Wspolczesne kierunki ped. cwiczenia, pedagogika, dydaktyka, kierunki i doktryny pedag


Dyscyplina pedagogiczna musi mieć spełnione następujące warunki:

Czy różni się pedagogika od pedagogii?

Pedagogika:

Pedagogia

JAN FRYDERYK HERBART

System szkoły tradycyjnej - dydaktyka herartowska:

System ten powstał między XVIII / XIX wiekiem a twórcą był Jan Fryderyk Herbart. Stworzył teorię naukową pedagogiki. Przedmiot badań określił jako nauczanie wychowujące. Za najważniejszy cel uznał ukształtowanie silnych moralnie charakterów, służyć temu miało kierowanie dziećmi, karność i nauczanie. Kierowanie miało cały czas zatrudniać dzieci, karność powinna wyodrębniać moralność. System ten zawierał prawdę, że wychowania nie można oddzielić od nauczania. Uznawał także wiązanie wiedzy z uczuciami i wolą oraz, że nie istnieją nabyte czy dziedziczne dyspozycje psychiczne. Życie składa się z wyobrażeń, aby wywołać przeżycia uczuciowe należy oddziaływać na wyobrażenia i wzbogacać masę apercepcyjną. Rozwijać należy zainteresowania bezpośrednie tj. gdy daną rzecz cenimy dla niej samej. Najlepsze przyswajanie treści odbywa się od etapu zgłębiania do etapu ogarniania, w obu tych stadiach jest faza spoczynku i ruchu. Tak powstał schemat stopni nauczania: jasność (zgłębianie spoczywające), kojarzenie (zgłębianie postępujące), system (ogarnianie spoczywające), metoda (ogarnianie postępujące). Rein wyróżnił stopnie formalne: przygotowanie, podanie, powiązanie, zebranie, zastosowanie.

Metody procesu nauczania:

Organizacja zajęć w szkole:

Treści, programy, przedmioty:

Środki dydaktyczne, baza materialna:

Rola nauczyciela:

Nauczyciel ma centralną pozycję. Rolą nauczyciela jest przekazywanie uczniom gotowej wiedzy. Podstawowym obowiązkiem nauczyciela jest realizacja programu nauczania, który nie musi być dostosowany do potrzeb i zainteresowań uczniów.

Rola ucznia:

Uczniowie są na ogół pasywni, nie decydują o doborze treści nauczania. Uczniowie powinni siedzieć cicho, uważa i wykonywać polecenia nauczycieli.

Zarzuty:

PEDAGOGIKA NOWEGO WYCHOWANIA

Nowe Wychowanie:

Nie odrzuca w pełni poprzednich dydaktyk, ale pozbywa się ich jednostronności. Ruch Nowego Wychowania to ruch mistyczny.

Kopernikańskie podejście:

Do tej pory było tak, że nauczyciel był najważniejszy. Teraz dziecko jest w centrum a rodzina, szkoła, rówieśnicy kręcą się wokół dziecka.

Co to jest Nowe Wychowanie?

Według D. Drynda - „Nowe Wychowanie to ruch pedagogiczny zmierzający do odnowy szkoły i radykalnej zmiany w wychowaniu”. Był spontaniczną, skrajną krytyką szkoły tradycyjnej powstałej na podłożu pedagogiki Herbarta. Na pierwszym miejscu stawia podmiotowość ucznia w procesie nauczania i wychowywania, przystosowanie treści, metod i form kształcenia do psychicznych cech uczniów, ich potrzeb i możliwości. Ruch ten powstał na początku XX wieku.

Co stanowi istotę Nowego Wychowania?

Istotą Nowego Wychowania było uzależnienie zasad, treści i metod kształcenia od właściwości psychicznych dziecka, od jego potrzeby działania, zabawy i ekspresji twórczej.

Jakościowe wyróżniki Nowego Wychowania:

Wyróżniamy trzy składniki:

Trzy nurty, na których wyrasta Nowe Wychowanie:

Wychowanie w Nowym Wychowaniu:

Istotą wychowania w No­wym Wychowaniu była autokreacja, wolność i twórczość. Przykładem takiego podejścia była wykładnia pojęcia wychowania funkcjonalnego E. Claparede'a. Miało to być takie wychowanie, „które zmierza do rozwijania procesów psychicz­nych, rozpatrując je nie jako istniejące niezależnie, ale pod kątem widzenia ich znaczenia biologicznego, ich roli, ich użyteczności dla działania obecnego lub przyszłego, dla życia. Wychowanie funkcjonalne uważa jakąś potrzebę dziecka, jako dążność do osiągnięcia jakiegoś celu, za dźwignię działania, jakie się chce w nim wywołać.”

Nowoczesne metody badań:

Główne idee Nowego Wy chowania:

Międzynarodowa Liga Nowego Wychowania i jej zasady:

W roku 1915 powstała Międzynarodowa Liga Nowego Wychowania. Wśród jej twórców wymienia się: O. Decroly'ego, A. Ferriere'a, P. Geheeba, E. Rotten. Pierwszy Kongres w 1921 roku uchwalił zasady Nowego Wychowania:

Trzy typy kultur jakie wyróżniamy:

Margaret Mead skupia uwagę głównie na pytaniu: Jak uczy się kultury młodzież w okresie dojrzewania?, i rozwija interesującą koncepcję trzech typów kultur:

Krytyka Nowego Wychowania:

MARIA MONTESSORI

Dewiza Marii Montessori:

„Pozwól mi zrobić to samemu.”

Cele i założenia pedagogiki Marii Montessori:

Pedagogika Marii Montessori daje dziecku szansę wszechstronnego rozwoju: fizycznego, duchowego, kulturowego i społecznego. Wspiera jego spontaniczną i twórczą aktywność. Pomaga w rozwijaniu indywidualnych cech osobowości, w formowaniu prawidłowego charakteru, zdobywaniu wiedzy, umiejętności szkolnych i współdziałania. Cele te realizowane są poprzez pomoc dziecku w:

W jaki sposób Maria Montessori nauczała dzieci upośledzone?

Podstawą metody Marii Montessori jest nauczanie wielozmysłowe. Umożliwia to oddziaływanie na wiele zmysłów, co jest warunkiem niezbędnym do powstawania skojarzeń w procesie zdobywania doświadczeń i wiedzy. Podstawowy zasób pojęć, jakimi musi się posługiwać dziecko, aby móc zrozumieć otaczający je świat, bywa przyswajany tylko na drodze wielokrotnego powtarzania odbieranych przez nie wrażeń i kojarzenia ich z odpowiednimi nazwami i sytuacjami. Dlatego metody stosowane w postępowaniu rehabilitacyjnym z dziećmi upośledzonymi umysłowo okazują się najskuteczniejsze wtedy, gdy opierają się na uaktywnianiu różnorakich funkcji spostrzeżeniowych, pamięci, różnicowania bodźców, ćwiczeniu uwagi oraz na kojarzeniu ze sobą wrażeń wielozmysłowych. Teoria Marii Montessori, stosowana w pracy z dziećmi opóźnionymi w rozwoju równie dobrze sprawdza się w pracy z dziećmi o prawidłowym rozwoju intelektualnym. Zaletami metody w tym wypadku jest troskliwość, z jaką montessoriański nauczyciel odnosi się do dziecka, proponując mu zajęcie się pomocami dydaktycznymi. Montessoriańskie pomoce dydaktyczne są atrakcyjne i zachęcają do wytrwałości w pracy, przez co dają maksimum prawdopodobieństwa osiągnięcia sukcesu. Ponadto metoda Marii Montessori dostarcza ćwiczeń praktycznych, bezpośrednio związanych z kształceniem zaradności i współżycia w środowisku.

Metoda nauczania Marii Montessori:

Podstawę działalności praktycznej i zagadnień teoretycznych Marii Montessori stanowi dziecko i jego rozwój. Jej zdaniem dzieciństwo to bardzo ważny okres dla rozwoju jednostki, w którym zachodzą wszystkie podstawowe procesy twórcze, nadające kształt osobowości. Wszystkie dzieci wyposażone są w wewnętrzną energię, która skłania je do aktywności i sprawia, że są niestrudzone, nie boją się wysiłku. Zdaniem Marii Montessori na tej potrzebie spontanicznej i wszechstronnej aktywności dziecka należy oprzeć wychowanie. Z otaczającego świata dziecko najpierw nieświadomie, a następnie w sposób zamierzony i świadomy chłonie różne uczucia, zdobywa wiedzę i doświadczenie, które wpływają na jego dalszy rozwój. Proces ten dokonuje się dzięki typowym dla okresu dzieciństwa właściwościom takim, jak: „absorbująca psychika”, „okresy szczególnej wrażliwości”, „polaryzacja uwagi”.

Absorbująca psychika - inaczej chłonny umysł, umożliwia okolicznościowe uczenie się dziecka już od wczesnego okresu życia. Dzięki niej dziecko rejestruje w podświadomości wszelkie informacje docierające z otoczenia, które przenikają umysł i tworzą jego intelektualne predyspozycje. Czyni to mimowolnie i bez wysiłku. Skutkiem jej działanie jest zapisanie w podświadomości obrazu otoczenia oraz powstanie świadomości dziecka.

Okresy szczególnej wrażliwości tzw. „wrażliwe cykle lub fazy” - to okresy, w których wrażliwość dziecka nastawiona jest na określone rodzaje bodźców. Dziecko łatwo wtedy opanowuje określone umiejętności. Okresy te są przejściowe, a dziecko w toku rozwoju kieruje swoje zainteresowanie i aktywność na coraz to inne przedmioty i treści, na opanowanie coraz to nowych umiejętności, do opanowania, których dojrzało. W tym czasie dziecko uczy się chętnie i intensywnie. Maria Montessori uporządkowała chronologicznie owe wrażliwe:

Polaryzacja uwagi - to zjawisko głębokiego i długotrwałego zainteresowania jednym przedmiotem lub jedną czynnością. Tej długotrwałej i głębokiej koncentracji, dzięki której dziecko dokonuje samodzielnych odkryć, głęboko je przeżywając Maria Montessori przypisywała fundamentalne znaczenie w rozwoju osobowości. Dzięki niej potrafi ono pracować poważnie i w sposób zdyscyplinowany, przeżywając jednocześnie radość i czerpiąc satysfakcję z efektu własnych działań. Zjawisko to występuje tylko wtedy, gdy w procesie wychowania uwzględniane są potrzeby rozwojowe dziecka i gdy wykorzystywane są okresy szczególnej wrażliwości.


Fazy uczenia się (etapy poznawania):

Materiały Marii Montessori:

Ważną częścią pedagogiki Montessori jest oryginalny zestaw pomocy dydaktycznych zwany materiałem Montessori. Jego cechy to: prostota, precyzja i estetyka wykonania; uwzględnienie zasady stopniowania trudności; dostosowany do potrzeb rozwojowych dziecka; logiczna spójność ogniw ciągów tematycznych; konstrukcja umożliwiająca samodzielną kontrolę błędów; ograniczenie - dany rodzaj występuje tylko raz, w jednym egzemplarzu. Można go podzielić na pięć kategorii:

Zasady pedagogiczne:

Co zarzucano Marii Montessori?

CELESTYN FREINET

Dewiza Celestyna Freineta:

„Jeśli nie staniecie się na nowo dziećmi nigdy nie wejdziecie do królestwa pedagogiki.”

Założenia pedagogiki Celestyna Freineta:

Cele wychowania i nauczania:

Celestyn Freinet jest przedstawicielem pedagogiki humanistycznej, która zakłada, że szkoła powinna być miejscem stwarzającym klimat bezpieczeństwa i warunki do maksymalnego rozwoju osobowości dziecka:

Metoda nauczania Celestyna Freineta:

Celestyn Freinet zrezygnował z tradycyjnych metod nauczania. Odrzuca on ocenę, konwencję podręcznika, uwzględnia indywidualne tempo pracy. Inny jest sposób zdobywania wiedzy przez ucznia. Freinet szczególną uwagę zwracał na rozwój samorządności czyli pracę w małych grupach. Samorządność dzieci stanowi podstawę wychowania. Jej formą jest tzw. spółdzielnia szkolna. Dzieci organizują wszystkie dziedziny i rodzaje działalności w szkole. Pracują nie w klasach lecz w pracowniach wyposażonych w materiały i pomoce kształcące, odpowiednio poklasyfikowane i dostępne w każdej chwili. Uczniowie sami określają zadania do wykonania na cały tydzień, wyznaczają osoby odpowiedzialne, dokumentują pracę. Na koniec tygodnia następuje samoocena i ocena pracy. Ma ona charakter graficzny. Zamiast ocen dzieci uzyskują sprawności i dyplomy. Taki sposób oceniania wysiłków dzieci sprawia, że znika niezdrowa rywalizacja, a każde dziecko może zdobyć sprawność intelektualną lub manualną zgodnie ze swoim wyborem.

Celestyn Freinet stworzył techniki:

Organizacja i plan pracy:

PETER PETERSEN

Dewiza Petera Petersena:

„Wszelkie nauczanie zarzucaj kotwicę w życie szkolne.”

Peter Petersen a III Rzesza:

Petersen włączył się w eksperymenty pedagogiczne prowadzone w Hamburgu. Hamburskie szkoły wspólnoty charakteryzowały się typową dla Nowego Wychowania negacją szkoły tradycyjnej i karności, dążyły do stworzenia warunków do samodzielności i twórczości dzieci działających we wspólnocie. Idee te wycisnęły piętno na krystalizujących się w tym czasie poglądach Petersena. W okresie swej działalności w Hamburgu należał do Związku Pracowników Umysłowych, organizacji postrzeganej jako lewicowa, ale również był czołową postacią Hamburskiego Ruchu Kościoła Narodowego. Otrzymał Katedrę Nauki o Wychowaniu przy uniwersytecie w Jenie, zwolnioną przez słynnego i wpływowego herbartystę - W. Reina. Swą działalnością i poglądami pedagogicznymi przeciwstawił się Reinowi, doprowadzając do konfliktu, który miał negatywny wpływ na rozpowszechnianie się idei planu jenajskiego. Pierwszym posunięciem Petersena w kierunku uwolnienie się od pedagogiki Herbarta było utworzenie przy uniwersytecie w Jenie nowej i zaprojektowanej w duchu pedagogiki reform uniwersyteckiej szkoły ćwiczeń. W latach trzydziestych wraz ze zmianami w życiu politycznym Niemiec Petersen dokonał istotnej reorientacji swych poglądów w kierunku ideologii volkistowskiej, przyjmując wobec nazistów postawę oportunistyczną. Jedynym wyraźnym motywem opozycji wobec tendencji dehumanizacyjnych była jego działalność w ramach Związku Niemieckich Ewangelickich Gmin Szkolnych w Rzeszy i napisana przezeń ekspertyza, w której bronił szkolnictwa wyznaniowego. Mimo to bywał zaliczany do liderów pedagogiki nazistowskiej.

Poglądy pedagogiczne Petera Petersena:

Petersen próbował stworzyć samodzielną, „pozbawioną iluzji” naukę o wychowaniu, którą nazywano realizmem pedagogicznym. Zamiarem reformatora była taka antropologia pedagogiczna, która miała opisać człowieka w jego konkretnym bycie i ugruntować pojęcie wychowania na podstawie koncepcji wspólnoty. Petersen głosił i zrealizował w swej szkole koncepcję dominacji wychowania nad nauczaniem.

Wspólnota - jest wszechstronnym duchowym związkiem ludzi wynikającym z naturalnego popędu, jest ona źródłem wszelkiej twórczej siły, zatem powinna stać się zarazem celem życia. Dzięki wspólnocie człowiek mógł, współużytkować dobra duchowe i materialne. Przeczył on jednak idei moralnego postępu ludzkości, twierdząc, że we wspólnocie jest wciąż ponawiany proces kształtowania się sił moralnych nowego pokolenia. Wspólnota miała zagwarantować ciągłość pokoleniową z wyłączeniem momentu przymusu, tak silnie akcentowanego w teoriach socjalnie zorientowanych.

Wychowanie - Petersen definiuje je nie jako „sumę wymyślonych i stosowanych w praktyce środków sztuki wychowawczej, lecz funkcję, obejmującą całą rzeczywistość, która sprawia to co w człowieku nazywamy uduchowieniem, uczłowieczeniem, osobowością. Wychowanie jest takim samym faktem jak życie, w gruncie rzeczy całkiem tak samo nie dającym się wyjaśnić”. Nadał temu pojęciu niezwykle szeroki zakres, przypisał mu wręcz kosmiczną funkcję, uczynił niemal religijną tajemnicą i w konsekwencji wyprowadził je poza obszar dostępny poznaniu naukowemu. Wychowanie dokonywać się miało w zgodzie z ideami pedagogiki reform, miało wychodzić nie tyle od nauczyciela ile od wspólnoty wychowawczej, od organizacji pracy, od sytuacji wychowawczej. Uczniowie sami ustalali prawa, których potem konsekwentnie przestrzegali. Petersen jednak poszedł dalej i twierdził, że prawdziwe wychowanie, dokonujące się w relacji człowiek-człowiek i człowiek-przyroda jest niezamierzonym oddziaływaniem duchowym.

Plan jenajski - jeden z kierunków reformy szkoły według zasad nowego wychowania. Jego nazwa wywodzi się od miasta Jena, gdzie był realizowany od 1924 roku oraz rozpowszechniony w Niemczech. W planie jenajskim obowiązywała, w miejsce dziennego planu lekcji, koncepcja tygodniowego planu pracy. Brak było sztywnego programu nauczania, przedmiotem pracy szkolnej były tematy aktualnie wysuwane przez grupę, ale jednocześnie ukierunkowywane niepostrzeżenie przez nauczyciela. Według założeń tego planu szkoła ma tworzyć wspólnotę życia i pracy wzorowaną na rodzinie. Nie ma tu podziału na klasy i przedmioty nauczania. Uczniowie tworzyli wspólnoty, z których pierwsza i druga obejmowała zwykle po 3 roczniki, a wyższe po 2 roczniki, przy czym corocznie najstarszy rocznik wchodził do grupy wyższej, stając się tym samym rocznikiem najmłodszym, co stwarzało wielorakie stosunki zależności. Obok dzieci do wspólnoty wchodzili nauczyciele i rodzice. Plan Jenajski wysuwał wychowanie przed nauczaniem.

Organizacja szkoły:

Zadanie nauczyciela:

Formy pracy:

Nauczanie zaczyna się od swobodnej pracy grupowej. Gdy jednak młodzież podrasta i poczynają się w niej budzić zainteresowania poszczególnymi przedmiotami, obok pracy grupowej pojawiają się zajęcia przedmiotowe. Poza tym dużą rolę odgrywa koło. Dzieci, siedząc w kole, omawiają interesujące wszystkich tematy, śpiewają chóralnie, wygłaszają własne referaty, słuchają ciekawej lub przejmującej lektury, stawiają pytania i szukają na nie odpowiedzi. To, co zostało omówione w kole, staje się przedmiotem pracy grupowej..

Formy aktywności zewnętrznej:

Formy aktywności wewnętrznej:

Krytyka pedagogiki Petera Petersena:

JANUSZ KORCZAK

Dewiza Janusza Korczaka:

„Nie ma dziecka jest człowieka”

Podstawowe założenia pedagogiki Janusza Korczaka:

Wyróżnia się następujące idee przewodnie, a mianowicie:

Ze względu na treść pedagogiczną Nowego Wychowania wyróżnia się trzy główne zakresy:

Wychowanie - według Korczaka to przede wszystkim opieka, obrona, obowiązek chronienia dzieci przed niedomaganiami otaczającego ich świata, nieuporządkowanego, źle urządzonego i źle rządzonego, prawie w ogóle nie dostrzegającego istnienia dzieci, nie rozumiejącego potrzeb i spraw. Nie ma jasnego podziału pomiędzy wychowywaniem dziecka a opieką nad nim. W tej koncepcji wychowania założeniem i zarazem ostatecznym celem Korczaka było dążenie do samowychowania. Był on wrogiem zamkniętego, sztywnego, mało elastycznego systemu wychowawczego. Wychowanie miało być twórczym procesem polegającym na ustawicznym poszukiwaniu własnych skutecznych form i metod. Przeciwstawiał się rozpowszechnionemu w ówczesnej praktyce pedagogicznej „wpajaniu dyscypliny”, wykluczał kary cielesne, potępiał praktyki zawstydzania dzieci.

Wychowawca-opiekun - według Korczaka musi spełnić przede wszystkim podstawowy wymóg, jakim jest poznanie samego siebie. Wychowawca powinien odznaczać się autentyczną pracowitością, zajmować się ciągłym i wszechstronnym poznawaniem dziecka. Inną bardzo ważną cechą wychowawcy są umiejętności organizatorskie, zwłaszcza w wychowaniu grupowym. Wychowawca jest odpowiedzialny za wychowanków. Jednym z podstawowych zadań wychowawcy jest wspieranie rozwoju wychowanka. Wychowawca powinien być dobrym diagnostą zarówno poprzez stałą obserwację dziecka, jak również poprzez empatie, umiejętność wczuwania się w świat jego uczuć i przeżyć. Wychowawca winien w praktyce realizować również prawo dziecka do bycia dzieckiem, do szacunku, wykazywać tolerancję do jego niewiedzy i niepowodzeń.

Dziecko - według Korczaka nie jest spolegliwym przedmiotem wychowania, ale odgrywa najważniejszą rolę. Proces wychowania musi wychodzić od dziecka, od jego podstawowych potrzeb i powinien być dostosowany do jego naturalnych faz rozwoju. Korczak stwierdza, że odpowiedzialność za ostateczny rezultat wychowania ciąży nie tylko na wychowawcy, ale i na dzieci. Korczak wymaga, aby dzieci wczuwały się w sytuacje wychowawcy, pomagały mu, współdziałały z nim, bo to czy będzie on zły czy dobry zależy również w niemałym stopniu od nich. Czyni dzieci współodpowiedzialnymi za rezultaty wychowania, tym samym stawia na równi z dorosłymi jako drugą, równoprawną stronę procesu wychowania. Dorośli oddziałują na dzieci, ale i dzieci oddziałują na dorosłych. Jedni od drugich uczą się, wzajemnie na siebie wpływają i wzajemnie siebie kształtują.

Janusz Korczak wprowadził nowe metody wychowawcze:

Janusz Korczak wyznaczył prawa:

HELEN PARKHURST

Poglądy pedagogiczne Helen Parkhurst:

Plan daltoński laboratoryjny - jest jedną z metod nauczania aktywizującymi metodami, stworzonym przez Helen Parkhurst w 1904 roku. Jest to pewien sposób przekształcenia szkoły, który godzi w sobie czynności uczenia się i nauczania. Celem jest odejście od szkoły tradycyjnej i oddanie inicjatywy dziecku. Przestrzegając zasad planu: 1. wolności, 2. kooperacji i aktywności, uczeń i nauczyciel zawierają kontrakt (indywidualny i dla całej klasy) i pracują według harmonogramu zadań, wykorzystując samodzielnie głównie podręcznik szkolny. Zasada indywidualizacji umożliwia wybór obszaru uczenia się. W tych ramach uczeń zobowiązuje się do wykonania zadań podstawowych i koniecznych. Po ich realizacji wykonuje zadania kontrolne, które są podstawą do przydzielania i podejmowania zadań zróżnicowanych zależnie od uzyskanych efektów. Uzupełnieniem są zadania do wyboru, które są całkowicie indywidualne według zainteresowań. Ostatnia kategoria to zadania klasowe podejmowane okresowo dla opisania postępów rozwoju.

Ad. 1

Wolność:

Ad. 2

Kooperacja - współpraca:

JOHN DEWEY

System szkoły progresywnej - dydaktyka deweyowska:

System ten powstał między XIX / XX wiekiem a twórcą był John Dewey. Głosiła hasła: szkoła na miarę dziecka (E. Claparede), szkoła aktywna (H. Rowid), szkoła uspołeczniająca (P. Peterson), szkoła godna stulecia dziecka (E. Key). Szkoła taka miała: uwzględniać zainteresowania uczniów, rozwijać także ich umysły jak i wolę i uczucia, uczyć myśleć i działać, miejsce swobodnej i twórczej pracy, wdrażała do współdziałania, indywidualizowała treści i tempo nauki, zmuszała do aktywności, celem tej szkoły miało być rozwijanie wrodzonych zainteresowań oraz uzyskanie bogatego doświadczenia. Szkoła ta głosiła, że myślimy wtedy kiedy rozwiązujemy problem. Akt myślenia przebiega poprzez takie etapy: odczucie trudności, jej określenie, wyszukiwanie pomysłu, weryfikacja hipotezy, rozwiązywanie problemu. Lekcja powinna być przygotowana tak, aby uwzględnić te etapy myślenia. John Dewey głosił instrumentalizm - myślenie jest instrumentem do rozwiązywania problemów.

Metody procesu nauczania:

Organizacja zajęć w szkole:

Treści, programy, przedmioty:

Rola nauczyciela:

Nauczyciel występuje w roli doradcy, obserwatora. Nie narzucał on uczniom ani treści ani metod pracy zwłaszcza rozwiązania problemów lecz tylko pomagał im w przezwyciężeniu napotkanych trudności, gdy sami prosili go o pomoc. Nauczyciel może podsuwać uczniom problemy tzn. nauczać jedynie wtedy gdy pozna ich rzeczywiste zainteresowania.

Rola ucznia:

Uczniowie są aktywni, maja pewien wpływ na dobór treści nauczania. Uwaga koncentrowała się przede wszystkim na uczniu, uwzględniając jego potrzeby, zainteresowania i zdolności.

Zarzuty:

GEORG KERSCHENSTEINER

Szkoła pracy:

Szkołę pracy stworzył John Dewey, natomiast Georgowi Kerschensteinerowi powstała ta myśl w głowie ponieważ rozwinął się przemysł i potrzebne były ręce do pracy. Celem kształcenia było wychowanie, kształcenie użytecznego obywatela. Kerschensteiner oparł swą myśl pedagogiczną na wierze w ideę państwową; jego zdaniem człowiek żyje tylko dla państwa. Tylko państwo dobrze urządzone zapewnić może człowiekowi prawidłowy rozwój kulturalny i moralny. Wychowanie powinno zatem wpajać obywatelom takie wartości, aby przez swoje działania zbliżali oni swoje państwo ku ideałowi. Wychowanie idące takim kierunkiem nazywać się może obywatelskim.

Trzy cele (etapy) szkoły:

W.H. KILPATRICK i J.A. STEVENSON

Metoda projektu:

Jest to jedna z form pracy z dziećmi w kształceniu zintegrowanym, która zrodziła się na przełomie XIX i XX wieku i była reakcją na nauczanie tradycyjne, zarządzane odgórnie. Dzięki niej miały zostać stworzone warunki, w których uczniowie zdobywaliby wiedzę samodzielnie, przez samodzielne formułowanie problemu, samodzielne planowanie sposobu jego rozwiązania i w końcu samodzielne rozwiązanie. Ponadto uczniowie mieliby działać w warunkach zbliżonych do tych, w jakich przychodzi działać nam wszystkim po opuszczeniu murów szkoły.

Głównym przedstawicielem metody projektów jest W. H. Kilpatrick. Stworzył on i opisał jej definicję. Za najważniejszą cechę projektu uważał planowanie. Dziecko musi mieć okazje do planowania w dość szerokim zakresie. Musi też być obciążone odpowiedzialnością za skutki swego działania. Wychowanie oparte na planowym działaniu najlepiej przygotowuje do życia. Za ważną zaletę metody projektu uważa Klipatrick to, że stwarza ona warunki dla kształtowania charakteru moralnego, dając dzieciom wielką różnorodność doświadczeń moralnych. Uczą się więc rozróżniać, co słuszne i moralne.

Zdaniem J. A. Stevensona w metodzie projektów odrzuca się wszelkie bierne nabywanie wiadomości dla nich samych oraz stwarza się sytuacje prowadzące do całkowitego wykonania pewnych czynności np. intelektualnych, społecznych i fizycznych. Istotne jest to, by uczniowie brali czynny udział w ustalaniu celu oraz w wyborze i obmyślaniu sposobów działania, rozwiązywali sytuacje problemowe działając w środowisku zbliżonym do tego, w którym żyją.

Założenia i cele metody projektów w nauczaniu zintegrowanym:


Założeniem metody projektów jest uwzględnianie w szerokim zakresie aktywności uczniów, ich planowej działalności oraz uczenia rozumienia otaczającej rzeczywistości. Można by ją również ująć w kategoriach strategii postępowania nauczyciela, gdzie wyodrębnia się cele, metody, środki. Cele to:

integrowanie umysłu i czynności praktyczno - psychicznych, pomoc dziecku w uczeniu się uczenia

rozwijanie zainteresowań i zdolności dziecka, dostosowanie poziomu osiąganej wiedzy do ich możliwości

postrzeganie dziecka jako odrębnej jednostki (podmiotowość) mającej swoje potrzeby, indywidualność, właściwe dla siebie tempo pracy

uczenie planowania czynności, systematyczności i samodzielności w wykonywaniu zadań

umiejętność wyszukiwania wszelkich informacji niezbędnych do pracy, ich selekcji, samodzielne zdobywanie wiedzy oraz wykorzystywanie już posiadanej

zachęcanie do oceny własnej pracy, do podejmowania trudnych decyzji

zachęcanie do podejmowania aktywności przy pozostawieniu wyboru rodzaju pracy, zadania

wzbudzenie pozytywnej, wewnętrznej motywacji, która dotyczy wszystkich sfer rozwoju: poznawczej, społecznej, moralnej, emocjonalnej

rozwijanie umiejętności uspołeczniania - współpracy, współdziałania w grupie. dbałość o pozytywne relacje uczeń - uczeń, uczeń - nauczyciel

Zasady i warunki realizacji metody projektów:

  1. Realizowanie, gdzie uwzględnia się temat naczelny i zadania wszystkich zakresów edukacji. Może się to odbywać na trzy sposoby: uczeń projektuje, a nauczyciel się tylko włącza do projektu ucznia; wzajemnie uzgadnianie, wspólne planowanie, podejmowanie decyzji; nauczyciel ma swój zakres projektu i włącza w niego ucznia.

  2. Uwzględnianie różnych form aktywności ucznia. Przez formę rozumiemy sposób realizowania całości procesu kształcenia poprzez wywoływanie i organizowanie odpowiednich sytuacji prowadzących do wyzwolenia aktywności uczniów.

  3. Elastyczność czynności uczniów w zależności od tematu. Nauczyciel pozostawia uczniom możliwie jak największą swobodę, pozwala na rozwój inwencji twórczej i pomysłowości.

  4. Uwzględnianie środowiska życia ucznia jako jego źródła treści i form aktywności. Najwięcej doświadczeń, przeżyć i wiadomości czerpanych jest z najbliższego otoczenia. Rola nauczyciela polega na właściwym poszerzaniu rzeczywistości dziecka i wskazywaniu na jej z nim zależności.

  5. W realizacji projektów wyraźnie uwzględniać etapy działania: przygotowanie, realizacja, utrwalenie i ocena. Sposób opracowania projektu wymaga od uczniów wspólnego przedyskutowania i szczegółowego zaplanowania pracy, opracowania swojego zadania z wykorzystaniem różnorodnych źródeł informacji oraz zaprezentowania konkretnego efektu pracy.

  6. Różnicowanie czasu pracy i przerw. Uczniowie wspólnie z nauczycielem określają czas realizacji poszczególnych etapów projektu, czas zbierania materiałów przez grupy, czas pracy nad projektem.

  7. Eksponowanie czynności praktycznych ucznia jako podstawy czynności teoretycznych.
    Uczeń ma możliwość wykazania się swoimi zainteresowaniami, zdolnościami, inwencją twórczą. Poprzez działania praktyczne wykorzystuje swoją wiedzę i zdobywa nową.

  8. Racjonalny dobór czasu nauki z przeznaczeniem na ćwiczenia umiejętności szkolnych i pozostałe działania uczniów. Nauczyciel musi pamiętać, żeby przy pracy nie zagubić podstawowych czynności szkolnych; można dokonać następującego podziału czasu pracy:

Cztery rodzaje projektu:

Etapy realizacji metody projektów:

Etap I - przygotowanie projektu

Czynności nauczyciela

Czynności ucznia

  1. wybór zagadnienia do realizacji metodą projektów

  2. przygotowanie uczniów do pracy metodą projektów

  3. wprowadzenie uczniów w zagadnienie, wzbudzenie zainteresowania uczniów tematem; wskazanie ewentualnych problemów oraz możliwości poszukiwania rozwiązania z wykorzystaniem metody projektów

  4. dobór grup do realizacji projektu

  5. opracowanie instrukcji do projektu

  1. zapoznanie się z istniejącymi dobrymi przykładami

  2. dobór zespołu do realizacji projektu

  3. wybór tematu

  4. zebranie wstępnych informacji i rozważenie szansy realizacji projektu

  5. rozpoznanie źródeł informacji, określenie zasobów

  6. opracowanie szczegółowego planu działania (harmonogramu)

  7. współudział w określeniu kryteriów oceny projektu i opracowaniu kontraktu

Etap II - realizacja projektu

Czynności nauczyciela

Czynności ucznia

  1. regularne spotkania konsultacyjne z uczniami

  2. systematyczna obserwacja i ocena postępów uczniów w pracach nad projektem

  3. zapewnienie uczniom samodzielności w podejmowaniu działań przy jednoczesnym służeniu pomocą w razie potrzeby

  1. podejmowanie systematycznych działań zmierzających do rozwiązania szczegółowych problemów związanych z realizowanym projektem

  2. uczestniczenie w konsultacjach organizowanych przez nauczyciela

  3. zbieranie i gromadzenie informacji

  4. dokonywanie selekcji oraz analizy gromadzonych informacji

  5. wnioskowanie ukierunkowane na wybór optymalnego rozwiązania

  6. wykonanie projektu w praktyce, o ile było to założone w celach

  7. opracowanie sprawozdania zgodnie z określonymi wymogami

  8. przygotowanie prezentacji i prezentacja projektu

Etap III - ocena projektu

Czynności nauczyciela

Czynności ucznia

  1. ocena sprawozdania z realizacji projektu

  2. ocena wytworu materialnego, projektu przedsięwzięcia, lub prezentacji projektu

  3. ocena pracy grupowej

  1. samoocena

  2. ocena pracy zespołowej

  3. analiza popełnionych błędów

Zalety metody projektów:

Formalne:

Wychowawcze:

RUDOLF STEINER

Poglądy Rudolfa Steinera:

Szkoła steinerowska musi być wolna. Wszyscy ludzie bez względu na przynależność klasową potrzebują takie wykształcenie, które z całą wyrazistością pozwoli dostrzec konieczność odnowienia życia duchowego, czyli kultury, poprzez wybawienie go od służebnej roli wobec gospodarki i państwa i oparcie wyłącznie na zasadzie wolno ci.

Szkoła wolna czyli niezależna od państwa i gospodarki. Ani państwo, ani gospodarka nie może narzucać jej żadnych zadań dotyczących już to wychowania obywatelskiego, już to kształcenia zawodowego. O wszystkim, co dzieje się w szkole decyduje samorząd złożony z nauczycieli, którzy w pracy swojej kierować winni jedynie motywami pedagogicznymi, mając na względzie harmonijny i optymalny rozwój każdego powierzonego ich opiece dziecka.

Szkoła typu Waldorf nie ma dyrektora. Wszyscy nauczyciele mają ten sam status, te same prawa i obowiązki, każdy pobiera takie same wynagrodzenie bez względu na to jak długo, czego i w której klasie naucza. Wszystkie decyzje dotyczące życia szkoły podejmowane są kolegialnie przez całe grono nauczycielskie podczas cotygodniowych konferencji nauczycielskich. Decyzje zapadają jednak większości głosów. Zawsze przyjmowane są jednogłośnie.

Eurytmia:

Wielkie znaczenie w pedagogicznej koncepcji Rudolfa Steinera ma nie tylko sztuka przeżywania, ale także własna aktywność twórcza dzieci i młodzieży. Różnorodne formy tej aktywności - plastycznej, muzycznej teatralnej - zaspokajają bowiem naturalną dla młodych ludzi potrzeb działania. Twórcza aktywność dzieci i młodzieży jest takim działaniem, w którym „zatrudnione” są nie tylko ręce, ale także zmysły i umysł, intuicja, uczucia i wyobraźnia. Aktywność ta jest manifestacją wolnej natury człowieka.

Specjalną rolą w pedagogice waldorfskiej odgrywa całkowicie nowa dziedzina sztuki - eurytmia. Jest to sztuka ruchu, takiego ruchu, który wyraża się życiem wewnętrznym człowieka i jego stosunkiem do wszechświata. Ten ruch pozwala na wydobycie ukrytego czy zagubionego znaczenia zawartego w wypowiedziach słownych. Dzięki eurytmii możliwe staje się równie uchwycenia znaczenia zawartego między słowami. Eurytmia sprawia, że to co niesłyszalne staje się widzialnym. Ruch potrafi bowiem wyrazić często więcej, aniżeli ujawniają słowa. Eurytmia nie jest jednak pantomimą, ani formą tańca w jego klasycznych manifestacjach. Eurytmia jest jednak sztuką, szczególnie ta jej odmiana, którą określa się jako eurytmię artystyczną. Obok eurytmii artystycznej powszechne uznanie zdobyła także eurytmia lecznicza. Eurytmiczna terapia ruchowa przynosi zastanawiająco dobre wyniki i może ona być skutecznie uprawiana także niezależnie od tej koncepcji. W eurytmii, która nazywa się eurytmią pedagogiczną chodzi bowiem o ufizycznienie duchowości. I na tym polega jej wartość wychowawcza.

Program nauczania:

Program nauczania szkoły waldorfskiej obejmuje takie przedmioty nauczania, jak: język ojczysty, matematyka, historia, biologia, geografia i fizyka, chemia. Tę grupę przedmiotów w szkole waldorfskiej określa się nazwą przedmiotów głównych.

Drugą grupę przedmiotów odgrywających w szkole waldorfskiej niezwykle ważną rolę, stanowią przedmioty artystyczne: plastyka, muzyka, eurytmia, zaś w klasach starszych także historia sztuki (zarówno plastyki, jak i muzyki).

W szkole waldorfskiej dużo miejsca zajmują również przedstawienia teatralne oraz różnorodne formy działalności teatralnej. Poszczególne klasy przygotowują krótkie przedstawienia, które cała społeczność szkolna oraz zaproszeni goście oglądają. Można także powiedzieć, że pewnego rodzaju teatralizacja charakteryzuje cały proces nauczania w szkole waldorfskiej.

Wreszcie, trzecia grupa przedmiotów, które są nie tyle nauczane, ile uprawiane w szkole waldorfskiej, to przedmioty praktyczne: szycie, gotowanie stolarstwo, ogrodnictwo itp. Wybór tych zajęć zależy od wieku oraz zainteresowań dzieci.

Wymienione trzy grupy przedmiotów uzupełniają gimnastyka, religia oraz dwa nowożytne języki obce. W wielu szkołach waldorfskich naucza się jeszcze łaciny, a w niektórych także greki.

W szkole waldorfskiej wszystkie przedmioty główne I-VIII nauczane są przez jednego nauczyciela. Wiedzę z zakresu przedmiotów głównych przekazuje się w szkole w tzw. epokach. Organizacja nauczania „epokowego” polega na tym, że w okresie od dwóch do czterech tygodni w czasie dwóch godzin uczy się jednego tylko przedmiotu głównego. Po tym okresie rozpoczyna się następna „epoka” (zależy to od okresu, zakresu oraz stopnia trudności treści przewidzianych w programie nauczania dla poszczególnych klas).

Szkole swojej Steiner nadał charakter ogólnokształcący, a wychowywanie uczniów powinno w niej trwać 12 lat (12 klas). Zgodnie z jego wyobrażeniami człowiek powinien wkraczać w dorosłe życie duchowo i wszechstronnie rozwinięty, a to dać może kształcenie ogólne do pełnoletniości.

Cele pedagogiczne:

Szkoła waldorfska chce:

Pedagogika Steinera ukierunkowana była na tworzenie społeczeństwa przyszłości, w którym wyróżnił trzy sfery życia:

Podstawowym warunkiem zaistnienia w życiu każdego człowieka sfery duchowej jest wolność.
Steiner wyróżnił cztery okresy następujące po sobie:

Jan Fryderyk Herbart:

Na tej podstawie rodzi się Nowe Wychowanie. - XIX / XX wiek. Nastąpiła krytyka byłego wychowania.


Imię i nazwisko

Kraj

Nazwa kierunku Nowego Wychowania

Nazwa metody

Opis metody

Organizacja szkoły

Rola nauczyciela

Rola uczniów

Rola rodziców

Maria Montessori

Włochy

naturalizm pedagogiczny

metoda Montessorii

  • rozwijanie indywidualnych cech osobowości, formowanie prawidłowego charakteru, zdobywanie wiedzy

  • rozwijanie samodzielności i wiary we własne siły

  • wypracowanie szacunku do porządku i do pracy

  • wypracowanie zamiłowania do ciszy i w tej atmosferze do pracy indywidualnej i zbiorowej

  • wypracowaniu postaw posłuszeństwa opartego na samokontroli a nie na zewnętrznym przymusie

  • formowanie postaw wzajemnej pomocy bez rywalizacji

  • rozwijanie indywidualnych uzdolnień

  • uniezależnienie od nagrody

  • poznawanie za pomocą zmysłów

  • polaryzacja uwagi, absorbująca psychika - chłonny umysł

  • brak zabawy

  • zniesienie kar

  • stopniowanie trudności

  • dzieci zróżnicowane wiekowo (trzy roczniki) łączone w grupy

  • zajęcia indywidualne i grupowe

  • szkoła jako dom z ogrodem - podopieczni sprzątają, gotują, jedzą, hodują rośliny i zwierzątka

  • wyposażenie dostosowane do wzrostu dzieci

  • brak zabawek, bajek

  • brak programu zajęć -dziecko samo go sobie wybiera

  • materiał dydaktyczny: 1 -do ćwiczeń z praktycznego życia, 2 - materiał sensoryczny (aktywność umysłowa), 3 - materiał do nauki języka, matematyki, kultury i innych dziedzin, 4 - materiał artystyczny (muzyczny, plastyczny, zręcznościowy), 5 -materiał re1igijny (przypowieści re1igijne)

  • od piątego roku życia przygotowywano wychowanków do nauki pisania i rachunku

  • lekcje ciszy

  • wszystko była na miarę dzieci (ławki, krzesła, lustra)

  • nie było podziału metrykalnego

  • kąciki tematyczne z dostosowanym materiałem dydaktycznym

    • nauczyciel - przewodnik, opiekun, obserwator, wspomagający, doradzający

  • swobodna aktywność i kształcenie zmysłów

  • dziecko w centrum uwagi

  • dziecko uczy się we własnym tempie

    • pomaganie w nauczaniu

Celestyn Freinet

Francja

ruch pedagogiczny Nowoczesnej szkoły

  • celem wychowania jest maksymalny rozwój osobowości dziecka w łonie rozumnie pojętej wspólnoty

  • wynikiem wychowania - przyszłego obywatela do pełnego rozumienia swej odpowiedzialności za kształtowanie własnej przyszłości i przyszłoś c i społeczeństwa

  • nauka przez pracę

  • technika swobodnych tekstów

  • drukowanie gazetek - tekstów, wysyłanie ich do innych szkół

  • współpraca z innymi szkołami i instytucjami

  • codzienne spacery i później opowiadanie co się zauważyło

  • kronika szkolna

  • praca w grupie

  • odrzucał podręczniki

  • brak systemu klasowo - lekcyjnego

  • krytyka treści programowych

  • plan pracy ustalony na rok i na tydzień

  • ocena w formie opisowej

  • współdziałanie nauczyciela z uczniami

  • swobodna twórczość

  • wykorzystywanie ekspresji dizecka

Peter Petersen

Niemcy

pedagogika reform

plan jenajski

  • wychowanie na pierwszym miejscu a nauczanie za nim

  • przywiązywanie wagi do świąt szkolnych

  • plan pracy tygodniowy

  • praca zespołowa w grupach

  • brak programu nauczania

  • metody: praca w kole, rozmowy, zabawa

  • kursy przedmiotowe

  • szkoła jako rodzina

  • opieka starszych dzieci nad młodszymi w grupie

  • rozwijanie twórczości i uczniów

  • nauczanie współdziałania uczniów

  • trzy zasady: powszechność, narodowość, koedukacja

  • koedukacyjność

  • brak systemu klasowego

  • powszechna

  • narodowa

  • pięć izb - dwie z nich to pracownie szkolne (roboty ręczne, przyrodoznawstwo i fizyka), w pozostałych inne przedmioty

  • grupy dzieci złożone z dwóch lub trzech roczników

  • dzieci podzielone na osiem roczników (szczepów)

  • trzy siły nauczycielskie

  • sobota dniem uzupełniania braków w nauce, lekturze

  • w poniedziałek rano uroczysty apel i podniesienie flagi państwowej i hymn

  • zakończenie tygodnia świętem i podsumowaniem pracy

  • szkoła nie była wysoce zorganizowana

  • nauczyciel zdobywał sobie stanowisko wodza i wokół niego powinno się organizować życie wspólnoty

  • nauczyciel dyskretnie kieruje

  • grupy 4-5 osobowe

  • samodzielna praca wspólnoty

  • starsi opiekunowie

  • czynny udział rodziców w opiece nad młodzieżą, służyli im swą fachową wiedzą

Janusz Korczak

Polska

  • wychowanie to opieka, obrona, obowiązek chronienia dzieci, twórczy proces polegający na ustawicznym poszukiwaniu własnych skutecznych metod i form

  • współgospodarzenie dzieci

  • współzarządzanie

  • oddziaływanie opinii społecznej

  • plebiscyty

  • rada samorządowa dzieci

  • sąd koleżeński

  • Sejm Domu Sierot

  • tablica do porozumiewania się z dziećmi - ogłoszenia

  • gazetki dziecięce

  • wprowadził system dyżurów dzieci - sprzątanie, pomoc słabszym

  • nauczyciel to ciągły obserwator i diagnosta, poznaje dziecko, wspieranie rozwoju wychowanka

  • dziecko jako równy partner dorosłych - dziecko pełnoprawny człowiek

  • dziecko miało współdziałać z wychowawcą

  • rodzic miał być obserwatorem, miał śledzić odruchy dziecka, miał odczytywać ich sens

Helen Parkhurst

USA

laboratoryjny plan daltoński

  • wolność ucznia poprzez właściwego sobie tempa

  • kooperacja poprzez wzajemne oddziaływanie w życiu grupowym

  • program nauki podzielony na cząstkowe roboty, na każdy miesiąc inne zadanie, podzielony na 20 jednostek pracy

  • podpisywanie kontraktów z uczniem

  • postęp mierzony jednostkami wypełnionej pracy

  • brak rozkładu godzin

  • uczeń przydzielony jako członek do klasy

  • minimalny i. maksymalny program nauki

  • przedmioty główne (matematyka, historia, nauki przyrodnicze, język angielski, geografia, języki obce)

  • przedmioty poboczne (muzyka, rysunek, roboty ręczne, gospodarstwo, nauka rzemiosła, gimnastyka)

  • oddzielne laboratoria dla każdego przedmiotu w każdym z nich po dwa przedmioty

  • w każdym z laboratoriów specjalista od przedmiotu

  • nieliczna grupa nauczycieli

  • szkolna biblioteka rozdzielona między laboratoria według przedmiotów

  • nauczyciel pełni rolę konsultanta

  • uczeń współpracujący z nauczycielem

John Dewey

USA

szkoła pracy - aktywna

eksperymentalna szkoła ćwiczeń

  • szkoła naturalną formą życia społecznego

  • podstawą w szkole były zajęcia fizyczne - tkanie, przędzenie, gotowanie

  • praca pełni rolę wychowawcy

  • samodzielność wychowanka

  • współdziałanie wychowanków

  • nauczyciel dyskretnym kierownikiem

  • dziecko w centrum uwagi

Georg Kerschensteiner

Niemcy

szkoła pracy

pedagogika reform

  • szkoła ma rozwijać aktywność dziecka, uspołeczniać i wiązać wiedzę z życiem praktycznym

  • człowiek żyje dla państwa

  • wychowanie państwowe

  • kształcenie i środki dla wszystkich obywateli

  • aktywność uczniów

  • proces kształcenia to wchodzenie wychowanka w dobra kultury, by rozwinąć akty duchowe, estetyczne, teoretyczne

  • zadania szkoły - wykształcić zawód, umoralnić wykształcenie zawodu, umoralnić społeczeństwo, w którym ma być wykonywany zawód

  • trzy zasady: przygotowanie do zawodu; człowiek zauważa, że pracuje, daje nie tylko korzyści materialne ale także pewne wartości, praca umoralnia; wpływamy na państwo

  • pierwsze cztery lata w szkole elementarnej, wspólne dopiero później zróżnicowane

  • przekształcenie szkół dokształcających dla rzemieślników w szkoły zawodowe

  • zorganizowanie w szkołach laboratoriów fizycznych, chemicznych, dobrze wyposażonych szkolnych pracowni biologicznych

  • ważna użyteczność pracy

  • wspomaganie, kierowanie

  • wspieranie

W.H. Kilpatrick

USA

szkoła alternatywna

metoda projektów

  • planowanie i zaangażowanie działania w środowisku społecznym

  • podjęte zadania i działanie dziecka oraz różnorodna aktywność

  • treści nauczania ujęte w sposób problemowy

  • zbliżenie szkoły życia

  • rodzaje projektów -badawcze, działania lokalnego - indywidualne, grupowe (międzyklasowe, klasowe)

  • projekt składa się z etapów (wstępny, właściwy)

  • brak systemu klasowo - lekcyjnego

  • nauczyciel jako konsultant, animator na drodze zdobywania kompetencji

  • swoboda działalność dziecka - podstawą jego zainteresowania

Rudolf Steiner

Austria lub

Niemcy

pedagogika reform

metoda steinerowska (szkoła typu waldorf

  • każdy uczy się zgodnie ze swoimi możliwościami i umiejętnościami, wszyscy są równi

  • rozwój indywidualnych potrzeb dziecka

  • własna aktywność twórcza dzieci - pracują zmysły, ręce, umysł, intuicja, uczuć i a, wyobraźni a

  • eurytmia - sztuka ruchu, życie wewnętrzne człowieka

  • nauczanie przede wszystkim jest wychowując

  • pedagogika steinerowska ma charakter chrześcijański

  • antropozofia -ujmowanie całego człowieka i uwzględnianie fizycznego i duchowego wymiaru życia

  • pedagog jest reprezentantem porządku świata natomiast jego wychowanek może ten świat poznać dzięki niemu

  • szkoła wolna od państwa i gospodarki

  • brak dyrektora

  • szkołą kieruje samorząd złożony z nauczycieli - cotygodniowe konferencje, decyzje większościowe

  • nauczyciele mają te same prawa i
    obowiązki, te same pensje

  • program nauczania: przedmioty główne - język ojczysty, matematyka, historia, biologia, geografia, fizyka, chemia; przedmioty artystyczne - muzyka, eurytmia, historia sztuki; przedmioty praktyczne - szycie, gotowanie, stolarstwo, ogrodnictwo, a także religia, gimnastyka, nowożytne języki obce

  • szkole unika się kątów prostych

  • przygotowywanie przez klasę przedstawień
    tzw. Świąt miesięcznych

  • najważniejsze pomieszczenie aula

  • nauka 12 lat - 12 klas

  • wszystkie przedmioty główne I-VIII prowadzi jeden nauczyciel i przekazywanie
    i w tzw. Epokach

  • prostota szkoły

    • nauczyciel wspiera, doradza

    • prowadzi nauczanie zgodnie z programem nauczania

  • uczeń w centrum uwagi

  • aktywność dziecka

    • pomoc w administrowaniu szkołą


JANUSZ TARNOWSKI

CHRZEŚCIJAŃSKA PEDAGOGIKA PERSONALNO-EGZYSTENCJALNA

    1. Personalizm:

Pojęcie personalizmu:

Personalizm jest nie tylko jednym z kierunków we współczesnej filozofii, ale również radykalnym nurtem w naukach o wychowaniu, który afirmuje każdy podmiot - zaangażowany w proces socjalizacji, kształcenia i wychowania - jako osobę. Nazwa personalizm dotyczy tych wszystkich prądów i nurtów w teoriach edukacyjnych, które jednoznacznie eksponują w swoich poglądach osobę jako istotę autonomiczną, jej godność i rozumność. Elementem konstytutywnym dla personalizmu jest też afirmowanie zdolności osoby do miłości oraz samoświadomości jako podstawy jej aktów rozumnych i wolnych. Osoba ludzka posiada w sobie walor niepowtarzalny i nadrzędny wobec wszystkich wartości materialnych czy animalnych, struktur ekonomicznych czy społeczno-politycznych.

Trzy wymiary personalizmu:

    1. Egzystencjalizm:

Podstawowe kategorie egzystencjalizmu:

    1. Pseudowychowanie:

Kategorie pseudowychowania:

tresura - która pod szyldem wychowania jest nakłanianiem osób pod groźbą kary lub obietnicą nagrody do pożądanych sposobów zachowania się

administrowanie - będące złagodzoną formą tresury, a odwołująca się do nadkontroli, oceniania, nieustannej weryfikacji jednostki w klimacie chłodu i oficjalności

trening - który jest stałym ćwiczeniem w sytuacjach o wzrastającym stopniu trudności maksymalnej sprawności w wymiarze technicznym, obejmując jedynie jakąś określoną sferę człowieka a nie całą jego osobowość

moralizowanie - sprowadzające się do werbalnego, perswazyjnego lub poprzez sugestię pozasłownego zobowiązania osoby do pożądanych zachowań

kształtowanie osobowości - czyli zewnętrzne, przedmiotowe formowanie całego człowieka, degradujące go do roli biernego obiektu, materiału czy tworzywa; bazuje ono na założeniu, że tylko wychowywany wymaga przekształcających oddziaływań

      1. Wychowanie:

Proces wychowania intencjonalnego powinien być wspierany i zintegrowany z wychowaniem niezamierzonym. Wydaje się bowiem, że procesie wychowania silniej od działań zaplanowanych wpływa sposób bycia, ideowość i morale, czyli osobowość tego, kto wychowuje. A przecież te elementy zaliczają się właśnie do wychowania niezamierzonego.

Istotnym komponentem prawdziwego procesu wychowawczego jest immanentnie tkwiący w nim stosunek „człowieka do człowieka”.

Wychowanie jest całokształtem sposobów i procesów pomagających istocie ludzkiej zwłaszcza przez interakcję urzeczywistniać i rozwijać swoje człowieczeństwo.

Celem wychowania jest rozbudzenie duchowości dziecka przy pomocy dialogu i autentyzmu wychowawcy.

Trzy podstawowe warunki zaistnienia dialogu i spotkania:

obustronną autentyczność - rozumianą jako uwalnianie się od „maski”, jako działanie zgodne z własnym „ja”, bycie szczerym, wiernym samemu sobie; autentyczność w sensie egzystencjalistycznym warunkuje głębia wewnętrzna jednostki, intensywny trening duchowy i życiowa konsekwencja

spotkanie w znaczeniu personalnym - czyli zaistnienie zdarzenia zetknięcia się z jakąś rzeczywistością, z konkretną lub transcendentną osobą (Bóg jest Osobą), w trakcie którego dochodzi do dotknięcia „rdzenia egzystencji”, najgłębszego „ja” oraz do gruntownej przemiany wewnętrznej; do naj­wyższego stanu spotkania, jakim jest spotkanie Chrystusa, dochodzi dzięki dwóm czynnikom: łasce Bożej i przyzwoleniu wolnej woli ludzkiej

zaangażowanie - rozumiane jako pochodzące z wolnego wyboru oddanie się pewnej sprawie lub osobie; w toku tego procesu jednostka nie przestaje być sobą, nie zatraca siebie na rzecz innych, ale wzbogaca własną osobowość, rozwija wyższą uczuciowość czy bezinteresowną życzliwość

Trzy rodzaje dialogu:

Trzy formy dialogu:

Koniec z pedagogiką władców:

27


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ped. waldorfska, pedagogika, dydaktyka, kierunki i doktryny pedag
wszystkie pedagogiki, pedagogika, dydaktyka, kierunki i doktryny pedag
Pedagogiki, pedagogika, dydaktyka, kierunki i doktryny pedag
Dydaktyka - ćwiczenia, PEDAGOGIKA, Dydaktyka ogólna
Współczesne kierunki pedagogiczne- ĆWICZENIA, Pedagogika
pedagogika ćwiczenia sciaga rok1, studia pedagogiczne, Rok 4, Współczesne kierunki w pedagogice - Pr
ped krytyczna, Współczesne kierunki pedagogiczne
WSPÓŁCZESNE KIERUNKI PEDAGOGIKI - ćwiczenia, Dokumenty do szkoły, przedszkola; inne, wykłady i ćwicz
Ped pragmatyzmu, Współczesne kierunki pedagogiczne
WSPÓŁCZESNE KIERUNKI PEDAGOGICZNE, SWPW wykłady - pedagogika
wykład 08 - pedagogika behawioralna - Winfired Wermter - Dom Mi, współczesne kierunki pedagogiczne
organizacje, Współczesne kierunki pedagogiczne
Współczesne kierunki pedagogiki - 2 wykład, UKW, pedagogika
Pedagogika emancypacyjna, Współczesne kierunki pedagogiki
wykład 12 - pedagogika fenomenologiczna, współczesne kierunki pedagogiczne
wyklad 3 cd, współczesne kierunki pedagogiczne
Pedagogika krytyczna i pedagogika emancypacyjna, pedagogika AJD, IV rok, Innowacje i współczesne kie
Współczesne kierunki Pedagogiki Resocjalizacyjnej Pedofilia
Zagadnienia na egzamin ze współczesnych kierunków pedagogicznych

więcej podobnych podstron