KO
Pochodna wektora jednostkowego jest równa prędkości liniowej końca tego wektora, czyli:
(137)
i, = fi)x ij Ji
k, = cox kj
Zależności (137) wstawiamy do wzoru (136) i dostajemy: k0=KXi-i1 + K:yi-j1 + KIi-k1+Sx(KXi-i1 + Kyi-jI + KZi-k1) = i;M0(Pi) (138) gilzie: K • i, + K • j, + K • kj - K0.
(Jkreślimy jeszcze prędkość, z jaką porusza się koniec wektora krętu bryły względem osi ruchomych XiyiZi:
(o x K0 =
h |
ii |
ki |
®x, |
“y, | |
Ky, |
Kz |
(139)
I ’<> rozwinięciu wyznacznika będziemy mieli:
K0 = (KZi • coyi -Kyj • coZ() i, + (KXi • ©Zi -Kz • coX))x
*Il + (Ky, ®x, ~Kx, -“yjk-
Pochodna krętu będzie się więc wyrażała następująco:
K0 =[Kt +K -<Byi -Kyi -coZi)]i; + [Kyi +(KXi -coz -KZ| •©„)] jl +
+ \tZi +(Ky, -Kx -coyi )lk, =XM0(Pł) (140)
i=i
Sumę momentów pochodzących od sił zewnętrznych względem punktu O możemy zapisać:
(Ostatecznie równania opisujące zjawisko ruchu będą mieć postać:
i=l
1=1
(141)
Równania (141) opisują ruch kulisty jako trzy obroty wokół osi x,yiZi. Jeżeli iimc- te są głównymi osiami bezwładności, to wówczas:
11 _
rx,-®x1+(iZl-iyi)®y,-®Zl=ZMx, (pi)
i=l
'y, •“y,+(Ix,-IZl)®x, -®Zl =ŻMy,(Pi)
i=l
+(!y, _Ix1)cox, -®y, = ŻMz, (pi)
(142)
/nlcżności (142) to tzw. równania Eulera opisujące ruch kulisty bryły jako trzy (ilimly wokół osi \iyiZi (nieruchomo związanych z bryłą), które są głównymi tminmi bezwładności. Rozwiązanie tych równań znane jest tylko dla szczegól-nyi li przypadków ruchu. Określenie, jak w ruchu kulistym bryły zmieniają się lupy liulera, wynika z układu (142) oraz dodatkowych równań wynikających t lv mcmalyki ruchu kulistego.
< Ipniupic kinematykę ruchu kulistego bryły, podajemy tzw. kąty Eulera, co po-kd/imo na rys. 39.
dt, - cp - tzw. prędkość kątowa obrotu własnego id , \j/ - tzw. prędkość kątowa precesji
ni, ii tzw. prędkość kątowa nutacji
(143)
i|> ip( I) tzw. kąt obrobi własnego' <p \|/(l) Izw. ki|t precesji >
!) ))(() Izw. ki|l mitiui|l
(144)