontami aktywów), a konta przeznaczone do ewidencji źródeł pochodzenia środków gospodarczych nazywane są kontami pasywnymi (kontami pasywów)

2. Funkcjonowanie kont bilansowych przedstawiono na poniższych schematach

Dt	Konta aktywów		Ct
BO 100,- Zwiększenie salda początkowego 300,-		100,- zmniejszenie salda początkowego 400,- saldo końcowe

Schemat 1. Funkcjonowanie kont aktywnych

Dt	Konta pasywów		Ct
Zmniejszenie SP 200,- Saldo końcowe 600,-		BO 400,- saldo początkowe 400,- zwiększenie salda początkowego

Schemat 2. Funkcjonowanie kont pasywnych

3. Konto bilansowe można podzielić ze względu na postać przedmiotu ewidencji:

- konta rzeczowe, to konta, których przedmiot ewidencji ma postać materialna, Np.: środki trwale, żadnego z kont pasywnych nie zaliczamy do tego rodzaju kont

- konta osobowe, to konta, których przedmiotem ewidencji są prawa majątkowe. Do tych kont zaliczamy wszystkie konta pasywne oraz niektóre konta aktywne, Np., „finansowy majątek trwały” czy „należności od pracowników”

4. Ewidencje księgową w danym okresie rozpoczyna się od sporządzenia bilansu początkowego, który jest podstawa otwarcia kont. Otwarcie kont bilansowych polega na zapisaniu stanów wszystkich składników, środków gospodarczych na konta aktywów i stanów wszystkich funduszy na konto pasywów. Stany te to salda początkowe kont (SP)

Ćwiczenie 14

Procedura otwarcia kont na podstawie bilansu

BILANS POCZATKOWY

Na dzien. 05.03.07

Lp.	AKTYWA	SUMA	Lp.	PASYWA	SUMA
1 2 3 4 5	Środki trwale Inwestycje Materiały Produkty gotowe Rachunek bankowy	20 000,- 10 000,- 3 800,- 500,- 4 500,-	1 2 3 4	Fundusz założycielski Fundusz przedsiębiorstwa Kredyty bankowe Zobowiązania wobec dostawców	18 000,- 10 000,- 9 000,- 1 800,-
SUMA AKTYWOW		38 800,-	SUMA PASYWOW		38 800,-

Dt	Środki trwale		Ct		Dt	Fundusz założycielski		Ct
BO 20 000,-							BO 18 000,-

Dt	Inwestycje		Ct		Dt	Fundusz przedsiębiorstwa		Ct
BO 10 000,-							BO 10 000,-

Dt	Materiały		Ct		Dt	Zobowiązania wobec dostawców,		Ct
BO 3 800,-							BO 1 800,-

Dt	Produkty gotowe		Ct
BO 4 500,-

Ćwiczenie 15

Jednostka gospodarcza posiada na określony dzien. bilansowy następujące składniki aktywów i pasywów:

Lp.	Składniki	Wartość w zł	Dt	Ct
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12	Udziały i akcje obce długoterminowe Kapitał podstawowy Zobowiązania długoterminowe Materialny Środki pieniężne w kasie Zobowiązania krótkoterminowe Należności od odbiorców Produkty gotowe Kapitał zapasowy Inne środki pieniężne w kasie Środki pieniężne w banku Środki trwale	4 500,- 180 000,- 10 000,- 30 000,- 500,- 1 500,- 3 400,- 20 000,- 43 900,- 2 000,- 15 000,- 160 000,-	4 500,- 30 000,- 500,- 3 400,- 20 000,- 20 000,- 15 000,- 160 000,-	180 000,- 10 000,- 1 500,- 43 900,-

Ćwiczenie 16

Przedstawić sposób zapisu na koncie „kredyty bankowe” zmian wywołanych następującymi operacjami gospodarczymi:

- stan początkowy 3 000,-

- z rachunku bankowego spłacono ratę kredytu 3 000,-

- zaciągnięty następny kredyt w banku 20 000,-

- spłacono ratę kredytu 2 000,-

Ustalić obroty konta i stan zadłużenia wobec banku na koniec okresu sprawozdawczego.

Dt	Kredyt		Ct
3 000,- 3) 2 000,-		BO 3 000,- 2) 20 000,-
5000,- SK18 000,-		23 000,-
23 000,-		23 000,-

Ćwiczenie 17

Przedstawić sposób zapisu na koncie „należności od odbiorców”, zmian wywołanych następującymi operacjami gospodarczymi:

-stan początkowy należności 7 000,-

- odbiorca spłacił należność do kasy spółki 4 000,-

- sprzedano wyprodukowane produkty gotowe 8 000,-

- odbiorca zwrócił cześć produktów got. Z powodu ich złej jakości 1 000,-

- odbiorca wpłacił należność na rachunek bankowy 3 000,-

Dt	Należność od odbiorców		Ct

Ćwiczenie 18

Przedstaw sposób zapisu na koncie „rachunek bankowy”. Stan początkowy 90 000,-

1. odbiorcy wpłacili na rachunek w banku należność za sprzedane towary 15 000,-

2. Pobrano z banku do kasy gotówkę na wypłatę wynagrodzeń 4 000,-

3. Spłacono z rachunku bankowego zobowiązania przedsiębiorstwa 3 000,-

4. Wpłacono gotówkę z kasy na rachunek w banku 2 000,-

Dt	Należność od odbiorców		Ct

KSIEGOWANIE OPERACJI GOSPODARCZYCH

1. Operacje gospodarcze są zapisywane na kontach zgodnie z regla podwójnego zapisu. Reguła podwojonego zapisu polega na:

- księgowaniu operacji na dwóch kontach

- księgowanie na dwóch kontach tej samej kwoty operacji

- księgowanie operacji po przeciwnych stronach dwóch kontach

2. Związek, jaki występuję pomiędzy kontami, na których jest księgowana dana operacja gospodarcza nazywamy korespondencja kont. Np. operacje

„podjecie gotówki z banku do kasy 10 000,-„ zaksięgujemy na dwóch kontach: „kasa” i „rachunek bankowy”. Konta te SA wiec kontami korespondencyjnymi

Dt	Rachunek. Bakowy		Ct		Dt	Kasa		Ct
		1) 10 000,-		---->	1) 10 000,-

Ćwiczenie 19

Wykorzystując bilans początkowy zaksięguj następujące operacje gospodarcze:

1. Sprzedaż produktów gotowych odbiorcy, zaplata nastąpi później 500,-

2. Splata zobowiązań wobec dostawców z kredytu bankowego 1 000,-

3. Wpływ na rachunek bankowy 500,-

4. Splata kredytu bankowego z rachunku bankowego 4 000,-

Dt	Produkty gotowe		Ct		Dt	Należności		Ct
BO 500,-		1) 500,-		---->	1) 500,-

Dt	Zobowiązania		Ct		Dt	Kredyt bankowy		Ct
2) 1 000,-		BO 1 800,-		---->			BO 9 000,- 2) 1 000,-

Dt	Rachunek Bakowy		Ct		Dt	Należności od odbiorców		Ct
BO 4 500,- 3) 500,-				---->			3) 500,-

Dt	Kredyt bankowy		Ct		Dt	Rachunek bankowy		Ct
4) 4 000,-		BO 9 000,-		---->			4) 4 000

Dt	Rachunek bankowy		Ct
1) 5 000,- 2) 4 000,- 4) 2 000,-		BO 90 000,- 3) 3 000,-
21 000,- SK 72 000,-		93 000
93 000,-		93 000,-

Ćwiczenie 20

Bilans spółki ZO.O prowadzącej działalność handlowa zawiera następujące pozycje.

1. Z rachunku bankowego spłacono zobowiązania wobec dostawcy 600,-

2. Sprzedano towary za gotówkę wpłacono do kasy spółki 4 000,-

3. Otrzymano gotówkę za towary wpłacono na rachunek w banku 4 000,-

4. Zakupiono towary zaplata nastąpi później 8 000,-

5. Z rachunku bankowego spłacono ratę kredytu bankowego 3 000,-

6. Sprzedano towary odbiorca zapłaci później 9 000,-

7. Odbiorcy wpłacili na rachunek w banku należność za towary 9 000,-

Na podstawie bilansu otworzyć konta księgowe (wpisać salda początkowe) i zaksięgować następujące operacje gospodarcze.

Sporządź zestawienie obrotów i sald, zestawić bilans końcowy. Zamknąć konta księgowe na koniec miesiąca.

Lp.	AKTYWA	SUMA	Lp.	PASYWA	SUMA
1 2 3 4 5 6 7	WNiP Środki trwale Materiały Towary Należności od odbiorców Środki pieniężne w kasie Środki pieniężne w banku	2 500,- 98 000,- 500,- 31 000,- 800,- 1 100,- 214 000,-	1 2 3 4	Kapitał podstawowy Kapitał zapasowy Kredyty bankowe Zobowiązania wobec dostawców	80 000,- 90 00,- 39 000,- 9 400,-
SUMA AKTYWOW		155 400,-	SUMA PASYWOW		155 400,-

---