TEST DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ

Autor: Ewa Jakubowska

Wstęp

Problem dojrzałości szkolnej nasuwa szereg wątpliwości i trudności, zarówno teoretycznych, jak i praktycznych. W literaturze jest zdefiniowany w następujący sposób: „Dojrzałość szkolna jest to taki poziom rozwoju, którego osiągnięcie umożliwia dziecku sprostanie wymaganiom szkoły i skuteczne przyswajanie wiedzy przekazywanej w szkole". Dojrzałość szkolna według Okonia to: „Osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego, jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym i opanowaniu treści programowych klasy pierwszej". B. Wilgocka-Oko uważa, że przy definiowaniu pojęcia dojrzałości szkolnej, jak i przy określaniu jej stopnia istotne są dwa momenty: - właściwości rozwoju dziecka i wymagania szkoły. „Odpowiedni rozwój psychiczny jest najogólniejszym warunkiem osiągnięcia dojrzałości szkolnej, a powodzenie szkolne dziecka, czyli możliwość sprostania wymaganiom szkoły - jednym ze wskaźników tej dojrzałości". Czynniki środowiskowe i opieka wychowawcza dziecka w wieku przedszkolnym są bardzo ważne, gdyż od nich zależy poziom rozwoju dziecka określony jako dojrzałość szkolna, a ostatnio coraz częściej używane określenie „przygotowanie dziecka do nauki szkolnej". Przygotowane testy pomogą częściowo ustalić poziom rozwoju dzieci 6-letnich, które należałoby wprowadzać w miesiącu maj-czerwiec. Po dokładnej ewaluacji testy można modernizować w zależności od słabych i mocnych stron, które wyszły podczas badań.

Zakres badanej umiejętności

Poprzez wprowadzenie testów dojrzałości szkolnej będziemy starać się sprawdzić poziom zdobytych umiejętności dziecka:

• głoskowania,

• rozpoznawania samogłosek i spółgłosek,

• odczytywania wyrazów z rozsypanki literowej,

• rozpoznawania głosek na początku wyrazów,

• rozpoznawania głosek na końcu wyrazu,

• oceny zdarzeń wynikających z treści zdań,

• dzielenia wyrazu na sylaby oraz przeliczania,

• przeliczania liter w wyrazie oraz kształcenie znajomości pojęcia litera, sylaba,

• oceny zdarzeń wynikających z treści zdań,

• właściwego rozumowania znaczenia wyrazów,

• rozpoznawania podstawowych kształtów,

• rozpoznawania kierunku w prawo, w lewo,

• właściwego kojarzenia cyfry z narysowanymi elementami,

• właściwego stosowania znaków matematycznych,

• dodawania i odejmowania w zakresie 10 w oparciu o konkrety,

• rozpoznawania dni tygodnia,

• rozpoznawanie i nazywanie por roku,

• odwzorowywania figur,

• rysowania szlaczków i utrzymywania się w wyznaczonej linii,

• spostrzegawczości wzrokowej.

Punktacja

Za każde wykonane zadanie dziecko otrzymuje od 0 do 2 punktów. Każde dziecko może zdobyć maksymalnie 56 punkty. Zestawienie punktacji testu gotowości do nauki w szkole obliczono dzieląc maksymalną liczbę punktów przez trzy poziomy, co daje nam następującą klasyfikację:

poziom wysoki: 38-56 pkt.

poziom średni: 19-37 pkt.

poziom niski: 0-18 pkt

Tematyka zadań

Tematyka zadań w testach dojrzałości szkolnej dotyczy:

Analiza i synteza słuchowa wyrazów

• wyróżnianie samogłosek i spółgłosek,

• wyróżnienie głosek w nagłosie i wygłosie.

Przygotowanie do czytania

• myślenie logiczne,

• ustalanie kolejności zdarzeń,

• właściwe rozumowanie znaczenia wyrazów,

• ciche czytanie.

Kształtowanie pojęć matematycznych

• orientacja w przestrzeni - rozpoznawanie kierunku: w prawo, w lewo

• rozpoznawanie figur geometrycznych

• łączenie zbioru z liczbą

• porównywanie cyfr i znajomość znaków matematycznych

• dodawanie i odejmowanie w zakresie 10

• pory roku i dni tygodnia orientowanie się w czasie

Przygotowanie do pisania

• szlaczki literopodobne

• odwzorowywanie

• wyszukiwanie różnic

Co będziemy oceniać w zadaniach?

W zadaniach będziemy oceniać stopień opanowania wiedzy z zakresu dziecka 6-letniego, jego przygotowanie do podjęcia nauki w szkole, czyli osiągnięcie dojrzałości szkolnej dotyczącej poszczególnej tematyki zadań. W tym celu został przygotowany test gotowości szkolnej, badający dojrzałość, umysłową i społeczną.

Dojrzałość fizyczną, również tak ważną, będziemy badać na podstawie zebranych informacji z nowego arkusza obserwacyjnego. Osiągane przez dzieci wyniki będziemy oceniać w skali od 0 do 2 punktów, zgodnie z przyjętym kryterium oceny. W efekcie uzyskana przez dziecko ilość punktów ze wszystkich testów daje możliwość oceny gotowości do podjęcia nauki na trzech poziomach: wysokim, średnim, niskim. Przygotowany zestaw testów nie jest z pewnością doskonały. Daje jednak informację, zwłaszcza nauczycielowi w klasie I oraz rodzicom dzieci, na temat dalszych kierunków pracy związanej z korygowaniem wykrytych braków rozwojowych.

Testy mogą być modyfikowane przez nauczycieli korzystających z tego zestawu. 

Organizacja 

Dzieci rozwiązują test indywidualnie. Polecenia wykonania zadania czyta nauczyciel i wyjaśnia dziecku niezrozumiałe dla niego kwestie.

TEST

1.Analiza i synteza słuchowa wyrazów

2.Synteza wyrazów

3.Rozpoznawanie spółgłosek i samogłosek

4.Wyróżnienie głosek w nagłosie i wygłosie

5.Przygotowanie do czytania ze zrozumieniem

Ułóż zdania z rozsypanki wyrazowej.

Poziom wysoki: 2 - 2 pkt.       Poziom średni: 1 - 1 pkt.     Poziom niski: 0 - 0 pkt

Z ilu sylab składają się poniższe wyrazy - wpisz ich liczbę:

LOKOMOTYWA  -                                           OWOCE - LISTEK  -                                                      KALAFIORY - LAS -                                                            POMIDOR  - Poziom wysoki: od 5 do 6 - 2 pkt.         Poziom średni: od 3 do 4 - 1 pkt. Poziom niski: do 2 - 0 pkt.

Z ilu liter składają się poniższe wyrazy:

Kształcenie umiejętności przeliczania liter w wyrazie oraz kształcenie znajomości pojęcia litera, sylaba

LATARKA -                                                            LUPA -

MALINA -                                                              KWIAT -

Poziom wysoki: 4 - 2 pkt.  Poziom średni: 3 - 1 pkt.  Poziom niski: 2 - 0 pkt

Dobieranka literowa:

S . LER      B . R . K      D . MEK      K . RA       WA . ON      LAT . WIEC

Poziom wysoki:5- 6 - 2 pkt. Poziom średni:3-4- 1 pkt. Poziom niski: 1-2 - 0 pkt

Rozwiąż rebus i napisz rozwiązanie: Poziom wysoki: - 2 pkt.  Poziom niski: - 0 pkt

6.Myślenie logiczne, ciche czytanie, ustalanie kolejności zdarzeń

Przeczytaj zdania i oceń co wydarzyło się najpierw, a co potem. Wpisz odpowiednie cyfry w okienko.

Mama kupiła mleko w  kartonie. 1

Kot pije mleko. 2

Mama była w sklepie. 3

Ola nalała mleko do miski. 4

Poziom wysoki: 4 - 2 pkt.  Poziom średni: 3 - 1 pkt.  Poziom niski: 2 - 0 pkt

Połącz odpowiedni wyraz z obrazkiem. Kształcenie umiejętności właściwego rozumowania znaczenia wyrazów.

 

  Poziom wysoki: 4 - 2 pkt.  Poziom średni:3- 1 pkt.  Poziom niski: 2 - 0 pkt

7.Kształtowanie pojęć matematycznych, rozpoznawanie figur geometrycznych

8.Orientacja w przestrzeni

  Pomaluj wskazaną liczbę owadów, na dowolny kolor.

9.Porównywanie cyfr i znajomość znaków matematycznych

Wykonaj dodawanie i odejmowanie, zapisz odpowiedni wynik. Możesz posługiwać się liczmanami.

3+4= 7-3=

10-2= 8-2=

6+4= 5+3=

2+1= 5-4=

Poziom wysoki: 8 - 2 pkt. Poziom średni: 6 - 1 pkt. Poziom niski: 4 - 0 pkt

10.Pory roku i dni tygodnia

Odszukaj dzisiejszy dzień i pomaluj to pole na czerwono. Jaki dzień był wczoraj? Zamaluj to pole na niebiesko. Jaki dzień będzie jutro? Zamaluj to pole na zielono.

Poziom wysoki: 3 - 2 pkt.  Poziom średni: 2 - 1 pkt.  Poziom niski: 1 - 0 pkt

Połącz odpowiedni obrazek z nazwą pory roku.

11.Przygotowanie do pisania

5

---