rozdzia� 5 strona8 119

i i

; II.A.Simon wyodrębnia w procesie decyzyjnym trzy fazy:

•    faza rozpoznania,

•    faza projektowania,

-    faza wyboru

' Racjonalny model podejmowania decyzji według Stonera obejmuje cztcroeta-■ powy proces, jak pokazuje rysunek 32.

-    etap I analiza sytuacji (zbadanie sytuacji),

‘    ■ etap II wyszukiwanie możliwych rozwiązań,

•    etap III ocena możliwych rozwiązań i wybór najlepszego z nich,

-    etap IV wdrażanie decyzji i śledzenie jej skutków .

2 WYSZUKAJ MOŻLIWE ROZWIĄZANIA

•    szukaj twórczych rozwiązań

•    na razie ich nie oceniaj

4 WDRÓŻ 1 SPRAW-		3 OCEŃ MOŻLIWE
DZAJ SKUTKI		ROZWIĄZANIA I WYBIERZ NAJLEP-
•    zaplanuj wdrożenie •    zrealizuj plan		SZE
• sprawdzaj skutki		• oceń możliwe rozwiąza-
i w razie potrzeby wpro-		nia
wadź odpowiednie korek- 'y		• wybierz najlepsze

Rys.32.Racjonalny model podejmowania decyzji

Źródło James A.F.Stoncr, R. Edward Frecman, Daniel R. Gilbert, Kierowanie, RWE, Warszawa 2001, s.249

Analiza I etapu, analiza sytuacji obejmuje trzy aspekty:

definicję problemu (niejasność przy definiowaniu problemu może wynikać stąd, że zdarzenia przyciągające uwagę kierownika, mogą być przejawem innej trudności),

^l#Jaraes A.F Sloner, R. Edward Freenian. Daniel R. Gilbert, Kierowanie, RWE, Warszawa

2001, s.249

-    ustalenie przyczyn problemu (przyczyny rzadko kiedy są oczywiste, dlatego czasami kierownik musi posłużyć się intuicją. Różne osoby mogą dostrzegać odmienne przyczyny problemu, rolą kierownika będzie więc zebranie wielu informacji w celu uzyskania jasnego obrazu sytuacji),

-    określenie celów decyzji (etap len polega na ustaleniu, co mogłoby stanowić skuteczne rozwiązanie. Ponieważ większość problemów składa się z wielu elementów, istnieje więc małe prawdopodobieństwo, że kierownik znajdzie tylko jedno rozwiązanie jednakowo skuteczne w odniesieniu do każdego z nich. Tylko właściwe rozwiązanie problemu umożliwia kierownikowi osiągnięcie celów organizacji.

Etap II wyszukiwanie możliwych rozwiązań. Etap ten ma szczególne znaczenie w przypadku decyzji nicprogramowanych. Przy postępowaniu w sposób twórczy w tej fazie zadania kierownicy korzystają z burzy mózgów).

Etap III ocena możliwych rozwiązań i wybór najlepszego z nich. Ten etap z kolei charakteryzuje się tym, że po opracowaniu zbioru możliwych rozwiązań kierownik musi ocenić każde z nich na podstawie trzech kluczowych pytań:

-    czy rozpatrywana możliwość jest realna?

-    czy dana możliwość stanowi rozwiązanie zadowalające?

-    jakie są możliwe konsekwencje dla pozostałych części organizacji?

Etap IV wdrażanie decyzji i śledzenie jej skutków czyli zaplanowanie sposobu sprostania wymaganiom i problemom, które mogą wystąpić podczas jego realizacji¹. Kierownicy mają za zadanie przygotować program realizacji poszczególnych zadań, na które uprzednio się zdecydowali, umożliwiające pomiar osiąganych postępów w konkretnych kategoriach. Kolejnym etapem ich pracy jest podział zadań wśród pracowników oraz ustalenie procedury wprowadzania korekt w przypadku wystąpienia nowych problemów. Wymagane jest przy tym, aby pracownicy sporządzali sprawozdania z przebiegu wykonywania przydzielonych im zadań. Sprawozdania tc stanowić będą narzędzie kontroli. Po wykorzystaniu możliwych kroków, mających na celu uporanie się z ewentualnymi niepożądanymi skutkami, kierownik może pizystąpić do wdrażania podjętej decyzji w życie.

P. Banaszyk zwracu uwagę, żc sam wybór jednej z wielu stojących do dyspozycji możliwości działania jest rezultatem wielu wcześniejszych rozważań. Pojęcie decyzji nie może więc oznaczać samego aktu wyboru, lecz zawiera także przygotowanie wyboru. Decyzja jest równoznaczna zatem z procesem rozwiązywania problemów, z kilkuetapowym rozstrzygnięciem:

-    sformułowanie problemu (zidentyfikowanie problemu decyzyjnego zależy od wyobrażeń stanu pożądanego przez decydenta lub innych osób z organizacji. Istotnym zagadnieniem na tym etapie jest ocena istotności problemów decyzyjnych. Odchylenie stanu rzeczywistego od pożądanego

-119-

1

James A R Stoncr, R, Edward Frecman, Daniel R. Gilbert, Kierowanie, PWE, Warszawa 2001, s.252