metodyka nauczania edukacji wczesnoszkolnej pytania egzamin, Edukacja wczesnoszkolna materiały


1.Swoistość edukacji wczesnoszkolnej

Eduk. Wczesn.to swoisty fundament na którym opiera się dalsze kształcenie i wychowanie. Szczególna rola przypada N bo to oni wprowadz. Dziecko do nowej sytua. Jaką jest szkoła. Praca N musi uwzgl. Właściwości rozwojowe dziecka. Spełniają f. Opiek. A jednocześnie wykonują trudne zad. Łączące zabawy z postawami systematycznej pracy. Od pierwszego pobytu dziecka w szkole zależy często cała jego przyszłość jego stosunek do grupy społ. Wartości i stosunek do samego siebie. Rozpoczyna się tu kariera szkolna dzieci i wprowadz.do system.pracy nad własną edukacją.EW wyznacza kierunek działań pedagog. Warunkuje dalsze losy i karirę szkolna U. Dlatego ważny jest aby proces kształcenia dzieci w tym wieku był prawidłowo organizowany by spełniał oczekiw. Społeczne w zakresie podmiot.traktowania U własna aktywność dziecka.Jest to naucz. Propedeutyczne nie ma charakt. Wykształcenia samo wystarczającego lecz pełni funkcję głównie ksdztałcenia wprowadzającgo i usprawniajaącego do dalszej nauki. Jest podbudowa pod gmach wykszt.przygotowującego do bezpośred.udziału w życiu. Im lepszą sprawność umysłowa osiągnie w nau.początk.tym lepiej nauczanie spełni swe zadanie. Istota tego nauczania jest wprowadzaj.charakter Ale nie tylko na względzie poznanie przez dziecko w toku własnej aktywności , sposobów czy technik pracy umysłowej, pozwoli to zdobyć dziecku wiedze na szczeblach wyższych ale nie jset to nadrzedną wartościa tej edukacji wynikającej zw zjawiska propedeuczystości.EW ma chzrakter całościowy dziecko postrzega` świat całościowo.

2.Czynniki związane z uczniami które należy wziąć pod uwagę przygotowując zajęcia edukacyjne:

Rozwój dzieci jak wiemy nie dokonuje się w tym samym tępie i nie przebiega jednakowo. Tak więc przygotowując zajecia eduk należy wziąć pod uwagę czynniki zarówno wew jak i zewn. Do wew:możemy zaliczyc pewne właściwości układu nerw owego , osobowości (czy dziecko jest zdolne czy nie) jak również zdrowia. Upośledzenie zmysłów lub wyższego układu nerwowego prowadzie do nieadekwatnych spostrzeżeń do słabego zapamietywania. Pewne niekorztstne właściw. Układu nerwow. Prowadzą do różnic w tempie opanowania wiadomoci i umiejetności. U należy wdrażać do stopniowego pokonywania trudności poprzez dobór odpow.ćwiczeń i zadań.Czynniki zewnętrzne to te, które tkwia poza uczniem należą do nich: klasa szkoła przestrzeń każdy z nas tak więc i uczeń ma swoja indywidualna przestrzen środowisko, w jakim funkcjonuje dziecko jak również rodzina która jest najwaz środ. Wychowawczym wywierającymc na dziecko ogromny wpływ którego konsekwencje ponosi ono przez niemal całe życie.Dlatego ważne jest czy rodzina funkcjon.normalnie stwarz. Warunki wielostr.rozwoju. Ważne jest w jaki sposób dziecko jest traktowane w rodzinie czy jest akceptowane , jakie postawy rodziceilskie występuja, czy wyst.patologie rodzinne.

3. Wpływ czasu i przestrzeni na edukację uczniów klas I-III

Edukacja zależy od czasu, od etapu rozwojowego dziecka. Np. wiek 7-10 lat to etap edukacji wczesnoszkolnej, dotyczy cech rozwojowych charakterystycznych w określonym wieku.

Czas:

Przestrzeń edukacji:

Jako miejsce podejmowania działań edukacyjnych:

Przestrzeń może być ograniczona bądź nieograniczona.

Przestrzeń to:

Przestrzeń może być: kontaktu, styczności, zaufania, dospołeczna, odspołeczna, uczeń-uczeń, nauczyciel-uczeń (przestrzeń międzyludzka), językowa, ikoniczna, ruchowa.

Na efektywne nauczanie wpływa harmonijny układ czasu czynności obowiązkowych i rekreacyjno-wypoczynkowych, rytmiczne tempo nauki, właściwe wykorzystanie czasu wolnego, sprawna organizacja dnia ucznia, gry i zabawy na świeżym powietrzu, uprawianie sportu. Ograniczenie aktywności ruchowej prowadzi do zaburzeń w układzie trawiennym, do zmniejszania sprawności organizmu, zwiększenia liczby zachorowań, a w związku z tym, do absencji szkolnej. Dziecko należy nauczyć jak się uczyć i jak wypoczywać. Ważne jest racjonalne rozłożenie czasu pracy i odpoczynku. Praca powinna być przeplatana odpoczynkiem. Znaczenie ma wielkość szkoły, liczność klas. Podział przestrzeni - nauczyciel z przodu- uczeń w ławce- podkreśla dystans między nauczycielem a uczniem.

5. Jaka jest różnica między celem edukacyjnym a zadaniem edukacyjnym?

Cel- punkt, do którego zamierzamy dotrzeć.

Zadanie - pożądana aktywność nauczyciela i ucznia; zawiera cel. Cele mają podstawowe znaczenie w każdej działalności, a szczególnie w działalności edukacyjnej, są bowiem elementami nadrzędnymi. Odpowiednio dobrane i sformułowane stanowią dodatni impuls, motyw działania, nadają temu działaniu sens, zwł. gdy korespondują z wartościami bliskimi jednostce. Spełniają także funkcję regulacyjną; ograniczają nadmierne rozbudowywanie środków, które często przysłaniają sens podejmowanych działań. Stanowią również płaszczyznę doniesienia dla kontroli i oceny wyników działalności, ukazują • perspektywę, ku której wszystko zmierza.

Bez właściwie sformułowanych celów edukacja może ulec dezorganizacji, a postępy w nauce będą trudne do ustalenia. Jest to szczególnie ważne przy projektowaniu edukacji zintegrowanej, gdyż warunkiem jej efektywności jest jasność formułowania tego, do czego zmierzamy i co chcemy osiągnąć.

Cele i zadania eduk. są ze sobą ściśle zespolone. Zadaniem szkoły na etapie edukacji wczesnoszkolnej jest: zapewnienie opieki i wspomaganie rozwoju dziecka w przyjaznym, bezpiecznymi zdrowym środowisku; uwzględnianie indywidualnych potrzeb dziecka, troska o zapewnienie równych szans, umacnianie wiary we własne siły i możliwości osiągania

sukcesu; stwarzanie warunków do rozwijania samodzielności, dążenia do osiągania celów podejmowania odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie; rozwijanie wrażliwości moralnej, stwarzanie warunków indyw. i grupowego działania na rzecz innych; wzmacnianie poczucia tożsamości kulturowej, historycznej, narodowej i etnicznej dziecka; kształtowanie umiej, obserwacji, ułatwienie zrozumienia zjawisk zachodzących w otoczeniu dziecka; rozbudzanie ciekawości poznawczej, zachęcanie do aktywności badawczej i wyrażania własnych myśli i przeżyć; rozwijanie wrażliwości estetycznej, tworzenie warunków do rozwoju wyobraźni, fantazji i ekspresji piast., muz. i ruchowej; zapewnienie warunków do f harmonijnego rozwoju fiz., bezpiecznego postępowania i zachowańprozdrowotnych.

7. Uczenie się przez działanie uczniów klas młodszych (koncepcja Kojsa)

Cel jest nadrzędny

Podmiot i Przedmiot stanowi ta sama osoba

Celem jest nabycie wiadomości, umiejętności i nawyków, zachowań i działań, przekonań i poglądów

Środkami umożliwiającymi osiągniecie celu są już nabyte przez osobę uczącą się wiadomości i sprawności oraz informacje zawarte w innych źródłach (otaczająca rzeczywistość, lektura)

Metodami są pewne racjonalne układy (sekwencje) posiadanych wiadomości i sprawności (to układy środków)

Warunki to pewne cechy psychofizyczne i czynniki zewnętrzne (środki, nauczyciel, czas edukacji…)

Rezultat stanowi przekształcony przedmiot uczenia się czyli jakiś fragment osoby uczącej się, najczęściej jej świadomość

Wyróżnił 3 fazy działania - I - przygotowawcza (preparacyjne), II- realizacyjna, III- kontrolno-oceniająca

Ucznia- mamy uczyć uczenia się. Dziecko dochodzi do nauki poprzez działanie:

-organizowanie dziecięcej zabawy w teatr-na podstawie tekstów literackich.

-tworzenie i ilustrowanie własnych książeczek.

-bawienie się słowami, poznanie zabaw i gier opartych na słowie

-zabawy z maskami, projektowanie masek wyrażających emocje -odgrywanie ról, wymyślanie opowiadań.

Działania dziecka- zdaniem psychologów są regulowane przez psychiczne odbicie ich warunków.

8. Zakresy podmiotowości uczniów w toku działań edukacyjnych

Uczeń mam poczucie podmiotowości kiedy jej doświadcza tzn kiedy szanowana jest jego godność osobista, respektowane prawo do mności, nauka szkolna przebiega w atmosferze pozbawionej lęku. Uczeń jest przekonany o osobistym wpływie na szkolny proces edukacyjny którego jest uczestnikiem zdaje sobie sprawę że ów wpływ może być znaczący ale nie wyłaczny . Podmiotowości nie można doświadczać bez wolności oraz odpowiedzialnościza swoje czyny.. Podmiotem jet osoba która wpływa na przebieg wtdarzeń i jest o tym wpływie przekonana ma poczucie wartości i własnej odrebności sprawuje kontrolę nad tym co czyni i ponosi konsekwencje swoich czynów. Między N a U bądź uczniami powiinny wystep.relacje podmiotowe.zależy to jednak od stopnia upodmiotowienia.uczniówj jako pełnoprawnych uczestników szkolnego procesu dydaktyczno- wychowawcz.. Ich upodmiotowienie polega na stwarzaniu im coraz rozleglejszych obszarów swobodnego i odpowiedzialnego dzialania edukacyjnego. To jednak co się mówie o podmiotowości ucznia jest najczęściej wiedzą deklaratywną, nie mającą żadnej mocy obowiązywania. Zakres podmiotowości jest wąski, uczen nie może prawie o niczym decydować.

9. Uczeń jako twórca , użytkownik i wykonawca zadań edukacyjnych

Twórca - tworzy, użytkownik- zleca, wykonawca- wykonuje. Proces dydaktyczny prawie w całości kreuje nauczyciel, on jest twórcą zdecydowanej większości zadań dydaktycznych, on tworzy, określa i narzuca stosunki, jakie maja wystąpić między nim, a uczniami, a treściami i między samymi uczniami.

Uczeń może być twórcą, jeżeli sam tworzy pytanie, polecenie, sam je formułuje, sam układa zadanie. Nie istnieją prawie w ogóle sytuacje, w których uczeń byłby użytkownikiem zadania: mając przed sobą lub przed inna osobą pewien cel kształcący, poszukiwał, wybierał, decydował i zlecał wykonanie. Użytkownikiem zadania może być jego twórca zarazem.

Uczeń jest przede wszystkim wykonawcą zadań edukacyjnych, wykonuje polecenia nauczyciela, bądź polecenia autorów podręczników, rozwiązując zadania zawarte w podręcznikach.

10. Podejmowanie przez nauczycieli ról twórców, użytkowników i wykonawców zadań edukacyjnych

Rola twórcy jaka może podjąć nauczyciel polega na tym, że sam sobie obiera cele, metody, zasady środki, może stworzyć własny program, który będzie wykorzystywał w codziennej pracy. Jest świadomy tego, iż realizowane przez niego zadania SA pozytywnie przyjmowane przez uczniów. Widzi efekt swojej pracy, bierze odpowiedzialność na siebie za to co ujął w programie.

Role użytkownika nauczyciel podejmuje wtedy, gdy korzysta z pomocy już gotowych. Może zmieniać wiele elementów, może dodać coś od siebie, jednak nie pisze własnych programów i trzyma się zasad narzuconych z góry.

Nauczyciel jako wykonawca bierze na swoja odpowiedzialność zadanie, które ma do wykonania. Nie może jednak wprowadzać własnych pomysłów. Musi trzymać się zasad i celów ustalonych z góry. Jako wykonawca musi osiągnąć wyznaczony cel.

11. Podejmowanie decyzji przez uczniów klas młodszych i ich konsekwencje dla rodzaju i przebiegu edukacji

W okresie rozpoczęcia nauki w szkole działa u dziecka motywacja wewnętrzna, chce ono poznawać, stykać się z wieloma interesującymi i nieznanymi zjawiskami, wszystko jest dla niego ciekawe, godne uwagi. Pozwólmy więc niech ono zadecyduje co go interesuje, czego chciał by się dowiedzieć i w jaki sposób. Uczniowie powinni decydować jak rozwiązać problem, szukać oryginalnych rozwiązań dziecko aktywne i oryginalne w swym działaniu dysponuje większym zasobem wiedzy i umiejętności Zależy to od otoczenia, a więc także od działań nauczyciela, który powinien koncentrować się na potrzebach i właściwościach uczniów. Dziecko w młodszym wieku szkolnym po krótkim czasie aktywności umysłowej (edukacja polonistyczna, matematyczna), wykazują oznaki zmęczenia uniemożliwiającą dalszą skuteczną pracę. Sami mogą zdecydować o krótkiej przerwie, zmianie rodzaju aktywności, na edukacje muzyczną czy fizyczną co pozwala na efektywną dłuższą pracę, a uczeń wykazuje większe zainteresowanie.

12. Dlaczego i w jakim zakresie można wiązać kierowanie działaniem przez uczniów z podejmowaniem przez nich samokontroli i samooceny?

Działanie zależy od stopnia rozwoju danego organizmu, nie stanowi oddzielnego elementu struktury działania, lecz polega na przewidywaniu przebiegu działalności i uświadomienie sobie przez podmiot kolejnych jej składników dlatego uczeń podejmując działanie powinien rozpoznać obiektywną sytuacje, a także umieć ją zinterpretować co pozwoli mu przekształcenie spostrzegawczej sytuacji na zadanie do wykonania. Ważne jest aby uczeń kontrolując własne postępowanie wykazywał tendencje do akceptacji i umacniał w sobie postawę zgodną z ideałem dobrego człowieka. Wyobrażenia i pojęcia jakie uczeń ma o sobie, o swoich zdolnościach, możliwościach, podejmowaniu oraz wykonaniu różnych czynności i zadań, o pełnieniu rozmaitych ról, a także o swojej pozycji w otoczeniu, o stosunkach z innymi ludźmi wpływa na to jak siebie ocenia, czy ma poczucie dużej czy małej wartości własnej, czy jest z siebie względnie zadowolony i czy akceptuje siebie.

13. Jak kształcić uczniów klas I-III, samokontrole i samoocenę jako działania o charakterze podmiotowym?

Samokontrola i samoocena uczniów klas początkowych są to działania podmiotowe podejmowane w mniejszym lub większym zakresie. Jest to oparta na faktach refleksja nad samym sobą, nad własnym działaniem, nad zmianą tego co się robi. Prowadzi ona do kształtowania pewnych cech osobowości. Dziecko uczy się przez dostrzeganie, analizę i poprawę własnych błędów. Nieumiejętność dokonywania oceny własnych umiejętności skutkuje w dorosłym życiu postawami roszczeniowymi (np. przeszacowanie własnej wartości jako pracownika, zbyt wysokie ambicje) albo popadaniem w kompleksy (niedoszacowanie własnej wartości). Nauczyciel powinien tworzyć takie sytuacje, w których po wykonaniu zadania, na zasadzie samokontroli uczniowie sami wyszukują błędy w swojej pracy, i dokonują ich poprawy. N-l włączając się w końcowym momencie ustosunkowuje się nie do błędów, lecz do tego, jak uczeń sobie z nimi poradził i jak je rozwiązał. Błędy powinno traktować się jako zjawisko normalne; ważne jest jak dzieci sobie z nimi radzą, na ile je dostrzegają w procesie samokontrolnym i na ile je poprawiają Ucząc samooceny musimy pamiętać, aby uczeń oceniał tylko swoje osiągnięcia, nie biorąc pod uwagę komentarzy nauczyciela lub kolegów (nie może sugerować się zdaniem drugich). W kształceniu zintegrowanym do samokontroli i samooceny wykorzystuje się:

indywidualne karty pracy z zestawem pytań,

guizy- przy pomocy których uczeń sprawdza swoje wiadomości i umiejętności, oceniając się na podstawie ilości uzyskanych punktów,

dzienniczki ucznia, które zawierają np. 10 kart (po jednej na każdy miesiąc), na których wymienione są różne umiejętności. Uczeń odpowiednim kolorem ma zaznaczyć na ile ją opanował,

zadania kontrolne-uczeń ma możliwość weryfikacji, porównania swojej odpowiedzi z odpowiedzią poprawna zapisaną np. na tablicy,

arkusze samooceny

15. Różne przejawy integracji w EW

Integracja to swoiste zespolenie, scalenie, tworzenie całości z części. W aspekcie pedagogicznym integracja to sposób nauczania, mający na celu pokazywanie związków między wszystkimi kierunkami czy zakresami edukacji oraz ukazywanie nauki jako całości. Tak więc integracja to łączenie elementów w całość, ale ta całość nie jest sumą elementów, lecz nową jakością. Zintegrowana edukacja wczesnoszkolna obejmuje z jednej strony łączenie czyli scalanie treści, a z drugiej- łączenie form aktywności dzieci.

Istota ZEW jest:

  1. ukazywanie dziecku świata całościowo poprzez zaangażowanie wszystkich sfer osobowości

  2. skierowanie wszystkich zabiegów edukacyjnych na dziecko i jego rozwój

  3. integracja nauczania i uczenia się- na aktywność nauczyciela musza dzieci odpowiedzieć swoja własną aktywnością

  4. integracja treści edukacji

  5. integracja metod nauczania oraz związanych z nimi form i środków dydaktycznych

  6. integracja zespołu klasowego - gry i zabawy ruchowe, praca w grupach

  7. integracja środowisk wychowawczych- rodziny, szkoły, środowiska lokalnego i rówieśniczego

  8. integracja dzieci zdrowych z dziećmi o zaburzonym rozwoju

  9. wdrażanie, włączanie w proces dydaktyczny w życie klasy i szkoły- rodziny

16. Funkcje celów

Cel - to co chcemy osiągnąć, to do czego dążymy. Każde zadanie zawiera cel- określoną aktywność nauczyciela i ucznia. Cała sztuka nauczania zależy od nauczyciela- ważne jest aby uczniowie odczuwali świadomość, że realizują ważne dla nich cele. Nadrzędnym celem ZEW jest pomoc dziecku w osiągnięciu możliwie najwyższego poziomu rozwoju, przygotowanie do nauki w klasach starszych oraz do samokształcenia i samorozwoju. Cele mogą być:

Cele edukacji są bardzo ważne, pełnia różne funkcje:

właściwa realizacja wszystkich celów jest bardzo ważnym czynnikiem decydującym o skuteczności pracy dydaktycznej i wychowawczej.

17. Cele w EW a system wartości

Wartości i cele są ze sobą sprzężone. Wartościować tzn. oceniać.

Cele - to punkt na tarczy strzelniczej, punkt, do którego mamy dotrzeć. Jest nadrzędny. W czasie kontroli i oceny bieżącej nauczyciel wartościuje, w jaki sposób uczeń dochodzi do celu.

Wartości mogą stanowić cele w edukacji (np. dobry kolega, opiekun)

Wartości to źródło celów.

„Zachować bogactwo i różnorodność celów znaczy: organizować lekcje poświęcone zadawaniu pytań. Prowadzić zajęcia poświęcone formułowaniu celów: marzeń, pragnień, nadziei, oczekiwań; celów beznadziejnych, nierealnych, kosmicznych, malutkich, odległych, bliziutkich; celów: szalonych, bezpiecznych, przerażających, codziennych, ostatecznych. Niech nauczyciel pobudza dzieci do pytania”.

Klasyfikacja wartości wg Gołaszewskiej:

  1. poznawcze (prawda, poznanie, wiedza)

  2. moralne (dobro, uczciwość, sprawiedliwość)

  3. estetyczne (piękno, wzniosłość, tragizm)

  4. osobowe (zdolności, tendencje rozwojowe)

  5. społeczne ( patriotyzm, solidarność, praworządność)

  6. witalne (siła, odwaga, równowaga psychiczna, zdrowie)

W procesie edukacyjnym wartości pojawiają się w celach, treściach, metodach. Np. wartości poznawcze są niezbędne do uzyskania przez U wiedzy o otaczającej rzeczywistości, do rozpoznawania sytuacji i przewidywania skutków danej decyzji czy czynów. Wartości społeczne pozwalają U pełniej i aktywniej uczestniczyć w życiu społecznym- rozmowa, formy grzecznościowe, współpraca w grupie, koleżeństwo. Wartości moralne są niezbędne do kształtowania się pewnych cech osobowości, wrażliwości na dobro, szacunek do innej osoby, uczciwość, sprawiedliwość. Estetyczne rozwijanie wrażliwości na piękno. Osobowe możliwość rozwijania zainteresowań i zdolności dzieci.

Wartości ściśle wiążą się z celami. Stanowią jej podstawę, skłaniają uczniów i nauczycieli do refleksji, samooceny, a także wartościowania zdarzeń w szerszym zakresie. Wartości są ogólnymi znakami orientacyjnymi przy wyborach i możliwościach działania w różnych ogniwach edukacji. Natomiast cele nauczania i uczenia się są to świadome, z góry oczekiwane, planowe, a zarazem w miarę konkretne efekty edukacji. Odnoszą się do pożądanych zmian, które zachodzą w wiedzy, umiejętnościach , zdolnościach i zainteresowaniach dziecka pod wpływem procesu wychowawczo-dydaktycznego. Chodzi o zmiany, które są kategoria rozwoju - związek zarysowuje się równolegle.

18. Koncepcje pedagogiczne, w których cele edukacyjne formułowane są przy współudziale uczniów

Celestyn Freinet tworząc koncepcję korzystał z dorobku wielu pedagogów. Koncepcja jego szkoły wykorzystywała to, co było najwartościowsze w różnych kierunkach „Nowego wychowania”. Rozwój dziecka, jego naturalny sposób bycia, poznanie dziecka na tle jego warunków- to sedno koncepcji. „Pozwól dziecku się wypowiedzieć, pozwól się wyrazić”, stąd swobodna twórczość dziecka to dominujące zagadnienie w tej koncepcji.

Dzieci w szkole freinetowskiej oddają się różnym formom twórczości artystycznej, ekspresja stała się punktem wyjścia przed obserwacją i kojarzeniem. Freinet uczynił pracę podstawą aktywizacji dzieci w życiu środowiska społecznego. Podstawowymi elementami koncepcji są:

W klasie freinetowskiej nauczyciel zamiast narzucać swoją wolę musi wyzwalać twórczość U i razem z nim pracować, poszukiwać, doświadczać i przeżywać świat, okazując mu pełne zaufanie i szacunek. Wiele znaczenia przywiązywał Freinet do organizacji pracy klasie. Dobra organizacja zależy przede wszystkim od planowania, które jest najskuteczniejszym środkiem łączenia swobodnej działalności dzieci z rzetelnym wysiłkiem, koniecznym, aby osiągnąć zamierzone cele dydaktyczno-wychowawcze. W szkole ogólny plan pracy rocznej przygotowuje nauczyciel. Na podstawie tego planu uczniowie wybierają zadania, które chcą wykonać swobodnie lub w zespołach. Sporządzają swoje plany pracy, w których znajdują się także swobodne teksty, listy i fiszki. U powinni zdaniem Freineta mieć pełna swobodę wyboru zadań, które chcą opracować. Kładzie on również nacisk na treść tych planów. Gdy U wybiorą już zadania i wpiszą do swoich planów wraz z terminem wykonania, N wskaże gdzie można znaleźć materiały źródłowe, a także uzgodni formę, a jakiej U zaprezentuje całej klasie wyniki swych poszukiwań i doświadczeń. Naturalnym następstwem realizacji planów pracy jest ich kontrola i ocena- U biorą czynny udział w kontroli i ocenie wykonanych zadań. Cała ta nowoczesna działalność dzieci nie może być dokonywania bez udziału N, który musi współdziałać z nimi jako animator, doradca, partner i przyjaciel. W miejsce tradycyjnego nauczania podręcznikowego wprowadzono nowe, oryginalne techniki szkolne zwane „technikami Freineta”. Należą do nich między innymi:

Koncepcja tej szkoły w odróżnieniu od innych jest koncepcja otwartą, jest w niej miejsce na nowe pomysły i nowe środki dydaktyczne. Może być wykorzystywania w różnych środowiskach dydaktycznych, nie musi być realizowana w całości, mogą być wykorzystane jej elementy.

(fiszki autokontrole, swobodne teksty dziecięce, korespondencja między szkołami, ekspresja słowna, doświadczenia poszukujące, gazetki).

20. Jakie są rodzaje celów edukacyjnych w klasach I-III?

Cele edukacji można przedstawić jako: - sprzyjanie nieskrępowanemu rozwojowi osobowości; - oferowanie społecznie uznawanych wartości; - umiejętności, wiadomości. Rodzaje, celów: ogólne (uniwersalne - bardzo szeroki zakres), pośrednie, szczegółowe (wąski zakres")', operacyjne (szczegółowe dla dzieci: to. co dziecko robi).

Cele są skierowane do ucznia i nauczyciela. Większość współczesnych koncepcji ujmuje cel jako zamiar nauczyciela, a zarazem pożądaną zmianę w uczniach. W'ycelach edukacji w klasach I-III kładzie się akcent na wszechstronny i harmonijny rozwój uczniów; w tym szczególnie:

umiejętności służących zdobywaniu wiedzy (czytania, pisania, rachowania),

umiejętności nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów z innymi,

poczucia przynależności do społeczności szkolnej, środowiska' lokalnego, regionu
i kraju, umiejętności działania w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych,

rozbudzania potrzeby kontaktu z przyrodą.

Celom nadaje się większą podmiotowość i bardziej humanistyczne cechy, wydłuża się ich perspektywę i próbuje wiązać z systemem wartości nadającym sens moralny edukacji.

Cele ogólne wyrażają to, co ma być „produktem końcowym szkoły". Wyraża się je w kategoriach funkcji. Jeżeli wyróżnimy w nich czynności, otrzymamy cele pośrednie. Aby funkcje i czynności mogły służyć praktyce szkolnej, muszą zostać przełożone na język konkretów. Oznacza to wyrażenie ich w kategoriach zadań, czyli szczegółowych celów kształcenia. Aby podnieść motywację i skuteczność edukacji, proponuje się operacjonalizację celów, czyli ich uszczegółowienie. Operacyjne cele kształcenia wyrażone są opisem zachowań, jakie przejawiać mają uczniowie po ukończeniu nauki. Zachowania te mogą mieć charakter werbalny (słowny) lub behawioralny (czynnościowy). Cele operacyjne opisują to, co po skończonych zajęciach uczniowie powinni umieć i wiedzieć jak się zachować w określonej sytuacji.

Cele operacyjne lepiej aniżeli cele ogólne pomagają nauczycielowi w doborze treści, metod i środków kształcenia. Wyraźnie podnoszą poziom motywacji uczniów i ukierunko­wują ich proces uczenia się. Ułatwiają nauczycielowi kontrolę, a uczniowi samokontrolę rezultatów kształcenia. Sprzyjają zintegrowanej edukacji, gdyż pozwalają na porządkowanie treści z różnych dziedzin i unikanie powtórzeń.

21. Zależność celu od przedmiotu działań uczniów klas młodszych

Cele maja podstawowe znaczenie w każdej działalności, są elementami nadrzędnymi do innych. Odpowiednio dobrane i sformułowane stanowią motyw działania, nadają temu działaniu sens. Cele kształcenia odnoszą się do uczniów i opisują zmianę jaką chcemy w nich uzyskać. cel zależy od przedmiotu działań uczniów poprzez świadomy i czynny współudział w działaniach dydaktycznych i wychowawczych. Skierowany jest na działanie przedmiotu zamierzonych działań. Uczeń ma formułowane zadania pod postacią pytań i poleceń, żądających wykonania pewnych czynności wynikających z celu.

22. Istota zmiany dokonującej się w toku komunikacji między nauczycielem, a uczniami.

Pod pojęciem komunikacji rozumiemy zdolność posługiwania się językiem w sposób skuteczny, jak i dostosowany do sytuacji ze względu na oczekiwania, jakie ma rozmówca wobec słuchacza. Zmiana dokonująca się w toku komunikacji między nauczycielami a uczniami polega na:

gwarancja komunikatywności jest zrozumiałość, prawdziwość i słuszność wypowiedzi.

23. Kontrola i ocena ucznia ze strony nauczyciela (istota i rodzaje)

Pojęcie kontroli i oceny ucznia związane jest z procesem oceniania jego rozwoju i dotyczą czynności nauczyciela, którego celem jest zebranie informacji o uczniu. W ZEW proces oceniania to proces sprawdzania i orzekania, jak się ma faktyczny rozwój dziecka do rozwoju zakładanego w realizowanym programie edukacji.

Kontrola przeprowadzana przez nauczyciela to gromadzenia i scalanie informacji o uczniach i klasie. Przeprowadza ja poprzez obserwacje, rozmowy lub przez prace domowe, sprawdziany czy testy.

Ocena powinna dotyczyć całościowego rozwoju ucznia w sferze fizycznej, intelektualnej i społeczno-emocjonalnej. W EW ocenę przedstawia się w formie opisowej z przewaga komentarza pedagogicznego. Taka ocena jest wynikiem wnikliwej obserwacji zachowań ucznia i analizowania jego wytworów.

Ocenę opisową konstruujemy w następujących terminach:

Kontrola i ocena ucznia może być również związana z wyrobieniem u niego umiejętności samooceny własnej pracy i zaangażowania. Uczeń powinien zastanowić się nad tymi elementami poprzez np. zamalowanie prostokąta o następującej treści:

Jestem z siebie zadowolony.

Stać mnie na więcej

Mało pracowałem

24. FUNKCJE OCEN W EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ

Istotą oceny opisowej są jej trzy funkcje:

Taka ocena nie etykietuje dzieci, nie zawiera krytyki osoby, pełni funkcji kary czy nagrody, lecz bierze pod uwagę wkład dziecka, jego wysiłek włożony w zadanie, uwzględnia postęp, dokonał się w dziecku i zachęca do dalszej pracy. Ocena ta informuje, co zrobił dobrze, co źle, co musi zmienić, żeby lepiej. Uczeń musi sobie uświadomić, że ma prawo do popełniania błędów i nie będzie za to karany złą oceną. Nauczyciel ocenia co uczeń robi, ponieważ to dziecko może zmienić, a nie to postrzega jako osobę( na to dziecko nie ma wpływu.

25. Ocenianie w edukacji wczesnoszkolnej.

W edukacji wczesnoszkolnej stosowane jest ocenianie opisowe, które jest ocenianiem wspierającym rozwój uczniów, pełni także role motywacyjną i informacyjną. W ocenie opisowej nauczyciel zwraca się bezpośrednio do ucznia traktując go jak partnera.

Ocena opisowa:

- daje dziecku informacje o tym, co już umie a nad czym ma pracować

- uwzględnia możliwości dziecka

- bierze pod uwagę wkład pracy dziecka

- zachęca do dalszej pracy

- nie zawiera krytyki, nie pełni funkcji nagrody i kary

- uwzględnia postęp, jaki dokonał się w dziecku

- jest skierowana bezpośrednio do uczniów - podmiotowość u uczniów

Rodzaje oceny opisowej:

- śródroczna - informuje o postępach w nauce dziecka, a także wyposażona jest we wskazówki i zalecenia do dalszej pracy w 2 semestrze

- końcoworoczna - jest informacją o osiągnięciach ucznia w danym roku szkolnym, nie zawiera zaleceń

Formy oceny opisowej:

- werbalne - zwrócenie bezpośredniej uwagi - zrobiłeś błąd, pięknie przepisałeś

- poprzez gesty i mimikę - wskazujemy palcem błąd, aż dziecko samo go zauważy i poprawi go

- znaczki - słonka, chmurki - nieograniczona możliwość podwyższania, zbędna rywalizacja

- puzzle - za każde zadanie dobrze wykonane puzzel jako nagroda

26. Samokontrola i samoocena jako działania podmiotowe uczniów kias I-III oraz ich wpływ na ich uczenie

Podmiotowość ucznia wiąże się z możliwością wyboru, decyzją co do swojego działania i postępowania oraz odpowiedzialnością za swoje działania. Uczeń podejmując decyzje musi sam kontrolować swoje działanie i co pewien czas sam się oceniać. Dokonując samokontroli i samooceny staje się podmiotem. Wychowawcza wartość samooceny i samokontroli jest niewątpliwa. Koncentruje uwagę ucznia na merytorycznej pracy, odsłania jej mechanizmy, przekształca motywy uczenia się w coraz bardziej bezinteresowne. Dokonując samo oceny ma świadomość jaka jest jego wiedza i co już wie, nad czym musi jeszcze popracować, co już dobrze opanował a czego jeszcze nie wie. Na podstawie takiej wiedzy o sobie może wybierać następne zadania, mając świadomość swojej wiedzy i niewiedzy. Może świadomie sobie wybierać tematy wiedząc że da sobie z nimi radę. Podejmując temat bardziej będzie się na bieżąco kontrolował i próbował znaleźć odpowiedzi na pytania które go nurtują. Przez to będzie poszukiwał wciąż nowych wyjaśnień i rozwiązań mając ciągle świadomość tego co już wie, a czego jeszcze nie wie. W ten sposób uczeń uczy się uczenia się.

27. Nauczyciel jako podmiot działań preparacvinvch, realizacyjnych i kontrolno- oceniających.

Nauczyciel jako podmiot jest sprawcą czynności, generuje cele, dokonuje wyborów, podejmuje decyzje i ocenią. W fazie preparacyjnej projektujący nauczyciel i uczeń przygotowuje się do działania. Nauczyciel jako podmiot sam formułuje cele i zadania, ocenia stan wiedzy warunków i_środków. sam też podejmuje działania wychowawcze. Bywa twórcą, użytkownikiem zadań. W fazie realizacyjnej nauczyciel przekazuje wiedzę sam decydując o metodach, formach, środkach dydaktycznych, wydając.uczniom polecenia, sam też decyduje o działaniach korektywnych i kompensacyjnych w stosunku do uczniów. W fazie kontrolno-oceniającej nauczyciel jak podmiot kontroluje i ocenia stan wiedzy uczniówo jak też decyduje jaka ma być forma kontroli i oceny.

28. Nauczyciel jako przedmiot działań preparacyjnych, realizacyjnych i kontrolno oceniających

Podmiotowość jest kategorią wybitnie subiektywna. W związku z tym jedynie konkretny człowiek (uczeń, nauczyciel) może określić czy jest podmiotem czy nim nie jest. Poczuciem podmiotowości nazywa się star. świadomości człowieka, który towarzyszy jego myśleniu, działaniu, zachowaniu, wartościowaniu, wytwarzaniu celów, podejmowania decyzji, wspóldecydowanju. W większości sytuacji nauczcie! jest podmiotem działań. Treści kształcenia

odpowiednio dobrane i uporządkowane tworzą program nauczania określany zamiennie materiałem nauczania. Mówi sie wtedy o trójwymiarowvm układzie treści kształcenia.

Tworzą go cele kształcenia, materiał kształcenia i wymagania programowe. Ten trójwymiarowv układ treści kształcenia jest nauczycielowi odgórnie narzucony i na tej samej

zasadzie nauczyciel cele i tręści kształcenia nąrzuca uczniom. "Nauczyciel jest przedmiotem działań kontrolno - oceniających prze dyrektora szkoły.

29 Uczeń jako podmiot działań preparacyjnych, realizacyjnych i kontrolno-oceniających.

W edukacji szkolnej uczniowskie poczucie wolności i wpływu a także wartości od nich pochodnych zależy od wielu czynników warunkujących, a głównie zaś od klimatu wolności, demokracji, odpowiedzialności bezwarunkowego akceptowania każdego ucznia jako osoby, humanistycznych intereakcji społecznych , nauki szkolnej bez leku, ich prawa do swobodnych inicjatyw w toku lekcji, swobody wyboru ofert edukacyjnych współdecydowania uczniów o sprawdzianach oraz ocenie własnych osiągnięć szkolnych. Spełnienie wymienionych warunków stwarza realne szanse wpływania uczniów na własna edukację szkolną. U jest podmiotem działań preparacyjnych, realiz i kontrolno-ocen.kiedy:

wybiera , o czym i jak chce się uczyć, formułuje cel i zdanie

wybiera metodę oraz formę miejsce zajęcia oraz czas jej trwania

sam wykonuje zadania kontroluje i ocenia sam dokonuje kompensacji i korekty.

31. Jakie można wymienić role nauczycieli, od których zależy podejmowanie przez uczniów działań podmiotowych?

Zawód n-la ulega daleko idącym przemianom, przypisuje się mu znaczącą rolę w procesie przemian ludzi i grup społecznych. Nauczyciel to człowiek niewzruszonych zasad i szerokich horyzontów, to jednostka niosąca posłannictwo mistrza. To uczony w swej specjalności i wielki znawca duszy młodzieży. To umysł systematyczny, starannie planujący działania a ' przy tym szczery, spontaniczny :to bogata i pełnowartościowa osobowość dająca przykład wychowawczych cnót. Rozpatrując profile nauczyciela —wychowawcy należy to czynić w kilku płaszczyznach, w tym: n-1 jako osoba, n-I w klasie gdzie może być przywódcą, przewodnikiem, kontrolerem, organizatorem, animatorem, doradcą itd.,n-l jako członek zespołu pedagogicznego. Od nauczyciela wymaga się opanowania, dynamizmu, plastyczności. Do specyficznych właściwości n-la należą: zaangażowanie, oddanie się pracy, co często wiąże się z rezygnacją z własnego życia, konieczność bycia w stanie gotowości, autonomia związana z możliwością doboru własnego programu, sposobów realizacji, z posiadaniem własnych sądów, poglądów, ze spontanicznością. N-1 kieruje pracą swoich uczniów, aby uczniowie robili to co mają robić i aby osiągnęli to co mają osiągnąć. N-1 może być twórcą który formułuje zadania a uczeń użytkownikiem ich i wykonawcą.

Nauczyciel to: partner, wzorzec, słuchacz, animator, artysta, badacz, edukator, inspirator, kreator, terapeuta, towarzysz, itd.

32. Co to znaczy że „nauczycie) i uczniowie świadczą sobie wzajemnie określone usługi Informacyjne" i jakie to ma konsekwencje na przebieg działań edukacyjnych?

Uczeń pytając,, odkrywa luki w swej wiedzy, wskazując na przedmiot który chciałby zmienić; nauczyciel wiedząc o tym, dostarcza środki i sposoby lub wskazuje, w jaki sposób je uzyskać. Nauczyciel zmienia ucznia i uczeń świadomie zmienia siebie; nauczyciel zdając pytania, jest zmieniony odpowiednio przez ucznia (z niewiedzącego co uczeń wie w poinformowanego o stanie jego wiedzy); równocześnie, jak już nadmieniono uczeń wykonując polecenia, wykonuje czynności mające mieć jakiś walor istotny z punktu widzenia celów nauczyciela, tworzy informacje i ich struktury, które mogą mieć dla niego znaczenie w przyszłości. Mówiąc o wzajemnym świadczeniu usług informacyjnych, mamy na uwadze działania, polegające na ukazywaniu przedmiotów i celów działań własnych, wyrażaniu potrzeby i gotowości zmienienia się, bycia przedmiotem działań drugiej strony (osoby), bycia podmiotem zmiany drugiej strony, co można wyrazić następująco: „ Wiem, co mam w sobie zmienić (przedmiot); wiem,' na czym zmiana ma polegać (jaki mam stan osiągnąć), ty możesz mi umożliwić zmianą, chce być przedmiotem twojego działania i w zamian mogą świadczyć dla ciebie to a to ". Wymiana informacji dla przebiegu działań edukacyjnych ma. konsekwencje takie iż uczeń kierowany przez nauczyciela zaczyna poszukiwać informacji z różnych źródeł, po to aby znaleźć odpowiedz na pytanie, przez co wzbogaca swoją wiedzę i umiejętności. A nauczyciel przez takie działanie dąży do wszechstronności ucznia.

33. Różne ujęcia podmiotowości na gruncie edukacji wczesnoszkolnej.

Ujęcie,, podmiotowość ucznia"

Podmiotowe traktowanie ucznia przez nauczyciela jest koniecznym warunkiem sukcesu

pedagogicznego istnieją różne sposoby podmiotowego traktowania uczniów które przybierają postać szczególnych umiejętności. Umiejętność akceptowania uczniów, rozumienia empatycznego bycia, autentycznym, rozumienia uczniów w sensie personalistycznym, porozumienia się z uczniami i zachowania niezbędnego umiaru w dawaniu uczniom swobody, jak i wywieraniu na nich niezbędnego przymusu przez nauczycieli.

W edukacji wczesnoszkolnej powinniśmy dążyć do takich sytuacji aby uczeń jak najczęściej był podmiotem.

Uczeń jest podmiotem, kiedy wpływa na przebieg wydarzeń i jest o tym wpływie przekonany,

sprawuje kontrolę nad tym co czyni i ponosi konsekwencje swoich czynów.

Innymi słowy sam wyznacza sobie cel, dobiera środki zastanawia się nad warunkami, kontroluje i koryguje działanie. Bycie podmiotem oznacza wzięcie na siebie odpowiedzialności.

Podmiotowość może wystąpić w szerokim, średnim i wąskim zakresie. Podmiotowość w pełnym zakresie występuje gdy uczeń jest autonomiczny, działa z własnej woli i na własną odpowiedzialność.

Może to być nie jedna sytuacja na przerwie lub w czasie zabaw, gdy uczeń nie jest nadzorowany.

Bywają sytuacje gdzie uczniowie samorzutnie próbują zrobić niespodziankę np. z okazji dnia wiosny, prima aprilis.

W nauczaniu wczesnoszkolnym podmiotowość ucznia najczęściej występuje w średnim zakresie, np.: nauczycie podaje temat „Portret mamy "uczeń dobiera środki, metody warunki.

Istotne cechy: uczeń zna cel bądź formuje go z nauczycielem , dobiera środki, metody, warunki, końcowy efekt rezultat, samodzielność, myślenie, działanie.

35. Analiza wybranych programów edukacyjnych klas I-III

Program „Z Ekoludkiem. w szkole" opiera sie_ na scalaniu treści należących do różnych przedmiotów nauczania wokół dwóch aspektów : dziecka- jego potrzeb i dążeń oraz środowiska społeczno-przyrodniczego. Środowisko rozpatrywane z punktu widzenia dziecka jest płaszczyzną ogniskującą, treści kształcenia i wychowania.Wyodrbnione zostały następujące płaszczyzny integracji:- dziecko a środ. Społeczne, Dziecko a środowisko geograficzne i historyczne.
Dziecko a środowisko przyrodnicze.Dziecko jego ciało zdrowie i rozwój. Dziecko a codzienne problemy matematyczne. Dziecko a sztuka, technika i muzyka. Treści społeczno-przyrodnicze są bazą do kształcenia umiejętności w zakresie języka ojczystego, matematyki, kultury i sztuki oraz techniki. W tabelarycznym rozkładzie zostały zawarte: tematyka przyrodnicza, która stanowi płaszczyznę integracji oraz kształcenia umiejętności uczniów. Cele szczegółowe odnoszą się do zamierzonych efektów pracy uczniów i mają charakter operacyjny tzn. wskazują na wynik pracy uczniów oraz wskazują jak uczniowie powinni wykazać że dany cel osiągnęli. Program zatwierdzony przez MEN profesor J.Hanin „ Wesoła szkoła" Przy opracowaniu programu brano pod uwagę by jednostka nabyła w swoim początkowym okresie życia fundamentalne podstawy wiedzy o sobie, o świecie oraz pakiet metod umożliwiających jej w przyszłości rozwijanie własnej zdolności rozumowania i wyobraźni, własnego osądu i poczucia odpowiedzialności. Program wyznacza zadania edukacji wczesnoszkolnej. Strukturę programu wyznaczają dwa główne elementy, które stanowią istotę sformułowanych celów. Są to: relacje dziecka z ludźmi, z przyrodą i wytworami kultury,kompetencje nabywane w relacjach.Programy Ekoludek i „Wesoła szkoła" mają wspólne podstawy programowe a inną bazę. Wykazują pewne różnice w nastawieniu na określone dziedziny. Ekoludek na przyrodę „Wesoła szkoła" na miejsce człowieka w otaczającym go świecie (przyrodniczym, kulturalnym).

W fazie preparacyjnej najczęściej uwidacznia się podmiotowość ucznia. Działania preparacyjne pełnia funkcję integracyjną treści polonistycznych, środowiskowych zdrowotnych itd. Scalają zajęcia w ciągu dnia czy tygodnia.

36. Uwarunkowania podejmowania przez uczniów klas I-III działań podmiotowych.

Wspieranie rozwoju psychofizycznego wychowanków wymaga spełnienia szkołę procesie dydakt-wychow określonych warunków wstępnych. Podstawowy dptyczy podmiotowego traktowania uczniów.Uczeń ma poczucie podmiotowości kiedy jej doświadcza(szanowana jest jego godność osobista, respektowane prawo do inności, nauka szkolna przebiega w atmosferze pozbawionej lęku) jest przekonany o osobistym wpływie na szkolny proces edukacyjny. Nowe cele kształceniawprowadzane do programów nauczania związane są z osobą ucznia - wychowanka i potrzebami jego podmiotowego traktowania w procesie lekcyjnym Prawo ucznia do wpływania na treści kształcenia

pozwoli mu mieć poczucie podmiotowości czyli osobistego udziału w decyzjach dotyczących jego kształcenia. Podstawową bowiem prawidłowością rozwoju młodego człowieka jest wzrastające dążeniedo samodzielności: myślenia, dokonywania wyborów, działania. Nadanie uczniowi prawa do wpływania na treści kształcenia wiąże się ze zmianą stosunku do uczącego się podmiotu. Wymaga „wyjścia zza nauczycielskiego biurka" i zbliżenia się do ucznia,Wymaga umiejętności pytania i słuchania: rozpoznawania jego potrzeb i oczekiwań - otwartość na odmienność myślenia, przeżywania i działania. Wymaga postawy ustawicznego pytania o niepowtarzalną odrębność każdego wychowanka. Dla podmiotowego funkcjonowania ucznia niezbędne jest podmiotowe funkcjonowanie nauczyciela.

37. Kompetencje nauczycieli od których zależy optymalna edukacja uczniów klas l-lll.

W lit. ped. można spotkać różne określenia kompetencji „to zdolność i gotowość do wykonywania zadań na określonym poziomie", „to wyuczalna umiejętność robienia rzeczy dobrze" (Dudzikowa, Czerpaniak - Walczak). Uwzględniając założenia i cele współczesnej edukacji przedstawiane w raportach oświatowych i bogatej lit. ped., proponuje się dziesięć obszarów kompetencji nauczyciela szkoły współczesnej:

-kompetencje merytoryczne (rzeczowe) - to nauczyciel który dobrze i dogłębnie opanował i zrozumiał materiał będący treścią nauczania w ramach danego przedmiotu;

kompetencje psychologiczno-pedagogiczne - to bardzo rozległy obszar wiedzy psych. i ped. współczesnego nauczyciela pozwalający mu znaleźć podstawę teoretyczną do działań diagnostycznych, dydaktycznych i wychowawczych, kompetencje związane z poznawaniem uczniów i ich środowiska - praca dyd. i wych. nauczyciela powinna być poprzedzona działalnością rozpoznawczą uczniów i ich środowiska, kompetencje w dziedzinie planowania i projektowania - aby działalność nauczyciela była celowa i dobrze zorganizowana musi być wcześniej dobrze zaplanowana i zaprojektowana,

kompetencje komunikacyjne i negocjacyjne - to wiedza na temat procesu komunikowania a także umiejętność efektywnego nadawania i odbierania komunikatów, -kompetencje dydaktyczno-metodyczne - ten obszar tworzy wiedza na temat istoty, zasad i metod realizacji procesu kształcenia, kompetencje związane z warsztatem pracy nauczyciela i ucznia - nauczyciel ma pełne rozeznanie w zasobach związanych z realizowanym przedmiotem, potrafi wyznaczać im odpowiednie zadania, posiada umiejętność obsługi tych zasobów,

kompetencje dotyczące kontrolowania i oceniania uczniów - nauczyciel potrafi: dobrać narzędzia ewaluacji, wytworzyć narzędzia diagnozy, stosować narzędzia pomiaru osiągnięć uczniów oraz interpretować uzyskane wyniki, przedstawić wyniki ewaluacji,

kompetencje dot. projektowania i oceny programów i podręczników szkolnych - potrzebne tu umiejętności muszą wypływać z kilku dziedzin, oceniamy w aspekcie merytorycznym i formalnym (zgodnie z pod. próg.), psych-ped (czy uwzględniają procesy uczenia się i różnice indywidualne uczniów), metodycznym, konstrukcyjnym, ewaluacyjnym,

-kompetencje autoedukacyjne, związane z rozwojem zawodowym i samokształceniem ustawiczne kształcenie i doskonalenie się stanowi ideę współczesnej

38. Style pracy pedagogicznej sprzyjające podejmowaniu przez uczniów klas I-III działań podmiotowych

Z odpowiednim stylem kierowania zespołem uczniowskim mamy do czynienia wówczas, gdy sposób postępowania nauczyciela charakteryzuje się stałością i konsekwencją. Ze względu na ten sposób kierowania można za Z. Zborowskim wyróżnić cztery typy stosunków między nauczycielem a uczniem:

-surowo-autokratyczny styl kierowania: nauczyciel stale kontroluje uczniów, wymaga natychmiastowego i bezwzględnego podporządkowania się, bezdyskusyjnej dyscypliny, nie stosuje pochwał, jedynie kary, nie ma też zaufania do samodzielności uczniów

-życzliwie-autokratyczny: nauczyciel opiekuje się uczniami, interesuje się nimi, jest dla nich przyjazny, ale utrzymuje ich w pewnej zależności od siebie, będąc głównym inspektorem norm pracy zespołu. Przejawia się w: działaniu bez porozumienia z grupą, rządzeniu w stylu ekonoma, bezkompromisowości, postawie zniechęcającej uczniów do zadawania pytań, odmawianiu wyjaśnień swoich poczynań, zmienianiu obowiązków członków grupy bez uprzedniej akceptacji z ich strony, drobiazgowym określaniu zadań uczniom, tak, by nie pozostawić im pola do samodzielnego decydowania i przejawiania inicjatywy.

-liberalny: cechuje brak zaufania do uczniów, brak wiary do ich samodzielności podczas wykonywania zadań. Nauczyciel o takiej postawie ma trudności w podejmowaniu decyzji, nie ma konkretnie sprecyzowanych celów wychowawczych, nie bierze udziału w pracy uczniów, nie służy im pomocą, pozostawia grupie całkowita swobodę w podejmowaniu decyzji, stąd jest przez uczniów nieakceptowany i odrzucany.

-demokratyczny: nauczyciel planuje i podejmuje decyzje wspólnie z uczniami, pomaga, kieruje i zachęca do uczestnictwa w życiu zespołowym, chwali i gani w sposób obiektywny. Tym samym członkowie grupy biorą udział w podejmowaniu decyzji, aprobują wprowadzenie zmiany w ich działalności, wspólnie przedyskutowują wraz z wychowawcą sprawy ich nurtujące. Nauczyciel stara się informować grupę o sprawach, postępach i stosunkach z innymi grupami, wyjaśnić grupie swoje zamiary i postawy, znajdować czas na wysłuchanie członków grupy, zrozumieć krytykę własnego postępowania, zachęcać uczniów do wyrażania swoich pomysłów i opinii, wprowadzać w Zycie propozycje wysunięte przez grupę, pozwala uczniom na pracę w sposób, który uważają za najlepszy.

Podsumowując należy stwierdzić, że styl demokratyczny sprzyja podejmowaniu przez uczniów klas I-III działań podmiotowych, które przejawia się w tym, że dzieci biorą udział w planowaniu, organizacji i realizacji działalności i jej kontroli, ponosząc w ten sposób współodpowiedzialność za uzyskane wyniki.

39.Cechy nauczyciela, od których zależy edukacja uczniów klas I —III.

Nie ulega wątpliwości, że ogromny wpływ na dziecko ma osobowość nauczyciela. Do cech osobowościowych nauczyciela należy życzliwa postawa przejawiająca się w stosunku do uczniów Dostarcza im ona modeli pro społecznego zachowania się, sprzyja zaspakajaniu ich potrzeby bezpieczeństwa i uznania, wpływa na ukształtowanie atmosfery współpracy i współdziałania Bardzo pożądaną cechą jest też sprawiedliwe postępowanie nauczyciela. Przejawem sprawiedliwego postępowania jest jednakowe traktowanie wszystkich uczniów, unikanie faworyzowania niektórych z nich. Nauczyciel powinien być osobiście zaangażowany w różne formy aktywności, czym dostarczałby wzorów swoim wychowankom. Wielu pedagogów rodziców, uczniów i nauczycieli twierdzi, że nauczyciel powinien być przede wszystkim wyrozumiały, otwarty na dzieci i ich problemy, kompetentny, wrażliwy, umiejący słuchać, tolerancyjny, łatwo nawiązujący kontakty, konsekwentny, chętnie pomagający innymi opiekuńczy, umiejący udzielać wsparcia, odpowiedzialny, stanowczy w działaniu, szczery', troskliwy, umiejący wzbudzić zaufanie, serdeczny, pogodny, cierpliwy, taktowny, elastyczny,' stymulujący. Jednym słowem powinien być wzorem do naśladowania, dobrym fachowcem i osobą* z którą uczniowie chętnie przebywają.. . Tolerancja (z języka łacińskiego tolerare - "znosić", "cierpieć"), świadoma zgoda na wyznawanie i głoszenie przez innych ludzi poglądów, z którymi się czasami nie zgadzamy, oraz na wybór sposobu życia uważanego przez nich za właściwy, chociaż go nie aprobujemy Tolerancja oznacza rezygnację ze stosowania przymusu wobec innych, zakres tolerancji jest historycznie zmienny.Odpowiedzialność, obowiązek ponoszenia przewidzianych przez przepisy prawne konsekwencji zachowania się własnego lub innych osób. W zależności od przyjętego dla jej ustalenia kryterium, rozróżnia się wiele rodzajów odpowiedzialności: cywilną, karną konstytucyjną, polityczną, prawną.Wrażliwość, zdolność odczuwania wrażeń rozumianych jako: 1) zdolność do odczuwania wrażeń zmysłowych. 2) skłonność do odczuwania uczuć, emocji - forma uczuciowości

40 Rodzaje czynności wg Poplucza

-Czynności przygotowawcze wiążą się z planowaniem pracy pedagogicznej, którego istota polega na projektowaniu działania długookresowego , jak i pojedynczego zajęcia.

To czynności związane z planowaniem: przygotowanie zadań, treści i toku pracy, aby mogła ona przebiegać możliwie bez zakłóceń

Nigdy czynności zaplanowane nie zostaną realizowane w sposób identyczny do przygotowanego

-Czynności motywujące celem ich jest mobilizacja uwagi, zainteresowania i sił uczniów do
rozwiązywania zagadnień oraz ich chęci do działania.

Elementy czynności motywujących:

* wywołanie zainteresowania danym zagadnieniem przez ukazanie jego ważności, atrakcyjności czy przydatności

indywidualne wywołanie potrzeby podjęcia pracy nad zadaniem ( w przypadku prac samodzielnych)

stosowanie dodatkowych bodźców motywujących (uwag, pochwał, pokazów) W czasie samodzielnej pracy uczniów

* ocenianie wysiłku uczniów i zachęcanie ich do pokonywania trudności przez pomaganie, dodatkowe wyjaśnianie, porównywanie z innymi.

-Czynności informujące wiążą się z nauczaniem przez informowanie, a więc jedną z podstawowych dróg uczenia. Dzięki niezbędnym informacją nauczyciela, uczniowie zdobywają podstawy swego wykształcenia, wiadomości o faktach i ich związkach.

Są to czynności, dzięki których zastosowaniu nauczyciel powoduje opanowywanie przez uczniów nowych wiadomości w sposób uporządkowany, a celem tych czynności jest wywołanie zmian w poziomie wiedzy uczniów, co pozwala im na dalsze jej opracowywanie na drodze bardziej samodzielnej, teoretycznej lub praktycznej

Czynności naprowadzające cechą jest pomaganie uczniom w samodzielnej pracy, naprowadzenie ich na właściwy tok dociekań myślowych. Czynności nie mogą być wyrazem rygoru, który może doprowadzić do zaniku chęci pokonywanie trudności i zahamowania logicznego myślenia uczniów.

Czynności kontrolne (porządkujące opanowanie wiedzy i umiejętności) mają na celu czuwanie nad prawidłowym i skutecznym uczeniem się uczniów. Celem czynności jest stałe sprawdzanie zadań realizowanych przez każdego z uczniów, aby nie dopuścić do zaległości w poziomie ich wiedzy

Czynności korektywne i alternatywne

Stanowią pogotowie ułatwiające nauczycielowi działanie skuteczne. Planowanie tych czynności uzasadnione jest potrzebą przewidywania przez nauczyciela trudności i przeszkód, mogących pojawić się na każdym zajęciu.

41. Jakiego rodzaju czynności wg. W. Kojsa podejmuje nauczyciel kierują edukacją uczniów klas młodszych?

Wg. W. Kojsa zadanie dydaktyczne można określić jako żądanie uzyskania pewnego stanu, wykonania pewnych czynności na zbiorze danych wyjściowych w celu otrzymania pożądanego ich stanu. Podstawowymi składnikami zadania są dane wyjściowe (dane zadania) oraz żądanie (polecenie, rozkaz) określające co należy z danymi uczynić i do czego dojść (oczekiwany wynik końcowy). Zadanie jest tworem językowym, a więc tworem celowym, który ma swego twórcę. Powstaje w określonym działaniu, aby jako wynik mogło być wykorzystane w innym działaniu. Zadanie ma więc swego twórcę i użytkownika. Może to być ta sama osoba np. nauczyciel, tworzący zadanie aby zastosować go na lekcji. Mogą to być też różne osoby, np. autor podręcznika-twórca i nauczyciel-użytkownik. Użytkownik zleca wykonanie zadania w celu wywołania pożądanych przez siebie zmian w osobowości wykonawcy. Wykonawca przekształca otrzymane dane i uzyskuje końcowy efekt. Celem twórcy jest sformułowanie zadania, spełniającego wymogi określane przez ogólne cele kształcenia, program nauczania danego przedmiotu, stan rozwoju określonej dyscypliny naukowej, stan wiadomości i umiejętności użytkownika i wykonawcy. Pożądany obraz tego zadania powstaje w jakimś związku z dążeniem wywołującymi działania twórcy. Przedmiotem działań twórcy są więc dwa podzbiory. Pierwszy obejmuje wszystkie dostępne twórcy operatory, które spełniają wymogi wynikające z przyjętego celu, cech użytkownika. Drugi zawiera wszystkie takie znane i dostępne twórcy obiekty, które również spełniają wymogi wynikające z przyjętego celu. Druga część zadania to obiekt operacji. Stanowi wynik wyboru spośród już istniejącego podzbioru obiektów lub wynik stworzenia nowego obiektu . Nauczyciel jako twórca zadania dydaktycznego powinien być nie tylko znawcą danej dyscypliny naukowej, ale także powinien cechować się rozległą wiedzą o uczniu. Musi on więc wykonać 3 czynności, wybrać obiekt, wybrać operatora oraz połączyć obiekt i operatora w jedną całość. Kolejnym elementem działania prowadzącego do powstania zadania jest podmiot działania. Jest to taki system informacji, który może wyznaczać cele, przedmioty, środki, metody formułowania zadań dydaktycznych, jest zdolny do uzyskania pożądanych wyników oraz wyznaczenia i przeprowadzenia działania kontrolno-oceniającego, właściwego dla tworzonych zadań.

42. Działania samokontrolne i samooceniające nauczyciela 'zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej?

Każdy dobry, refleksyjny nauczyciel zadaje sobie pytania dotyczące własnej pracy i postaw. Samoocena to celowe i systematyczne Obieranie informacji o przebiega i wynikach własnej pracy w celu planowania własnego rozwoju. Obszary samooceny są różne i iaegą dotyczyć:

• w pracy nauczyciela: trafności celów, planowania dydaktycznego, stosowanych metod pracy, skuteczności nauczania, motywowania uczniów, gromadzenia i przekazywania wiedzy, korygowania działań Zaplanowanie i przeprowadzenie indywidualnej samooceny przez nauczyciela, analizowanie efektów własnych działań, sukcesów, porażek w konsekwencji prowadzić będzie do; autorefleksji, planowania dalszego rozwoju zawodowego i doskonalenia warsztatu swojej pracy.

Przystępując do projektowania samooceny nauczyciel powinien określić, z jakich źródeł może uzyskać informacje

O swojej pracy i w jaki sposób ją pozyska. Jedną z możliwości jest rozmowa pohospitacyjna. Ciekawą formą zdobywania
informacji na temat przeprowadzonych zajęć mogą być pytania skierowane bezpośrednio do uczniów typu: „Czego
dowiedzieliście się na tych zajęciach?" „Jak się czuliście" „Co sądzicie o tych zajęciach?" „Jak wykorzystacie te
umiejętności?". Dzieci mogą odpowiadać ustnie lub przedstawić swoją ocenę w sposób graficzny ( np. wybór buźki, zaznaczenie na skali, wybór kolorów). Można również skierować ankiety do rodziców, badając efektywność nauczania i działań wychowawczych.

43. Działania preparacyjne uczniów w toku ZEW ?

Na działalność dydaktyczną składają się czynności nauczycieli i uczniów. Czynności te wywołują określone skutki: nauczanie wywołuje uczenie się a w rezultacie uczenia się uczeń opanowuje jakieś wiadomości, umiejętności i nawyki, kształtuje swoje przekonania, postawy, pogląd na świat i własne systemy wartości. Każdemu działaniu głównemu towarzyszą działania pochodne . W działaniu edukacyjnym prof. Kojs wyróżnia: fazę preparacyina. realizacyjna, kontrolno-oceniaiaca. W fazie preparacyinei uczeń (jak i nauczyciel) wykonuje czynności wstępne- przygotowuje się do zadania. Tu następuje:

• Formułowanie celów , którymi może być: nabycie wiadomości, umiejętności, zachowań,

działań, przekonań i poglądów.

• Dobieranie środków, które mogą umożliwić osiągnięcie celu. Środkami tymi mogą być nabyte już wcześniej wiadomości i umiejętności a także el. z najbliższego otoczenia.

Uświadomienie sobie warunków wewnętrznych (cechy psychofizyczne) i zewnętrznych (środowisko otaczające, układ przestrzeni, materiały...).

Dobór metod.

Zabezpieczenie sprawnego działania kanałów informacyjnych.

44. Działania realizacyjne uczniów w toku ZEW.

W fazie realizacyjnej następuje wykonawstwo czyli występują czynności związane z odbiorem informacji polegające na przyjęciu informacji zmysłowej lub znakowej Informacje emituje otaczająca nas rzeczywistość - odebrana przez zmysły pozostawia w układzie nerwowym jakiś ślad w postaci wyobrażenia lub pojęcia. Następnie jest dekodowana (rozumiana), co jest punktem wyjścia do przetwarzania informacji, przekazywania i przechowywania (pamiętania). „Zrozumiałem, pojąłem, więc zapamiętuje,

i tym samym zmieniam siebie jako osobę uczącą się". Zapamiętywanie może być

mimowolne, zw,ązane z sferą emocji lub dowolne, zw.ązane z wyrkiem naszej woli Przy zapamiętywana, przedmiot zmienia się w osobę ucząca się w sposób kompleksowy -następuje mtegracja treści. „Kompleks" to zespół czynności i działań zarówno uczniów jak i nauczyciela oraz spójny zespół treści programowych ukierunkowanych zadań poznawczych i podporządkowany charakterystycznemu dla każdego kompleksu tematowi głównemu W trakcie fazy realizacyjnej jeśli uczeń zna cel może sam siebie kontrolować i oceniać. Elementy samokontroli stosuje się wybiórczo i uczeń sam może dokonywać autokorekty. W trakcie działań realizacyjnych, skierowanych na obiekty zewnętrznej występują ściśle z nimi związane działania skierowane na wywołanie zmian w osobie działającej (zmieniam samego siebie pod wpływem nowych informacji). Każde działanie realizacyjne jest źródłem informacji do działań kontrolno - oceniająco - korektywnych, które przebiegają równolegle do działań realizacyjnych, zabezpieczając ich prawidłowy przebieg. W działaniach realizacyjnych i kontrolnych istnieje wspólny podmiot działania.

45. Działania kontrolno-oceniające uczniów w toku ZEW

Ocena to sąd wartościujący

Kontrola to porównywanie czegoś z odpowiednim wzorem

Według Kojsa działania kontrolno-oceniające to oparta na faktach refleksja nad własnym

działaniem realizacyjnym. .

Zadaniowy charakter nauczania stawia uczniów w sytuacjach wymagających oceniania i

kontrolowania wyników (etapowych i końcowych). Uczniowie wdrażani są do sprawnego

posługiwania się różnymi formami ocea

oceny słowne

ocenianie punktacyjne

ocenianie porównawcze

W takim systemie uczeń współtworzy kryteria i normy oceny.

Ocenianie słowne pomaga uczniom zdobywać informacje o swoich postępach i uczy ich refleksyjnego spoglądania na swoje osiągnięcia. Chcąc lepiej poznać siebie i innych uczniowie wymieniają o sobie opinie na określony temat porównując je ze stanem wyjściowym, dyskutując nad pytaniami: co dobrze umiem, a co słabo, czego nie umiem wcale, co chciałbym lepiej poznać, zrozumieć?

Ocenianie punktacyjne (quizy) uczeń sprawdza, kontroluje swoje wiadomości i umiejętności oceniając je na podstawie ilości uzyskanych punktów.

Ocenianie porównawcze (zadania kontrolne) uczeń weryfikuje, porównuje swoje odpowiedzi z odpowiedzią poprawną.

46. Działania samokontrolne i samooceniające uczniów w toku zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej?

Samokontrola jest przejawem dyscypliny umysłowej, kontroli nad umysłem w toku zdążania do uzyskania efektu podjętego działania.

Ogólne panowanie nad sobą ucznia jest warunkiem umożliwiającym mu przeprowadzenie samokontroli wykonywanych przez siebie prac. Samokontrola uczniów obejmuje wszelkie zadania wykonywane na lekcji zarówno dydaktyczne jak i wychowawcze. Uczniowie sami kontrolują przebieg i wyniki swojej pracy. Podstawowe składniki cyklu czynności ucznia to:

przygotowanie pracy nad zadaniem,
- jego opracowanie

samodzielne skontrolowanie

.Samokontrola wiąże się z umiejętnością samooceny ucznia. W skład samooceny i samokontroli wchodzą: przebieg pracy nad danym zadaniem, poprawność zadania i jego wyniku, strona zewnętrzna pracy.

Samokontrola i samoocena służą powstawaniu refleksji ucznia nad samym sobą, nad zmianą tego, co robi, nad sposobem swojej pracy.

Działania ucznia polegają na analizie wykonanego zadania, dostrzeganiu i poprawie błędów. Nauczyciel ustosunkowuje się nie do błędów lecz do tego, jak uczeń sobie z nimi radzi i jak je rozwiązuje.

Dokonując samokontroli i samooceny uczeń sprawdza swoje wiadomości i umiejętności, porównuje je z umiejętnościami rówieśników, analizuje swoje możliwości (jak działam, co osiągam, jaki jest efekt mojej pracy, czy spełnia moje oczekiwania, co mogę zmienić w samym sposobie działania?).

47. Znaczenie kompetencji językowych nauczycielaw toku ZEW.

Wypowiedzi nauczyciela pracującego w typowym systemie klasowo-lekcyjnym zajmują obecnie ponad 70% czasu lekcyjnego.Nieoceniony wpływ na kształtowa­nie- kompetencji językowej dziecica ma nauczyciel^Skutreczność kształcenia jezykowego uczniów w dużej mierze uzależniona jest od kompetencji językowej nauczyciela„jego wiedzy o świecie,o systemie językowym,.ale także i skuteczności oddziaływania na ucznia za pomocą określonych aktów mowy. Czynniki wł aściwego komunikowania się pozwalają na osłabienie lęków szkolnychr, służą zarazem.wzmacnianiu samooceny i. budowaniu pozytywnego obrazu własnej osoby przez ucznia..Uczenie dziecka jest próbą wyjścia poza obowiązujący schemat i zbliżenia relacji nąuczyciel-uczeń do autentycznego komunikowania się zwłaszcza,.że celem nauczycieli jest coś więcej niż tylko przekazywanie faktów i informacji. Konieczne są zmiany w postawach uczących..Badacze aktów mowy nauczyciela na lekcji stwierdzają,że- najliczniejszą grupę wśród wielu stanowią: imperatywa (pytania,polecenia.wskazówki) i wyjaśnienia(akty orzeka­jące) .Wg wskazówek psychologów,wypowiedzi skierowane do ucznia nie powinny byćocenami,ale opiniami i wyrażeniami,czyli tekstami z pozycji "ja" (nie"ty") Umiejętności właściwego wyrażania wypowiedzi aprobujących w języku mówionym nauczyciel może wykorzystywać podczas recenzowania prac pisemnych swoich uczniów.Powinny to byćnie tyle oceny,co opinie nauczyciela.

48. Funkcje języka

  1. f. Referencyjna (komunikatywna)dotyczy sposbu przedmiotu wypowiedzi , językoznawcy posłgują się zamiennie pojeciem f. Informatywnej. To jest N, tamten to ralista

  2. f. Performatywna - definiowaniedotyczy użycia języka w którym ustanowione są pewne faktylub związki poprzez takie właśnie użycie. Wyobraznia to sztuka marzeń

  3. f. Emotywna. - ekspresywna dot. Wyrazania emocji, daje upust uczuciom. Niech go licho wezmie

  4. f.wolitywna- impresywna. Wyraża dążność , służy powodowaniu pożądanych zachowań zróżnicowana w zakresie siły i rodzaju zawartego w powiedzeniu apelu, . Nie wychylaj się

  5. f. Fatyczna ma na celu utrzymanie kontaktu między mowiącym.- dialog

  6. f. Poetycka nadawca, autor tekstu zaskakuje , zachwyca rozśmiesza czemu zanadto w jednej osobie ?

7f. Metajęzykowa. Rodzaje jezykowego prawodawstwa. Jej wyodrębnienie pozwala ustalić związki i układy hierarchiczne pomiędzy słowami. Roślina krzew róża

49. Diagnoza pedagogiczna uczniów na I etapie edukacyjnym?

Podstawą diagnozy pedagogicznej są indywidualne rozmowy nauczycieli z uczniami i ich rodzicami, ciągłe obserwacje uczniów, wywiady środowiskowe, badanie testowe oraz organizowane co pewien czas zebrania nauczycieli. Opiekun klasy powinien ponadto prowadzić na bieżąco dziennik

obserwacji pedagogicznych w odniesieniu do każdego wychowanka, współpracować z rodzicami uczniów, organizacjami młodzieżowymi i pozostałymi nauczycielami, aby poznać nie tylko warunki domowe powierzonych jego pieczy dzieci i młodzieży, ich pozycje w rodzinie itp., lecz również ich zainteresowania, skłonności, tempo pracy itd. Znajomość tych danych umożliwi nauczycielom racjonalną indywidualizację pracy dydaktyczno-wychowawczej zarówno na lekcji, jak i podczas zajęć pozalekcyjnych. Stanowi też podstawę kierowania uczniów do najbardziej dla nich odpowiednich typów szkół średnich i wyższych. Nauczyciele powinni również przeprowadzać w różnych formach kontrolę i ocenę wyników nauczania, aby możliwie szybko wykrywać występujące u poszczególnych uczniów braki w zakresie opanowania treści programowych. Podstawowym środkiem służącym do realizacji tego.zadania są systematycznie dokonywane badania wyników nauczania po zakończeniu każdego działu programowego. Badania takie można prowadzić za pomocą testów pedagogicznych oraz innych sposobów i form kontroli. Ich wyniki stanowią podstawę oceny postępów w nauce one też decydują o kierowaniu uczniów opóźnionych do grup wyrównawczych w celu usunięcia wykrytych u nich braków. Zestawienie wyników w odpowiednie tabele według rodzajów popełnionych przez uczniów błędów stanowi ponadto punkt wyjścia do analizy efektywności własnej pracy przez nauczycieli i zastosowania aa tej podstawie odpowiednich środków metodycznych w celu zlikwidowania ewentualnych niedociągnięć tej pracy. Jedna z form diagnozy pedagogicznej są systematyczne spotkania tzw. rad klasowych, tzn. zebrania wszystkich nauczycieli pracujących z uczniami danej klasy. W razie potrzeby w tego rodzaju spotkaniach mogą również uczestniczyć inne osoby, np. pracownicy biblioteki szkolnej, przedstawiciele komitetu rodzicielskiego, lekarz szkolny, zaproszeni rodzice itd. Zasadniczym celem zebrań rad klasowych jest możliwie wszechstronna analiza postępów w nauce oraz zachowania uczniów. Podstawę tej analizy stanowią spostrzeżenia nauczycieli, lekarza szkolnego, rodziców itd. O poszczególnych uczniach. W ten sposób tworzy się zbiorowo pełną charakterystykę wszystkich uczniów danej klasy, czyniąc zarazem przedmiotem specjalnej uwagi tych wychowanków, którzy w danym okresie wymagają wzmożonej opieki ze strony domu i szkoły. Zdobyte tą drogą informacje o uczniach stanowią podstawę racjonalnego indywidualizowania pracy dydaktyczno-wychowawczej zarówno na lekgi, jak i podczas zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych.

50. Na czym polega, pedagogizacja rodziców.

Pedągogizacja rodziców, jest to działalność zmierzająca do stałego wzbogacenia posiadanej przez rodziców potocznej wiedzy pedagogicznej o elementy naukowej wiedzy o wychowaniu dzieci i młodzieży. Tak pojmowana pedagogizacja powinna dotyczyć przede wszystkim problematyki wychowawczej, ale także innych aspektów funkqonowania rodziny, jak np. zagadnień prawnych, zdrowotnych czy społecznych. Dzięki szeroko zakrojonej pedagogizacji wiedza rodziców może się także wzbogacić o wiadomości dotyczące higieny, genetyki, psychologii rozwojowej i wychowawczej, socjologii, ekonomii oraz medycyny. Stanisław Kawula uważa, że celem pedagogizacji jest bezpośrednia i pośrednia pomoc rodzicom w ich oddziaływaniach wychowawczych dzięki podniesieniu stopnia ich refleksyjności, wzbogaceniu świadomości pedagogicznej i przez to poprawne funkcjonowanie rodziny. Ważnym zadaniem pedagogizacji jest też kształcenie kultury pedagogicznej rodziców i innych osób zaangażowanych w procesie wychowania. Irena Jundził, analizując model kultury pedagogiczne rodziców, dostrzega wyraźna przewagę elementów emocjonalnych nad intelektualnymi i behawioralnymi. Taka sytuacja sprzyja popełnieniu przez rodziców wielu typowych błędów wychowawczych wynikających z nieznajomości potrzeb dziecka, praw rządzących jego rozwojem psychofizycznym i braku świadomości własnej roli w procesie wychowawczym. Podkreśla, że podstawy wiedzy psychopedagogicznej są niezbędnym elementem intelektualnym kultury pedagogicznej rodziców i przyczyniają się zasadniczo do budowania właściwej atmosfery Źródłem wiedzy dla rodziców w tym zakresie są: literatura popularnonaukowa, specjalistyczne czasopisma, poradniki, programy telewizyjne i audyq'e radiowe. Fachowych porad udzielają poradnie psychologiczno- pedagogiczne, pedagodzy szkolni i wychowawcy klasowi. To właśnie szkoła na skutek bezpośredniej formy kontaktów z rodzicami może wpływać na podniesienie jakości wychowania w rodzinie i poprawę sytuacji dziecka zarówno w domu, jak i w szkole. Natomiast L. Krzętowska uważa, że szkoła powinna uczyć nie tylko, jak żyć, ale jak zmieniać życie. To ambitne zadanie szkoła może realizować jedynie we właściwej współpracy z rodzicami uczniów. Główne formy tej współpracy można ogólnie podzielić na:

zinstytucjonalizowane; komitet rodzicielski i rady klasowe,

doraźne, takie jak; zebrania ogólnoszkolne, zebrania klasowe, rozmowy indywidualne nauczycieli z rodzicami, wywiadówki, difi otwarte szkoły, kontakty korespondencyjne i telefoniczne, uroczystości i imprezy szkolne, wizyty domowe.

52. Środki dydaktyczne w ZEW (w perspektywie dwóch wybranych klasyfikacji)

Istnieje wiele typologii środków dydaktycznych. Wśród nich znacznie wyróżnia się podział Fleminga i Jakoby`ego:

  1. środki naturalne- przedstawiające w sposób bezpośredni rzeczywistość

  2. techniczne obrazujące rzeczywistość pośrednio (wzrokowe, słuchowe, połączone wzrokowo-słuchowe, manipulacyjne, modelowe, automatyczne)

  3. symboliczne p przedstawiające rzeczywistość przy wykorzystaniu symboli, którymi mogą być słowa drukowane i mówione, znaki plastyczne, rysunki, itp.

Wg Okonia:

  1. środki proste:

2. środki złożone wykorzystujące rozwój techniki, nowinek, urządzeń i sprzętu

przekazującego informacje:

3. środki automatyzujące uczenie się (np. laboratoria z wyszczególnionych dziedzin nauki, maszyny dydaktyczne, komputery)

53. Zasady dydaktyczne w ZEW (w perspektywie dwóch wybranych klasyfikacji)

Zasady nauczania to normy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie umożliwia osiągnięcie celów kształcenia.

Wg Kupisiewicza i Okonia:

W. Okoń po wszelkich analizach przedstawił listę siedmiu zasad obejmującą:
- zasadę systematyczności
- zasadę poglądowości
- zasadę samodzielności
- zasadę związku teorii z praktyką
- zasadę efektywności
- zasadę stopniowania trudności
- zasadę związku idywidualizacji i uspołecznienia.
Wg Okonia nie musi to być lista zamknięta.

Zasady wg Zygmunt Mysłakowski, opierając się na założeniu, że zasady nauczania wynikają z tych prawidłowości, które rządzą procesem nauczania-uczenia się. Lista ta obejmowała zasady: poglądowości, świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie uczenia się i nauczania, trwałości zdobytych przez uczniów świadomości, systematyczności i logicznej kolejności w nauczaniu oraz dostępności, tj. dostosowania nauki do sił i możliwości uczniów.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
METODYKA NAUCZANIA EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ., Dokumenty do szkoły, przedszkola; inne, wykłady i ćwic
metody nauczania w edukacji przyrodnicznej i spolecznej
Pytania egzamincyjne, semestr 4, wytrzymałość materiałów, opracowanie pytań
pytania egzamin, Studia, nauka o materiałach
PYTANIA EGZAMIN, Skrypty, UR - materiały ze studiów, VII, Oczszczanie scieków, egzamin
pytania z egzaminu opieka farm, materiały farmacja, materiały V rok, opieka i farmakoterapia, opieka
Smt Pytania egzaminacyjne w, Stosunki międzynarodowe - materiały, II semestr, Metodologia nauk społe
Wiedza o literaturze XIX wieku- opracowane pytania egzaminacyjne, Notatki, opracowania, materiały na
Program edukacji wczesnoszkolnej, Metodyka nauczania zintegrowanego i wychowania dziecka z lekką nie
Kształtowanie pojęć geometrycznych dzieci 6 – letnich, pedagogika, metodyka zintegrowanej edukacji w
wykład 8 - formy organizacyjne nauczania, Edukacja wczesnoszkolna, edukacja wczesnoszkolna
konspekt zajęć w nauczaniu zintegrowanym - NIE obcemu, Edukacja wczesnoszkolna materiały
Zabawy z wykorzystaniem chusty, edukacja wczesnoszkolna, nauczanie wczesnoszkolne materiały
konspekt poznawanie liczby 6, pedagogika, metodyka zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej
wykład 5 - Proces nauczania, Edukacja wczesnoszkolna, edukacja wczesnoszkolna
EDUKACJA JEZYKOWA Z METODYKA wykład, Pedagogika Wczesnoszkolna i Przedszkolna, Edukacja Językowa
Opracowanie - metodyka kształcenia zinegrowanego, Wczesna edukacja, Metodyka kształcenia zintegrowan
Charakterystyka dziecka w młodszym wieku, pedagogika, metodyka zintegrowanej edukacji wczesnoszkolne

więcej podobnych podstron