POJĘCIE ADMINISTRACJI

Władza wykonawcza; zarządzanie kimś, czymś

Definicja mieszana : wykonuje ustawy uchwalone przez parlament pod kontrolą sądu

Definicja negatywna : czym administracja nie jest

ADMINISTACJA =/= władza sądownicza, władza ustawodawcza

PODZIAŁY ADMINISTRACJI

według zasięgu działania

a) administracja centralna - Rada Ministrów, prezes, kierownicy

b) administracja terenowa - wojewoda, starosta

według podmiotu kryterium

a) administracja rządowa - administracja centralna + terenowa

b) administracja samorządowa - administracja terenowa tylko

według użytych środków

a) administracja władcza - posługiwanie się środkami przymusowymi

b) administracja niewładcza - pomoc społeczna, przyznawaniedotacji, świadczenie usług komunalnych

według kryteriów resortowych - administracja finansowa, celna, oświatowa

CECHY ADMINISTRACJI

Ciągłość

Stabilność

Ma charakter władczy- ma możliwość stosowania środków przymusu administracyjnego, ale tylko wówczas i w takich granicach, w jakich jest to dopuszczalne prawem

Ma charakter twórczy - tworzy akty normatywne np. rozporządzenia, statuty, wytyczne, które później stosuje

działanie na zasadzie kierownictwa i podporządkowania

ma charakter monopolistyczny - działanie w ramach powierzonych przez prawo kompetencji jako wyłączny gospodarz we właściwej kategorii spraw

ma charakter bezosobowy (liczy się stanowisko, nie konkretna osoba)

działa w imieniu i na rachunek państwa bądź jednostki samorządu terytorialnego

działa na podstawie i w granicach prawa

w ramach struktury działają organy administracyjne a nie osoby fizyczne

USTRÓJ ADMINISTRACJI PUBLCZNEJ

Administracja publiczna - administracja rządowa + administracja społeczna

Administracja rządowa - działania podejmowane przez państwo

Zasada centralizacji - sposób zorganizowania aparatu administracyjnego gdzie organ wyższego stopnia wpływa na organ niższego stopnia za pomocą poleceń, instrukcji, wytycznych itp. (uporządkowanie pionowe bądź poziome)

Hierarchiczne podporządkowanie - zależność organu niższego stopnia od organu stopnia wyższego, że organ wyższego stopnia ma prawo kierowania pracą organu niższego poprzez polecenia oraz decyduje o obsadzie personalnej organu niższego ( zależność służbowa, zależność osobowa)

Zasada decentralizacji - organy niższego stopnia nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. Organ wyższego stopnia nie może więc wydawać poleceń organom na stopniu niższym w zakresie sposobu załatwiania określonych spraw. Organ wyższego stopnia nadzoruje działalność organu niższego, ale nim nie kieruje.

Zakres działania organu - wynika z przepisów ustrojowych np. nawiązanie porozumienia pomiędzy jednym podmiotem a drugim (potrzeba oświadczenia woli)

Kompetencja - prawo lub obowiązek ; wynika z przepisów prawa materialnego

POJĘCIE ORGANU ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Prawnie wyodrębniona część aparatu administracyjnego, działająca w imieniu państwa lub samorządu, w ramach przyznanych kompetencji i uprawniona do stosowania środków władczych.

KAŻDY PODMIOT WYKONUJĄCY ZADANIA PUBLICZNE.

Zakres działania - ustawy, przepisy, zakres kompetencji organu.

POJĘCIE URZĘDU

aparat administracji publicznej zespół środków osobowych oraz środków technicznych do pomocy organowi

stanowisko lub pełniona funkcja

POJĘCIE KONCENTRACJI I DEKONCENTRACJI

Koncentracja- skupienie kompetencji w rękach nielicznej grupy organów

Dekoncentracja - przeniesienie kompetencji na większą liczbę organów

POJĘCIE KONTROLI

Funkcja organu, którego zadaniem jest wyłącznie sprawdzenie działalności innych organów czy instancji oraz ocenianie prawidłowości ich działania.

Organ kontrolujący nie ma zazwyczaj możliwości wpływania na działalność organów kontrolowanych, może jedynie wydawać pewne zlecenia.

Wyniki kontroli wraz z wnioskami przedstawione zostają organowi wyższego stopnia nad organem, którego dotyczy kontrola.

Ma ona charakter władczy - podmiot kontrolowany nie może się od kontroli uchylić.

Zastosowanie środków władczych w celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości nie należy do organu kontrolującego tylko sprawującego nadzór.

Inspekcja - jest kontrolą wykonywaną poprzez bezpośrednia obserwację zachowania się badanej jednostki.

Lustracja - ma charakter inspekcji, jednak jest kontrolą skierowaną nie na zachowanie się podmiotu, lecz zwykle na określony przedmiot, na jego rzeczywisty stan, jego cechy w porównaniu z odpowiednimi wzorcami określającymi stan pożądany.

Rewizja - łączy się z reguły z kontrolą w dziedzinie finansów, instytucja ta jest wypierana przez instytucje audytu wewnętrznego.

Wizytacja - jest to kontrola mająca na celu bezpośredni wgląd w działalność jednostki kontrolowanej w jej całokształcie.

KRYTERIA KONTROLI (stosowane także przy nadzorze)

Muszą wynikać z ustawy.

Legalność - oznacza ocenę z punktu widzenia zgodności z prawem, a zgodność z prawem obejmuje przestrzeganie, dostosowanie się i niesprzeczność z prawem ustrojowym z normami regulującymi sferę zadań i kompetencji podmiotów poddanych kontroli z prawem materialnym i prawem proceduralnym obowiązującymi procedurami prawnymi.

Celowość - zmierza do oceny działalności podmiotu kontrolowanego z punktu widzenia stopnia realizacji celów i zadań przed nimi postawionymi, przy czym uwzględnia się tutaj za równo cele ostateczne jak i cząstkowe określone procesie działania.

Gospodarność - dotyczy optymalnego wykorzystania środków finansowych i materialnych w trakcie prowadzenia działalności. Ocena z punktu widzenia gospodarności oznacza również ekonomikę działania rozumiana jako uzyskiwanie najlepszych efektów przy jak najmniejszych nakładach sił i środków.

Rzetelność - obejmuje ocenę działania pod kontem należytej staranności prowadzonej działalności, oznacza przestrzeganie istniejących standardów, parametrów i reguł działania.
PODZIAŁY KONTROLI

Pod względem zasięgu zależności organizacyjnej możemy wyróżnić kontrolę:

a) zewnętrzną - gdy podmiot kontrolujący znajduje się poza organizacyjną strukturą administracji publicznej (sprawuje ją np. prokurator, sąd);

b) wewnętrzną - podmiot kontrolujący występuje w obrębie tej struktury;

kontrola międzyresortowa- w kilku resortach w zakresie poziomym i pionowym- np. minister finansów bo wszędzie występują

kontrola instancyjna - chodzi o akty administracyjne - kontrola pod względem legalności

kontrola prokuratorska

kontrola dot. finansów i samorządu terytorialnego

Pod względem inicjowania kontroli możemy wyróżnić:

a) kontrolę podejmowaną z urzędu (np. przez Najwyższą Izbę Kontroli);

b) podejmowaną na wniosek (kontrola instancyjna);

Pod względu sposobu przeprowadzenia kontroli możemy wyróżnić:

a) inspekcję (obserwację zachowania się ludzi);

b) lustrację (kontrola dot. przedmiotu działalności organu);

c) rewizję (zwykle jest to kontrola finansowa);

d) wizytację (zmierzającą do oceny za pomocą bezpośredniego wglądu w całokształt działalności).

Z uwagi na podmiot kontrolujący możemy wyróżnić kontrolę:

a) parlamentarną (sejmową i senacką); b) prezydencką; c) społeczną;

d) sądową; e) prokuratorską; f) Najwyższej Izby Kontroli;

g) administracji rządowej nad samorządową; h) resortową; i) instancyjną;

j) międzyresortową (w tym bankową); k) dyscyplinarną;

l) Rzecznika Praw Obywatelskich; ł) Trybunału Konstytucyjnego.

Podział ze względu na etap :

1. wstępna - kiedy wpływa wniosek i następuje sprawdzenie go pod kątem formalnym (czy są zachowane elementy wniosku)

2. właściwa - wykonywana w tracie realizacji

3. następcza (następna)

a ponadto :

1. kontrola cząstkowa

2. kontrola całościowa

3. kontrola sekwencyjna

Wszystkie te rodzaje kontroli wchodzą w skład prawnego systemu kontroli administracji.

CECHY PRAWIDŁOWO PRZEPROWADZONEJ KONTROLI

Fachowość obiektywna i bezstronna;kompetentna; sprawna i efektywna.

Rzetelność

Obiektywizm

RÓŻNICA POMIĘDZY KONTROLĄ A NADZOREM

Kontrola ma charakter cykliczny, wyrywkowy, niespodziewany

Nadzór jest formą kontroli prowadzona przez cały czas

Nadzór prowadzony jest przez organa specjalnie w tym celu przygotowane i niezajmujące się niczym innym

Kontroli może dokonać każdy zwierzchnik

Przy kontroli nie mamy możliwości użycia środków władczych, dlatego też wniosek po kontroli przekazywany jest podmiotowi kontrolowanemu a także podmiotowi, który sprawuje nad tym podmiotem nadzór.

Nadzór jest to kontrola, która ma możliwość użycia środków władczych.

RODZAJE NADZORU

1) nadzór kwalifikowany
- kontrola jest sprawowana przez organ zwierzchni organizacyjnie nad kontrolowanym, a zatem i odpowiedzialny za jego działania;
- organowi zwierzchniemu służą środki oddziaływania władczego wobec podrzędnego w strukturze podmiotu kontrolowanego;
2) nadzór weryfikacyjny
- sprawowana jest przez organ zwierzchni funkcjonalnie nad kontrolowanym, a zatem i odpowiedzialny za dopilnowanie poprawności jego działań w granicach określonych prawem;
- organowi kontrolującemu służą środki władcze.

POJĘCIE NADZORU

Sytuacje, w których organ nadzorujący jest wyposażony w środki oddziaływania na postępowanie organów nadzorujących.

Nadzór zawsze obejmuje także kontrolę.

KONTROLA + UŻYCIE ŚRODKÓW WŁADCZYCH

Typowymi środkami nadzoru są (ustawa określa):

• Możliwość rozstrzygania organu niższego stopnia

• Możliwość rozstrzygania takiego rozstrzygania

• Zatwierdzenie rozstrzygnięć organów niższego stopnia

POJĘCIE KIEROWANIA

Możliwość użycia wszystkich środków, których ustawa nie zakazuje.

Cechą podstawową jest określony zakres władztwa organizacyjnego, które wiąże się z władzą w szerszym pojęciu i daje możliwość np. kierowania zachowaniem się podwładnych niezależnie od woli.

POJĘCIE KOORDYNACJI

Uprawnienia wykonywane przez organ w stosunku do organów czy instancji, które nie są mu bezpośrednio podporządkowane.

Możliwość osiągania celów bez środków władczych.

POJĘCIE STOSUNKU ADMINISTRACYJNO PRAWNEGO

Oparty na normach prawa administracyjnego.

Jest to konstrukcja teoretyczna, która pozwala nam zrozumieć jak przebiegają normy prawa właściwego materialnego pomiędzy jego uczestnikami.

ELEMENTY STOSUNKU ADMINISTRACYJNOPRAWNEGO

Elementem do nawiązania stosunku administracyjnego jest zaistnienie określonego zdarzenia (aktu urodzenia, aktu zgonu), faktu bądź działania (złożenie wniosku o zmianę nazwiska).

PODMIOT : organ administracji publicznej (posada kompetencje)

Inny podmiot, który posiada tzw. osobowość administracyjnoprawną i wyodrębnienie organizacyjne

Osobowość administracyjnoprawna - posiadanie interesu chronionego przez prawo np. komisja nadzoru bankowego

Podmioty administrowane : osoba fizyczna ( obywatel, cudzoziemiec), osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, organ

PRZEDMIOT : sprawa zakresu administracji publicznej

TREŚĆ : prawo lub obowiązek

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE STOSUNKU ADMINISTRACYJNOPRAWNEGO

• Nierównorzędność podmiotów

organ posiada kompetencje i rozstrzygnięcia mające charakter władczy

możliwość czynnego uczestniczenia w postępowaniu

postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne

nad postępowaniem jurysdykcyjnym istnieje sądowa kontrola

• Podwójna konkretność

Konkretne podmioty i konkretna sprawa

SPOSOBY NAWIĄZANIA STOSUNKU ADMINISTRACYJNOPRAWNEGO

1. z mocy prawa ( z mocy ustawy) np. obowiązek szkolny

norm prawna- wywołuje skutek - STOSUNEK ADMINISTRACYJNOPRAWNY

2. W drodze aktu administracyjnoprawnego

Akt administracyjny może być wydawany na wniosek a także z urzędu

3. Poprzez działanie faktyczne (fakt)

Np. doręczenie zaświadczenia, postawienie znaku na drodze

PODZIAŁY STOSUNKÓW ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH

• Stosunek materialny (właściwy)

- podstawą prawną nawiązania jest norma prawa materialnego

- ten stosunek może prowadzić do nawiązania innych stosunków

- ma charakter trwały ( obywatelstwo, nazwisko) i czasowy (wydanie dowodu osobistego, paszportu)

• Stosunek procesowy (formalny)

- ten stosunek ma charakter czasowy

(rozpoczyna się z chwilą wszczęcia postępowania a kończy z chwilą wydania decyzji)

• Stosunek sporno- administracyjny

- podmioty są równorzędne

• Stosunek realny - np. studenci ( decyzja przyjęcia)

• Stosunek potencjalny - np. dyplom ukończenia studiów

• Stosunki w sferze zewnętrznej - np. zarejestrowanie pojazdu mechanicznego

• Stosunki w sferze wewnętrznej - np. decyzja dziekana

• Stosunki trwałe

• Stosunki czasowe

• Stosunki ad hoc - jednorazowy np. kontrola biletu

POJĘCIE PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Gałąź prawa, która reguluje działanie administracji.

Jest to twór wyolbrzymiony sztucznie dla potrzeb nauki ze względu na stosunek administracyjnoprawny.

CZYM SIĘ RÓŻNI PRAWO ADMINISTRACYJNE OD PRAWA CYWILNEGO

Podstawą rozróżnienia obu gałęzi jest przede wszystkim wyodrębnienie stosunku administracyjnoprawnego i cywilnoprawnego oraz to, że podstawową formą działania administracji jest wydawanie decyzji administracyjnych , a w prawie cywilnym zaś - zawieranie umów.

Istotą prawa cywilnego jest równorzędność stron. Punktem wyjścia prawa administracyjnego jest zaś nierównorzędność podmiotów stosunku prawnego.

WEWNĘTRZNA SYSTEMATYKA = PODZIAŁ PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Prawo ustrojowe (nieskodyfikowane) :

- zw. Prawem o ustroju administracji publicznej

- reguluje organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego powołanego do wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej

- przepisy tego prawa regulują wszystkie najważniejsze elementy administracji publicznej jako organizacji

- reguluje strukturę aparatu administracyjnego oraz zachodzące w nim procesy ( kierowania, nadzoru, kontroli)

- zawiera przepisy prawne określające podmioty administracji, ich strukturę, zakres zadań, formy i metody ich wykonywania

Prawo materialne (nieskodyfikowane) :

- zawiera normy ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki zawarte w przepisach prawa administracyjnego powszechnie obowiązującego

- normy te mogą być konkretyzowane w drodze aktów administracyjnych (np. wydanie pozwolenia na budowę, wydanie pozwolenia na broń, zmiana nazwiska) lub przez czynności materialno-techniczne ( np. nadawanie numeru ewidencyjnego PESEL, rejestracja imienia )

Prawo procesowe - proceduralne, formalne (skodyfikowane):

- reguluje czynności podejmowane przez organy określone prawem ustrojowym w celu realizacji norm prawa materialnego

ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

• W sensie materialnym - prawem jest to co reguluje życie społeczne, gospodarcze, ekonomiczne, kulturalne itp.

• W sensie formalnym - zakazy, nakazy, ograniczenia

• W sensie instytucjonalnym - od czego to prawo pochodzi - zwyczaj, organy ustaw owcze

Art.87 Konstytucji :

1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

CO TO JEST SYSTEM ŹRÓDEŁ

Źródło prawa - akt normatywny zawierający obowiązujące normy prawne.

Źródła prawa są hierarchicznie usytuowane - akty niższego rzędu nie mogą być sprzeczne z a aktami o wyższej mocy prawnej.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE ŹRÓDEŁ PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Organy tworzą prawo, później je stosują

PODZIAŁY ŹRÓDEŁ

1. Konstytucja

2. Ustawy

3. Ratyfikowane umowy międzynarodowe

4. Rozporządzenia

5. Akty prawa miejscowego

POJĘCIE KONSTYTUCJI

To ustawa zasadnicza. O konstytucji mówimy przy spełnieniu punktów:

1. Określa suwerena władzy ( w Polsce naród)

2. Określa ustrój (oparty na gospodarce wolnorynkowej

3. Zawiera prawa człowieka i obywatela

4. Określa organy w państwie

5. Zawiera tryb zmiany konstytucji

Zawiera zasady : podziału władzy, kompetencje najważniejszych organów, praworządność.

KTO MA PRAWO INICJATYWY USTAWODAWCZEJ

Prezydent, RM, posłowie, senatorowie, obywatele

USTAWA - 2 ZASADY:

1. Nadrzędności - wszystkie akty podstawowe muszą jej podlegać

2. Wyłączności - kształtowanie praw podmiotowych może nastąpić tylko i wyłącznie na podstawie ustawy

(inny akt nie może być podstawą do kształtowania praw podmiotowych)  

PROCESURA USTAWODAWCZA DOJŚCIA USTAWY DO SKUTKU

Ustawę uchwala się zwykłą większością głosów.

Ogłasza się w Dzienniku Ustaw.

Prezydent ma 21dni na podpisanie ustawy.

KONTROLA USTAWY

RATYFIKACJA - POJĘCIE, KTO, ART.89

Ratyfikacja - wprowadzenie, uznanie

1. Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:

1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,

2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,

3) członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,

4) znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,

5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.

2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm.

Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa.

Jeżeli umowa międzynarodowa wymaga uprzedniej ustawy przed ratyfikacją to w przypadku kolizji ustawy - wyprzedza ustawę .

Jeżeli umowa międzynarodowa nie wymaga uprzedniej ustawy to znajduje się w hierarchii poniżej ustawy.

Prezydent wydaje rozporządzenia z mocą ustawy.

ROZPORZĄDZENIE - POJĘCIE, KTO, KIEDY, ART.92

Akt wykonawczy do ustawy, techniczne przedłużenie ustawy.

Do wydania rozporządzenia potrzebna jest tzw. delegacja, która jest zawarta w ustawie.

Ta delegacja może przyjmować dwie formy:

1. upoważnienie fakultatywne

2. upoważnienie obligatoryjne

1.Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.

2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.

Rozporządzenia może wydawać : Prezes RM, ministrowie, Prezydent PR, KRRiT

ZAKAZ SUBDELEGACJI

Subdelegacja - dalsze przekazanie uprawnień do wydania aktu wykonawczego, wynikających z delegacji ustawowej. Zgodnie z art.92 ust.2 Konstytucji RP subdelegacja jest prawnie zakazana. Artykuł ten dotyczy rozporządzeń, subdelegacja w ramach zarządzeń jest zakazana pośrednio poprzez orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego oraz praktykę prawniczą.

KIEDY ROZPORZĄDZENIE MOŻE WEJŚC W ŻYCIE A KIEDY TRACI BYT PRAWNY ?

TRYB WEJŚCIA W ŻYCIE PRZEPISÓW :

- vacatio legis min.14 dni

- przepisy porządkowe* wchodzą w życie w terminie 30 dni

- przepisy porządkowe ogłasza się w obwieszczeniu

- dzień wskazany w obwieszczeniu jest dniem prawnym wejścia danego aktu w życie

- przepisy mogą wejść w życie z dniem podjęcia, gdy są zgodne z zasadami demokratycznymi państwa prawnego i z intencją państwa

- mogą wejść w życie przepisy z mocą wsteczną, gdy są zgodne z zasadami demokratycznego państwa prawnego

* przesłanki, które organ musi spełnić do wydania przepisów porządkowych : terytorialna, subiektywna, obiektywna,

Rozporządzenie nie obowiązuje gdy :

• wydane jest na określony czas

• trybunał orzeka niezgodność

• kiedy zostaje uchylone

• rozporządzenie uchyla inne rozporządzenie

KONTROLA ROZPORZĄDZEŃ

• wewnętrzna

- może dokonywać Prezes Rady Ministrów

- podlega jej np. rozporządzenie wydawane przez ministra

• zewnętrzna

- dokonuje Trybunał Konstytucyjny

- kontrola ma charakter abstrakcyjny

- orzeczenie TK publikowane w Dzienniku Ustaw

- ma charakter bezpośredni

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO - POJĘCIE, CECHY

Nie ma definicji.

• Akty prawa miejscowego i rozporządzenia to akty wykonawcze do ustawy.

• Akty prawa miejscowego nie są wydawane na podstawie rozporządzeń tylko na podstawie ustawy.

• Występują na danym terenie

• Dotyczą wszystkich

• Jest to źródło prawa powszechnie obowiązującego

• Wydawane na podstawie upoważnienia wyrażonego w ustawie

• Mogą je stanowić : wójt, Dada miasta/gminy, burmistrz, jednostki samorządu terytorialnego, orgay administracji niezespolonej

• Ustawodawca uznaje różne ich nazwy : uchwała, uchwała porządkowa, zarządzenie, rozporządzenie porządkowe, zarządzenie porządkowe.

• Warunkiem wejścia w życie jest ogłoszenie

Art.94 Konstytucji :

Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.

Akty prawa miejscowego obowiązują na danym terenie.

ZASADY DOT. OGŁASZNIA ŹRÓDEŁ PRAWA

(?) przepisy porządkowe ogłasza się w formie obwieszczenia a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekazu.

OGŁOSZENIE, PUBLIKACJA, PROMULGACJA

Promulgacja - kontrola aktu przez prezydenta

ART.93 - ŹRÓDŁA PRAWA WEWNĘTRZNEGO- CECHY I PRZYKŁADY

Konstytucja zalicza do nich uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, a także zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów, a także zarządzenia Prezydenta RP.

PRAWNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI - POJĘCIE

Określona przepisem prawa konkretna czynność prawna (definicja Starościanka).

To co ustawa przewiduje - w jaki sposób można zakończyć postępowanie.

METODY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI

• Metoda cywilistyczna

• Metoda działań władczych administracji (decyzja)

• Metoda ekonomiczna (segregacja nieczystości)

• Metoda przymusu

• Metoda działań prewencyjnych

• Metoda rozwiązywania zagadnienia w sposób generalny

• Metoda rozwiązywana zagadnienia w sposób cząstkowy

• Metoda rozwiązywania zagadnienia w sposób sekwencyjny

KLASYFIKACJIA PRAWNYCH FORM DZIAŁANIA ADMINISTRACJI

Wg Starościanka

• Sfera wewnętrzna - występuje hierarchiczne podporządkowanie ( np. wydawanie polecenia służbowego)

• Strefa zewnętrzna - brak hierarchicznego podporządkowania (np. decyzja o przyjęcie na pierwszy rok studiów)

Wg Dawidowicza

• Formy stanowienia prawa - np. rada miasta podejmuje uchwałę w której określa wysokość opłaty od pieska

• Formy stosowania prawa - np. norma która ulega konkretyzacji

• Formy kontroli prawa - np. postępowanie odwoławcze

Wg Kuta

• Formy władcze - np. decyzja

• Forma niewładcza - np. porozumienie

Wg Borkowskiego

• Działanie administracyjne, które wywołuje skutek prawny

• Działanie administracyjne, które nie wywołuje skutku prawnego

1. Akt administracyjny

2. Akt normatywny

3. Porozumienie administracyjne

4. Ugoda administracyjna

5. Przyrzeczenie

6. Milczenie organu

7. Czynności cywilnoprawne

8. Działalność społeczno-organzatorska

9. Czynności materialno- techniczne

POJĘCIE AKTU NORMATYWNEGO

Akt wydawany przez właściwy organ na mocy prawa.

Podmiot X w sytuacji Y zachowuje się w sposób Z.

Akt ten posiada dwie cechy : generalność - adresat (może być wskazany w formie zaimka „kto”, bądź podmiot ten może być wskazany w formie w sposób rodzajowy - posiadający określone cechy lub właściwości np. podatnik, rezydent, nierezydent, żołnierz ) i abstrakcyjność.

Na podstawie konstytucji źródła prawa powszechnie obowiązujące : rozporządzenia, akty prawa miejscowego

Na podstawie konstytucji źródła prawa wewnętrznego : uchwałą rady ministrów, zarządzenia Prezesa RM, chwałą budżetowa w gminie

AKTY STSOWANIA PRAWA

AKT ADMINISTRACYJNY - POJĘCIE,CECHY, RODZAJE

Nie ma definicji legalnej; występuje definicja doktrynalna

Jednostronny akt, dlatego , że taki akt charakteryzuje się konkretnością (znajduje się konkretny adresat).

Aktem administracyjnym jest decyzja administracyjna z punktu widzenia materialnego i formalnego (kwalifikowany).

Decyzja jest aktem kwalifikowanym, bo rozstrzyga z punktu widzenia materialnego co do istoty - zezwala i zabrania lub w inny sposób kończy postępowanie, z drugiej strony może nic nie rozstrzygać np. umorzenie postępowania.

O tym, że mamy do czynienia z aktem administracyjny, nie przesądza nazwa aktu.

Nazwy aktu administracyjnego :

• Zezwolenie - sprawdzamy przesłanki, organ zobowiązany jest wydać akt pozytywny.

Mamy do czynienia z aktem związanym.

• Koncesja - akt uznaniowy, bo zostanie wydana o ile będzie zgodna z interesem państwa

• Licencja - charakteryzuje się posiadaniem określonej wiedzy

Akty mogą odnosić skutek w różnym czasie , w różnych strefach np. rozkaz Policji - funkcjonuje w sferze wewnętrznej; w sferze zewnętrznej - uzyskanie pozwolenia.

Cechy charakterystyczne :

• Władczy charakter - adresat nie może się uwolnić od obowiązku

• Rozstrzygnięcie - oświadczenie woli organu

• Jest czynnością jednostronną - ostateczne wydanie rozstrzygnięcia należy do organu

• Może być wydawany na wniosek (wtedy nazywany jest czynnością dwustronną) np. postawienie nieruchomości bez zezwolenia >nakaz rozbiórki

CZYM SIĘ RÓŻNI KONCESJA OD LICENCJI

ELEMETY DECYZJI

PRZESŁANKI STWIERDZENIA NIEWAŻNOŚCI DECYZJI

1. W podstawie mogą być ustawy lub akty podstawowe

2. Został wydany bez podstawy prawnej luz z rażący naruszeniem prawa

PODZIAŁY AKTÓW ADMINISTRACYJNYCH

Ze względu na skutek wyróżniamy akty :

• Konstytutywne -ex tunc- tworzą nowy stan prawny.

Przekształcają stosunki administracyjnoprawne. Mają charakter budujący.

Skutek prawny następuje od chwili wydania.

Np. decyzja o zmianie nazwiska

• Deklaratoryjny - ex nunc- nie zmienia nic w sytuacji prawnej.

Nie przekształcają stosunków administracyjnoprawnych. Nie mają charakteru budującego.

Np. odejście na emeryturę

Ze względu na to do kogo jest kierowany

• Do rzeczy np. pozwolenie na budowę

• Do osób np. zmiana nazwiska, decyzja o wymeldowanie

Ze względu na działanie w :

• Sferze zewnętrznej

• Sferze wewnętrznej np. decyzja o przydziale mieszkania, decyzja o zakwaterowaniu

Akty uznaniowe i związane

ZAŚWIADCZENIE - CZYM SIĘ RÓZNI OD AKTU ?

Zaświadczenie nie jest ani aktem konstytutywnym ani deklaratoryjnym. Może być wydawany kilka razy.

CZAS NA WYDANIE AKTU

CZAS NA ODWOŁANIE AKTU

KIEDY AKT ADMINISTRACYJNY MA CHARAKTER WYKONALNY?

KIEDY AKT ADMINISTRACYJNY MA CHARAKTER OSTATECZNY?

PRAWOMOCNOŚĆ AKTU

• Formalna - decyzja jest ostateczna, powstała nowa sytuacja

• Materialna- niezmienność aktu

JAKI AKT MOŻE BYĆ DOTKNIĘTY WADĄ?

WADA ISTOTNA, NIEISTOTNA ART.153

Akt administracyjny wydawany przez organ musi być zgodny z przepisami prawa materialnego, ustrojowego oraz procesowego.

Jeśli któryś przepis jest niezgodny z aksjologią prawa, wówczas ten akt jest dotknięty wadą.

Możemy wyróżnić wadę istotną i nie istotną aktu administracyjnego.

Akt dotknięty wadą jest ważny dopóki nie zostanie on zmieniony.

Akt może być zmieniony w wyniku postępowania odwoławczego.

Może być zmieniony przez organ, który go wydał lub organ drugiej instancji.

Wada nieistotna to omyłki pisarskie - taki akt się prostuje.

Wada istotna (przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji:

1. Akt wydany został przez niewłaściwy organ

2. Decyzja może być wydana tylko raz

3. Wydanie bez właściwej podstawy prawnej

4. Decyzja wydana do osoby niebędącej strona postępowania

POJĘCIE UGODY ADMINISTRACYJNEJ

Zawierana w formie pisemnej

Muszą być strony o sprzecznych interesach ( organ nie jest stroną !!!)

Musi być zatwierdzona przez organ

KIEDY DOPUSZCZALNE JEST ZAWARCIE UGODY?

• Nie sprzeciwia się zawarciu ugody przepis prawa

• Zasada ekonomii procesowej

• Spór pomiędzy stronami - sprzeczne interesy

KIEDY ORGAN ZATWIERDZA UGODĘ?

PRZESŁANKI ZATWIERDZENIA UGODY

INICJATOR DO ZAWARCIA UGODY

Art.13 KPA

1. Organ prowadzący postępowanie na etapie I cz II instancji powinien zmierzać do tego by strony zwarły ugodę jeżeli jest możliwa

2. Strony mogą inicjować chęć zawarcia ugody na każdym etapie postępowania

CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNE

Mają zastosowanie w administrowaniu

POROZUMIENIE ADMINISTRACYJNE- PRZYKŁAD, CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

Niewładcza forma; pomiędzy organami administracji publicznej jak również innymi podmiotami, które wykonują zadania z zakresu administracji publiczne (=zakłady, przedsiębiorstwa)

Aby doszło do skutku należy je opublikować w Wojewódzkim Dzienniku Ustaw

Zadania w nich zawarte są wykonywane za pośrednictwem struktur, które już istnieją (nie tworzymy nowych podmiotów)

CZYNNOŚCI MATERIALNO-PRAWNE

Forma władcza; forma faktu;

Nie są ukierunkowane na bezpośrednie wywołanie skutków prawnych, choć takie skutki mogą wyniknąć np. doręczenie decyzji

Mogą operować w sferze wewnętrznej (np. wpisanie na listę studentów), zewnętrznej (np. doprowadzenie psa na szczepienie ochronne)

DZIAŁALNOŚĆ SPOŁECZNOORGANIZATORSKA- POJĘCIE, PRZYKŁAD

Forma niewładcza; wszelkiego rodzaju działania takie jak : wykłady, apele, nawoływania, rozplakatowywanie - namawianie do określonego zachowania.

---