SDC12914

KO

^w    Kształtowanie się tradycji badany

wyraźnych ramach tradycyjnej filologii. Wypada jeszcze tylko dodać, że ped*. gogiczno-narodowe treści są w wykładzie Baudouina de Courtenay nicobeco* Może to zaskakiwać u nauczyciela, który kandydował do urzędu prezydent odrodzonego państwa.

Analiza pcriodyzacji wskazuje, że jej przedmiotem jest rozwój budo* języka, przy czym w odniesieniu do epok 7-10 chodzi o rozwój języków uwarunkowany terytorialnie. Ta sama analiza nasuwa jednak podstawo*) wątpliwość: dlaczego J. Baudouin de Courtenay uważał, że dokonuje peń> dyzacji dziejów języka polskiego? Przecież już same proporcje w liczbie okresów mówią, że aż dziesięć epok zostało wyróżnionych dla określenie miejsca języka polskiego wśród innych języków (najpierw indocuropejskid \ następnie słowiańskich), a tylko dwie epoki obejmują dzieje polszczyzn Niestety, te same proporcje panują w tekście wykładu. To chyba tłumacą j dostatecznie, dlaczego wykład Baudouina de Cóurtenay został prawie zupełnie zapomniany. Jedynym po nim śladem jest używanie przez TL Klemensiewicza terminu wyobrażenie językowe, ale i ten termin pochodzi na grandę I polskim od A. Kaliny. Wspomniany zaś dylemat początku, przed którym stąe I każdy autor całościowego wykładu, został rozwiązany w ten sposób, że do f dziejów języka polskiego zostały włączone procesy, które o tysiąclecia w [ przedziły narodową wspólnotę komunikatywną Polaków. Powstaje zaico j konstrukcja myślowa trudna do przyjęcia: język polski o tysiąclecia wyprzedza | wyodrębnienie się narodu polskiego, jak by nie definiować pojęcia narodu. [

I. 3. E. Perlodyzacja Stanisława Słońskiego

Periodyzacja S. Słońskiego będzie tu przedstawiona na podstawie Historii języka polskiego w zarysie⁸⁴ z 1934 roku. Sformułowana została jawnie u postaci tytułów większości rozdziałów książki i powtórzona w spisie treści. Jest wyjątkowo przejrzysta i przedstawia się tak. że po rozdziałach: I. Języki słowiańskie i stanowisko wśród nich języka polskiego; 11. Zmiany językowe, poprawność językowa, błędy językowe; III. Prasłowiańska wspólnota językowa i jpvł prasłowiański. omawiających ..miejsce języka polskiego wśród innych słowian* skich’* oraz mechanizmy zmian językowych, następują rozdziały ściśle obejmujące czasy polskie.

Z 3. Tradycja pcriodyzacji dziejów języ,

A. Czasy przedpiśmienne⁸⁵

a)    pierwszy okres przcdptśrak XI w.)

Charakterystyka: zaszły proces) prasl. sonantów r, r\ L /’; wokaliza metateza grup -<?r% -oi-, -er-, -el-\ nk czalnc przekształcenia w obrębie k;

b)    drugi okres przedpiśmienny Charaktery styka: stan zabytków

hytki). Stan w zakresie wokalizom i ten okres. Kontrakcja. Iloczas i jeg cyjnymi. Wzdłużenie zastępcze. Zm sji - ze względu na brak materiału te na podstawie dedukcji.

B. Czasy piśmienne

c)    pierwszy okres piśmienny hist do połowy XVI w.) Charakterystyka: teksty ciągłe (

morfologii, składni i leksyki (niezna nie się fleksji imiennej). Ukształtow

d)    drugi okres piśmienny histori połowy XVII w.) Charakterystyka: stan fleksji. Ks

literackiego. Wpływ życia polityczne; chanowsJd - jego ogromne zasługi dla

e)    trzeci okres piśmienny historii końca XVIII w.) Charakterystyka: upadek języka

Ostatnie zmiany fonetyczne. Zmiany 0 czwarty okres historii języka p najnowsze)

Charakterystyka: odrodzenie język ków - atak na salonową klasyczni¹: j» ków. zbliżenie języka poezji z mowa cc barwność języka prozy i późniejsze j< Prusa. Orzeszkow ej. Wejście języka lud ta i Tetmajera. Prace nad pisownią.

⁸⁵ Okresy oznaczone wielkimi literami wj tkieęa oystępują tytko okresy iumoocc małym

1

S. Słoński. Historia Jeżyka polskiego w zarysie. Lwów-Warszawa 1934. Ksiąźla jest policzeniem i rozwinięciem dwóch wcześniejszych szkiców, jakie weszły do czterotomowej HWn o Polsce (Warszawa 1931): Dzieje Języka polskiego i Początki piśmiennictwa polskiego fHVęiw—" zabytki Językowe w\ XII—XV)-