 | Pobierz cały dokument a.w.maszke.metodolog.podstawy.badan.pedagog.doc Rozmiar 870 KB |
A. W. Maszke
METODOLOGICZNE PODSTAWY BADAŃ PEDAGOGICZNYCH
Rozdział I
PODSTAWOWE ELEMENTY WIEDZY O NAUCE I POZNANIU NAUKOWYM
1. Pojęcie nauki
Słowo „nauka" jest wieloznaczne. Różni ludzie stosują termin „nauka” w różny sposób i u różnych kontekstach. Dla jednych „naukę” uważa się za zespól dyscyplin naukowych, takich jak, np. fizyka, chemia, geografia, historia uprawianych w szkole wyższej lub instytucji naukowo-badawczej. Dla drugich nauka oznacza zajęcie podejmowane przez osoby charakteryzujące się pewnym typem postawy naukowej, a dla jeszcze innych jest to wiedza o badanych zjawiskach empirycznych. Wg T. Pilcha pojęcie „nauki” jest wieloznaczne i w zależności od kontekstu przybiera różny sens, w tym m.in. dydaktyczny, instytucjonalny. treściowy, historyczno-socjologiczny i funkcjonalny. Wg tego Autora nauka przybiera sens dydaktyczny wówczas, kiedy oznacza czynność nauczania kogoś lub uczenia się. W tym znaczeniu mówimy o nauce w szkole. Sens instytucjonalny przyjmuje nauka wówczas, gdy pod tym pojęciem kryje się dyscyplina naukowa uprawiana na poziomie szkoły wyższej lub instytucji naukowo- badawczej. Nauka w sensie funkcjonalnym oznacza ogół czynności składających się na działalność badawczą, prowadzącą do tworzenia i rozwijania nauki, zgodnie z metodami mającymi zapewnić obiektywne, zasadne i uporządkowane poznanie danej dziedziny rzeczywistości (1995, s. 4).
Trudność jednoznacznego zdefiniowania nauki wynika także i stąd, że ludzie często mylą to, czym jest nauka z jej metodologią. Metodologia określa wszelką ..naukę" jako społecznie zorganizowaną działalność ludzi mającą na celu obiekt) wne poznanie istniejącej rzeczywistości przyrodniczej bądź społecznej. I w tym znaczeniu naukę można rozpatrywać jako zespół czynności związanych z pozyskaniem określonej wiedzy na dany temat, bądź jako rezultat tych czynności. Obejmuje ona zatem badania naukowe i będącą ich wynikiem wiedzę naukową. Zakres obu tych powiązanych ze sobą pojęć, tj. wiedzy naukowej i badań naukowych, składa się na pojęcie „nauka”.
Taki też podwójny sens nauce nadaje temu pojęciu K. Ajdukiewicz, pisząc: „Termin nauka bywa dwojako rozumiany. Przy pierwszym jego rozumieniu, naika to tyle. co rzemiosło uczonych, czyli ogół czynności wykonywanych praz oczonych jako takich. Przy drugim, terminem „nauka” określa się wytwór
tych czynności, a więc system twierdzeń, do uznania których doszli uczeni w swym dążeniu do poznania rzeczywistości” (1965, s. 173). O dwóch znaczeniach terminu „nauka” pisał także T. Kotarbiński w sposób następujący:
 | Pobierz cały dokument a.w.maszke.metodolog.podstawy.badan.pedagog.doc rozmiar 870 KB |