003

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych kl.4T 3

z = f

gdzie:

z - grubość klina smarnego w miejscu największego ciśnienia,

77- dynamiczna lepkość oleju,

v- prędkość liniowa czopa, p - naciski jednostkowe (ciśnienie).

Działanie klina smarnego w czasie jest następujące: przy wzroście obciążenia w czasie (maksymalnego

a

Kierunek

obrotów

czopa

ciśnienia w cylindrze)maleje wartość luzu w dolnej części łożyska następuje wzrost ciśnienia w klinie smarnym. Rosnące ciśnienie zwiększa siłę unoszenia

p_u, która równoważy obciążenie i czop unosi się do

góry powodując zwiększenie luzu z . Samoregulacja grubości klina smarnego w określonych warunkach prędkości i lepkości oleju jest niemal natychmiastowa.

Rys.7.4 klin smarny w łożysku poprzecznym: a) obraz tworzenia warstwy smaru, b) wykres ciśnień w klinie

wzoru z =

opisującego grubość klina smarnego wynika, że większa prędkość polepsza

Ze

\ P )

warunki tworzenia klina smarnego, ale jednocześnie prowadzi do większych ubytków oleju z łożyska przez szczeliny boczne (ponieważ objętościowe natężenie przepływu jest większe).

W silniku spalinowym w trakcie pracy łożyska grubość klina smarnego zmienia się w zależności od parametrów pracy silnika tzn. mocy, obrotów, momentu obrotowego. Optymalne warunki tworzenia się i trwania klina smarnego są wówczas, gdy silnik rozwija niedużą moc i duże obroty.

Rys.7.5 Obraz nacisków jednostkowych w łożysku wału korbowego silnika spalinowego

Przy obrotach mocy maksymalnej, gdy prędkość obwodowa czopa wału jest duża naciski jednostkowe są mniejsze niż przy obrotach momentu maksymalnego. Najgorsze warunki trwania klina smarnego są przy obrotach momentu maksymalnego, zaś najlepsze przy obrotach mocy maksymalnej i powyżej nich, dlatego też, ze względu na dążenie do utrzymania tarcia płynnego niepożądane jest użytkowanie pojazdu przy dużych oporach jazdy przy niewysokich obrotach silnika.

Lekcja 7