SDC12920

Kształtowanie się tradycji badawczą

86

1.3. G. Periodyzacja Zenona Klemensiewicza

Periodyzacja Z. Klemensiewicza pochodzi z dzielą Historia języka polskiego z r. 1961⁹⁰. Wyróżnia autor dwie epoki: przedpiśmienną i piśmienną. Po piętnastostronicowym rozdziale Język polski wśród języków indoeuropep skich, omawiającym stan wyjściowy samodzielnego rozwoju polszczyzny, następuje krótki paragraf, rozpoczynający prezentację opisu epoki piśmiennej. Warto przytoczyć go w całości:

416. Podział na doby.

O historii języka w ścisłym tego słowa znaczeniu można mówić dopiero od chwili ukazania iię pierwszych ponuników - źródeł językowych. Wszystko bowiem, co orzeka się o połnrrji— sprzed lego okresu, jest teoretyczną konstrukcją językoznawczą.

Epoka piśmienna zaczyna się w XII w. i trwa po dziś dznL W ciągu ośmiu m—naych stuka wyodrębniają się okresy rozwojowe. Ich cezury trzeba wyznaczyć ac względu nr. a) pneofcn-lenia w gramatycznym i leksykalnym systemie języka; b) dziabnie napędowych ul funkcjono-wania języka, jego czynnego i biernego uczestnictwa w życiu społeczeństwa Zauważmy jeszcze, że cezury nic mieszczą się w zwanym Jinijnym' odcinku czasu, ale rozciągają się na nieco dhiźsiy okres, mają charakter jrtretuwy". tzn tc na pograniczu dwu nudne-kutych cezurą okresów jest stadium przejściowe i mieszane, znamienne zagęszczaniem saf nowych, a zanikaniem starych jakości, które jednakże jakiś czas obok siebie istnieją, juz dlatego, it w tym samym czasowym wycinku unpóttyyą ludzie trzech poholed Datowanie pwmdymyjw należy tedy przyjmować z ty zastrzeZcnicin i w takim wamm Rozwój języka przedstawimy w trzech dobach: staropolskiej, śrrdmopofckiej. i nowopołskej'¹

Została więc w przytoczonym paragrafie zademonstrowana w krótkiej formie postawa historiozoficzna autora Historii.. Periodyzacja wymaga jeszcze wyznaczenia granic czasowych, co czyni Klemensiewicz w tytułach odpowiednich części swojego opisu przebiegu procesu histotycznojęzykowego. Przy tym części - to zarazem tomy w wydaniu pieiwizym. Jest Klemensiewicz konsekwentny i „historyczne" datowanie doby staropolskiej pojawia się dopięto w momencie przejścia do czasów dokumentowanych zabytkami. O początku doby staropolskiej pisze:

Umownie otwiera dobę turopokką rok 1136, w którym popici Innocenty II wysyła do aicsto-M* gmciniedśkicfo Jakuba bullę zabapiecającą majętności arcybiskupa* a**

To przytoczenie - przed podjęciem dalszej narracji - domaga się komentarza. Otóż w rzeczywistości Bulla gnieźnieńska nie pochodzi z 1136 r Nawet jeśli jest

** ^ KlenetisiewiCŁ Historia Języka polskiego, Wmuawa.1.1 (l%l),t.2(l%5).t. ł-jw* mortem (1972). wyd. 2-Wantowa I974,wydtujnmfc- 1999. Moitiwc jest jedtwk datowanie •cfcśnicjor. poniewat dzieło Klemensiewicza nu iwują wtmaą historię o aym informuje I. Boje^włWiHwdowydinbdiusicia Pbgłądy pcriodyzacyjnc tformukm ol Klcmcm* wici juz w rozprawie rąiihwm i zalotnm ¹ Z. Klemensiewicz. Historia..., wyd. 2, s. J|. ^w Ibidem.

f. 3. Ttodycja

odpisem, a \ ryoaiych-ti niadokumci jednak niczc dopodobnic w kategoryc wcześniejszy Komplet

A.    Doba doleci

B.    Doba XVIII

GDoba

Sposób, u dopuszcza us w cytowanym dostępności d szczególnych kustronicowei go ze sporą to (•piśmienny ko* ego. Każe waychrozwo nawojowych: znawstwa pob Przedmiot wegow jegop aoay na plan Meto Z. NHgŚI ekspe makowej o dr w okresie dysl Treści ped o—wianiu wa i też składnio uczucia lub wc

1 Tefmim 7-Hjm sdmimj WB toudriilc