0000002 (23)

j i parowanie wody wydzielanej z po-

rowanie staje się niemożliwe. Tylko przy temperaturach skóry wyższych od temperatury powietrza, nawet przy wilgotności powietrza 100%, prężność pary nasyconej na powierzchni skóry będzie większa (p_s>p_n = p_p,—< 1 \    Ps

tern jest możliwe. Organizm człowieka nie toleruje więc temperatury powietrza wyższej od temperatury skóry, zwłaszcza przy dużej jego wilgotności. Natomiast w całkowicie suchym powietrzu przy całkowitym spoczynku temperatura wewnętrzna ciała nie zmienia się przy przebywaniu w temperaturze nawet 115°C, w czasie nie dłuższym od 15 minut.

Nie bez znaczenia dla warunków wymiany ciepła między organizmem a otoczeniem jest ruch powietrza. Wzmaga on przede wszystkim konwekcję i w pewnym stopniu także parowanie. Zwiększenie np. szybkości ruchu powietrza od 0,1 m/s do 0,5 m/s, przy temperaturze powietrza około 22°C, zmniejsza średnią temperaturę skóry człowieka obnażonego w przybliżeniu o 4°C.

Józef Terlecki, Jan Kotarski

17. WPŁYW POLA ELEKTRYCZNEGO I MAGNETYCZNEGO NA USTRÓJ

Pola elektromagnetyczne znalazły szerokie zastosowanie w medycynie do celów diagnostycznych, terapeutycznych i badawczych. Stosowanie tych pól nie jest obojętne dla organizmu człowieka. Na duże „obciążenia” polami elektromagnetycznymi narażeni są też zatrudnieni zawodowo przy źródłach ich wytwarzania (stacje radiowe, telewizyjne, radarowe, aparatura elektromedyczna, przemysłowa, naukowa itp.).

Istnieje więc problem ochrony człowieka przed ewentualnymi skutkami działania tych pól. Wymaga on poznania mechanizmu działania pól elektrycznych, magnetycznych i elektromagnetycznych na ustrój żywy. Pociąga to za sobą konieczność poznania mechanizmów współdziałania tych pól z materią w ogóle. Dlatego istnieje potrzeba zapoznania się z właściwościami elektrycznymi i magnetycznymi materii, zanim omówiony zostanie wpływ pól elektromagnetycznych na ustrój żywy.

17.1. Właściwości elektryczne i magnetyczne materii

Właściwości elektryczne substancji w różnych stanach skupienia uwarunkowane są: przewodnością¹ (lub opornością²) właściwą i przenikalnością elektryczną. Dla różnych substancji obie te wielkości zależą (w sposób mniej lub bardziej odmienny) od temperatury i od częstotliwości przyłożonego pola elektrycznego, tzn. przejawiają różną dyspersję.

O przewodności elektrycznej substancji decydują: rodzaj i stężenie występujących w niej ładunków swobodnych oraz warunki ich ruchu po przyłożeniu pola elektrycznego. Prze-nikalność elektryczna natomiast zależna jest od rozkładu przestrzennego ładunków zwią-

302

1

Nowa nazwa: konduktywność.

2

Nowa nazwa: rezystywność.